Budowa definicji równościowej

Transkrypt

1 Definicje

2

3

4

5 Budowa definicji równościowej

6

7 Klasyczna formuła definicji: Wyraz A znaczy tyle co B, mające cechę C. Definiując A należy podać: najbliższy rodzaj B ( genus proximus) różnicę gatunkową C (differentia specifica) Przykład: Kwadrat (A) jest to prostokąt (B) równoboczny (C).

8 DEFINICJA KONTEKSTOWA

9

10

11 Definicja naturalna definiendum spójnik genus proximusrodzaj najbliższy differentia specificaróżnica gatunkowa Adrenalina jest to hormon wydzielany przez nadnercza. Oportunista jest to osoba pozbawiona stałych zasad, naginająca się do okoliczności dla osobistych korzyści. Szmira jest to obraz, rzeźba utwór literacki, muzyczny, teatralny lub filmowy pozbawiony wartości artystycznych i ideowych.

12 Definicja genetyczna definiendum spójnik genus proximusrodzaj najbliższy Szadź jest to biały osad kryształków lodu Paraplegia jest to porażenie obu kończyn dolnych differentia specificaróżnica gatunkowa narastający na cienkich przedmiotach wskutek zamarzania kropelek przechłodzonej mgły przy ich zetknięciu z przedmiotami w temperaturze niższej od 0 C. występujące w następstwie uszkodzenia rdzenia kręgowego.

13 Definicja finalna definiendum spójnik genus proximusrodzaj najbliższy Propaganda jest to szerzenie, wyjaśnianie lub rozpowszechnianie pewnych poglądów, idei, haseł Szykanowanie jest to rozmyślne działanie differentia specificaróżnica gatunkowa w celu pozyskania zwolenników, wywołania u nich odpowiednich dążeń lub skłonienia ich do odpowiedniego postępowania. w celu zrobienia komuś przykrości lub stwarzania mu utrudnień.

14 Definicja przez abstrakcję- jest stosowana do określenia wspólnej własności przysługującej przedmiotom pod jakimś względem jednakowym. Schemat ogólny definicji przez abstrakcję terminu P: P(x)=P(y) xry P(x)- własność P przedmiotu x R- relacja równoważności ( symetryczna, zwrotna, przechodnia)

15 Przykłady definicji przez abstrakcję Ciężar ciała x jest identyczny z ciężarem ciała x ciało x równoważy się na wadze z ciałem y. Dwa zbiory posiadają tę samą liczbę kardynalną gdy zbiory te są równoliczne: liczba kardynalna zbioru X równa się liczbie kardynalnej zbioru Y gdy istnieje wzajemne jednoznaczne odwzorowanie zbioru X na zbiór Y.

16 Definicje-zakres stosowalności

17 Definicje bezwarunkowe to te, których stosowanie nie wymaga żadnych ograniczeń. Schemat ogólny: A(x) Φ(x) A-definiowany atrybut Φ(x)-symbol schematu zdaniowego x-zmienna wolna (nie związana kwantyfikatorem) Przykład: x jest murzynem x jest człowiekiem x jest czarnoskóry.

18 Definicje warunkowe to te, których sens i ważność zależne są od jakiegoś warunku ograniczającego zakres ich stosowalności. Schemat ogólny: P(x) [A(x) Φ(x)] P- predykat opisujący warunek stosowalności Przykład zwykłej definicji warunkowej: Definicja dzielenia liczb rzeczywistych y 0 (x:y=z z y=x)

19 Definicję warunkową atrybutu A nazywamy definicją operacyjną jeżeli w schemacie P(x) [A(x) Φ(x)] predykat na miejscu zmiennej P opisuje jakąś czynność lub operację wykonaną na przedmiocie x. Przykład: (Umieszczamy x w bliskości opiłków żelaznych) (x jest MAGNESEM x przyciąga opiłki )

20 Definicję warunkową atrybutu A nazywamy definicją redukcyjną jeżeli w schemacie P(x) [A(x) Φ(x)] predykat na miejscu zmiennej P opisuje stan lub sytuację statyczną przedmiotu x. Przykład: (x jest prawem majątkowym) (x jest zbywalne zasadna jest możliwość przeniesienia prawa x na inne podmioty.)

21 Błędy definiowania: 1.Nieznane przez nieznane ignotum per ignotum 2.Błędne koło : bezpośrednie idem per idem pośrednie 1.Nieadekwatność definicji: Definicja za szeroka Definicja za wąska Definicja, w której zakresy definiendum i definiensa się krzyżują Błąd przesunięcia kategorialnego 4.Wieloznaczność definicji 5.Pleonazm definicji (zbędne przepełnienie)

22 Błędy logiczne wypowiedzi

23 Amfibolia wyrażenie wieloznaczne ze względu na wadliwą budowę. Wieloznaczność strony czynnej Dzieci dostrzegły rekiny. Wieloznaczność składni dopełniacza Oskarżenie Kowalskiego Inne Depesza: WYPUŚCIĆ NIE WOLNO ROZSTRZELAĆ

24 Ekwiwokacja- błąd logiczny wypowiedzi powstały na skutek używania w wywodzie tego samego słowa lub zwrotu w różnych znaczeniach, pomimo, iż względy poprawności wymagają, by znaczenie było to samo. Przykład: Kto ukończył 18 lat, może kupić samochód. Kto może kupić samochód, ma dużo pieniędzy. Zatem: Kto ukonczył18 lat, ma dużo pieniędzy.

25