Analysis of economic health - Polish enterprises case. A. Dąbrowska, K. Krawczyk, Ż. Kuduk, A. Micherda, A. Mierzchała

Transkrypt

1 Analiza ekonomicznej kondycji na przykładzie polskich instytucji. Analysis of economic health - Polish enterprises case. A. Dąbrowska, K. Krawczyk, Ż. Kuduk, A. Micherda, A. Mierzchała Wydział Zarządzania, Informatyki i Finansów; Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Streszczenie: Niniejsza praca przedstawia analizę kondycji finansowej pięciu polskich przedsiębiorstw. Dla określenia poziomu finansowego oraz wskazania efektywności podmiotu obliczono i zinterpretowano: 15 wskaźników, wchodzących w skład modelu PHI zaproponowanego przez Johna Zietlowa, podzielonych według horyzontu czasowego (ogólnego, natychmiastowego, krótkoterminowego, średnioterminowego). Dodatkowo obliczono wskaźnik: ryzyka likwidacji, rentowności ROA i ROE, przyrost wartości przedsiębiorstwa oraz wartość rezydualną EVA. Tak przeprowadzona szczegółowo analiza przedsiębiorstwa jest pomocnym narzędziem w reagowaniu na działania otoczenia 1. Niniejsza praca zawiera ocenę, interpretację oraz sformułowane wnioski, których podstawą są otrzymane wyniki. Słowa kluczowe : Model Zietlow a, Wskaźnik kondycji finansowej, Stabilność finansowa, wypłacalność, płynność finansowa. 1 Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa, Robert Kowalak, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o.o, Gdańsk 2003, ISBN

2 Analysis of economic health- Polish enterprises case. Summary: This paper presents an analysis of the financial condition of five Polish companies. To determine the financial level and the effectiveness of the entity we have calculated and interpreted: 15 indicators included in the PHI model proposed by John Zietlow, that are divided by the time horizon (general, immediate, short-term, medium-term). Additionally we have calculated the following indices: the risk of liquidation, ROA and ROE profitability, the increase of the company's value and the residual value of EVA. Such detailed analysis of the company is a helpful tool in responding to the environmental relations. This work includes an assessment, interpretation and formulation of the conclusions, which are based on the achieved results. Keywords: Model of Zietlow, Financial condition indicator, Financial Stability, Solvency, Financial Liquidity Kody JEL: 64P, 2C, 26P, 11C, 4P, 121P RECENZJE 1. I. Krzeczkowska Micherda_A_Mierzcha_a_Kuduk/ P. Radziwołek Micherda_A_Mierzcha_a_Kuduk/

3 Wstęp: Sprawozdania finansowe dostarczają ogólnych informacji o sytuacji majątkowej i finansowej badanego przedsiębiorstwa, jednocześnie tworzą ogólny obraz ich kondycji ekonomicznej. 2 Jest to jednak obraz, który wymaga dalszych szczegółowych analiz. Analizy te prowadzi się konstruując różnego rodzaju wskaźniki finansowe. 3 Kondycja finansowa oznacza zdolność do utrzymania się przedsiębiorstwa na rynku w warunkach panującej konkurencji, odnosi się do trwałości firmy, jej bezpieczeństwa, wiarygodności i zdolności do generowania zysku. 4 Celem niniejszej pracy jest analiza kondycji finansowej 5 polskich przedsiębiorstw. Do szczegółowych analiz wykorzystano 15 wskaźników, wchodzących w skład modelu PHI zaproponowanego przez Johna Zietlowa, podzielonych według horyzontu czasowego (ogólnego, natychmiastowego, krótkoterminowego, średnioterminowego). Dodatkowo obliczono wskaźnik: ryzyka likwidacji, rentowności ROA i ROE oraz przyrost wartości przedsiębiorstwa i wartość rezydualną EVA. Pierwszym badanym przedsiębiorstwem jest firma A, która charakteryzuje się długoletnim stażem na rynku (powstała w 1998 roku). Zakład zajmuje się przetwórstwem owoców, wytwarza zagęszczone soki owocowe, soki bezpośrednie oraz przeciery. Firma B jest trzecią na świecie co do wielkości firmą wytwarzającą produkty ziemniaczane, głównie frytki różnego rodzaju. Posiada 40 biur sprzedaży i 6 zakładów produkcyjnych. Następnie przejdziemy do analizy firmy C, zajmującej się wytwarzaniem produktów mleczarskich oraz serów. 2 G. Gołębiowski, A. Tłaczała, Analiza finansowa w teorii i praktyce Difin, Warszawa 2009, ISBN J. Czekaj, Z. Dresler, Zarządzanie finansami przedsiębiorstw. Podstawy teorii, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2002, ISBN (ostatni dostęp r.)

