Analiza ryzyka przedsiębiorstwa X z branży wytwarzania i

Transkrypt

1 E. Brylak Wroclaw University of Economics Analiza ryzyka przedsiębiorstwa X z branży wytwarzania i przetwarzania produktów rafinacji ropy naftowej. Słowa kluczowe: analiza wskaźnikowa, płynność finansowa, kondycja finansowa, indeks ogólny Keywords: ratio analysis, liquidity, financial condition, general index JEL Classification: G30

2 Wstęp Celem poniższej pracy jest analiza kondycji finansowej przedsiębiorstwa działającego w branży wytwarzania i przetwarzania produktów rafinacji ropy naftowej w latach z wykorzystaniem miary PHI Zietlowa. Metoda ta jest innowacyjnym podejściem do oceny zarówno przedsiębiorstw jak i jednostek pożytku publicznego. Analizowane przedsiębiorstwo działa na rynku od 1999 roku. W 2010 roku klasyfikowało się, jako jedne z największych przedsiębiorstw na świecie (398 miejsce). W ocenie pracownika firmy (na podstawie przeprowadzonej ankiety) można uznać, iż przedsiębiorstwo jest w dobrej kondycji finansowej. Treść pracy Jak wiadomo reputacja i stabilność firmy jest bardzo istotnym czynnikiem jej rozwoju, dlatego też im wyższy wskaźnik logarytmu wieku, tym lepiej. W analizowanym przypadku firma w 2006 roku miała 7 lat stąd wskaźnik ten przybiera dość wysokie wyniki. Tabela 1 Natural Logarithm of Age Wskaźnik Natural Logarithm of Age 1,945 2,079 2,197 2,302 2,397 2,484 Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych przedsiębiorstwa X

3 Oprócz stateczności przedsiębiorstwa istotną rolę odgrywa również jego rozmiar. Wskaźnik logarytmu przychodów ze sprzedaży prezentuje wartości związane właśnie z tym czynnikiem. W analizowanym przypadku widzimy, że indeks ten stale rośnie osiągając spore wartości. Można, zatem wnioskować, iż jest to w skali rynku przedsiębiorstwo duże. Innym analizowanym wskaźnikiem, jest wskaźnik niestabilności aktywów. Im niższe wartości przyjmuje, tym lepiej z punktu widzenia analizy przedsiębiorstwa. W przypadku firmy X początkowo w latach wskaźnik ten malał, w 2009 i 2010 wzrósł, natomiast w 2011 ponownie zmalał. Wskaźnik poziomu gotówki w latach malał, co świadczy o pogorszeniu się płynności finansowej analizowanego przedsiębiorstwa. W roku 2009 jak i w 2011 sytuacja środki pieniężne znacznie wzrosły powodując poprawę sytuacji finansowej firmy. Następny analizowany wskaźnik dotyczy wypłacalności przedsiębiorstwa. W analizowanym przypadku firma X zdecydowanie ma problemy z wypłacalnością, co świadczy o ujemnych wartościach wskaźnika. Płynność finansową badać można także za pomocą wskaźnika Target Liquidity Lambda. Im wyższe wartości osiąga ten indeks tym przedsiębiorstwo charakteryzuje się większą elastycznością finansową. W roku 2011 odnotowano największy przyrost tego wskaźnika. Wskaźnik bieżącej płynności w analizowanym przedsiębiorstwie w roku 2011 wzrósł o około 200% w stosunku do wartości wskaźnika z 2006 roku. Można, zatem stwierdzić, iż wypłacalność firmy w znaczący sposób się poprawiła.

