Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej nr 85 im. ks. Kazimierza Jancarza w Krakowie na lata 2011 2016 Ujednolicony tekst programu został uchwalony przez Radę Rodziców w dniu 26 września 2011 r. w porozumieniu z Radą Pedagogiczną oraz w uzgodnieniu z przedstawicielami Samorządu Uczniowskiego Szkoły Podstawowej nr 85 w Krakowie 1
OŚWIATA W RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ STANOWI WSPÓLNE DOBRO CAŁEGO SPOŁECZEŃSTWA; KIERUJE SIĘ ZASADAMI ZAWARTYMI W KONSTYTUCJI RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ, A TAKŻE WSKAZANIAMI ZAWARTYMI W POWSZECHNEJ DEKLARACJI PRAW CZŁOWIEKA, MIĘDZYNARODOWYM PAKCIE PRAW OBYWATELSKICH I POLITYCZNYCH ORAZ KONWENCJI O PRAWACH DZIECKA. NAUCZANIE I WYCHOWANIE - RESPEKTUJĄC CHRZEŚCIJAŃSKI SYSTEM WARTOŚCI - ZA PODSTAWĘ PRZYJMUJE UNIWERSALNE ZASADY ETYKI. KSZTAŁCENIE I WYCHOWANIE SŁUŻY ROZWIJANIU U MŁODZIEŻY POCZUCIA ODPOWIEDZIALNOŚCI, MIŁOŚCI OJCZYZNY ORAZ POSZANOWANIA DLA POLSKIEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO, PRZY JEDNOCZESNYM OTWARCIU SIĘ NA WARTOŚCI KULTUR EUROPY I ŚWIATA. SZKOŁA WINNA ZAPEWNIĆ KAŻDEMU UCZNIOWI WARUNKI NIEZBĘDNE DLA JEGO ROZWOJU, PRZYGOTOWAĆ GO DO WYPEŁNIANIA OBOWIĄZKÓW RODZINNYCH I OBYWATELSKICH W OPARCIU O ZASADY SOLIDARNOŚCI, DEMOKRACJI, TOLERANCJI, SPRAWIEDLIWOŚCI I WOLNOŚCI. - preambuła Ustawy o Systemie Oświaty z dn. 7. 09. 1991r 2
DĄŻENIEM SPOŁECZNOŚCI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 85 W KRAKOWIE IM. KS. KAZIMIERZA JANCARZA JEST ZBUDOWANIE TAKIEJ SZKOŁY GDZIE UCZY SIĘ I WYCHOWUJE W POSZANOWANIU I SZACUNKU DO DRUGIEGO CZŁOWIEKA I SIEBIE SAMEGO, ZDOLNEGO DO PODEJMOWANIA ODPOWIEDZIALNYCH WYBORÓW, ŚWIADOMEGO WŁASNEJ WARTOŚCI, WYPOSAŻONEGO W UMIEJĘTNOŚCI, KTÓRE POZWOLĄ MU PORUSZAĆ SIĘ SWOBODNIE W RZECZYWISTOŚCI ŚWIATA WSPÓŁCZESNEGO. 3
SPIS TREŚCI CZĘŚĆ PIERWSZA I. Podstawa prawna Szkolnego Programu Wychowawczego. II. Wartości wychowawcze. III. Priorytety Szkoły. IV. Założenia programu. V. Cele wychowawcze Szkoły. VI. Zadania wychowawcze Szkoły. VII. Formy realizacji. VIII. Struktura oddziaływań wychowawczych. IX. Normy zachowania obowiązujące członków społeczności szkolnej. X. Propozycje głównej tematyki planów działań wychowawczych w klasach I - VI. XI. Szczegółowe plany działań wychowawczych w klasach I- VI. XII. Ewaluacja. CZĘŚĆ DRUGA I. Priorytetowe cele wychowania i efekty wychowawcze w poszczególnych klasach. II. Szczegółowe zadania Szkoły jako środowiska wychowawczego w pierwszym etapie edukacyjnym. III. Szczegółowe zadania Szkoły jako środowiska wychowawczego w drugim etapie edukacyjnym. 4
IV. Zasady udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w obszarze kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. V. Motywowanie w systemie oddziaływań wychowawczych Szkoły - System nagród i kar w zakresie wypełniania obowiązków. VI. Wzorzec osobowy ucznia Szkoły Podstawowej nr 85 w Krakowie. 5
CZĘŚĆ PIERWSZA I PODSTAWA PRAWNA SZKOLNEGO PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Podstawę prawną Szkolnego Programu Wychowawczego stanowią: Konstytucja RP art. 48 ust. 1, art. 53 ust 3, art. 72 ust 1 Ustawa o Systemie Oświaty z dnia 7 września 1991 r. art. 54 ust. 2 pkt. 1 (Dz. U. z 1991 r. nr 95, poz. 425 z późn. zm.) Karta Praw Dziecka Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17) Statut Szkoły Podstawowej nr 85 w Krakowie Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy pedagogiczno-psychologicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. nr 228, poz. 1487) II WARTOŚCI WYCHOWAWCZE Poszanowanie wartości i godności ludzkiej. Aktywne działania na rzecz klasy, Szkoły i środowiska lokalnego. Uczciwość, szczerość. Prawdomówność. Sprawiedliwość. Szacunek do języka, kultury i tradycji narodowej. Wrażliwość na piękno przyrody ojczystej. Ogólnoludzkie normy i wartości chrześcijańskie. Doskonalenie własnej osoby. Kierowanie się własnym sumieniem. Pomoc potrzebującym. Umiejętność współżycia w rodzinie i społeczności. Inicjatywa. Rzetelność i odpowiedzialność. Zdrowy styl życia. Wykształcenie i nauka. 6
