Izoenzymy. Katalizują te same reakcje, ale różnią się właściwościami fizycznymi lub kinetycznymi. Optimum ph. Powinowactwo do substratu

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Izoenzymy. Katalizują te same reakcje, ale różnią się właściwościami fizycznymi lub kinetycznymi. Optimum ph. Powinowactwo do substratu"

Transkrypt

1 Izoenzymy Katalizują te same reakcje, ale różnią się właściwościami fizycznymi lub kinetycznymi Optimum ph Powinowactwo do substratu Wrażliwość na inhibitory

2 Badanie LDH H4 (serce) H3M1 H2M2 H1M3 M4 (wątroba)

3 Kinetyka Michaelisa-Menten Szybkość początkowa reakcji Stężenie substratu

4 Glukometr Oksydaza glukozowa katalizuje reakcję utleniania Glukoza -> Glukozo-1,5-lakton Reakcji towarzyszy przepływ elektronów Urządzenie wykrywa przepływ prądu Im więcej glukozy, tym większy przepływ Większa liczba na wyświetlaczu...

5 Na deser też enzymy

6 Inwertaza Sacharoza -> Glukoza + Fruktoza Cukry proste mają większą higroskopijność i wyciągają wodę z czekolady Utwardzoną masę cukrową zalewa się czekoladą

7 Liazy EC (anhydraza węglanowa) H2CO3 - > CO2 + H2O reakcji na sekundę obficie występuje w ślinie EC (dekarboksylaza glutaminianowa) kwas glutaminowy -> kwas γ-aminomasłowy + CO2

8 Budowa i klasyfikacja lipidów

9 Klasyfikacja lipidów Lipidy Kwasy tłuszczowe Tłuszcze obojętne Woski Fosfolipidy Sfingolipidy Glikolipidy Steroidy Zawierające: - glicerol - grupę fosforanową - kwasy tłuszczowe Zawierające: - sfingozynę - grupę fosforanową - kwas tłuszczowy Zawierające: - sfingozynę - węglowodan(y) - kwas tłuszczowy Cholesterol Inne Zawierają kwasy tłuszczowe

10 Klasyfikacja lipidów Kwasy tłuszczowe Tłuszcze obojętne Woski Fosfolipidy, sfingolipidy, glikolipidy Steroidy Witaminy lipofilne: wit. A, D, E i K

11 Kwasy tłuszczowe Nasycony Nienasycony

12 Nasycone KT Nazwa systematyczna Nazwa zwyczajowa Oznaczenie Wzór Temperatura topnienia (st. C.) Kw. dodekanowy Kwas laurynowy 12:0 CH3(CH2)10COOH 44,2 Kw. tetradekanowy Kwas mirystynowy 14:0 CH3(CH2)12COOH 52 Kw. heksadekanowy Kwas palmitynowy 16:0 CH3(CH2)14COOH 63,1 Kw. oktadekanowy Kwas stearynowy 18:0 CH3(CH2)16COOH 69,6 Kw. eikozanowy Kwas arachidowy 20:0 CH3(CH2)18COOH 75,4

13 Nienasycone KT Nasycony Nienasycony

14 Nienasycone KT Nazwa zwyczajowa Oznaczenie Temperatura topnienia (st. C.) Kwas palmitoleinowy 16:1(Δ 9 ) -0,5 Kwas oleinowy 18:1(Δ 9 ) 13,4 Kwas linolowy 18:2(Δ 9,12 ) -9 Kwas α-linolenowy 18:3(Δ 9,12,15 ) -17 Kwas γ-linolenowy 18:3(Δ 6,9,12 ) -17 Kwas arachidonowy 20:4(Δ 5,8,11,14 ) -49,5 Kwas eikozapentaenowy 20:5(Δ 5,8,11,14,17 ) -54

15 Dwa sposoby oznaczeń Nasycony Nienasycony Tradycyjny Oficjalny ω-3 (n-3) 10:1(Δ 7 )

16 Desaturaza KT Enzym wprowadzający wiązania podwójne Ludzie nie mają wszystkich rodzajów desaturaz w swoim organizmie KT ω-3 i ω-6 są egzogenne KT ω-9 mogą ulegać syntezie w organizmie człowieka

17 Funkcje KT Anandamid Kwas arachidonowy + etanoloamina Wiąże się z receptorem tetrahydrokannabinolu? Kwas dokozaheksaenowy Składnik mleka Rozwój układu nerwowego

18 Tłuszcze obojętne

19 Funkcja TAG Magazynowanie energii TAG: 38 kj/g Cukry: 17 kj/g Białka: 17 kj/g Adipocyty Ochrona ciała Mechaniczna Termiczna

20 Woski Estry wyższych KT i wyższych alkoholi Hydrofobowe Stałe, ale miękkie w temperaturze pokojowej Nie mogą być trawione przez człowieka

21 Fosfo-, sfingo-, glikolipidy Hydrofobowa Hydrofilowa Glicerol Grupa fosforanowa Kwas tłuszczowy Sfingozyna Grupa fosforanowa Kwas tłuszczowy Sfingozyna Węglowodan Kwas tłuszczowy FOSFOLIPIDY GLIKOLIPIDY

22 Fosfolipidy Grupa fosforanowa Kwas fosfatydowy Glicerol Fosfatydylocholina Fosfatydyloetanoloamina Fosfatydyloinozytol Kwas tłuszczowy Fosfatydyloseryna

23 Funkcje fosfolipidów Dwuwarstwa lipidowa Woda Liposom Woda Woda Micele Woda Woda

24 Sfingolipidy Grupa fosforanowa Sfingozyna + Kwas tłuszczowy kwas ortofosforowy + cholina Ceramid

25 Sfingomielina

26 Glikolipidy Cerebrozydy Ceramid (sfingozyna + KT) + monosacharyd Gangliozyd Ceramid (sfingozyna + KT) + oligosacharyd Kwas N-acetyloneuraminowy (kwas sialowy) Glikokaliks Receptory

