RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 208638 (21) Numer zgłoszenia: 355579 (22) Data zgłoszenia: 30.11.2000 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 30.11.2000, PCT/IT00/000497 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 07.06.2001, WO01/39743 (13) B1 (51) Int.Cl. A23C 9/152 (2006.01) A23L 1/30 (2006.01) (54) Żywność wzbogacona karnityną, sposób wytwarzania żywności pobudzającej i zastosowanie karnityny (30) Pierwszeństwo: 01.12.1999, IT, RM99A000732 (73) Uprawniony z patentu: SIGMA-TAU INDUSTRIE FARMACEUTICHE RIUNITE S.P.A., Rzym, IT (43) Zgłoszenie ogłoszono: 04.05.2004 BUP 09/04 (72) Twórca(y) wynalazku: CLAUDIO CAVAZZA, Rzym, IT (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.05.2011 WUP 05/11 (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Ewa Wojasińska PL 208638 B1
2 PL 208 638 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest żywność wzbogacona karnityną, sposób wytwarzania żywności pobudzającej i zastosowanie karnityny. W kontekście niniejszego wynalazku to, co rozumie się przez "mleko", które z definicji jest integralnym produktem pełnego, nieprzerwanego dojenia zdrowej, dobrze odżywionej, mlecznej samicy, otrzymanym przez ręczne albo mechaniczne dojenie, jest nie tylko pochodzącym z niego mlekiem krowim i mlekiem odtłuszczonym, mlekiem odlaktozowanym, mlekiem w proszku i mlekiem skondensowanym, lecz także mlekiem bawolim, mlekiem kozim i mlekiem owczym. Stąd w kontekście niniejszego wynalazku to, co rozumie się przez "wyroby spożywcze pochodzące z procesu przetwarzania mleka" jest nie tylko masłem, śmietaną, twarogiem, jogurtem, kefirem, serem mlecznym (to jest serem mozzarella z mleka krowiego) i świeżymi dojrzewającymi serami (takimi jak na przykład ser grana padano i parmezan) pochodzącymi z przetwarzania mleka krowiego, lecz także produktami serowymi pochodzącymi z procesów przetwarzania mleka bawolego, koziego i owczego, takimi jak na przykład ser z mleka bawolego albo mozzarella, provola, ser wigilijny albo Pecorino (na przykład Pecorino rzymskie, Pecorino sycylijskie), sardyński ser mleczny, ser owczy z Urbino, ser błękitny, itp. Świeże mleko, to jest mleko od zwierząt, które właśnie wydojono, składa się w zasadzie, z mniejszymi albo większymi zmianami różnych składników od jednego gatunku zwierzęcia do drugiego, z 87-88% wody, 4,5-4,8% cukrów, 3,5-7,5% lipidów, 3,2-6% białek i śladów soli mineralnych i witamin. Lipidy zawarte w mleku składają się w zasadzie z trójglicerydów kwasów tłuszczowych, które stanowią 96-99% lipidów całkowitych (na pozostały ułamek składają się głównie dwuglicerydy, fosfolipidy, sterole i cerebrozydy). Kwasy tłuszczowe klasyfikuje się jako kwasy nasycone i nienasycone na podstawie obecności, albo w inny sposób, wiązań podwójnych w ich łańcuchu. Nasycone kwasy tłuszczowe (których synteza jest katalizowana przez różne układy enzymatyczne, takie jak acetylo-coa-karboksylaza, syntetaza kwasów tłuszczowych i syntetaza cytrynianowa) nie zawierają wiązań podwójnych, natomiast nienasycone kwasy tłuszczowe mają jedno albo więcej wiązań podwójnych pomiędzy karboksylem i metylem końcowym na przeciwnym końcu łańcucha. Chociaż rola