Brak Barier dla Przedsiębiorczości i Niepełnosprawności

Transkrypt

1 Tworzenie Liderów dla Przyszłości: Brak Barier dla Przedsiębiorczości i Niepełnosprawności Europejskie doświadczenia w przedsiębiorczości osób z niepełnosprawnościami: Analiza i raport z głównymi wnioskami "El apoyo de la Comisión Europea para la elaboración de esta publicación no implica la aceptación de sus contenidos, que es responsabilidad exclusiva de los autores. Por tanto, la Comisión no es responsable del uso que pueda hacerse de la información aquí difundida."

2 1 Spis treści Wstęp 3 Streszczenie Programu Erasmus+ i jego celów Rozdział 1 5 Ramy koncepcyjne Definicja niepełnosprawności i sytuacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami w krajach uczestniczących w projekcie Definicja przedsiębiorczości i kluczowe wskaźniki efektywności Rozdział 2 13 Cele główne i szczegółowe oraz oczekiwane rezultaty Rozdział 3 16 Metodologia Proces zbierania danych Narzędzia użyte podczas zbierania danych Kwestionariusz dla przedsiębiorców Katalog Dobrych Praktyk Rozdział 4 22 Główne dane pozyskane z analizy kwestionariuszy Rozdział 5 29 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk Definicja Dobrych Praktyk Wartość dodana w projekcie Erasmus+ Przeanalizowane aspekty i rezultaty Krótki opis Dobrych Praktyk Rozdział 6 44 Wnioski i rekomendacje Aneks I: Baza danych podmiotów uczestniczących

3 Wstęp Streszczenie Programu Erasmus+ i jego celów Tworzenie Liderów dla przyszłości: brak barier dla przedsiębiorczości i niepełnosprawności (Tworzenie Liderów) jest projektem promowanym i koordynowanym przez Fundację Prevent, organizację z szerokim doświadczeniem i fachową wiedzą dotyczącą szkolenia osób z niepełnosprawnościami mającego na celu zatrudnienie i włączenie społeczne. Ogólnym celem projektu jest wspomaganie pełnej społecznej integracji osób z niepełnosprawnościami poprzez przedsiębiorczość i oferowanie im wysokiej jakości szkoleń dostosowanych do ich potrzeb. Dlatego też beneficjentami tego projektu są osoby, które podejmują własną inicjatywę lub samozatrudnienie lub inny rodzaj przedsiębiorczości z różnych powodów: może to być powodowane czystą przedsiębiorczą motywacją bądź silną potrzebą osobistej niezależności, których te osoby nie mogą znaleźć na zwykłym rynku pracy lub w ramach zatrudnienia chronionego. Spisaliśmy też następujące cele operacyjne: Zidentyfikowanie właściwej metodologii szkoleniowej Zidentyfikowanie właściwych treści i materiałów szkoleniowych zgodnych z wysokimi standardami jakości Poinformowanie i uwrażliwienie wszystkich interesariuszy o umiejętnościach i o jakości inicjatyw dotyczących przedsiębiorczości realizowanych przez osoby z niepełnosprawnościami To jest projekt, który promuje włączanie i normalizację funkcjonalnej różnorodności, ułatwiając interakcje beneficjentów ze środowiskami, które nie są specjalnie zaprojektowane dla osób z niepełnosprawnościami. 3 "El apoyo de la Comisión Europea para la elaboración de esta publicación no implica la aceptación de sus contenidos, que es responsabilidad exclusiva de los autores. Por tanto, la Comisión no es responsable del uso que pueda hacerse de la información aquí difundida."

