Wprowadzenie Po co uczyć (się) teorii ekonomii?

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wprowadzenie Po co uczyć (się) teorii ekonomii?"

Arkadiusz Czyż
8 lat temu
Przeglądów:

1 Wprowadzenie Po co uczyć (się) teorii ekonomii? a po co uczyć matematyki? - ćwiczenie umysłu żeby oswoić studentów z terminologią później pisząc pracę magisterską czy też komunikując się z innymi nie muszą wymyślać własnej bo uczy logicznego podejścia do praktycznych problemów uwaga: uczymy tzw. neoklasycznej teorii ekonomii, nie jest to jedyne ujęcie, ale jedyne koherentne i w zasadzie kompletne

2 Mikroekonomia II Mikroekonomia II (B) Funkcje produkcji Funkcje kosztów Optymalny wybór producenta Doskonała konkurencja Monopol Teoria gier Modele oligopolu 12

3 Decyzje produkcyjne firmy Analogia z wyborem konsumenta: Preferencje Ograniczenie budżetowe Optymalny wybór maksymalizujący użyteczność Wybory produkcyjne firmy: Technologia produkcji (czynniki, produkty) Koszty (ceny czynników produkcji) Optymalny wybór czynników Jak zmieniają się łączne koszty ze zmianą wielkości produkcji Jak zmieniają się zyski ze zmianą wielkości produkcji 13

4 Funkcje produkcji Czynniki produkcji (inputs) -> produkty (outputs) Technologia to proces przemiany czynników w produkty Często do dyspozycji jest kilka alternatywnych technologii Czynniki produkcji: Kapitał a (capital, K) Praca (labor, L) Materiały Ziemia Funkcja produkcji obrazuje najwyższą możliwą produkcję z danej kombinacji czynników dla danej technologii q = f (K, L ) 14

5 Funkcje produkcji Ujęcie statyczne Jaka możliwość zmiany ilości czynników? Krótki okres (short run, SR) Przynajmniej jeden z czynników stały Najdłuższy czas w którym przynajmniej jeden z czynników produkcji stosowanych w procesie produkcji nie może się zmienić Długi okres (long run, LR) Wszystkie czynniki zmienne Najkrótszy czas konieczny do zmiany ilości wszystkich czynników produkcji stosowanych w procesie produkcji 15

6 Krótki okres jeden czynnik zmienny q = f (L) 16

7 Analiza wielkości produkcji Średnia produktywność czynnika (average product) Wielkość produkcji na jednostkę czynnika Produkcja AP = L Ilość Czynnika = q L 17

8 Analiza wielkości produkcji Krańcowa produktywność czynnika (marginal product) Dodatkowa produkcja spowodowana zwiększeniem zatrudnienia czynnika o jedną jednostkę Δ Produkcji MP = = Δq L Δ Ilości o c Czynnika a ΔL Krańcowa = w granicy = pochodna cząstkowa: MP L = lim ΔL 0 ΔL Δq = f ( L ) L 18

9 Analiza wielkości produkcji 19

10 Funkcja produkcji wykres q Całkowita produkcja 112 D 60 A B C D produkcja maksymalna AP nachy leniel ie półł proste j ze środka układu wsp. MP nachylenie stycznej w danym punkcie C AP maksymalne B AP = 20 A MP = L

11 Krańcowa i średnia produktywność wykres q E MP przecina AP w E, W E: MP = AP => maksimum AP Na l ewo od E: MP > AP => AP rośnie Na prawo od E: MP < AP => AP maleje D la L = 8, MP = 0 i q = max Krańcowa ń p produktywno y wność Średnia produktywność L 21

12 Wykresy funkcji produkcji i produktywności wnioski Gdy krańcowa produktywność większa od średniej produktywności średnia produktywność rośnie Gdy krańcowa produktywność mniejsza od średniej produktywności średnia produktywność maleje Gdy krańcowa produktywność równa zero produkcja maksymalna aksymalna(pochodna!) Gdy krańcowa produktywność większa od zera produkcja rośnie (pochodna!) Krańcowa produktywność przecina średnią produktywność w jej maksimum 22

13 Prawo malejącej produktywności czynników Zwiększając ilość jednego czynnika produkcji i przy pozostałych czynnikach produkcji na stałym poziomie, istnieje punkt, powyżej którego krańcowa produktywność tego czynnika zaczyna maleć Początkowo krańcowa produktywność może rosnąć Nie emusi spadać a poniżej e zera! (może e być y mae maleją jąca, ca,ae ale całkowita produkcja nadal będzie rosnąć) Zwykle zachodzi tylko w SR, gdy któryś z czynników stały (krańcowa produktywność jednego czynnika zależy od ilości innych czynników) Np. ilość wypitej kawy a wynik z egzaminu 24

