PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ im. ADAMA MICKIEWICZA W MASZEWIE Na lata: wrzesień 2013-sierpień 2016 Opracował Zespół: 1. Bocian Zuzanna 2. Ferenc Krystyna 3. Klusarczyk Emilia 4. Lewicka Agnieszka 5. Wochna Iwona Uchwałą Rady Pedagogicznej Nr 17/2013 z dnia 29.08.2013 r. w sprawie przyjęcia Programu Wychowawczego Szkoły Podstawowej w Maszewie na lata wrzesień 2013 sierpień 2016 przyjęto program do realizacji
SPIS TREŚCI: I. Podstawa prawna Szkolnego Programu Wychowawczego II. Wartości wychowawcze. III. Priorytety szkoły.. IV. Założenia programu. V. Cele wychowawcze szkoły ( cele główne). VI. Cele, zadania, formy realizacji i efekty. VII. Działania przeciwstawiające się agresji i zagrożeniom. VIII. System motywacyjny w wychowaniu IX. Struktura oddziaływań wychowawczych.. X. Ewaluacja programu. I. PODSTAWA PRAWNA SZKOLNEGO PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Podstawę prawną Programu Wychowawczego Szkoły stanowią następujące dokumenty: 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej art.48 ust. 1, art. 53 ust 3, art. 72 ust 1 2. Ustawa o Systemie Oświaty art. 1, 4, 5, 22, 33, 34a, 40 3. Karta Nauczyciela art. 6 4. Podstawa Programowa Rozporządzenie MEN z dn. 26.02. 2002 r. 5. Statut Szkoły Podstawowej w Maszewie. 6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. 7. Konwencja Praw Dziecka. II. WARTOŚCI WYCHOWAWCZE -poszanowanie wartości i godności ludzkiej; -aktywne działania na rzecz klasy, szkoły; -uczciwość, szczerość -prawdomówność; -sprawiedliwość; -szacunek do języka, kultury i tradycji narodowej; 2
-wrażliwość na piękno przyrody ojczystej; -ogólnoludzkie normy i wartości religijne; -doskonalenie własnej osoby; -kierowanie się własnym sumieniem; -pomoc potrzebującym; -umiejętność współżycia w rodzinie i społeczności; -inicjatywa; -rzetelność i odpowiedzialność; -zdrowy styl życia; -wykształcenie i nauka. III. PRIORYTETY SZKOŁY Szkoła organizuje proces rozwoju ucznia ukierunkowany na jego sukces. Atmosfera szkoły sprzyja efektywnej pracy. Realizacje zadań szkoły zapewniają kwalifikacje i umiejętności kadry pedagogicznej. Szkoła integruje się ze środowiskiem lokalnym i promuje swoją działalność w tym środowisku. IV. ZAŁOŻENIA PROGRAMU Program wychowawczy Szkoły Podstawowej w Maszewie jest dokumentem pozwalającym scalać oddziaływania wychowawcze szkoły i środowiska uczniów. Stanowi wytyczne do pracy wychowawczej skierowane do dyrekcji szkoły, pedagoga szkolnego, wychowawców klas, nauczycieli przedmiotów, Samorządu Uczniowskiego, pracowników administracyjnych szkoły oraz organizacji i instytucji wspomagających pracę szkoły przy współudziale rodziców i z uwzględnieniem ich oczekiwań dydaktyczno - wychowawczych. Realizacja założeń programowych wpłynie na spójność i wielokierunkowość oddziaływań wychowawczych skierowanych do uczniów szkoły. V. CELE WYCHOWAWCZE SZKOŁY (CELE GŁÓWNE): 1. Wszechstronny rozwój ucznia we wszystkich sferach jego osobowości (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym). 2. Przygotowanie do życia i aktywnego udziału w grupie i w społeczeństwie. 3. Zapewnienie uczniom możliwości zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do ukończenia szkoły podstawowej 3
