Badać to korzystać z tego co już wiemy, by poznać to coś, czego nie wiemy. (K. Konarzewski) RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ SZKOŁY w roku szkolnym 2016/2017 Przedmiot ewaluacji Organizacja procesu uczenia się uczniów - metody pracy z uczniami
Spis treści Cel ewaluacji i pytania kluczowe... str.3 Wprowadzenie... str.4 Przebieg ewaluacji... str.4 Analiza wyników ewaluacji... str.5 Pytanie kluczowe 1.... str.5 Pytanie kluczowe 2.... str.7 Pytanie kluczowe 3... str.10 Pytanie kluczowe 4.... str.13 Wnioski... str.16 Załączniki... str.17 Załącznik 1. Projekt Ewaluacji Wewnętrznej... str.17 Załącznik 2. Ankieta dla uczniów... str.20 Załącznik 3. Ankieta dla rodziców...str.23 Załącznik 4. Ankieta dla nauczycieli... str.25 2
Cel ewaluacji Zbadanie, czy procesy edukacyjne są planowane, monitorowane i czy przebiegają w atmosferze sprzyjającej rozwojowi uczniów. Pytania kluczowe 1. Czy nauczyciele znają i stosują różne formy i metody pracy uwzględniające potrzeby, możliwości i style uczenia się, które służą rozwojowi ucznia? 2. Czy relacje między uczniami oraz między nauczycielem i uczniem są życzliwe i czy sprzyjają poszukiwaniu różnych rozwiązań służących rozwojowi uczniów? 3. Czy wystawiane przez nauczycieli oceny zawierają informację zwrotną i umożliwiają uczniowi wykorzystanie wniosków z popełnionych błędów do dalszej nauki? 4. Czy uczniowie potrafią planować naukę własną w oparciu o dominujący rodzaj inteligencji i preferencji i czy czują się odpowiedzialni za własny rozwój? 3
WPROWADZENIE Na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. Nr 168, poz. 1324) w roku szkolnym 2016/2017 została w szkole przeprowadzona ewaluacja wewnętrzna, której celem było zbadanie, czy procesy edukacyjne w szkole są planowane, monitorowane i przebiegają w atmosferze sprzyjającej rozwojowi uczniów. Wyniki ewaluacji zostaną przedstawione radzie pedagogicznej w celu ustalenia mocnych stron działalności szkoły i podjęcia działań naprawczych w przypadku dostrzeżenia słabych stron szkoły. W rezultacie przyczyni się to do poprawienia jakości i efektywności pracy szkoły. PRZEBIEG EWALUACJI Ewaluację przeprowadzono zgodnie z Projektem Ewaluacji Wewnętrznej sporządzonym przez Zespół ds. Ewaluacji (Zał. 1.), a zatwierdzonym przez Dyrektora Szkoły. Zastosowano procedury i narzędzia badawcze opracowane przez Zespół. Ewaluacja realizowana była od października 2016 do czerwca 2017 r. W trakcie badań przeprowadzono: ankietowanie uczniów klas IV -VI (w grudniu 2016 93 uczniów) ankietowanie rodziców uczniów z w/w klas (w grudniu 2016-66 rodziców) ankietowanie nauczycieli (w grudniu 2016-17 nauczycieli) analizę dokumentacji prowadzonej przez szkołę rozmowy, wywiady, obserwacje zajęć i pracy szkoły Wyniki przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej w formie niniejszego raportu przedstawiono Radzie Pedagogicznej na posiedzeniu w dniu 29 czerwca 2017 roku oraz umieszczono na stronie internetowej szkoły. 4
ANALIZA WYNIKÓW EWALUACJI Pytanie kluczowe 1.Czy nauczyciele znają i stosują różne formy i metody pracy uwzględniające potrzeby, możliwości i style uczenia się, które służą rozwojowi ucznia? Metody, narzędzia Ankieta do nauczycieli, wywiady z nauczycielami, analiza dokumentacji poradni pedagogiczno-psychologicznej Diagnoza Pytanie o znajomość i stosowanie w pracy różnorodnych form i metod uwzględniających potrzeby, możliwości i style uczenia się uczniów skierowane zostało przede wszystkim do nauczycieli i do rodziców. Nauczyciele zapytani, czy stosują w pracy z uczniami zróżnicowane metody pracy odpowiedzieli, że tak (76,4%) lub raczej tak (23,5%). Najczęściej wymieniali: pracę w grupach (94,1%), pracę w parach (88,2%), metody aktywizujące (82,3%), burzę mózgów (70,5%), metody ćwiczeń praktycznych (70,5%), wykorzystanie komputera (70,5%), konkursy (70,5%), gry dydaktyczne (64,7%). Nieco mniej nauczycieli wskazało dyskusję (29,4%), doświadczenia (23,5%), metodę projektu (17,6%), drzewko decyzyjne (5,8%). W pojedynczych odpowiedziach pojawiły się jeszcze: drama, tworzenie prezentacji multimedialnych, konstruowanie budowli. Wszyscy nauczyciele znają możliwości edukacyjne swoich uczniów 88% udzieliło odpowiedzi tak, a 12% raczej tak. Dokładnie tak samo odpowiedzieli na pytanie, czy dostosowują wymagania do możliwości uczniów. Rodzice też w większości przyznają, że nauczyciele dostosowują wymagania do możliwości uczniów. Pewnych tego jest 18% rodziców, 54,5% z nich uważa, że raczej tak jest, 4,5% pytanych odpowiedziało, że nauczyciele wymagań nie dostosowują, 9%, że raczej tego nie robią, a 14% rodziców nie ma wiedzy na ten temat. 5
Indywidualne potrzeby i możliwości nauczyciele biorą pod uwagę chcąc zmotywować uczniów do nauki. Podstępowanie takie zadeklarowało 82,3% nauczycieli, a 11,3% z nich odpowiedziało, że raczej tak postępuje. Nauczyciele rozpoznają też style nabywania umiejętności przez uczniów ( 70,5% nauczycieli odpowiedziało tak, a 23,5% raczej tak), co pomaga im indywidualizować proces nauczania. Uczniowie naszej szkoły zapytani, czy mają poczucie, że są traktowani indywidualnie, odpowiedzieli: tak 24%, raczej tak 17%, raczej nie 11%, nie 30%, a 17% uczniów tego nie wie. Natomiast jeśli chodzi o rodziców, to 9% z nich uważa, że dziecko jest w szkole traktowane indywidualnie, 33,3% rodziców twierdzi, że raczej tak jest, 27,2% jest przekonanych, że ich dziecko nie jest traktowane indywidualnie, 19,6% odpowiedziało raczej nie, a 10,6% nie ma wiedzy na ten temat. W szkole podejmowanych jest wiele działań uwzględniających indywidualne możliwości, potrzeby i style uczenia się. Stwierdza się istnienie planów pracy dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, plany zajęć dodatkowych, rozszerzających podstawę o dodatkowe wiadomości i umiejętności. W ramach oferty zajęć dodatkowych prowadzone są też różne kółka zainteresowań, będące odpowiedzią na oczekiwania i zainteresowania uczniów. Nauczyciele stosują na lekcjach różnorodne metody nauczania, aby aktywizować uczniów i zwiększyć efektywność procesu uczenia się Wniosek Nauczyciele znają i stosują różne formy i metody pracy uwzględniające potrzeby, możliwości i style uczenia się, które służą rozwojowi ucznia. 6
Pytanie kluczowe 2. Czy relacje między uczniami oraz między nauczycielem i uczniem są życzliwe i sprzyjają poszukiwaniu różnych rozwiązań służących rozwojowi uczniów? Metody, narzędzia Wywiady z rodzicami, ankieta do rodziców, ankieta do uczniów Diagnoza Atmosfera w szkole ma istotny wpływ nie tylko na samopoczucie uczniów i nauczycieli, ale także na skuteczność oddziaływań wychowawczych i przeciwdziałanie zjawiskom niepożądanym, a nawet na poziom osiągnięć szkolnych. Tworzą ją przede wszystkim osoby zaliczające się do społeczności szkolnej, czyli głównie uczniowie nauczyciele. Ważne jest to, jak te osoby postrzegają szkołę, jak się w niej czują oraz czy relacje między nimi służą rozwojowi uczniów. Większość uczniów uważa, że atmosfera w szkole sprzyja uczeniu się 47% ankietowanych odpowiedziało tak, a 26 % raczej tak. 10,7% respondentów uznało, że atmosfera w szkole raczej nie sprzyja uczeniu się, 7,5 % uczniów jest przekonanych, że nie sprzyja, a 7,5% nie wie, co odpowiedzieć. Zdaniem większości uczniów nauczyciele dbają o dobre relacje między uczniami. 47% uczniów uważa, że zabiegają o to wszyscy nauczyciele, 26%, że większość nauczycieli, a 7,5% twierdzi, że tylko połowa nauczycieli. Zaledwie 1% ankietowanych dostrzega troskę nauczycieli o dobre relacje między dziećmi u mniej niż połowy nauczycieli, 1% uczniów twierdzi, że żadnemu nauczycielowi na tym nie zależy, a 14% ankietowanych nie wie, co powiedzieć. Podobne zdanie ma większość rodziców. 24,2% z nich uważa, że dbają o to wszyscy nauczyciele, 52% pytanych sądzi, że większość nauczycieli, 4,5%, że połowa nauczycieli. 1,5% rodziców uważa, że o dobre relacje z uczniami dba mniej niż połowa nauczycieli i tyle samo rodziców jest zdania, że nie dba o to żaden nauczyciel. 10,6% ankietowanych nie ma wiedzy na ten temat. Relacje między uczniami i nauczycielami opierają się w szkole na wzajemnym szacunku i życzliwości. 7
