Etyka i filozofia współczesna wykład 11. Logiczna kultura argumentacji:

Transkrypt

1 Logiczna kultura argumentacji:

2 Logiczna kultura argumentacji: wypowiedź argumentacyjna a wnioskowanie, przyczyny nieporozumień, definiowanie i błędy w definiowaniu.

3 Wnioskowanie: proces poznawczy, który od uznania przesłanek prowadzi do uznania wniosku.

4 Wnioskowanie: proces poznawczy, który od uznania przesłanek prowadzi do uznania wniosku. Wypowiedź argumentacyjna: wypowiedź, w której przedstawia się pewną opinię oraz jej uzasadnienie.

5 Wnioskowania: dedukcyjne, indukcyjne, abdukcyjne (np. do najlepszego wyjaśnienia ).

6 DEDUKCJA: Każdy Polak lubi bigos. Piotr jest Polakiem. Piotr lubi bigos. INDUKCJA: Piotr jest Polakiem. Piotr lubi bigos. Każdy Polak lubi bigos. ABDUKCJA: Każdy Polak lubi bigos. Piotr lubi bigos. Piotr jest Polakiem. reguła warunek wynik warunek wynik reguła reguła wynik warunek

7 DEDUKCJA: Każdy Polak lubi bigos. Piotr jest Polakiem. Piotr lubi bigos. reguła warunek wynik Wypowiedź 1: Każdy Polak lubi bigos. Piotr jest Polakiem. Zatem Piotr lubi bigos.

8 DEDUKCJA: Każdy Polak lubi bigos. Piotr jest Polakiem. Piotr lubi bigos. reguła warunek wynik Wypowiedź 2: Piotr lubi bigos. Wiadomo przecież, że (ponieważ, jest przecież jasne, że) Piotr jest Polakiem, a każdy każdy Polak lubi bigos.

9 DEDUKCJA: Każdy Polak lubi bigos. Piotr jest Polakiem. Piotr lubi bigos. reguła warunek wynik Wypowiedź 3: Piotr lubi bigos Dlaczego? Ponieważ jest Polakiem. No i co z tego? Przecież każdy Polak lubi bigos.

10 DEDUKCJA: Każdy Polak lubi bigos. Piotr jest Polakiem. Piotr lubi bigos. reguła warunek wynik Wypowiedź 4: Piotr lubi bigos! Dlaczego? Ponieważ jest Polakiem.

11 DEDUKCJA: Każdy Polak lubi bigos. Piotr jest Polakiem. Piotr lubi bigos. reguła warunek wynik Wypowiedź 4: Piotr lubi bigos! Dlaczego? Ponieważ jest Polakiem. Wypowiedź 5: Piotr lubi bigos, ponieważ każdy Polak lubi bigos.

12 ABDUKCJA: Każdy Polak lubi bigos. Piotr lubi bigos. Piotr jest Polakiem. reguła wynik warunek Wypowiedź 6: Piotr jest Polakiem! Nie wydaje mi się. Przecież lubi bigos. No i co z tego? Przecież każdy Polak lubi bigos.

13 ABDUKCJA: Każdy Polak lubi bigos. Piotr lubi bigos. Piotr jest Polakiem. reguła wynik warunek Wypowiedź 7: Piotr jest Polakiem! Nie wydaje mi się. Przecież lubi bigos. Która reguła funkcjonuje jako przesłanka entymematyczna: każdy Polak lubi bigos czy każdy, kto lubi bigos, jest Polakiem?

14 Wypowiedź 1: Każdy Polak lubi bigos. Piotr jest Polakiem. Zatem Piotr lubi bigos. Wypowiedź 8: Każdy Polak lubi bigos. Ponieważ Piotr jest Polakiem i lubi bigos.

15 Wypowiedź 1: Każdy Polak lubi bigos. Piotr jest Polakiem. Zatem Piotr lubi bigos. Wypowiedź 8: Każdy Polak lubi bigos. Ponieważ Piotr jest Polakiem i lubi bigos. Wypowiedź 2: Piotr lubi bigos. Ponieważ każdy każdy Polak lubi bigos, a Piotr jest Polakiem. Wypowiedź 9: Piotr lubi bigos. Każdy każdy Polak lubi bigos. Zatem Piotr jest Polakiem.

16 Przyczyny nieporozumień: okazjonalność, wieloznaczność (leksykalna i składniowa).

17 Nieporozumienia spowodowane przez okazjonalność: ja, ty, on, ona, tutaj, tam, teraz, dzisiaj, wczoraj, itp.

18 Nieporozumienia spowodowane przez okazjonalność: ja, ty, on, ona, tutaj, tam, teraz, dzisiaj, wczoraj, itp. automatyczne wyrażenia okazjonalne versus wyrażenia wskazujące

19 Nieporozumienia spowodowane przez okazjonalność: referencyjne / anaforyczne użycie wyrażeń okazjonalnych: On jest pilotem, Teraz młodzież jest inna, Tutaj trudno znaleźć dobrego fachowca od mediacji ;

20 Nieporozumienia spowodowane przez okazjonalność: referencyjne / anaforyczne użycie wyrażeń okazjonalnych: On jest pilotem, Teraz młodzież jest inna, Tutaj trudno znaleźć dobrego fachowca od mediacji ; Piotr jest pilotem. On jest wspaniały, Piotr podarował Jankowi samochód. Chyba go lubię, Kiedy Piotr bił się z Janem, Karolina aktywnie mu pomagała.

