Teresa Lubińska Budżet zadaniowy jednostek samorządu terytorialnego : case budżetu miasta Szczecina. Ekonomiczne Problemy Usług nr 37, 72-82

Podobne dokumenty
Nowe Zarządzanie Publiczne - skuteczność i efektywność. Budżet zadaniowy w Polsce

Budżet zadaniowy autentyczne narzędzie zarządzania publicznego?

Budżetowanie zadaniowe w administracji publicznej warsztaty z analizy ryzyka oraz oceny efektywności i skuteczności

UCHWAŁA NR XX/115/2016 RADY MIEJSKIEJ W SŁAWNIE. z dnia 31 marca 2016 r. w sprawie zmiany budżetu Miasta Sławno na 2016 rok

Budżet zadaniowy w placówkach oświatowych

Uchwała Nr VIII/49/2015 Rady Miasta Brzeziny z dnia 23 kwietnia 2015 roku. w sprawie zmian budżetu i zmian w budżecie Miasta Brzeziny na 2015 rok

PANEL 1 Zarządzanie strategiczne, jakość życia, usługi publiczne, komunikacja z mieszkańcami

Zarządzanie dochodami i wydatkami jednostek samorządu lokalnego w warunkach decentralizacji. dr Adam Suchecki

BUDŻET DZIELNICY WESOŁA M.ST. WARSZAWY NA 2016 ROK

Objaśnienia wartości przyjętych w projekcie Wieloletniej Prognozy Finansowej Miasta Koszalina na lata

Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2010/2011

ZARZĄDZENIE NR 3 WÓJTA GMINY RACZKI. z dnia 12 stycznia 2017 r. w sprawie zmiany planu finansowego Urzędu i Organu Gminy Raczki na 2017 r.

ZARZĄDZENIE NR 109/2015 PREZYDENTA MIASTA RACIBÓRZ. z dnia 30 marca 2015 r.

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

Uchwała Nr VI/35/2015 Rady Miasta Brzeziny z dnia 26 marca 2015 roku. w sprawie zmian budżetu i zmian w budżecie Miasta Brzeziny na 2015 rok

KONSULTACJE SPOŁECZNE Budżet Miasta Szczecin na rok 2013 > BUDŻET ZADANIOWY <

Budżet Gminy Krzeszów 2017 PROJEKT

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

Szczecin, dnia 9 marca 2017 r. Poz UCHWAŁA NR XXXII/288/17 RADY MIEJSKIEJ W PYRZYCACH. z dnia 23 lutego 2017 r.

N R XVI/185/2003 Rady Miasta Ostrowca Świętokrzyskiego z dnia 30 grudnia 2003 r.

KONSULTACJE SPOŁECZNE Budżet Miasta Szczecin na rok 2013 > PROCEDURA BUDŻETOWA <

UCHWAŁA NR XLIV/310/14 RADY GMINY W BĘDZINIE. z dnia 21 października 2014 r. w sprawie wprowadzenia zmian w budżecie gminy na 2014 rok

UCHWAŁA NR 176/2096/13 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO. z dnia 26 marca 2013 r.

Kraków, dnia 12 sierpnia 2014 r. Poz SPRAWOZDANIE NR 1/2012 RADY GMINY BUDZÓW. z dnia 28 marca 2012 roku

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

CHARAKTERYSTYKA OPISOWA PROJEKTU BUDŻETU MIASTA SŁUPSKA - INFORMACJE OGÓLNE

ZARZĄDZENIE NR 14 WÓJTA GMINY RACZKI. z dnia 30 czerwca 2017 r. w sprawie zmiany planu finansowego Urzędu i Organu Gminy Raczki na 2017 r.

PLAN DOCHODÓW BUDŻETOWYCH NA 2012 ROK PO ZMIANACH

UCHWAŁA NR XLI/318/13 RADY MIASTA KOŚCIERZYNA. z dnia 30 stycznia 2013 r.

Uchwała Nr XXX/1/09 Rady Miasta Brzeziny z dnia 29 stycznia 2009 roku

Sprawozdanie. Województwa Wielkopolskiego za 2011 rok

Budżet Gminy Krzeszów. rok 2018

UCHWAŁA NR XL/283/2018 RADY MIEJSKIEJ W LIPNIE. z dnia 17 stycznia 2018 r. zmieniająca uchwałę w sprawie budżetu Gminy Miasta Lipna na rok 2018

ZMIANY W UKŁADZIE WYKONAWCZYM BUDŻETU MIASTA SZCZECINA NA 2004 ROK

ZARZĄDZENIE NR 490/2013 BURMISTRZA KRAPKOWIC. z dnia 14 marca 2013 r.

Uchwała Nr XLVIII/522/18 Rady Miejskiej w Czerwionce Leszczynach. z dnia 23 marca 2018 roku.

