ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA. Agnieszka Wyszyńska Oddział HŻŻ i PU WSSE w Białymstoku

Transkrypt

1 ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA Agnieszka Wyszyńska Oddział HŻŻ i PU WSSE w Białymstoku

2 Nadwaga i otyłość - najważniejszy problem zdrowia publicznego. Istnieje ok. 80 chorób powstających na tle wadliwego żywienia.. Do najważniejszych należy zaliczyć otyłość, która z jednej strony sama w sobie jest schorzeniem, a jednocześnie zwiększa ryzyko rozwoju wielu chorób, w tym m.in.: układu krążenia, niektórych nowotworów, chorób przewodu pokarmowego, cukrzycy typu 2.

3 Nadwaga i otyłość - najważniejszy problem zdrowia publicznego. Na świecie jest 150 mln otyłych dorosłych i 15 mln dzieci. W Europie nadwagę ma połowa osób dorosłych i 1/5 dzieci. W Polsce 56,7% dorosłych mężczyzn i 48,6 dorosłych kobiet ma nadwagę lub otyłość ( wg. Instytutu Żywności i Żywienia 2000r.) Odsetek otyłych dzieci i młodzieży wynosi ok.5-6%. Nadwaga dotyczy prawie 20% uczniów.

4 Nadwaga i otyłość - najważniejszy problem zdrowia publicznego. Narastające zagrożenie populacji chorobami z powodu wadliwego żywienia wymaga podjęcia działań profilaktycznych, zmierzających do zmniejszenia nadwagii otyłości. W Polsce realizowany jest Narodowy Program zapobiegania nadwadze i otyłości oraz przewlekłym chorobom niezakaźnym poprzez poprawę żywienia i aktywności fizycznej POL-HEALTH na lata Priorytetową grupę, w której szczególnie istotne jest zmniejszenie odsetka nadwagii otyłości stanowią dzieci. Otyłe 10-letnie dziecko ma 80% szans na bycieotyłym dorosłym!

5 Prawidłowe żywienie dzieci i młodzieży jest istotne ze względu na rozwój fizyczny i umysłowy. Wiek szkolny jest wspaniałym okresem na kształtowanie nawyków żywieniowych. Pierwszą zasadą racjonalnego żywienia uczniów powinno być zapewnienie możliwości spożywaniaposiłków przynajmniej co 4 godziny. Dziecko przebywające w szkole: do 6 godzin powinno spożywać 1 posiłek powyżej 6 godzin powinny być zapewnione 2 posiłki.

6 Posiłki powinny spełniać odpowiednie kryteria i wymagania: wysokie bezpieczeństwo i jakość zdrowotną odpowiednią wartość energetyczną i odżywczą dostosowaną do konsumenta akceptowalną jakość organoleptyczną odpowiednią częstotliwość i regularność estetykę i właściwe warunki spożywania posiłków atmosferę stwarzającą komfort psychiczny dla konsumenta

7 Spożywana żywność powinna całkowicie pokrywać zapotrzebowanie organizmu na energię oraz wszystkie składniki pokarmowe niezbędne do rozwoju, utrzymania organizmu w zdrowiu i maksymalnej sprawności. Musimy zadbać, by w codziennym jadłospisie znalazły się produkty z różnych grupspożywczych. Zawartość ilościowa poszczególnych produktów w racji pokarmowej powinna zależeć od wieku, płci, stanu fizjologicznego, aktywności fizycznej.

8 Produkty zbożowe powinny stanowić podstawowe źródło energii w diecie człowieka. Produkty te dostarczają węglowodanów złożonych, błonnika pokarmowego oraz białka roślinnego. Nadwaga i otyłość to nie tylko problem estetyczny, ale także przyczyna innych chorób takich jak: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroby układu krążenia i wiele innych. Kontroluj zatem masę ciała (dbaj o zachowanie należnej masy ciała). Jedz aby żyć, a nie żyj aby jeść"

9 Mleko i produkty mleczne powinny być stałym elementem codziennej diety - dostarczają białka o wysokiej wartości biologicznej oraz witamin z grupy B, A oraz składników mineralnych takich jak magnez, potas i cynk. - są głównym źródłem wapnia w diecie, szklanka mleka zawiera aż 300 mg wapnia, tj. około 1/3 całkowitego zapotrzebowania Ca/dobę. - dla osób, które nie tolerują mleka, zaleca się całą gamę innych produktów mlecznych, np. serów, napojów mlecznych - kefirów, jogurtów, maślanki, serwatki, które zawierają korzystne kultury bakterii. - osobom otyłym, z miażdżycą z uwagi na zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych w tłuszczu mlecznym zaleca się mleko i produkty mleczne odtłuszczone, np. biały chudy ser. - dzieciom zaleca się pić mleko tłuste, gdyż zawiera ono więcej witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, tj. wit. A, D, E.

