Ekonomia menedżerska. Koszty funkcjonowania decyzje managerskie. Prof. Tomasz Bernat Katedra Mikroekonomii

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ekonomia menedżerska. Koszty funkcjonowania decyzje managerskie. Prof. Tomasz Bernat Katedra Mikroekonomii"

Ewa Niemiec
6 lat temu
Przeglądów:

1 Ekonomia menedżerska Koszty funkcjonowania decyzje managerskie Prof. Tomasz Bernat Katedra Mikroekonomii

2 Kluczowe pojęcia: v Przychody, koszty i zysk przedsiębiorstwa v Koszty księgowe i ekonomiczne v Koszty alternatywne v Koszty całkowite, przeciętne i krańcowe v Koszty stałe i zmienne v Koszty całkowite, przeciętne i krańcowe v Koszty krótkookresowe i długookresowe v Korzyści i niekorzyści skali produkcji v Próg rentowności v Analiza marginalna 2

3 Krzywe kosztów całkowitych, przeciętnych i krańcowych 3

4 4 Krzywe kosztów całkowitych(ltac) i przeciętnych(srtc) w krótkim i długim okresie

5 Długookresowa krzywa kosztu przeciętnego 5

6 Przedsiębiorstwa rozwijając produkcję może osiągać korzyści tzw. ekonomii skali, które występują tak długo, jak długo zwiększanie produkcji przynosi rosnące przychody i obniżanie się długookresowych kosztów przeciętnych. 6

7 Korzyści skali produkcji mogą wynikać z różnych czynników, np.: zwiększenia liczby zakładów, wprowadzenia nowoczesnych technologii, zastosowania komputerów, doskonalenia organizacji i zarządzania, specjalizacji, oszczędności kosztów transportu, niższych cen zakupu surowców i usług wynikających ze wzrostu siły przetargowej dużej firmy, obniżenia kosztów promocji i reklamy, itd. 7

8 Przekroczenie optymalnych rozmiarów produkcji prowadzi do pojawienia się niekorzyści skali. Niekorzyści ze skali produkcji występują, gdy długookresowe koszty przeciętne (LRAC) zwiększają się wraz ze wzrostem rozmiarów produkcji. 8

9 Minimalna efektywna skala produkcji (MES minimum efficient scale) jest taką wielkością produkcji, przy której osiągane jest minimum długookresowego kosztu przeciętnego. 9

10 Korzyści i niekorzyści skali produkcji 10

11 Pojęcie minimalnej efektywnej skali produkcji jest ważne do określenia, ile przedsiębiorstw może działać na rynku. Przykład: Jeżeli popyt na danym rynku wynosi 20 mln sztuk rocznie a minimalna skala efektywna dla typowego przedsiębiorstwa wynosi 400 tys. sztuk rocznie, to na rynku tym jest miejsce dla 50 firm (z których każda produkuje przy minimalnej skali efektywnej). Jeśli jednak MES wynosi 4 mln sztuk, to rynek może pomieścić tylko 5 przedsiębiorstw produkujących efektywnie. 11

12 Teoria efektu doświadczenia wykazała, że w niektórych rodzajach produkcji całkowity koszt jednostkowy produktu zmniejsza się o stały procent każdorazowo, gdy wartość produkcji się podwaja. Graficzny model efektu doświadczenia ma postać krzywej doświadczenia. 12

13 Krzywa doświadczenia w cywilnym przemyśle lotniczym (skala dziesiętna) 13

14 Krzywa doświadczenia jest ilustracją odwrotnej zależności między kosztami przeciętnymi a skumulowaną wielkością produkcji. Efekt doświadczenia powoduje, że wraz ze wzrostem skumulowanej produkcji następuje spadek kosztów przeciętnych. 14

15 Przyczynami pojawienia się efektu doświadczenia są: efekt wprawy; efekt innowacji; substytucja pracy i kapitału; korzyści dużej firmy wynikające ze zwiększenia się siły przetargowej wobec dostawców. 15

16 Krzywa doświadczenia a pozycja konkurencyjna przedsiębiorstw 16

17 Struktura kosztów w krótkim okresie 17

18 Próg rentowności to poziom produkcji, przy którym przychody firmy równoważą jej koszty, czyli: TR = TC. Analiza progu rentowności pozwala na określenie punktu granicznego, zwanego progiem rentowności otwarcia, powyżej którego produkcja danego dobra przynosi przedsiębiorstwu zyski ekonomiczne. Próg rentowności zamknięcia to taki poziom produkcji, przy którym koszty przedsiębiorstwa zrównują się ponownie z utargiem całkowitym i firma zaczyna ponosić straty. 18

19 Analiza marginalna umożliwia badanie zmian zysku, wywołanych niewielkimi zmianami produkcji. Dla wyznaczenia optymalnej decyzji wykorzystuje się takie narzędzia analizy marginalnej jak: koszt marginalny (MC), przychód marginalny (MR) oraz zysk marginalny (MΠ). 19

20 Zysk całkowity (w tys. Zł) Zysk maksymalny Zysk całkowity i zysk krańcowy Zysk całkowity (w tys. Zł) Π Q Zysk krańcowy = MΠ Q

21 Analiza marginalna optimum produkcji 21

Podobne dokumenty

WPROWADZENIE DO EKONOMII MENEDŻERSKIEJ.

Wykład 1 Wprowadzenie do ekonomii menedżerskiej 1 WPROWADZENIE DO EKONOMII MENEDŻERSKIEJ. PODEJMOWANIE OPTYMALNYCH DECYZJI NA PODSTAWIE ANALIZY MARGINALNEJ. 1. EKONOMIA MENEDŻERSKA ekonomia menedżerska