III PRIORYTETY SZKOŁY Szkoła organizuje proces wychowawczy i dydaktyczny ukierunkowany na wszechstronny rozwój ucznia. Atmosfera Szkoły sprzyja efektywnej pracy. Realizację zadań Szkoły zapewniają kwalifikacje i umiejętności kadry pedagogicznej. Szkoła integruje się ze środowiskiem lokalnym i promuje swoją działalność w tym środowisku. Szkoła podejmuje działania mające na celu rozwój świadomości patriotycznej uczniów we wspólnocie krajów europejskich. IV ZAŁOŻENIA PROGRAMU Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej nr 85 w Krakowie stanowi wytyczne do pracy wychowawczej skierowane do wszystkich pracowników Szkoły, przy współudziale rodziców oraz organizacji i instytucji wspomagających pracę Szkoły. Realizacja założeń programowych wpłynie na spójność i wielokierunkowość oddziaływań wychowawczych skierowanych do uczniów Szkoły. V CELE WYCHOWAWCZE SZKOŁY (CELE GŁÓWNE) Wspomaganie harmonijnego rozwoju ucznia w sferze emocjonalnej, społecznej i twórczej. Przygotowanie uczniów do prawidłowego funkcjonowania społecznego w relacjach z rówieśnikami i dorosłymi. Wzbudzanie poczucia przynależności do grupy i własnej w niej wartości. Integracja społeczności szkolnej. Kształtowanie umiejętności komunikowania w grupie i pracy zespołowej. Budowanie poczucia tożsamości regionalnej, narodowej jako podstaw kształtowania postaw patriotycznych. Przeciwdziałanie przemocy i agresji w społeczności szkolnej. Zapewnienie bezpieczeństwa w trakcie zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych. 7
Budowanie poczucia akceptacji, tolerancji i otwartości na odmienność kulturową, religijną i narodowościową. VI ZADANIA WYCHOWAWCZE SZKOŁY Rozwijanie u uczniów dociekliwości poznawczej ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie. Kształtowanie postawy dialogu, umiejętności słuchania innych i rozumienia ich poglądów. Opieka wychowawcza nad psychofizycznym rozwojem dziecka. Stwarzanie warunków do rozwoju dziecka zdolnego. Pomoc w odkrywaniu własnych możliwości, predyspozycji, talentów i ich twórczym wykorzystaniu. Kształtowanie umiejętności korzystania ze źródeł informacji. Przygotowanie wychowanków do rozumienia zasad współpracy między uczniami, nauczycielami, rodzicami i społecznością lokalną. Umacnianie więzi z regionem. Wdrażanie do rozumienia pojęć: tolerancja, prawo, obowiązek, godność. Uczenie pozytywnego nastawienia wobec niepełnosprawnych. Pomoc w określaniu i nazywaniu uczuć, stanów psychicznych i radzeniu sobie ze stresem. Wdrażanie postaw asertywnych. Kształtowanie właściwych postaw wobec współczesnych zagrożeń świata. Zapoznanie uczniów z historią współczesnej Polski i regionu oraz kształtowanie postaw patriotycznych. Kształtowanie umiejętności oceny własnych zachowań, rozróżnienia dobra od zła oraz wykazania się odwagą cywilną i gotowością do ponoszenia konsekwencji popełnionych błędów. Pomoc w poszukiwaniu celów życiowych i własnego miejsca w świecie. Tworzenie zdrowego i bezpiecznego środowiska szkolnego. Stwarzanie możliwości eksponowania swojej wiedzy, zdolności, umiejętności. Kształtowanie umiejętności uczenia się jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji. Stosowanie nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych na zajęciach szkolnych i w pracy pozalekcyjnej. Kształtowanie postaw ekologicznych, prozdrowotnych i prospołecznych. 8
