Sylabus przedmiotu_ Farmakogenomika 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, np. Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Farmacja Profil praktyczny Jednolite studia magisterskie, studia stacjonarne Rok akademicki: 2018/2019 Nazwa modułu/przedmiotu: Kod przedmiotu (z systemu Pensum): Jednostka/i prowadząca/e kształcenie: Kierownik jednostki/jednostek: Rok studiów (rok, na którym realizowany jest przedmiot): Semestr studiów (semestr, na którym realizowany jest przedmiot): Typ modułu/przedmiotu (podstawowy, kierunkowy, fakultatywny): Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz stopnie naukowe wszystkich wykładowców prowadzących przedmiot): Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny jest dla studentów w ramach programu Erasmus): Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do której należy zgłaszać uwagi dotyczące sylabusa): FARMAKOGENOMIKA Zakład Biochemii i Farmakogenomiki Katedra Biochemii i Chemii Klinicznej Prof. dr hab. Grażyna Nowicka Rok V Semestr 9 Przedmiot kierunkowy Prof. dr hab. Grażyna Nowicka Dr n. farm. Małgorzata Wrzosek TAK Dr n. farm. Małgorzata Wrzosek Liczba punktów ECTS: 2 2. Cele kształcenia 1. Zapoznanie studentów z najnowszymi danymi na temat wykorzystania markerów genetycznych w przewidywaniu skuteczności leczenia farmakologicznego, oceny prawdopodobieństwa wystąpienia efektów ubocznych oraz oceny ryzyka rozwoju Strona 1 z 6
procesów patologicznych 2. Wykształcenie umiejętności posługiwania się markerami genetycznymi i korzystania z nowych danych naukowych określających ich użyteczność w praktyce klinicznej 3. Kształtowanie zdolności do twórczego rozwiązywania problemów w oparciu o nowoczesne narzędzia badawcze z zakresu genomiki 4. Kształtowanie umiejętności interpretacji nowych danych naukowych z zakresu farmakogenomiki poprzez przygotowywanie prezentacji opartych na wynikach badań naukowych oraz umiejętności stawiania nowych pytań i szukania odpowiedzi poprzez przygotowywanie programów badawczych 3. Wymagania wstępne 1. Zna mechanizmy metabolizmu leków. 2. Zna mechanizmy regulacji procesów metabolicznych i ich modyfikacji przez środki farmakologiczne 3. Zna główne czynniki wpływające na właściwości farmakokinetyczne i farmakodynamiczne leków 4. Zna patogenezę chorób występujących z dużą częstością oraz zasady ich leczenia 5. Zna podstawy genetyki oraz genetycznego zróżnicowania populacji 6. Zna podstawowe metody stosowane w badaniach genetycznych. 4. Przedmiotowe efekty kształcenia Lista efektów kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia Symbol tworzony przez osobę wypełniającą sylabus (kategoria: W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje oraz numer efektu) W1 W2 W3 Treść przedmiotowego efektu kształcenia Efekty kształcenia określają co student powinien wiedzieć, rozumieć i być zdolny wykonać po zakończeniu zajęć. Efekty kształcenia wynikają z celów danego przedmiotu. Osiągniecie każdego z efektów powinno być zweryfikowane, aby student uzyskał zaliczenie. Wymienia udokumentowane w dotychczasowych badaniach farmakogenomicznych warianty genetyczne istotne w ocenie skuteczności i bezpieczeństwa terapii farmakologicznej Wymienia wynikające z dotychczasowych badań farmakogenomicznych wskazania i przeciwwskazania do stosowania określonych leków Przedstawia zasady indywidualizacji farmakoterapii uwzględniające różnice w działaniu leków spowodowane czynnikami Odniesienie do efektu kierunkowego (numer) Numer kierunkowego efektu kształcenia zawarty w Rozporządzeniu Ministra Nauki bądź Uchwały Senatu WUM właściwego kierunku studiów. D.W.14 D.W.19 E.W.12 Strona 2 z 6
genetycznymi U1. U2 Uzasadnia wpływ czynników genetycznych na skuteczność i bezpieczeństwo leków oraz konieczność zmian dawkowania leku u indywidualnego chorego w zależności od czynników genetycznych Przewiduje wystąpienie działania niepożądanego leku w oparciu o badania genetyczne D.U.7, D.U10 D.U48 U3 Interpretuje wyniki badań farmakogenomicznych E.U.55 5. Formy prowadzonych zajęć Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób w grupie Wykład 10 Seminarium 20 Ćwiczenia 6. Tematy zajęć i treści kształcenia Wykład1. Indywidualizacja działań terapeutycznych-miejsce farmakogenomiki. Markery genetyczne w ocenie ryzyka chorób oraz przewidywaniu skuteczności i bezpieczeństwa terapii (W1) Wykład2. Narzędzia farmakogenomiki technologie, metody badawcze, metody statystyczne Wykrywanie i pomiar zmienności genetycznej, narzędzia skriningowe i diagnostyczne (W3). Wykład3. Farmakogenomika w chorobach układu krążenia (W1, W2, W3) Wykład4. Farmakogenomika w leczeniu zaburzeń gospodarki lipidowej i węglowodanowej (W1, W2, W3) Wykład5. Farmakogenomika a Nutrigenomika. Zastosowanie badań genetycznych w ocenie interakcji między lekami a żywnością oraz ich wpływie na skuteczność i bezpieczeństwo terapii (W3, U1) S1. Farmakogenetyka i farmakogenomika podstawy, zasady, perspektywy. Diagnoza genetyczna a terapia (U1, U2) S2. Farmakogenomika w leczeniu chorób nowotworowych (W1, W2, W3,U3) S3. Farmakogenomika w psychiatrii w świetle danych z piśmiennictwa światowego Strona 3 z 6