4 Wstęp Podmioty zaangażowane w projekt promują aktywny udział swoich beneficjentów, jak również beneficjentów innych podmiotów i pozostałych profesjonalnych zasobów dostępnych na terenie, na którym działają, więc mogą zaoferować swoją fachową wiedzę celem wzbogacenia otrzymanych rezultatów dzięki współpracy. Wymiar ponadnarodowy projektu, w ramach programu Erasmus+, oferuje podwójną szansę: poszerza zakres poszukiwań innowacyjnych i bardziej efektywnych interwencji, poprzez ponadnarodowe sieci wymiany i nauki, a także znacząco zwiększa wpływ informacji, szkoleń i stanu świadomości na temat osób z niepełnosprawnościami, poprzez upowszechnianie działań zawartych w projekcie. Z tych wszystkich powodów, Tworzenie Liderów jest oparte na sojuszu ukształtowanym w 2015 roku, pod przewodnictwem Hiszpanii, z Wochami, Francją i Polską, reprezentowanym przez poniższe podmioty: Consorzio IES Italy Fundacja Aktywizacja Poland Mine de Talents France Coop Conseils France Liberconsultores Spain Fundación Privada Prevent Spain 4 "El apoyo de la Comisión Europea para la elaboración de esta publicación no implica la aceptación de sus contenidos, que es responsabilidad exclusiva de los autores. Por tanto, la Comisión no es responsable del uso que pueda hacerse de la información aquí difundida."

5 1 Rozdział

6 Rozdział 1 Ramy koncepcyjne Definicja niepełnosprawności i sytuacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami w krajach uczestniczących w projekcie Niepełnosprawność jest terminem parasolowym, kryjącym upośledzenia, ograniczenia ruchowe, a także ograniczenia możliwości uczestnictwa Upośledzenie (inaczej osłabienie) jest problemem funkcjonalnym lub strukturalnym dotyczącym ciała; ograniczenie ruchowe jest trudnością napotykaną przez daną jednostkę podczas wykonywania zadania bądź aktywności; z kolei ograniczenie uczestnictwa jest problemem doświadczanym przez daną jednostkę w momencie angażowania się w różne sytuacje życiowe. Stąd niepełnosprawność to nie tylko problem zdrowotny. To złożone zjawisko wpływające na interakcje pomiędzy właściwościami ludzkiego ciała i cechami społeczności, w której dana osoba żyje. (OMS, 2016) 6 "El apoyo de la Comisión Europea para la elaboración de esta publicación no implica la aceptación de sus contenidos, que es responsabilidad exclusiva de los autores. Por tanto, la Comisión no es responsable del uso que pueda hacerse de la información aquí difundida."

7 Rozdział 1 Ramy koncepcyjne Dostrzegamy to, że niepełnosprawność nie jest już definiowana jako kwestia tylko zdrowotna, lecz jako złożone zjawisko interakcji pomiędzy jednostką a społecznością, w której on/ona żyje. Dlatego też środowisko staje się kluczowym elementem kształtującym stopień ubezwłasnowolnienia lub autonomii danej osoby oraz polem, na którym będzie potrzebne i możliwe dokonanie zmian celem poprawienia jakości życia osób z niepełnosprawnościami. Biorąc pod uwagę te fakty, nie jest zaskakującym, że niepełnosprawność jest postrzegana jako obszar priorytetowy interwencji, zarówno w krajowych jak i w ponadnarodowych projektach. Niepełnosprawność w Hiszpanii Królewski Dekret ustawodawczy 1/2013 z 29 listopada, zatwierdzający zmieniony tekst Głównego Prawa osób z niepełnosprawnościami i ich włączenia społecznego, w Artykule 4 stwierdza: Osoby z niepełnosprawnościami są tymi, które mają fizyczne, psychiczne, intelektualne lub sensoryczne trwałe upośledzenia, które w interakcji z różnymi barierami mogą utrudniać ich pełne i efektywne uczestnictwo w społeczeństwie na równi z innymi osobami Dodatkowo, do zapisów poprzedniego ustępu, dla wszystkich celów, osoby z niepełnosprawnościami będą uznawane za te, u których rozpoznano stopień niepełnosprawności równy lub wyższy niż 33% 7 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

8 Rozdział 1 Ramy koncepcyjne Jeśli chodzi o Hiszpanię, należy podkreślić następujące dane 1 : Osoby z niepełnosprawnościami w wieku od 16 do 64 lat: Ta liczba reprezentuje 4.4% populacji Hiszpanii w wieku produkcyjnym Stopa bezrobocia wśród osób z niepełnosprawnościami sięgnęła 32.2% w 2014 Ta liczba była o 7.8 punktów procentowych wyższa od liczby dotyczącej osób bez niepełnosprawności 89.7% było zatrudnionych, a 10.3% było samozatrudnionych jeśli chodzi o ogół pracujących osób z niepełnosprawnościami (w porównaniu do wyższej liczby dotyczącej samozatrudnionych osób bez niepełnosprawności utrzymującej się na poziomie 17.4%) Całkowita populacja Populacja osób z niepełnosprawnością Procent ,02% Ogólna stopa procentowa 24,4% Stopa bezrobocia u osób z niepełnosprawnościami 32,2% 1 Odwołanie: The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