Realizowanie zadań z zakresu wychowania komunikacyjnego, Wdrażanie zasad savoir vivre. Realizowanie programu Wychowanie do życia w rodzinie. VII FORMY REALIZACJI Organizowanie konkursów przedmiotowych, tematycznych i artystycznych. Indywidualna praca z uczniem zdolnym, uwzględnienie w programach dydaktyczno wychowawczych klas programów wyzwalających aktywność twórczą uczniów. Prezentacja osiągnięć uczniów jako formy pracy indywidualnej i pracy zespołowej. Współpraca z rodzicami. Zajęcia korekcyjno - kompensacyjne, wyrównawcze i inne wynikające z potrzeb organizacji pomocy pedagogiczno - psychologicznej dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Gimnastyka korekcyjna. Koła zainteresowań. Działalność Samorządu Uczniowskiego i samorządów klasowych. Zajęcia w ramach programu Wychowania do życia w rodzinie. Zajęcia otwarte prowadzone przez nauczycieli. Spotkania z rodzicami. Konsultacje indywidualne. Organizacja pomocy koleżeńskiej. Wycieczki klasowe. Udział w akcjach charytatywnych. Organizacja i udział w imprezach sportowych. Zajęcia komputerowe. Akcje ekologiczne, konkursy, zawody sportowe. Programy profilaktyczne. Spotkania z Policją, Strażą Miejską (pogadanki, filmy). Zdobycie karty rowerowej. Organizacja imprez klasowych, szkolnych i środowiskowych o dużym ładunku wychowawczym i patriotycznym. 9
VIII STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH Rada Pedagogiczna Ma obowiązek niesienia wszechstronnej pomocy dzieciom, zagrożonym demoralizacją, a także ofiarom przemocy. Ma obowiązek ścisłej współpracy z Policją, Strażą Miejską i z sądem dla nieletnich (w razie zaistniałej potrzeby). W sposób zdecydowany reaguje na obecność w Szkole osób obcych, które swoim podejrzanym zachowaniem stwarzają zagrożenie dla ucznia. Współpracuje z instytucjami w organizowaniu różnych form spędzania czasu przez dzieci, szczególnie z rodzin zaniedbanych środowiskowo. Poprzez prowadzone działania wychowawcze kształtuje u uczniów i ich rodziców świadomość prawną w zakresie ponoszenia konsekwencji wynikających z popełnionych czynów karalnych. Dyrektor Dba o prawidłowe funkcjonowanie Szkoły, o poziom pracy wychowawczej i opiekuńczej Szkoły, o kształtowanie twórczej atmosfery pracy w Szkole. Współpracuje z Samorządem Uczniowskim. Stwarza warunki do prawidłowej realizacji Konwencji Praw Dziecka oraz umożliwia uczniom podtrzymanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i religijnej. Czuwa nad realizowaniem przez uczniów obowiązku szkolnego. Ma obowiązek organizowania spotkań szkoleniowych dla nauczycieli oraz stwarzanie im możliwości do podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Dba o zachowanie prawidłowych relacji miedzy personelem pomocniczym a uczniami i rodzicami. Nauczyciele Proponują uczniom pozytywne formy wypoczynku dostępne w Szkole i w mieście. Reagują na przejawy niedostosowania społecznego u dzieci oraz problemy emocjonalne, psychiczne i zdrowotne utrudniające funkcjonowanie dziecka w szkole. 10
Mają obowiązek współpracy z kuratorami sądowymi czuwającymi nad uczniami objętymi nadzorem (w przypadku zgłoszenia przez kuratora takiej potrzeby). Wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania. Udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych, w oparciu o rozpoznanie potrzeb uczniów. Kształcą i wychowują dzieci w duchu patriotyzmu i demokracji, atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka. Odpowiadają za życie, zdrowie i bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w Szkole i poza jej terenem, w czasie wycieczek, wyjść itp. Wspierają i wspomagają rodziców w procesie wychowania dzieci. Wychowawcy klas oraz pedagog szkolny Prowadzą w różnych formach szkolenia rodziców. Dążą w swojej pracy do integracji zespołu klasowego, angażując w życie klasy wszystkich uczniów, również nieakceptowanych. Zabiegają wspólnie z pedagogiem szkolnym o pomoc materialną i specjalistyczną dla uczniów. Sprawują opiekę wychowawczą nad uczniami Szkoły, a w szczególności: tworzą warunki wspomagające ich rozwój i przygotowują do życia w rodzinie i w społeczeństwie. Poznają warunki życia i nauki swoich wychowanków. Kształtują właściwe stosunki między uczniami, opierając je na tolerancji i poszanowaniu godności osoby. Uczą pozytywnego myślenia i rozwijanie poczucia własnej wartości. Kształtują umiejętność pracy w zespole, uczą demokratycznego podejmowania decyzji, elastyczności w zachowaniu. Realizują w toku pracy wychowawczej treści i cele programowe Programu Wychowawczego Szkoły. Rodzice Są odpowiedzialni za wychowanie i dbają o rozwój psychofizyczny swoich dzieci. Dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez dzieci, proponując im pozytywne formy wypoczynku dostępne w Szkole i poza nią. Mają prawo do zapoznania się z zadaniami i zamierzeniami dydaktyczno-wychowawczymi Szkoły. 11
