Produkcyjność jak działają przedsiębiorstwa?
Slajd nr 2
Amazon case J Lider rynku e-commerce otworzył nowe centrum. Obiekt Amazon w Kołbaskowie pod Szczecinem zajmuje ponad 150 tys. metrów kwadratowych. Budynek został wzniesiony w ciągu 10 miesięcy i jest to najbardziej zaawansowany technologicznie budynek Amazon w Europie. Wciągu najbliższych trzech lat stałe zatrudnienie zdobędzie tu ponad tysiąc osób. Slajd nr 3
Amazon case J Pracownicy na co dzień będą współpracowali z 3 tys. robotów, których zadaniem jest zwiększenie wydajności pracy. Roboty m.in. pomagają podczas zbierania zleceń, a także składowania produktów na półkach. Ich działanie opiera się na inteligentnej technologii, która pozwala robotom uczyć się. Slajd nr 4
Amazon case J Obecnie trwa rekrutacja na stanowiska początkowe. Wszyscy pracownicy mogą liczyć m.in. na prywatną opiekę medyczną ubezpieczenie na życie, darmowy transport do i z pracy i obiady za 1 zł. Osoby zatrudnione w centrum będą pracowały w systemie dwuzmianowym 4 dni w tygodniu po 10 godzin. W ten czas wliczone są trzy przerwy: dwie 15-minutowe oraz jedna półgodzinna, przeznaczona na obiad. Slajd nr 5
Amazon case J Każde centrum Amazon ma swoją specjalizację - wyjaśnia Marzena Więckowska, Senior PR Manager na region Europy Środkowo-Wschodniej. Centrum w Kołbaskowie będzie zajmować się przechowywaniem i rozsyłaniem przesyłek niewielkich gabarytów, jak np. książki i drobne sprzęty elektroniczne. Slajd nr 6
7 Instytut Ekonomii Zakres materiału - produkcyjność Wprowadzenie do teorii firmy Pojęcie krótkiego i długiego okresu Produkcyjność firmy w krótkim okresie Produkcyjność firmy w długim okresie Slajd nr 7
8 Instytut Ekonomii Firma produkcja i koszty TEORIA PRODUKCJI zagadnienia związane z technicznym kształtowaniem się produkcji- jej wielkości, struktury, czynników ją determinujących TEORIA KOSZTÓW aspekty ekonomicznych relacji kosztów, przychodów i zysków Slajd nr 8
9 Instytut Ekonomii Definicja przedsiębiorstwa W ekonomii pod pojęciem przedsiębiorstwa rozumie się organizację działającą pod jednym zarządem, wyodrębnioną ekonomicznie i prawnie, której celem jest działalność przynosząca zyski w wyniku sprzedaży własnych produktów i usług. Firmy (przedsiębiorstwa) - to jednostki gospodarujące, wykorzystujące czynniki produkcji do wytwarzania dóbr i usług, które sprzedają następnie innym firmom, gospodarstwom domowym lub władzom gospodarczym. Slajd nr 9
10 Instytut Ekonomii Model przedsiębiorstwa Jedna firma Jeden cel Jeden produkt Jeden rynek Produkcja = sprzedaż Wykorzystanie czynników produkcji Slajd nr 10
Podstawowe pytania Slajd nr 11
12 Instytut Ekonomii 1. Co produkować? Slajd nr 12
13 Instytut Ekonomii Produkcyjność - pytania 2. Jakich czynników produkcji użyć i w jakich proporcjach? Slajd nr 13
14 Instytut Ekonomii Produkcyjność-pytania 3. Jaką cenę wyznaczyć za swoje produkty? Slajd nr 14
15 Instytut Ekonomii Pojęcie produkcyjności Slajd nr 15
Pojęcie produkcyjności Slajd nr 16
17 Instytut Ekonomii Definicja Produkcyjność firmy (zdolność produkcyjna) to maksymalna wielkość produkcji o określonej strukturze asortymentowej, jaką przedsiębiorstwo jest zdolne wytworzyć w danym czasie, przy danych zasobach produkcyjnych i ustalonych metodach wytwarzania. Slajd nr 17
18 Instytut Ekonomii Produkcyjność Produkcyjność przedsiębiorstwa wskazuje, jaką wielkość produkcji może uzyskać firma z będących do jej dyspozycji czynników produkcji. Slajd nr 18
19 Instytut Ekonomii Determinanty produkcyjności Wielkość i struktura zaangażowanego kapitału (rzeczowego i finansowego); Wielkość i struktura zatrudnienia; wiedza i umiejętności pracowników; Pracochłonność poszczególnych wyrobów; Kapitałochłonność produkcji. Slajd nr 19