odgrywana w przemianie energii jest przypisana głównie nasyconym kwasom tłuszczowym, to nienasycone kwasy tłuszczowe pełnią także ważne funkcje biologiczne jako strukturalne składniki błon, jako prekursory eikozanoidów, takich jak prostaglandyny i leukotrieny, oraz jako środki przenoszące cholesterol. Wychodząc z acetylo-koenzymu A organizm za pomocą układu enzymatycznego syntetazy jest zdolny do syntezy kwasów tłuszczowych zawierających do 16 atomów węgla, przedłużenia ich łańcucha i pozbawiania ich nasyconości na poziomie mikrosomów. To pozbawianie nasyconości nie ma miejsca u człowieka pomiędzy metylem i siódmym atomem węgla posuwając się w kierunku karboksylu, a istotę wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 (n3) i omega 6 (n6) zawdzięcza się dokładnie właśnie tej niezdolności. Dwa ważne wielonienasycone podstawowe kwasy tłuszczowe, takie jak kwas linolowy (c18:2n6) i kwas linolenowy (c18:3n3), muszą być zatem przyjmowane z dietą. W poniższej tabeli przedstawiono skład procentowy kwasów tłuszczowych w lipidach z krowiego mleka. Kwasy tłuszczowe I.M* Nasycone kwasy tłuszczowe Lipidy w mleku krowim Masłowy 4:0 3,3 2,3-5,2 Kapronowy 6:0 2,1 1,4-4,0 Kaprylowy 8:0 1,4 0,9-2,2 Kaprynowy 10:0 3,0 2,2-4,2 Laurynowy 12:0 3,6 2,4-4,6 Mirystynowy 14:0 11,5 8,4-13,6 R**
PL 208 638 B1 3 Palmitynowy 16:0 30,8 24,0-36,9 Stearynowy 18:0 9,5 6,6-13,2 Arachidowy 20:0 Inne 2,4 Jednonienasycone kwasy tłuszczowe Mirystoleinowy 14:1 1,9 1,4-2,2 Palmitoleinowy 16:1 2,8 2,2-3,3 Oleinowy 18:1 22,5 25,9-18,8 Inne 1,3 Wielonienasycone kwasy tłuszczowe Linolowy 18:2 2,3 1,4-3,6 Linolenowy 18:3 1,5 0,6-2,8 * średnia wskaźnikowa ** przedział cd. tabeli Kwas palmitynowy jest najważniejszym kwasem tłuszczowym wytwarzanym przez większość układów biosyntezy, a inne nasycone albo nienasycone długołańcuchowe kwasy tłuszczowe mogą pochodzić od niego. Miejsce wprowadzania nienasycenia do kwasów tłuszczowych w celu utworzenia nienasyconego kwasu tłuszczowego znajduje się w mikrosomach, a wprowadzenie podwójnego wiązania we wstępnie utworzonym kwasie tłuszczowym wymaga interwencji tlenu molekularnego jako akceptora elektronów. Taki układ, który jest nazywany oksygenazą o mieszanej funkcji, katalizuje w obecności O 2 i NADHP wprowadzenie nienasyconości we wstępnie utworzonych kwasach tłuszczowych w postaci acylo-coa. Podlegając różnym procesom przedłużenia łańcucha i wprowadzenia nienasyconości kwas palmitynowy odgrywa centralną rolę przy tworzeniu nienasyconych kwasów tłuszczowych. Tłuszcze zawarte w mleku i jego pochodnych także podlegają metabolizmowi wspólnemu dla wszystkich kwasów tłuszczowych, w którym obecność L-karnityny ma fundamentalne znaczenie dla ich stosowania. Rola L-karnityny i alkanoilo-l-karnityny, a zwłaszcza acetylo-l-karnityny, jest rzeczywiście istotna w procesach beta-utleniania kwasów tłuszczowych, co odbywa się przede wszystkim w mitochondriach z uprzednim przekształceniem do tioestrów koenzymu A katalizowanym przez acylo-coa- -tiokinazę. Transport acylo-coa z centrów aktywacji do centrów utleniania jest prowadzony przez L-karnitynę za pomocą enzymu, acylotransferazy acylo-coa-karnityny, usytuowanego na wewnętrznej