Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do planowania finansowego na przykładzie organizacji pożytku publicznego będącej fundacją pomagającą chorym osobom. C. Perzyna, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Streszczenie: Raport ten ma na celu zbadanie kondycji finansowej wybranej organizacji pożytku publicznego w latach 2014 2015 przy użyciu indeksu zdrowia finansowego a także określenie jej zapotrzebowania na kapitał we wspomnianym okresie. Jednakże, aby możliwe było skalkulowanie wielkości wspomnianego miernika ekonomicznego konieczne było wcześniejsze sporządzenie sprawozdań finansowych proforma opartych w dużej mierze o dane pochodzące z raportów finansowych za rok 2012. Niniejsza praca zawiera w sobie również interpretacje uzyskanych wyników i opis indeksu FHI Zietlowa. Słowa kluczowe: FHI Zietlowa, sprawozdanie finansowe proforma, zapotrzebowanie na kapitał
Use the financial health of an organization in financial planning non-profit organization which helps the sick people. Summary: This report aims to examine the financial condition of the selected charitable organizations in the years 2014-2015 using the index of financial health and to determine its capital requirements during the period. However, it is possible to calculating the size of the meter said it was necessary to advance the economic preparation of the pro forma financial statements are based largely on data from the financial reports for the year 2012. This work also includes the interpretation of the results and a description of the index FHI Zietlowa. Key words: FHI Zietlowa, pro forma financial statements, the demand for capital JEL : D92, L29, L31, M21 Recenzent 1: M. Grad Recenzent 2: P. Pasterny
Wstęp W realiach dwudziestego pierwszego wieku analiza finansowa cieszy się coraz to większą popularnością w sferze ekonomicznej. Dzieje się tak za sprawą wzrostu świadomości biznesowej właścicieli a także osób zarządzających jednostkami gospodarczymi. Zdają sobie oni sprawę z faktu, iż przedsiębiorstwa nie badające swej kondycji finansowej nie są w stanie efektywnie funkcjonować, rozwijać się a nawet planować przyszłości. Istnieje wiele metod przeprowadzania wspomnianego badania stanu finansowego firm, jednakże jedną z najpopularniejszych jest stosowanie indeksu zdrowia finansowego zwanego FHI Zietlowa lub PFI Zietlowa. Z racji tego, iż został on stworzony z myślą o organizacjach pożytku publicznego do niniejszy raportu została wybrana właśnie organizacja non profit, jednakże mająca charakter fundacji pomagającej chory osobom 1. Aby możliwe było skalkulowanie wartości indeksu zdrowia finansowego, a także ocena kondycji finansowej i oszacowanie zapotrzebowanie na kapitał wybranej jednostki gospodarczej niezbędne było stworzenie sprawozdań finansowych proforma 2 dla lat 2014-2015. Wspomniane raporty finansowe opierały się na danych pozyskanych z roku 2012 3 a także założeniu, iż przychody omawianego podmiotu będą rok rocznie wzrastać. Założenie to wynika z ciągłego wzrostu ilości środków pieniężnych przekazywanych (w ramach akcji jednego procentu podatku dochodowego 4 ) instytucjom pożytku publicznego 5. Dodatkowo 1 http://www.mpips.gov.pl/bip/wykaz-organizacji-pozytku-publicznego/#akapit1 2 Pluta Wiesław, Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, strona 143 3 http://pozytek.gov.pl/baza,opp,3403.html 4 http://www.jedenprocentpodatku.pl/index.php?p=statystyki&a=1proc_2011 5 http://www.jedenprocentpodatku.pl/index.php?p=statystyki&a=1proc_2012
motywować je można prognozowanym dla Polski poziomem wzrostu gospodarczego 6 i pozytywnym nastawieniem obywateli do wszelkich form pomocy osobom potrzebującym. Indeks zdrowia finansowego jest determinowany przez cztery kategorie i przypisane im wagi, co wyraża poniższy wzór: Równanie 1Wzór na wskaźnik PHI Zietlowa ϕ= (0,10 x kategorie ogólne) + (0,40 x kategorie natychmiastowe) + (0,30 x kategorie krótkoterminowe) + (0,20 x kategorie średnioterminowe) źródło: Zietlow J., A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability gdzie: ϕ oznacza wartość indeksu zdrowia finansowego. Warto podkreślić jednak, że na kategorie