Rodzice są przekonani, że nauczyciele w naszej szkole szanują ich dzieci. 50% rodziców uważa, że dziecko jest szanowane przez wszystkich nauczycieli, 42,4% uznało, że większość nauczycieli. 1,5% rodziców zwraca uwagę, że ich dziecko może liczyć na szacunek połowy nauczycieli, 4% badanych, że na mniej niż połowy nauczycieli. 1,5% rodziców nie wiedziało, co odpowiedzieć. Nikt nie odpowiedział, że dziecko nie jest szanowane. W szkole podejmowanych jest wiele działań profilaktyczno-wychowawczych i integracyjnych, których celem jest zapewnienie uczniom bezpieczeństwa i budowanie życzliwej atmosfery sprzyjającej uczeniu się. Rodzice bardzo pozytywnie wypowiedzieli się o podejmowanych w szkole działaniach, aby atmosfera sprzyjała uczeniu się. 28% rodziców dostrzega, że w szkole są podejmowane takie działania, 59% ankietowanych odpowiedziało raczej tak. 3% rodziców nie dostrzega w szkole takich działań i tyle samo jest przekonanych, że w szkole raczej nic takiego nie występuje. 6% pytanych nie zna odpowiedzi na to pytanie. Wszyscy nauczyciele podejmują starania, aby jak najbardziej rozbudzić ciekawość poznawczą uczniów i zachęcić ich do przyswajania wiedzy. Doceniają przy tym wysiłek uczniów i odnoszone przez nich sukcesy. Rodzice dostrzegają też, że w naszej szkole docenia się sukcesy uczniów. 45,4% ankietowanych odpowiedziało, że sukcesy uczniów są doceniane i tyle samo, że raczej są doceniane. Przeciwnego zdania jest 9% respondentów (6% odpowiedziało raczej nie i 3% nie). Zdaniem rodziców dzieci chętnie przychodzą do szkoły. 40,9% rodziców jest o tym przekonanych, a 53% uważa, że raczej tak jest. 6% badanych odpowiedziało, że ich dziecko raczej nie lubi chodzić do szkoły. Nikt nie uznał, że dziecko na pewno tego nie lubi. Uczniowie natomiast na pytanie Czy lubisz chodzić do szkoły odpowiedzieli: 27% - tak, 27% raczej tak, 7% - raczej nie, 24% nie i 14 % nie wie, co powiedzieć. W szkole funkcjonuje Plan Pracy Szkoły, Program Wychowawczy i Szkolny Program Profilaktyki, których przestrzeganie ma zagwarantować w szkole bezpieczeństwo i eliminację zachowań i postaw niepożądanych. Nauczyciele w trosce o uczniów prowadzą działalność opiekuńczą, czuwają nad prawidłowym rozwojem dzieci, organizują im zajęcia pozalekcyjne, a także spędzają z nimi czas w szkolnej świetlicy. Relacje między uczniami są pozytywne. Uczniowie znają i akceptują zasady i normy społeczne, a sytuacje konfliktowe mają charakter incydentalny. Obserwacja uczniów pozwala 8
wnioskować, że chętnie ze sobą współpracują, odnajdują przyjaciół, pomagają sobie i wspólnie cieszą się sukcesami. Wniosek Relacje między uczniami oraz między nauczycielem i uczniem są życzliwe i sprzyjają poszukiwaniu różnych rozwiązań służących rozwojowi uczniów. 9
Pytanie kluczowe 3. Czy wystawiane praz nauczycieli oceny zawierają informację zwrotną i umożliwiają uczniowi wykorzystanie wniosków z popełnionych błędów do dalszej nauki? Metody, narzędzia Wywiad z nauczycielami, ankieta do rodziców, ankieta do uczniów Diagnoza Ocenianie jako narzędzie służące uczniowi, nauczycielowi i rodzicowi do rozpoznania poziomu opanowania wiadomości i umiejętności jest bardzo ważnym elementem procesu edukacyjnego. Głównym celem oceniania jest monitorowanie rozwoju ucznia, czyli określanie jego postępów w stosunku do standardów osiągnięć, diagnozowanie jego rozwoju, rozpoznawanie indywidualnych uzdolnień, zainteresowań, predyspozycji, a także trudności. Rozbudza w nim motywację do pracy, uczy systematyczności, organizowania uczenia się. Bardzo istotne jest stworzenie w szkole przyjaznego klimatu uczenia się, niwelowania stresu, lęku, poczucia niskiej wartości ucznia. Ocenianie powinno być sprawiedliwe, obiektywne, wszechstronne, systematyczne, a przede wszystkim wspierające rozwój ucznia. Na pytanie, czy uczniowie w naszej szkole są oceniani sprawiedliwie i obiektywnie, rodzice odpowiedzieli: tak, ze wszystkich przedmiotów (32% ankietowanych), tak, z niektórych przedmiotów (53% rodziców). Odmiennego zdania jest 13,6% rodziców. Uczniowie przyznają, że ich sukcesy w szkole są doceniane. 