14 Zmiany technologii, postęp techniczny Zmiany postaci funkcji Powodują np. przesunięcie całej funkcji produkcji q 100 C B O 3 50 A Przy przejściu z A do B O do C, krańcowa 2 produktywność pracy moŝe rosnąć O L

15 Case study malejąca krańcowa produktywność Thomas Robert Malthus ( ) Prawo ludności (the principle of population) Liczba ludności nieograniczona Wzrost geometryczny Produkcja żywności ograniczona Maleąca alejącaj krańcowa produktywność Przyrost co nawyże j j liniowy Wynikiem: nędza mas, ubóstwo, głód, klęski żywiołowe, wony j Zwolennik wstrzemięźliwości seksualne, j późnego zawierania małżeństw, kontroli urodzeń, ograniczenia pomocy społecznej 28

16 Case study dlaczego przepowiednie Malthusa się nie sprawdziły? Zmiany technologii 3 2 MP owacy L > MP Presja populacyjna + mechanizm rynkowy wymuszają inn jność L Substytucja jednych czynników fizycznych innymi q 2 1 MP L > MP L MP 1 L L 30

17 Case study dlaczego przepowiednie Malthusa się nie sprawdziły? Wzrost kapitałochłonności prowadzi do wzrostu stopy życiowej i kosztu alternatywnego potomstwa. W krajach rozwiniętych nastąpił spadek przyrostu naturalnego. Konwergencja -przepływu kapitału pozwalają na wyrównywanie ywaniepoziomów oziomówżycia ciamiędzy kraamibiedn krajami biednymi i bogatymi. 31

18 Funkcje produkcji wielu zmiennych graficznie q = f ( K, L ) W LR oba (wszystkie) czynniki zmienne Wartość produkcji w trzecim wymiarze 32

19 Funkcje produkcji wielu zmiennych graficznie 33

20 Funkcje produkcji wielu zmiennych Izokwanty poziomice produkcji, pokazują wszystkie kombinacje czynników, które pozwalają efektywnie wyprodukować tyle samo K 5 E 4 3 A B C 2 q 3 = q 2 = q 1 = D 75 L

21 Funkcje produkcji wielu zmiennych graficznie Mapa izokwant jest tożsama z funkcją produkcji y x 1 54

22 Substytucja między czynnikami Jaką kombinację czynników produkcji wybrać? Można zastąpić jeden czynnik innym i pozostać na tej samej izokwancie Techniczna stopa substytucji kapitału przez pracę (technical rate of substitution) ΔK TRS LK = (przy stałej produkcji q ) ΔL Zawsze ujemna O ile więcej jednostek pracy potrzeba, aby zastąpić jednostkę kapitału 57

23 Techniczna stopa substytucji K /4 1 1/3 1 1/2 TRS LK Δ K = Δ L Rezygnacja z kolejnych jednostek K wymaga zwiększenia L o coraz więcej TRS maleje wraz ze wzrostem L (co do wartości bezwzględnej) Q 3 = Q 2 = L 58

24 Krańcowa stopa technicznej substytucji Zmieniając (krańcowo) ilość jednego czynnika, jak można zmienić ilość drugiego czynnika, żeby nadal produkować tyle samo Np. krańcowa stopa technicznej substytucji pracy przez kapitał (kolejne jednostki L wymagają zwiększenia K o ) MRTS KL = f (K, L ) dl = K MP = K dk f (K, L ) MP L L Nachylenie izokwanty (gdy na osi poziomej K, na pionowej L) Analogiczna do MRS w wyborze konsumenta 60

25 Krańcowa stopa technicznej substytucji Prawo malejącej MRTS Zastępowanie kolejnych jednostek czynnika produkcji jednostkami innego czynnika daje coraz mniejsze efekty (wymaga coraz większych wzrostów drugiego czynnika dla odtworzenia produkcji). Działa dla wartości bezwzględnej MRTS (maleje po wartościach dodatnich do zera). Izokwanty są wypukłe. Działa jedynie jeśli krańcowe produkcyjności wszystkich czynników są malejące Uwaga: 64 MRTS KL K = MP L MP L MRTS LK = MP MP K

Podobne dokumenty

Wprowadzenie Po co uczyć (się) teorii ekonomii?

Wprowadzenie Po co uczyć (się) teorii ekonomii? a po co uczyć matematyki? - ćwiczenie umysłu żeby oswoić studentów z terminologią później pisząc pracę magisterską czy też komunikując się z innymi nie muszą