4 Zdolność do pokrycia zobowiązań z dodatnich przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej można przeanalizować w oparciu o wskaźnik przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej. Ujemne wartości wskaźnika w latach świadczą o problemach firmy X związanych właśnie z pokryciem zobowiązań. Udział aktywów obrotowych w aktywach ogółem przedstawia wskaźnik asset ratio. Wyższe wartości tego indeksu świadczą o lepszej sytuacji finansowej między innymi pod względem wypłacalności jednostki. W analizowanym przedsiębiorstwie można zauważyć, iż indeks ten utrzymuje stabilny poziom bez skokowych zmian. Udział aktywów obrotowych w aktywach ogólem 0,6 0,4 0,2 Wartość wskaźnika 0 Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych przedsiębiorstwa X Innym wskaźnikiem, który bada kondycję finansową firmy jest wskaźnik kosztów administracyjnych. Dzięki niemu możemy badać zależność kosztów administracyjnych z wartością sprzedaży danej jednostki. W przypadku firmy X wskaźnik ten przybiera stosunkowo małe wartości, przez co można uznać, iż udział kosztów administracyjnych w wyniku ze sprzedaży nie jest znaczący. Kolejny indeks umożliwia analizę kondycji przedsiębiorstwa z punktu widzenia nadwyżki finansowej netto (ang. Net Surplus).

5 Najbardziej pożądaną sytuacją jest zachowywanie stabilnych wartości lub wzrost tego wskaźnika. Firma X niestety nie może pochwalić się zbliżonymi do siebie wartościami we wszystkich analizowanych latach tego wskaźnika. W roku 2008 można dostrzec znaczący spadek do wartości ujemnej, co może być spowodowane między innymi spadkiem wartości aktywów. Kolejny prezentowany wskaźnik świadczy o wpływie zdywersyfikowanych przychodów na elastyczność finansową firmy. Najwyższą wartość tego indeksu firma X odnotowała w roku Warty podkreślenia jest spadek wskaźnika w roku 2011 o około 60% w stosunku do roku bazowego (2006). Aby zbadać, w jakim stopniu firma finansuje przedsięwzięcia inwestycyjne środkami własnymi można posłużyć się między innymi wskaźnikiem samofinansowania. Po dokonaniu niezbędnych obliczeń można stwierdzić, iż w przypadku firmy X sytuacja jest stateczna, ponieważ wartości mieszczą się w niezbyt rozpiętym przedziale 0,83-1,70. W analizie kondycji przedsiębiorstwa wykorzystać także wskaźnik dotyczący jego zadłużenia finansowego. Bierze się wówczas pod uwagę udział kapitałów obcych w finansowaniu aktywów. W analizowanym przedsiębiorstwie X można zauważyć, iż wskaźnik ten utrzymuje wysokie wartości. Może to być spowodowane między innymi dużym zaangażowaniem zobowiązań długoterminowych (w tym kredytów i pożyczek). Wielkość zobowiązań długoterminowych w latach , , ,00 0,00 Zobowiązania długoterminowe Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych przedsiębiorstwa X

6 Wskaźnik pozyskiwania funduszy w przedsiębiorstwie X wynosi 0, ponieważ firma ta nie korzysta z tego typu źródeł finansowania. Aby jednoznacznie i sumarycznie, odpowiedzieć sobie na pytanie, w jakiej formie było przedsiębiorstwo X w latach niezbędne jest obliczenie ogólnego wskaźnika kondycji finansowej (ang. Financial Health Index - FHI). Jego podstawowym założeniem jest zbadanie firmy pod kątem wypłacalności, płynności oraz elastyczności finansowej. W jego skład wchodzą wszystkie wymienione w pracy wskaźniki, które podzielone są na cztery ważone podkategorie: ogólne, natychmiastowe, krótkoterminowe oraz średnioterminowe. Ciekawym jest fakt, iż wskaźnika FHI używać można nie tylko w odniesieniu do klasycznych przedsiębiorstw, ale również do instytucji pożytku publicznego. W przedsiębiorstwie X w latach nie było zbyt dużych wahań wartości wskaźnika kondycji finansowej. Jednakże w roku 2011 firma poprawiła swoje wyniki o przeszło 100 % Financial Health Index w przedsiębiorstwie X Financial Health Index Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych przedsiębiorstwa X