Współdziałają z nauczycielami w sprawach wychowania i kształcenia dzieci. Rada Rodziców Reprezentuje ogół rodziców Szkoły oraz podejmuje działania wspierające proces wychowawczy Szkoły. Współuczestniczy w opracowaniu Programu Wychowawczego Szkoły. Pozyskuje i gromadzi środki finansowe w celu wspierania działalności Szkoły. Podejmuje działania aktywizujące rodziców Organizuje różnorodne imprezy dla uczniów. Rada Szkoły Stanowi forum porozumienia społeczności szkolnej. Pomaga dyrektorowi Szkoły w doskonaleniu organizacji i warunków pracy Szkoły. Zdobywa środki finansowe dla Szkoły. Współpracuje ze środowiskiem lokalnym i Radą Dzielnicy XV. Samorząd Uczniowski Inspiruje i organizuje życie kulturalne na terenie Szkoły i w środowisku lokalnym. Reprezentuje postawy i potrzeby środowiska uczniowskiego wobec Dyrektora Szkoły i Grona Pedagogicznego. Propaguje ideę samorządności oraz wychowania w demokracji. Angażuje uczniów do wykonywania niezbędnych prac na rzecz klasy, Szkoły i środowiska lokalnego. Dba o dobre imię i honor Szkoły oraz wzbogaca jej tradycję. Wyraża za pośrednictwem swojego opiekuna opinię dotyczącą problemów społeczności uczniowskiej. 12
IX NORMY ZACHOWANIA OBOWIĄZUJĄCE CZŁONKÓW SPOŁECZNOŚCI SZKOLNEJ Uczniowie stosują normy zachowania zgodne z zasadami i kryteriami oceny zachowania zawartymi w Wewnątrzszkolnych Zasadach Oceniania, w tym: zawsze są przygotowani do lekcji, zachowują się kulturalnie i z szacunkiem, nie stosują przemocy fizycznej, psychicznej i słownej, swoim zachowaniem, zabawami nie stwarzają zagrożenia dla siebie i innych, szanują sprzęt szkolny, swoją i cudzą własność oraz zieleń wokół Szkoły, wymienione normy zachowania stosują także w kinie, teatrze i na wycieczkach szkolnych, o złym i niebezpiecznym zachowaniu kolegów informują dorosłych. X PROPOZYCJE OGÓLNEJ TEMATYKI PLANÓW DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH W KLASACH I VI Klasa I Klasa II Klasa III Klasa IV Klasa V Klasa VI Ja i moje miejsce w grupie. Znam i stosuję normy dobrego zachowania w grupie. Znam swoje mocne i słabe strony. Potrafię zachować się w sytuacjach trudnych. Znam sposoby komunikowania się między ludźmi. Wiem jak skutecznie porozumiewać się z rówieśnikami. Znam swoje mocne i słabe strony, mam świadomość swoich zalet i wad. Potrafię planować, organizować, oceniać swoje postępowanie oraz przyjmować odpowiedzialność za własną naukę, zachowanie i działania. 13
XI SZCZEGÓŁOWE PLANY DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH W KLASACH I-VI (w załączeniu) Szczegółowe plany działań wychowawczych w klasach I-VI stanowią załącznik do Programu Wychowawczego Szkoły i są obowiązujące w danym roku szkolnym. XII EWALUACJA PROGRAMU Program Wychowawczy Szkoły jest poddawany ewaluacji i weryfikacji zgodnie z potrzebami Szkoły. CZĘŚĆ DRUGA I PRIORYTETOWE CELE WYCHOWANIA I EFEKTY WYCHOWAWCZE W POSZCZEGÓLNYCH KLASACH Klasa Cel wychowania Efekty działań wychowawczych I II III Uczeń potrafi funkcjonować w nowej grupie i efektywnie w niej działać. Uczeń zna i stosuje normy dobrego zachowania w grupie. Zna również swoje mocne i słabe strony. Uczeń potrafi zachować się w trudnych sytuacjach. Zna sposoby komunikowania się z rówieśnikami oraz z dorosłymi. Uczeń: ma poczucie przynależności do klasy, współdziała w grupie rówieśniczej i czuje się odpowiedzialny za efekty swojej pracy, dostosowuje się do norm i przestrzega je. Uczeń: zna i stosuje zwroty grzecznościowe, postępuje według przyjętych zasad dobrego zachowania, szanuje siebie, młodszych, rówieśników i dorosłych, dostrzega swoje mocne i słabe strony, zna symbole narodowe, regionalne i wie jak się wobec nich zachować. Uczeń: na swoje prawa i obowiązki, odróżnia dobro od zła i reaguje prawidłowo w sytuacjach konfliktowych, potrafi zaprezentować siebie w grupie rówieśniczej i szkolnej, wie do kogo zwrócić się ze swoimi potrzebami i problemami. 14