27 Fosfo-, sfingo-, glikolipidy Hydrofobowa Hydrofilowa Glicerol Grupa fosforanowa Kwas tłuszczowy Sfingozyna Grupa fosforanowa Kwas tłuszczowy Sfingozyna Węglowodan Kwas tłuszczowy FOSFOLIPIDY GLIKOLIPIDY

28 Steroidy

29

30 Rodzaje steroidów Cholesterol pochodne cholesterolu (np. kwas cholowy) Hormony Hormony płciowe Mineralokortykoidy Glukokortykoidy

Budowa i klasyfikacja lipidów

Budowa i klasyfikacja lipidów Budowa i klasyfikacja lipidów Klasyfikacja lipidów Lipidy Kwasy tłuszczowe Tłuszcze obojętne Woski Fosfolipidy Sfingolipidy Glikolipidy Steroidy Zawierające: - glicerol - grupę fosforanową - kwasy tłuszczowe

Bardziej szczegółowo

Budowa i klasyfikacja lipidów

Budowa i klasyfikacja lipidów Egzamin 3 pytania testowe na każdy temat (3 x 10 x 1 pkt) 5 pytań opisowych dot. całego zakresu (5 x 4 pkt) W sumie można uzyskać 50 pkt Zaliczenie egzaminu od 26 pkt Budowa i klasyfikacja lipidów Klasyfikacja

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy działania i regulacji enzymów

Mechanizmy działania i regulacji enzymów Mechanizmy działania i regulacji enzymów Enzymy: są katalizatorami, które zmieniają szybkość reakcji, same nie ulegając zmianie są wysoce specyficzne ich aktywność może być regulowana m.in. przez modyfikacje

Bardziej szczegółowo

wyjaśnienie na przykładzie działania rozdzielacza i chromatografii podziałowej

wyjaśnienie na przykładzie działania rozdzielacza i chromatografii podziałowej Tłuszcze Lipidy grupa związków pochodzenia naturalnego, które są słabo rozpuszczalne w H 2 O, a dobrze rozpuszczalne w rozpuszczalnikach niepolarnych, takich jak: np. eter, chloroform wyjaśnienie na przykładzie

Bardziej szczegółowo

Przegląd budowy i funkcji białek - od enzymów do prionów -

Przegląd budowy i funkcji białek - od enzymów do prionów - Przegląd budowy i funkcji białek - od enzymów do prionów - Zakład Biologii Molekularnej Instytut Biochemii, Wydział Biologii UW Takao Ishikawa Kontakt Imię i nazwisko: Takao Ishikawa Mail: takao@biol.uw.edu.pl

Bardziej szczegółowo

WĘGLOWODANY. Glukoneogeneza, glikogen, cykl pentozofosforanowy

WĘGLOWODANY. Glukoneogeneza, glikogen, cykl pentozofosforanowy WĘGLOWODANY Glukoneogeneza, glikogen, cykl pentozofosforanowy GLIKOLIZA BEZTLENOWA CYKL PENTOZOWY rybulozo- 5-P rybulozo- 5-P izomeraza epimeraza synteza DNA, RNA ksylulozo-5-p rybozo 5 P lokalizacja

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2. Lipidy (I)

Ćwiczenie 2. Lipidy (I) Ćwiczenie 2 Lipidy (I) Lipidy to naturalnie występujące organiczne cząsteczki izolowane z komórek i tkanek przez ekstrakcję niepolarnymi rozpuszczalnikami. Lipidy dzieli się na dwa podstawowe typy: tłuszcze

Bardziej szczegółowo

Kwasy t uszczowe i triacyloglicerole

Kwasy t uszczowe i triacyloglicerole 48 Bioczàsteczki Kwasy t uszczowe i triacyloglicerole A. Kwasy karboksylowe H Kwasy t uszczowe wyst pujàce w przyrodzie sà kwasami karboksylowymi o prostych aƒcuchach w glowodorowych, zawierajàcych 4 24

Bardziej szczegółowo

Tłuszcze jako główny zapasowy substrat energetyczny

Tłuszcze jako główny zapasowy substrat energetyczny Tłuszcze jako główny zapasowy substrat energetyczny Utlenienie 1 g tłuszczy pozwala na wyprodukowanie 37 kj (9 kcal) energii, podczas gdy utlenienie 1 g węglowodanów lub białek dostarcza tylko 17 kj (4

Bardziej szczegółowo

Lipidy = tłuszczowce

Lipidy = tłuszczowce Lipidy = tłuszczowce WSTĘP Nadwaga i nadmierne otłuszczenie to jeden z podstawowych problemów współczesnego społeczeństwa, dotykający nie tylko ludzi, ale w coraz większym stopniu także zwierzęta udomowione.

Bardziej szczegółowo

Lipidy (tłuszczowce)

Lipidy (tłuszczowce) Lipidy (tłuszczowce) Miejsce lipidów wśród innych składników chemicznych Lipidy To niejednorodna grupa związków, tak pod względem składu chemicznego, jak i roli, jaką odrywają w organizmach. W ich skład

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI OD AUTORÓW... 5

SPIS TREŚCI OD AUTORÓW... 5 SPIS TREŚCI OD AUTORÓW... 5 BIAŁKA 1. Wprowadzenie... 7 2. Aminokwasy jednostki strukturalne białek... 7 2.1. Klasyfikacja aminokwasów... 9 2.1.1. Aminokwasy białkowe i niebiałkowe... 9 2.1.2. Zdolność

Bardziej szczegółowo

Lipidy OLEJ. Kwasy t uszczowe. Kwasy t uszczowe Omega6 COOH COOH CH3. Schéma acides gras omega 6 COOH

Lipidy OLEJ. Kwasy t uszczowe. Kwasy t uszczowe Omega6 COOH COOH CH3. Schéma acides gras omega 6 COOH Lipidy CH 3 R CH3 Kwasy t uszczowe Kwasy t uszczowe Omega3 Lipidy Schéma acides gras omega 6 CH3 Kwasy t uszczowe Omega6 23 TRAN Kwasy t uszczowe Wielonienasycone kwasy t uszczowe zawarte w pokarmie ulegajà

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia laboratoryjne - teoria

Ćwiczenia laboratoryjne - teoria UNIWERSYTET GDAŃSKI Pracownia studencka Katedry Analizy Środowiska Ćwiczenia laboratoryjne - teoria Analiza lipidów ANALIZA PRODUKTÓW POCHODZENIA NATURALNEGO Gdańsk, 2009 1 1. Lipidy Lipidy, inaczej tłuszcze,

Bardziej szczegółowo

Lipidy. związki niepolarne wpływ na rozpuszczalność. Tłuszcze: stałe (zwierzęce) ciekłe (roślinne) Tłuszcze: nasycone nienasycone wielonienasycone!

