Państw owa Wyższa S zk oła Zawod owa i m. S zymon a S zymo n owica w Zamościu Kod Nazwa PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA przedmiotu przedmiotu Kierunek pielęgniarstwo Specjalność Profil kształcenia nd praktyczny Forma prowadzenia zajęć Wykłady, ćwiczenia, zajęcia praktyczne, praktyka zawodowa, praca własna studenta - samokształcenie Semestr 2,4,6 Osoba koordynująca przedmiot Osoba (y) prowadząca (e) zajęcia Język prowadzenia zajęć Tryb studiów (studia stacjonarne, studia niestacjonarne) Mgr Maria Dorota Kwika Lek. med. Wioletta Biernacka Mgr Maria Dorota Kwika Mgr Stanisława Molas Mgr Elżbieta Chmiel Mgr Edyta Marzec Mgr Agnieszka Pasieczna Mgr Violetta Nowak Mgr Anna Dźwigalska Anna Kupiec polski stacjonarny Brak 1 2 3 4 5 Wymagania wstępne i dodatkowe Opis efektów kształcenia dla przedmiotu OPIS PRZEDMIOTOWEGO EFEKTU KSZTAŁCENIA Wiedza charakteryzuje podstawową opiekę zdrowotną w Polsce i na świecie z uwzględnieniem zadań pielęgniarki i innych pracowników ochrony zdrowia zna system zarządzania informacją w podstawowej opiece zdrowotnej. wskazuje determinanty i mierniki jakości podstawowej opieki zdrowotnej omawia modele opieki środowiskowo-rodzinnej i formy świadczenia opieki pielęgniarskiej w ramach podstawowej opieki zdrowotnej formułuje odrębności w opiece środowiskowo-rodzinnej w zakresie gromadzenia informacji, diagnozowania, metod pracy i dokumentowania, ze względu na środowisko zamieszkania, nauki i pracy SYMBOL EKK (odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia) C.W17 C.W18 C.W19. C.W20 C.W21 Strona 1 z 8
6 formułuje odrębności w opiece środowiskowo-rodzinnej w zakresie gromadzenia informacji, diagnozowania, metod pracy i dokumentowania, ze względu na odbiorcę indywidualnego i jego C.W22. stan, charakterystykę rodziny i społeczności lokalnej 7 realizuje świadczenia zdrowotne w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, w tym świadczenia gwarantowane i zapewnianie opieki C.W23. nad pacjentem chorym 8 ocenia środowisko nauczania i wychowania w zakresie rozpoznawania problemów zdrowotnych dzieci i młodzieży C.W24. 9 przygotowuje sprzęt i środki do realizacji opieki pielęgniarskiej w środowisku zamieszkania pacjenta C.W25. 10 stosuje standardy i procedury pielęgniarskie w podstawowej opiece zdrowotnej C.W26. Umiejętności 1 ustala cele i plan opieki nad człowiekiem chorym lub niepełnosprawnym C.U5 2 planuje i realizuje opiekę pielęgniarską wspólnie z chorym lub niepełnosprawnym i jego rodziną C.U6 3 dokonuje bieżącej i końcowej oceny stanu zdrowia pacjenta i skuteczności działań pielęgniarskich C.U8 4 ocenia stan zdrowia jednostki i rodziny potencjał zdrowotny człowieka z wykorzystaniem swoistej metodyki (skale, siatki, C.U36 pomiary przyrządowe) 5 uczy odbiorcę usług pielęgniarskich samokontroli stanu zdrowia i motywuje do stosowania zachowań prozdrowotnych C.U38. 6 realizuje świadczenia zdrowotne w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, w tym świadczenia gwarantowane i zapewnianie opieki C.U42 nad pacjentem chorym 7 ocenia środowisko nauczania i wychowania w zakresie rozpoznawania problemów zdrowotnych dzieci i młodzieży C.U43 8 przygotowuje sprzęt i środki do realizacji opieki pielęgniarskiej w środowisku zamieszkania pacjenta C.U44 9 stosuje standardy i procedury pielęgniarskie w podstawowej opiece medycznej C.U45. Kompetencje społeczne 1 Szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece D.K1. 