20 Instytut Ekonomii Funkcja produkcji Funkcja produkcji określa, jaką maksymalną wielkość produkcji może osiągnąć przedsiębiorstwo w wyniku użycia posiadanych zasobów, przy danej technice wytwarzania. Slajd nr 20
21 Instytut Ekonomii Funkcja produkcji TP = f (K, L) gdzie: ( K 0, L 0) TP całkowita wielkość produkcji (Q); K ilość użytych jednostek kapitału; L ilość użytych jednostek pracy. Jak widać (po uproszczeniu) produkcja zależy od zaangażowanych w nią kapitału i pracy. Slajd nr 21
Produkcyjność Okres: Krótki i długi http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 22
Ile trwa krótki okres? Krótki okres (SR) to taki czas (stan), w którym ilość jednego lub więcej czynników produkcji jest stała. (przynajmniej jeden czynnik produkcji jest stały, pozostałe mogą być zmienne) NIE JEST TO POJĘCIE KALENDARZOWE!!! Slajd nr 23
24 Instytut Ekonomii Produkcja w krótkim okresie Stały czynnik Zmienny czynnik Slajd nr 24
Produkcyjność podstawowe pojęcia Technologia efektywność wytwarzania Podstawowe pojęcia Produkt całkowity (TP) Produkt przeciętny (AP) Produkt marginalny (MP) http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 25
26 Instytut Ekonomii Produkt całkowity: T(total) P(product) Łączna wielkość produkcji przedsiębiorstwa wytwarzana przy zatrudnianiu kolejnych jednostek zmiennego czynnika wytwórczego http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 26
Zadanie domowe - pytanie Co to jest korporacja? Jakie są społeczne konsekwencje funkcjonowania korporacji? Slajd nr 27
28 Instytut Ekonomii Case study J Jesteśmy rolnikami w Czechach i zakładamy farmę. http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 28
29 Instytut Ekonomii Podstawowe pytania do case study Jaka jest efektywność sadzenia w ciągu godziny? Jak zwiększa produkcję wzrost zatrudnienia? (czy taka sama wydajność każdego pracownika?) Co zrobić, żeby zwiększyć produkcję? http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 29
Case study przykład liczbowy założenie każdy pracownik ma taką samą wydajność, np. 100 sadzonek na godzinę Liczba pracowników Produkcja 1 100 2 200 3 300 4 400 5 500 Slajd nr 30
Pytanie Czy da się zwiększyć produktywność pracowników - ich wydajność? Tak!!! Podział pracy to rozwiązanie!!! Slajd nr 31
Case study przykład liczbowy założenie każdy pracownik ma taką samą wydajność, np. 100 sadzonek na godzinę Liczba pracowników Produkcja Produkcja marginalna 1 100 100 2 250 150 3 450 200 4 700 250 5 600-100 Slajd nr 32
Wykres funkcji produkcji (TP) w krótkim okresie TP max TP TP Q OPT Q X Slajd nr 33
34 Instytut Ekonomii Prawo malejących przychodów Głosi, że jeżeli następuje wzrost nakładów jednego czynnika produkcji (przy założeniu stałości pozostałych czynników), to począwszy od pewnego poziomu przyrosty produkcji zaczynają maleć. http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 34
35 Instytut Ekonomii Produkt przeciętny: A(average)P(product) Średnia wielkość produkcji całkowitej (TP) przypadająca na jednostkę zmiennego czynnika wytwórczego Q L lub Q K AP = TP/QL AP = TP/QK http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 35
36 Instytut Ekonomii Produkt marginalny M(marginal) P(product) Dodatkowa wielkość produktu całkowitego TP wywołana zwiększeniem zatrudnienia zmiennego czynnika wytwórczego o jednostkę Q L ( Q K ) MP= TP/ Q L MP= TP/ Q K http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 36
Wykres funkcji produkcji przeciętnej i marginalnej w krótkim okresie MP AP MP max AP AP Q OPT Q X Slajd nr 37