Lipidy. związki niepolarne wpływ na rozpuszczalność. Tłuszcze: stałe (zwierzęce) ciekłe (roślinne) Tłuszcze: nasycone nienasycone wielonienasycone! Lipidy związki niepolarne wpływ na rozpuszczalność Tłuszcze: stałe (zwierzęce) ciekłe (roślinne) Tłuszcze: nasycone nienasycone wielonienasycone! Lipidy: proste (tłuszcze właściwe, woski) złożone (fosfolipidy,

Bardziej szczegółowo

Lipidy. związki niepolarne wpływ na rozpuszczalność. Tłuszcze: stałe (zwierzęce) ciekłe (roślinne) Tłuszcze: nasycone nienasycone wielonienasycone!

Lipidy. związki niepolarne wpływ na rozpuszczalność. Tłuszcze: stałe (zwierzęce) ciekłe (roślinne) Tłuszcze: nasycone nienasycone wielonienasycone! Lipidy związki niepolarne wpływ na rozpuszczalność Tłuszcze: stałe (zwierzęce) ciekłe (roślinne) Tłuszcze: nasycone nienasycone wielonienasycone! Lipidy: proste (tłuszcze właściwe, woski) złożone (fosfolipidy,

Bardziej szczegółowo

I. Węgiel i jego związki z wodorem

I. Węgiel i jego związki z wodorem NaCoBeZU z chemii dla klasy 3 I. Węgiel i jego związki z wodorem 1. Poznajemy naturalne źródła węglowodorów wymieniam kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną wyjaśniam, czym zajmuje się

Bardziej szczegółowo

Błona komórkowa - funkcje a struktura?

Błona komórkowa - funkcje a struktura? Błona komórkowa - funkcje a struktura? komórka wysoki niska stopień uporządkowania cząsteczek entropia układu otoczenie niski wysoka Błony komórki jako bariery bariery między przedziałami (kompartmentami)

Bardziej szczegółowo

Budowa tłuszczów // // H 2 C O H HO C R 1 H 2 C O C R 1 // // HC O H + HO C R 2 HC - O C R 2 + 3H 2 O

Budowa tłuszczów // // H 2 C O H HO C R 1 H 2 C O C R 1 // // HC O H + HO C R 2 HC - O C R 2 + 3H 2 O Tłuszcze (glicerydy) - Budowa i podział tłuszczów, - Wyższe kwasy tłuszczowe, - Hydroliza (zmydlanie) tłuszczów - Utwardzanie tłuszczów -Próba akroleinowa -Liczba zmydlania, liczba jodowa Budowa tłuszczów

Bardziej szczegółowo

Błona komórkowa - funkcje a struktura? Błony komórki jako bariery

Błona komórkowa - funkcje a struktura? Błony komórki jako bariery komórka wysoki niska stopień uporządkowania cząsteczek entropia układu otoczenie niski wysoka Błona komórkowa - funkcje a struktura? Błony komórki jako bariery bariery między przedziałami (kompartmentami)

Bardziej szczegółowo

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2016/ /2019

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2016/ /2019 Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 2016/2017-2018/2019 Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne / Niestacjonarne

Bardziej szczegółowo

WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA

WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA Temat: Denaturacja białek oraz przemiany tłuszczów i węglowodorów, jako typowe przemiany chemiczne i biochemiczne zachodzące w żywności mrożonej. Łukasz Tryc SUChiKL Sem.

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne. Z CHEMII W KLASIE III gimnazjum

WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne. Z CHEMII W KLASIE III gimnazjum WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE III gimnazjum Program nauczania chemii w gimnazjum autorzy: Teresa Kulawik, Maria Litwin Program realizowany przy pomocy

Bardziej szczegółowo

LIPIDY. Slajd 1 WYKŁAD 5. Slajd 2. Slajd 3. LIPIDY: budowa lecytyny (fosfatydylocholina) AGNIESZKA ZEMBROŃ-ŁACNY. Struktura kwasów tłuszczowych

LIPIDY. Slajd 1 WYKŁAD 5. Slajd 2. Slajd 3. LIPIDY: budowa lecytyny (fosfatydylocholina) AGNIESZKA ZEMBROŃ-ŁACNY. Struktura kwasów tłuszczowych część hydrofobowa część hydrofilowa Slajd 1 WYKŁAD 5 LIPIDY AGNIESZKA ZEMBROŃ-ŁACNY Slajd 2 LIPIDY: budowa lecytyny (fosfatydylocholina) cholina fosforan azot wiązanie estrowe glicerol fosfor tlen węgiel

Bardziej szczegółowo

Program zajęć z chemii w semestrze zimowym dla studentów kierunku weterynarii I roku studiów stacjonarnych na UJ-UR w roku akademickim 2017/2018

Program zajęć z chemii w semestrze zimowym dla studentów kierunku weterynarii I roku studiów stacjonarnych na UJ-UR w roku akademickim 2017/2018 Program zajęć z chemii w semestrze zimowym dla studentów kierunku weterynarii I roku studiów stacjonarnych na UJ-UR w roku akademickim 2017/2018 Tydzień Wykłady: grupa1-5 środa: 13.30-15.00 sala konferencyjna

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z chemii dla klasy VIII

Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z chemii dla klasy VIII Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z chemii dla klasy VIII Temat 1.Wzory i nazwy kwasów. dopuszczająca - zna zasady bezpiecznego posługiwania

Bardziej szczegółowo

Czy warto jeść kasze i płatki?