2 Przestrzega praw pacjenta D.K5 3 Rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe D.K6. 4 Przestrzega tajemnicy zawodowej D.K7 5 Wykorzystuje empatię w relacji z pacjentem i jego rodziną oraz współpracownikami D.K10 Treści kształcenia Wykłady 1. Podstawowa opieka zdrowotna w systemie opieki zdrowotnej w Polsce i na świecie. Koncepcja funkcjonowania Podstawowej Opieki Zdrowotnej w świetle przemian opieki zdrowotnej w Polsce i na świecie 2. Świadczenia gwarantowane w podstawowej opiece zdrowotnej zakres, struktura i organizacja. 3. Cele i zadania zespołu podstawowej opieki zdrowotnej. 4. Kompetencje lekarza poz. pielęgniarki poz środowiska zamieszkania, pielęgniarki opieki długoterminowej, pielęgniarki poz środowiska nauczania i Strona 2 z 8
wychowania, położnej poz. 5. System zarządzania informacją w poz. Rynek świadczeń w POZ. 6. Formy prawne i organizacyjne (praktyka indywidualna i grupowa pielęgniarki rodzinnej i lekarza rodzinnego, niepubliczny zakład opieki zdrowotnej). 7. Podstawowa Opieka Zdrowotna i jej zadania w odniesieniu do świadczeń realizowanych przez pielęgniarkę w zakresie promocji zdrowia, profilaktyki, leczenia i rehabilitacji. 8. Poznanie specyfiki pracy w POZ oraz zadań poszczególnych członków sprawujących opiekę na jednostką, rodziną i społecznością (opieka nad dzieckiem, uczniem, człowiekiem pracującym, kobietą ciężarną, osobą starszą i niepełnosprawną). 9. Model pielęgnowania w podstawowej opiece zdrowotnej. 10. Koncepcje i zadania pielęgniarstwa środowiskowo - rodzinnego w POZ. Sytuacja społeczno-demograficzna w Polsce a funkcjonowanie rodziny w zdrowiu i chorobie. Wpływ społeczności lokalnej na zdrowie człowieka. 11. System opieki społecznej nad rodziną. Świadczenia, instytucje, rodzaje pomocy. 12. Koncepcje i standardy pielęgnowania w pielęgniarstwie rodzinnym. 13. Rodzina jako podmiot opieki zdrowotnej. Metody pracy pielęgniarki rodzinnej z rodziną. 14. Wydolność opiekuńczo-pielęgnacyjna rodziny. 15. Środowiskowa opieka długoterminowa w ramach POZ. Opieka nad pacjentem niepełnosprawnym. Problemy osób starszych. 16. Diagnoza pielęgniarska w podstawowej opiece zdrowotnej struktura i zakres diagnozy indywidualnej, rodzinnej. 17. Rozpoznawanie problemów zdrowotnych, szkolnych i społecznych dzieci i młodzieży. Planowanie i realizacja opieki pielęgniarskiej w środowisku nauczania i wychowania. Sprzęt i środki do realizacji. Dokumentowanie opieki pielęgniarskiej. 18. Organizacja i założenia profilaktycznej opieki nad dziećmi i młodzieżą w Polsce. 19. Specyfika pracy pielęgniarki w ochronie zdrowia pracujących.organizacja służb medycyny pracy.cele i zadania. 20. Udział pielęgniarki w realizacji zadań wynikających z Narodowego Programu Zdrowia w odniesieniu do człowieka zdrowego i chorego w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej Ćwiczenia 1.Zakres danych do diagnozy pielęgniarskiej dla celów promocji zdrowia, profilaktyki i opieki. 2.Typy i rodzaje diagnoz w opiece środowiskowej. 3.Dokumentowanie procesu pielęgnowania. 