I N F O R M A C J A dotycząca wyników kontroli jakości i prawidłowości oznakowania soków, napojów bezalkoholowych oraz wód. Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi w ramach realizacji programu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów DIH-81-10(1)/10/AnŁ, w III kwartale 2010 r. przeprowadził kontrole w 15 placówkach handlowych zlokalizowanych na terenie województwa łódzkiego, prowadzących m.in. sprzedaż soków, nektarów, napojów bezalkoholowych i wód, obejmując nimi: 5 hurtowni; 5 sklepów sieci handlowych; 5 pozostałych placówek detalicznych. Łącznie ocenie poddano 79 partii wartości 9.787 zł, w tym: 29 partii wartości 834 zł w placówkach detalicznych. Kontrolą objęto: 10 partii soków warzywnych wartości 552 zł; 21 partii soków owocowych (w tym soków odtworzonych z soków zagęszczonych) wartości 1.951 zł; 8 partii nektarów owocowych wartości 258 zł; 34 partie napojów bezalkoholowych (gazowanych i niegazowanych) wartości 6.331 zł; 5 partii naturalnych wód mineralnych wartości 683 zł; 1 partię naturalnej wody źródlanej wartości 12 zł. Nieprawidłowości stwierdzono w 8 placówkach tj. w 53 % objętych kontrolą. W toku prowadzonych czynności kontrolnych zakwestionowano ogółem 7 partii soków i napojów bezalkoholowych wartości 1.400 zł, co stanowiło 8,9 % partii badanych ogółem, w tym: 5 partii wartości 1.310 zł w hurtowniach (20 % partii badanych); 1 partię wartości 18 zł w sklepie sieci handlowej (4 %); 1 partię wartości 72 zł w placówce detalicznej (3,4 %). Wśród zakwestionowanych towarów były: 1 partia soku warzywnego wartości 18 zł (10 %); 6 partii napojów bezalkoholowych 1.382 zł (17,6%). 1
J A K O Ś Ć W zakresie zgodności parametrów jakościowych z wymaganiami obowiązujących przepisów i deklaracjami producentów, zbadano laboratoryjnie 30 partii soków, nektarów i napojów bezalkoholowych wartości 6.429 zł, w tym: 13 partii wartości 5.709 zł w hurtowniach; 11 partii wartości 512 zł w sklepach sieci handlowych; 6 partii wartości 208 zł w placówce detalicznej. Badaniem objęto: 4 partie soków warzywnych wartości 198 zł; 11 partii soków owocowych 1.168 zł; 3 partie nektarów owocowych wartości 83 zł; 12 partii napojów bezalkoholowych wartości 4.980 zł. W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych zakwestionowano z uwagi na niewłaściwą jakość 1 partię soku marchew, malina, jabłko a 750 ml wartości 18 zł (3,3 % partii badanych). Badania wykazały, że przedmiotowy sok był niezgodny z deklaracją podaną na opakowaniu jednostkowym oraz wymaganiami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18.09.2008 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych (Dz. U. Nr 177 poz. 1094 z późn. zm.), ze względu na obecność niedozwolonych substancji słodzących tj.: acesulfamu K w ilości 68,9 mg/l ± 4,1 oraz sacharyny i jej soli w ilości 23,1 mg/l ± 1,4. W celu wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości jakościowych do producenta zakwestionowanego wyrobu skierowano wystąpienie pokontrolne oraz przesłano informację do Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Łodzi. Ponadto wobec przedsiębiorcy, który wprowadził do obrotu zafałszowany środek spożywczy zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej wynikającej z art. 40 a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm). O Z N A C Z E N I A Prawidłowość oznaczeń opakowań jednostkowych zbadano ogółem dla 79 partii soków, nektarów, napojów bezalkoholowych oraz wód wartości 9.787 zł, w tym dla: Kontrolą objęto: 29 partii wartości 834 zł w placówkach detalicznych. 10 partii soków warzywnych wartości 552 zł; 21 partii soków owocowych (w tym soków odtworzonych z soków zagęszczonych) wartości 1.951 zł; 8 partii nektarów owocowych wartości 258 zł; 34 partie napojów bezalkoholowych (gazowanych i niegazowanych) wartości 6.331 zł; 2