4 Firma D wytwarza i wypieka najwyższej jakości wyroby piekarnicze i cukiernicze. Przedsiębiorstwo w swojej ofercie posiada zarówno wyroby tradycyjne jak i bardziej urozmaicone np. pączek z czekoladą. Ostatnim przedmiotem analiz jest firma E. Przedsiębiorstwo produkcyjne zajmuje się wytwarzaniem wyrobów z mięsa oraz artykułów spożywczych. Treść pracy: Model J. Zietlowa bazuje na 15 wskaźnikach obrazujących różne aspekty kondycji finansowej przedsiębiorstw. Zaletami PHI jest wszechstronność opisu, rozważanie wszystkich horyzontów czasowych oraz orientacja na płynności finansowej. Wskaźnik #1 Logarytm naturalny wieku - Natural Logarithm of Age Pierwszym wskaźnikiem wykorzystywanym w metodzie PHI jest logarytm naturalny wieku. Jego zadaniem jest zmierzenie trwałości przedsiębiorstwa. Im organizacja dłużej funkcjonuje na rynku, tym wskaźnik ten ma wyższą wartość i jest lepiej oceniany z uwagi na to, że długotrwałe istnienie na rynku wzbudza zaufanie klientów. Firma z długim stażem jest bardziej wiarygodna.

5 Tabela #1. Logarytm naturalny wieku Natural Logarithm of Age ,83 3,7 3,66 2,3 3,66 Wskaźnik #2 Logarytm naturalny rozmiaru - Natural Logarithm of Size W następnej kolejności oblicza się logarytm naturalny rozmiaru, który informuje o stabilności i elastyczności finansowej przedsiębiorstwa, która rośnie wraz z powiększaniem się wielkości organizacji. Jak widać po poniższych wynikach, w najlepszej sytuacji znajduje się ponownie firma B, która jest największa spośród pięciu analizowanych firm. Tabela 2. Logarytm naturalny rozmiaru Natural Logarithm of Size A B C D E ,51 19,4 17,90 16,3 17,14

6 Wskaźnik #3 Indeks niestabilności aktywów - Asset Instability index Krokiem trzecim jest oszacowanie niestabilności aktywów przedsiębiorstwa. Duże wahania poziomu aktywów nie są pozytywną charakterystyką przedsiębiorstwa, gdyż wpływają na ostrożność kredytodawców czy pożyczkodawców. Tabela 3. Indeks niestabilności aktywów Asset Instability index , , , , ,66 Wskaźnik I Wskaźnik ogólny General Subscore Uzyskawszy powyższe trzy indeksy jesteśmy w stanie obliczyć tzw. Wskaźnik Ogólny, będący częścią składową wskaźnika PHI Zietlowa. Wskaźnik ogólny obliczamy za pomocą poniższego wzoru: Wskaźnik ogólny=(waga1 x Wiek)+(Waga2 x Wielkość)+(Waga3 x Indeks niestabilności aktywów)