9 Rozdział 1 Ramy koncepcyjne Niepełnosprawność we Francji Całkowita populacja Populacja osób z niepełnosprawnościami Procent 18,46% Ogólna stopa bezrobocia 9,9% Stopa bezrobocia u osób z niepełnosprawnościami 21% Niepełnosprawność w Polsce Całkowita Populacja Populacja osób z niepełnosprawnościami Procent ,20% Ogólna stopa bezrobocia 13% Stopa bezrobocia u osób z niepełnosprawnościami 28,7% Niepełnosprawność we Włoszech Całkowita populacja Populacja osób z niepełnosprawnościami Procent % Ogólna stopa bezrobocia 11.5% Stopa bezrobocia u osób z niepełnosprawnościami 80% 9 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

10 Rozdział 1 Ramy koncepcyjne Przedsiębiorczość jest wtedy, gdy podążasz za szansami i ideami i przemieniasz je w wartość dla kogoś. Ta wytwarzana wartość może być natury finansowej, kulturowej lub społecznej. FFE-YE, 2012 Definicja przedsiębiorczości i kluczowe wskaźniki efektywności Przedsiębiorczość jest konceptem, który może być zastosowany w różnych sferach życia. Jest szansą osobistego i zawodowego rozwoju, a jednocześnie wnosi aktywny wkład w rozwój społeczny, kulturowy i gospodarczy. Na polu zatrudniania osób z niepełnosprawnościami, przedsiębiorczość niesie dodatkowe korzyści: 1. Ścieżkę dostępu do rynku pracy i, w konsekwencji, do standardu życia 2. Elastyczny sposób dostosowania satysfakcjonującej pracy do sytuacji danej osoby i jego/jej możliwości 3. Źródło empowermentu 10 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

11 Rozdział 1 Ramy koncepcyjne Wskaźnik całkowitej przedsiębiorczości we wczesnym stadium (TEA) zawiera różne fazy procesu przedsiębiorczości, takie jak: b) Działania d) Faza f) Możliwość a) Generowanie pomysłów do wdrożenia c) Proces wejścia na rynek konsolidacji e) Skonsolidowane firmy porzucenia projektu lub przekazania go innym podmiotom 11 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

12 Rozdział 1 Ramy koncepcyjne CAŁKOWITA PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ WE WCZESNYM STADIUM Hiszpania: 5,7% Polska: 9,2% Włochy: 4,9% Francja: 5,7% Dane podane w Globalnym Raporcie Przedsiębiorczości 2014 pokazują światowy ranking państw z wysokim wskaźnikiem przedsiębiorczości: średnia dla Europy (7.8%) jest daleka od wskaźników państw z ustaloną historią i kulturą przedsiębiorczości, takich jak USA z 13.8% (GEM 2014) czy Indie, które miały pierwsze miejsce w rankingu The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

13 2 Rozdział

14 Rozdział 2 Cele główne i szczegółowe oraz oczekiwane rezultaty Rezultaty opisane w tym raporcie - oparte zarówno na analizie kwestionariuszy skierowanych do przedsiębiorców z i bez niepełnosprawności, jak i na zebraniu oraz przestudiowaniu międzynarodowych dobrych praktyk - mają na celu bycie przyczynkiem do zdefiniowania i zaprojektowania metodologii treści i interwencji, która będzie efektywną odpowiedzią na potrzeby tej specjalnej grupy społecznej. W szczególności raport ten ma zakłada osiągnięcie następujących celów: Zidentyfikowanie właściwych metodologii szkoleń i treści dla przedsiębiorców z niepełnosprawnościami Pokazanie wartości dodanej płynącej z dobrych praktyk na rzecz włączenia społecznego osób z niepełnosprawnościami poprzez samozatrudnienie i przedsiębiorczość Dostarczenie materiału do przemyśleń i pracy celem stworzenia programu promującego przedsiębiorczość wśród osób z niepełnosprawnościami i ulepszającego dostępną ofertę w tej materii w krajach uczestniczących. Program będzie też modelem dla innych państw europejskich Podsumowanie głównych obszarów do poprawienia w treści i metodologii interwencji na rzecz osób z niepełnosprawnościami i przedsiębiorców 14 "El apoyo de la Comisión Europea para la elaboración de esta publicación no implica la aceptación de sus contenidos, que es responsabilidad exclusiva de los autores. Por tanto, la Comisión no es responsable del uso que pueda hacerse de la información aquí difundida."