błonie mitochondriów, która jest przepuszczalna dla estrów karnityny, lecz nie dla acylo-coa, COASH albo wolnej L-karnityny. Jak widać z powyższej tabeli, zawartość podstawowych kwasów tłuszczowych obecnych w krowim mleku jest bardzo niska: 2,3% kwasu linolowego i 1,5% kwasu linolenowego, w przeciwieństwie do 23% kwasu oleinowego, 30% kwasu palmitynowego, 11% kwasu mirystynowego i 9,5% kwasu stearynowego. Te niskie stężenia podstawowych kwasów tłuszczowych, kwasu linolowego i kwasu linolenowego, jest zupełnie nieadekwatna do zrównoważonego odżywiania opartego na przyjmowaniu mleka, jak jest to w przypadku przede wszystkim niemowląt, lecz także starszych dzieci i rekonwalescentów. Oczywiście przyjmowania podstawowych kwasów tłuszczowych nie można zwiększyć drogą wprowadzania do diety produktów (przetworów mlecznych) otrzymanych drogą przetwarzania mleka. W przeszłości wytwarzano mleko wzbogacone czynnikami, które nie są obecne albo są obecne w nieodpowiedniej ilości w normalnym krowim mleku (na przykład witaminy, substancje azotowe, itp.), mając na uwadze nie tylko szczególne dietetyczne wymagania niemowląt, lecz także wymagania pacjentów starszych, osób chorych i rekonwalescentów. Ostatnio, w ślad za zainteresowaniem wzbudzonym przez obszerne badania kliniczne, które wykazały w chorobach sercowo-naczyniowych terapeutyczną skuteczność wielonienasyconych kwasów tłuszczowych szeregu omega-3 i omega-6, które
4 PL 208 638 B1 są zwłaszcza obecne w bogatych w ryby dietach niektórych ludów nordyckich, wprowadzono na rynek do ogólnej konsumpcji pewne rodzaje mleka wzbogaconego w kwasy tłuszczowe omega-3. Dodatek tych kwasów tłuszczowych do mleka pociąga jednak za sobą szereg problemów technologicznych na skutek konieczności uzyskania produktu, który zachowuje charakterystyczne cechy trwałości i podatności na konserwację, a przede wszystkim przyjemne organoleptyczne właściwości naturalnego mleka. W rzeczywistości dobrze wiadomo, że kwasy tłuszczowe szeregu omega-3, takie jak kwas nonanodekanopentaenokarboksylowy (EPA) i kwas heneikozanoheksaenokarboksylowy (DHA), ekstrahuje się z oleju rybiego i mają one wyraźną skłonność do utleniania się na powietrzu, tak że mleko staje się zjełczałe, przekształcając się do utlenionych produktów ubocznych z drażniącym i wyraźnie nieprzyjemnym zapachem i smakiem. Nieoczekiwanie ustalono, że dodatek karnityny do wyżej wspomnianego mleka i przetworów mlecznych silnie pobudza, poprzez naturalny metabolizm kwasów tłuszczowych, który ma miejsce u konsumenta takiej żywności, syntezę wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, rozpoczynając od nasyconych kwasów tłuszczowych zawartych początkowo w takiej żywności. Przedmiotem niniejszego wynalazku jest żywność wybrana z grupy obejmującej masło, śmietanę, twaróg (ricotta), jogurt, kefir, ser mozzarella, świeże i dojrzewające sery, ser grana padano i parmezan, ser mozzarella z mleka bawolego, provola, ser z mleka koziego, mleko wigilijne (pecorino), pecorino rzymskie i pecorino sycylijskie, ser sardyński (fiore sardo) i caciotta z Urbino (rodzaj sera z Urbino), charakteryzująca się tym, że zawiera od 500 do 9000 mg/kg karnityny wybranej z grupy