PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 UL. DYWIZJI KOŚCIUSZKOWSKIEJ 2 W BIELSKU - BIAŁEJ
SZKOŁA WZAJEMNEGO SZACUNKU, AKCEPTACJI I ZAUFANIA, WSPIERAJĄCA WSZECHSTRONNY ROZWÓJ UCZNIA W SPRZYJAJĄCEJ ATMOSFERZE
1. WSTĘP Program wychowawczy zakłada podmiotowe traktowanie ucznia, poszanowanie godności osobistej, stwarzanie sytuacji wyzwalającej aktywność młodzieży. Został opracowany w oparciu o diagnozę sytuacji wychowawczej w szkole, wyniki ewaluacji wewnętrznej w roku szkolnym 2015/16, wizji szkoły, obserwacji, doświadczeń oraz informacji o słabych i mocnych stronach szkoły. Program wychowawczy stanowi wytyczne do pracy wychowawczej dla dyrektora szkoły, wychowawców klas, nauczycieli przedmiotów, pedagoga, którzy podejmują próby zintegrowania oddziaływań wychowawczych, profilaktycznych i z zakresu promocji zdrowia w spójną całość. Program jest również wskazówką do prac samorządu uczniowskiego. Realizacja założeń programowych wpłynie na spójność i wielokierunkowość oddziaływań wychowawczych skierowanych do uczniów szkoły. Program umożliwi podejmowanie spójnych działań wychowawczych przynoszących korzyść całej społeczności szkolnej. 2. PODSTAWY PRAWNE PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Konwencja o Prawach Dziecka, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997r., Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2015 poz. 2156), Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. Karta nauczyciela (Dz. U. z 2006r. Nr 97 poz.674 ze zm.), Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001r. Nr 61 poz.624 ze zm.), Statut Szkoły. Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015 r.w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. z 2015 r. poz. 1249) Podstawa programowa kształcenia ogólnego 3. WIZJA SZKOŁY: Nasza szkoła to placówka, w której panuje życzliwa i przyjazna atmosfera oparta na kulturze osobistej, pomocy i współdziałaniu, w której nie ma braku tolerancji. Uczniowie mogą wszechstronnie rozwijać swoje zainteresowania, zdobywać wiedzę i umiejętności, które przygotują ich do dalszego etapu kształcenia i szeroko rozumianej aktywności, na rzecz środowiska, ludzi i zwierząt potrzebujących pomocy, otwartości i kreatywności. Rodzice uczestniczą w budowaniu systemu wartości u swoich dzieci.
4. MISJA SZKOŁY: Nasza szkoła ma : stwarzać wszystkim uczniom takie same warunki i szanse na rozwój, budzić szacunek do polskiego dziedzictwa kulturowego, w tym przede wszystkim do polskiej literatury, stąd u nas święto pasowania na czytelnika, przygotować uczniów do życia we współczesnym świecie, przestrzegając przed jego zagrożeniami, wyposażyć uczniów w umiejętności przydatne przy dokonywaniu właściwych wyborów, i to zarówno dotyczących dalszej drogi edukacji, jak i wyborów życiowych. 5. CELE PROGRAMU: Zadania wychowawcze szkoły: WSPOMAGANIE, KORYGOWANIE DEFICYTÓW, KSZTAŁTOWANIE SPOSOBU MYŚLENIA I POSTAW ORAZ PROFILAKTYKA wszechstronny rozwój ucznia we wszystkich sferach jego osobowości, przygotowanie do życia i aktywnego udziału w grupie i społeczeństwie, uczeń umie dokonywać właściwych wyborów, uczeń jest wrażliwy społecznie, uczeń aktywnie uczestniczy w procesie kształcenia, organizacja procesu rozwoju ucznia ukierunkowanego na sukces, działania wychowawcze sprzyjające efektywnej nauce, integracja ze środowiskiem lokalnym i promowanie swojej działalności w tym środowisku, zapewnienie optymalnych warunków do wszechstronnego rozwoju osobowości ucznia, rozpoznawanie potrzeb ucznia w zakresie bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego, przygotowanie uczniów do radzenia sobie w zmieniającym się, współczesnym świecie, przy jednoczesnym realizowaniu systemu wartości opartego na szacunku wobec drugiego człowieka, kształtowanie postaw twórczych, stworzenie warunków do efektywnej współpracy z domem rodzinnym ucznia oraz integracji ze środowiskiem lokalnym, dostarczanie wzorców osobowościowych stanowiących model do naśladowania i kształtowania poczucia własnej wartości, otwarcie na wartości kultury Europy i świata.