15 Rozdział 2 Cele główne i szczegółowe oraz oczekiwane rezultaty To są oczekiwane rezultaty z tego raportu: Identyfikacja i ocena sytuacji w danym kraju oraz możliwości szkoleniowych dostępnych dla osób z niepełnosprawnościami, jak również dla pozostałych zainteresowanych interesariuszy Upowszechnienie udanych doświadczeń i inicjatyw wspierających przedsiębiorców z niepełnosprawnościami już istniejących w krajach, w których następuje interwencja, podkreślających silne strony, jak też obszary do poprawienia Zdefiniowanie kluczowych elementów i zagrożeń, które warto wziąć pod uwagę w dalszej fazie projektu, składającej się z projektowania metodologii interwencji i materiałów szkoleniowych 15 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

16 Rozdział 3 Metodologia 3 Rozdział 16 "El apoyo de la Comisión Europea para la elaboración de esta publicación no implica la aceptación de sus contenidos, que es responsabilidad exclusiva de los autores. Por tanto, la Comisión no es responsable del uso que pueda hacerse de la información aquí difundida."

17 Rozdział 3 Metodologia Zaprojektowanie i zarządzanie kwestionariuszem wywiadu dla przedsiębiorców z i bez niepełnosprawności (149 osób). Projekt zakłada minimalny cel 120 wywiadów (30 na kraj), skierowanych do przedsiębiorców będących na różnym etapie rozkręcania firmy. Zaprojektowanie i zarządzanie katalogiem Dobrych Praktyk zawierającym informacje z 20 firm i podmiotów zajmujących się szkoleniem przedsiębiorców (dotyczący osób z i bez niepełnosprawności). Projekt zakłada minimalny cel 20 wywiadów (5 na każdy kraj). Zebranie, przetłumaczenie i analiza danych zebranych dzięki obu ww. narzędziom; rozwijanie rezultatów z raportu. e przekazywane do wszystkich partnerów. Prezentacja wyników raportu podczas następnego spotkania ponadnarodowego, dyskusja połączona z zatwierdzeniem otrzymanych rezultatów. Narzędzia użyte podczas zbierania danych KWESTIONARIUSZ DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Cel: Zebranie informacji, doświadczeń, opinii i sugestii dot. szkoleń związanych z przedsiębiorczością i niepełnosprawnością. Forma: Papierowa z rozszerzeniem cyfrowym. Treść: 65 pytań, w tym 59 pytań zamkniętych i 6 pytań otwartych. 17 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

18 Rozdział 3 Metodologia Analizowane aspekty: Społeczna i zawodowa sytuacja uczestnika/uczestniczki Udział w działaniach wspierających przedsiębiorczość Szkolenie z przedsiębiorczości (jeśli miał/miała): treść, metodologia, nauczyciele Oczekiwania i propozycje ulepszenia przyszłych programów szkoleniowych Zarządzanie: Termin: od lutego do maja 2016 Forma: Spotkania twarzą w twarz: wywiady indywidualne z przedsiębiorcami i reprezentantami NGO działających na rzecz osób z niepełnosprawnościami Telefon Online: poprzez e lub stronę internetową Próba: 149 przedsiębiorców (zobacz obrazek podział w krajach uczestniczących) 101 osób z niepełnosprawnościami 67.8% 48 osób bez niepełnosprawności 32.2% % Podział niepełnosprawności wśród uczestników: 55% ruchowa 17% sensoryczna 17% sprzężona 6% psychiczna 5% kognitywna 100% 149 badanych Polska 30 badanych Francja 14 badanych Hiszpania 72 badanych Włochy 33 badanych 18 "El apoyo de la Comisión Europea para la elaboración de esta publicación no implica la aceptación de sus contenidos, que es responsabilidad exclusiva de los autores. Por tanto, la Comisión no es responsable del uso que pueda hacerse de la información aquí difundida."

