Wprowadzenie do seksuologii sądowej. Perspektywa psychologa i psychoterapeuty. Zajęcia warsztatowe 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia: Wydział Lekarski Lekarski jednolite magisterskie profil praktyczny, stacjonarne Rok akademicki: 2019/2020 Nazwa modułu/przedmiotu: Wprowadzenie do seksuologii sądowej. Perspektywa psychologa i psychoterapeuty. Zajęcia warsztatowe. Kod przedmiotu: Jednostka/i prowadząca/e kształcenie: Kierownik jednostki/jednostek: Rok studiów: Semestr studiów: Typ modułu/przedmiotu: Zakład Medycyny Sądowej ul. Oczki 1, 02-007 Warszawa tel. 22 628-89-75 fax. 22 628-89-75 wew. 33 e-mail: forensic@medycynasadowa.wum.edu.pl sekretariat@medycynasadowa.wum.edu.pl prof. dr hab. n. med. Paweł Krajewski wszystkie lata studiów zimowy (I, III, V, VII, IX, XI) fakultatywny Osoby prowadzące: Erasmus TAK/NIE: Osoba odpowiedzialna za sylabus: Liczba punktów ECTS: 2 2. Cele kształcenia mgr Daisy Miriam Skrzypek daisy.skrzypek@wum.edu.pl NIE mgr Daisy Miriam Skrzypek daisy.skrzypek@wum.edu.pl 1. Poznanie profilu psychologicznego oraz podstaw teoretycznych psychoterapeutycznych metod leczenia sprawców przestępstw seksualnych. 2. Poznanie problemów psychologicznych oraz podstaw teoretycznych psychoterapeutycznych metod leczenia ofiar przestępstw seksualnych. 3. Omówienie podstaw metodologii pracy biegłego sądowego oraz cech psychologicznej opinii sądowoseksuologicznej. 3. Wymagania wstępne Brak wymagań wstępnych. 4. Przedmiotowe efekty kształcenia Strona 1 z 5
Symbol przedmiotowego efektu kształcenia W1 W2 Lista efektów kształcenia Treść przedmiotowego efektu kształcenia zna formy przemocy, modele wyjaśniające przemoc w rodzinie i w instytucjach, społeczne uwarunkowania różnych form przemocy oraz rolę lekarza w jej rozpoznawaniu rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w procesie komunikowania się z pacjentami oraz pojęcie zaufania w interakcji z pacjentem Odniesienie do efektu kierunkowego (numer) D.W2. D.W4. W3 rozumie rolę rodziny w procesie leczenia D.W8. W4 W5 W6 W7 U1 U2 U3 U4 U5 U6 U7 zna problematykę adaptacji do choroby jako sytuacji trudnej, etapów przystosowania do zagrażających wydarzeń i potrzeb pacjentów, umierania i procesu żałoby rodziny zna i rozumie główne pojęcia, teorie, zasady i reguły etyczne, służące jako ogólne ramy właściwego interpretowania i analizowania zagadnień moralno- -medycznych zna zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma świadomość zasad funkcjonowania zespołu terapeutycznego posiada wiedzę na temat seksualności człowieka i podstawowych zaburzeń z nią związanych uwzględnia w procesie postępowania terapeutycznego subiektywne potrzeby i oczekiwania pacjenta wynikające z uwarunkowań społeczno-kulturowych wybiera takie leczenie, które minimalizuje konsekwencje społeczne dla chorego buduje atmosferę zaufania podczas całego procesu leczenia przeprowadza rozmowę z pacjentem dorosłym, dzieckiem i rodziną z zastosowaniem techniki aktywnego słuchania i wyrażania empatii, a także rozmawia z pacjentem o jego sytuacji życiowej informuje pacjenta o celu, przebiegu i ewentualnym ryzyku proponowanych działań diagnostycznych lub terapeutycznych i uzyskuje jego świadomą zgodę przekazuje pacjentowi i jego rodzinie informację o niekorzystnym rokowaniu identyfikuje czynniki ryzyka wystąpienia przemocy, rozpoznaje przemoc i odpowiednio reaguje D.W9. D.W13. D.W14. E.W21. D.U1. D.U3. D.U4. D.U5. D.U6. D.U7. D.U9. Strona 2 z 5