CHARAKTERYSTYKA OPISOWA PROJEKTU BUDŻETU MIASTA SŁUPSKA - INFORMACJE OGÓLNE I. REGULACJE PRAWNE

DOCHODY BUDŻETU MIASTA RZESZOWA

RACHUNKOWOŚĆ ZADANIOWA W SYSTEMIE RACHUNKOWOŚCI BUDŻETOWEJ JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH

UCHWAŁA NR XLI/316/18 RADY GMINY W BĘDZINIE. z dnia 23 kwietnia 2018 r.

Część I. DYLEMATY ZARZĄDZANIA DŁUGIEM PUBLICZNYM

UCHWAŁA NR XLI/285/14 RADY GMINY W BĘDZINIE. z dnia 28 maja 2014 r.

BURMISTRZ MIASTA CIESZYNA INFORMACJA Z WYKONANIA BUDŻETU MIASTA CIESZYNA ZA I PÓŁROCZE 2014 ROKU ORAZ

BUDŻET MIASTA KRAKOWA NA ROK 2016 CZĘŚĆ I

Plan na 2015r. w zł. 010 ROLNICTWO I ŁOWIECTWO , , , ,22 84,74%

UCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W ŁODZI z dnia. w sprawie zmian budżetu oraz zmian w budżecie miasta Łodzi na 2010 rok.

SPRAWOZDANIE Z WYKONANIA BUDŻETU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO za 2015 rok. Zarząd Województwa Wielkopolskiego. Poznań, marzec 2016 rok

Dotacje oraz pomoc finansowa po stronie dochodów

Warszawa, dnia 15 grudnia 2018 r. Poz UCHWAŁA NR 13/III/2018 RADY MIEJSKIEJ W SEROCKU. z dnia 10 grudnia 2018 r.

Budżety jednostek samorządu terytorialnego w województwie lubuskim w 2011 r.

Główny księgowy data Kierownik Jednostki

Zarządzenie nr 1/W/2005 Wójta Gminy Zębowice z dnia 12 stycznia 2005 r. w sprawie ustalenia układu wykonawczego budżetu gminy Zębowice na 2005 r.

Informacje, o których mowa w 1 przedstawia się Radzie Miejskiej Kalisza oraz Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Poznaniu.

PLANOWANE DOCHODY BUDŻETU GMINY I MIASTA CZERWIONKA-LESZCZYNY W 2014 ROKU

Plan finansowy Urzędu Miejskiego w Giżycku na 2017 rok Dział Rozdział

Strategia rozwoju Gminy Lipno na lata

BUDŻET MIASTA KRAKOWA NA ROK 2017 CZĘŚĆ I

ZARZĄDZENIE NR 25/12

Sprawozdanie z wykonania budżetu Miasta Cieszyna za I półrocze 2015 rok

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

SPRAWOZDANIE Z WYKONANIA PLANU WYDATKÓW BUDŻETU GMINY ZA OKRES OD POCZĄTKU ROKU DO DNIA 31 GRUDNIA 2015 ROKU

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

Analiza ekonomiczna w instytucjach publicznych analiza organizacji i projektów

ZARZĄDZENIE NR 42 WÓJTA GMINY RACZKI. z dnia 30 października 2015 r. w sprawie zmiany planu finansowego Urzędu Gminy Raczki na 2015 r.

Dziennik Urzędowy poz Województwa Lubuskiego Nr 128

DOCHODY NA ROK 2015 Załącznik nr 1 do Zarządzenia WG Nr 34/2015 z dnia 22 maja 2015 r.

SPRAWOZDANIE NR 1/2015 WÓJTA GMINY BRZEŻNO. z dnia 27 marca 2015 r. w sprawie przedstawienia sprawozdania z wykonania budżetu gminy za rok 2014

Sprawozdawczość w zakresie dotacji. Wpisany przez Aleksandra Bieniaszewska, Barbara Wołczak

Plan finansowy Urzędu Miejskiego w Giżycku na 2017 rok

DOCHODY BUDŻETU MIASTA RZESZOWA

Plan na 2016r. w zł. 010 ROLNICTWO I ŁOWIECTWO , , , ,30 11,57%

Plan dochodów Budżetu Gminy Szemud na rok 2014

ZARZĄDZENIE NR 10 WÓJTA GMINY RACZKI. z dnia 28 kwietnia 2016 r. w sprawie zmiany planu finansowego Urzędu i Organu Gminy Raczki na 2016 r.

ZARZĄDZENIE NR 13 WÓJTA GMINY RACZKI. z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie zmiany planu finansowego Urzędu Gminy Raczki i Organu Gminy Raczki na 2015 r.

UCHWAŁA Nr... RADY MIEJSKIEJ W SŁUPSKU. z dnia r. Rada Miejska w Słupsku uchwala, co następuje:

ZARZĄDZENIE NR 20 WÓJTA GMINY RACZKI. z dnia 21 października 2016 r. w sprawie zmiany planu finansowego Urzędu i Organu Gminy Raczki na 2016 r.

UCHWAŁA NR XV/72/2016 RADY GMINY BRZEŻNO z dnia 31 marca 2016 r. w sprawie zmian budżetu gminy na 2016rok.