4.Opieka nad podopiecznym w praktyce pielęgniarki rodzinnej. Indywidualizacja opieki. Zajęcia praktyczne-120 sem.2, Opieka środowiskowa- placówka POZ sem. 2 1. Specyfika pracy pielęgniarki w różnych formach organizacyjnych POZ 2. Standardy wyposażenia gabinetu pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej oraz sprzętu wykorzystywanego w pracy realizowanej na terenie miejsca zamieszkania rodziny/osoby. Posługiwanie się torbą pielęgniarską. 3. Osoby starsze zdrowe, chore, żyjące samotnie lub w rodzinie- jako podmiot opieki pielęgniarki POZ 4. Opieka pielęgniarska nad dzieckiem (noworodkiem, niemowlęciem, małym dzieckiem) zdrowym i chorym w rodzinie- zadania pielęgniarki Strona 3 z 8
środowiskowej/ rodzinnej 5. Pielęgniarska ocena stanu zdrowia noworodka i niemowlęcia oraz opracowanie głównych zakresów edukacji zdrowotnej. 6. Organizacja i funkcjonowanie podstawowej opieki zdrowotnej. Udział pielęgniarki poz w sprawowaniu opieki nad dzieckiem realizowanie badań profilaktycznych, patronaży, bilansów zdrowia, szczepień ochronnych. 7. Udział pielęgniarki poz w sprawowaniu opieki nad podopiecznymi - wykonywanie zabiegów diagnostycznych i leczniczych w warunkach ambulatoryjnych. 8. Obieg informacji o podopiecznym i jego rodzinie pozyskiwanej i wykorzystywanej w obrębie podstawowej opieki zdrowotnej 9. Rozpoznanie sytuacji zdrowotnej rodziny i praktyczna realizacja pracy z rodziną. 10. Podstawy planowania opieki nad rodziną i realizacja planu opieki w odniesieniu do chorób w rodzinie 11. Stosowanie wybranego modelu pielęgnowania przyjętego w pielęgniarstwie rodzinnym w odniesieniu do problemów zdrowotnych rodziny. 12. Zastosowanie właściwej metody pracy w odniesieniu do konkretnych działańmetoda indywidualnego przypadku, metoda pracy grupowej, proces pielęgnowania. 13. Metody dokumentowania (karta środowiskowa rodziny, genogram rodziny). 14. Weryfikacja metody pracy w oparciu o ocenę wydolności pielęgnacyjnej, funkcje oraz koncepcje zdrowa rodziny. 15. Zakres świadczeń i usług oraz szczegółowe funkcje i zadania związane z promocją, profilaktyką, leczeniem, rehabilitacją świadczona na rzecz ludności w ramach POZ. 16. Funkcje i zadania pielęgniarki pracującej w poradniach: ogólnej, dziecka zdrowego, chorego, poradni dla kobiet 17. Postępowanie pielęgniarki środowiskowo/rodzinnej we wczesnym wykrywaniu chorób cywilizacyjnych i profilaktyce. 18. Udział pielęgniarki poz w realizacji zleceń lekarskich w warunkach domowych. Wystawianie recept w praktyce pielęgniarki rodzinnej. 19. Udział pielęgniarki poz w realizacji zleceń lekarskich w warunkach domowych. Wystawianie recept w praktyce pielęgniarki rodzinnej. 20. Współpraca pielęgniarki z zespołem POZ. Środowisko nauczania i wychowania sem 2 1. Zagrożenia zdrowotne w środowisku szkolnym. 2. Diagnozowanie sytuacji zdrowotnej uczniów i środowiska szkolnego. 3. Pielęgniarstwo środowiska nauczania i wychowania kompetencje i zadania pielęgniarki medycyny szkolnej. 4. Działania profilaktyczne realizowane wobec dzieci i młodzieży 5. Potrzeby zdrowotne uczniów oraz planowanie działań edukacyjnych w środowisku szkolnym 6. Proces pielęgnowania w medycynie szkolnej. 7. Dziecko chore i niepełnosprawne w szkole. 8. Testy przesiewowe. Podstawowe badania i pomiary. 9. Dokumentacja pielęgniarki w środowisku nauczania i wychowania Środowisko pracy sem.2 1. Opieka zdrowotna nad osobą aktywną zawodowo. 2. Zagrożenia zdrowia w środowisku pracy. Choroba zawodowa, parazawodowa, wypadek przy pracy. 3. Zakres danych do diagnozy pielęgniarskiej w aspekcie profilaktyki i promocji Strona 4 z 8