19 Rozdział 3 Metodologia Formatka kwestionariusza wywiadu (pełny wywiad dostępny w aneksie 1) 19 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

20 Rozdział 3 Metodologia Katalog Dobrych Praktyk Cel: Zebranie ilościowych i jakościowych danych dot. udanych inicjatyw promujących przedsiębiorczość dla osób z niepełnosprawnościami w każdym kraju uczestniczącym. Forma: Papierowa z rozszerzeniem cyfrowym. Treść: 45 pytań. Analizowane aspekty: informacja została zebrana w 3 głównych obszarach Społeczna i zawodowa sytuacja w danym kraju (czynniki wpływające na Dobre Praktyki (DP), wybór motywacji i wartości dodanej we współpracy w Programie Erasmus) Organizacja: główna działalność, beneficjenci, rodzaj organizacji i zakres geograficzny Główne cechy: czas trwania, lokalizacja, cele, bezpośredni beneficjenci, ramy koncepcyjne, metodologia, narzędzia weryfikacji, oczekiwane rezultaty, pomiar wpływu, innowacja, czynniki sukcesu, obszary do poprawienia, trwałość, narzędzia do replikowania. Zarządzanie: Termin: maj lipiec 2016 Kanały: Wywiady twarzą w twarz e pogłębione wywiadem telefonicznym Analizowana próba: 20 NGO i ciał rządowych, które promują inicjatywy dotyczące szkoleń, przedsiębiorczości, miejsc pracy dla osób z niepełnosprawnościami 20 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

21 Rozdział 3 Metodologia Formatka katalogu Dobrych Praktyk (pełny katalog dostępny w aneksie 2) 21 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

22 4 Rozdział

23 Rozdział 4 Główne dane pozyskane z analizy kwestionariuszy 2 Ta ankieta była skierowana do 149 przedsiębiorców z i bez niepełnosprawności, więc było możliwe porównanie wartości i potrzeb obu tych grup. Wybrane ogólne dane demograficzne dotyczące badanych osób: Geograficznie, badani byli z: 44.3% Hiszpanii 20.8% Włoch 20.1% Polski 14.8% Francji Średni wiek uczestników rozkładał się od 30 do 40 lat, w tym znaczącą grupą były osoby poniżej 30 r.ż. Odnośnie Edukacji, obie grupy miały wyższe wykształcenie (licencjat), 52.5% z grupy z niepełnosprawnościami i 70.8% z grupy bez niepełnosprawności. Szczególnie ważne jest dostosowanie kursów przedsiębiorczości do właściwego poziomu uczestników. 2 Próba wynosiła 149 badanych z teoretyczną granicą błędu na poziomie 3.89% i poziomem zaufania 95% oraz pożądanym prawdopodobieństwem 50%. Przedział ufności dla każdego pytania była na poziomie 46.11% %. Zatem pod uwagę w analizie będziemy brali odpowiedzi poza tym przedziałem. 23 "El apoyo de la Comisión Europea para la elaboración de esta publicación no implica la aceptación de sus contenidos, que es responsabilidad exclusiva de los autores. Por tanto, la Comisión no es responsable del uso que pueda hacerse de la información aquí difundida."

24 Rozdział 4 Główne dane pozyskane z analizy kwestionariuszy W odniesieniu do sektora start-upów (tj. nowo powstałych biznesów), wyniki badania pokazują, że: 83.2% pomysłów na biznes nie jest skupiona na dawaniu odpowiedzi na potrzeby osób z niepełnosprawnościami Branże najbardziej rozpowszechnione to: Usługi osobiste (20.8%) Inne (19.5%), podzielone na: Kultura / sztuka / wydarzenia Zakwaterowanie / remonty Edukacja / szkolenia Projekty biznesowe są w różnych fazach rozwoju: Zaawansowana: 44.8% Pierwotny pomysł: 38.1% Moment rozkręcania: 17.2% 24 "El apoyo de la Comisión Europea para la elaboración de esta publicación no implica la aceptación de sus contenidos, que es responsabilidad exclusiva de los autores. Por tanto, la Comisión no es responsable del uso que pueda hacerse de la información aquí difundida."