7 Poprawa sytuacji w firmie X w roku 2011 może być spowodowana między innymi spadkiem zobowiązań długoterminowych przy jednoczesnym zwiększeniu wartości środków pieniężnych i innych aktywów pieniężnych, co pozytywnie wpływa na ocenę jednostki. Rys. 1 - Dynamika zobowiązań długoterminowych i środków pieniężnych i innych aktywów finansowych w latach Zobowiązania długoterminowe - 2 % Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne +48% Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych firmy X Zakończenie Celem pracy była ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa X działającego w branży wytwarzania i przetwarzania produktów rafinacji ropy naftowej w latach za pomocą wskaźnika Financial Health Index w oparciu o założenia zaprezentowane w publikacji autorstwa John Zietlowa. W rezultacie dokonano obliczeń wszystkich niezbędnych wskaźników. Na podstawie sprecyzowanych wyników oraz odpowiedzi z ankiet przeprowadzonej z przedstawicielem przedsiębiorstwa dokonano rzetelnej analizy sytuacji finansowej firmy X.

8 Tabela 2 - Wskaźniki składowe Financial Health Index Wskaźnik Natural Logarithm of Age 1,9459 2,0794 2,1972 2,3026 2,3979 2,4849 Natural Logarithm of Size 17, , , , , ,1593 Asset Instability Index GENERAL SUBSCORE , , , , , ,3491 8,2020 8,4254 8,6711 8,7252 8,9070 9,0956 Cash Reserve Sufficiency Ratio 0,8218 0,7883 0,7743 0,8172 0,8032 0,8289 Modified Cash Ratio Target Liquidity Lambda 0,0238 0,0140-0,0002 0,0548 0,0454 0,0869 7,3441 7,5189 5,6866 4,6976 5,3445 9,8063 Current Liquidity Index 1,4781 2,1261 0,4274 3,3273 2,1015 5,0003 IMMEDIATE-TERM SUBSCORE Operating Cash Flow Ratio 6,9147 7,1600 5,0401 6,1070 5, ,6868-0,1587-0,1104-0,1991-0,2240-0,1497-0,0689 Asset Ratio 0,4373 0,4113 0,4488 0,3859 0,3941 0,4805 Administrative Expense Ratio SHORT-TERM SUBSCORE 0,0229 0,0350 0,0194 0,0274 0,0169 0,0258 1,4808 1,5191 1,4663 1,3113 1,3016 1,6948 Net Surplus

9 Contribution Ratio 0,0553 0,0365 0,0376 0,0199 0,0300 0,0225 Self-Financing Ratio Financial Debt Ratio 1,7031 1,1592 0,8313 1,0545 1,2742 1,0205 0,5940 0,6885 0,8318 0,8118 0,7363 1,1024 Fundraising Cost Ratio MEDIUM-TERM SUBSCORE 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2,7515 2,0907-2,0490 2,3479 3, ,0981 FINANCIAL HEALTH INDEX 45, , , , , ,1234

10 Bibliografia: 1. Bowman, W. (2011a). Financial capacity and sustainability of ordinary nonprofits. Nonprofit Management and Leadership, 2011, 2. Duda Piechaczek, Edyta, Analiza i planowanie finansowe, wyd. Helion, Gliwice Grzegorz Gołębiowski, Agnieszka Tłaczała: Analiza finansowa w teorii i w praktyce. Warszawa, Difin, Krzemińska Danuta, Finanse przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań Małgorzata Zaleska: Ocena ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa przez analityka bankowego. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, Mills, J. R., and Yamamura, J.H. The Power of Cash Flow Ratios, Journal of Accountancy, Nowak, Edward, Analiza sprawozdań finansowych, PWE, Warszawa Smith, G.P. "What are the Capital Structure Determinants for Tax-Exempt Organizations?" Financial Review, Zietlow, J. T. Liquidity Management in Donative Nonprofit Organizations. Association for Research on Nonprofit Organizations and Voluntary Action Annual Conference 26, Association for Research on Nonprofit Organizations and Voluntary Action, Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012). Available at SSRN:

11 Spis tabel: Tabela 1 Natural Logarithm of Age Tabela 2 - Wskaźniki składowe Financial Health Index Spis wykresów: Wykres 1 - Udział aktywów obrotowych w aktywach ogółem Wykres 2 - Wielkość zobowiązań długoterminowych w latach Wykres 3 - Financial Health Index w przedsiębiorstwie X Spis rysunków: Rysunek 1 - Dynamika zobowiązań długoterminowych i środków pieniężnych i innych aktywów finansowych w latach