66,6% uczniów zaznaczyło odpowiedź tak, a 19% - raczej tak; 5,4% uważa, że sukcesy uczniów raczej nie są doceniane, a 8,6% nie ma zdania na ten temat. Zdaniem rodziców większość nauczycieli częściej chwali dziecko niż je krytykuje (takiej odpowiedzi udzieliło 48,4% badanych). 16,6% rodziców jest przekonanych, że postępują tak wszyscy nauczyciele, 7,6%, że połowa nauczycieli, 6%, że mniej niż połowa. 4,5% rodziców jest zdania, że żaden z nauczycieli tak nie postępuje. 16,6% rodziców nie wie, co odpowiedzieć. 46% rodziców jest przekonanych, że większość nauczycieli wierzy w możliwości uczniów. 25% rodziców jest przekonanych, że wierzą w to wszyscy nauczyciele. 9% badanych 10
zauważa tę wiarę tylko u połowy nauczycieli, 6% u mniej niż połowy, a 4% nie dostrzega jej u żadnego nauczyciela. 10% respondentów udzieliło odpowiedzi nie wiem. Podczas wystawiania ocen nauczyciele podają dziecku wskazówki do dalszej pracy. 10,6% rodziców twierdzi, że dzieje się tak zawsze, 36,3% badanych jest zdania, że zazwyczaj, 30,2%, że tylko czasami, 16%, że rzadko, a 7% uważa, że nauczyciele nigdy nie dają dziecku takich wskazówek. Planowanie przez ucznia własnego, indywidualnego procesu uczenia się jest powiązane z przekazywaniem mu przez nauczyciela informacji zwrotnej. Jej istota polega na wskazaniu sposobu eliminacji niepowodzenia lub metody doskonalenia umiejętności. Niezwykle ważne jest, aby informacja ta wprowadzała ucznia w pozytywne emocje, a równocześnie zawierała wskazówki, co i jak powinien poprawić. Na pytanie, czy ocena jest dla ucznia informacją, że ma jeszcze braki w wiedzy i umiejętnościach twierdząco odpowiedziało 46% rodziców, a odpowiedzi raczej tak udzieliło 42% ankietowanych. 9% rodziców jest zdania, że ocena raczej nie daje dziecku takiej informacji, a 1,5% uważa, że ocena na pewno nie daje informacji o brakach. 1,5% rodziców nie wie, co powiedzieć. Komentarze nauczycieli uczących w naszej szkole, zarówno pisemne jak i ustne, do otrzymywanych ocen uczniowie uznali w 72% za życzliwe i motywujące do nauki. Odmiennego zdania jest 8% uczniów. 19% badanych twierdzi, że nie otrzymuje komentarzy do ocen. W opinii 48,4% rodziców komentarze nauczycieli do uzyskiwanych przez uczniów ocen są życzliwe i motywujące do nauki, przeciwnego zdania jest 1% ankietowanych. 30% badanych uznało, że dziecko nie otrzymuje komentarzy do ocen, a 21% rodziców nie ma wiedzy na ten temat. Na pytanie, w jakim stopniu komentarz nauczyciela do oceny motywuje dziecko do rozwoju i organizowania uczenia się 56% rodziców odpowiedziało, że w znacznym stopniu, a 13,6% ankietowanych przyznaje, że jest on decydujący.19,7% rodziców twierdzi, że komentarz ten ma minimalne znaczenie, a 9%, że nie ma żadnego znaczenia. Nauczyciele wykorzystują różne możliwości kontaktu z rodzicami, aby im przekazać swoje spostrzeżenia dotyczące uczniów i poinformować o ich osiągnięciach, a także o potrzebach i możliwościach. 48,4% rodziców przeprowadza taką rozmowę kilka razy w roku, 28,7% 11
badanych przynajmniej raz w roku, a 12,1% rzadziej niż raz w roku. 10% rodziców nigdy nie odbywa takich rozmów, bo uważa, że nie ma takiej potrzeby. Zdecydowana większość rodziców otrzymuje informacje o stopniu opanowania wiedzy i umiejętności uczniów systematycznie (74,2% rodziców), 22,7% badanych otrzymuje takie informacje sporadycznie, a 3% nie otrzymuje ich wcale. Informacje o stopniu opanowania przez dziecko wiedzy i umiejętności są dla większości rodziców (63,6%) ogólnikowe. 