Do czego chcemy przygotować nasze dzieci i naszych uczniów: do testów czy do życia i pracy? Gdańsk, 16 maja 2009 roku

Transkrypt

1 Do czego chcemy przygotować nasze dzieci i naszych uczniów: do testów czy do życia i pracy? 1

2 Prawdziwe wartości edukacji Europejskie ramy odniesienia Polskie ramy odniesienia Badania PISA 2

3 Jeżeli nie masz danych, twój głos jest zaledwie jedną z wielu opinii Dewiza programu PISA 3

4 Ramy odniesienia Globalizacja Nowe technologie Zmiany społeczne i ekonomiczne (tempo) Kryzys ekonomiczny 4

5 Ramy odniesienia Potrzeby (i oczekiwania wobec) współczesnego człowieka: samorealizacji integracji społecznej aktywnej postawy obywatelskiej uzyskania szansy na rynku pracy w społeczeństwie opartym na wiedzy 5

6 Europejskie ramy odniesienia (2006 rok) - kompetencje kluczowe definiowane jako połączenie wiedzy, umiejętności i postaw odpowiednich do sytuacji: 1. porozumiewanie się w języku ojczystym; 2. porozumiewanie się w językach obcych; 3. kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne; 4. kompetencje informatyczne; 5. umiejętność uczenia się; 6. kompetencje społeczne i obywatelskie; 7. inicjatywność i przedsiębiorczość; 8. świadomość i ekspresja kulturalna. 6

7 Polskie ramy odniesienia (Podstawa programowa kształcenia ogólnego 2008 rok) Do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym należą: 1. czytanie - umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania tekstów, w tym tekstów kultury, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2. myślenie matematyczne - umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 7

8 Polskie ramy odniesienia (Podstawa programowa kształcenia ogólnego 2008 rok) 3. myślenie naukowe - umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa; 4. umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych, zarówno w mowie, jak i w piśmie; 5. umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno - komunikacyjnymi; 6. umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7. umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8. umiejętność pracy zespołowej. 8

9 Pytania poznawcze PISA W jakim stopniu młodzi ludzie są przygotowani do podjęcia wyzwań przyszłości, w której otwartość na wiedzę, umiejętność jej akumulowania i twórczego wykorzystania w coraz większym stopniu wpływa zarówno na powodzenie indywidualne, jak i na losy społeczeństw? Czy młodzi ludzie potrafią efektywnie wyszukiwać informacje, analizować je, rozumować w oparciu o nie, a także jasno formułować i przekazywać swoje myśli? Czy będą potrafili zachować zdolność uczenia się przez całe życie? Jakie postawy, wykształcone w procesie edukacyjnym, mogą później sprzyjać dalszemu rozwojowi i być przydatne w życiu społecznym? 9

10 Międzynarodowy Program Oceny Umiejętno tności Uczniów w (Programme( for International Student Assessement PISA) w badaniu bierze udział około uczniów z całego świata, którzy reprezentują ponad 20-milionową populację piętnastolatków zasadniczym narzędziem, stanowiącym podstawę badania umiejętności uczniów, jest test kompetencyjny każdy z uczniów biorących udział w teście wypełnia kwestionariusz z pytaniami na temat szkoły, nauki i opinii związanych z główną dziedziną badań 10

11 Wyniki polskich uczniów (PISA 2006) matematyka Zadania, w których polscy uczniowie wypadli lepiej niż uczniowie OECD: stosowanie znanych algorytmów, umiejętność odczytywania danych z wykresów, diagramów i tabel, wyobraźnia geometryczna. 11

12 Wyniki polskich uczniów (PISA 2006) matematyka c.d. Polscy uczniowie gorzej poradzili sobie z zadaniami, w których uczeń musiał wyjść poza znane sobie sposoby postępowania: samodzielne opanowanie nieznanego wcześniej modelu lub kontekstu, zaprojektowanie strategii postępowania odpowiedniego ciągu działań, składającego się z dobrze znanych operacji, prowadzącego do rozwiązania, poprowadzenie rozumowania polegającego na analizie działania pewnego systemu i wyciągnięciu z tej analizy wniosków. 12

13 Wyniki polskich uczniów (PISA 2006) rozumowanie w naukach przyrodniczych W Polsce uczniowie zdecydowanie najlepsze wyniki osiągnęli na skali wyjaśniania zjawisk przyrodniczych w sposób naukowy (wiedza teoretyczna). Znacznie trudniejsze okazały się dla polskich uczniów zadania testowe mierzące umiejętność rozpoznawania zagadnień naukowych oraz zadania badające umiejętność interpretacji i wykorzystywania wyników i dowodów naukowych. 13

14 Wyniki polskich uczniów (PISA 2006) rozumowanie w naukach przyrodniczych Polska szkoła nie zawsze zapewnia najlepszym uczniom (na najwyższych poziomach) ofertę edukacyjną pozwalającą im w pełni rozwinąć swoje umiejętności. W przyszłości może to mieć wpływ na poziom nauki, innowacyjność i potencjał gospodarki. W niedalekiej przyszłości największego przyrostu nowych miejsc pracy można się spodziewać w zawodach związanych z gospodarką opartą na wiedzy: w takich dziedzinach jak nauka i edukacja, w gałęziach przemysłu wykorzystujących działalność badawczo-rozwojową czy usługach związanych z przetwarzaniem i przesyłaniem informacji. 14

15 Wnioski Do czego chcemy przygotować nasze dzieci i naszych uczniów: do testów czy do życia i pracy? System oświaty w Polsce stwarza możliwości (również prawne) do kształtowania kompetencji kluczowych System oceny pracy szkół w Polsce wymusza, jako najważniejsze, kształtowanie przez nauczycieli umiejętności przedmiotowych ( pod testy ) Ocena jakości pracy szkół powinna uwzględniać losy absolwentów 15

16 Wnioski Do czego chcemy przygotować nasze dzieci i naszych uczniów: do testów czy do życia i pracy? Niezależnie od obowiązującego prawa oświatowego i czasów, kierując się rozsądkiem, intuicją i odpowiedzialnością, polski nauczyciel kształtował i kształtuje w swoich podopiecznych kompetencje kluczowe, konieczne do funkcjonowania w zmieniającej się rzeczywistości Zadaniem nauczyciela jest wykształcenie u młodych ludzi postaw i nawyków : do uczenia przez całe życie, do samodzielnego korzystania z informacji, do współpracy w grupie, do rozwiązywania problemów. 16

17 Dziękuję za uwagę Adam Krawiec Dyrektor Departamentu Edukacji i Sportu 17