U8 U9 U10 stosuje w podstawowym stopniu psychologiczne interwencje motywujące i wspierające przestrzega wzorców etycznych w działaniach zawodowych przestrzega praw pacjenta, w tym: prawa do ochrony danych osobowych, prawa do intymności, prawa do informacji o stanie zdrowia, prawa do wyrażenia świadomej zgody na leczenie lub odstąpienie od niego oraz prawa do godnej śmierci D.U10. D.U12. D.U14. 5. Formy prowadzonych zajęć Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób w grupie Wykład - - - Seminarium 30 1,5 20 Ćwiczenia - - - 6. Tematy zajęć i treści kształcenia S1 Seminarium 1 Organizacja zajęć. Czym się zajmuje seksuologia sądowa? Podstawowe definicje. Czy istnieją normy seksualne? Dylematy psychologa, psychoterapeuty i lekarza - W1, W5, W7, U7 08.10.2019, 18:15-20:30 S2 Seminarium 2 - Obyczajowość i prawo w zakresie seksualności. Ewolucja poglądów - W5, U9, U10-15.10.2019; 18:15-20:30 S3 Seminarium 3 Klasyfikacje zaburzeń seksualnych. Porównanie W7 22.10.2019; 18:15-20:30 S4 Seminarium 4 - Etiopatogeneza i przyczyny psychogenne zaburzeń seksualnych W3, W7-05.11.2019; 18:15-20:30 S5 Seminarium 5 Jak wybieramy tych, których kochamy? Wprowadzenie do psychologii relacji miłosnych. Zaburzenia relacji partnerskich W7 12.11.2019; 18:15-20:30 S6 Seminarium 6 Czynniki wpływające na przestępczość seksualną. Patologie seksualne. Wybrane typy przestępstw seksualnych m.in. wykorzystanie seksualne dzieci, kazirodztwo, zgwałcenie, molestowanie seksualne, zabójstwa na tle seksualnym W1, W5, W7, U7 19.11.2019, 18:15-20:30 S7 Seminarium 7 - Osobowość sprawców przestępstw seksualnych nieletni i dorośli. Leczenie sprawców przestępstw seksualnych podstawy teoretyczne psychoterapii - W2, W5, W6, W7, U1, U2, U3, U4, U5, U6, U7, U8, U9, U10-26.11.2019; 18:15-20:30 S8 Seminarium 8 Problemy psychologiczne ofiar przestępstw seksualnych zespół stresu pourazowego, osobowość wielokrotna, zespół sztokholmski (miłość do prześladowcy). Leczenie ofiar przestępstw seksualnych podstawy teoretyczne psychoterapii W1, W2, W6, W7, U1, U2, U3, U4, U5, U6, U7, U8, U9, U10 03.12.2019, 18:15-20:30 S9 Seminarium 9 - Pomoc psychologiczna i leczenie rodzin ofiar przestępstw seksualnych - podstawy teoretyczne psychoterapii W1, W2, W3, W4, W5, W6, W7, U1, U2, U3, U4, U5, U6, U7, U10, U9, U10 10.12.2019; 18:15-20:30 S10 Seminarium 10 Wstęp do metodologii pracy biegłego sądowego m.in. przestępstwa seksualne w polskim kodeksie karnym, analiza akt sprawy, specyfika roli biegłego seksuologa, miejsce i metody badania. Psychologiczna opinia sądowo- -seksuologiczna cechy charakterystyczne. Sala sądowa z perspektywy biegłego. Podsumowanie i zaliczenie zajęć W1, W2, W3, W5, W6, W7, U4, U5, U6, U7, U9, U10 17.12.2019; 18:15-20:30 7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Strona 3 z 5
Symbol przedmiotowego efektu kształcenia W1-W7; U1-U10 8. Kryteria oceniania Symbole form prowadzonych zajęć S Sposoby weryfikacji efektu kształcenia ocena ciągła na seminariach Kryterium zaliczenia aktywny udział w seminariach, frekwencja (dopuszczalne 2 dni nieobecności) Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie bez oceny Ocena zaliczone niezaliczone Kryteria więcej niż dwie nieobecności w trakcie zajęć oraz brak aktywnego udziału w zajęciach seminaryjnych warunkiem zaliczenia jest obecność na zajęciach (dopuszczalne 2 nieobecności) oraz aktywny udział w seminariach 9. Literatura Literatura uzupełniająca: 1. Abramowicz M.: Doświadczanie dyskryminacji ze względu na orientację seksualną analiza sytuacji społecznej osób LGB w Polsce, w: Wprowadzenie do Psychologii LGB, pod red. G. Iniewicza, M. Mijas i B. Grabskiego, Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2012. 2. Bąk D., Iniewicz G.: Praktyczne aspekty terapii osób LGB, w: Wprowadzenie do Psychologii LGB, pod red. G. Iniewicza, M. Mijas i B. Grabskiego, Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2012. 