zdrowia pracowników w środowisku pracy. 4. Badania wstępne, okresowe i kontrolne - udział pielęgniarki w badaniach profilaktycznych. 5. Dokumentowanie pracy pielęgniarki zatrudnionej w ochronie zdrowia pracujących. Opieka nad chorym przewlekle (Opieka domowa) sem.4. 1. Organizacja opieki długoterminowej domowej. 2. Przygotowanie środowiska domowego do opieki nad chorym po jego powrocie ze szpitala 3. Zasady komunikacji z pacjentem w poszczególnych grupach wiekowych 4. Kwalifikacja pielęgniarska do objęcia pielęgniarskiej opieki długoterminowej domowej. 5. Opieka pielęgniarska nad przewlekle chorym i niepełnosprawnym w środowisku domowym. 6. Prowadzenie dokumentacja pielęgniarskiej Gabinet lekarza POZ- sem.2 1. Podstawy prawne w zakresie refundacji i ordynowania środków spożywczych i wyrobów medycznych.. 2. Wypisywanie skierowań na badania diagnostyczne 3. Charakterystyka i zastosowanie środków spożywczych i wyrobów medycznych, które może ordynować pielęgniarka i położna 4. Wystawianie recept na leki i środki spożywcze w ramach zlecenia lekarskiego a także ich kontynuacja. 5. Zawieranie umów z NFZ na wystawianie recept refundowanych 6. Aspekty prawne i odpowiedzialność zawodowa. Opieka nad dzieckiem zdrowym 7. Czynniki wpływające na zdrowie dziecka. 8. Diagnozowanie sytuacji zdrowotnej dziecka 9. Metody pracy pielęgniarki w opiece nad dzieckiem zdrowym. Zakres zadań. 10. Programy szczepień ochronnych; profilaktyki chorób o znaczeniu społecznym 11. Podstawowe badania i pomiary w ocenie stanu zdrowia dziecka. Testy przesiewowe 12. Sposoby prowadzenia dokumentacji medycznej. Praktyka zawodowa-80 Sem4 1.Zapoznanie się z działalnością pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej na rzecz promocji zdrowia, profilaktyki i edukacji zdrowotnej w środowisku domowym. 2. Identyfikacja czynników społeczno-ekonomicznych i środowiskowych mających wpływ na zdrowie jednostki. 3. Analiza czynników zagrażających zdrowiu jednostki. 4. Określenie czynników społecznych, ekonomicznych i środowiskowych mających wpływ na zdrowie rodziny. radzenie danych o jednostce i rodzinie. 5. Ustalenie diagnozy pielęgniarskiej indywidualnej w wybranym środowisku zamieszkania. 6. Planowanie działań opiekuńczo-pielęgnacyjnych w odniesieniu do jednostki, rodziny. 7. Wykonywanie podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych u dorosłego i u dziecka. 8. Wykonywanie i analiza pomiarów u podopiecznych. 9. Przygotowanie rodziny i pacjenta do samoopieki i samopielegnacji. 10. Ocena efektów opieki pielęgniarskiej w wybranym środowisku. Strona 5 z 8
11. Dokumentowanie opieki pielęgniarskiej nad jednostką. 12. Opracowanie i wdrażanie planu edukacji zdrowotnej dla jednostki w wybranym środowisku. 13. Zakres zadań ciągłych i doraźnych pielęgniarki i metody ich realizacji. 14. Wizyta patronażowa - obserwacja uczestnicząca. 15. Ocena podjętych działań w środowisku, samoocena studenta. 16. Istota procesu komunikowania się w działalności praktycznej pielęgniarki 17. Zapoznanie się z działaniami pielęgniarek środowiskowo- rodzinnych na rzecz rozpoznawania problemów zdrowotnych występujących w rodzinie. 