IV V VI Uczeń rozumie siebie i dostrzega prawidłowości rządzące światem zewnętrznym. Uczeń zna normy i zasady życia społecznego i według nich postępuje. Uczeń ma poczucie własnej wartości, dąży do określenia swojej tożsamości. Uczeń: ma poczucie swoich korzeni - rodzina, środowisko, szkoła..., ustala, jakie są jego potrzeby, obowiązki i jakie powinien podejmować decyzje, jest świadomy swoich mocnych i słabych stron, akceptuje samego siebie i swoje osobiste prawa, doświadcza różnych uczuć i potrafi je nazwać, potrafi nazwać własne zachowania, chce i wyraża potrzeby rozszerzenia swoich zainteresowań. Uczeń: jest świadomy swojej niepowtarzalności, dostrzega i akceptuje niepowtarzalność innych, potrafi tworzyć i wzmacniać pozytywne relacje międzyludzkie, posiada konkretną wiedzę o tym jak radzić sobie z trudnościami w kontaktach międzyludzkich, podejmuje próby konstruktywnego rozwiązywania problemów i konfliktów, posiada umiejętność dobrego komunikowania się: potrafi wyrażać swoje opinie i sądy, nie naruszając godności drugiej osoby, przyjmuje postawy asertywne. Uczeń: rozumie znaczenie hierarchii wartości, dostrzega wartość życia i przyjmuje je jako fundament wszystkich innych wartości, stara się poznać i zrozumieć hierarchię wartości innych ludzi, potrafi docenić wartości przyrody i rzeczy nas otaczających, próbuje odkrywać sens i cel własnego życia, wzbogaca swoją osobowość szukając życiowej pasji, ma poczucie własnej godności i szanuje godność drugiego człowieka, potrafi dostrzegać wokół siebie innych ludzi, ceni przyjaźń i miłość, 15
jest świadomy odpowiedzialności za słowo; stara się, aby jego słowa nie rozmijały się z czynami, stara się efektywnie i mądrze wykorzystywać czas, wzbogaca swoją wiedzę na temat kultury, obyczajów oraz sytuacji społecznopolitycznej w innych krajach europejskich. 16
II SZCZEGÓŁOWE ZADANIA SZKOŁY JAKO ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO W PIERWSZYM ETAPIE EDUKACYJNYM Cele i efekty działań wychowawczych 1. Miejsce dziecka w grupie rówieśniczej i nauka działania w grupie: poczucie przynależności do danej klasy, wyrażanie potrzeb działania w grupie rówieśniczej, współtworzenie i respektowanie norm grupowych, współodpowiedzialność za działania grupy. 2. Poznawanie i przestrzeganie norm dobrego zachowania w środowisku szkolnym i rodzinnym: okazywanie w słowach i działaniu szacunku wobec dorosłych, rówieśników Sposób realizacji Termin Odpowiedzialni Ewaluacja zabawy integrujące zespół klasowy, organizowanie imprez szkolnych i klasowych (ślubowanie klas pierwszych, klasowe ognisko, zabawa andrzejkowa, Mikołajki, Wigilia, Choinka Noworoczna, Bal Karnawałowy, Powitanie Wiosny) oraz wycieczek turystyczno - krajoznawczych po najbliższej okolicy, a także śródrocznych wyjazdów na zielone szkoły. podejmowanie tematyki na zajęciach integracyjnych poprzez opowiadania, scenki rodzajowe, dramę, rozmowę nauczającą, prezentacja symboli narodowych i godnego zachowania się wobec nich; nauka Hymnu Państwowego, Hymnu Szkoły, postawy i szacunku wobec Flagi, Godła Państwowego wrzesień, cały rok cały rok listopad, maj Wychowawcy Klas I-III Wychowawcy klas I-III, katecheta Obserwacja, techniki socjometryczne. Obserwacja, rozmowa z wychowankami wyniki konkursu; 17