obejmującej L-karnitynę, acetylo-l-karnitynę i propionylo-l-karnitynę albo ich farmaceutycznie akceptowalne sole albo ich mieszaniny w ilości skutecznej do pobudzania, poprzez naturalne procesy metaboliczne kwasów tłuszczowych, które odbywają się u konsumenta żywności, syntezy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z nasyconych kwasów tłuszczowych zawartych początkowo w żywności. Korzystnie żywność zawiera od 1500 do 4500 mg/kg karnityny wybranej z grupy obejmującej L-karnitynę, acetylo-l-karnitynę i propionylo-l-karnitynę albo ich farmaceutycznie akceptowalne sole albo ich mieszaniny oraz korzystnie zawiera ponadto witaminy, koenzymy, substancje mineralne, aminokwasy i przeciwutleniacze. Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania żywności pobudzającej, drogą naturalnych procesów metabolicznych kwasów tłuszczowych u konsumenta, syntezę wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z nasyconych kwasów tłuszczowych zawartych początkowo w żywności, charakteryzujących się tym, że dodaje się do żywności od 500 do 9000 mg/kg karnityny wybranej z grupy obejmującej L-karnitynę, acetylo-l-karnitynę i propionylo-l-karnitynę albo ich farmaceutycznie akceptowalne sole albo ich mieszaniny w ilości skutecznej do pobudzania wymienionej syntezy. Przedmiotem wynalazku jest zastosowanie karnityny wybranej z grupy obejmującej L-karnitynę, acetylo-l-karnitynę i propionylo-l-karnitynę albo ich farmaceutycznie akceptowalne sole albo ich mieszaniny do wytwarzania żywności wybranej z grupy obejmującej mleko i przetwory mleczne wzbogacone wymienioną karnityną, przy czym ilość karnityny dodanej do żywności wynosi 400-8000 mg/l mleka i 500-9000 mg/kg przetworów mlecznych do pobudzania, drogą naturalnych metabolicznych procesów kwasów tłuszczowych, które odbywają się u konsumenta wymienionej żywności, syntezy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z nasyconych kwasów tłuszczowych zawartych początkowo w żywności. Mleko można wybrać z grupy obejmującej mleko krowie, (albo otrzymane z mleka krowiego mleko odtłuszczone, mleko odlaktozowane, mleko w proszku albo mleko skondensowane), mleko bawole, mleko kozie albo mleko owcze. Przetwory mleczne otrzymane z mleka powyższego rodzaju obejmują takie produkty jak masło, śmietana, twaróg, jogurt, kefir, ser z mleka albo mozzarella z mleka krowiego, świeże i dojrzewające sery (na przykład ser grana padano albo parmezan), ser z mleka bawolego albo mozzarella, provola, ser wigilijny albo Pecorino, rzymskie Pecorino, sycylijskie Pecorino, sardyński ser mleczny, ser owczy z Urbino, itp. Ilość L-karnityny, acetylo-l-karnityny i propionylo-l-karnityny (samodzielnie albo w różnych mieszaninach) dodanej do mleka albo przetworów mlecznych otrzymanych z mleka może zmieniać się w szerokich granicach dzięki znacznej nietoksyczności tych związków. W przypadku "mleka" ta ilość może wynosić od 400 do 8000 mg/l produktu żywnościowego, a zwłaszcza od 1000 do 4000 mg/l. W przypadku masła, jogurtu, kefiru i zarówno świeżych, jak i dojrzewających serów, taka ilość może wynosić od 500 do 9000 mg/kg produktów żywnościowych, a zwłaszcza od 1500 do 4500 mg/kg produktów żywnościowych.