18. Analiza stylów życia w rodzinie. 19. Ocena zagrożeń zdrowotnych występujących w rodzinie. 20.Diagnozowanie w kontekście zdrowia członków rodziny w różnych środowiskach życia. 21. Realizowanie pełnej opieki pielęgnacyjnej w środowisku domowym. 22. Udział pielęgniarki w ocenie pacjentów z problemami zdrowotnymi 23. Opracowanie wspólnie z rodziną planu edukacji zdrowotnej i jego realizacja. 24. Współpraca pielęgniarek z różnymi instytucjami w celu zapewnienia rodzinie pomocy, opieki i wsparcia w zdrowiu i w chorobie. 25. Ocena podjętych działań w odniesieniu do rodziny. 26.Udział w pracy zespołu terapeutycznego POZ. 27.Sposoby prowadzenia dokumentacji pielęgniarskiej w poz 28.Zadania i kompetencje pielęgniarki realizującej funkcję terapeutyczną, opiekuńczą, profilaktyczną i prozdrowotną. 29.Zadania i kompetencje pielęgniarki w zakresie wykonywania badań i zabiegów diagnostycznych. 30.Zadania i kompetencje pielęgniarki w zakresie podstawowych zabiegów leczniczych i podawania leków Zalecana literatura (podstawowa i uzupełniająca) Literatura podstawowa 1. Kilańska D.: Pielęgniarstwo w podstawowej opiece zdrowotnej t. I. Makmed, Lublin 2010 2. Brosowska B., Mielczarek-Pankiewicz E.: Pielęgniarstwo w podstawowej opiece zdrowotnej t. II. Makmed Lublin 2008 3. Windak A., Chlabicz S., Mastalerz-Migas A. (red.): Medycyna rodzinna podręcznik dla lekarzy i studentów. Termedia, Poznań 2015 4. Iwona Dominiak, Aleksandra Gaworska-Krzemińska, Dorota Kilańska, Ordynowanie leków i wypisywanie recept. Przewodnik dla pielęgniarek i położnych. Sopot. Edumetriq 2016, wyd.ii 5. Marcinowicz L., Ślusarska B. (red.): Opieka nad podopiecznym w praktyce pielęgniarki rodzinnej. Opis indywidualnych przypadków. Wydawnictwo Continuo. Wrocław 2017 6. Kawczyńska-Butrym Z.:Wyzwania rodziny: zdrowie, choroba, niepełnosprawność, starość. Makmed, Lublin 2008 wyd1 7. Kawczyńska Butrym Z.: Rodzina zdrowie choroba. Koncepcje i praktyka pielęgniarstwa rodzinnego. Wydawnictwo Czelej, Lublin, 2001r Literatura uzupełniająca 1. Kawczyńska Butrym Z. (red.): Pielęgniarstwo rodzinne. Teoria i praktyka. CEM, Warszawa 1997r. 2. Brosowska B., Mielczarek-Pankiewicz E.: Pielęgniarstwo środowiskowe. Makmed Lublin 2015 wyd. 2 3. Kędziora - Kornatowska, Marta Muszalik, Edyta Skolmowska (red.) Pielęgniarstwo w opiece długoterminowej. Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2015r. Strona 6 z 8
4. Woynarowska B., Jodkowska M.: Testy przesiewowe u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. IMiD Warszawa 2002 5. Oblacinska A., Woynarowska B.: Profilaktyczne badania lekarskie i inne zadania lekarza w opiece zdrowotnej nad uczniami. IMiD, Warszawa 2002 6. Oblacińska A., Ostręga W.: Standardy i metodyka pracy pielęgniarki i higienistki szkolnej. IMiDz, Warszawa 2003r. 7. Mrożek-Budzyn D. Wakcynologia praktyczna. Wydawnictwo) ά-medica press, Bielsko-Biała 2012r. 8. Bernatowska E., Grzesiowski P.: Szczepienia ochronne obowiązkowe i zalecane od A do Z. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014r. 9. Wybrane aktualne pozycje z czasopism krajowych i zagranicznych związane z tematyką wykładową. 