10 Mięso spożywaj z umiarem, zastępuj je rybami i roślinami strączkowymi. Mięso jest dobrym źródłem pełnowartościowego białka, a także witamin z grupy B, szczególnie B1, B12, PP oraz łatwo przyswajalnego żelaza. Ryby w porównaniu z mięsem zawierają więcej składników mineralnych. Są dobrym źródłem jodu oraz fluoru. Ryby morskie polecane są ze względu na wysoką zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Rośliny strączkowe zawierają białko o najwyższej wartości żywieniowej spośród wszystkich białek roślinnych, są także źródłem węglowodanów złożonych, witamin z grupy B oraz składników mineralnych takich jak: żelazo, fosfor i wapń.

11 Spożywaj codziennie warzywa i owoce. Warzywa i owoce są źródłem cennych witamin, zwłaszcza witaminy C oraz B - karotenu. Dostarczają także kwasu foliowego. Zawierają znaczne ilości składników mineralnych takich jak: wapń, potas, magnez, sód. Zawarty w owocach i warzywach błonnik pokarmowy : reguluje pracę przewodu pokarmowego zapobiega zaparciom obniża stężenie cholesterolu poprawia tolerancję glukozy

12 Ograniczaj spożycie tłuszczów, zwłaszcza zwierzęcych. Nadmierne spożycie tłuszczu ogółem może prowadzić do otyłości, cukrzycy i wielu innych chorób. Tłuszcze nasycone występujące głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, tj. maśle, mięsie są mniej korzystne dla naszego zdrowia, zawierają w swym składzie nasycone kwasy tłuszczowe i cholesterol sprzyjając rozwojowi miażdżycy. ZALECENIA : ograniczaj ogólne spożycie tłuszczu oraz zmień strukturę ich spożycia: zamiast tłuszczów zwierzęcych stosuj w większej ilości tłuszcze roślinne: oleje i miękkie margaryny. zwiększ spożycie ryb morskich - tłuszcze z rodziny n-3 zawarte w rybach morskich wpływają na zmniejszenie poziomu we krwi cholesterolu, wykazują działanie hamujące rozwój nowotworów, osłabiają reakcje alergiczne i zapalne.

13 Unikaj cukru i słodyczy. Cukier nie dostarcza żadnych niezbędnych składników odżywczych, jest natomiast źródłem "pustych" kalorii. Ograniczaj spożycie soli. Polacy spożywają średnio ok g soli na dobę, natomiast dzienne spożycie soli nie powinno przekraczać 5-6g (1 łyżeczka do herbaty). Aby obniżyć ilość soli w diecie należy przede wszystkim zrezygnować z dosalania potraw przy stole oraz ograniczyć spożywanie żółtych serów, wędlin, produktów konserwowych, wędzonych ryb, przekąskach typu snacki, chipsy i orzeszki solone.

14 Unikaj alkoholu. Alkohol jest produktem bardzo kalorycznym, nie zawiera żadnych niezbędnych składników pokarmowych. Alkohol mogą spożywać wyłącznie ( i z umiarem ) osoby dorosłe. Nie powinno się przekraczać 2 drinków, czyli kieliszka wódki, lampki wina (75-100ml) lub szklanki piwa dziennie. Nie zapominaj o aktywności fizycznej Dla zachowania zdrowia powinniśmy codziennie ćwiczyć przynajmniej pół godziny, można też chodzić, jeździć na rowerze.

15 Najczęstsze błędy w żywieniu Zbyt mała liczba posiłków i nieregularne ich spożywanie Nadmiar energii pobieranej z pożywienia Małe urozmaicenie potraw Korzystanie z żywności typu fast food Zbyt małe spożycie : pieczywa razowego,grubych kasz i roślin strączkowych. warzyw i owoców produktów mlecznych olejów roślinnych ryb,szczególnie morskich Zbyt duże spożycie : tłuszczów zwierzęcych cukru i słodyczy soli kuchennej

16 Szkoła, w której przebywają uczniowie ma szereg możliwości wdrażania zasad prawidłowego stylu życia, w tym min. prawidłowego żywienia. Optymalne żywienie wraz z aktywnością fizyczną może korzystnie wpłynąć na rozwój młodych organizmów oraz ich przyszły stan zdrowia.

17 śniadanie zjedz sam obiadem podziel się z przyjacielem kolację zostaw wrogowi nie zapominaj o ruchu DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