ZARZĄDZENIE NR 24 WÓJTA GMINY RACZKI. z dnia 30 listopada 2016 r. w sprawie zmiany planu finansowego Urzędu i Organu Gminy Raczki na 2016 r.

ZARZĄDZENIE NR 35 WÓJTA GMINY RACZKI. z dnia 15 lipca 2015 r. w sprawie zmiany planu finansowego Urzędu Gminy Raczki i Organu Gminy Raczki na 2015 r.

PROGNOZA ŁĄCZNEJ KWOTY DŁUGU I INFORMACJA O STANIE MIENIA KOMUNALNEGO

Zarządzenie Nr 174/2014 Prezydenta Miasta Kalisza z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie przedstawienia sprawozdania z wykonania budżetu za 2013 rok.

ZARZĄDZENIE NR NR 3/13 WÓJTA GMINY BOĆKI. z dnia 5 marca 2013 r. w sprawie przyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu gminy za 2012 rok

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

Informacje, o których mowa w 1 przedstawia się Radzie Miejskiej Kalisza oraz Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Poznaniu.

Budżet zadaniowy jako narzędzie zarządzania finansami gminy 1 Task budget as a tool of financial management in the commune

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA KOŚCIERZYNA. z dnia 25 lutego 2015 r.

Sprawozdanie częściowe

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

Załączniki do sprawozdania z wykonania budżetu Gminy Lututów za I półrocze 2015r.

PROGNOZOWANE DOCHODY na 2007 rok BUDŻETY GMINY I MIASTA W PEŁNEJ SZCEGÓŁOWOŚCI KLASYFIKACJI BUDŻETOWEJ

Plan finansowy Urzędu Miejskiego w Giżycku na 2017 rok Dział Rozdział

Załącznik Nr 1 do uchwały Nr Rady Miejskiej w Łodzi z dnia. Zestawienie

UCHWAŁA NR III/12/14 RADY GMINY W BĘDZINIE. z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie wprowadzenia zmian w budżecie gminy na 2014 rok

UCHWAŁA NR VII/26/15 RADY MIASTA KOŚCIERZYNA. z dnia 25 lutego 2015 r.

UCHWAŁA NR XVII/60/2014 ZGROMADZENIA ZWIĄZKU MIĘDZYGMINNEGO NIDA z dnia 28 stycznia 2014 r.

Olsztyn, dnia 20 stycznia 2017 r. Poz. 361 UCHWAŁA NR XXVI/163/2016 RADY MIEJSKIEJ W NOWYM MIEŚCIE LUBAWSKIM. z dnia 29 grudnia 2016 r.

Sprawozdanie Zarządu Powiatu w Bielsku-Białej z dnia 29 marca 2016 r. w sprawie wykonania budżetu powiatu bielskiego za 2015 rok

SPRAWOZDANIE Z WYKONANIA BUDŻETU MIASTA ZA 2012 ROK

Poznań, dnia 2 marca 2015 r. Poz UCHWAŁA NR II/13/2014 RADY MIEJSKIEJ W LWÓWKU. z dnia 29 grudnia 2014 r.

UCHWAŁA NR XXXVII/269/2017 RADY MIEJSKIEJ W ŻYWCU. z dnia 26 kwietnia 2017 r. w sprawie dokonania zmian w Uchwale Budżetowej na 2017 rok

Transkrypt:

Teresa Lubińska Budżet zadaniowy jednostek samorządu terytorialnego : case budżetu miasta Szczecina Ekonomiczne Problemy Usług nr 37, 72-82 2009

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 547 EKONOMICZNE PROBLEMY USŁUG NR 37 2009 TERESA LUBIŃSKA Uniwersytet Szczeciński BUDŻET ZADANIOWY JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO -CASE BUDŻETU MIASTA SZCZECINA Wprowadzenie Artykuł omawia kluczowe elementy budżetowania zadaniowego. W oparciu o budżet miasta Szczecina zaprezentowano strukturę klasyfikacji zadaniowej j.s.t. oraz sposób pomiaru efektów z nakładów publicznych. Budżet zadaniowy w nurcie NPM W polskim piśmiennictwie oraz w praktyce sektora finansów publicznych działania proefetywnościowe w odniesieniu do zarządzania wydatkami publicznymi określane są jako budżet zadaniowy. Koncepcja budżetu zadaniowego (BZ) w pełni odpowiada kanonowi performance budgefpierwsze prace' koncepcyjne i wdrożeniowe w Polsce w tym zakresie odnosiły się do jednostek samorządu terytorialnego. K. Pakoński i M. Piszczek12 * definiują pojęcie systemu budżetu zadaniowego jako zespół narzędzi i nowych procedur organizacyjnych regulujących sposób zarządzania zadaniami na wszystkich etapach procesu budżetowego: planowania, realizacji oraz sprawozdawczości. Autorzy wymienionego systemu budżetu zadaniowego wyróżnili kluczowe składowe performance budgef, a mianowicie: zadania budżetowe, pomiar celów', pomiar efektywności, alokacja środków, delegowanie odpowiedzialności. Stan zaawansowania prac badawczych i wdrożeniowych budżetowania zadaniowego w podsektorze samorządowym do roku 2007 wyczerpująco prezentuje praca M. Dylewskiego5. Autor wskazuje na różnorodność rozwiązań w zakresie grupowania i wyodrębniania funkcjonalnych ośrodków odpow iedzialności z pomiarem efektywności i skuteczności. 1 K. Pakoński. M. Piszczek: Budżet zadaniowy. W: Budżet władz lokalnych. Red. S. Owsiak. PWK. Warszawa 2002; oraz Wzorcowy urząd, czyli jak usprawnić administrację samorządową, jak mierzyć jej zadania i wyniki. Red. W. Misiąg. IBnGR, Warszawa 2005. J K. Pakoński, M. Piszczek: op.cit., s. 88. 5 M. Dylewski: Planowanie budżetowe w podsektorze samorządowym. Difin. W'arszawa 2007.