38 Instytut Ekonomii Optymalna produkcja TP max TP Optymalizacja produkcji Metoda graficzna TP Zasada optymalności: TP max => MP=0 MP AP MP Q OPT max AP Q X AP Q OPT Q X http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 38
Case study taxi w Kalkucie, Indie Slajd nr 39
Taxi Kalkuta Z ulic Kalkuty mogą zniknąć tradycyjne żółte taksówki marki ambasador. Wyraźnie przygrywają konkurencję z taxi wykorzystującymi aplikacje mobilne. Indusi nie chcą się już targować z krewkimi kierowcami, a dzięki aplikacjom z góry znają cenę kursu. Slajd nr 40
Taxi Kalkuta "Jeżdżę już tylko Olą i Uberem" - tłumaczy PAP Soumik De, bankowiec pracujący w dzielnicy Salt Lake na północy Kalkuty. "Przyjeżdżają na czas, od razu znam cenę i nie muszę się wykłócać z kierowcą o stawkę" - podkreśla, dodając, że targi często przeradzają się w zwykłą pyskówkę. Slajd nr 41
Pytania W jaki sposób technologie aplikacji komputerowych zmieniają efektywność pracy taksówkarza? W jaki sposób technologie aplikacji komputerowych zmieniają rynek przewozów taksówkarskich dla klientów? Slajd nr 42
43 Instytut Ekonomii Przykład liczbowy Jeden czynnik produkcji jest stały, drugi zmienny. Kapitał jest stały, a praca zmienna. TP (Q) = 120 L 2 - L 3 Slajd nr 43
44 Instytut Ekonomii L TP (Q) 10 11000 20 40000 30 81000 40 128000 50 175000 60 216000 70 245000 80 256000 90 243000 100 200000 Slajd nr 44
45 Instytut Ekonomii L TP (Q) AP 10 11000 1100 20 40000 2000 30 81000 2700 40 128000 3200 50 175000 3500 60 216000 3600 70 245000 3500 80 256000 3200 90 243000 2700 100 200000 2000 Slajd nr 45
Produkt marginalny Produkt marginalny (krańcowy) to przyrost produkcji (TP) wynikający z zatrudnienia dodatkowego pracownika. (dodatkowej jednostki zmiennego czynnika produkcji). MP L = ΔTP/ Δ L MP K = ΔTP/ Δ K Slajd nr 46
47 Instytut Ekonomii L TP (Q) AP MP 10 11000 1100 1100 20 40000 2000 2900 30 81000 2700 4100 40 128000 3200 4700 50 175000 3500 4700 60 216000 3600 4100 70 245000 3500 2900 80 256000 3200 1100 90 243000 2700-1300 100 200000 2000-4300 Slajd nr 47
Prawo nieproporcjonalnych przychodów Prawo nieproporcjonalnych przychodów: wskazuje, że zwiększenie nakładów czynników wytwórczych nie powoduje proporcjonalnego przyrostu rozmiarów produkcji (W KRÓTKIM OKRESIE). Slajd nr 48
Prawo nieproporcjonalnych przychodów Prawo malejących przychodów informuje, że jeśli ilość nakładu danego czynnika rośnie, podczas gdy ilości pozostałych czynników wytwórczych są niezmienne, to zostanie osiągnięty punkt, powyżej którego dodatkowe (krańcowe) jednostki tego czynnika produkcji dawać będą coraz mniejsze przyrosty produkcji. Slajd nr 49
Produkt całkowity TP 300000 250000 Instytut Ekonomii 200000 150000 100000 50000 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 L TP Produkt krańcowy 10000 MP 5000 MP 0 10-5000 20 30 40 50 60 70 80 90 100 L 50 Slajd nr 50
Analiza wykresów Slajd nr 51
52 Instytut Ekonomii Jeżeli MP>0 i rośnie to TP rośnie coraz szybciej. L TP (Q) AP MP 10 11000 1100 1100 20 40000 2000 2900 30 81000 2700 4100 40 128000 3200 4700 50 175000 3500 4700 60 216000 3600 4100 70 245000 3500 2900 80 256000 3200 1100 90 243000 2700-1300 100 200000 2000-4300 Slajd nr 52
53 Instytut Ekonomii Jeżeli MP>0 i maleje to TP rośnie ale coraz wolniej L TP (Q) AP MP 50 175000 3500 4700 60 216000 3600 4100 70 245000 3500 2900 80 256000 3200 1100 Slajd nr 53
54 Instytut Ekonomii Jeżeli MP=0 to TP max. L TP (Q) AP MP 80 256000 3200 1100 90 243000 2700-1300 Slajd nr 54
Jeżeli MP<0 to TP maleje L TP (Q) AP MP 90 243000 2700-1300 100 200000 2000-4300 Slajd nr 55
Case study LPP Slajd nr 56
LPP LPP przyspieszy rozbudowę magazyny w Strykowie i chce ją zakończyć w ciągu jednego roku, natomiast kolejne centrum magazynowe służące do obsługi sklepów stacjonarnych będzie gotowe na przełomie 2020/2021 r. i będzie zatrudniać około 1,5 tys. osób, powiedział prezes Marek Piechocki. Slajd nr 57