5 partii naturalnych wód mineralnych wartości 683 zł; 1 partię naturalnej wody źródlanej wartości 12 zł. Zakwestionowano ogółem 6 partii napojów bezalkoholowych wartości 1.382 zł (7,6 % partii badanych), z czego: 5 partii wartości 1.310 zł w hurtowniach; 1 partię wartości 72 zł w placówce detalicznej. Powyższe produkty kwestionowano z uwagi na: użycie dla produktu podwójnego nazewnictwa, które może wprowadzać konsumenta w błąd co do faktycznie nabywanego środka spożywczego 1 partia wartości 298 zł; brak ilościowej zawartości składników występujących w nazwach - 3 partie wartości 714 zł; zastosowanie niewłaściwego sformułowania poprzedzającego cyfrową datę minimalnej trwałości - 1 partia wartości 565 zł; niepełne dane producenta - 3 partie wartości 447 zł; nieaktualny adres producenta 2 partie wartości 642 zł. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w oznakowaniu napojów do producentów kwestionowanych napojów skierowano wystąpienia pokontrolne oraz przesłano informację do Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych w Łodzi. Ponadto wobec dwóch przedsiębiorców zostały wszczęte z urzędu postępowania administracyjne w przedmiocie nałożenia kar pieniężnych z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) w związku z wprowadzeniem do obrotu produktów nieodpowiadających jakości handlowej z uwagi na niewłaściwe oznakowanie. S U B S T A N C J E D O D A T K O W E W zakresie zastosowanych substancji dodatkowych sprawdzono 79 partii soków, nektarów oraz napojów gazowanych i niegazowanych wartości 9.787 zł. W wyniku dokonanych oględzin opakowań jednostkowych nie stwierdzono w zamieszczonych składach obecności substancji dodatkowych, które nie zostały dopuszczone do stosowania rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 18 września 2008 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych (Dz. U. nr 177, poz. 1094 ze zm.). Natomiast w trakcie badań laboratoryjnych 30 partii soków, nektarów i napojów wartości 6.429 zł. w 1 partii soku marchew, malina, jabłko a 750 ml wartości 18 zł, wykryto obecność niedozwolonych substancji słodzących tj.: acesulfamu K w ilości 68,9 mg/l ± 4,1 oraz sacharyny i jej soli w ilości 23,1 mg/l ± 1,4, co jest niezgodne z deklaracją podaną na opakowaniu jednostkowym oraz warunkami określonymi w rozporządzeniu. 3
OBJĘTOŚĆ NETTO W zakresie zgodności rzeczywistej zawartości netto z deklarowaną przez producentów na opakowaniach jednostkowych, oceniono 71 opakowań pochodzących z 30 partii soków, nektarów i napojów wartości 6.429 zł i nie stwierdzono nieprawidłowości. PRZESTRZEGANIE DAT MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI. Przestrzeganie dat minimalnej trwałości towarów sprawdzono we wszystkich placówkach. Zbadano łącznie 79 partii soków, nektarów, napojów bezalkoholowych i wód wartości 9.787 zł, w tym: Kontrolą objęto: 29 partii wartości 834 zł w placówkach detalicznych. 10 partii soków warzywnych wartości 552 zł; 21 partii soków owocowych wartości 1.951 zł; 8 partii nektarów owocowych wartości 258 zł; 34 partie napojów bezalkoholowych wartości 6.331 zł; 5 partii naturalnych wód mineralnych wartości 683 zł; 1 partię naturalnej wody źródlanej wartości 12 zł. Poddane ocenie produkty posiadały aktualne daty minimalnej trwałości. W A R U N K I P R Z E C H O W Y W A N I A Warunki i sposób przechowywania soków, nektarów, napojów bezalkoholowych i wód sprawdzono we wszystkich objętych kontrolą placówkach i nie stwierdzono nieprawidłowości. S T A N O P A K O W A Ń Stan opakowań jednostkowych oceniono dla 79 partii soków, nektarów, napojów oraz wód wartości 9.787 zł, w tym dla: 29 partii wartości 834 zł w placówkach detalicznych. Nieprawidłowości w tym zakresie nie stwierdzono. C E N Y Przestrzeganie przepisów o cenach sprawdzono w 10 placówkach prowadzących sprzedaż detaliczną. Ocenie w tym zakresie poddano artykuły będące przedmiotem zakupów. 4