7 Wartość wskaźnika ogólnego rośnie wraz z wiekiem i wielkością przedsiębiorstwa. Rzeczą pożądaną jest, aby miał on jak najwyższą wartość, gdyż świadczy to o stabilności, wiarygodności i ugruntowaniu firmy na rynku. Jak widać w poniższej tabelce firmą ocenianą najwyżej jest firma B. Zaraz za nią klasyfikuje się C, E, A i D. Tabela 4. Wskaźnik ogólny General Subscore ,66 8,87 8,51 6,48 8,31 Wskaźnik #4 Wskaźnik wystarczalności rezerwy gotówki - Cash Reserve Sufficiency Ratio Wystarczalność gotówki lub inaczej wypłacalność można scharakteryzować jako zdolność do terminowego regulowania ogółu zobowiązań, jak to jest zawarte w książce Konrada Stępnia pt. Rentowność a wypłacalność przedsiębiorstw. 5 Za pomocą tego indeksu możemy szacować zdolność do pokrywania kosztów wydatkowych środkami pieniężnymi. Optymalna wartość dla tego wskaźnika wynosi 1, ale im wyższa wartość współczynnika tym lepiej świadczy to o kondycji finansowej firmy. 5 Stępień Konrad, Rentowność a wypłacalność przedsiębiorstw, Difin S.A., Warszawa 2008

8 Jeśli wskaźnik przyjmuje wartość ujemną, to znaczy to, że przedsiębiorstwo ma problemy ze spłacaniem należności i zobowiązań w terminie. Tabela 5. Wskaźnik wystarczalności rezerwy gotówki Cash Reserve Sufficiency Ratio ,6 0,76 1,88 0,83 0,82 6 Wskaźnik #5 Zmodyfikowany wskaźnik gotówki - Modified Cash Ratio Zmodyfikowany wskaźnik gotówki jest to stosunek inwestycji krótkoterminowych do całkowitych aktywów. Indeks ten przedstawia zdolność firmy do regulacji bieżących zobowiązań finansowych za pomocą środków pieniężnych i ekwiwalentów gotówki. Definicja zaproponowana przez Urszulę Wojciechowską jest nieco inna: płynność finansowa to zdolność przedsiębiorstwa nie tylko do terminowego regulowania zobowiązań krótkoterminowych, ale także zdolność (a raczej możliwość) dokonywania wszelkiego 6 Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Financial Sustainability ; September 2012; (ostatni dostęp r.)

9 rodzaju zakupów do zaspokajania różnych potrzeb gospodarczych, konsumpcyjnych i innych dokonywanych za gotówkę - nie na zasadach kredytu kupieckiego. 7 Tabela 6. Zmodyfikowany wskaźnik gotówki Modified Cash Ratio ,079 0,05 0,039 0,12 Wskaźnik #6 Płynność Lambda - Target Liquidity Lambda Definicja jaką podał Witold Bień w książce pt. Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa opisuje płynność finansową przedsiębiorstwa jako zdolność do terminowego regulowania krótkoterminowych zobowiązań. 8 Oddaje poziom elastyczności finansowej badanego podmiotu gospodarczego. Na podstawie wskaźnika docelowej płynności Lambda można określić stosunek gotówki, inwestycji krótkoterminowych i dostępnej linii kredytowej do przeciętnego odchylenia przepływów operacyjnych. Indeks ten informuje nas także, jakie jest 7 Wojciechowska Urszula, Płynność finansowa polskich przedsiębiorstw w okresie transformacji gospodarki, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2001; 8 Bień Witold, Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa. Wydanie 8, Difin S.A., Warszawa 2008;

10 prawdopodobieństwo zagrożenia utraty płynności, a co za tym idzie - bankructwa instytucji bądź przedsiębiorstwa. Wzrost stosunku gotówki i inwestycji krótkoterminowych do zmian w przepływach pieniężnych sygnalizuje mniejsze prawdopodobieństwo braku wypłacalności. Bardzo korzystna sytuacja występuje, kiedy firma utrzymuje Płynność lambda na stałym poziomie. Tabela 7. Płynność Lambda Target Liquidity Lambda Wskaźnik #7 Wskaźnik bieżącej płynności - Current Liquidity Index (CLI) Wartość kolejnego wskaźnika mierzy pokrycie wypłacalności oraz płynności dochodów w stosunku do przyszłych pewnych wydatków wypływów finansowych. Pokrycie wypłacalności jest oceniane na podstawie płatnych obligacji krótkoterminowych, dzierżawy oraz płatności pochodzących z tytułu obligacji.