21 Nieporozumienia spowodowane przez wieloznaczność leksykalną: wieloznaczność związana z użyciem homonimów, wieloznaczność związana z użyciem wyrażeń polisemicznych, wieloznaczność związana z użyciem wyrażeń w znaczeniu idiomatycznych.

22 Nieporozumienia spowodowane przez wieloznaczność leksykalną: supozycje (role znaczeniowe) nazw: prosta: Wczoraj na podwórku widziałem psa. Pies podał mi łapę. formalna: Pies jest zwierzęciem domowym. materialna: «Pies» składa się z 4 liter.

23 Nieporozumienia spowodowane przez wieloznaczność leksykalną: supozycje (role znaczeniowe) czasowników: znaczenie aktualne: Piotr gra w szachy gra teraz ; znaczenie potencjalne: Piotr gra w szachy grywa.

24 Nieporozumienia spowodowane przez wieloznaczność leksykalną: supozycje (role znaczeniowe) czasowników: A: Czy Piotr pije alkohol? B: Tak. C: Nieprawda! Widzę, że pije mleko.

25 Ekwiwokacja: błąd logiczny powstały na skutek używania w wypowiedzi argumentacyjnej tego samego słowa lub zwrotu w różnych znaczeniach, mimo że względy poprawności wymagają, by znaczenie było to samo. Jeśli ktoś jest pełnoletni, może kupić dom. Jeśli ktoś może kupić dom, to ma dużo pieniędzy. Zatem jeśli ktoś jest pełnoletni, to ma dużo pieniędzy.

26 Ekwiwokacja: Jeśli Piotr jest inteligentny, to gra w szachy. Jeśli Piotr gra w szachy, to nas nie odwiedzi. Zatem jeśli Piotr jest inteligentny, to nas nie odwiedzi.

27 Ekwiwokacja: Mariola marzy, by zostać gwiazdą. Gwiazda jest kulistym ciałem niebieskim stanowiące skupisko powiązanej grawitacyjnie materii w stanie plazmy, w którym zachodzą reakcje termojądrowe. Zatem Mariola marzy, by zostać kulistym ciałem niebieskim stanowiącym skupisko powiązanej grawitacyjnie materii w stanie plazmy, w którym zachodzą reakcje termojądrowe.

28 Nieporozumienia spowodowane przez wieloznaczność składniową, czyli amfibolię: wieloznaczność strony czynnej: Dzieci zjadły rekiny. Byt określa świadomość. Spadek indeksów giełdowych spowodował wzrost bezrobocia. Koszty przewyższają dochody.

29 Nieporozumienia spowodowane przez wieloznaczność składniową, czyli amfibolię: wieloznaczność składni dopełniacza: krytyka opozycji, oskarżenie ministra,

30 Nieporozumienia spowodowane przez wieloznaczność składniową, czyli amfibolię: wieloznaczność składni dopełniacza: krytyka opozycji, oskarżenie ministra, książka Jana, polski obóz koncentracyjny,

31 Nieporozumienia spowodowane przez wieloznaczność składniową, czyli amfibolię: wieloznaczność składni dopełniacza: Piotr przedstawił krytykę teorii, którą popieram.

32 Nieporozumienia spowodowane przez wieloznaczność składniową, czyli amfibolię: wieloznaczność spowodowana brakiem przecinka: Wypuścić nie wolno rozstrzelać (treść rozkazu na piśmie).

33 Inne przykłady amfibolii: Oskarżony zakopał łup wraz z żoną i teściową.

34 Inne przykłady amfibolii: Oskarżony zakopał łup wraz z żoną i teściową. Jan był kochającym mężem i ojcem wielu wspaniałych kobiet.

35 Inne przykłady amfibolii: Oskarżony zakopał łup wraz z żoną i teściową. Jan był kochającym mężem i ojcem wielu wspaniałych kobiet. Jan miał na sobie spodnie dżinsowe i marynarkę po dziadku.

36 Inne przykłady amfibolii: Anna chce porozmawiać o uczniach pijących alkohol z dyrektorem szkoły.

37 Inne przykłady amfibolii: Anna chce porozmawiać o uczniach pijących alkohol z dyrektorem szkoły. Zatrudnię osobę potrafiącą obsługiwać komputer i tapicera.

38 Inne przykłady amfibolii: Anna chce porozmawiać o uczniach pijących alkohol z dyrektorem szkoły. Zatrudnię osobę potrafiącą obsługiwać komputer i tapicera. Zabrania się głośnych rozmów i spacerów z psami.

39 Definiowanie

40 Definiowanie Definicja równościowa: definiendum + łącznik + definiens

41 Definiowanie Definicja równościowa: definiendum + łącznik + definiens definicja klasyczna / definicja nieklasyczna

42 Błędy w definiowaniu: idem per idem (dygresja: definicje kontekstowe), ignotum per ignotum, definicja za wąska, definicja za szeroka, przesunięcie kategorialne.