25 Rozdział 4 Główne dane pozyskane z analizy kwestionariuszy Zgodnie z działaniami wspierającymi przedsiębiorczość: a) Większość b) 83.2% respondentów (90.6%) rozważa zapotrzebowanie na pomoc w uruchomieniu biznesu. Najczęściej rozważana forma pomocy to: a. Wsparcie finansowe b. Mentoring w procesie uruchamiania biznesu świadczony przez tutora respondentów uważa, że specjalne przedsiębiorcze przeszkolenie jest użyteczne. powinno być otwarte dla wszystkich rodzajów przedsiębiorców (nie tylko dla osób z niepełnosprawnościami) powinno trwać od 200 do 400 godzin powinno być intensywne (od 3 do 6 miesięcy) powinno być oparte na metodologii blended-learning, która łączy szkolenie online z osobistym uczestniczeniem w zajęciach stacjonarnych Pytani o swoje doświadczenia, 56.4% badanych przedsiębiorców otrzymało specjalne przedsiębiorcze przeszkolenie. Pozostałe 43.6% nie miało takiego szkolenia z różnych powodów: Nie miałem/am szansy 19,0% Nie miałem/am czasu 9,0% Nikt mi nie zaoferował takiego szkolenia 17,0% Nie mogłem/am znaleźć takiego szkolenia 9,0% Nie byłem/am zainteresowany/a 9,0% Nie było mnie stać 8,0% Nie myślałem/am o tym 8,0% 25 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

26 Rozdział 4 Główne dane pozyskane z analizy kwestionariuszy Nie mogłem/am znaleźć takiego szkolenia w miejscu dostosowanym do moich potrzeb (niepełnosprawność) 3,0% Nie mogłem/am znaleźć takiego szkolenia dostosowanego do moich zainteresowań 17,0% Inne 1,0% c) W odniesieniu do wykładowców, przedsiębiorcy mieli głównie kadrę z NGO (wyspecjalizowaną w przedsiębiorczości, biznesie i/lub niepełnosprawnościach) oraz nauczycieli uniwersyteckich bądź ze szkół biznesowych. Zestawiając to do wyników badań, respondenci preferują jako nauczycieli: Biznesmenów i biznesmenki, którzy odnieśli sukces Innych przedsiębiorców Menedżerów Ten wynik pokazuje, że funkcja wykładowcy jest głównie rozumiana jako coacha, aniżeli jako nauczyciela akademickiego. W istocie, największa część badanych (83.8%) wskazuje potrzebę obecności tutora podczas całego przedsiębiorczego procesu. 26 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

27 Rozdział 4 Główne dane pozyskane z analizy kwestionariuszy W odniesieniu do treści, wyniki badań pokazują, że: a) Najbardziej b) Najbardziej c) Najbardziej cenione przekrojowe umiejętności to: podejście komercyjne, zarządzanie administracyjne i organizacyjne, przywództwo, komunikacja i rozwiązywanie problemów. cenione techniczne treści związane z przedsiębiorczością to: biznesplany, księgowość i finanse. cenione tematy warsztatów to: formy prawne, podejście komercyjne i profesjonalne korzystanie z sieci społecznościowych. Przedsiębiorcy poddani badaniu, którzy otrzymali przedsiębiorcze przeszkolenie, stwierdzili, że mogą je ocenić na 8 w skali 10-punktowej. Ciekawe też jest porównanie odpowiedzi udzielonych przez przedsiębiorców z i bez niepełnosprawności (*): a) W odniesieniu do sektora start-upów, wyniki pokazują, że: a % badanych osób z niepełnosprawnościami rozwinęło swój biznes, podczas gdy 68.8% przedsiębiorców bez niepełnosprawności jest na etapie pierwotnego pomysłu. b. Branże, w których przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami uruchamiają swoje biznesy to: 1. Usługi osobiste 2. Inne (kultura, sztuka, wydarzenia) 3. Medyczne lub paramedyczne. 27 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