11 Tabela 8. Wskaźnik bieżącej płynności Current Liquidity Index (CLI) ,43 1,005 1,28 0,44 0,74 Wskaźnik II Natychmiastowy wskaźnik Immediate - Term Category Jest to wskaźnik, do obliczenia którego potrzebujemy wskaźnika numer 4,5,6 i 7. Immediate - Term Category użyjemy z kolei do obliczenia PHI Zietlowa. Wskaźnik natychmiastowy uwzględniający mnożniki odpowiednich wag do policzonych wskaźników przedstawia kondycję finansową badanych instytucji w odniesieniu do ich nieoczekiwanych wpływów i wypływów środków pieniężnych. Tabela II. Natychmiastowy wskaźnik Immediate - Term Category ,9 1,01 2,25 0,996 1,096

12 Wskaźnik #8 Wskaźnik przepływów operacyjnych - Operating Cash Flow Ratio Za pomocą tego wskaźnika można ocenić płynność spółki w krótkim terminie. Do obliczenia potrzebne są informacje pochodzące ze sprawozdań finansowych, a dokładnie ujmując informacje z rachunku przepływów pieniężnych. Korzystanie z przepływów środków pieniężnych przepływów z działalności operacyjnej, a nie z dochodu jest lepszym wskaźnikiem płynności ponieważ dzięki przepływom wiemy, jakie zobowiązania zostały już opłacone. Tabela 9. Wskaźnik przepływów operacyjnych Operating Cash Flow Ratio ,83 1,09 3,08 1,11 1,35 Wskaźnik #9 Wskaźnik aktywów - Asset Ratio O wypłacalności przedsiębiorstwa świadczy również stosunek aktywów obrotowych do sumy bilansowej, czyli aktywów całkowitych. Wskaźnik pokazuje strukturę aktywów, jaką część aktywów ogółem stanowią aktywa obrotowe.

13 Tabela 10. Wskaźnik aktywów Asset Ratio ,45 0,47 0,5 0,25 0,23 Wskaźnik #10 Wskaźnik kosztów administracyjnych - Administrative Expense Ratio Następny współczynnik mierzy zdolność organizacji do zarządzania kosztami administracyjnymi poprzez zwolnienia z przepustek, urlopy bezpłatne, kończące pracę bez wymiany i emeryturę wskaźnik wydatków na administrację w stosunku do wszystkich kosztów w przedsiębiorstwie. Wyższe wartości tego wskaźnika wskazują na lepszą kondycję finansową firmy. Spadek wartości pozwala na podejmowanie decyzji zwiększających dochody i zmniejszających koszty w celu skorygowania braku równowagi fiskalnej. Jak pisze J. Zietlow dzięki temu wskaźnikowi możemy ocenić, jakie są możliwości cięcia wydatków na administrację. 9 9 Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Financial Sustainability ; September 2012; (ostatni dostęp r.);

14 Tabela 11. Wskaźnik kosztów administracyjnych Administrative Expense Ratio ,096 0,09 0,33 0,18 Wskaźnik II Krótkoterminowy wskaźnik Short Term Category Jest to wskaźnik, do obliczenia którego potrzebujemy wskaźnika numer 8, 9 i 10. Short Term Category będzie nam potrzebny do obliczenia PHI Zietlowa. Pokazuje on nam zdolność instytucji i przedsiębiorstwa do regulowania bieżącej działalności i zobowiązań krótkoterminowych. Tabela II. Krótkoterminowy wskaźnik Short Term Category ,73 4,94 4,52 2,63 2,077