36,3% ankietowanych uważa, że informacje te są wyczerpujące. Nikt nie napisał, że wcale nie jest informowany. Przekazywanie informacji zwrotnej rodzicom daje możliwość współpracy nauczyciela, ucznia i jego rodziców w procesie uczenia się ucznia. Pozwala rodzicom lepiej zorientować się w stawianych dziecku wymaganiach, aby móc mu udzielić skuteczniejszej pomocy. Prawidłowo skonstruowany przekaz pomaga budować relacje partnerskie między rodzicem, uczniem i nauczycielem oraz ma wpływ na model uczenia i na jego jakość. W naszej szkole 68% rodziców jest przekonanych, że to jak nauczyciele oceniają dziecko i przekazują mu informację zwrotną raczej zachęca je do uczenia się, a 18% rodziców jest tego pewnych. 13% pytanych uważa, że informacja ta raczej nie zachęca do nauki, a 1%, że na pewno nie zachęca. Wniosek Wystawiane praz nauczycieli oceny zawierają informację zwrotną i umożliwiają uczniowi wykorzystanie wniosków z popełnionych błędów do dalszej nauki. 12
Pytanie kluczowe 4. Czy uczniowie potrafią planować naukę własną w oparciu o dominujący rodzaj inteligencji i preferencji i czy czują się odpowiedzialni za własny rozwój? Metody, narzędzia Ankieta do rodziców, ankieta do uczniów, ankieta do nauczycieli Diagnoza Planowanie stwarza możliwości przewidywania zdarzeń, które nastąpią w przyszłości i pozwala wcześniej ustalić sposoby kierowania tymi zdarzeniami. Eliminuje wyraźnie elementy zaskoczenia, sprzyja racjonalnemu wykorzystaniu czasu oraz zapobiega improwizacji w działaniu. Poważnym atutem planowania jest możliwość skoncentrowania się na zadaniach priorytetowych, ustalenie hierarchii ważności poszczególnych obszarów działań. Planowanie jest jednym z warunków skuteczności podejmowanych działań dydaktycznych. W planowaniu procesów edukacyjnych 94,1% nauczycieli uwzględnia możliwości uczniów, 82,3% badanych - czas potrzebny do realizowania poszczególnych treści oraz potrzeby uczniów, 35,2% nauczycieli bierze przy tym pod uwagę organizację roku szkolnego i liczebność klas. Ponadto 17,6% nauczycieli uwzględnia zainteresowania uczniów, a 11,7% - style uczenia się, rodzaj inteligencji, a także pomysły uczniów i rodziców. Proces edukacyjny to także nauka własna, która również wymaga planowania. Ponieważ nie jest to łatwe, nauczyciele przy różnych okazjach, a zwłaszcza na lekcjach z wychowawcą, rozmawiają z uczniami o różnych technikach zapamiętywania, o planowaniu własnej nauki. 52,9% rodziców uważa, że nauczyciele rozmawiają z uczniami na temat planowania swojego uczenia,13,6%, że raczej nie, 16,6% nie; 16,6% nie zna odpowiedzi na to pytanie. Nieco inaczej na to samo pytanie odpowiedzieli uczniowie. Odpowiedzi tak udzieliło 29% ankietowanych, raczej tak 19%, nie 32%, raczej nie 18%. Zdaniem zdecydowanej większości uczniów w szkole podkreśla się, że mój sukces zależy również ode mnie 62,5% udzieliło odpowiedzi tak, 30,6% raczej tak; odmiennego zdania jest 6,7% ankietowanych. Proces nauczania jest procesem społecznym i człowiek przyswaja wiedzę w grupie. Dzięki pracy w zespole uczniowie uczą się współpracy, a także uczą się od siebie nawzajem. 13
Zdecydowana większość nauczycieli w naszej szkole twierdzi, że uczniowie mają w szkole możliwość uczenia się od siebie nawzajem. 70,5% pytanych odpowiedziało, że tak, a 23,5%, że raczej tak. Podobnie myśli większość rodziców 21,2% rodziców ma pewność, że uczniowie mają taką możliwość, a 39,3% uważa, że raczej tak jest. 15% badanych twierdzi, że uczniowie raczej nie mają możliwości uczyć się od siebie, 9% jest pewnych, że nie ma takiej możliwości, a 16,6% nie wie, co powiedzieć. Zdecydowana większość rodziców jest przekonana, że ich dziecko umie się uczyć. 30,3% badanych ma pewność, że dziecko umie się uczyć, 57,5% rodziców jest przekonanych, że ich dziecko raczej posiada tę umiejętność. 9% ankietowanych przyznaje, że ich dziecko raczej nie umie się uczyć, 1,5% ma świadomość, że dziecko nie umie się uczyć i tyle samo badanych nie ma wiedzy na ten temat. 