ogólne, natychmiastowe, krótkoterminowe i średnioterminowe składa się piętnaście wskaźników a są nimi : logarytm naturalny wieku, logarytm naturalny rozmiaru, wskaźnik niestabilności aktywów, wskaźnik dostatecznej rezerwy gotówkowej, zmodyfikowany wskaźnik gotówki, docelowa płynność Lambda, skorygowany wskaźnik płynności, wskaźnik przepływów pieniężnych, wskaźnik aktywów, administracyjny współczynnik wydatków, zmiana aktywów netto, wskaźnik wniesionego wkładu, współczynnik samofinansowania, wskaźnik zadłużenia, a także wskaźnik kosztów pozyskania funduszy. Pierwsza kategoria nazywana ogólną powstaje przy pomocy logarytmu naturalnego wieku, logarytmu naturalnego rozmiaru i wskaźnika niestabilności aktywów. Logarytm naturalny wieku (jak sama jego nazwa wskazuje) odnosi się do okresu istnienia badanego podmiotu gospodarczego, pożądane są jego wyższe wartości co motywować można tym, iż im starszy 6 http://wyborcza.biz/biznes/1,101562,14896558,bruksela_prognozuje_w_polsce_wzrost_pkb_o_2_3_proc_.ht ml
jest analizowany obiekt tym jest on lepiej znany zarówno klientom jak i kontrahentom, a ponad to odznacza się większym doświadczeniem i większą konkurencyjnością. Z kolei logarytm naturalny rozmiaru dostarcza informacji o stabilności i elastyczności jednostki a wskaźnik niestabilności aktywów o wielkości rozproszenia wartości aktywów wokół trendu. Wartości wskaźników należących do pierwszej kategorii obliczone dla wybranej organizacji pożytku publicznego przedstawia poniższa tabela: Tabela 1 Wartości wskaźników kategorii ogólnej Wskaźnik Rok 2014 Rok 2015 Logarytm naturalny wieku 2,08 2,20 Logarytm rozmiaru Indeks aktywów naturalny niestabilności 11,97 12,04 98,31 50,94 Mimo, że wartość indeksu niestabilności aktywów znacznie zmalała (w roku 2015 w porównaniu do roku 2014) to jednak powyższe wyniki świadczą o małym lecz stabilnym rozwoju podmiotu. Natomiast wartości kategorii ogólnej wynoszą odpowiednio: Tabela 2 Wartości kategorii ogólnej Podmiot Rok 2014 Rok 2015 Organizacja non profit 7,96 8,62
Kolejną kategorią składającą się na wartość indeksu zdrowia finansowego jest kategoria najbliższej przyszłości, na którą to mają wpływ cztery następujące wskaźniki: wskaźnik dostatecznej rezerwy gotówkowej, zmodyfikowany wskaźnik gotówki, docelowa płynność Lambda 7, a także skorygowany wskaźnik płynności. Wartość wskaźnika dostatecznej rezerwy gotówkowej 8 świadczy o zdolności badanej organizacji non profit do pokrywania gotówką jej wydatków, natomiast zmodyfikowany wskaźnik gotówki to iloraz środków pieniężnych netto i krótkoterminowych aktywów finansowych. Ponad to poziom płynności finansowej jest odzwierciedlany przez wartość docelowej płynności Lambda. Wartość wskaźników kategorii najbliższej przyszłości wynoszą: Tabela 3 Wartości wskaźników kategorii najbliższej przyszłości Podmiot Wskaźnik Rok 2014 Rok 2015 Organizacja non profit Dostatecznej rezerwy 6,59 5,62 gotówkowej Organizacja non profit Zmodyfikowany wskaźnik 0,69 0,66 gotówki Organizacja non profit Docelowa płynność Lambda 139,13 110,09 Organizacja non profit Skorygowany wskaźnik 533,64 454,94 płynności Jak łatwo zauważyć na podstawie powyższej tabeli zaprezentowane w niej mierniki ekonomiczne odnotowują tendencję spadkową. Jest to oznaka pogorszenia się kondycji finansowej badanej jednostki i wzrostu jej ryzyka finansowego. 7 Grzegorz Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach,strona 82 8 Grzegorz Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach,strona 80
Podsumowanie kategorii najbliższej przyszłości zaprezentowane jest poniżej: Tabela 4 Wartości kategorii najbliższej przyszłości Podmiot Rok 2014 Rok 2015 Organizacja non profit 14,32 (czyli 10) 4,80 Trzecią kategorią indeksu PHI Zietlowa jest kategoria krótkoterminowa. Zawiera ona w sobie wskaźnik przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej 9, wskaźnik aktywów 10 oraz administracyjny współczynnik wydatków. Pierwszy z powyższych wskaźników informuje o tym w jakim stopniu badana jednostka jest w stanie pokrywać swoje krótkookresowe zobowiązania natomiast wskaźnik aktywów świadczy o udziale aktywów trwałych w łącznej wartości aktywów. Trzeci wskaźnik omawianej kategorii