Funkcja produkcji jak z czynników powstaje produkt Ta sama produkcja możliwa przy różnych kombinacjach czynników

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Funkcja produkcji jak z czynników powstaje produkt Ta sama produkcja możliwa przy różnych kombinacjach czynników"

Alina Niewiadomska
6 lat temu
Przeglądów:

1 Koszty produkcji Funkcja produkcji jak z czynników powstaje produkt Ta sama produkcja możliwa przy różnych kombinacjach czynników Którą wybrać ceny czynników Funkcja produkcji + ceny czynników -> funkcja kosztów Pozwala określić optymalnie dobrane ilości czynników Koszt zależy od wielkości produkcji Funkcja kosztów różna w SR / LR 2

2 Czym są koszty? Jak zdefiniować koszty do minimalizacji? Wynajmowany sprzęt, budynki, ludzie Posiadany sprzęt, budynki Jak oszacować koszty? Koszty księgowe Faktycznie poniesione wydatki Stopa deprecjacji posiadanych zasobów Koszty ekonomiczne Koszty utraconych możliwości (opportunity costs) Koszty związane z innym możliwym zastosowaniem czynników Ceny rynkowe odzwierciedlają koszty utraconych możliwości 3

3 Koszty utraconych możliwości Przykłady: Firma posiada budynek Osoba zakładająca własną firmę Uniwersytet posiadający własną ziemię Nie tylko koszty księgowe, ale również koszty utraconych możliwości powinny być wzięte pod uwagę w analizie ekonomicznej, choć te drugie nie zawsze są oczywiste. 4

4 Koszty utopione Koszty utopione (sunk costs) Wydatki, które zostały poniesione i nie mogą zostać odzyskane Nie ma alternatywnych zastosowań Przykład: Firma kupiła opcję na zakup budynku na nową siedzibę Opcja kosztowała 2 mln zł Budynek ma kosztować jeszcze 5 mln zł (więc koszt z opcją 7 mln zł) Pojawia się inna możliwość za 6 mln zł Który budynek kupić? 5

5 Koszty utopione Przykłady c.d.: Budowa obwodnicy Augustowa Bilet miesięczny i taxi Nie powinny być brane pod uwagę w analizie ekonomicznej przyszłych decyzji 6

6 Zmienność kosztów Koszty całkowite TC Total Cost Koszty stałe (niezależne od wielkości produkcji) FC Fixed Cost Koszty zmienne (zależą od wielkości produkcji) VC VC Variable Cost TC( q) = FC + VC( q) Np. TC q q q q 3 2 q ( ) =

7 Zmienność kosztów Stałość / zmienność kosztów a krótki / długi okres Krótki okres część kosztów stałych Długi okres wszystkie koszty zmienne L/ K 3 2 q TC( q) = 75q 15q + 2q Koszty quasi-stałe 3 2 q 75q 15q + 2q TC( q) = dla q > 0 dla q = 0

8 Przykłady przedsięwzięć a charakter kosztów Software Większość kosztów utopionych (przygotowanie programu) Uniwersytet Warszawski Większość kosztów stałych Produkcja tekstyliów Większość kosztów zmiennych 9

9 Koszt średni Koszt średni AC Average Cost Koszt przypadający na jednostkę produktu AC( q) = TC( q) q Czasami oznaczany ATC 10

10 Koszt średni Średni koszt stały AFC Average Fixed Cost AFC( q) Średni koszt zmienny Więc: AVC Average Variable Cost AVC( q) FC = lim AFC( q) = 0 q q VC( q) = q AC( q) = AFC( q) + AVC( q) 11

11 Koszt krańcowy Koszt krańcowy MC Marginal Cost Koszt wynikający z krańcowego zwiększenia produkcji MC( q) = TC( q) VC( q) FC =, bo = 0 q q q 12

12 Krzywe kosztów 13

13 Krzywe kosztów Koszt 400 Koszty całkowite są sumą kosztów stałych i zmiennych TC VC Koszty zmienne rosną ze wzrostem produkcji w tempie zaleŝącym od przychodów skali FC Koszty stałe nie zaleŝą od wielkości produkcji FC Produkcja 14

14 Krzywe kosztów MC ATC AVC AFC 15

15 Krzywe kosztów krańcowych i przeciętnych P Gdy MCponiżej ACto ACmalejąca Gdy MCpowyżej ACto ACrosnąca MCprzecina ACw minimum AC( q) MC( q) < AC( q) < 0 q AC ( q ) MC( q) > AC( q) > 0 q AC( q) MC( q) = AC( q) = 0 (minimum) MC(q) q ATC(q) 19 q

16 Krzywe kosztów krańcowych i przeciętnych P MC(q) ATC(q) AVC(q) 20 q

17 Krzywe kosztów MC MC jestpochodnąvc,więc całka z MC to VC 1 q 1 = VC( q ) MC( q) dq 0 Pole pod wykresem MC jest równevc MC(q) 0 q 1 q 22

18 Koszty w krótkim / długim okresie W krótkim okresie ilość niektórych czynników stała (K) W zależności od ich poziomu: Różne koszty stałe (FC) Różna produktywność zmiennych czynników Różne koszty zmienne 24

19 Koszty w krótkim / długim okresie Przykład: Jednostka czynnika zmiennego (L) zwiększa produkcję o MP L 1 Zwiększenie produkcji o 1 wymaga więc czynnika L MP L Każda jednostka Lkosztuje tyle samo (w), więc dodatkowy w koszt krańcowego zwiększenia produkcji to MC = MP Nachylenie krzywej całkowitego kosztu L Jeśli czynniki produkcji Ki Lsubstytucyjne, to zwiększenie Kpowoduje wzrost MP L a więc spadek MC(nachylenia TC) 25