VI. CELE, ZADANIA, FORMY REALIZACJI I EFEKTY ODDZIAŁ PRZEDSZKOLNY I ETAP KSZTAŁCENIA EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA II ETAP KSZTAŁCENIA KLASY IV-VI ŚWIETLICA SZKOLNA CELE ZADANIA FORMY REALIZACJI SPODZIEWANE EFEKTY 1. Przygotowanie do życia i aktywnego udziału w grupie i społeczeństwie. 1.Integracja zespołów klasowych, świetlicowych. 2. Kształtowanie postaw i zachowań, promowanych przez szkołę. 3. Uczenie dobrej komunikacji. 4. Uczenie zasad i reguł obowiązujących w życiu społecznym. 5.Pogłębianie świadomości uczniów oraz kształtowanie w nich krytycznej postawy wobec zagrożeń cywilizacyjnych, 1. Wprowadzić jasne reguły postępowania; informacje zwrotne; analiza praw i obowiązków ucznia. 2.Eksponować treści nauczania, które poruszają problemy zagrożeń. 3. Modelowanie postaw i zachowań w konkretnych sytuacjach wychowawczych i dydaktycznych. 4. Planowanie wspólnych działań. 5. Organizowanie pomocy koleżeńskiej. 6. Wycieczki klasowe. 7. Udział w akcjach 1.Korzystniejsza atmosfera w klasie, grupie. 2. Uczniowie akceptują i stosują zasady przyjęte w szkole. 3.Uczniowie znają swoje prawa i obowiązki, rozumieją konsekwencje swoich zachowań. 4.Uczniowie potrafią rozróżnić dobro od zła. 4
ekologicznych, charytatywnych. zdrowotnych. 8. Dbanie o estetyczny wygląd szkoły. 2. Współpraca 1.Organizowanie 1. Zebrania i konsultacje 1.Współpraca oparta z rodzicami/ zebrań i konsultacji dla Rodziców/ Prawnych na wzajemnym prawnymi według ustalonego opiekunów. szacunku i zaufaniu. opiekunami. harmonogramu. 2.Informowanie o trudnościach, osiągnięciach uczniów. 2. Prowadzenie poradnictwa dla rodzicówwychowawca, pedagog szkolny. 2.Partnerstwo. 3.Wymiana doświadczeń. 3.Badanie potrzeb i oczekiwań rodziców wobec szkoły. 3. Informacje o instytucjach wspierających proces wychowawczy i dydaktyczny dzieci 4.Wspólne podejmowanie Decyzji. 5.Otwartość. 4. Zapoznawanie się i uczniów. ze środowiskiem rodzinnym ucznia. 6. Organizowanie pomocy specjalistycznej. 3. Pomoc w 1. Diagnozowanie 1. Metody i techniki 1.Pełna diagnoza przezwyciężaniu potrzeb uczniów. badawcze. problemów. trudności dydaktycznych i 2. Organizowanie 2.Zajęcia korekcyjno 2.Efekty działania. wychowawczych. pomocy według kompensacyjne, potrzeb. dydaktyczno- 3.Sukcesy uczniów. 5
wyrównawczo socjoterapeutyczne, logopedyczne, terapeutyczne,warsztaty ze specjalistami. 4.Zmniejszona drugoroczność. 3. Współpraca ze specjalistami. 4. Rozwijanie 1.Stwarzanie 1.Obserwacje, ankiety, 1.Uczeń zna swoje zainteresowań warunków wywiady, rozmowy. mocne strony; wie, i uzdolnień. sprzyjających rozwojowi zainteresowań. 2.Zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne. co i jak chce rozwijać i doskonalić. 2.Promowanie osiągnięć i sukcesów uczniów. 3.Występy, wystawy, konkursy, prezentacje, zawody sportowe, uroczystości szkolne, szkolna strona internetowa, tablica szkolna do prezentacji 2.Uczeń jest uczestnikiem zajęć; potrafi aktywnie spędzać swój wolny czas; planuje swój samorozwój. uczniów uzdolnionych. 3.Sukcesy uczniów. 4.Zajęcia z uczniami szczególnie uzdolnionymi. 5.Umożliwienie 1. Zachęcanie 1.Uroczystości szkolne, 1.Uczeń uczestniczy uczniom uczniów do prezentacje, występy, w życiu klasy, aktywnego podejmowania imprezy integracyjne. szkoły; realizacje uczestnictwa w życiu szkolnym i pozaszkolnym. aktywności. 2. Wspieranie samorządności uczniów. 2.Opieka i systematyczna współpraca z samorządem uczniowskim. własne pomysły oraz cele grupowe. 2.Uczeń współdecyduje. 6