10. Wybrane akty prawne Metody dydaktyczne i pomoce naukowe Wykład: pokaz multimedialny, dyskusja, konwersacja, Ćwiczenia praca indywidualna studenta Zajęcia praktyczne: pokaz, instruktaż, analiza dokumentacji medycznej, praca z pacjentem, Praktyka praca z pacjentem Forma i warunki zaliczenia modułu, zasady dopuszczenia do egzaminu oraz zaliczenia poszczególnych zajęć Zasady dopuszczenia do egzaminu/zaliczenia: 1. uzyskanie zaliczenia z prac zaliczeniowych 2. uzyskanie zaliczenia zajęć praktycznych 3. złożenie dokumentacji z samokształcenia Zaliczenie zajęć praktycznych: 1. obowiązkowa obecność 100% na zajęciach 2. udokumentowanie procesu pielęgnowania 3. zaliczenie tematów seminaryjnych 4. zaliczenie wszystkich kompetencji Wymiar, zasady i forma odbywania praktyki zawodowej -80 godz: 80 (2 tygodnie) II rok; (praktyka semestralna) Miejsce odbywania praktyki: środowisko domowe Cel praktyki : Doskonalenie umiejętności umożliwiających podjęcie profesjonalnej opieki w zdrowiu i chorobie nad rodziną w środowisku domowym. Warunki zaliczenia: 1. 100% frekwencja na praktyce zawodowej 2. punktualność, kultura osobista, poprawna organizacja pracy 3. opracowanie dokumentacji procesu pielęgnowania w odniesieniu do jednostki/ rodziny przebywającej w warunkach domowych 4. uzyskanie zaliczeń kompetencji przewidzianych programem praktyki (wykaz w dzienniczku kompetencji) 5. zaliczenie tematów seminariów Sposoby weryfikacji efektów kształcenia: - sprawdzian umiejętności praktycznych - sprawdzian ustny - ocena prowadzonej dokumentacji procesu pielęgnowania - samoocena studenta Zaliczenie na ocenę przez opiekuna dydaktycznego praktyk w porozumieniu z opiekunem praktyk / pielęgniarką z ramienia zakładu pracy Weryfikacja efektów kształcenia oraz sposób obliczania oceny końcowej Wykład: Zaliczenie pisemne z nabytej wiedzy EGZAMIN-test Praktyczne zajęcia: sprawdzian praktyczny z nabytych umiejętności - zaliczenie seminarium, poprawne przygotowanie procesu pielęgnowania. Strona 7 z 8
Odbycie praktyki zawodowej możliwe po uzyskaniu pozytywnego zaliczenia zajęć teoretycznych i ćwiczeń praktycznych Samokształcenie - obejmuje treści z podanej literatury przedmiotu. Warunkiem zaliczenia jest przygotowanie pracy pisemnej lub prezentacji multimedialnej do edukacji zdrowotnej. Podsumowujące metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia gzamin teoretyczny pisemny Czas trwania egzaminu 50 minut Liczba pytań egzaminacyjnych zamkniętych (jednokrotnego wyboru) 50 Kryterium uzyskania oceny pozytywnej jest udzielenie poprawnych odpowiedzi na 60% pytań egzaminacyjnych Punktacja za każde pytanie 1 punkt max: 50 pkt min: 31 pkt Poniżej 31 niedostateczny (2,0) 31-34 dostateczny (3,0) 35-38 dość dobry (3,5) 39-42 dobry (4,0) 43-46 ponad dobry (4,5) 47-50 bardzo dobry (5,0) Obciążenie studenta Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) (h) Forma nakładu pracy studenta 1. Udział w zajęciach teoretycznych wykłady (zgodnie z planem studiów) 2. Udział w zajęciach praktycznych ćwiczenia, laboratoria, warsztaty, lektoraty itp. (zgodnie z planem studiów) 3. Zajęcia z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego (1+2) 4. Praca własna (np. czytanie literatury, powtarzanie materiału, prace domowe i projektowe) Sumaryczne obciążenie pracą studenta (h): Suma punktów ECTS (zgodnie z planem studiów ECTS w siatce): Uwagi STAC. NIESTAC. 40 330 370 20 400 12 Strona 8 z 8