15 Wskaźnik #11 Nadwyżka netto - Net Surplus Indeks ten pokazuje zmianę aktywów netto w ciągu roku, co daje najlepszy obraz wartości przedsiębiorstwa. Wartości tego wskaźnika według Johna Zietlowa powinny być stałe i rosnące w stabilnej organizacji. 10 Nadwyżka netto, czyli inaczej zysk netto to wskaźnik, który obrazuje jak duże są zyski, kiedy odejmiemy koszty operacyjne, podatki, koszty ubezpieczeń, odsetki i dywidendy. Tabela 12. Nadwyżka netto Net Surplus Wskaźnik #12 Wskaźnik udziału - Contribution Ratio Sygnalizuje wpływ udziałów na elastyczność finansową przedsiębiorstwa. Poszukiwana jest jak najmniejsza wartość tego wskaźnika, który mówi o wkładach wniesionych do spółki, jako wsparciu. Im mniejsze przychody z dotacji tym większa samowystarczalność finansowa przedsięwzięcia. Wskaźnik ten im wyższy tym mniejsza jest elastyczność finansowa. 10 Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Financial Sustainability ; September 2012; (ostatni dostęp r.);

16 Tabela 13. Wskaźnik udziału Contribution Ratio Wskaźnik #13 Wskaźnik samofinansowania - Self-Financing Ratio Wskaźnik samofinansowania to jeden z wskaźników zaangażowania majątku. Jest to miara, która ma na celu określenie, w jakim stopniu organizacje pokrywają inwestycje własnym kapitałem poziom samofinansowania przedsiębiorstwa. Wskaźnik pokazuje jaka część przepływów operacyjnych jest przeznaczana na inwestycje. Aby zachować dobrą kondycję finansową jego wartość powinna dążyć do 1, a nawet przekraczać tą wartość. Tabela 14. Wskaźnik samofinansowania Contribution Ratio

17 Wskaźnik #14 Wskaźnik ogólnego zadłużenia - Financial Debt Ratio Wskaźnik ogólnego zadłużenia to wskaźnik finansowy stanowiący stosunek kapitałów obcych (zobowiązania ogółem i rezerwy na zobowiązania) do aktywów ogółem. Wskaźnik ogólnego zadłużenia jest najbardziej ogólnym obrazem struktury finansowania aktywów przedsiębiorstwa. Im większa jest wartość tego wskaźnika tym wyższe ryzyko ponosi kredytodawca. Stąd często przyjmuje się, że jego wartość powyżej 0,67 wskazuje na nadmierne ryzyko kredytowe. Tabela 15. Wskaźnik ogólnego zadłużenia Financial Debt Ratio ,43 0,43 0,24 0,38 0,09 Wskaźnik #15 Wskaźnik kosztów pozyskiwania funduszy - Fundraising Cost Ratio Jest to wskaźnik kosztów gromadzenia funduszy. Liczy się go poprzez podzielenie kosztów pozyskiwania funduszy przez całkowity wniesiony dochód. Organizacje, które rozpoczynają dopiero swoją działalność cechuje wysoka wartość wskaźnika kosztów pozyskiwania funduszy.

18 Tabela 16. Wskaźnik kosztów pozyskiwania funduszy Fundraising Cost Ratio Wskaźnik III Średnioterminowy wskaźnik - Medium-Term subscore Po zestawieniu powyższych pięciu wskaźników z odpowiednimi mnożnikami otrzymujemy Medium - Term Subscore. Dzięki temu indeksowi możemy zanalizować kondycję finansową firmy na przestrzeni średnioterminowego okresu i porównać go z wynikiem wskaźnika I oraz II. Poniżej w tabeli zestawienie otrzymanych wyników. Tabela III. Średnioterminowy wskaźnik Medium- Term subscore ,96-0,957-0,42-1,14 0,027