6. MODEL ABSOLWENTA: działania dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze prowadzone przy udziale wychowawców, rodziców i organizacji współpracujących ze szkołą, mają zmierzać do ukształtowania osobowości i sylwetki ucznia - absolwenta Szkoły Podstawowej Nr 1 w Bielsku-Białej, który: jest wiarygodny i odpowiedzialny zawsze przestrzega norm społecznych, można powierzyć mu ważne zadania do wykonania, dotrzymuje zobowiązań i obietnic, wartościuje zachowania złe i dobre, stara się przewidzieć skutki swoich działań oraz ponosić konsekwencje swoich czynów, jest wytrwały, systematycznie wykonuje zadania i obowiązki, realizuje swoje plany i marzenia, ma poczucie własnej wartości, reaguje na poniżające zachowania dorosłych i rówieśników, szanuje innych ludzi, jest ciekawy świata, zna najbliższe okolice, poznaje złożoność świata, analizuje istniejące w nim zależności i związki przyczynowo-skutkowe, jest kreatywny, przedsiębiorczy, potrafi w sposób twórczy rozwiązywać problemy, realizuje swoje pomysły, wyznacza sobie cele i dąży do ich realizowania, umiejętnie podejmuje ryzyko, radzi sobie w sytuacjach trudnych, potrafi podejmować szybkie decyzje, prezentuje kulturę osobistą, przede wszystkim kulturę słowa, ma świadomość swojej przynależności narodowej, zna specyfikę swojej małej ojczyzny, pozytywnie patrzy na otaczający go świat, siebie i innych ludzi, dba o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne, przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny, jest otwarty na europejskie i światowe wartości kultury, jest tolerancyjny i asertywny, przeciwstawia się dyskryminacji, dostrzega problemy i zagrożenia ekologiczne, docenia wartość rodziny i swoje w niej miejsce, potrafi korzystać z różnych źródeł wiedzy, jest świadomym odbiorcą kultury i sztuki - aktywnie uczestniczy w przedsięwzięciach kulturalnych (organizowanych przez szkołę i nie tylko), zna literaturę dziecięcą i teksty wzbogacające jego wiedzę o świecie, rozwija swoje kompetencje czytelnicze, zna zasady funkcjonowania mediów, reprezentuje wobec nich myślenie krytyczne. Angażuje się w działania na rzecz lokalnego środowiska, reprezentuje postawę opartą na zasadach miłości do ojczyzny, jedności i solidarności z własnym narodem, poczuciem więzi społecznej i wspólnoty kulturowej z innymi członkami narodu.
7. KALENDARZ ŚWIAT I UROCZYSTOŚCI TWORZĄCYCH PRAWDZIWĄ, ŻYWĄ TRADYCJĘ SZKOŁY, KTÓRE MOŻNA WYKORZYSTAĆ W ASPEKCIE WYCHOWAWCZYM: ŚWIĘTO/UROCZYSTOŚĆ Rocznica wybuchu II Wojny Światowej - święto patrona szkoły Historyczne Święto odzyskania niepodległości Święto 3 Maja Święto KEN Święto Drzewa Haloween Dzień Bezpiecznego Internetu Kalendarzowe Walentynki Obchody Dnia Ziemi Dzień Dziecka Dzień Babci I Dziadka Dzień Rodzica Religijne Boże Narodzenie Wielkanoc Obchody Dnia Turysty Lokalne /Regionalne Obchody Pierwszego Dnia Wiosny Święto Pieśni Regionalnej Inne Ślubowanie uczniów klas pierwszych Pasowanie na czytelnika
8. ZAŁOŻENIA PROGRAMU I FORMY REALIZACJI wszyscy nauczyciele wprowadzają do tematyki swego przedmiotu elementy programy wychowawczego szkoły, wychowawcy rzetelnie zapoznają uczniów w czasie zajęć z wychowawcą, a rodziców podczas zebrań z podstawowymi dokumentami regulującymi życie szkoły, wszystkie zajęcia szkolne uwzględniają założenia programu wychowawczego, nauczyciele dostosowują przekazywanie wiedzy, kształtowanie umiejętności i postaw uczniów do odpowiedniej w tym wieku aktywności dzieci; umożliwiają poznawanie świata w jego jedności i złożoności; wspomagają samodzielność uczenia się; inspirują do wyrażania własnych myśli i przeżyć; rozbudzają ciekawość poznawczą oraz motywację do dalszej edukacji. 6. FORMY ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH: zajęcia edukacyjne, zajęcia z wychowawcą, zajęcia pozalekcyjne, wycieczki, imprezy i uroczystości klasowe, szkolne, środowiskowe, akcje organizowane przez samorząd szkolny. 7. METODY PRACY WYCHOWAWCZEJ gry i zabawy, dyskusje, dramy, twórczość plastyczna, techniczna i artystyczna, metoda projektów, symulacje, warsztaty, rozmowy, pogadanki. 8. ZADANIA WYCHOWAWCZE Dyrektor: dba o prawidłowe funkcjonowanie szkoły, o właściwe warunki do prowadzenia procesu dydaktyczno-wychowawczego, wysoki poziom pracy wychowawczej i opiekuńczej szkoły, koordynuje, organizuje i nadzoruje działania wychowawcze w szkole, stwarza warunki do prawidłowej realizacji praw dziecka oraz umożliwia uczniom podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i religijnej, czuwa nad realizowaniem przez uczniów obowiązku szkolnego, umożliwia działania na terenie szkoły wolontariatu, stowarzyszeń, organizacji młodzieżowych i innych organizacji wspierających proces wychowania.