i młodszych, nawykowe stosowanie zwrotów grzecznościowych, poznanie symboli narodowych i nabycie umiejętności zachowania się wobec nich przestrzeganie zapisów w Statucie Szkoły odnośnie noszenia jednolitego stroju i ich schludnego wyglądu 3. Kształcenie umiejętności zachowania się w sytuacjach trudnych: znajomość i rozumienie pojęć stosowane do wieku: norma, prawo, obowiązek, tolerancja, godność, świadomość własnych praw, instancji, do których można zwrócić się o pomoc, dostrzeganie różnic między ludźmi i ich akceptowanie, rozróżnianie dobra i zła i odpowiednie reagowanie, i Sztandaru Szkoły, przybliżanie dzieciom tematyki związanej z korzystaniem z telefonów komórkowych poprzez zajęcia plastyczne, techniczne. zapoznanie z dokumentami Szkoły: Statutem, Szkoły i obowiązującymi regulaminami. podejmowanie tematyki poprzez stosowanie scenek sytuacyjnych, dramy, rozmów nauczających, prac plastycznych, innych, ćwiczenia asertywności. wrzesień, październik wrzesień, październik cały rok Wychowawcy Dyrektor Szkoły Wychowawcy klas I-III Wychowawcy Klas I-III, katecheta Obserwacja uczniów podczas uroczystości szkolnych. Analiza dokumentów Funkcjonowanie systemu kar i nagród w Szkole. Obserwacja, przegląd twórczości plastycznej; 18
umiejętność odmawiania w dopuszczalnych społecznie formach. III SZCZEGÓŁOWE ZADANIA SZKOŁY JAKO ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO W DRUGIM ETAPIE EDUKACYJNYM Cele i efekty działań wychowawczych Sposób realizacji Termin Odpowiedzialni Ewaluacja 1. Rozwijanie samorządnej działalności uczniów: zrozumienie pojęcia samorządność poprzez działanie wszystkich uczniów w klasie i w Szkole, rozwijanie poczucia odpowiedzialności za sprawy klasy i Szkoły, ustalenie obowiązków uczniów, w tym związanych ze sposobem korzystania z telefonów komórkowych na terenie Szkoły oraz z noszeniem jednolitego wybór samorządu klasowego i szkolnego, opracowanie planu SU, wypracowanie i stosowanie procedur odwoławczych w wypadku naruszenia praw i obowiązków ucznia (współpraca z Rzecznikiem Praw Ucznia), współudział uczniów w organizacji i przebiegu imprez i uroczystości szkolnych, realizacja tematyki na godzinach do dyspozycji wychowawcy, konsekwentne egzekwowanie stosowania się do reguł obowiązujących w Szkole. wrzesień, październik wrzesień, październik cały rok Dyrektor Szkoły, wychowawcy klas IV VI, opiekunowie SU. Protokoły zebrań SU 19
stroju, a także sankcji w przypadku ich nieprzestrzegania, przestrzeganie zasad obowiązujących w Szkole na zajęciach i w czasie przerw, stosowanie zasad szkolnej demokracji. 2. Kształcenie umiejętności komunikowania się z rówieśnikami i dorosłymi: poznanie i stosowanie w praktyce zasad aktywnego słuchania, opanowanie umiejętności jasnego i konstruktywnego formułowania własnych wypowiedzi, opanowanie umiejętności bezpośredniego i otwartego wyrażania swoich próśb, oczekiwań i sądów, opanowanie umiejętności rozumienia uczuć innych. ćwiczenia komunikacji werbalnej i niewerbalnej, parafraza, trening asertywności na godzinach do dyspozycji wychowawcy, realizacja treści ścieżek edukacyjnych: edukacja czytelnicza i medialna, wychowanie do życia w rodzinie, ćwiczenie empatii, aranżowanie sytuacji problemowych. cały rok Wychowawcy klas IV VI, nauczyciel polonista, historyk Stworzenie tematyki godzin wychowawczych na dany rok szkolny 20
3. Poznanie swoich mocnych i słabych stron oraz praca nad nimi: nabycie umiejętności obiektywnej oceny własnego postępowania, nabycie świadomości własnych wad i zalet, akceptacja siebie, dostrzeganie wpływu innych na kształtowanie osobowości, wykształcenie postawy krytycyzmu wobec wzorców propagowanych w środkach masowego przekazu. 4. Wdrażanie do planowania własnych działań i przewidywania ich skutków: zrozumienie potrzeby wyznaczania sobie celów i dążenie do ich osiągnięcia, planowanie własnej przyszłości, kariery zawodowej, podkreślanie mocnych i słabych stron przez nauczyciela wychowawcę i nauczycieli poszczególnych przedmiotów, stosowanie aktywnych metod na godzinach do dyspozycji wychowawcy, mających na celu poznanie samego siebie, trening asertywności, realizacja ścieżki czytelniczej i medialnej, uwzględnienie w tematyce godzin do dyspozycji wychowawcy problemu masmediów. podejmowanie tematyki na godzinach do dyspozycji wychowawcy, zajęciach bloku humanistycznego, godzinach świetlicowych, dotyczących wyboru zawodu, organizowanie spotkań z przedstawicielami niektórych zawodów, np. z policjantem, lekarzem, stomatologiem, leśnikiem, urzędnikiem, itp. cały rok według planów wychowawców klasowych i wychowawców świetlicy Nauczyciele poszczególnych przedmiotów, wychowawcy klas IV VI, nauczyciel biblioteki, wychowawcy świetlicy Wychowawcy klas IV VI, wychowawcy świetlicy, Wicedyrektor Szkoły. Analiza tematyki godzin do dyspozycji wychowawcy, zapis w dziennikach lekcyjnych i dzienniku zajęć świetlicowych. j.w. 21