Budiet zadaniowy jednostek samorządu terytorialnego... 73 które stosowane są w jednostkach samorządu terytorialnego. Wskazuje na trudności w pomiarze efektów bezpośrednich i pośrednich dla poszczególnych typów zadań4 *. W opracowaniu poświęconym metodyce' budżetu zadaniowego dla podsektora rządowego przyjęto następującą definicję BZ: Budżet zadaniowy to wprowadzenie zarządzania wydatkami publicznymi poprzez cele odpowiednio skonkretyzowane i zhierarchizowane na rzecz osiągnięcia określonych efektów, mierzonych za pomocą ustalonego systemu mierników. Kluczowe kategorie, które uwypukla powyższa definicja są następujące - por. rysunek 1: - formułowanie i hierarchizacja celów - kategoria zarządczo-polityczna, - orientacja wydatków publicznych na cele - kategoria budżetowo-zarządcza. - pomiar celów za pomocą mierników efektów - kategoria skuteczności i efektywności, - powiązanie wydatków publicznych z systemem mierników efektów - kategoria alokacji. Metodyka BZ w podsektorze rządowym precyzuje kategorie: skuteczności, efektywności, typy mierników: oddziaływania, rezultatu i produktu oraz zasady ich wykorzystania dla zarządzania zadaniami i podzadaniami. W BZ na 2008 roku opracowano 957 mierników efektów. Wymienione kluczowe elementy budżetowania zadaniowego, jak i wspomniane wcześniej prace w obszarze j.s.t. wpisują się w główmy nurt prac i przedsięwzięć określanych jako NEW PUBLIC MANAGEMENT - NPM'\ Są to działania proefektywnościowc skoncentrowane na sprawnym zarządzaniu wydatkami publicznymi (zadaniami publicznymi). Odnoszą się one głównie do osiągnięć w zakresie zarządzania finansami publicznymi, statystyki zadaniowej, ewaluacji zadań publicznych oraz rachunkowości zarządczej w jednostkach sektora publicznego. Są to przedsięw zięcia określane przez wielu autorów'jako performance budget - budżet wyników czy result - oriented budget - budżet zorientowany na efekty. Kategorie te skupiają się na sprawności zarządzania kwotami wydatków' publicznych przeznaczonych na zadania publiczne. Powołując się na definicję sprawności T. Pszczołowskiego7, można sformułować tezę, że sprawne zarządzanie zadaniami publicznymi i wy- 4 M. Dylewski: op.cit., s. 327 i dalsze. T. Lubińska. A. Lozano-Platonoff, T. Strąk: Budiet zadaniowy - racjonalność - przejrzystość - skuteczność. Ekonomista" 2006, nr 5, s. 647; T. Lubińska, T. Strąk, A. Lozano-Platonoff. M. Będ/icszak: Metodologiczne i wdrożeniowe aspekty zastosowania hudietu zadaniowego. Ekonomista 2007. nr 5; T. Lubińska: Sowę zarządzanie publiczne - skuteczność i efektywność. Budżet zadaniowy w Polsce. Di fin. Warszawa 2009. Por. T. Groot. T. Budding: New Public Management's current issues and future prospects. S^NPM Seminar at Vrije University Amsterdam 14 September 2005. 7 T. Pszczołowski: Zasady sprawnego zarządzania. WP, Warszawa 1976. s. 15. Autor podaje, żc sprawność to działanie, które nic ma cech negatywnych, a są same pozytywne i to takie, które określalibyśmy jako najbardziej skuteczne, najbardziej zręczne, najbardziej prawidłowe, najbardziej oszczędne.

