www.analizy.pl 22-1-24 PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne grudzień 23 Kolejny rekord aktywów Aktywa funduszy emerytalnych wzrosły w grudniu o +6,77% (+2,9 mld PLN) ustanawiając nowy rekord na poziomie 45,4 mld PLN. Według raportów OFE, zarządzane przez nie aktywa netto wzrosły w podobnym zakresie osiągając nowy poziom 44,8 mld PLN. Grudniowa wartość zarządzanych środków była wyższa niż przed rokiem o 42%, czyli o +13,3 mld PLN. Przy bieżącym poziomie aktywów nie do przecenienia pozostaje wartość przelewów przekazywanych OFE przez ZUS, z tytułu bieżących składek opłacanych przez pracowników i pracodawców. W całym 23 roku było to 1,27 mld PLN, czyli po raz kolejny mniej niż wynikało z zapisów w budżecie (11,5 mld PLN) lub z wypowiedzi szefów ZUS z drugiej połowy roku (wówczas padały kwoty o 1 mld PLN niższe). Wartość aktywów i aktywów netto funduszy emerytalnych mln USD aktywa (USD) aktywa (PLN) aktywa netto (PLN) 15 5 13 5 45 12 4 1 5 35 9 3 7 5 25 6 2 4 5 15 3 1 1 5 5 gru 1 cze 2 gru 2 cze 3 gru 3 i danych KNUiFE mnl PLN Wysokie transfery z ZUS W samym grudniu ZUS przekazał 1,26 mld PLN, czyli jedną z najwyższych kwot w historii (wyższe przelewy miały miejsce w kwietniu i lipcu 23 roku). Kwota ta zawiera kolejną transzę obligacji, którymi spłacane są zaległości ZUS wobec funduszy emerytalnych. W grudniu na konta klientów OFE trafiło z tego tytułu 14,3 mln PLN, a łączna kwota uregulowanych zaległości wynosi 386,7 mln PLN. Środki wysłane z ZUS 1 4 1 2 1 8 6 4 2 przelewy Tytuł z ZUS wykresu średnia z 12 miesięcy maj 99 sie 99 lis 99 lut maj sie lis lut 1 maj 1 sie 1 lis 1 lut 2 maj 2 sie 2 lis 2 lut 3 maj 3 sie 3 lis 3 Źródło: Analizy Online na podstawie danych ZUS Przychody PTE wyniosły ponad 8 mln PLN Według naszych szacunków PTE potrąciły z przekazywanych składek około 65 mln PLN, co w połączeniu z opłatą za zarządzanie, szacowaną przez nas na 16 mln PLN złożyło się na około 81 mln PLN przychodów towarzystw emerytalnych. Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 1 z 6
www.analizy.pl PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne 22-1-24 Grudniowe saldo wpłat, które zasiliły rachunki uczestników funduszy szacujemy na 1,17 mld PLN. Kwota ta uwzględnia rozliczenie w pierwszych dniach grudnia dodatnich przepływów transferowych wynikających z ostatniej, listopadowej sesji. Ponad to brak w niej ostatniego przelewu z zeszłego roku (ponad 421 mln PLN), który 31 grudnia spoczywał na rachunkach nabyć a zasilił aktywa netto w pierwszy roboczy dzień bieżącego roku. Wynik zarządzania (mln PLN) Wynik zarządzania jako % średniej wartości aktywów 2 5 1% 2 1 5 1 5-5 -1-1 5 paź 99 kwi paź kwi 1 paź 1 kwi 2 paź 2 paź 3 8% 6% 4% 2% % -2% -4% paź 99 kwi paź kwi 1 paź 1 kwi 2 paź 2 paź 3-2 -6% Zarządzający wypracowali 1,7 mld PLN zysku Grudzień przyniósł znaczną poprawę sytuacji na rynku finansowym, dzięki czemu wyraźnie wzrósł wynik z zarządzania osiągnięty w końcu roku przez zarządzających OFE. Szacujemy, że z tego tytułu wartość aktywów wzrosła o +1,7 mld PLN, czyli o 3,9% względem średniej wartości aktywów. To drugi po sierpniowym tak dobry rezultat osiągnięty przez zarządzających. Oczywiście nie byłoby to możliwe bez znaczącej poprawy sytuacji na rynku papierów skarbowych, na którym w skali miesiąca zanotowaliśmy +2,4% wzrost. W tym samym czasie WIG zyskał +8,3% przesądzając o dobrych wynikach OFE. Struktura aktywów według grup instrumentów 12-22 4,7% 1,2% 25,8% 12-23 5,1% 1,% 31,2% 66,9% 1,2%,2% 62,1%,4%,1% akcje spółek akcje NFI aktywa płynne akcje zagr. papiery skarbowe pozostałe akcje spółek akcje NFI aktywa płynne akcje zagr. papiery skarbowe pozostałe W dalszym ciągu utrzymuje się wysokie zaangażowanie w akcje Grudzień przyniósł dalszy wzrost udziału akcji notowanych na warszawskiej giełdzie, głównie kosztem zaangażowania w papiery skarbowe. Skala tej tendencji jest dobrze widoczna gdy zestawimy dane z grudnia 22 i 23 roku. Okazuje się, że w całym roku udział akcji w aktywach funduszy emerytalnych wzrósł aż o 54 punktów bazowych (ponad 2%). Jednocześnie zarządzający zdecydowanie ograniczali udział papierów skarbowych, a jego poziom w grudniu był najniższy na przestrzeni ostatnich trzech lat. Fundusze istotnie ograniczyły również udział w portfelu akcji zagranicznych oraz pozostałych składników. Nieznacznie wzrósł udział najbardziej płynnej części aktywów, na którą składają się środki pieniężne, depozyty oraz należności. Ich wartość w grudniu 23 roku przekroczyła 2,3 mld PLN. Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 2 z 6