nabycie umiejętności dokonania samokontroli i samooceny. 5. Kształtowanie postaw ekologicznych i prozdrowotnych. 6. Kultywowanie tradycji i kultury: dostrzeganie własnych korzeni i swojego miejsca na Ziemi, poznanie elementów historii i kultury najbliższego środowiska, budzenie szacunku do symboli regionalnych, postaci związanych z historią regionu i jego współczesnym życiem, udział w konkursach i akcjach ekologicznych, np. zbiórka makulatury, organizowanie Dnia Sportu, organizowanie wycieczek krajoznawczych. realizacja treści ścieżki Wychowanie patriotyczne, udział w konkursach o tematyce regionalnej, przygotowanie Jasełek Bożonarodzeniowych, współpraca z Klubem Kuźnia, domami kultury, muzeami cały rok maj cały rok cały rok według harmonogramu organizatorów grudzień cały rok Wychowawcy klas IV VI, nauczyciel przyrody, nauczyciele wychowania fizycznego Nauczyciel historii, języka polskiego, przyrody, katecheci Wyniki konkursów, protokoły z akcji Zapisy w dzienniku Wytwory sztuki, ekspozycje, Regulaminy i wyniki konkursów Inscenizacje 7. Ukazanie roli rodziny w życiu Uwzględnienie w tematyce godzin cały rok Wychowawcy, Analiza tematyki 22
człowieka: przekonanie o nadrzędnej roli rodziny w życiu każdego człowieka funkcje rodziny, wspieranie rodziców w procesie wychowania, poznanie praw i obowiązków dziecka oraz rodziców, uświadomienie konieczności dostosowania swoich potrzeb z możliwościami rodziców, omówienie wpływu atmosfery rodzinnej na funkcjonowanie człowieka. 8. Współdziałanie z rodzicami w procesie wychowania. wychowawczych, realizacja treści ścieżki wychowanie do życia w rodzinie, edukacja patriotyczna, pogadanka, rozmowa nauczająca na zajęciach języka polskiego, historii, przyrody, wykonanie drzewa genealogicznego. współpraca z rodzicami w zakresie wychowania dzieci, działalność Rady Rodziców, spotkania z rodzicami, udział rodziców w przedstawieniach i uroczystościach szkolnych, np. spotkanie wigilijne, andrzejkowe, obchody Dnia Dziecka, Choinka, festyn szkolny, cały rok kalendarz imprez i uroczystości oraz według harmonogramu spotkań z rodzicami. nauczyciele poszczególnych przedmiotów Dyrekcja, wychowawcy klas, Rada Rodziców. godzin do dyspozycji wychowawcy, wytwory uczniów. 23
IV ZASADY UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W OBSZARZE KSZTAŁCENIA UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI 1. Szkoła zapewnia świadczenia pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom w środowisku jego nauczania i wychowania oraz podnosi i usprawnia jakość systemu kształcenia i wychowania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. 2. Rozwiązania stanowią kontynuację już rozpoczętych działań, wpisanych w nową podstawę programową wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego. 3. Szkoła dokonuje wstępnej diagnozy specjalnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów oraz rozpoznaje ryzyko specyficznych trudności w uczeniu się, uzdolnień i predyspozycji, a także udziela indywidualnego wsparcia. 4. Nauczyciele pracujący z uczniem i zatrudnieni w szkole specjaliści tworzą Zespoły, których zadaniem jest przeprowadzenie wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia oraz opracowanie Indywidualnego Programu Edukacyjno- Terapeutycznego dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. 5. Dla uczniów z trudnościami w nauce, którzy posiadają opinie poradni psychologiczno-pedagogicznej, orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania lub obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, zdiagnozowane trudności w nauce, nie mają opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, Zespoły opracowują Kartę Indywidualnych Potrzeb Ucznia. 6. Nauczyciele pracujący z uczniem opracowują Plan Działań Wspierających ucznia lub grupy uczniów o jednorodnych potrzebach. 7. Zespoły kwalifikują uczniów do zajęć obowiązkowych, dodatkowych, nadobowiązkowych (tzw. wspierających). 8. Zespoły mają za zadanie wyrażanie opinii w sprawie dostosowania warunków przeprowadzania sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych. 24