74 Teresa Lubińska Rys. I. Kluczowe elementy systemu budżetowania zadaniowego datkami, które na nic przeznaczamy to takie, które jest przede wszystkim najbardziej skuteczne i najbardziej oszczędne. Definicja ta skłania do stwierdzenia, że ocena sprawności wymaga pomiaru efektów na wielu płaszczyznach, ze szczególnym uwzględnieniem skuteczności i efektywności. Wyraźnie należy podkreślić, że pomiar efektów z nakładów publicznych jest procesem niezwykle złożonym, wymagającym wiedzy eksperckiej z mierzonego obszaru oraz wiedzy budżetowo-księgowej. Pomiar efektów z wydatków publicznych nie przynosi wartości dodanej i ma charakter administracyjno-statystyczny, a nic charakter miernika mierzącego zadanie budżetowe. Wydatek przypisany do zadania budżetowego musi mieć istotny wpływ na kształtowanie się miernika efektów. Dobrze skonstruowane mierniki efektów z zadań budżetowych będą prawidłowo odzwierciedlać tendencje w zadaniach budżetowych. Służyć też będą prawidłowemu benchmarkingowi. W opracowaniu MFW', poświęconym najnowszemu przeglądowi nowatorskich zastosowań proefektywnościowych oraz zarządzaniu wydatkami publicznymi, M. Robinson" 8 8 Por. M. Robinson: Performance Budgeting Models and Mechanisms. W: Performance Budgeting Linking Funding and Results. Red. M. Robinson. International Monetary Fund - Palgrave Macmillian 2007, s. 1-4.

Budżet zadaniowy jednostek samorządu terytorialnego... 75 podkreśla różnorodność rozwiązań, modeli i mechanizmów wykorzystanych w poszczególnych krajach. Budżet zadaniowy w j.s.t. - miasto Szczecin W zarządzaniu budżetem jednostki samorządu terytorialnego stosowane są głównie klasyczne metody planowania strategicznego i wieloletniego oraz klasyczne mierniki i wskaźniki analizy i oceny ekonomiczno-finansowej budżetu9. Parametry analizy ekonomiczno-finansowej wykorzystywane są głównie w procesach oceniających zdolność kredytową gmin. w wieloletnim planowaniu finansowym i inwestycyjnym oraz w ratingu j.s.t. Interesującą, bardzo rozbudowaną propozycję zbioru mierników ekonomiczno-finansowych dla pomiaru adekwatności10 dochodów do zadań j.s.t. zawiera praca J. Bajsarowicz. Nowoczesne narzędzia zarządzania wydatkami w jednostkach samorządu terytorialnego należy traktować jako bardzo ważne narzędzia wspierania prac, które standardowo są realizowane w procesie powstawania, uchwalania i realizacji budżetu, jak i prac tradycyjnej analizy ekonomiczno-finansowej. Budżet zadaniowy jest narzędziem wspierającym prace prezydenta (burmistrza, wójta, starosty czy marszałka), skarbnika, sekretarza, dyrektorów wydziałów oraz rady w takich procesach zarządczych, jak: - integracja celów zawartych w strategii j.s.t. z działaniami operacyjnymi i taktycznymi. - formułowanie kierunkowych założeń polityki budżetowej, - tworzenie szczegółowych założeń polityki budżetowej, - tworzenie wieloletniego programu inwestycyjnego, - tworzenie projektu budżetu, - podejmowanie ważnych decyzji przez radnych w ramach komisji merytorycznych oraz przez organy wykonawcze w trakcie roku budżetowego, - tworzenie i ocena sprawozdania z wykonania budżetu. * * M. Dylewski. B. Filipiak, M. Gorzalczyńska-Koczkodaj: Analiza finansowa w jednostkach samorządu terytorialnego. Municipium, Warszawa 2004; B. Filipiak; Procedury budowy strategii finansowania zadań własnych gmin. Rozprawy i Studia nr 442, Szczecin 2002; M. Kosek-Wojnar, K. Surów ka: Problemy finansów samorządu terytorialnego. PWN, Warszawa 2007; Budżet państwa i samorządów - decentralizacja - oświata. Red. T. Lubińska. Difin, Warszawa 2005; T. Lubińska. S. Franek. M. Będzieszak: PotencjaI dochodowy samorządu w Polsce. Difin, Warszawa 2007; E. Markowska-Bzducha: Samodzielność finansowa gmin. Politechnika Radomska. Monografia nr 73, Radom 2004; K. Piotrowska-Marczak: Finanse lokalne w Polsce. PWN, Warszawa 1997; J. Szołno-Koguc: Wybrane wskaźniki kondycji finansowej jednostek samorządu terytorialnego województwa lubelskiego. ZN Uniwersytetu Szczecińskiego nr 426, Szczecin 2006. 10 Por. J. Bajsarowicz: Ocena adekwatności dochodów» małych i średnich gminach (na przykładzie gmin województwa zachodniopomorskiego), praca doktorska. Uniwersytet Szczeciński. Szczecin 2008.