PL 208 638 B1 5 Zarówno "mleko", jak i produkty pochodzące z procesu przetwarzania mleka, można wzbogacać innymi substancjami wybranymi z grupy obejmującej witaminy (na przykład witaminę E, witaminę C, witaminę B 6 ), koenzymy, substancje mineralne, aminokwasy i przeciwutleniacze, polifenole (z winogron), katechiny (z herbaty), antocyjaniny, selen (metionina) sole wapniowe, itp. Szereg prób farmakologicznych ilustrujących opisany tu wynalazek jest opisany niżej. Próby lipidów z surowicy u zwierząt na diecie składającej się z samego mleka albo mleka plus karnityny. Do tych prób wykorzystano grupę nowozelandzkich królików płci męskiej o średnim ciężarze ciała 3,7 kg, które po okresie aklimatyzacji na standardowej diecie w ciągu ośmiu dni podzielono na różne grupy. Jedna grupa otrzymywała tylko dietę standardową, natomiast druga grupa otrzymywała nieodtłuszczone mleko zmieszane z pastylkami normalnej diety, której skład końcowy był następujący: 4% tłuszczy, 24% białek, 58% węglowodanów, 0,7% włóknika, 10% wody, 3% substancji mineralnych i 1% witamin. Innej grupie zwierząt podawano dietę mleczną wzbogaconą L-karnityną, acetylo-l-karnityną albo propionylo-l-karnityną w takich ilościach, że w stosunku do przyjmowanej żywności dzienna dawka wynosiła 200 mg/kg ciężaru ciała L-karnityny, acetylo-l-karnityny albo propionylo-l-karnityny. Po czterech tygodniach traktowania pobierano próbki krwi z brzeżnej żyły ucha, a lipidy otrzymane z surowicy poddawano pomiarowi na procentową zawartość zarówno nasyconych kwasów tłuszczowych, jak i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Mierzono także ilości procentowe nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 obecnych w próbkach wątroby pobranych od tych samych zwierząt. O ile całkowite lipidy mierzono metodą opisaną przez Schanfelda (Schanfeld G., J. Clin. Invest., 226:497, 1957) i Folcha (Folch J., J. Biol. Chem., 226-497, 1957), to trójglicerydy i fosfolipidy mierzono metodą opisaną przez Terstra (Terstra A.H.M., Anal. Biochem., 11:149, 1981), a kwasy tłuszczowe n-3 i n-6 metodą opisaną przez Nestela (Nestel P.J., Ann. Rev. Nutr., 10:149, 1990) i Ceveca (Cevec G., Biochemistry, 30:7:7186, 1991). Dane przedstawione w Tabeli 1 wykazują, że dieta mleczna nie polepsza stosunku kwasów wielonienasyconych do kwasów nasyconych, który wydaje się być niezmieniony albo nieznacznie gorszy w porównaniu z próbkami kontrolnymi. U tych zwierząt, którym karnitynę podawano razem z tą samą dietą mleczną, stosunek był wyraźnie lepszy dzięki większej zawartości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych i było to zwłaszcza widoczne po podaniu acetylo-l-karnityny i propionylo-l- -karnityny. Ta nowa szczególna i nieoczekiwana aktywność karnityn dodanych do mleka była widoczna także przy badaniach prowadzonych na próbkach wątroby pobranych od zwierząt na różnych dietach. W rzeczywistości dane w Tabeli 2 wskazują na zaskakujący wzrost zawartości kwasów tłuszczowych n-3, co daje w wyniku polepszenie stosunku kwasów tłuszczowych n-3 do n-6. W tych próbach także i propionylo- okazała się związkiem najbardziej aktywnym. T a b e l a 1 Stosunek P/S (kwasów wielonienasyconych do kwasów nasyconych) w warunkach podstawowych i po 30 dniach na różnych dietach Dieta standardowa 0,55 0,52 Dieta mleczna 0,59 0,47 Dieta mleczna + 0,52 0,72 Dieta mleczna + acetylo- 0,56 0,85 Dieta mleczna + propionylo- 0,55 0,88