28 Rozdział 4 Główne dane pozyskane z analizy kwestionariuszy Podczas gdy ci bez niepełnosprawności najczęściej rozkręcają biznesy związane z: 1. Turystyką 2. Rzemiosłem. b) Obie grupy zgadzają się, że potrzebna jest pomoc w uruchamianiu biznesu: a. Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami wskazują jako najważniejszą pomoc finansową (71.3%) b. Przedsiębiorcy bez niepełnosprawności wskazują jako priorytetową obecność tutora podczas całego procesu (42.6%). Wyjaśnieniem tego może być fakt, że obecnie jest dużo NGO, które oferują usługi dotyczące przedsiębiorczości, a większość z nich ma jeszcze wsparcie towarzyszące i doradztwo dla przedsiębiorców. (*) Zauważ, że spośród wszystkich badanych 76.2% przedsiębiorców z niepełnosprawnościami było przeszkolonych z przedsiębiorczości, podczas gdy 85.4% przedsiębiorców bez niepełnosprawności nie było przeszkolonych. To jedna z najbardziej rzucających się w oczy różnic jeśli chodzi o otrzymane wyniki. c)obie grupy podkreślają brak nauczycieli wyspecjalizowanych w niepełnosprawności. I sugerują, że wyszkolenie w tej dziedzinie powinno być rekomendowane. 28 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

29 5 Rozdział

30 Rozdział 5 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk Definicja Dobrych Praktyk Koncept Dobrych Praktyk został wdrożony, stopniowo i rozwojowo, w zarządzaniu projektami i programami w ostatnich dwóch dekadach. To musi być coś wykraczającego poza satysfakcjonującą praktykę w mniemaniu jego autorów, a dodatkowo to powinno mieć jakieś cechy charakterystyczne, które czynią je bardziej precyzyjnymi, bliższymi do naukowego konceptu. UNESCO, na potrzeby swojego Programu MOST (Zarządzanie Społecznymi Transformacjami), wymieniła niezbędne cechy Dobrej Praktyki: Replikowalność: Służenie za model dla rozwojowych polityk, inicjatyw i działań gdziekolwiek indziej. Innowacja: Praktyki, które rozwijają nowe i kreatywne rozwiązania. Trwałość: Praktyki powinny wykonalne i wytwarzać długotrwałe efekty. Efektywność: Inicjatywa demonstruje pozytywne i namacalne oddziaływanie. 30 "El apoyo de la Comisión Europea para la elaboración de esta publicación no implica la aceptación de sus contenidos, que es responsabilidad exclusiva de los autores. Por tanto, la Comisión no es responsable del uso que pueda hacerse de la información aquí difundida."

31 Rozdział 5 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk Projekt Tworzenie Liderów dla przyszłości: brak barier dla przedsiębiorczości i niepełnosprawności przeanalizował Dobre Praktyki stworzone przez publiczne lub prywatne podmioty, wdrożone w krajach partnerskich, jednoznacznie powiązane z przedsiębiorczością i niepełnosprawnością lub innym aspektem dotyczącym zagrożenia wykluczeniem społecznym. Ta analiza bierze również pod uwagę te inicjatywy, które pokazują środki potrzebne do poprawienia / ułatwienia dostępu do mechanizmów promujących przedsiębiorczość dla osób przedsiębiorczą duszą. Wartość dodana w projekcie ERASMUS+ Zbiór Dobrych Praktyk daje projektowi Tworzenie Liderów szansę poznania przykładów, które odniosły sukces i najnowszych innowacji dotyczących: Użytecznych treści dla przedsiębiorców, Metodologii skutecznych interwencji, Nowych trendów i nadchodzących zmian społecznych, które wytyczają granice społecznej interwencji dla osób z niepełnosprawnościami Analiza Dobrych Praktyk wzięła pod uwagę niektóre aspekty: Zdolność do włączenia osób z niepełnosprawnościami w wystandaryzowane środowisko; Obecność mechanizmów, które poprawiają rozwój osobisty (samoocena, stabilność, empowerment, umiejętności przekrojowe), a także rozwój przedsiębiorczości; Dostępność dla tych wszystkich, którzy są zainteresowani; Dostęp do zajęć informacyjno-komunikacyjnych (ICT); Obecność mechanizmów do monitorowania inicjatyw biznesowych (po rozkręceniu); Obecność mechanizmów do wymiany informacji (nt. narzędzi i metodologii szkoleń); Dostęp do sieciowania; Monitoring przedsiębiorcy; Mechanizmy świadomości społecznej 31 "El apoyo de la Comisión Europea para la elaboración de esta publicación no implica la aceptación de sus contenidos, que es responsabilidad exclusiva de los autores. Por tanto, la Comisión no es responsable del uso que pueda hacerse de la información aquí difundida."