19 Wskaźnik IV Wskaźnik PHI Zietlowa - Financial Health Index Dzięki wcześniejszemu obliczeniu wskaźników: natychmiastowego, krótkookresowego oraz średniookresowego możemy obliczyć wskaźnik Financial Health Index, który kompleksowo pozwala ocenić kondycję finansową analizowanych organizacji. Tabela IV. Wskaźnik PHI Zietlow FHI ,15 2,58 3,02 1,61 1,89 Na podstawie powyższej tabeli wyraźnie możemy zobaczyć różnice w wartościach wskaźnika PHI Zietlowa. Najwyższą, zbliżoną wartością tego indeksu mogą pochwalić się firmy A oraz C, z niemal dwukrotną przewagą nad przedsiębiorstwami D i E. A i C są w najbardziej komfortowej sytuacji ich kondycja finansowa jest stabilna. FHI pozostałych jednostek wskazują na gorszą pozycję budżetową. Dodatkowo dla jeszcze lepszej analizy kondycji finansowej przedsiębiorstw A-E obliczono wskaźnik: ryzyka likwidacji, rentowności ROA i ROE, przyrost wartości przedsiębiorstwa i wartość rezydualną EVA.

20 A. Wskaźnik ryzyka likwidacji Wskaźnik ryzyka likwidacji= Firma A Firma B Firma C Firma D Firma E Wskaźnik ryzyka likwidacji 12% 23% 37% 24% 8% Wskaźnik ryzyka likwidacji informuję o stopniu finansowania aktywów z własnego kapitału jednostki jest to także górna granica straty, na jaką firma może pozwolić, przy wyprzedaży majątku, bez narażenia na straty jego wierzycieli. We wszystkich przedsiębiorstwach wypłacalność w 2013 r. jest na niskim poziomie w szczególności w przedsiębiorstwie A i E. Jest to informacja dla wierzycieli tych firm, że nie gwarantują one wysokiego poziom ich bezpieczeństwa, gdyż im wyższe jest pokrycie kapitałami własnymi aktywów tym bardziej wierzyciele mogą liczyć na odzyskanie swoich wkładów w przedsiębiorstwo nawet w przypadku jej likwidacji (im większy jest ten wskaźnik, tym mniejsze ryzyko dla wierzycieli). 11 B. Wskaźniki rentowności Analizując sytuację finansową przedsiębiorstwa należy zwrócić szczególną uwagę na jego zdolność do generowania zysku, który jest z pewnością kluczowym powodem jego działalności na rynku. W tym celu dokonuje się szacunku wskaźników rentowności zarówno całości jak i części składowych kapitału. Pozwalają one ocenić w jaki sposób i w jakim 11 opracowanie na podstawie prezentacji (ostatni dostęp r.)

21 stopniu wynik działalności przedsiębiorstwa zależy od jego płynności, odpowiedniego zarządzania aktywami oraz długiem. 12 Jak Wiesław Janik i Artur Paździor 13 zauważają, udziałowcy i akcjonariusze angażując własne środki w dane przedsięwzięcia mają na celu uzyskanie pewnej stopy korzyści. Określeniu poziomu tej korzyści służy wskaźnik rentowności kapitału własnego, który informuje nas ile groszy zysku netto zostało wygenerowane w pewnym okresie sprawozdawczym z jednego złotego kapitału własnego 14. Stosując się do pracy Wiesława Pluty i Grzegorza Michalskiego 15, wskaźnik rentowności kapitału własnego oblicza się jako iloraz zysku netto i kapitał własnego, co można przedstawić za pomocą poniższego wzoru: 16 ROE NI E Rok 2013 Firma A Firma B Firma C Firma D Firma E ROE -76,3% 4,2% -0,4% 12,8% 8,5% ke 8,24% 7,44% 5.83% 9.98% 8.06% ROE < ke ROE < ke ROE < ke ROE > ke ROE > ke Źródło: Opracowanie własne 12 Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, Grzegorz Michalski 2010 str Zarządzanie finansowe w przedsiębiorstwie, Wiesław Janik, Artur Paździor, 2011, str Zarządzanie finansowe w przedsiębiorstwie, Wiesław Janik, Artur Paździor, 2011, str Krótkoterminowe Zarządzanie Kapitałem. 2. Wydanie. Jak zachować płynność finansową, Wiesław Pluta, Grzegorz Michalski, 2013, str Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, Grzegorz Michalski 2010 str.26