20 Koszty w krótkim / długim okresie TC1 ( K1, q) LRTC TC2( K2, q) TC3( K3, q) K 3 K 2 K q

21 Koszty w krótkim / długim okresie Wnioski: LRTC obwiednią krótkookresowych krzywych TC LRTCbardziej elastyczna niż SRTC, czyli w LR wzrost produkcji o 1% powoduje nie większy procentowy przyrost kosztów całkowitych niż w SR. Dla każdego poziomu q, LRTC zawsze określa najniższy możliwy koszt całkowity produkcji. Zatem LRAC zawsze określa najniższy możliwy koszt przeciętny dla każdego poziomu produkcji q LRACobwiednią krótkookresowych krzywych AC 28

22 Koszty w krótkim / długim okresie AC1 ( K1, q) AC2( K2, q) 29 AC3( K3, q) q

23 Koszty w krótkim / długim okresie Czy długookresowy koszt krańcowy to obwiednia krótkookresowych kosztów krańcowych? NIE! 30

24 Koszty w krótkim / długim okresie MC1 ( K1, q) MC2( K2, q) AC1( K1, q) AC ( K, q) 2 2 MC3( K3, q) AC3( K3, q) 31 q

Case study plujka czy laser? Jak wykorzystać funkcje kosztów do wyboru drukarki? Rozważasz zakup nowej drukarki do drukowania zadań z mikroekonomii (tylko czarno-białe).

Laserowa jest droższa, ale dla niej koszt papieru i tonera to 0,12 zł za stronę, podczas gdy dla atramentowej 0,21 zł.

25 Case study plujka czy laser? Jak wykorzystać funkcje kosztów do wyboru drukarki? Rozważasz zakup nowej drukarki do drukowania zadań z mikroekonomii (tylko czarno-białe). Drukarka, która drukuje w jakości 1200 dpi 15 stron na minutę kosztuje 450 zł (laserowa) lub 225 zł (atramentowa). Laserowa jest droższa, ale dla niej koszt papieru i tonera to 0,12 zł za stronę, podczas gdy dla atramentowej 0,21 zł. Funkcje kosztów można więc zapisać jako: TC L Więc koszt średni: AC L = ,12q TC = , 21q 450 = + 0,12 q Łatwo obliczyć, że przy wydruku ponad 2500 stron bardziej opłaca się kupić drukarkę laserową. Zakładając, że drukarka będzie używana przez 2 lata, opłaca się kupić laser drukując ponad ok. 25 stron na tydzień. A AC A 225 = + 0, 21 q 34

26 Case study plujka czy laser? PLN/stronę Czym różni się krzywa kosztów SR / LR? 60 W LR można swobodnie dopasować typ posiadanej drukarki LRAC obwiednią SRAC 30 AC A AC L q, stron

27 Koszty a przychody skali Kształt krzywych ACi MCzdeterminowany przez przychody skali Stałe przychody skali: Podwojenie nakładów = podwojenie produkcji ACstała MC= AC Rosnące przychody skali: Podwojenie nakładów > podwojenie produkcji ACmalejąca MC< AC Malejące przychody skali: Podwojenie nakładów < podwojenie produkcji ACrosnąca MC> AC 36

Można jednak budować turbiny o różnej wielkości.

28 Case study Koszty a przychody skali 37 Korzyści skali produkcji energii w turbinach wiatrowych Jakie są źródła korzyści skali w produkcji? Ilość energii generowanej przez turbinę wiatrową zależy od (sześcianu) prędkości wiatru i (kwadratu) średnicy łopat turbiny. Na siłę wiatru, poza wybraniem lokalizacji, nie można mieć wpływu. Można jednak budować turbiny o różnej wielkości. Produkcja małej turbiny kosztuje mniej niż dużej, ale wzrost kosztu w zależności od wielkości jest w pewnym zakresie mniejszy niż wzrost ilości produkowanej energii. Stąd korzyści skali. Zakładając 20 lat czasu życia turbiny koszty dla 150 kw i 600 kw turbiny można podsumować w następujący sposób: 150 kw 600 kw Koszt turbiny [PLN] Koszt instalacji [PLN] Koszty O&M[PLN] Koszty razem [PLN] Generowana energia [kwh] 5 milionów 20 milionów Średni koszt [PLN/MWh]

29 Koszty a przychody skali -Specjalizacja -Większa elastyczność organizacji pracy -Niższa cena zakupu czynników przy większych zamówieniach Zwykle LACw kształcie U A LMC LAC -Ograniczenia przestrzenne -Trudności w zarządzaniu większymi firmami -Wyczerpanie zniżek przy zakupach -Ograniczenie podaży czynników q 38

30 Przychody zakresu produkcji Wiele firm produkuje więcej niż jeden produkt Kurza ferma: jaja i drób Fabryka samochodów: osobowe i ciężarowe Uniwersytet: nauczanie studentów i badania naukowe Korzyści: Wspólne wykorzystanie czynników produkcji Wspólne wykorzystanie zasobów zarządzania Dostęp do technologii / wiedzy Przychody zakresu produkcji (economies of scope) 41

Podobne dokumenty

Funkcja produkcji jak z czynników powstaje produkt Ta sama produkcja możliwa przy różnych kombinacjach czynników

Koszty produkcji Funkcja produkcji jak z czynników powstaje produkt Ta sama produkcja możliwa przy różnych kombinacjach czynników Którą wybrać ceny czynników Funkcja produkcji + ceny czynników -> funkcja