Dlaczego ICT Wstęp do rozważań na temat narzędzi ICT w szkole Pokolenie cyfrowe, nowy model edukacji, mt 2017-06-01
"Komputer jest niezmiernie szybki, dokładny i nadzwyczajnie głupi. Człowiek jest niewiarygodnie powolny, niedokładny i genialny. Mariaż ten daje siłę niezrównaną" Leo Chorne Wykorzystanie narzędzi ICT to zjawisko trwałe i nieodwracalne w każdej dziedzinie życia. W polskiej szkole nie jesteśmy już na etapie pytania: czy warto stosować technologię informacyjną, lecz jak to zrobić efektywnie. Rozwój społeczeństwa informacyjnego i niesamowity rozwój narzędzi opartych na technologii informatycznej, w tym na sieci globalnej, stawia przed polską oświatą nowe wyzwania dotyczące konieczności dostosowania metod i form pracy do oczekiwań pokolenia cyfrowego /ang. digital natives 1 /. ICT może wspomagać w bardzo efektywny sposób nauczanie, rozumiane jako umiejętność uczenia się przez całe życie. Dzięki ICT mamy dostęp do informacji, możemy je analizować przetwarzać i przekazywać w sposób efektywny i interesujący. Dzięki dzisiejszym możliwościom technicznym nauczyciele w większym stopniu mogą indywidualizować kształcenie dostosowując je do potrzeb uczniów. Wejście Polski do struktur Unii Europejskiej daje szkole możliwości realnej współpracy z innymi placówkami. Poprzez uczestnictwo w programach współpracy europejskiej nauczyciele motywują uczniów do nauki języków obcych i poznawania nowoczesnych narzędzi komputerowych, wspierając jednocześnie korelację między przedmiotami szkolnymi. Działania te umacniają pracę zespołową uczniów i nauczycieli w wymiarze współpracy europejskiej oraz działają mobilizująco na uczniów. Era kredy i tablicy bezpowrotnie się skończyła. Społeczność rodzicielska i uczniowska oraz postęp technologiczny wymuszają stosowanie nowych form prowadzenia procesu dydaktycznego. Uczniowie posiadają naturalną, ogromną potrzebę korzystania z ICT. Nie powinniśmy z tym walczyć, ale umiejętnie ukierunkować tę cechę aby odpowiednio wykorzystać aktywność dziecka. Komputer to nie tylko gry i zabawy, ale przede wszystkim wspaniałe źródło wiedzy. Naturalnym środowiskiem życia dla dzisiejszego pokolenia sieci /ang. net generation/ stał się komputer i sieć globalna. Wydaje się słuszne zaakceptowanie takiego modelu edukacyjnego, w którym szkolna 1 Marc Prensky Digital Natives, Digital Immigrants (2001) 1
sala przestanie być jedynym miejscem zdobywania wiedzy. Umiejętność pracy w grupie oraz samodzielnego zdobywania nowych wiadomości jest ważnym celem dzisiejszej edukacji. Co się zmieniło, to przede wszystkim rola nauczyciela. Przestał już być bezwzględnym autorytetem i jedynym źródłem wiedzy, więc musi zmienić swoje nastawienie i zacząć działać jako osoba pokazująca właściwą ścieżkę i podsuwająca ciekawe materiały, pełniąca funkcje motywujące i doradcze, wspierająca w rozwoju ucznia oraz sprawdzająca zdobytą wiedzę i umiejętności. W szkolnych realiach tradycyjny system klasowo-lekcyjny jest ciągle ciasną przestrzenią krępującą kreatywność i aktywność oraz uniemożliwiającą pełne wykorzystanie możliwości uczniów. Szkoła ma przygotować do życia w społeczeństwie informacyjnym, ma kształcić umiejętność rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji, twórcze i krytyczne myślenie, zdolność komunikowania się i współpracy, rozbudzać intelektualną ciekawość, umiejętność wyszukiwania, porządkowania i oceniania informacji, wykorzystywania wiedzy w nowych sytuacjach oraz wdrażać do uczenia się przed całe życie /ang. Lifelong learning/. Blended learning jest jednym z pomysłów na kształtowanie tychże kompetencji, a formy nauczania w ramach tradycyjnych zajęć powinny uwzględniać także inne, nowe narzędzia ICT. O konieczności zmian mówi Don Tapscott. Edukacja szkolna musi być zreorganizowana, aby trafiać do młodych ludzi urodzonych w erze cyfrowej. Stary model nauczania mędrzec na scenie (the sage on the stage) musi być zastąpiony nowym nauczyciel jako doradca (the guide from the side) Dlaczego ICT: Zmiany w pracy szkoły są wymuszane niesamowicie szybkim rozwojem technologii (która wkracza także do systemu oświaty) i powszechnym dostępem ICT a także poprzez pozaszkolną aktywność uczniów. W obecnym czasie mamy do czynienia z pokoleniem zaprzyjaźnionym z nowymi technologiami. Pokolenie, zwane coraz częściej digital natives to pokolenie, które nie zna świata bez komputerów, funkcjonuje w nowej kulturze komunikowania się. Jak młodzi ludzie traktują sieć globalną przedstawia rysunek poniżej: 2
Gdyby Facebook był państwem Wnioski nasuwają się same. Nie możemy ignorować tak potężnych zmian technologicznych i społecznych. Trzeba wykorzystać technologie w sensowny sposób, tak aby wzbogaciły i ulepszyły proces dydaktyczno-wychowawczy oraz rozwinęły kreatywność uczniów. 3
Bibliografia Osiński, Z. (brak daty). E-learning w edukacji szkolnej. Lublin. Peachey, N. (brak daty). Web 2.0 Tools for Teachers. Prensky, M. (2001). Digital Natives, Digital Immigrants. Tapscott, D. (brak daty). Vida Motekaitytė, S. K.-W. (2010). Tech-Conneceted Teacher. Pogląd kanadyjskiego badacza Internetu Don Tapscott - The Transformation of Education 4