2012 Mała książeczka kucharska z Pałuk Żnioska Grunwaldzka Drużyna Harcerska Pałuckie Trampy
Tradycyjne pożywienie mieszkańców Pałuk pozostawało w przeszłości pod wpływem Wielkopolski. Ważną rolę w kształtowaniu się kuchni pałuckiej odegrały również czasopisma i książki skierowane do ludności wiejskiej, zawierające między innymi wskazówki dotyczące przygotowywania potraw. Podstawowym składnikiem potraw kuchni pałuckiej była w przeszłości mąka żytnia, z której przygotowywano zupy kraszone mlekiem, słoniną lub olejem, octem lub z dodatkiem maślanki lub zsiadłego mleka. Jedzono również żur, gotowany na zakwasie, przyprawiany kminkiem. Chleb wypiekany był głownie z mąki żytniej, czasami do ciasta chlebowego dodawano ziemniaki lub żytnie otręby. Ważną rolę w dawnej kuchni pałuckiej odgrywały ziemniaki. Bardzo popularną potrawą są tu do dzisiaj kluski ziemniaczane (szare kluski) i placki z utartych, surowych ziemniaków (plindze). Współcześnie jada się też w tym regionie prażuchę z ugotowanych i utłuczonych ziemniaków, prużoną z mąką i wykładaną łyżką jak kluski. Nadal w kuchni regionalnej funkcjonują potrawy z kwaszonej i świeżej kapusty, jedzone w formie zup (kwasówka) lub formie zagęszczonej (parzybroda).kwas z kiszonej kapusty nadal służy jako przyprawa do różnych zup. Współczesna kuchnia pałucka zachowała pewne cechy regionalne. Uwidacznia się to zwłaszcza na regionalnych konkursach kulinarnych.
Kluchy na pyrkach z okrasą i białym serem 1kg ziemniaków 3 jajka ½ kg białego sera 30 dkg boczku 2 średnie cebule Sól Ziemniaki zetrzeć, dodać jajka, sól, mąkę i wymieszać. Ciasto powinno być tak gęste żeby po wrzuceniu do gotującej się wody nie rozpuściło się. Do gotującej wody wrzucać łyżką. Boczek przesmażyć z cebulą dodać do wcześniej przegotowanych klusek i wymieszać z pokruszonym serem. Można podać z ugotowaną kwaśną kapustą. Kwas Golonka 2 l wody 2-3 łyżki kwaśnej śmietany 3 łyżki mąki włoszczyzna cebula ziele angielskie, liść laurowy, pieprz, sól, majeranek, kwas z kiszonej kapusty do smaku Golonkę zapeklować na 3-4 dni w wodzie z solą i czosnkiem. Ugotować zaklepaną golonkę z włoszczyzną i przyprawami. Kiedy będzie miękka dodać kwas z kiszonej kapusty do smaku. Zaciągnąć mąką połączoną z wodą i kwaśną śmietaną. Podawać z ziemniakami w mundurkach.
Kaczka z jabłkami kaczka o wadze 1,5 kg 6-7 jabłek antonówek, złota reneta lub innych lekko kwaśnych 2 ząbki czosnku 2 łyżki majeranku łyżka smalcu sól pieprz Kaczkę należy umyć, osuszyć, a następnie natrzeć solą, pieprzem, rozgniecionym czosnkiem i połową majeranku. Odstawić w chłodne miejsce na około 8 godzin. Jabłka obrać, usunąć gniazda, pokroić w ćwiartki i obtoczyć w reszcie majeranku. Nafaszerować kaczkę jabłkami i zszyć. Włożyć do wysmarowanej tłuszczem brytfanny. Wstawić do rozgrzanego do temperatury 200 stopni C piekarnika i piec półtorej godziny podlewając kaczkę wytworzonym sosem. Po 40 minutach pieczenia zmniejszyć temperaturę do 160 stopni C. Kaczkę, oprócz jabłek, można także nadziać podsmażoną na patelni cebulką pokrojoną w paski, wątróbką i żołądkami. Kaczkę podaje się na obiad z ziemniakami i surówką z warzyw (np. z białej kapusty, marchewki i kukurydzy) lub z buraczkami. Kluski z makiem 0,5 kg gotowego makaronu łazanki sól i olej (do zagotowania makaronu) szklanka suchego maku szklanka mleka ½ szkl. cukru pudru cukier waniliowy aromat pomarańczowy 3 łyżki płynnego miodu 3 łyżki rodzynek łyżka smażonej skórki pomarańczowej 0,5 szklanki śmietany 30% posiekane orzechy lub migdały Szklankę mleka i szklankę wody należy zagotować, wsypać mak i gotować ok 15 minut. Tak gotowany mak należy przecedzić przez sito. Kiedy ostygnie, mak przepuszczamy dwukrotnie przez maszynkę do mielenia mięsa. Za drugim razem dodajemy przemiennie do maku po