49% uczniów naszej szkoły jest przekonanych, że umieją się uczyć, 33% uważa, że raczej umie, 4% badanych raczej nie umie się uczyć, 2% nie umie tego robić, a 11% nie wie, czy potrafi. Połowa ankietowanych uczniów (51%) potrafi samodzielnie odrobić pracę domową i przygotować się do lekcji, 45% uczniów czasem korzysta z czyjejś pomocy, natomiast 3% nie radzi sobie z pracą domową i zawsze potrzebuje czyjejś pomocy. Nieco ponad połowa rodziców (56%) twierdzi, że dziecko potrafi samodzielnie odrobić pracę domową i przygotować się do lekcji, 36% rodziców przyznaje, że czasem ktoś dziecku pomaga, a 7% uważa, że dziecko samo sobie nie radzi i zawsze wymaga czyjejś pomocy. Na skuteczność kształcenia ma wpływ wiele czynników. Jednym z nich jest styl uczenia się właściwy każdemu uczniowi. Uczniowie znają swój styl uczenia się (wzrokowiec, słuchowiec, kinestetyk). 68% badanych ma świadomość swojego stylu uczenia się, 22% raczej ma tę świadomość, 5% uczniów raczej nie potrafi tego określić i 5% zdecydowanie nie potrafi. Rodzice także świetnie się orientują w stylach uczenia się swoich dzieci. 59% rodziców rozpoznaje styl uczenia się swojego dziecka, 33,3% uważa, że raczej go zna. 3% raczej nie zna stylu uczenia się swojego dziecka, 1,5% na pewno go nie zna, a 3% nie wie, co powiedzieć. 14
Wniosek Uczniowie potrafią planować naukę własną w oparciu o dominujący rodzaj inteligencji i preferencji, i czują się odpowiedzialni za własny rozwój. 15
WNIOSKI Wnioski do uwzględnienia w następnym roku szkolnym: 1. Kontynuować planowanie, monitorowanie i doskonalenie procesów edukacyjnych. 2. Podejmować działania profilaktyczno - wychowawcze i integracyjne. 3. Wspierać uczniów w procesie uczenia się i motywować ich do poszukiwania własnych dróg rozwoju. 4. Diagnozować potrzeby i zainteresowania uczniów, planować i podejmować działania mające na celu stworzenie im jak najlepszych warunków rozwoju. 5. Dokładać wszelkich starań, aby panująca w szkole atmosfera sprzyjała jak najpełniejszemu rozwojowi dziecka. 6. Mobilizować rodziców do większego zaangażowania w proces uczenia się dziecka. 16
Załącznik 1. Projekt Ewaluacji Wewnętrznej Zespół ds. ewaluacji Jolanta Święch - Wantuch koordynator Filar Halina, Gadecka Renata, Król Aldona Przedmiot ewaluacji Organizacja procesu uczenia się uczniów - metody pracy z uczniami Cel ewaluacji Zbadanie, czy procesy edukacyjne są planowane, monitorowane i czy przebiegają w atmosferze sprzyjającej rozwojowi uczniów. Pytania kluczowe 1.Czy nauczyciele znają i stosują różne formy i metody pracy uwzględniające potrzeby, możliwości i style uczenia się, które służą rozwojowi ucznia? 2. Czy relacje między uczniami oraz między nauczycielem i uczniem są życzliwe i sprzyjają poszukiwaniu różnych rozwiązań służących rozwojowi uczniów? 3.Czy wystawiane praz nauczycieli oceny zawierają informację zwrotną i umożliwiają uczniowi wykorzystanie wniosków z popełnionych błędów do dalszej nauki? 4. Czy uczniowie potrafią planować naukę własną w oparciu o dominujący rodzaj inteligencji i preferencji i czy czują się odpowiedzialni za własny rozwój? Źródła danych i narzędzia badawcze - analiza wyników ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, rodziców i nauczycieli, rozmów, wywiadów, obserwacji pracy szkoły - analiza dokumentów szkoły: protokołów RP, dzienników lekcyjnych, dokumentacji poradni pedagogiczno-psychologicznej Harmonogram działań zespołu a) opracowanie pytań kluczowych, zakresu ewaluacji X 2016 b) określenie źródeł danych i dobór próby badawczej X 2016 c) opracowanie narzędzi badawczych XI 2016 17
d) przeprowadzenie badań XII 2017 e) analiza wyników badań III 2017 f) sformułowanie wniosków i opracowanie raportu VI 2017 g) prezentacja Radzie Pedagogicznej wyników przeprowadzonej ewaluacji VI 2017 Zakres badań Pytanie kluczowe 1.Czy nauczyciele znają i stosują różne formy i metody pracy uwzględniające potrzeby, możliwości i style uczenia się, które służą rozwojowi ucznia? Wskaźniki Metody i narzędzia badawcze Nauczyciele znają i stosują różne formy i metody pracy uwzględniające potrzeby, możliwości style uczenia się, które służą rozwojowi ucznia. Ankiety do nauczycieli, do uczniów Wywiady z nauczycielami Analiza dokumentacji Odpowiedzialni Filar Halina Gadecka Renata Król Aldona Pytanie kluczowe 1. Czy relacje między uczniami oraz między nauczycielem i uczniem są życzliwe i sprzyjają poszukiwaniu różnych rozwiązań służących rozwojowi uczniów? Wskaźniki Metody i narzędzia badawcze Odpowiedzialni Relacje między uczniami oraz między nauczycielem i uczniem są życzliwe i sprzyjają poszukiwaniu różnych rozwiązań służących rozwojowi uczniów. Ankiety do nauczycieli, do uczniów, do rodziców Wywiady z nauczycielami Filar Halina Gadecka Renata Król Aldona 18
