Wykład IV. Rynki czynników produkcji podaż pracy

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wykład IV. Rynki czynników produkcji podaż pracy"

Agata Drozd
6 lat temu
Przeglądów:

1 Wykład IV Rynki czynników produkcji podaż pracy

2 Substytucyjny i dochodowy efekt wzrostu płac Dochód 1440 R w = 60zl 480 P C B w = 20zl A Czas Efekt substytucyjny wolny Efekt dochodowy Q 2

3 Podaż pracy W (płaca) Podaż pracy Efekt dochodowy > Efekt substytucyjny Efekt dochodowy < Efekt substytucyjny L (h/dzień)

4 Przykład: tygodniowa liczba godzin pracy, zależnie od wykształcenia, USA Źródło: Blundell and McCurdy, 1999 Efekt dochodowy słabszy od substytucyjnego.

5 Przykład: taksówkarze w NYC (Camerer et al., QJE 1997) Większość taksówkarzy posiada albo wynajmuje samochód na cały dzień i jeździ tyle godzin ile chce Popyt na taksówki a więc zarobek/h jest różny w różne dni (m.in. z powodu pogody, wielkich eventów, awarii metra itd.) Efekt dochodowy jest znikomy (kierowca nie stanie się istotnie bogatszy przez jeden dobry dzień) Pytanie: czy taksówkarze pracują więcej w dni, w które mogą lepiej zarobić (efekt substytucyjny)

6 Przykład cont d Alternatywna hipoteza wynika z ekonomii behawioralnej Opiera się na założeniu, że kierowcy mają swój cel, np. utarg 150$/dzieo Przewidywanie: ujemna zależnośd godzin pracy od stawki za godzinę I na to właśnie wskazują dane (dla niedoświadczonych taksówkarzy elastycznośd bliska -1)

Maksymalizacja zysku - rynek czynników produkcji MRP x =MC x,, gdzie x czynnik produkcji MRP x =MR*MP x Dla pracy: MRP L =MC L, gdzie L praca Jeśli rynek dobra finalnego wytwarzanego z pracy jest

7 Maksymalizacja zysku - rynek czynników produkcji MRP x =MC x,, gdzie x czynnik produkcji MRP x =MR*MP x Dla pracy: MRP L =MC L, gdzie L praca Jeśli rynek dobra finalnego wytwarzanego z pracy jest doskonale konkurencyjny (dużo sprzedawców) to: MR=P, gdzie P cena dobra finalnego wytwarzanego z pracy Jeśli rynek pracy (czynnika produkcji) jest doskonale konkurencyjny (dużo kupujących/zatrudniających czynnik produkcji) to: MC L =P L =w, gdzie w płaca (cena za wynajęcie czynnika produkcji)

8 Maksymalizacja zysku doskonała konkurencja na rynku pracy MRP L =MC L =w, MRP L =MR*MP L MR*MP L =w MR=w/MP l =MC Wielkość produkcji i nakłady są wybierane w ten sposób, aby krańcowy przychód ze sprzedaży dobra finalnego równał się kosztowi krańcowemu z zakupu czynnika produkcji związanego z jego krańcową produktywnością

elastyczną krzywą podaży pracy i może zatrudnić ile chce pracowników przy cenie w*.

9 Równowaga na rynku pracy doskonała konkurencja na rynku pracy w Rynkowa podaż pracy S w Na doskonale konkurencyjnym rynku pracy, firma napotyka na doskonale elastyczną krzywą podaży pracy i może zatrudnić ile chce pracowników przy cenie w*. Rynkowy popyt na pracę MC L =w* D MRP L Popyt na pracę pojedynczej firmy 100 L 50 L

10 Wzrost podaży pracy np. boom demograficzny, powrót siły roboczej z emigracji W w 1 S 1 w 2 S 2 MRP L = D L L 1 L 2 L

11 Zmiennośd pozostałych czynników produkcji Załóżmy: Przy płacy 20Euro/h, firma zatrudnia 100 jednostek pracy (h) - punkt A Płaca spada do 15Euro/h MRP L > w, firma będzie chciała zatrudnid więcej pracowników MRP L1 popyt na pracę przy stałym kapitale (np. maszynach) Wzrost zapotrzebowania na pracę stanowi bodziec dla firm do wynajęcia większej ilości maszyn MRP L przesuwa się w prawo, firma zatrudni 140h punkt C