łyżeczce cukru pudru i cukru waniliowego. Następnie do maku dodajemy bakalie, miód, śmietanę i aromat. Do tak przygotowanej masy dodać jeszcze ciepły makaron. Danie najlepiej podawać posypane posiekanymi orzechami lub migdałami. Pyzy Pałuckie 1 szklanka maki pszennej 1 szklanka mleka 5 dag drożdży 1 łyżka masła 2 jajka sól Drożdże utrzeć z łyżka maki i 2 łyżkami ciepłego mleka, po czym dostawić w ciepłym miejscu. Do miski przesiać mąkę, wlać mleko, wbić jajka i dokładnie wymieszać. Dodać drożdże, sól i wyrobić ciasto. Wlać stopniowo masło i ponownie wyrobić ciasto. Przykryć i zostawić w ciepłym miejscu do wyrośnięcia. Potem wyłożyć ciasto na posypana mąka stolnice i rozwałkować na dość cienki placek. Szklanką wykrajać krążki, toczyć z nich kulki ponownie zostawić do wyrośnięcia, po czym gotować na parze. Podawać np. do zupy z dyni lub do mięsa z sosem. Placki ziemniaczane tradycyjne bambrzaki 2 kg ziemniaków 120 g mąki pszennej 1 łyżeczka sody oczyszczonej 3 jaja szczypta soli 0,5 szklanki cukru 3-4 łyżki tłuszczu Ziemniaki należy umyć, obrać i zetrzeć na drobnej tarce. Następnie dodać mąkę, jaja, sodę, sól, cukier i dobrze wymieszać. Ciasto wyłożyć na wysmarowaną tłuszczem blachę, rozprowadzić je na grubość 2 cm i posmarować na wierzchu rozpuszczonym tłuszczem. Piec w temp. 250 C, na złoty kolor ok. pół godziny.
Pampuchy 3,5 szklanki mąki pszennej 50g drożdży szklanka letniego mleka 2 łyżki cukru 2 łyżki oleju szczypta soli Z drożdży, mleka, cukru i 2 łyżek mąki zrobić zaczyn. Przykryć i odstawić do wyrośnięcia. Wyrośnięty zaczyn dodać do reszty mąki, oleju i szczypty soli. Wyrobić gładkie i elastyczne ciasto (około 10 minut). Odrywać po kawałku ciasta, formować kulkę, układać na papierze do pieczenia wysmarowanym olejem, lekko spłaszczyć. Bułeczki przykryć i odstawić do wyrośnięcia. Wyrośnięte bułeczki wkładać do naczynia do gotowania na parze, parować około 8 minut. Parzybroda 1 kg młodej kapusty 1 kg ziemniakówi 1 kg surowego boczku 1 kg mąki 2 łyżeczki majeranku lub kminku Liść laurowy ewentualnie odrobina kwasku cytrynowego sól, pieprz, cukier Boczek pokroić w kostkę, wytopić odstawić. Kapustę po usunięciu uszkodzonych i zwiędłych liści opłukać pokroić w grubą kostkę zalać szklanką wrzątku, posolić, lekko posłodzić, dodać połowę stopionego boczku i kminek lub majeranek. postawić na ogniu i gotować bez przykrycia 5-10 minut następnie włożyć pokrojone w kostkę ziemniaki. Gotować razem kilka minut. Na pozostałym boczku zeszklić cebulę następnie mieszając wsypać mąkę lekko zrumienić wymieszać z kilkoma łyżkami zimnej wody i zagotować. Wlać zasmażkę do garnka z kapustą i ziemniakami dodać pieprz i ewentualnie odrobinę kwasku cytrynowego gorącą parzybrodę podawać do mięsa gotowanego, grochu, fasolki, soczewicy, lub jako samodzielne danie
Ślepe ryby 200 g wędzonych żeberek pęczek włoszczyzny 0,5 kg ziemniaków 1 cebula sól, pieprz Włoszczyznę ugotować wraz z wędzonymi żeberkami. Obrane i opłukane ziemniaki pokroić w dużą kostkę i ugotować w wywarze. Obraną cebulę drobno pokroić i podsmażyć na maśle z mąką oraz dodać do zupy. Zasmażkę łączymy z zupą. Włoszczyznę należy przetrzeć, a mięso oddzielić od kości i kawałki wrzucić do zupy. Przyprawiamy do smaku solą, pieprzem. Kompot z dyni 40 dag miąższu dyni 4 płaskie łyżki cukru 4 łyżki octu winnego 4 goździki Miąższ dyni pokroić w kostkę. Zalać 1 litrem zimnej wody. Dodać cukier i goździki. Gotować do miękkości. Doprawić octem. Podawać schłodzony. Smacznego!!!