Pytanie kluczowe 1. Czy wystawiane praz nauczycieli oceny zawierają informację zwrotną i umożliwiają uczniowi wykorzystanie wniosków z popełnionych błędów do dalszej nauki? Wskaźniki Nauczyciele stosują różne formy oceny, które zawierają informację zwrotną i umożliwiają uczniowi wykorzystanie wniosków z popełnionych błędów do dalszej nauki. Metody i narzędzia badawcze Odpowiedzialni Ankiety do nauczycieli, do uczniów, do rodziców Wywiady z nauczycielami Filar Halina Gadecka Renata Król Aldona Pytanie kluczowe 1. Czy uczniowie potrafią planować naukę własną w oparciu o dominujący rodzaj inteligencji i preferencji i czy czują się odpowiedzialni za własny rozwój? Wskaźniki Uczniowie potrafią planować naukę własną w oparciu o dominujący rodzaj inteligencji i preferencji i czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Metody i narzędzia badawcze Odpowiedzialni Ankiety do nauczycieli, do uczniów, do rodziców Wywiady z nauczycielami Filar Halina Gadecka Renata Król Aldona 19
Załącznik 2. ANKIETA DLA UCZNIA KL. IV-VI Drogi Uczniu! Ankieta jest anonimowa, tzn. nie wpisujesz swego nazwiska. Prosimy więc, abyś udzielił szczerych odpowiedzi na wszystkie pytania. 1. Czy masz poczucie, że jesteś w szkole traktowany indywidualnie? e) nie wiem 2. Czy nauczyciele dbają o dobre relacje między Tobą a innymi uczniami? a) wszyscy nauczyciele b) większość nauczycieli c) połowa nauczycieli d) mniej niż połowa e) żaden z nauczycieli f) nie wiem 3. Czy panująca w szkole atmosfera sprzyja uczeniu się? e) nie wiem 4. Czy nauczyciele rozmawiają z Tobą, jak powinieneś planować swoje uczenie? 5. Czy w szkole docenia się sukcesy uczniów? e) nie wiem 20
6. Czy Twoim zdaniem uczniowie są oceniani sprawiedliwie i obiektywnie?, ze wszystkich przedmiotów b) tak, z niektórych przedmiotów c) nie 7. Czy jesteś na bieżąco informowany o uzyskanych ocenach? a) zdecydowanie tak d) zdecydowanie nie 8. Czy podczas wystawiania oceny nauczyciel daje Ci wskazówki do dalszej pracy?, zawsze b) tak, zazwyczaj c) czasami d) rzadko e) nigdy 10. Czy ocena jest dla Ciebie informacją, że masz jeszcze braki w wiedzy i umiejętnościach? e) nie wiem 11.Czy w szkole uczniowie mają możliwość uczenia się od siebie nawzajem? e) nie wiem 12. W jakim stopniu komentarz nauczyciela do oceny motywuje Cię do dalszej pracy? a) jest decydujący b) w znacznym stopniu c) w minimalnym stopniu ma znaczenia 13. Oceń komentarze (ustne, pisemne) nauczyciela do uzyskiwanych przez Ciebie oceny: 21
a) są życzliwe i motywujące do nauki b) są nieżyczliwe i są zniechęcające do nauki c) nie otrzymuję komentarzy do ocen 14. W szkole podkreśla się, że mój sukces zależy również ode mnie. 15. Czy uważasz, że umiesz się uczyć? e) nie wiem 16. Czy potrafisz samodzielnie odrabiać prace domowe i przygotować się do lekcji?, potrafię b) nie, zawsze ktoś mi pomaga c) nie, ale mogę liczyć na pomoc nauczyciela świetlicy d) czasem ktoś mi pomaga 17. Czy znasz swój styl uczenia się (wzrokowiec, słuchowiec, kinestetyk)? 18. Czy lubisz chodzić do szkoły? e) nie wiem 22