12 Zmiennośd pozostałych czynników produkcji (długi okres, większa elastycznośd popytu spowodowana możliwością substytucji pracy kapitałem w procesie produkcyjnym) W 20 A B C D L 5 MRP L1 MRP L H

13 Rynek pracy: doskonała konkurencja vs. monopol na rynku dóbr finalnych Rynek doskonale konkurencyjny (dobra finalne) Monopol na rynku dóbr finalnych S L S L v M w C A w M B MVP l =P * MP L Społeczna korzyść z dodatkowej jednostki produktu D L = MRP L D L = MRP L L C L M

14 MVP l wartośd dla konsumentów z zatrudnienia dodatkowej jednostki pracy MRP l przychód producenta z zatrudnienia dodatkowej jednostki pracy

15 Renta ekonomiczna związana z rynkiem pracy Różnica miedzy płacą a minimalną kwotą konieczną do zatrudnienia pracowników Przy doskonale elastycznej podaży renta równa jest zero

16 Renta ekonomiczna na rynku pracy W w* Renta ekonomiczna A S L Całkowite wydatki 0w* x 0L* B D L = MRP L Renta ekonomiczna ABW* 0 L* L

17 Rynek czynników produkcji z siłą monopolową Nie tylko sprzedający dobra finalne mogą dysponowad siłą monopolową, lecz także dostawcy czynników produkcji Najważniejszym przykładem siły monopolowej na rynku czynników produkcji są związki zawodowe

18 Siła monopolowa na rynku pracy Związki zawodowe pozwalają na wybór poziomu płacy oraz jej podaży: - Jeśli celem związków jest jak najwyższy poziom zatrudnienia, to związki ustalą poziom taki jak na rynku doskonale konkurencyjnym - Jeśli celem jest ustalenie jak najwyższej renty ekonomicznej, to rozwiązanie ustali się jak w przypadku monopolu (poprawa sytuacji zatrudnionych, pogorszenie sytuacji pracowników, którzy wypadli z rynku)

19 Siła monopolowa sprzedawców pracy W w 1 w* A S L D L MR L 1 L* L

20 Związki zawodowe W w 1 *=> max L 1=> max renty ekonomicznej 2=> max TR z pracy w 2 Renta ekonomiczna S L w* A D L MR L 1 L 2 L* L

21 Związki zawodowe Kiedy związki zawodowe wykorzystują swoją siłę monopolową, cześd pracowników nie znajduje zatrudnienia. Pracownicy ci mogą szukad pracy w innych branżach, bądź zapisad się do związków Niech podaż pracy będzie sztywna = S L Popyt na pracę związana z związkami zawodowymi D U, a popyt na pracę, gdzie związki nie występują D NU Całkowity rynkowy popyt D U + D NU = D L

22 Związki zawodowe Niech związki ustalą płacę na poziomie wyższym niż w warunkach konkurencji doskonałej (w*< w U ) Liczba zatrudnionych pracowników będących w związkach zawodowych spada o L U Pracownicy Ci mogą znaleźd zatrudnienie w sektorach, w których nie działają związki zawodowe. Płaca będzie się dostosowywad do nowych warunków rynkowych (w NU, dodatkowa liczba zatrudnionych L NU równa tej co opuścili rynek pracy z związkami)

23 Zróżnicowanie płac na rynku pracy W S L w U w* w NU D U D NU D L L U LMU 23

Podobne dokumenty

Maksymalizacja zysku

Maksymalizacja zysku Na razie zakładamy, że rynki są doskonale konkurencyjne Firma konkurencyjna traktuje ceny (czynników produkcji oraz produktów jako stałe, czyli wszystkie ceny są ustalane przez rynek