świadczy o zdolności firmy do obniżania kosztów administracyjnych a tym samym ukazuje jej elastyczność finansową. Wartości powyżej opisywanych wskaźników prezentuje poniższa tabela: Tabela 5 Wartości wskaźników kategorii krótkoterminowej Podmiot Wskaźnik Rok 2014 Rok 2015 Organizacja non profit Przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej 55,64 55,61 Organizacja non profit Aktywów 0,30 0,34 Organizacja non profit Administracyjny współczynnik wydatków 0,43 0,43 9 www.analizy- prognozy.pl/plynnosc- dynamiczna.html 10 www.analizafinansowafirmy.bugs3.com/analiza- wstepna- bilansu- i- rachunku- wynikow- cz1.html
Interpretując powyższe wyniki można stwierdzić, że zarówno wskaźnik wydatków administracyjnych jak i wskaźnik przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej utrzymują się praktycznie na niezmienionym poziomie, natomiast wskaźnik aktywów odnotowuje niezbyt duży wzrost. Wartości kategorii krótkoterminowej wynoszą: Tabela 6 Wartości kategorii krótkoterminowej Podmiot Rok 2014 Rok 2015 Organizacja non profit 6,87 7,69 Czwartą a tym samym i ostatnią kategorią jest kategoria średniookresowa. Składa się na nią pięć następujących składników: wskaźnik zmiany aktywów netto 11, wskaźnik wniesionego wkładu, współczynnik samofinansowania 12, wskaźnik zadłużenia finansowego, a także kosztów pozyskania funduszy 13. Pierwszy z wymienionych mierników ekonomicznych ukazuje w jaki sposób zmieniają się aktywa netto przedsiębiorstwa i powinien on wzrastać. Wskaźnik wniesionego wkładu porównuje uzyskany przychód i wsparcie do wygenerowanego dochodu połączonego z przychodem i wsparciem. Natomiast wskaźnik zadłużenia finansowego ukazuje zawartość zobowiązań finansowych w zobowiązaniach ogółem i aktywach netto. 11 www.findict.pl/academy/rachunkowosc/podstawy_rachunkowosci/rachunek_zyskow_i_strat/wynik_finansowy _a_bilans.php 12 https://managementmania.com/en/self- financing- ratio 13 http://www.kredyty-gotowkowe.portalbankowy.info/
Wartość wskaźników kategorii średnioterminowej są następujące: Tabela 7 Wartości wskaźników kategorii średnioterminowych Podmiot Wskaźnik Rok 2014 Rok 2015 Organizacja non profit Zmiana aktywów netto 39063,88 379230,36 Organizacja non profit Wniesionego wkładu 0,18 0,21 Organizacja non profit Organizacja non profit Organizacja non profit Współczynnik samofinansowania Zadłużenia finansowego Kosztów pozyskiwania funduszy 0,99 0,99 0,0014 0,0016 0,022 0,028 Niepokojące są odnotowane przez badaną organizację non profit wzrosty wartości dwóch ostatnich wskaźników, gdyż świadczą one o tym, że jej elastyczność finansowa zmalała, a jej ryzyko się zwiększyło. Pocieszający jest fakt, iż wskaźnik wniesionego wkładu wzrósł. Wyniki kategorii średnioterminowej prezentuje poniższa tabela: Tabela 8 Wartości kategorii średnioterminowych Podmiot Rok 2014 Rok 2015 Organizacja non profit 4,10 4,30
Natomiast wartość indeksu zdrowia finansowego wyniosła odpowiednio: Tabela 9 Wartości indeksu zdrowia finansowego Podmiot Rok 2014 Rok 2015 Organizacja non profit 79,26 50,50 Jak widać kondycja finansowa badanej organizacji non profit znacznie się pogorszyła w roku 2015. Powinno to być sygnałem ostrzegawczym dla osób zarządzających analizowaną fundacją i skłonić je do podjęcia stosownych kroków zmierzających do zabezpieczenia przyszłości ich jednostki. Natomiast zapotrzebowanie na kapitał w latach 2014-2015 wynosiło 1 301, 33zł i 1 392,93 zł, tak więc w odróżnieniu od wartości indeksu PHI Zietlowa wzrosło. Zakończenie Indeks zdrowia finansowego powszechnie znany pod nazwą FHI Zietlowa lub PHI Zietlowa jest niezwykle popularną metodą badania kondycji finansowej podmiotów gospodarczych. Każdy ze wskaźników używany do jego obliczenia niesie ze sobą konkretne informacje na temat obszarów, które wymagają nadzoru i wzmocnienia. Dzięki tej metodzie można określić jaką to płynnością, wypłacalnością i elastycznością cechuje się badany podmiot gospodarczy. Natomiast sama wartość wspomnianego wcześniej indeksu może świadczyć o rozwoju przedsiębiorstwa, bądź stanowić swoistego rodzaju alarm dla jego zarządu o konieczności podjęcia stosownych decyzji zmierzających do poprawy kondycji finansowej.