LPP "Otworzyliśmy magazyn pod e-commerce w Strykowie, który ma około 30 tys. m 2, ale już zauważyliśmy, że jest on zbyt mały w stosunku do naszych potrzeb. Pierwotnie zakładaliśmy powiększenie tego magazynu w ciągu 3 lat, a dziś myślę, że zrobimy to nawet w ciągu roku" - powiedział ISB news Piechocki. Slajd nr 58
LPP dalszy rozwój "Dodatkowo prowadzimy także negocjacje w sprawie zakupu odpowiedniej działki pod kolejny magazyn do obsługi sklepów stacjonarnych. Będzie on zlokalizowany w okolicach autostrady. Szukaliśmy miejsca dobrze skomunikowanego, a jednocześnie takiego, gdzie znajdziemy odpowiednią ilość pracowników" - powiedział prezes. Slajd nr 59
LPP case study - pytania O jakim okresie w działaniu przedsiębiorstwa LPP jest mowa w case study? Jakie czynniki produkcji (które) są tu wymienione? Które będę wykorzystywane w dalszym rozwoju firmy? Slajd nr 60
Długi okres W długim okresie (LR) liczba dostępnych przedsiębiorstwu czynników wytwórczych jest zmienna. (ZAKŁADA SIĘ ZMIENNOŚĆ WSZYSTKICH CZYNNIKÓW PRODUKCJI) Należy się więc zastanowić jakie zastosować metody wytwarzania (techniki produkcji) Slajd nr 61
Produkcja w długim okresie Tylko zmienne czynniki wytwórcze Slajd nr 62
Technika produkcji podejście do zasobów Substytucja czynników produkcji to zastępowanie pewnej ilości jednego czynnika produkcji określoną ilością drugiego, przy czym proporcje zastępowalności jednego czynnika przez drugi są na ogół zdeterminowane przez techniczne warunki wytwarzania. Komplementarność to wzajemne uzupełnianie się przez czynniki produkcji. Slajd nr 63
64 Instytut Ekonomii Technika produkcji (metoda wytwarzania) Sposób połączenia i uruchomienia w określonych wymaganych proporcjach ilościowych czynników produkcji w celu wytworzenia pewnej ilości danego produktu. Firma będzie dążyć do wyboru takiej techniki wytwarzania, przy której koszty produkcji będą najniższe. Slajd nr 64
Case study Slajd nr 65
Case study Arctic Paper Arctic Paper zainwestuje ok. 42 mln zł w Kostrzynie w zwiększenie mocy produkcyjnych Celem jest zwiększenie mocy produkcyjnych zakładu do 315 tys. ton papieru wysokogatunkowego, w porównaniu z 285 tys. ton obecnie (czyli o ponad 10%). Wartość inwestycji jest szacowana na około 10 mln euro (ok. 42 mln zł), podała spółka. Slajd nr 66
Arctic Paper Poza zwiększeniem zdolności produkcyjnych, planowana inwestycja wpłynie na wzrost efektywności wykorzystania zasobów i sprawności operacyjnej zakładu w Kostrzynie. Inwestycja wzmocni konkurencyjność produktów Grupy Arctic Paper i będzie miała wpływ na jej przyszłe wyniki operacyjne, podano także. Slajd nr 67
Pytania Jak można zwiększyć możliwości produkcyjne? Jak można wykorzystać poszczególne czynniki produkcyjne w rozszerzaniu działalności firmy? Co oznacza w tym przypadku substytucja i komplementarność czynników produkcyjnych? Slajd nr 68
69 Produkcyjność w długim okresie http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 69
Krótki vs. długi okres produkcji W krótkim okresie czasu przyjmowaliśmy zmienność jednego czynnika w krótkim okresie czasu. W długim okresie przedsiębiorstwo może dowolnie zmieniać wielkość nakładów wszystkich czynników produkcji. Tym samym może określać proporcje zatrudniania czynników wytwórczych: pracy i kapitału, wykorzystywanych w procesie produkcji. http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 70
Skala produkcji Oznacza wielkość nakładów związanych z użyciem w procesie produkcyjnym czynników produkcji (kapitał, praca). Rozróżnia się stałe, rosnące oraz malejące korzyści skali. http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 71