Czy warto jeść kasze i płatki? Czy warto jeść kasze i płatki? Dr hab. Grażyna Cacak-Pietrzak Katedra Technologii Żywności Wydział Nauk o Żywności SGGW Wszechnica Żywieniowa SGGW 17.02.2016 Kasze i płatki zbożowe Kasze całe lub pokrajane

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 5. Lipidy. dr Anna Bielenica. 2. Podział lipidów. Repetytorium. Repetytorium

Ćwiczenie nr 5. Lipidy. dr Anna Bielenica. 2. Podział lipidów. Repetytorium. Repetytorium Ćwiczenie nr 5 Repetytorium dr Anna Bielenica Lipidy 1. gólne wiadomości o lipidach. 2. Podział lipidów. 3. Kwasy tłuszczowe. 4. Tłuszcze właściwe (triglicerydy, triacyloglicerole). 5. Lipidy złożone -

Bardziej szczegółowo

Profil metaboliczny róŝnych organów ciała

Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Uwaga: tkanka tłuszczowa (adipose tissue) NIE wykorzystuje glicerolu do biosyntezy triacylogliceroli Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej.

Bardziej szczegółowo

Plan wynikowy z chemii do klasy III gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018. Liczba godzin tygodniowo: 1.

Plan wynikowy z chemii do klasy III gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018. Liczba godzin tygodniowo: 1. 1 Plan wynikowy z chemii do klasy III gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018. Liczba godzin tygodniowo: 1. Tytuł rozdziału w podręczniku Temat lekcji podstawowe Węgiel i jego związki z wodorem 1.Omówienie

Bardziej szczegółowo

Sterydy (Steroidy) "Chemia Medyczna" dr inż. Ewa Mironiuk-Puchalska, WChem PW

Sterydy (Steroidy) Chemia Medyczna dr inż. Ewa Mironiuk-Puchalska, WChem PW Sterydy (Steroidy) Związki pochodzenia zwierzęcego, roślinnego i mikroorganicznego; pochodne lipidów, których wspólnącechą budowy jest układ czterech sprzężonych pierścieni węglowodorowych zwany steranem(cyklopentanoperhydrofenantren)

Bardziej szczegółowo

Program zajęć z biochemii dla studentów kierunku weterynaria I roku studiów na Wydziale Lekarskim UJ CM w roku akademickim 2013/2014

Program zajęć z biochemii dla studentów kierunku weterynaria I roku studiów na Wydziale Lekarskim UJ CM w roku akademickim 2013/2014 Program zajęć z biochemii dla studentów kierunku weterynaria I roku studiów na Wydziale Lekarskim UJ CM w roku akademickim 2013/2014 S E M E S T R II Tydzień 1 24.02-28.02 2 03.03-07.03 3 10.03-14.03 Wykłady

Bardziej szczegółowo

CHEMIA klasa 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery.

CHEMIA klasa 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery. CHEMIA klasa 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery. Dział - Węgiel i jego związki. określa, czym zajmuje się chemia organiczna definiuje

Bardziej szczegółowo

Korzyści z wegetarianizmu

Korzyści z wegetarianizmu Korzyści z wegetarianizmu QQ QQ Wegetarianizm a choroby cywilizacyjne Przemiana lipidowa ustroju Lipidy (tłuszcze) dostarczają z 1 grama 9 kcal. Są naturalną formą gromadzenia zapasów energii magazynowanej

Bardziej szczegółowo

Plan pracy dydaktycznej na chemii w klasach trzecich w roku szkolnym 2015/2016

Plan pracy dydaktycznej na chemii w klasach trzecich w roku szkolnym 2015/2016 1 Agnieszka Wróbel nauczyciel biologii i chemii Wrocław,01.09.2015r. Plan pracy dydaktycznej na chemii w klasach trzecich w roku szkolnym 2015/2016 Poziom wymagań Ocena Opis wymagań podstawowe niedostateczna

Bardziej szczegółowo

Wymagania na poszczególne oceny z chemii w klasie III VII. Węgiel i jego związki z wodorem

Wymagania na poszczególne oceny z chemii w klasie III VII. Węgiel i jego związki z wodorem Wymagania na poszczególne oceny z chemii w klasie III VII. Węgiel i jego związki z wodorem 1 Uczeń: wyjaśnia, czym zajmuje się chemiaorganiczna (2) definiuje pojęcie węglowodory (2) wymienia naturalne

Bardziej szczegółowo

Chemiczne składniki komórek

Chemiczne składniki komórek Chemiczne składniki komórek Komórki wykorzystują prawa fizyki i chemii, aby przeżyć Zbudowane z takich samych pierwiastków i związków jak materia nieożywiona Chemia komórki dominują: H 2 O związki organiczne

Bardziej szczegółowo

Organizm człowieka. Rola tłuszczów. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2015

Organizm człowieka. Rola tłuszczów. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2015 Organizm człowieka Rola tłuszczów Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2015 Klasyfikacja Pojęcie tłuszcze odnosi się do grupy związków charakteryzujących się nierozpuszczalnością

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III

WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III Nr lekcji Temat lekcji Treści nauczania (pismem pogrubionym zostały zaznaczone treści Podstawy Programowej) Węgiel i jego związki z wodorem Wymagania i kryteria ocen Uczeń:

Bardziej szczegółowo

Makrocząsteczki. Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe

Makrocząsteczki. Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe Makrocząsteczki Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe Syntetyczne: -Elastomery bardzo duża elastyczność charakterystyczna dla gumy -Włókna długie,

Bardziej szczegółowo

Biochemia Ćwiczenie 7

Biochemia Ćwiczenie 7 Imię i nazwisko Uzyskane punkty Nr albumu data /2 podpis asystenta ĆWICZENIE 7 LIPIDY O ZNACZENIU BIOLOGICZNYM Wstęp merytoryczny Pojęciem lipidów określa się zespół heterogennych związków organicznych

Bardziej szczegółowo

Umiejętności ponadpodstawowe Ocena bardzo dobra. Temat. Ocena celująca. Ocena dobra. Ocena dopuszczająca. Ocena dostateczna KWASY

Umiejętności ponadpodstawowe Ocena bardzo dobra. Temat. Ocena celująca. Ocena dobra. Ocena dopuszczająca. Ocena dostateczna KWASY Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z chemii dla klasy VIII, opracowane na podstawie programu nauczania chemii w szkole podstawowej

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia do egzaminu z biochemii (studia niestacjonarne)

Zagadnienia do egzaminu z biochemii (studia niestacjonarne) Zagadnienia do egzaminu z biochemii (studia niestacjonarne) Aminokwasy, białka, cukry i ich metabolizm 1. Aminokwasy, wzór ogólny i charakterystyczne grupy. 2. Wiązanie peptydowe. 3. Białka, ich struktura.