76 Teresa Lubińska B7. z pewnością będzie stanowił znakomite wsparcie przy tworzeniu tzw. wieloletniej prognozy finansowej - WPF". zapowiadanej przez Ministerstwo Finansów - zmiana ustawy o finansach publicznych w obszarze planowania wieloletniego dla j.s.t. Bardzo zaawansowanym projektem reformy budżetu zadaniowego dla dużej aglomeracji objęty jest budżet miasta Szczecina. Prace nad projektem trwają od kilku lat. Pierwszą wersję planu wydatków wg nowej klasyfikacji zadaniowej dołączono do uchwały budżetowej na 2005 rok. Podstawą klasyfikacji zadaniowej był wykaz 17 sfer działania miasta, odpowiadających polityce miasta sformułow anej w Strategii rozwoju Szczecina.12 Strategia rozwoju miasta Szczecina została przyjęta przez radę miasta w 2002 roku. Określono w niej cele strategiczne oraz kierunkowe. Odpowiednio do wydzielonych celów sformułowano tzw. polityki branżowe, które stały się bazą dla wykazu tzw. sfer - czyli względnie wyodrębnianych obszarów jednorodnej działalności miasta. W ramach każdej ze sfer wydzielono ograniczoną liczbę zadań oraz działań. Odpowiednio do zadań przypisano cel, mierniki oraz kwotę wydatków. We wstępnej wersji zadań z uchwały budżetowej - część objaśniająca - na 2004 rok wydzielono 191 zadań dla wydatków bieżących i 63 zadania dla majątkowych. W pełnej wersji budżetu zadaniowego na 2008 rok wydzielono 207 zadań bieżących i 206 zadań majątkowych - por. tabelę 1. Układ sfer tworzy przejrzystą klasyfikację zadaniową. W BZ na 2009 rok włączono sfery:..ochrona środowiska oraz Utrzymanie i rozwój zieleni do..gospodarki Komunalnej. Sferę Ochrona Zdrowia połączono ze sferą Pomoc społeczna. Liczbę sfer zmniejszono więc z 17 do 14. Zintegrowane informacje zawarte są w tzw. sferach międzywydziałowych. za które odpow iada kilku dyrektorów wydziałów oraz dla których wydatki przypisywane były z kilku działów klasyfikacji budżetowej. Do takich sfer należą: Rozwój Społeczeństwa Obywatelskiego, Wspieranie Rozwoju Gospodarczego. Zarządzanie Strukturami Samorządowymi. Obejmują one wydatki działu 710: Działalność Usługowa oraz 750: Administracja Publiczna oraz inne. W tabelach 2 i 3 przedstawiono wykaz zadań sfery Wspieranie rozwoju gospodarczego oraz ich powiązania z budżetem tradycyjnym. W budżecie zadaniowym na 2008 rok zaprezentowano po raz pierwszy mierniki przypisane do zadań: odpowiednio 542 mierniki dla wydatków przypisanych do zadań bieżących oraz 260 mierników przypisanych do zadań inwestycyjnych. Mierniki obejmują głównie mierniki produktu w odniesieniu do kategorii efektywności, jak i skuteczności. Dużą liczbę mierników wydzielono w sferze Edukacja - 142 i Pomoc społeczna - 127. Mierniki sformułowano zarówno w obszarze dobrze mierzalnym, jakim jest np. Transport i Komunikacja - 81. jak i w obszarze trudno mierzalnym, jakim jest Kultura i Ochrona Dziedzictwa Kulturowego 26 mierników. 11 Por. M. Postula: Planowanie wieloletnie w jednostkach sektora finansów publicznych. W: Samorząd terytorialny w zintegrowanej Europie. Ekonomiczne Problemy Usług nr 29, s. 351 360. u Por. T. Lubińska: Siła finansowo-majątkowa samorządów a strategia i program gospodarczy. Region 2003, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2003.

Budżet zadaniowy jednostek samorządu terytorialnego... 77 Liczba zadań bieżących i majątkowych w BZ w 2005 i 2008 roku Tabela 1 Lp. Nazwa sfer 2005 bieżące'majątkowe 2008 bieżące/majątkowc 1. Ochrona środowiska 6/1 7/4 2. Utrzymanie i rozwój terenów zielonych 4/2 3/1 3. Ład przestrzenny i gospodarka nieruchomościami 18/13 13/16 4. Gospodarka komunalna 5/11 4/13 5. Gospodarka mieszkaniowa 5/12 8/25 6. Transport i komunikacja 6/31 4/46 7. Bezpieczeństwo i porządek publiczny 15/5 114 8. Fdukacja 50/15 54' 14 9. Ochrona zdrowia 5/4 114 10. Pomoc społeczna 29/7 29/12 11. Kultura i ochrona dziedzictwa kulturowego 12/7 14/12 12. Kultura fizyczna i rekreacja 6/12 8/12 13. Rozwój społeczeństwa obywatelskiego 6/2 5/5 14. Wspieranie rozwoju gospodarczego 9/3 8/2 15. Działalność promocyjna i współpraca międzynarodowa 14/2 11/0 16. Zarządzanie strukturami samorządowymi 10/3 10/5 1 17. Finanse i różne rozliczenia 10/0 10/0 210/130 207/206 ogółem 340 ogółem 413 Wydatki BZ dla sfery Wspieranie rozwoju gospodarczego " na 2008 rok według zadań bieżących i majątkowych Tabela 2 Wspieranie rozwoju gospodarczego 13 907 942 Bieżące wydatki 1. Wspieranie przedsiębiorczości 245 000 2. Przygołow-anie przedsiębiorców, studentów i absolwentów do prowadzenia działalności gospodarczej na rynku UF. 70 000 3. Opłata składek z tytułu przynależności Miasta do związków i stowarzyszeń 590 000 4. Obsługa inwestorów I 464 900 5. Pozyskiw-anie środków i funduszy pomocowych 1 060 000