22 Porównując otrzymane wskaźniki, możemy powiedzieć, że spośród pięciu omawianych przedsiębiorstw, w najlepszej sytuacji pod względem rentowności kapitału własnego znajduje się firma D, zajmująca się wyrobami piekarniczymi i cukierniczymi. Jest wskaźnik ROE jest nie tylko większy od zera, ale również większy od kosztu kapitału własnego, co minimalizuje prawdopodobieństwo pojawienia się trudności z długoterminową płynnością. Pozytywnie możemy również ocenić rentowność firmy E, jednakże wyniki firmy A, B i C są niezadowalające, gdyż ich wskaźniki ROE są mniejsze od kosztu kapitału własnego. Te firmy będą mieć problemy z płynnością. Kapitał własny nie jest jedynym sposobem finansowania przedsiębiorstwa, gdyż jak podają Wiesław Janik i Artur Paździor 17 struktura kapitału jest dużo bardziej złożona. W większości przypadków, powody takie jak niedobór środków własnych czy chęć otrzymania dodatkowych korzyści skłania firmy do angażowania również obcych źródeł finansowania. W takim wypadku oceniając sytuację firmy, możemy się także posiłkować wskaźnikiem rentowności aktywów całkowitych (kapitałów ogółem), którego wzór jest następujący: 18 ROA NI INT TA Rok 2013 Firma A Firma B Firma C Firma D Firma E ROA 8,51% 4,19% 7,8% 4,76% 6,2% 17 Zarządzanie finansowe w przedsiębiorstwie, Wiesław Janik, Artur Paździor, 2011, str Żrodło: Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, Grzegorz Michalski 2010 str.25

23 kd 4,72% 4,20% 3,61% 4,20% 3,61% ROA > kd ROA < kd ROA > kd ROA > kd ROA > kd Źródło: Opracowanie własne Porównując otrzymane wskaźniki, możemy powiedzieć, że spośród pięciu omawianych przedsiębiorstw, w najlepszej sytuacji pod względem rentowności aktywów całkowitych znajduje się firma A, zajmująca się przetwórstwem owoców, produkcją soków owocowych, oraz przecierów. Jej wskaźnik ROA jest nie tylko najwyższy, ale również przewyższa koszt kapitału obcego, co dobrze wróży dla płynności tego przedsiębiorstwa. Pozytywnie możemy również ocenić rentowność firmy C, D i F, ponieważ ich wskaźniki ROA również przewyższają kd, co uzasadnia sensowność ich zadłużenia. Są one w dalszym ciągu zdolne do generowania zysku. Negatywna sytuacja występuje natomiast w przypadku firmy B, gdzie koszt kapitału obcego przewyższa wskaźnik rentowności aktywów całkowitych. Jest to bardzo zła wróżba dla przyszłości tej firmy. C. Przyrost wartości przedsiębiorstwa oraz ekonomiczna wartość dodana Firma A przyrost wartości przedsiębiorstwa ,76 EVA ,15 Firma B przyrost wartości przedsiębiorstwa ,96 EVA ,104