6 PL 208 638 B1 T a b e l a 2 Kwasy tłuszczowe n-3 i n-6 obecne w fosfolipidach wątroby. Wartości procentowe lipidów całkowitych na linii podstawowej i po 30 dniach na diecie Wartości dla fosfolipidów na linii podstawowej n-6 = 20,5 n-3 = 76,9 stosunek n-6:n-3 = 1,215 Wartości dla fosfolipidów po 30 dniach n-6 = 13,5 n-3 = 35,6 stosunek n-6:n-3 = 0,38 Mleka wzbogacone karnityną według niniejszego wynalazku nie powinny być pomylone ani pod względem składu, ani pod względem przeznaczenia, z "mieszankami mlecznymi dla niemowląt" ewentualnie zawierającymi karnitynę, znajdującymi się już na rynku albo opisanymi w literaturze. Mieszanki mleczne dla niemowląt są sztucznymi mlekami, w których głównym celem producenta jest odtworzenie składu mleka matki (patrz na przykład amerykańskie opisy patentowe nr US 3542560, 4282265, 4614663, 4721626 i 4879131). Ostatnio zaproponowano mieszanki mleczne dla niemowląt wzbogacone substancjami, które nadają się do zapobiegania albo leczenia nawet ostrych chorób typowych dla noworodków i niemowląt ssących. Z amerykańskiego opisu patentowego nr US 5686491 jest znana na przykład mieszanka mleczna dla niemowląt zawierająca 2,5-3,5 g protein/kg ciężaru ciała, węglowodany, lipidy i co najmniej 5-1 L-karnityny/kg ciężaru ciała, w której stosunek węglowodany: lipidy jest równy albo większy niż 60:40. Ta mieszanka mleczna dla niemowląt jest szczególnie odpowiednia przy odżywianiu niemowląt ssących cierpiących na zaburzenia chorobowe na skutek katabolizmu kwasów tłuszczowych, takie jak niedobór średniołańcuchowej dehydrogenazy acylo-coa (MCAD), niedobór długołańcuchowej dehydrogenazy acylo-coa (LCAD), niedobór krótkołańcuchowej dehydrogenazy acylo-coa (SCAD) i niedobór wielołańcuchowej dehydrogenazy acylo-coa (MADD) oraz przy zapobieganiu przypadkom zespołu nagłej śmierci niemowląt (SIDS) i zespołu niewydolności wzrostu (FITS). Widoczne są zatem wyraźne różnice składu, przeznaczenia i celów pomiędzy mieszankami mlecznymi dla niemowląt i mlekami według niniejszego wynalazku. Oczywiste są także korzyści, które można uzyskać z żywności według wynalazku, która po przyjęciu i w połączeniu z naturalnymi metabolicznymi procesami u konsumenta umożliwia zwiększenie endogennych ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z towarzyszącym zmniejszeniem zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych, w które ta żywność, a zwłaszcza masło i dojrzewające sery, jest bogata. Ma to szczególne znaczenie z punktu widzenia wzrastającej uwagi, jaka w sposób uzasadniony jest przyznawana diecie także przez osobników o doskonałym zdrowiu, oraz uwagi, jaką zwraca się w celu uniknięcia żywności o wysokiej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych w celu zapobiegania różnym chorobom, włącznie z najważniejszymi zaburzeniami metabolizmu i chorobami sercowo-naczyniowymi. Niniejszy wynalazek udostępnia przetwory mleczne, które wciąż zachowując pełne zachowanie swoich właściwości odżywczych i organoleptycznych są równoważne produktom z wyższą zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych i niższą zawartością nasyconych kwasów tłuszczowych, a zatem zapewniając bezpieczniejszą i bogatszą konsumpcję. Co więcej, z technologicznego punktu widzenia dodawanie do mleka karnityny i jej pochodnych nie stwarza żadnych z wyżej wspomnianych trudności operacyjnych spowodowanych dodawaniem do mleka substancji, które łatwo powodują jełczenie mleka, takich jak kwasy tłuszczowe szeregu omega-3, w konsekwencji z ryzykiem zmiany właściwości organoleptycznych otrzymanego produktu żywnościowego, który pomimo takiego dodatku zachowuje swoją początkową niekorzystnie wysoką zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych. Ilustracyjne, nieograniczające przykłady kompozycji według wynalazku są przedstawione niżej. 1) pełne mleko krowie 100 ml 2) mleko krowie odtłuszczone albo częściowo odtłuszczone 3) pełne mleko krowie 100 ml