Nieprawidłowości stwierdzono w 3 sklepach (30 %), tj. w 1 sklepie sieci handlowej oraz w 2 placówkach detalicznych i polegały one na braku wywieszek cenowych oraz cen jednostkowych przy towarach oferowanych do sprzedaży, w tym również sokach. W trakcie kontroli zażądano usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. SPRAWDZENIE LEGALNOŚCI PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI W placówkach objętych kontrolą działalność gospodarcza prowadzona była zgodnie z wpisem do ewidencji lub rejestru. Wszyscy przedsiębiorcy prowadzili książki kontroli. Wszystkie placówki (15) znajdowały się pod stałym nadzorem Stacji Sanitarno- Epidemiologicznych. Zatrudniony personel posiadał orzeczenia lekarskie dopuszczające do pracy w obrocie artykułami żywnościowymi. W 1 placówce (6,7 %) stwierdzono niewłaściwe przechowywanie artykułów spożywczych (innych soki, nektary i napoje). Rzetelność obsługi klientów w zakresie prawidłowości wyliczenia i pobierania należności badano w 6 placówkach (w 4 sklepach sieci handlowych i 2 sklepach detalicznych) i nie stwierdzono przypadków zawyżania należności za sprzedane artykuły. W 1 placówce (6,7 %) stwierdzono w sprzedaży 5 partii artykułów spożywczych (innych niż soki, nektary, napoje i wody) łącznej wartości 189 zł po upływie dat minimalnej trwałości i terminów przydatności do spożycia. Przeterminowane wyroby wycofano decyzją z obrotu handlowego, a wobec osoby odpowiedzialnej zastosowano przepisy prawa o wykroczeniach. W związku z ustaleniami kontroli: WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI w 4 przypadkach nałożono mandaty karne kredytowane na łączną kwotę 600 zł w związku z popełnieniem wykroczeń z art. 100 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 25.08.2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, art. 111 2 KW oraz art. 137 1 KW; w 2 przypadkach wydano decyzje zarządzające wycofanie z obrotu handlowego zafałszowanego niedozwolonymi substancjami dodatkowymi soku oraz towarów przeterminowanych; w 4 przypadkach zażądano usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości (sporządzenie wywieszek cenowych, uzupełnienie brakujących cen jednostkowych, usunięcie zaniedbań sanitarnych); w 3 przypadkach zostały wszczęte z urzędu postępowania administracyjne w przedmiocie nałożenia kar pieniężnych z art. 40a ust. 1 pkt 3 (2 przypadki) oraz pkt 4 (1 przypadek) ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) w związku z wprowadzeniem do obrotu napojów, nieodpowiadających jakości handlowej z uwagi na niewłaściwe oznakowanie oraz zafałszowanych. 5
Ponadto: wycofano z obrotu 6 partii artykułów spożywczych wartości 406 zł, z czego 1 partię soku wartości 11 zł z uwagi na niewłaściwą jakość oraz 5 partii środków innych niż soki, nektary, napoje i wody wartości 189 zł po upływie terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości; przesłano: 4 wystąpienia pokontrolne do producentów zakwestionowanych wyrobów, 2 informacje do Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno- Spożywczych w Łodzi. 6