24 Firma C przyrost wartości przedsiębiorstwa ,21 EVA ,63 Firma D przyrost wartości przedsiębiorstwa ,51 EVA ,1201 Firma E przyrost wartości przedsiębiorstwa ,77 EVA ,12. Firmie A,C,D,E dla roku 2013 wskaźnik przyrostu wartości przedsiębiorstwa oraz wskaźnik ekonomicznej wartości dodanej utrzymywał się na poziomie ujemnym co nie świadczy o dobrej sytuacji jednostki. Ekonomiczna wartość dodana pokazuje nam różnicę między zyskiem operacyjnym po opodatkowaniu osiąganym przez przedsiębiorstwo, a minimalnym zyskiem, jakiego oczekują inwestorzy. Wycena oparta na kategorii zysku ekonomicznego koncentruje się na pomiarze jego wielkości, możliwej do osiągnięcia przez przedsiębiorstwo w konkretnych przyszłych okresach jego funkcjonowania. 19 Z kolei Firma B utrzymała przyrost wartości przedsiębiorstwa oraz EVA na wartościach dodatnich i w porównaniu do roku 2012 nastąpiła tendencja wzrostowa odnosząca się do obydwóch wskaźników. Co świadczy o pozytywnej sytuacji dla Firmy B. 19 Copeland, T, T. Koller, J. Murrin, Wycena: mierzenie i kształtowanie wartości firm, WIG PRESS, Warszawa 1997, s. 163

25 Zakończenie: Badanie kondycji finansowej przedsiębiorstw nie powinno się kończyć na sporządzeniu sprawozdania finansowego. Pełniejszy i kompletniejszy obraz efektywności prowadzenia działalności gospodarczej uzyskujemy poprzez obliczenie i ocenę różnego rodzaju wskaźników. W ostatnim czasie popularna metodą analizy stał się wskaźnik oceny zdrowia finansowego PHI Zietlowa. Ten składający się z 15 parametrów wskaźnik pozwolił nam w sposób wszechstronny i wyczerpujący rozważyć sytuację finansową pięciu firm. Jego zorientowanie na horyzonty czasowe umożliwiło nam na ocenienie płynności finansowej na czterech poziomach: ocena sytuacji ogólnej, ocena okresu natychmiastowego, ocena krótkiego okresu i ocena średniego okresu. Na każdym etapie szacowania tego wskaźnika dostarczane są nam istotne informacje dotyczące rozwoju lub załamaniu przedsiębiorstwa, alarmując o konieczności podjęcia działań naprawczych.

26 Bibliografia: 1. Bień Witold, Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa. Wydanie 8, Difin S.A., Warszawa 2008; 2. Copeland, T, T. Koller, J. Murrin, Wycena: mierzenie i kształtowanie wartości firm, WIG PRESS, Warszawa 1997, s Czekaj J., Dresler Z., Zarządzanie finansami przedsiębiorstw. Podstawy teorii, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2002, ISBN ; 4. Gołębiowski G., Tłaczała a., Analiza finansowa w teorii i praktyce Difin, Warszawa 2009, ISBN ; 5. (ostatni dostęp r.); 6. Janik Wiesław, Paździor Artur, Zarządzanie finansowe w przedsiębiorstwie, Politechnika Lubelska, (2011), Lublin; 7. Michalski, Grzegorz, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, Wydawnictwo C.H. Beck, (2010), Warszawa; 8. Nita B., Metody wyceny i kształtowania wartości przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 2007, [str. 66]; 9. Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa, Robert Kowalak, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o.o, Gdańsk 2003, ISBN ; 10. Opracowanie na podstawie prezentacji (ostatni dostęp r.); 11. Pluta Wiesław, Michalski Grzegorz, Krótkoterminowe Zarządzanie Kapitałem. 2. Wydanie. Jak zachować płynność finansową, Wydawnictwo C.H. Beck, (2013), Warszawa;

27 12. Stępień Konrad, Rentowność a wypłacalność przedsiębiorstw, Difin S.A., Warszawa 2008; 13. Wojciechowska Urszula, Płynność finansowa polskich przedsiębiorstw w okresie transformacji gospodarki, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2001; 14. Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Financial Sustainability ; September 2012; (ostatni dostęp r.).