www.analizy.pl PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne 22-1-24 Stabilny poziom inwestycji zagranicznych Grudzień przyniósł nieznaczny wzrost zaangażowania funduszy emerytalnych w zagraniczne aktywa. Ich udział wyniósł 1,5% a wartość przekroczyła 66 mln PLN. Prawie ¾ tej kwoty stanowiły inwestycje w poza skarbowe papiery dłużne, w których zarządzający ulokowali ponad 49 mln PLN. Największą ich część stanowiły obligacje wyemitowane przez Europejski Bank Inwestycyjny, ale można było znaleźć również papiery wyemitowane przez królewski bank Szkocji (ROYAL BANK OF SCOTLAND PLC), Credit Suisse czy Deutsche Telekom. Na praktycznie niezmienionym poziomie (175 mln PLN) pozostała wartość akcji zagranicznych spółek znajdujących się w portfelach funduszy. Najwięcej środków zainwestowano w akcje OTP Bank oraz TOTALFinaElf S.A.. Udział inwestycji zagranicznych w aktywach OFE 1,8% 1,6% 1,4% 1,2% 1,%,8%,6%,4%,2%,% lip 99 paź 99 sty kwi lip paź sty 1 kwi 1 lip 1 paź 1 sty 2 kwi 2 lip 2 paź 2 sty 3 lip 3 paź 3 Źródło: Analizy Online na podstawie danych KNUiFE Mimo zakupów i wzrostu cen obligacji nadal spada udział papierów skarbowych Według naszych szacunków wartość papierów skarbowych znajdujących się w portfelach OFE w końcu grudnia wyniosła 28,2 mld PLN i była wyższa niż miesiąc wcześniej aż o +3,9% (1,5 mld PLN). To pierwszy od kilku miesięcy tak duży przyrost tej kategorii lokat. Sprzyjało mu odwrócenie prawie półrocznej tendencji spadku cen obligacji wyemitowanych przez Skarb Państwa. Dzięki grudniowemu, bardzo dynamicznemu wzrostowi cen zostało odrobione większość start wynikających z poprzedzających tą sytuacje spadków. Według naszych szacunków zarządzający dokupili w grudniu do portfeli papiery skarbowe o wartości ponad 4 mln PLN. W całym roku, przewaga nowych inwestycji nad wykupem bądź sprzedażą wyniosła ponad 6 mld PLN. Mimo tak dużej skali dodatkowych zakupów udział papierów skarbowych w aktywach spadł do najniższego od trzech lat poziomu, nieznacznie przekraczając 62%. Udział papierów skarbowych w aktywach 9,% 85,% 8,% 75,% 7,% 65,% 6,% 55,% 5,% % aktywów średnia z 6 mieś. sie 99 gru 99 kwi sie gru kwi 1 sie 1 gru 1 kwi 2 sie 2 gru 2 sie 3 gru 3 W portfelach OFE dominują 2-5 letnie papiery o stałym oprcentowaniu Największym powodzeniem cieszyły się obligacje o stały oprocentowaniu i terminie do wykupu z przedziału 2 do 5 lat. Największe pozycje to 3,3 mld PLN ulokowane w PS68 oraz 3,2 mld PLN w PS116. Oba papiery występują w portfelach wszystkich działających funduszy emerytalnych. Równie popularnym papierem jest obligacja PS57, która również znajduje się we wszystkich portfelach. Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 3 z 6
www.analizy.pl PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne 22-1-24 W ciągu 12 miesięcy wartość akcji w portfelach OFE wzrosła o 75% Wartość akcji znajdujących się w portfelach funduszy emerytalnych w końcu grudnia przekroczyła 14,3 mld PLN, co oznacza wzrost wobec stanu na koniec poprzedniego miesiąca o +1,1%. W skali roku wartość akcji polskich spółek wzrosła o 75%. Jednocześnie zarządzający utrzymali wysokie zaangażowanie w tą klasę aktywów osiągnięty na koniec roku poziom 31,6% jest najwyższym od marca 2 i trzecim w historii działalności OFE. Zaangażowanie funduszy emerytalnych w polskie akcje udział akcji w aktywach funduszy emerytalnych wartość akcji (bez NFI) 16 14 12 1 8 6 4 2 45% 4% 35% 3% 25% 2% 15% 1% 5% maj 99 lis 99 maj lis maj 1 lis 1 maj 2 lis 2 maj 3 lis 3 % OFE kontrolują 8,6% kapitalizacji GPW Grudniowa dynamika wzrostu akcyjnej części portfela była wyższa niż wzrost rynku. W konsekwencji po raz kolejny mieliśmy do czynienia ze wzrostem udziału funduszy emerytalnych