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1. Wiadomości wstępne Skład chemiczny i funkcje komórki Przedmowa do wydania czternastego... 13

Spis treści. 1. Wiadomości wstępne Skład chemiczny i funkcje komórki Przedmowa do wydania czternastego... 13 Przedmowa do wydania czternastego... 13 Częściej stosowane skróty... 15 1. Wiadomości wstępne... 19 1.1. Rys historyczny i pojęcia podstawowe... 19 1.2. Znaczenie biochemii w naukach rolniczych... 22 2.

Bardziej szczegółowo

Zatwierdzone oświadczenia żywieniowe

Zatwierdzone oświadczenia żywieniowe Zatwierdzone oświadczenia żywieniowe Oświadczenia żywieniowe i warunki ich stosowania zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r.

Bardziej szczegółowo

Piotrków Trybunalski, ul. Gliniana 6 tel./fax: ,

Piotrków Trybunalski, ul. Gliniana 6 tel./fax: , 97-300 Piotrków Trybunalski, ul. Gliniana 6 tel./fax: 44 616 30 51, 44 616 31 51 e-mail: pets@dolfos.pl www.dolfos.pl Dodatki w 1 tabletce Witamina A... 1 500 j.m. Witamina D3... 66 j.m. Witamina E...

Bardziej szczegółowo

(19) PL (11) (13) B1 (12) OPIS PATENTOWY PL B1. (51) IntCl7 G09B 23/26 G01N 33/00. (73) Uprawniony z patentu:

(19) PL (11) (13) B1 (12) OPIS PATENTOWY PL B1. (51) IntCl7 G09B 23/26 G01N 33/00. (73) Uprawniony z patentu: RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (21) Numer zgłoszenia: 315922 (22) Data zgłoszenia: 02.09.1996 (19) PL (11) 182456 (13) B1 (51) IntCl7 G09B 23/26 G01N

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy trzeciej

WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy trzeciej Lucyna Krupa Rok szkolny 2016/2017 Anna Mikrut WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy trzeciej Wyróżnia się wymagania na: ocenę dopuszczającą ocenę dostateczną (obejmują wymagania na ocenę dopuszczającą)

Bardziej szczegółowo

Błona komórkowa - model płynnej mozaiki

Błona komórkowa - model płynnej mozaiki System błon w komórkach eukariotycznych Transport przez błony plazmatyczne dr n. biol. Ewa Kilańczyk Zakład Biologii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Błona komórkowa - model płynnej mozaiki

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z chemii oraz sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności

Wymagania edukacyjne z chemii oraz sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności Wymagania edukacyjne z chemii oraz sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności Kwasy Wymagania edukacyjne z podstawy programowej - klasa VIII Uczeń: definiuje pojęcie kwasy zgodnie z teorią Arrheniusa opisuje

Bardziej szczegółowo

Program nauczania CHEMIA KLASA 8

Program nauczania CHEMIA KLASA 8 Program nauczania CHEMIA KLASA 8 DZIAŁ VII. Kwasy (12 godzin lekcyjnych) Wzory i nazwy kwasów Kwasy beztlenowe Kwas siarkowy(vi), kwas siarkowy(iv) tlenowe kwasy siarki Przykłady innych kwasów tlenowych

Bardziej szczegółowo

znak sprawy: IF/ZP-01/2018 Załącznik 1 opis składu oraz parametrów paszy Pasza hodowlana i bytowa

znak sprawy: IF/ZP-01/2018 Załącznik 1 opis składu oraz parametrów paszy Pasza hodowlana i bytowa Załącznik 1 opis składu oraz parametrów paszy Pasza hodowlana i bytowa Dostawa będzie obejmować 48 000 kg: Paszy hodowlanej w ilości 36 000 kg, oraz Paszy bytowej w ilości 12 000 kg. Pasza powinna spełniać

Bardziej szczegółowo

ZWIĄZKI WĘGLA Z WODOREM 1) Uzupełnij i uzgodnij równania reakcji spalania całkowitego alkanów, alkenów i alkinów.

ZWIĄZKI WĘGLA Z WODOREM 1) Uzupełnij i uzgodnij równania reakcji spalania całkowitego alkanów, alkenów i alkinów. Nauczanie domowe WIEM, CO TRZEBA Klasa VIII Chemia od listopada do czerwca aktualizacja 05.10.2018 ZWIĄZKI WĘGLA Z WODOREM 1) Uzupełnij i uzgodnij równania reakcji spalania całkowitego alkanów, alkenów

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych CHEMIA klasa III Oceny śródroczne:

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych CHEMIA klasa III Oceny śródroczne: Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych CHEMIA klasa III Oceny śródroczne: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: -określa, co to są

Bardziej szczegółowo

Wydział Rehabilitacji Katedra Nauk Przyrodniczych Kierownik: Prof. dr hab. Andrzej Wit BIOCHEMIA. Obowiązkowy

Wydział Rehabilitacji Katedra Nauk Przyrodniczych Kierownik: Prof. dr hab. Andrzej Wit BIOCHEMIA. Obowiązkowy Przedmiot: BIOCHEMIA I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna Nazwa przedmiotu Wydział Rehabilitacji Katedra Nauk Przyrodniczych Kierownik: Prof. dr hab. Andrzej Wit BIOCHEMIA Kod przedmiotu FI-07

Bardziej szczegółowo

Kwasy omega -3, szczególnie EPA i DHA:

Kwasy omega -3, szczególnie EPA i DHA: Kwasy omega -3, szczególnie EPA i DHA: - są konieczne do prawidłowej budowy, rozwoju i funkcjonowania całego Twojego organizmu: Stężenie kwasów tłuszczowych w organizmie człowieka [g/100g stężenia całkowitego]

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia - II rok Analityki Medycznej i Farmacji

Ćwiczenia - II rok Analityki Medycznej i Farmacji Ćwiczenia - II rok Analityki Medycznej i Farmacji Ćwiczenie 1. Ćwiczenie wprowadzające Ćwiczenie 2. Aminokwasy - struktura, właściwości i funkcje 1. Reakcje wspólne dla wszystkich aminokwasów. 2. Reakcje

Bardziej szczegółowo

FESTIWAL NAUKI PYTANIA Z CHEMII ORGANICZNEJ

FESTIWAL NAUKI PYTANIA Z CHEMII ORGANICZNEJ FESTIWAL NAUKI PYTANIA Z CHEMII ORGANICZNEJ Agata Ołownia-Sarna 1. Chemia organiczna to chemia związków: a) Węgla, b) Tlenu, c) Azotu. 2. Do związków organicznych zaliczamy: a) Metan, b) Kwas węglowy,

Bardziej szczegółowo

1. SACHARYDY W ŻYWNOŚCI - BUDOWA I PRZEKSZTAŁCENIA

1. SACHARYDY W ŻYWNOŚCI - BUDOWA I PRZEKSZTAŁCENIA Chemia żywności : praca zbiorowa. T. 2, Sacharydy, lipidy i białka / pod red. Zdzisława E. Sikorskiego ; aut. Bronisław Drozdowski [et al.]. wyd. 6, dodr. 2. Warszawa, 2014 Spis treści PRZEDMOWA 11 1.

Bardziej szczegółowo

Błona komórkowa - funkcje a struktura? Błony komórki jako bariery

Błona komórkowa - funkcje a struktura? Błony komórki jako bariery Błona komórkowa - funkcje a struktura? Błony komórki jako bariery 1 Jak zbudowane są błony plazmatyczne? Jak zbudowane są błony plazmatyczne? Historia badań Koniec XIX w.- badania błon erytrocytów, wodniczek

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE

WYMAGANIA EDUKACYJNE SZKOŁA PODSTAWOWA W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie 8 Szkoły Podstawowej Wymagania edukacyjne niezbędne

Bardziej szczegółowo

Lipidy. Zakład Chemii Medycznej. Pomorski Uniwersytet Medyczny

Lipidy. Zakład Chemii Medycznej. Pomorski Uniwersytet Medyczny Lipidy Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny I. Lipidy Substancje organiczne, występujące w organizmach żywych, nierozpuszczalne w wodzie, ale dające się ekstrahować rozpuszczalnikami organicznymi

Bardziej szczegółowo

Aminotransferazy. Dehydrogenaza glutaminianowa. Szczawiooctan. Argininobursztynian. Inne aminokwasy. asparaginian. fumaran. Arginina.

Aminotransferazy. Dehydrogenaza glutaminianowa. Szczawiooctan. Argininobursztynian. Inne aminokwasy. asparaginian. fumaran. Arginina. Inne aminokwasy Szczawiooctan Aminotransferazy asparaginian Cytrulina Argininobursztynian Cykl mocznikowy Arginina fumaran Ornityna Aminotransferazy -ketoglutaran karbamoilofosforan Mocznik kwas glutaminowy

Bardziej szczegółowo

System błon w komórkach eukariotycznych. Transport przez błony plazmatyczne. Błona komórkowa - model płynnej mozaiki

System błon w komórkach eukariotycznych. Transport przez błony plazmatyczne. Błona komórkowa - model płynnej mozaiki System błon w komórkach eukariotycznych. Transport przez błony plazmatyczne. Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Błona komórkowa - model płynnej mozaiki 1 Błona komórkowa

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK. ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) nr /..

ZAŁĄCZNIK. ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) nr /.. KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia XXX r. SANCO/10387/2013 Rev. 1 ANNEX (POOL/E3/2013/10387/10387R1-EN ANNEX.doc) D030733/02 [ ](2014) XXX draft ANNEX 1 ZAŁĄCZNIK do ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) nr /.. przyznającego

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne. niezbędne do uzyskania poszczególnych. śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych. z chemii

Wymagania edukacyjne. niezbędne do uzyskania poszczególnych. śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych. z chemii Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z chemii klasa III,,Program nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery Teresa Kulawik, Maria

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia - II rok Biotechnologii

Ćwiczenia - II rok Biotechnologii Ćwiczenie 1. Ćwiczenie wprowadzające Ćwiczenia - II rok Biotechnologii Ćwiczenie 2. Aminokwasy - struktura, właściwości i funkcje 1. Reakcje wspólne dla wszystkich aminokwasów. 2. Reakcje specyficzne dla

Bardziej szczegółowo

Tradycyjne surowce tłuszczowe

Tradycyjne surowce tłuszczowe Surowce tłuszczowe Tradycyjne surowce tłuszczowe oleje roślinne tłuszcze zwierzęce naturalne woski wosk pszczeli, lanolina, woski kopalne i roślinne węglowodory olej parafinowy, wazelina, skwalen alkohole

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z chemii dla klasy 3b. Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu. na rok szkolny 2015/2016

Wymagania edukacyjne z chemii dla klasy 3b. Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu. na rok szkolny 2015/2016 Wymagania edukacyjne z chemii dla klasy 3b Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu na rok szkolny 2015/2016 Nauczyciel: mgr Joanna Szasta Węgiel i jego związki z wodorem definiuje pojęcia: chemia

Bardziej szczegółowo

12. LIPIDY I POCHODNE

12. LIPIDY I POCHODNE 12. LIPIDY I PDNE Iwona śak Lipidy są cząsteczkami nierozpuszczalnymi w wodzie, lecz rozpuszczającymi się w rozpuszczalnikach organicznych. Zazwyczaj są to estry wyŝszych kwasów tłuszczowych z alkoholami