9. Rodzice ucznia mogą uczestniczyć w pracach Zespołu w części dotyczącej ich dziecka. 10. Dyrektor Szkoły decyduje o warunkach dostosowania pomocy pedagogiczno-psychologicznej po zasięgnięciu opinii Zespołów. V MOTYWOWANIE W SYSTEMIE ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH SZKOŁY - SYSTEM NAGRÓD I KAR W ZAKRESIE WYPEŁNIANIA OBOWIĄZKÓW 1. Tryb ustalania oceny zachowania określają Wewnątrzszkolne Zasady Oceniania. 2. Na zakończenie roku szkolnego uczeń może być nagradzany i karany zgodnie z zapisami w Statucie Szkoły. VI WZORZEC OSOBOWY UCZNIA SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 85 W KRAKOWIE Uczeń po I etapie edukacyjnym Szkoły Podstawowej nr 85 (kl. I III) Dobrze zna swoje otoczenie, dom i Szkołę. Lubi Szkołę i na ogół chętnie się uczy. Formułuje pytania i poszukuje na nie odpowiedzi. Jest otwarty i ciekawy świata, jest chętny do podejmowania działań. Czuje potrzebę kontaktu z przyrodą. Jest odpowiedzialny. Rozumie potrzebę ponoszenia konsekwencji swoich działań. Próbuje rozpoznać i nazwać swoje uczucia oraz rozwiązać konflikty bez agresji. Jest otwarty. Łatwo nawiązuje kontakt z innymi dziećmi oraz z dorosłymi. Nawiązuje przyjazne kontakty z innymi ludźmi, współdziała z nimi i akceptuje ich odmienność. Jest prawy. Stosuje się do norm obowiązujących w jego otoczeniu. Rozróżnia zachowania złe i dobre; wie, że należy dobrze postępować. Jest rozważny. Szanuje zasady bezpieczeństwa i higieny. Potrafi je stosować w swoich codziennych czynnościach. Zna symbole narodowe, regionalne i wie jak się wobec nich zachować. 25
Uczeń po II etapie edukacyjnym Szkoły Podstawowej nr 85 (kl. IV VI) Doskonale funkcjonuje w swoim naturalnym otoczeniu (w domu i Szkole). Jest pogodny, pozytywnie patrzy na otaczający go świat, siebie i innych ludzi. Jest aktywny, ciekawy świata, interesuje się otaczającym go światem. Stara się poszerzać swoją wiedzę. Jest krytyczny, potrafi selekcjonować i porządkować zdobywane informacje i ocenić ich przydatność do określonego celu. Jest odpowiedzialny, stara się przewidzieć skutki swoich działań. Cieszy się z sukcesów, akceptuje porażki, ale jeśli jest w stanie - wytrwale i konsekwentnie szuka innych rozwiązań. Jest otwarty. Wykorzystuje możliwości, jakie stwarzają mu dom i Szkoła. Chętnie nawiązuje kontakty, prezentując swój punkt widzenia i rozważając poglądy innych. Łatwo nawiązuje współpracę z innymi ludźmi. Jest prawy. Rozróżnia dobre i złe uczynki. Jest punktualny. Dotrzymuje terminów. Szanuje czas swój i innych ludzi. Jest rozważny. Zna zagrożenia występujące w jego środowisku. Potrafi zapewnić bezpieczeństwo sobie i innym. Postępuje zgodnie z zasadami higieny. Jest tolerancyjny. Rozumie, że różnice między ludźmi są czymś normalnym i pożądanym. Stara się każdego rozumieć i dostrzec w nim coś dobrego. Umie rozpoznać i nazwać swoje uczucia oraz rozwiązać konflikty bez agresji. Szanuje symbole narodowe i religijne. Jest wrażliwy uczy się dostrzegać problemy innych i stara się pomagać w trudnych sytuacjach, szuka pomocy i umie o nią poprosić, nie przechodzi obojętnie obok potrzebujących. Rozumie, że nie wolno zaspakajać własnych potrzeb cudzym kosztem. Szanuje swoją i cudzą własność. Dba o swój wygląd i higienę osobistą. Wykazuje wysoką kulturę bycia we wszystkich sytuacjach na terenie Szkoły i poza nią. Okazuje szacunek w stosunku do uczących, pracowników Szkoły i kolegów. Swoją postawą i zachowaniem daje przykład do naśladowania dla innych. 26