w kapitalizacji polskiego rynku. Wskaźnik ów wyniósł w końcu roku 8,64% i był wyższy od tego sprzed 12 miesięcy o 111 punktów bazowych. Dekompozycja zmiany zaangażowania funduszy emerytalnych w polskie akcje zmiana zaangażowania wzrost rynku dokupione/sprzedane 3 2 5 2 1 5 1 5-5 -1 gru 2 sty 3 lut 3 mar 3 maj 3 cze 3 lip 3 sie 3 wrz 3 paź 3 lis 3 gru 3-1 5 i danych z GPW Śladowe zakupy zarządzających Ponad 1%-owy wzrost wartości akcji odnotowany w grudniu był w znacznej mierze konsekwencją wzrostu cen na giełdzie. Szacujemy że saldo zakupów akcji dokonanych przez zarządzających w grudniu wyniosło około 7 mln PLN. Tym samym potwierdziła się zasada, że zarządzający mocno ograniczają zakupy na rosnącym rynku. Łącznie w całym 23 roku wydano na ten cel 2,2 mld PLN. Plasuje to fundusze emerytalne na drugim miejscu pod względem salda zakupów, zaraz za funduszami inwestycyjnymi które dokupiły akcje za 2,3 mld PLN. Oczywiście powyższe dane nie obejmują informacji o wartości transakcji wynikających z przebudowy portfeli. Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 4 z 6
www.analizy.pl PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne 22-1-24 Dynamicznie rośnie wpływ OFE na losy spółek Grudniowy udział funduszy emerytalnych w obrotach na rynku, Udział salda zakupów w obrotach na GPW mierzony przy uzyciu salda zakupów udział w obrotach GPW średnia z 6 mieś. spadł do poziomu 9%, co jest drugim 35% najgorszym wynikiem w tym roku. 3% Ponad 4% portfela akcyjnego stanowiły w grudniu akcje trzech spółek: TP S.A., PKN Orlen i Pekao S.A. Dwie pierwsze z nich, obok Agory, Prokomu i Computerlandu należały do 25% 2% 15% grona najbardziej popularnych 1% inwestycji akcje tych spółek posiadał 5% w portfelu każdy z 16 zarządzających. Z półrocza na półrocze zarządzający % funduszami emerytalnymi odgrywają, a wzasadzie mogą odgrywać, bo nie zawsze z tych uprawnień korzystają, coraz znaczniejszą rolę w akcjonariacie i danych z KDPW spółek. W grudniu 22 roku barierę 25% pozwalającą skutecznie wpływać na niektóre waźne decyzje WZA (np. wyłączenie prawa poboru przy nowej emisji) zarządzający OFE przekroczyli w 8 przypadkach. W grudniu 23 roku takich spółek było już 15. Największy udział w głosach zarządzający zapewnili sobie w Elektrobudowie i Polfie Kutno (odpowiednio 42,3% i 42,2%). sty 1 kwi 1 lip 1 paź 1 sty 2 kwi 2 lip 2 paź 2 sty 3 lip 3 paź 3 Tomasz Publicewicz Marta Tomczyk tp@analizy.pl mt@analizy.pl Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 5 z 6
www.analizy.pl PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze emerytalne 22-1-24 Spółka Analizy Online jest niezależną firmą analityczną zajmującą się monitoringiem rynku polskich i zagranicznych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych oraz analizą rynku polskich papierów dłużnych. W zakres analiz rynku funduszy wchodzą między innymi rankingi funduszy, ocena efektywności działań zarządzających oraz analiza ich wpływu na polski rynek finansowy. Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym zgodnie z najlepszą wiedzą i starannością autorów. Dane wykorzystane przy tworzeniu opracowania pochodzą ze źródeł uważanych przez firmę Analizy Online Sp. z o.o. za wiarygodne i dokładne, lecz nie istnieje gwarancja, iż są one kompletne i odzwierciedlają stan faktyczny. Opinie zawarte w niniejszym opracowaniu częściowo bazują na wartościach szacunkowych, wyznaczanych zgodnie z metodologią stosowaną przez Analizy Online Sp. z o.o., które mogą odbiegać od danych rzeczywistych. Spółka Analizy Online Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne szkody spowodowane wykorzystaniem opinii i informacji zawartych w niniejszym opracowaniu. Niniejsze opracowanie jest przeznaczone do wyłącznego, własnego użytku Klientów spółki Analizy Online Sp. z o.o., którzy otrzymali je bezpośrednio od spółki Analizy Online Sp. z o.o. Publikowanie niniejszego opracowania w prasie, internecie i innych środkach masowego przekazu w całości bądź w części, jak również przytaczanie zawartych w nim opinii wymaga pisemnej zgody spółki Analizy Online Sp. z o.o. Copyright by Analizy Online Sp. z o.o. strona 6 z 6