3. Bednarek D.: Zawód psycholog. Regulacje prawne i etyka zawodowa, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 4. Britton P.: Mordercza układanka. Konfrontacja oko w oko z najciemniejszą stroną ludzkiej natury, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2019. 5. Grabski B.: Zdrowie psychiczne osób homoseksualnych i biseksualnych, w: Wprowadzenie do Psychologii LGB, pod red. G. Iniewicza, M. Mijas i B. Grabskiego, Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2012. 6. Iniewicz G. i Bąk D.: Psychoterapia osób LGB od terapii konwersyjnych do terapii wykorzystujących teorię queer, w: Wprowadzenie do Psychologii LGB, pod red. G. Iniewicza, M. Mijas i B. Grabskiego, Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2012. 7. Janicki K.: Epoka milczenia. Przedwojenna Polska, o którym wstydzimy się mówić, Znak Horyzont, Kraków 2018. 8. Jarząbek-Bielecka G.: Seksuologia a etyka seksualna i problem przemocy seksualnej wobec dzieci, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego, Poznań 2009. 9. Lew-Starowicz Z.: Seksuologia sądowa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019. 10. Michalak K: Tajemnica lekarska i psychiatryczna a polski proces karny, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2018. 11. Michalska-Warias A.: Zgwałcenie w małżeństwie. Studium prawnokarne i kryminologiczne, Wolters Kluwer, 12. Nietypowe zachowania seksualne homoseksualizm, w: Pospiszyl I.: Patologie społeczne. Resocjalizacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, 13. Patologie seksualne, w: Pospiszyl I.: Patologie społeczne. Resocjalizacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, 14. Pines A. M.: Zakochać się. Jak wybieramy tych, których kochamy?, Świat Książki, Warszawa 2008. 15. Podręcznik pomagania. Podstawy pomocy psychologicznej. Szkoły i kierunki psychoterapii, pod red. Krystyny Drat-Ruszczak i Ewy Drążkowskiej-Zielińskiej, Academica Wydawnictwo SWPS, Warszawa 2005. 16. Przestępstwa seksualne. Ujęcie psychologiczne, prawne i kryminalistyczne, pod red. P. Herbowskiego, W. Krawczyka, D. Słapczyńskiej i A. Zalewskiej, Difin, 17. Rozdział XXV. Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, w: Kodeks karny. Komentarz. Komentarze praktyczne, pod red. M. Mozgawy, Wolters Kluwer, Warszawa 2019. Strona 4 z 5
18. Rozdział XXV. Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, w: Przepisy 2019. Prawo karne, Od Nowa, Bielsko-Biała 2019. 19. Salter A. C.: Drapieżcy. Pedofile, gwałciciele i inni przestępcy seksualni. Kim są, jak działają i jak możemy chronić siebie i nasze dzieci?, Media Rodzina, Poznań 2005. 20. Schinaia C.: Pedofilia. Psychoanaliza i świat pedofila, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2016. 21. Sikora K. i Iniewicz G.: Kwestie etyczne w psychologii LGB ogólne normy w szczególnej sytuacji, w: Wprowadzenie do Psychologii LGB, pod red. G. Iniewicza, M. Mijas i B. Grabskiego, Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2012. 22. Teutsch A. i Grzymała-Moszczyńska J.: Trening antydyskryminacyjny jako narzędzie przeciwdziałania homofobii, w: Wprowadzenie do Psychologii LGB, pod red. G. Iniewicza, M. Mijas i B. Grabskiego, Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2012. 23. Zgwałcenia, w: Piotrowicz D.: Negocjacje kryzysowe i policyjne. Wybrane zagadnienia psychologiczne i kryminologiczne, Warszawa 2010. 10. Kalkulacja punktów ECTS Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Wykład - - Seminarium 30 2 Ćwiczenia - - Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): Przygotowanie studenta do zajęć - - Przygotowanie studenta do zaliczeń - - 11. Informacje dodatkowe Inne (jakie?) - - Razem 30 2 1. Zajęcia odbywają się w Zakładzie Medycyny Sądowej WUM, przy ul. Oczki 1 w Warszawie. 2. Całkowity zakaz używania telefonów komórkowych i innych urządzeń rejestrujących w trakcie zajęć. Strona 5 z 5