78 Teresa Lubińska cd. tabeli 2 6. Opracowanie danych statystycznych 50 000 7. Ocena ratingowa Miasta 54 900 8. Promocja zatrudnienia i przeciwdziałanie bezrobociu - Powiatowy Urząd Pracy 5 369 042 Majątkowe wydatki 9. Międzynarodowe Targi Szczecińskie Sp. z o.o. 400 000 10. Szczeciński Park Naukowo-Technologiczny Sp. z o.o. 4 600 000 Powiązanie zadań sfery Wspieranie rozwoju gospodarczego z budżetem tradycyjnym Tabela 3 Numer zadania Dział - nazw'a Rozdział - nazwa 1. Wspieranie przedsiębiorczości Administracja publiczna 2. Przygotowanie przedsiębiorców, studentów i absolwentów do prowadzenia Działalność działalności gospodar usługowa czej na rynku UE 3. Opłata składek z tytułu przynależności Miasta do związków i stowarzyszeń Administracja publiczna 4. Obsługa inwestorów Administracja publiczna 5. Pozyskiwanie środków i funduszy Administracja pomocowych publiczna Różne rozliczenia 6. Opracowanie danych statystycznych Działalność usługowa 7. Ocena ratingowa Miasta Działalność usługowa 8. Promocja zatrudnienia i przeciwdziałanie Pozostałe zadania bezrobociu - Powiato w zakresie polity wy Urząd Pracy ki społecznej 9. Międzynarodowe Targi Szczecińskie Działalność Sp. z o.o. usługowa 10. Szczeciński Park Naukowo-Technologiczny Sp. z o.o. Działalność usługowa Klasyfikacja budżetowa Pozostała działalność 75095 Pozostała działalność 71095 Pozostała działalność 75095 Urzędy na prawach powiatu Pozostała działalność Rezerwy ogólne i celowe 75023 75095 75815 Pozostała działalność 71095 Pozostała działalność 71095 Powiatowe urzędy pracy 85393 Pozostała działalność 71095 Pozostała działalność 71095

Budiet zadaniowy jednostek samorządu terytorialnego... 79 Pomiar efektów dla sfery Wspieranie rozwoju gospodarczego Wykaz celów i mierników przypisanych dla każdego z dziesięciu zadań sfery Wspieranie rozwoju gospodarczego przedstawiono poniżej. WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO 1. Wspieranie przedsiębiorczości Wspieranie i organizacja działań promujących przedsiębiorczość, innowacyjność oraz firmy szczecińskie - liczba imprez promujących przedsiębiorczość 15 2. Przygotowanie przedsiębiorców, studentów i absolwentów do prowadzenia działalności gospodarczej na rynku UE Przygotowanie przedsiębiorców, studentów i absolwentów do prowadzenia działalności gospodarczej - liczba uczestniczących przedsiębiorców, studentów i absolwentów 350 - liczba imprez związanych z zadaniem 8 3. Opłata składek z tytułu przynależności Miasta do związków i stowarzyszeń Rozszerzanie kontaktów i w spółpracy na rzecz rozwoju gospodarczego i kulturalnego miasta. - roczny koszt obsługi zadania na jednego mieszkańca 1,44 zł 4. Obsługa inwestorów Promocja gospodarcza miasta na arenie krajowej i międzynarodowej, zwiększenie zainteresowania potencjalnych inwestorów lokowaniem kapitału w Szczecinie poprzez nabycie gruntów i ich zagospodarowanie - spadek bezrobocia spadek o 3% 5. Pozyskiwanie środków i funduszy pomocowych Pozyskiwanie zagranicznej bezzw rotnej pomocy finansowej niezbędnej dla rozwoju - liczba przygotowanych dokumentów uzupełniających projekty 10 - liczba projektów, które otrzymają środki na wkład własny z rezerwy celowej 8