Spis tabel: Tabela 1 Wartości wskaźników kategorii ogólnej... 5 Tabela 2 Wartości kategorii ogólnej... 5 Tabela 3 Wartości wskaźników kategorii najbliższej przyszłości... 6 Tabela 4 Wartości kategorii najbliższej przyszłości... 7 Tabela 5 Wartości wskaźników kategorii krótkoterminowej... 7 Tabela 6 Wartości kategorii krótkoterminowej... 8 Tabela 7 Wartości wskaźników kategorii średnioterminowych... 9 Tabela 8 Wartości kategorii średnioterminowych... 9 Tabela 9 Wartości indeksu zdrowia finansowego... 10 Spis równań: Równanie 1Wzór na wskaźnik PHI Zietlowa... 4 Bibliografia: 1) 1. Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012). Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 2) http://pozytek.gov.pl/baza,opp,3403.html (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 3) Michalski Grzegorz, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, 2013, ISBN: 978-8301-17289-3 4) Pluta Wiesław, Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003, ISBN: 978-83-2081-450-7
5) http://www.jedenprocentpodatku.pl/index.php?p=statystyki&a=1proc_2011 (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 6) http://www.jedenprocentpodatku.pl/index.php?p=statystyki&a=1proc_2012 (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 7) http://wyborcza.biz/biznes/1,101562,14896558,bruksela_prognozuje_w_polsce_wzro st_pkb_o_2_3_proc_.html (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 8) http://www.kredyty-gotowkowe.portalbankowy.info/ (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 9) http://www.mpips.gov.pl/bip/wykaz-organizacji-pozytku-publicznego/#akapit1, (ostatni dostęp : 30 marca 2014) 10) Z.Chrzan, A.Cłapka, J.Czech, S.Gajęcki, Indeks zdrowia finansowego dla osiągnięcia stabilności finansowej, (21 grudnia 2013) dostępny pod adresem : http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact =8&ved=0CCcQFjAA&url=http%3A%2F%2Ffiles.figshare.com%2F1308651%2FZR P_Z.Chrzan_A.C_apka_J.Czech_S.Gaj_cki.pdf&ei=1UYaU6XrMJOy7AbkkYDgCg &usg=afqjcngykptywes6solmdbvn8kynacueqw&bvm=bv.62578216,d.bge, (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 11) M. Bułka, Analiza ryzyka przedsiębiorstwa na przykładzie przedsiębiorstwa z branży usługowej związanej ze sprzedażą detaliczną mebli i umeblowania, ( 9 grudnia 2013), dostępne pod adresem SSRN: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2365400, (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 12) https://managementmania.com/en/self-financing-ratio, (ostatni dostęp:10 marca2014) 13) I. Teppel, Analiza finansowa ekonomicznej kondycji na przykładzie polskiej instytucji finanosowej, (30 grudnia 2013), dostępne pod adresem: http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&cad=rja&uact
=8&ved=0CC4QFjAC&url=http%3A%2F%2Fhal.archivesouvertes.fr%2Fdocs%2F00%2F92%2F27%2F09%2FPDF%2FAnalizaFinansowaIzab elateppelzadanief_144005.pdf&ei=x0uau7ykdogj7aby0odgaq&usg=afqjcn FNGYKN7hYnLR4l6uWu-o79Jb_w0A&bvm=bv.62578216,d.bGE, (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 14) Tomasz Batko, Indeks zdrowia finansowego dla osiągnięcia stabilności finansowej, (10 grudnia 2013), dostępny pod adresem: http://figshare.com/articles/indeks_zdrowia_finansowego_dla_osi_gni_cia_stabilno_ci _finansowej/872614, (ostatni dostęp : 10 marca 2014) 15) www.analizafinansowafirmy.bugs3.com/analiza-wstepna-bilansu-i-rachunkuwynikow-cz1.html, (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 16) www.analizy-prognozy.pl/plynnosc-dynamiczna.html, (ostatni dostęp: 10 marca 2014)