6. Ukazanie 1. Propagowanie 1. Stosowanie 1.Uczeń postrzega znaczenia wiedzy wiedzy. nowoczesnych metod i obraz świata jako w życiu człowieka. 2. Wykorzystywanie podczas nauki własnego stylu uczenia się ( kanały sensoryczne). technik nauczania, stosowanie metod aktywizujących. 2. Właściwy dobór metod nauczania. całość. 2.Uczeń rozpoznaje swoje możliwości. 3.Uczeń zna swój 3.Wzbogacanie styl uczenia się. warsztatu pracy 3. Integracja między 4. Nauczanie korzystania z różnych źródeł zdobywania wiedzy przedmiotowa. 4.Uczeń wykorzystuje w procesie uczenia się technologię informacyjną. 7. Kształcenie 1. Zwracanie uwagi 1.Praktyka poprzez 1.Uczeń rozumie umiejętności na wykorzystanie działanie. sens i użyteczność przydatnych wiedzy w praktyce. przekazu; w życiu 2. Techniki uczenia się, wykorzystuje codziennym 2. Przygotowanie zapamiętywania, zdobytą wiedzę i dalszym uczniów do uczenia gromadzenia i i umiejętności kształceniu. się. przetwarzania informacji. w praktyce. 3. Ukazywanie 2.Uczeń skutecznie przydatności planuje i organizuje zdobywanej wiedzy swoją naukę, pracę i zabawę.. 8. Rozwijanie 1.Rozwijanie 1.Działania o charakterze 1.Uczeń zna kulturę poczucia tożsamości patriotycznym, swojego regionu. przynależności regionalnej. uroczystości klasowe, 2.Uczeń szanuje 7
do regionu i 2. Kształtowanie szkolne i państwowe. wartości narodowe. kraju. postawy patriotycznej i świadomości obywatelskiej. VII. DZIAŁANIA PRZECIWSTAWIAJĄCE SIĘ AGRESJI I ZAGROŻENIOM 1. Program Profilaktyczny szkoły 2. Warsztaty integracyjne dla uczniów i rodziców prowadzone przez pedagoga szkolnego 3. Pedagogizacja rodziców 4. Cykle spotkań uczniów z Policją, Kuratorami Sądownymi 5. Prowadzenie i udział w kampaniach wychowawczych i profilaktycznych 6. Współpraca z placówkami wspomagającymi prace szkoły: 7. Terapia indywidualna uczniów 8. Socjoterapia i terapia pedagogiczna 9. Kierowanie uczniów do placówek specjalistycznych VIII. SYSTEM MOTYWACYJNY W WYCHOWANIU 1. Zachowania i aktywności nagradzane i uznawane: życzliwość wobec innych przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole i poza szkołą przestrzeganie zasad kultury używanie form grzecznościowych umiejętność zachowania się w różnych sytuacjach ( w szkole, na ulicy, w czasie wycieczek szkolnych, w środkach komunikacji, w kinie, teatrze, muzeum itp.) praca na rzecz klasy praca na rzecz szkoły 8
aktywne działanie w samorządzie szkolnym, na terenie szkoły, w organizacjach szkolnych, wolontariat reprezentowanie szkoły w konkursach, zawodach sportowych, olimpiadach itp. szacunek wobec samego siebie przestrzeganie higieny osobiste dbałość o własne zdrowie umiejętność współpracy aktywność na rzecz integracji klas odpowiedzialność respektowanie praw innych przestrzeganie zasad kultury uprzejmość gotowość do pomocy rozwiązywanie konfliktów zgodnie z nabytymi umiejętnościami systematyczne uczęszczanie na zajęcia punktualność solidne przygotowanie do zajęć rozwijanie zainteresowań zaangażowanie w życie klasy, szkoły, środowiska inicjatywa, kreatywność sumienność w wypełnianiu dodatkowych zadań szacunek wobec mienia publicznego szacunek wobec mienia szkolnego: budynek, sprzęty, pomoce dydaktyczne szacunek i docenianie pracy innych dbałość o estetykę pomieszczeń szacunek wobec środowiska naturalnego szacunek wobec wartości narodowych 2. Pochwały, nagrody, przywileje: pochwała ustna wobec ucznia pochwała do dziennika lub/i do zeszytu wychowawczego ucznia pochwała wychowawcy wobec całej klasy 9