Nauczyciele: wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania; udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych, kształcą i wychowują dzieci zgodnie z zasadami określonymi w programie wychowawczym, reagują na sygnały zagrożenia niedostosowaniem społecznym dzieci, zapewniają uczniom bezpieczeństwo podczas pobytu w szkole i poza jej terenami, w czasie wycieczek, organizują pomoc logopedyczną i socjoterapeutyczną, uświadamiają zagrożenia wynikające z zażywania substancji odurzających, przeprowadzają zajęcia instruktażowe z udzielania I. pomocy, stosują elementy oceniania kształtującego. Wychowawcy klas: poznają uczniów oraz ich środowisko, a także utrzymują stały kontakt z rodzicami, organizują spotkania, wspierają i wspomagają rodziców w działaniach wychowawczo-opiekuńczych, integrują zespół klasowy, rozwiązują indywidualne i klasowe problemy poprzez udzielanie uczniom wszechstronnej pomocy, interesują się postępami uczniów w nauce, dbają o regularne uczęszczanie uczniów do szkoły, badają wspólnie z pedagogiem przyczyny opuszczania przez nich zajęć szkolnych, wdrażają uczniów do samorządności i demokracji (wybór i działalność samorządu klasowego, wypełnianie poszczególnych funkcji klasowych) propagują zasady kulturalnego zachowania, troszczą się o zdrowie uczniów, w szczególności poprzez wdrażanie uczniów do dbałości o higienę osobistą oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w życiu szkolnym i poza szkołą, włączają swoją klasę w życie szkoły poprzez udział w akcjach organizowanych, np. rzez samorząd. Rodzice: dbają o właściwą formę spędzenia czasu wolnego przez dzieci, współdziałają z nauczycielami w sprawach wychowania i kształcenia dzieci, współtworzą dokumentację szkoły, włączają się do procesu decyzyjnego o szkole, komunikują się regularnie ze szkołą w sprawie nauki i zachowania swoich dzieci, wspierają dzieci nie tylko w sukcesach, ale przede wszystkim w porażkach i sytuacjach trudnych.
Pedagog szkolny rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych, określa formy i sposoby udzielania uczniom, w tym uczniom z wybitnymi uzdolnieniami, pomocy psychologiczno-pedagogicznej, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb, organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologicznopedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli, podejmuje działania wychowawcze wynikające z programu wychowawczego szkoły, wspiera działania wychowawcze i opiekuńcze nauczycieli wynikające z programu wychowawczego szkoły, działa na rzecz zorganizowania opieki i pomocy materialnej uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, dokonuje bieżącej analizy sytuacji wychowawczej w szkole oraz systematycznie przekazuje informacje na ten temat radzie pedagogicznej, kontroluje spełnianie przez uczniów obowiązku szkolnego, utrzymuje stałą współpracę z wychowawcami klas, współpracuje z instytucjami działającymi na rzecz ucznia i rodziny. Pracownicy niepedagogiczni: reagują na przejawy negatywnych zachowań i informują o tym wychowawcę klasy, wyrażają swoją opinię na temat oceny zachowania uczniów, wspomagają nauczycieli w realizowaniu działań wychowawczych. Rada Rodziców: reprezentuje ogół rodziców oraz podejmuje działania wspierające proces wychowawczy szkoły, współdecyduje o formach pomocy dzieciom oraz ich wypoczynku, współuczestniczy w opracowaniu programu wychowawczego szkoły. Samorząd uczniowski: reprezentuje postawy i potrzeby środowiska uczniowskiego wobec dyrekcji i grona pedagogicznego, propaguje ideę samorządności oraz wychowania w demokracji, tworzy sytuacje, w których uczniowie mogą wykazać się swoją aktywnością, inicjatywą i postawami ekologicznymi, obywatelskimi czy społecznymi.