PL 208 638 B1 7 acetylo- 4) mleko krowie odtłuszczone albo częściowo odtłuszczone 100 ml acetylo- 5) pełne mleko krowie 100 ml propionylo- 100 ml 6) mleko krowie odtłuszczone albo częściowo odtłuszczone 100 ml propionylo- 7) pełne mleko krowie 100 ml acetylo- propionylo- 8) mleko krowie odtłuszczone albo częściowo odtłuszczone 100 ml 25 mg acetylo- 25 mg propionylo- 25 mg 9) jogurt 100 g acetylo- propionylo- 10) masło 100 g acetylo- propionylo- 11) pełne mleko krowie 100 ml acetylo- propionylo- witamina E 2 mg witamina C 30 mg witamina B 6 0,5 mg 12) pełne mleko krowie 100 ml acetylo- propionylo- polifenole z winogron katechiny (pochodzące z herbaty) wapń 13) jogurt 100 g acetylo- propionylo- polifenole katechiny antocyjaniny 20 mg metionina selenowa 50 μg Zastrzeżenia patentowe 1. Żywność wzbogacona karnityną wybrana z grupy obejmującej masło, śmietanę, twaróg (ricotta), jogurt, kefir, ser mozzarella, świeże i dojrzewające sery, ser grana padano i parmezan, ser mozzarella z mleka bawolego, provola, ser z mleka koziego, mleko wigilijne (pecorino), pecorino rzymskie i pecorino sycylijskie, ser sardyński (fiore sardo) i caciotta z Urbino (rodzaj sera z Urbino), znamienna
8 PL 208 638 B1 tym, że zawiera od 500 do 9000 mg/kg karnityny wybranej z grupy obejmującej L-karnitynę, acetylo-l- -karnitynę i propionylo-l-karnitynę albo ich farmaceutycznie akceptowalne sole albo ich mieszaniny w ilości skutecznej do pobudzania, poprzez naturalne procesy metaboliczne kwasów tłuszczowych, które odbywają się u konsumenta żywności, syntezy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z nasyconych kwasów tłuszczowych zawartych początkowo w żywności. 2. Żywność według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera od 1500 do 4500 mg/kg karnityny wybranej z grupy obejmującej L-karnitynę, acetylo-l-karnitynę i propionylo-l-karnitynę albo ich farmaceutycznie akceptowalne sole albo ich mieszaniny. 3. Żywność według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera ponadto witaminy, koenzymy, substancje mineralne, aminokwasy i przeciwutleniacze. 4. Sposób wytwarzania żywności pobudzającej, drogą naturalnych procesów metabolicznych kwasów tłuszczowych u konsumenta, syntezę wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z nasyconych kwasów tłuszczowych zawartych początkowo w żywności, znamienny tym, że dodaje się do żywności od 500 do 9000 mg/kg karnityny wybranej z grupy obejmującej L-karnitynę, acetylo-l- -karnitynę i propionylo-l-karnitynę albo ich farmaceutycznie akceptowalne sole albo ich mieszaniny w ilości skutecznej do pobudzania wymienionej syntezy. 5. Zastosowanie karnityny wybranej z grupy obejmującej L-karnitynę, acetylo-l-karnitynę i propionylo-l-karnitynę albo ich farmaceutycznie akceptowalne sole albo ich mieszaniny do wytwarzania żywności wybranej z grupy obejmującej mleko i przetwory mleczne wzbogacone wymienioną karnityną, przy czym ilość karnityny dodanej do żywności wynosi 400-8000 mg/l mleka i 500-9000 mg/kg przetworów mlecznych do pobudzania, drogą naturalnych metabolicznych procesów kwasów tłuszczowych, które odbywają się u konsumenta wymienionej żywności, syntezy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z nasyconych kwasów tłuszczowych zawartych początkowo w żywności. Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)