pochwała wychowawcy lub dyrektora wobec uczniów szkoły dyplom uznania od dyrektora szkoły nagroda rzeczowa od wychowawcy lub dyrektora tytuł ucznia roku za wybitne osiągnięcia w nauce i wzorowe zachowanie 3. Postawy nieakceptowane: łamanie zasad i reguł współżycia w społeczności narażanie swojego i cudzego życia na niebezpieczeństwo uleganie nałogom łamanie zasad kultury używanie wulgarnego słownictwa, arogancja, bezczelność agresja, przemoc, szantaż, namawianie innych do palenia, picia, narkotyków, sprzedaż środków odurzających, nietolerancja, oszustwo, wykorzystywanie innych, brak szacunku wagarowanie fałszerstwo, kłamstwo spóźnienia lenistwo niesystematyczność, niestaranność brak odpowiedzialności kradzieże i wymuszenia celowe dewastowanie mienia publicznego, szkolnego, wandalizm świadome niszczenie środowiska naturalnego brak szacunku wobec wartości narodowych bierność wobec zauważonych niewłaściwych postaw i zachowań (np. przemocy) 4. Środki wychowawcze: rozmowa dyscyplinująca nauczyciela z uczniem rozmowa wychowawcy z rodzicami: a) telefoniczna b) pisemne wezwanie do szkoły c) w obecności pedagoga d) w obecności dyrektora 10
e) w obecności policji upomnienie lub nagana dyrektora Zespół Szkolno Wychowawczy z udziałem dyrektora szkoły, pedagoga, rodziców, wychowawcy oraz przedstawicieli policji lub sądu (kurator sądowy)- decyduje o podjętych działaniach korzystanie z pomocy specjalisty np. psychologa, psychiatry, terapeuty pozbawienie funkcji pełnionych w szkole zawieszenie prawa do udziału w zajęciach pozalekcyjnych, obniżenie oceny z zachowania do nagannej włącznie zakazem uczestnictwa w wyjściach pozaszkolnych (za szczególną zgoda wychowawcy uczeń może uczestniczyć w wyjściach pozaszkolnych pod opieką i odpowiedzialnością rodzica/prawnego opiekuna) przeniesienie do innej klasy naprawienie szkody lub poniesienie kosztów naprawy przez rodziców/ opiekunów prawnych IX. STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH Rada Pedagogiczna Ma obowiązek niesienia wszechstronnej pomocy dzieciom, które padły ofiarą przestępczości. Ma obowiązek ścisłej współpracy z policją i z sądem dla nieletnich (razie zaistniałej potrzeby). W sposób zdecydowany reaguje na obecność w szkole osób obcych, które swoim podejrzanym zachowaniem stwarzają zagrożenie dla ucznia. Współpracuje z instytucjami w organizowaniu różnych form spędzania czasu przez dzieci szczególni z rodzin patologicznych zaniedbanych środowiskowo. Poprzez prowadzone działania wychowawcze kształtuje u uczniów i ich rodziców świadomość prawną w zakresie ponoszenia konsekwencji wynikających z popełnionych czynów karalnych. 11
Dyrekcja Dba o prawidłowe funkcjonowanie szkoły, o poziom pracy wychowawczej i opiekuńczej szkoły, o kształtowanie twórczej atmosfery pracy w szkole. Współpracuje z Samorządem Uczniowskim. Stwarza warunki do prawidłowej realizacji Konwencji Praw Dziecka oraz umożliwia uczniom podtrzymanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i religijnej. Czuwa nad realizowaniem przez uczniów obowiązku szkolnego. Ma obowiązek organizowania spotkań szkoleniowych dla nauczycieli, umożliwiania udziału w kursach, szkoleniach warsztatach, studiach podyplomowych i innych formach kształcenia nauczycieli Nauczyciele Powinni proponować uczniom pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i w mieście. Mają obowiązek reagowania na przejawy u dzieci