80 Teresa Lubińska 6. Opracowanie danych statystycznych Cci zadania: Aktualizacja informacji na temat miasta - udział kosztów w opracowaniu dotyczącym ratingu Miasta 70% 7. Ocena ratingowa Miasta 1. Poinformowanie obecnych i przyszłych inwestorów, krajowych jak i zagranicznych o wiarygodności i wypłacalności Miasta, 2. Zapewnienie niższych kosztów emisji obligacji komunalnych lub obsługi kredytów, 3. Promocja miasta. - ocena ratingowa BBB 8. Promocja zatrudnienia i przeciwdziałanie bezrobociu - PUP Celem zadania jest realizacja programu promocji zatrudnienia oraz aktywizacja zawodowa osób bezrobotnych poprzez, organizowanie i finansowanie aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu (m.in. szkoleń, prac interwencyjnych, robót publicznych, dotacji na podjęcie działalności gospodarczej, refundacji kosztów wyposażenia i doposażenia stanowisk pracy, staży). - stopień wykorzystania środków Funduszu Pracy na aktywizację zawodową osób bezrobotnych będących mieszkańcami Szczecina 98% 9. Międzynarodowe Targi Szczecińskie Sp. z o.o. Tworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości - wzrost udziału gminy, miasta Szczecina w spółce z 76,48% do 80,61% 10. Szczeciński Park Naukowo-Technologiczny Sp. z o.o. Tworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości - skuteczność aplikowania o finansowe środki zewnętrzne. Docelowo 1 zł gminy ma aplikować 3,13 zł Sfera BZ Wspieranie rozwoju gospodarczego obejmuje wydatki - 13 907 942 zł - przeznaczone na bardzo zróżnicowane, a istotne gospodarczo zadania miasta. Część zadań można rów nież zaliczyć do tzw. kosztów ogólnych, choć są one znacząco powiązane ze sferą gospodarczą. Trudno też znaleźć proefektywnościowe mierniki efektów z wydat

Budżet zadaniowy jednostek samorządu terytorialnego... 81 ków przeznaczonych na te zadania. Są to: Opłata składek, Opracowanie danych statystycznych i Ocena ratingowa Miasta. Miernik Roczny koszt obsługi zadania na jednego mieszkańca w odniesieniu do opłaty składek, nie stanowi pomiaru efektów z wydatku. Zadanie Ocena ratingowa, stanowi w gruncie rzeczy równocześnie miernik efektu procfektywnościowego zarządzania gospodarką finansową całej j.s.l. Wydatek 54 900 zł jest jedynie odbiciem kosztu procedury ratingowej, oceniającej złożony i bardzo ważny proces oceny zarządzania gospodarką finansową miasta. Za szczególnie ważne zadania, które wymagają dopracowania mierników efektów z wydatków publicznych należy uznać następujące: Obsługa inwestorów. Pozyskiwanie środków pomocowych. Powiatowy Urząd Pracy oraz zadania związane z wydatkami majątkowymi. Znacząca część mierników efektów to mierniki produktu: liczba imprez, liczba: studentów, absolwentów, projektów, przygotowywanej dokumentacji. Są to ważne mierniki. Na ich bazie należy opracować mierniki rezultatu z wydatków publicznych. Przykładowa mierniki mogą być następujące: odsetek projektów, które uzyskały dofinansowanie, średni koszt oraz dyspersja kosztu opracowania projektu, oceny ankietowe uczestników szkoleń z przedsiębiorczości. Z kolei miernik Spadek bezrobocia o 3% jest miernikiem oddziaływania, który nie jest powiązany zadaniowo z wydatkiem budżetowym zadania Obsługa inwestorów w sposób, który uprawnia powiązać skutecznie wydatek 1 060 000 zł z tym miernikiem. Miernik ten powiązany jest bowiem z wieloma innymi zadaniami i oddziaływaniem otoczenia j.s.t. Lepsze z pewnością byłby mierniki następujące: liczba nowych miejsc pracy czy opinia inwestorów. Ta krótka refleksja nad jedną sferą BZ Wspieranie rozwoju gospodarczego pozwala uwypuklić rangę i złożoność prac reformy BZ w mieście Szczecinie. Proces budowy systemu pomiaru efektów' z wydatków przypisanych do zadań będzie z pewnością bardzo ważnym narzędziem wspierania NPM, jako działań proefcktywnościowych. Podsumowanie Wdrażanie nowoczesnego zarządzania wydatkami w j.s.t. skutecznie odzwierciedla rolę zasad13jawności, przejrzystości oraz sprawnego wydatkowania środków publicznych, realizowanych w praktyce samorządowej. Projekt BZ miasta Szczecina, wdrażany ewolucyjnie od 2005 roku. stanowi jeden z kluczowych przykładów determinacji samorządów w dobrowolnym wdrażaniu NPM jako unowocześnianiu procesu planowania i wydatkowania środków' publicznych. Ustawa o finansach publicznych W art. 124 oraz 158 została znowelizowana w odniesieniu do BZ jedynie dla podsektora rządowego. Uznać należy BZ miasta Szczecina za znaczący wkład w reformę finansów podsektora samorządowego. Prace nad budową bazy mierników efek 13 Por. T. Lubińska: Budżetowanie zadaniowe w konlekśeie zasad podatkowych i zasad budżetowych. W: W poszukiwaniu efektywności finansów publicznych. Uniwersytet Łódzki, Łódź (materiały w druku).

82 Teresa Lubińska tów dla BZ miasta Szczecina to kilkuletni proces prac, obejmujący co najmniej lata 2009 2012. RESULTAT BUDGET IN THE LEVEL OF LOCAL GOVERNMENT - CASE OF CITY SZCZECIN Summary The most important areas of résultat budget application in the level of local government are described. Using example of budget task Support of local economy development" the methodology of résultat budget in the city of Szczecin arc presented.