Załącznik 3. ANKIETA DLA RODZICÓW Szanowni Państwo! Serdecznie prosimy o wypełnienie anonimowej ankiety. Informacje od Państwa są dla nas bardzo ważne i cenne. Dziękujemy. 1. Czy ma Pan/Pani poczucie, że w szkole dziecko traktowane jest indywidualnie? e) nie wiem 2. Czy nauczyciele dbają o dobre relacje między Pana/Pani dzieckiem a innymi uczniami? a) wszyscy b) większość c) połowa d) mniej niż połowa e) żaden z nauczycieli f) nie wiem 3. Czy nauczyciele szanują Pana/Pani dziecko? a) wszyscy b) większość c) połowa d) mniej niż połowa e) żaden z nauczycieli f) nie wiem 4. Czy w szkole podejmuje się różne działania, aby atmosfera sprzyjała uczeniu się? e) nie wiem 5. Czy w szkole docenia się sukcesy uczniów? e) nie wiem 6. Czy Pana/Pani zdaniem w szkole uczniowie mają możliwość uczenia się od siebie nawzajem? e) nie wiem 7. Czy nauczyciele rozmawiają z Pana/Pani dzieckiem, jak powinno planować swoje uczenie? e) nie wiem 8. Czy Pana/Pani dziecko umie się uczyć? e) nie wiem 9. Czy Pana/Pani dziecko chętnie chodzi do szkoły? e) nie wiem 10. Czy zna Pan/Pani styl uczenia się swojego dziecka (wzrokowiec, słuchowiec, kinestetyk)? e) nie wiem 11. Czy dziecko potrafi samodzielnie odrobić pracę domową i przygotować się do lekcji?, potrafi b) nie, zawsze ktoś mu pomaga c) nie, ale może liczyć na pomoc nauczyciela świetlicy d) czasem ktoś mu pomaga 12. Czy Pana/Pani zdaniem nauczyciele dostosowują wymagania do możliwości uczniów? 23
e) nie wiem 13. Czy według Pana/Pani nauczyciele chwalą Pani/Pana dziecko częściej niż krytykują? a) wszyscy b) większość c) połowa d) mniej niż połowa e) żaden z nauczycieli f) nie wiem 14. Czy nauczyciele rozmawiają z Panem/Panią o możliwościach/potrzebach Pana/Pani dziecka? a) kilka razy w roku b) przynajmniej raz w roku c) rzadziej niż raz w roku d) nigdy, ponieważ nie ma takiej potrzeby 15. Czy nauczyciele wierzą w możliwości Pana/Pani dziecka? a) wszyscy b) większość c) połowa d) mniej niż połowa e) żaden z nauczycieli f) nie wiem 16. Czy Pana/Pani zdaniem uczniowie są oceniani sprawiedliwie i obiektywnie?, ze wszystkich przedmiotów b) tak, z niektórych przedmiotów c) nie 17. Czy podczas wystawiania oceny nauczyciel podaje Pana/Pani dziecku wskazówki do dalszej pracy?, zawsze b) tak, zazwyczaj c) czasami d) rzadko e) nigdy 18. Czy ocena jest dla Pana/Pani dziecka informacją, że ma jeszcze braki w wiedzy i umiejętnościach? e) nie wiem 19. Jak często uzyskuje Pan/Pani informacje o stopniu opanowania wiedzy i umiejętności dziecka? a) systematycznie b) sporadycznie c) wcale 20. Informacje o stopniu opanowania wiedzy i umiejętności Pana/Pani dziecka są: a) wyczerpujące b) ogólnikowe c) nie jestem informowany/a 21. Czy to jak nauczyciele oceniają Pana/Pani dziecko i przekazują mu informację zwrotną zachęca je do uczenia się? a) zdecydowanie tak d) zdecydowanie nie 22. W jakim stopniu komentarz nauczyciela do oceny motywuje Pana/Pani dziecko do rozwoju /organizowania uczenia się? a) jest decydujący b) w znacznym stopniu c) w minimalnym stopniu ma znaczenia 23. Proszę ocenić komentarze (ustne, pisemne) nauczyciela do uzyskiwanych przez Państwa dziecko oceny: a) są życzliwe i motywujące do nauki b) są nieżyczliwe i są zniechęcające do nauki c) moje dziecko nie otrzymuje komentarzy do ocen mam wiedzy na ten temat 24
Załącznik 4. ANKIETA DLA NAUCZYCIELI 1. Czy w pracy z uczniami stosuje Pan/Pani różnorodne metody pracy? 2. Czy zna Pan/Pani możliwości edukacyjne swoich uczniów? 3. Czy dostosowuje Pan/Pani wymagania do możliwości uczniów? 4. Jakie metody sprzyjające uczeniu się stosuje Pan/Pani w pracy z uczniami? a) metody ćwiczeń praktycznych b) metody aktywizujące c) praca w grupach d) praca w parach e) burza mózgów f) gry dydaktyczne g) metoda projektu h) drzewko decyzyjne i) wykorzystanie komputera j) doświadczenia k) konkursy l) dyskusja Inne (jakie?) 25
5. Czy zna Pan/Pani style nabywania umiejętności przez uczniów (wzrokowiec, słuchowiec, kinestetyk)? 6. Co uwzględnia Pan/Pani w planowaniu procesów edukacyjnych? a) potrzeby uczniów b) możliwości uczniów c) liczebność klas d) organizację roku szkolnego e) czas potrzebny do realizowania poszczególnych treści inne (jakie?) f) nie planuję procesów edukacyjnych 7. Czy chcąc zmotywować uczniów bierze Pan/Pani pod uwagę ich indywidualne potrzeby i możliwości? 8. Czy w szkole uczniowie mają możliwość uczenia się od siebie nawzajem? e) nie wiem 26