niedostosowania społecznego. Mają obowiązek współpracy z kuratorami sądowymi czuwającymi nad programem resocjalizacji uczniów trudnych (w przypadku zgłoszenia przez kuratora takiej potrzeby). Wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania. Udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych, w oparciu o rozpoznanie potrzeb uczniów. Kształcą i wychowują dzieci w duchu patriotyzmu i demokracji, atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka. Odpowiadają za życie, zdrowie i bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w szkole i poza jej terenem, w czasie wycieczek, wyjść itp. Inspirują rodziców, nauczycieli i uczniów do twórczych poszukiwań. Wychowawcy klas Wychowawcy i pedagog szkolny prowadzą w różnych formach szkolenia rodziców. Dążą w swojej pracy do integracji zespołu klasowego, angażując w życie klasy wszystkich 12
uczniów, również nieakceptowanych. Wspólnie z pedagogiem szkolnym zabiegają o różne formy pomocy wychowawczej i materialnej dla uczniów. Sprawują opiekę wychowawczą nad uczniami szkoły, a w szczególności: tworzą warunki wspomagające ich rozwój i przygotowują do życia w rodzinie i w społeczeństwie. Poznają warunki życia i nauki swoich wychowanków. Mają obowiązek kształtować właściwe stosunki między uczniami, opierając je na tolerancji i poszanowaniu godności osoby. Uczą pozytywnego myślenia i stawiania na sukces poprzez rozwijanie poczucia własnej wartości. Kształtują umiejętność pracy w zespole, uczą demokratycznego podejmowania decyzji, elastyczności w zachowaniu. Realizują w toku pracy wychowawczej treści i cele programowe programu wychowawczego szkoły. Rodzice Powinni zadbać o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez uczniów, proponować im pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i poza nią. Mają prawo do poznania zadań i zamierzeń dydaktyczno-wychowawczych w danej klasie i szkole. Rodzice i nauczyciele współdziałają ze sobą w sprawach wychowania i kształcenia dzieci. Rada Rodziców Reprezentuje ogół rodziców szkoły oraz podejmuje działania wspierające proces wychowawczy szkoły. Współdecyduje o formach pomocy dzieciom oraz ich wypoczynku, współuczestniczy w opracowaniu programu wychowawczego szkoły. Pozyskuje i gromadzi środki finansowe w celu wspierania działalności szkoły. Angażuje rodziców w działania na rzecz realizacji celów i zadań szkoły. 13
Samorząd Uczniowski Jest animatorem, inspiratorem i organizatorem życia kulturalnego i intelektualnego na terenie szkoły i w środowisku lokalnym. Reprezentuje postawy i potrzeby środowiska uczniowskiego wobec dyrekcji i grona pedagogicznego. Inicjuje działania dotyczące życia uczniów. Propaguje ideę samorządności oraz wychowania w demokracji. Angażuje uczniów do wykonywania niezbędnych prac na rzecz klasy i szkoły. Dba o dobre imię i honor szkoły oraz wzbogaca jej tradycję. Wyraża za pośrednictwem swojego opiekuna opinię dotyczącą problemów społeczności uczniowskiej. X. EWALUACJA PROGRAMU Program wychowawczy poddawany będzie ustawicznej ewaluacji i weryfikowany według potrzeb - ma charakter otwarty. Ewaluacja programu dokonywana będzie na zakończenie każdego roku szkolnego. Formy ewaluacji: - obserwacja (wychowawcy klas) - ankiety dla uczniów - ankiety dla rodziców - wywiad (dyrektor szkoły, rada rodziców) - rozmowy z uczniami - rozmowy z rodzicami - analiza dokumentów - obserwacja i ocena zachowań 14