(W1,W2,U1,U2) S4. Najnowsze badania z zakresu farmakogenomiki przegląd piśmiennictwa światowego. Przedstawienie prezentacji przygotowanych przez studentów i ich omówienie (U3, U2, U1) S5. Zastosowanie osiągnięć farmakogenomiki w praktyce. Spojrzenie farmaceuty. Przedstawienie prezentacji przygotowanych przez studentów i ich omówienie (U3, U2, U1) S6. Przygotowanie programu badawczego z zakresu farmakogenomiki. Koncepcja medycyny spersonalizowanej. Przedstawienie prezentacji przygotowanych przez studentów i ich omówienie (U3, U2, U1).: W1-Wykład 1- Temat - Treści kształcenia - Symbol/e przedmiotowego efektu kształcenia- Wykładowca- prof. dr hab. Jan Nowak (podanie wykładowcy jest nieobowiązkowe) 7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia Symbole form prowadzonych zajęć Sposoby weryfikacji efektu kształcenia W1-W3, U1-U3 Wykład, S Kolokwium Minimum 60% Kryterium zaliczenia U1-U3 S Prezentacja i dyskusja Minimum 6 punktów 8. Kryteria oceniania Forma zaliczenia przedmiotu: np. egzamin testowy, egzamin praktyczny lub zaliczenie bez oceny (nie dotyczy) Ocena kryteria Końcowa ocena pracy studenta będzie dokonywana w oparciu o jego aktywność na zajęciach (0-3 punktów), przygotowanie prezentacji w oparciu o artykuły z piśmiennictwa światowego (0-10 punktów, zaliczenie min. 6 punktów) oraz zaliczenie kolokwium (zaliczenie min. 60%). Kolokwium, obejmujące treści omawiane podczas wykładów i seminariów, odbędzie się na zakończenie cyklu zajęć W tym polu definiujemy kryteria zaliczenia dla konkretnej metody oceniania. Wymagane jest określenie jedynie kryterium zaliczenia. Wymagania związane z uzyskaniem różnych oceny można określić fakultatywnie 2,0 (ndst) Mniej niż 60% Strona 4 z 6
3,0 (dost) 60-68 % 3,5 (ddb) 69-77 % 4,0 (db) 78-85% 4,5 (pdb) 86-94% 5,0 (bdb) > 95 % 9. Literatura Literatura obowiązkowa: 1. Nowicka G. Farmakogenomika w chorobach układu krążenia. Czynnki Ryzyka 2014 (1/77):3-14 2. Practical recomendations for pharmacogenomics based prescription: 2010 ESF-UB Conference on Parmacogenetics and Pharmacogenomics. Parmacogenomics 2011, 12(1):113-124 (publikacja w pub med) 3. Pharmacogenomics: The Search for Individualized Therapies: Julio Licinio, Ma-Li Wong, WILEY- VCH, Germany, 2002 ISBN: 3527303804- książka dostępna w bibliotece Literatura uzupełniająca 1. Pharmacogenomics. Methods and Protocols. (Methods in Molecular Biology 311). Ed. Federico Innocenti. Humana Press 2005. 2. W.Kalow, U. A.Meyer, R.F.Tyndde. Pharmacogenomics. Taylor &Francis 2005 3. Pharmacogenomics and Personalized Medicine. Ed. Nadine Cohen. Humana Press 2008 4. SEARCH Collaborative Group, Link E, Parish S, Armitage J, Bowman L, Heath S, Matsuda F, Gut I, Lathrop M, Collins R. SLCO1B1 variants and statin-induced myopathy--a genomewide study. N Engl J Med. 2008, 359:789-99. 5. Zineh I. Pharmacogenetics of response to statins. Curr Atheroscler Rep. 2007, 9:187-94 6. ACCF/AHA Clopidogrel Clinical Alert: Approches to the FDA Boxed Warning. J Am Coll Cardiol 2010, 56(4), http://content.onlinejacc.org/cgi/content/full/j.jacc.2010.05.013v1 7. International Warfarin Pharmacogenetics Consortium, Klein TE, Altman RB, Eriksson N, Gage BF, Kimmel SE, Lee MT, Limdi NA, Page D, Roden DM, Wagner MJ, Caldwell MD, Johnson JA. Estimation of the warfarin dose with clinical and pharmacogenetic data. N Engl J Med. 2009, 360:753-64. 10. Kalkulacja punktów ECTS (1 ECTS = od 25 do 30 godzin pracy studenta) Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Wykład 10 Seminarium 20 Ćwiczenia Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): W tym polu opisujemy nakład samodzielnej pracy Strona 5 z 6
przeciętnego studenta konieczny aby zaliczyć przedmiot. W kalkulacji należy uwzględnić m.in. konieczność przygotowania się do zajęć, wykonania pracy domowych, przygotowania się do zaliczeń itp. Przygotowanie studenta do zajęć (w tym przygotowanie prezentacji) 20 Przygotowanie studenta do zaliczeń 10 Inne (jakie?) 11. Informacje dodatkowe Razem 60 2 Kontakt dr n. farm. Małgorzata Wrzosek malgorzata.wrzosek@wum.edu.pl Materiały dla studentów dostępne na stronie www Zakładu Wszystkie inne ważne dla studenta informacje nie zawarte w standardowym opisie np. dane kontaktowe do osoby odpowiedzialnej za dydaktykę, informacje o kole naukowym działającym przy jednostce, informacje o dojeździe na zajęcia, informacja o konieczności wyposażenia się we własny sprzęt bhp; informacja o lokalizacji zajęć; link to strony internetowej katedry/zakładu itp. Podpis Kierownika Jednostki Podpis osoby odpowiedzialnej za sylabus Strona 6 z 6