Bardziej szczegółowo

zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl)

zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl) HIPERLIPIDEMIA to stan zaburzenia gospodarki lipidowej, w którym występuje wzrost stężenia lipidów (cholesterolu i/lub triglicerydów ) w surowicy krwi. Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny

Wymagania programowe na poszczególne oceny Przedmiot: chemia Klasa: IIIa, IIIb Nauczyciel: Agata SROKA Wymagania programowe na poszczególne oceny VII. Węgiel i jego związki z wodorem podaje kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną

Bardziej szczegółowo

CHEMIA. Treści nauczania- wymagania szczegółowe. Substancje i ich właściwości. Uczeń: Wewnętrzna budowa materii. Uczeń:

CHEMIA. Treści nauczania- wymagania szczegółowe. Substancje i ich właściwości. Uczeń: Wewnętrzna budowa materii. Uczeń: CHEMIA Treści nauczania- wymagania szczegółowe Substancje i ich właściwości. Uczeń: Podaje przykłady zastosować chemii w życiu codziennym Nazywa wybrane szkło i sprzęt laboratoryjny oraz określa jego przeznaczenie

Bardziej szczegółowo

Biochemia Ćwiczenie 4

Biochemia Ćwiczenie 4 Imię i nazwisko Uzyskane punkty Nr albumu data /2 podpis asystenta ĆWICZENIE 4 KINETYKA REAKCJI ENZYMATYCZNYCH Wstęp merytoryczny Peroksydazy są enzymami występującymi powszechne zarówno w świecie roślinnym

Bardziej szczegółowo

BIOENERGETYKA cz. I METABOLIZM WĘGLOWODANÓW I LIPIDÓW. dr hab. prof. AWF Agnieszka Zembroń-Łacny

BIOENERGETYKA cz. I METABOLIZM WĘGLOWODANÓW I LIPIDÓW. dr hab. prof. AWF Agnieszka Zembroń-Łacny BIOENERGETYKA cz. I METABOLIZM WĘGLOWODANÓW I LIPIDÓW dr hab. prof. AWF Agnieszka Zembroń-Łacny METABOLIZM/ENERGIA WĘGLOWODANY i LIPIDY WYKŁAD 6 Trawienie i wchłanianie WĘGLOWODANY TŁUSZCZE BIAŁKA Katabolizm

Bardziej szczegółowo

CHEMIA kl. I. Nauczyciel mgr Ewa Doroszuk. Wymagania edukacyjne (obowiązkowe i formalne):

CHEMIA kl. I. Nauczyciel mgr Ewa Doroszuk. Wymagania edukacyjne (obowiązkowe i formalne): CHEMIA kl. I Nauczyciel mgr Ewa Doroszuk Wymagania edukacyjne (obowiązkowe i formalne): Dział I Substancje i ich przemiany. UCZEŃ: zna regulamin szkolnej pracowni chemicznej i konsekwencje nieprzestrzegania

Bardziej szczegółowo

Harmonogram Ćwiczeń z Biochemii dla II roku Analityki Medycznej i Farmacji

Harmonogram Ćwiczeń z Biochemii dla II roku Analityki Medycznej i Farmacji Harmonogram Ćwiczeń z Biochemii dla II roku Analityki Medycznej i Farmacji Ćwiczenie 1. Ćwiczenie wprowadzające Ćwiczenie 2. Aminokwasy - struktura, właściwości i funkcje 1. Reakcje wspólne dla wszystkich

Bardziej szczegółowo

CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.

CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. Zadanie 1 Przeanalizuj schemat i wykonaj polecenia. a. Wymień cztery struktury występujące zarówno w komórce roślinnej,

Bardziej szczegółowo

Kinetyka reakcji hydrolizy sacharozy katalizowanej przez inwertazę

Kinetyka reakcji hydrolizy sacharozy katalizowanej przez inwertazę Kinetyka reakcji hydrolizy sacharozy katalizowanej przez inwertazę Prowadzący: dr hab. inż. Ilona WANDZIK mgr inż. Sebastian BUDNIOK mgr inż. Marta GREC mgr inż. Jadwiga PASZKOWSKA Miejsce ćwiczenia: sala

Bardziej szczegółowo

WĘGLOWODORY. Uczeń: Przykłady wymagań nadobowiązkowych Uczeń:

WĘGLOWODORY. Uczeń: Przykłady wymagań nadobowiązkowych Uczeń: WĘGLOWODORY Wymagania na ocenę dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą pisze wzory sumaryczne, zna nazwy czterech początkowych węglowodorów nasyconych; zna pojęcie: szereg homologiczny; zna ogólny

Bardziej szczegółowo

CHEMIA MEDYCZNA PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 NAZWA JEDNOSTKI:

CHEMIA MEDYCZNA PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 NAZWA JEDNOSTKI: CHEMIA MEDYCZNA PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 NAZWA JEDNOSTKI: 1. Adres jednostki: Zakład Chemii Ogólnej ul. Grunwaldzka 6, Collegium Chemicum 60-780 Poznań Tel.: (061) 854 65 89,

Bardziej szczegółowo

Obliczenia biochemiczne (stężenia)

Obliczenia biochemiczne (stężenia) Obliczenia biochemiczne (stężenia) 1. Stosowane w biochemii sposoby wyrażania stężenia: masa/objętość, procent masowy, procent objętościowy, stężenie molowe, molalne, ppm, mg/dl, mg%. 2. Obliczanie i przeliczanie

Bardziej szczegółowo

PLAN WYNIKOWY NAUCZANIA CHEMII W GIMNAZJUM KLASA III

PLAN WYNIKOWY NAUCZANIA CHEMII W GIMNAZJUM KLASA III Publiczne Gimzjum Wadowice Górne PLAN WYNIKOWY NAUCZANIA CHEMII W GIMNAZJUM KLASA III Nowa Podstawa Programowa Graży Bieniek Plan uczania chemii w klasie III NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA Plan wynikowy uczania

Bardziej szczegółowo

KINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY (REAKCJA ENZYMATYCZNA I CHEMICZNA)

KINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY (REAKCJA ENZYMATYCZNA I CHEMICZNA) Ćwiczenie nr 2 KINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY (REAKCJA ENZYMATYCZNA I CHEMICZNA) ĆWICZENIE PRAKTYCZNE I. Kinetyka hydrolizy sacharozy reakcja chemiczna Zasada: Sacharoza w środowisku kwaśnym ulega hydrolizie

Bardziej szczegółowo

Transport przez błony

Transport przez błony Transport przez błony Transport bierny Nie wymaga nakładu energii Transport aktywny Wymaga nakładu energii Dyfuzja prosta Dyfuzja ułatwiona Przenośniki Kanały jonowe Transport przez pory w błonie jądrowej

Bardziej szczegółowo

Enzymy katalizatory biologiczne

Enzymy katalizatory biologiczne Enzymy katalizatory biologiczne Kataliza zjawisko polegające na obniżeniu energii aktywacji reakcji i zwiększeniu szybkości reakcji chemicznej i/lub skierowaniu reakcji na jedną z termodynamicznie możliwych

Bardziej szczegółowo

Regulamin Przedmiotowy. XII Wojewódzkiego Konkursu Chemicznego. dla uczniów szkół gimnazjalnych województwa świętokrzyskiego

Regulamin Przedmiotowy. XII Wojewódzkiego Konkursu Chemicznego. dla uczniów szkół gimnazjalnych województwa świętokrzyskiego Regulamin Przedmiotowy XII Wojewódzkiego Konkursu Chemicznego dla uczniów szkół gimnazjalnych województwa świętokrzyskiego w roku szkolnym 2014/ 2015 I. Informacje ogólne 1. Niniejszy Regulamin określa

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania dla uczniów z obowiązkiem dostosowania wymagań z chemii kl. III

Przedmiotowy system oceniania dla uczniów z obowiązkiem dostosowania wymagań z chemii kl. III Chemia klasa III - wymagania programowe opracowane na podstawie przewodnika dla nauczycieli opublikowanego przez wydawnictwo OPERON I. Węgiel I jego związki z wodorem Wymagania na ocenę dopuszczającą -

Bardziej szczegółowo

KINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY

KINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY Ćwiczenie nr 2 KINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY I. Kinetyka hydrolizy sacharozy reakcja chemiczna Zasada: Sacharoza w środowisku kwaśnym ulega hydrolizie z wytworzeniem -D-glukozy i -D-fruktozy. Jest to reakcja

Bardziej szczegółowo

Normalny alkohol laurynowy mirystylowy cetylowy stearylowy. Wielorozgałęzione alohole wykazano głównie w osadach geologicznych

Normalny alkohol laurynowy mirystylowy cetylowy stearylowy. Wielorozgałęzione alohole wykazano głównie w osadach geologicznych Alkohole tłuszczowe Alifatyczne alkohole występują w postaci wolnej (lipidy kutykularne) lecz częściej są składnikiem estrów woskowych lub estrów glicerolu. Kilka z nich jest odpowiedzialnych za aromat

Bardziej szczegółowo

TIENS OLEJ Z WIESIOŁKA

TIENS OLEJ Z WIESIOŁKA TIENS OLEJ Z WIESIOŁKA WIESIOŁEK ZINC and its influence on human body Pliniusz Starszy, rzymski historyk i pisarz, w swoim dziele Historia Naturalna tak pisze o wiesiołku: Zioło dobre jak wino, aby uradować

Bardziej szczegółowo

LIPIDY TO SKŁADNIKI ORGANIZMÓW ZWIERZĘCYCH I ROŚLINNYCH.

LIPIDY TO SKŁADNIKI ORGANIZMÓW ZWIERZĘCYCH I ROŚLINNYCH. LIPIDY TO SKŁADNIKI ORGANIZMÓW ZWIERZĘCYCH I ROŚLINNYCH. Lipidy charakteryzujemy na podstawie ich rozpuszczalności są to związki nierozpuszczalne w wodzie, ale rozpuszczalne w rozpuszczalnikach organicznych

Bardziej szczegółowo

Plan wynikowy i wymagania edukacyjne w klasie 3 gimnazjum. Węgiel i jego związki z wodorem. Wymagania edukacyjne. Tytuł rozdziału w podręczniku

Plan wynikowy i wymagania edukacyjne w klasie 3 gimnazjum. Węgiel i jego związki z wodorem. Wymagania edukacyjne. Tytuł rozdziału w podręczniku 1 Plan wynikowy i wymagania edukacyjne w klasie 3 gimnazjum Tytuł rozdziału w podręczniku Temat lekcji Treści nauczania podstawowe (P) Wymagania edukacyjne ponadpodstawowe (PP) Węgiel i jego związki z

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE

WYMAGANIA EDUKACYJNE GIMNAZJUM NR 2 W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie III GIMNAZJUM Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania

Bardziej szczegółowo

Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości.

Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości. SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII DLA KLASY I GIMNAZJUM Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości. Cele: Utrwalenie pojęć związanych z budową komórki;

Bardziej szczegółowo

Projektowanie Procesów Biotechnologicznych

Projektowanie Procesów Biotechnologicznych Projektowanie Procesów Biotechnologicznych wykład 14 styczeń 2014 Kinetyka prostych reakcji enzymatycznych Kinetyka hamowania reakcji enzymatycznych 1 Enzymy - substancje białkowe katalizujące przemiany

Bardziej szczegółowo

Otrzymywanie i chromatografia lipidów złożonych

Otrzymywanie i chromatografia lipidów złożonych Otrzymywanie i chromatografia lipidów złożonych Streszczenie Lipidy złożone to bardzo szeroka grupa związków. Jednak ich analiza nie musi być trudna. Jedną z metod do analizy jakościowej (rzadziej ilościowej)

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Tytuł projektu: Realizacja Przedmiot Treści nauczania z podstawy programowej Treści wykraczające poza podstawę

Bardziej szczegółowo

Ocena dobra [ ]

Ocena dobra [ ] Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny przygotowana na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku dla klasy 3 gimnazjum Chemia Nowej Ery Wyróżnione wymagania

Bardziej szczegółowo