Psychologia światopoglądu prawicowego (Duckitt, 2001; Duckitt i Sibley, 2010; Asbrock, Sibley i Duckitt, 2010)

Transkrypt

1 1 Psychologia społeczna Michał Bilewicz Obserwuję, kto tam chodzi na demonstracje. Tam chodzą stare upiory bolszewickie, ubeckie wdowy chodzą, oczadzeni chodzą i chodzą jeszcze pożyteczni idioci, pan Borowski vel Berman Prawicowy autorytaryzm (Altemeyer, 1981, 1988, 1996) Skłonność do podporządkowania się autorytetom (autorytarna uległość) Reagowanie ogólną agresją w stosunku do osób nie respektujących autorytarnych wartości (autorytarna agresja) Przywiązanie do norm i tradycji wyznawanych przez autorytety (konwencjonalizm) Psychologia światopoglądu prawicowego (Duckitt, 2001; Duckitt i Sibley, 2010; Asbrock, Sibley i Duckitt, 2010) Badania mowy nienawiści (Bilewicz, Soral, Marchlewska i Winiewski, 2017; Political Psychology) Psychologia społeczna czyli co? Psychologia społeczna próba zrozumienia i wyjaśnienia, w jaki sposób rzeczywista, wyobrażona czy też założona obecność innych osób wpływa na myśli uczucia i zachowania pojedynczych osób (Allport, 1954) Wprowadzenie (lektura główna: s ) 1

2 14 Wielkie pytania psychologii społecznej: KIEDY? Potęga sytuacji społecznej Ludzie różnie myślą w zależności od kontekstu Obecność innych wpływa na zachowanie Konformizm, posłuszeństwo; ale też: potrzeba dystynktywności Lingwistyka Gramatyczne wskaźniki procesów psychologicznych (postawy, poznanie, atrybucje) (e.g. Semin & Fiedler, 1991) Potoczne wyjaśnienia (Antaki, 1994; Hilton, Slugoski, 1986) Ilościowa analiza tekstu (LIWC, Pennebaker, 1997) Różnice: Zainteresowanie stanami umysłu Procesy utajone (szybsze niż język!) 21 Socjologia Badanie procesów grupowych i międzygrupowych (Brown, 2000) Badania podzielanej rzeczywistości społecznej (Echterhoff, Higins, Levine, 2009) Badania sondażowe na dużych próbach Różnice: Eksperyment jako główna metoda Indywidualizm metodologiczny i ontologiczny 22 Antropologia kultury Zainteresowanie kulturą (Triandis, 1994) Badania międzykulturowe (Bond & Smith, 1996) Krytyczna psychologia społeczna (Gergen, 1985) Różnice: 2

3 Metodologia pozytywistyczna (np. eksperyment) Podejście indywidualistyczne Kultura jako moderator Poszukiwanie praw uniwersalnych Psychologia osobowości/różnic indywidualnych Waga różnic indywidualnych (Triandis, 1994) Wpływ psychoanalizy Podobieństwo metodologiczne Różnice: Wpływ sytuacji Metoda eksperymentalna Procesy na poziomie grupowym, reprezentacje społeczne Psychologia poznawcza Zainteresowanie ludzkimi procesami poznawczymi (Billig, 1976) Podobieńśtwo metodologiczne (priming, czasy reakcji, kategoryzacje, itp.) Różnice: Emergentne zjawiska społeczne Efekt: Social cognition! Inni sąsiedzi Ekonomia Historia Neuronauka Psychologia rozwojowa Psychologia kliniczna Politologia A czasem nawet: Fizyka i matematyka (dynamiczna psychologia społeczna) Zastosowania Psychologia społeczna przydaje się w szkole (np. klasa układankowa)... reklamie (np. techniki wpływu społecznego)... szpitalu (np. badania dotyczące wpływu postaw na zdrowe zachowania)... kraju podzielonym konfliktem (np. interwencje Stauba w Rwandzie, Hewstone a w Irlandii Północnej, Okrągły Stół w Polsce Reykowski) 3

4 ... i w wielu, wielu innych sytuacjach Socjologiczne korzenie psychologii społecznej Thomas i Znaniecki (1918): badania chłopów polskich w Ameryce wprowadzają pojęcie postawy Durkheim (1897): badania nad samobójstwem anomia, reprezentacje społeczne Marks (1848): pojęcie ideologii, uprawomacnianie systemu Europejskie korzenie psychologii społecznej Początki w Europie, potem w reakcji na rozwój nazizmu w Niemczech główne centrum w USA Max Wertheimer Kurt Koffka Kurt Lewin Erich Fromm Theodor W. Adorno Europejskie korzenie psychologii społecznej Przykład: Theodor W. Adorno Szkoła Frankfurcka (Marcuse, Horkheimer) Filozoficzne analizy totalitaryzmu i kultury masowej Połączenie psychoanalizy i marksizmu Princeton University (Radio Research z Paulem Lazarsfeldem) Ilościowa analiza propagandowej treści mediów University of California Los Angeles (Sanford, Frenkel-Brunswick) Osobowość autorytarna Wymagania Egzamin: 60% oceny test 40% oceny esej Zadanie w czasie zajęć: Raz w ciągu semestru niezapowiedziane krótkie kolokwium w czasie wykładu. Pozytywna ocena zwalnia z eseju na egzaminie z maksymalną oceną. Lektury Lektura główna: Psychologia Społeczna Richard Crisp & Rhiannon Turner Wydawnictwo Naukowe PWN Sprawczość i Wspólnotowość Bogdan Wojciszke, Wyd. GWP Rozdział: 4

5 1. Interpretacja ludzkich działań 32 Lektury Psychologia poznania społecznego red. M. Kossowska i M. Kofta, PWN Rozdziały: 1. Motywowane poznanie społeczne 15. Ku zmienności i zróżnicowaniu: współczesna psychologia poznania międzygrupowego 33 Lektury Uprzedzenia w Polsce red. A. Stefaniak, M. Bilewicz i M. Winiewski (wyd. Liberi Libri, na zasadzie Creative Commons) Rozdziały: Społeczne kontakty Polaków, czyli czy znamy ludzi innych niż my sami i czy chcemy ich poznawać? Syndrom międzygrupowej wrogości w Polskim Sondażu Uprzedzeń 2 Seksizm w Polsce 34 Kontakt bilewicz@psych.uw.edu.pl Dyżur (p.7): Poniedziałek Strona: Wtorek, Podstawowe czasopisma w psychologii społecznej Journal of Personality and Social Psychology Personality and Social Psychology Bulletin Journal of Social Issues Group Processes & Intergroup Relations Social Cognition 5

6 European Journal of Social Psychology British Journal of Social Psychology W Polsce: Psychologia Społeczna 6