Skala produkcji Stałe korzyści skali występują wówczas, gdy dana zmiana procentowa nakładów użytych czynników produkcji, przynosi identyczną zmianę procentową wielkość produkcji. Rosnące korzyści skali charakteryzują się tym, iż procentowa zmiana czynników wytwórczych powoduje większą procentową zmianę wielkości produkcji. (Mogą przyczyniać się do rozwoju nowej technologii, rozwoju know-how czy też zwiększenia zatrudnienia.) http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 72
Malejące korzyści skali Występują wówczas, gdy proporcjonalna zmiana wszystkich czynników wytwórczych powoduje, iż produkcja zmienia się mniej niż proporcjonalnie. Dość powszechnie z malejącymi korzyściami skali mamy do czynienia w dużych przedsiębiorstwach, które charakteryzują się różnorodnością w zakresie ilościowojakościowym struktury organizacyjnej. http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 73
Relacja czynników wytwórczych do siebie Poza występowaniem korzyści skali, produkcyjność w długim okresie czasu charakteryzuje się następującymi właściwościami: Czynniki produkcji w określony sposób są względem siebie substytucyjne (tzn. ilości jednego czynnika produkcji można zastąpić określoną ilością drugiego, przy czym proporcje zastępowalności jednego czynnika przez drugi są na ogół zdeterminowane przez techniczne warunki wytwarzania), http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 74
Relacja czynników wytwórczych do siebie Czynniki wytwórcze są względem siebie komplementarne (tzn. uzupełniają się wzajemnie w procesie produkcyjnym), Określoną ilość produkcji można uzyskać przy użyciu czynników wytwórczych w różnych kombinacjach. Powyższe zależności warunkują właściwości krzywych jednakowego produktu (izokwanta), które stanowią podstawę opisu produkcyjności firmy w długim okresie czasu. http://mikroekonomia.net E-MAIL: mikmakhz@wneiz.pl TEL. (91) 444-2091 Slajd nr 75
76 Instytut Ekonomii Pojęcie izokwanty Izokwanta (linia jednakowego produktu) - to krzywa łącząca wszystkie punkty reprezentujące wszystkie metody wytwarzania, za pomocą których można uzyskać daną wielkość produkcji. (Jest to zestawienie różnych ilości czynników wytwórczych dających tę samą wielkość produkcji). Slajd nr 76
IZOKWANTA L Każda kombinacja (np. A, B, C) pracy i kapitału daje taki sam poziom produkcji, a przemieszczając się wzdłuż krzywej jednakowego produktu (IP), zmieniają się tylko rozmiary nakładu czynników wytwórczych oraz proporcje ich użycia w procesie produkcyjnym. K Slajd nr 77
Izokwanty Poszczególne izokwanty (IP1, IP2, IP3) wyrażają różną wielkość produktu całkowitego, a zbiór wszystkich izokwant prezentujących różny wolumen produkcji nazywamy mapą izokwant. Slajd nr 78
Mapa izokwant L K Slajd nr 79
Właściwości izokwant 1. Są wypukłe w kierunku początku układu współrzędnych, 2. Mają ujemne nachylenie, 3. Nie mogą się przecinać, 4. Im dalej są oddalone od początku układu współrzędnych, tym większą reprezentują produkcję. Slajd nr 80
POJĘCIE IZOKOSZTY Linia jednakowego kosztu (izokoszta) - to linia łącząca wszystkie zestawienia czynników wytwórczych produkcji, które mogą być zakupione przez firmę po danym koszcie całkowitym. Slajd nr 81
L IZOKOSZTA K Slajd nr 82
Optymalna technika produkcji Optymalna technika produkcji jest reprezentowana przez punkt styczności izokoszty z możliwie najwyżej położoną izokwantą. Jest to tym samym punkt, w którym przedsiębiorstwo osiąga maksymalną produkcję przy danym koszcie całkowitym. 83 Slajd nr 83
Optymalna technika produkcji L Optimum K Slajd nr 84
Dziękuję za uwagę!