32 Rozdział 5 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk Przeanalizowane aspekty i rezultaty Analiza Dobrych Praktyk skupiła się głównie na tych aspektach, które są związane z metodologią i typologią treści, z takim celem aby docenić jej efektywność, zgodę beneficjentów programu i obszary do poprawienia. POSTĘP W NAUCE NAUCZYCIEL STUDENT Uczenie pomysły wiedza procesy Uczenie się nauka / badania doświadczenia Ramy koncepcyjne Przeanalizowane inicjatywy są oparte na teorii, że osoba może stać się przedsiębiorcą dzięki odpowiedniemu szkoleniu. Wiedząc to, większość inicjatyw skupia się na pomocy ludziom, którzy mają kłopoty z wejściem na płatny rynek pracy, więc promują one przedsiębiorczość jako konieczność, mając też przekonanie, że jest to słuszne. 32 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

33 Rozdział 5 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk Profil podmiotów W odniesieniu do ich zasięgu geograficznego: Międzynarodowy 15% Krajowy 60% Regionalny 20% Lokalny 5% Wszystkie przeanalizowane podmioty skupiają się na społecznym i zawodowym włączeniu, w szczególności na tych tematach: Reprezentacja branżowa Nowe inicjatywy, które podnoszą szanse społecznego i zawodowego włączenia Inkubatory i akceleratory Szkolenia Wszeschstronne usługi w szczególności dla osób z niepełnosprawnościami Profil beneficjentów Dorosłe osoby z i bez niepełnosprawności, z pomysłami na biznes. Czas trwania Czas trwania szkoleń: 33 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

34 Rozdział 5 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk Cykliczne warsztaty Dostosowania pod kątem niepełnosprawności Wszystkie przeanalizowane Dobre Praktyki ukazują niektóre lub wszystkie z poniższych dostosowań: Bariery architektoniczne Treści Adaptacje do potrzeb wynikających z indywidualnych możliwości przedsiębiorców: szybkość uczenia się, język migowy, tłumacze, kadra wspomagająca, itd. Zaangażowani specjaliści Inicjatywy opierają się o pracę niezwykłej liczby profesjonalistów pełniących różne role, wyspecjalizowanych w niepełnosprawności: nauczyciele tutorzy psycholodzy wolontariusze pracownicy socjalni / asystenci osób mentorzy 34 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

35 Rozdział 5 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk Środowisko Niektóre inicjatywy są połączone z naturalnym lub korporacyjnym środowiskiem w celu wypracowania i poprawienia aspektów i umiejętności danej osoby poza ramami fachowej technicznej wiedzy biznesowej. Liczba studentów Przeanalizowane Dobre Praktyki pozwalają na: dostęp do dużej liczby studentów, rozwój zadań wykonywanych w małych grupach. Przedsiębiorczy proces Większość Dobrych Praktyk promuje przedsiębiorczą ścieżkę pokazaną na tym grafie: Proces uczenia się Nabór s Warunki udziału w naborze Rozmowy kwalifikacyjne Analiza sytuacji wejściowej Pomysł na biznesie Spisanie indywidualnego planu Indywidualne sesje Określenie i zdefiniowanie pomysłu na biznes i harmonogramu Coaching Szkolenie Kursy Seminaria Warsztaty Monitoring i doradztwo 35 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

36 Rozdział 5 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk C Konsolidacja Dotacja Nagroda Sieciowanie Monitoring i doradztwo step 05 Ewaluacja 36 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

37 Rozdział 5 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk Podkreślamy wartość dodaną wynikającą z bycia w stanie zrealizować te zadania promujące samozatrudnienie w środowiskach specjalnie nastawionych na zatrudnianie osób z niepełnosprawnością. Biorąc to pod uwagę, jest możliwym wydobycie synergii i zdobycie dostępu do zasobów, które wzbogacają narzędzia dostępne dla profesjonalistów. integracja poprzez pracę Praktyki zawodowe Specyficzne kompetencje 37 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

38 Rozdział 5 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk Naśladując podobny model, inicjatywy oferują: Teoretyczne + praktyczne szkolenie Warsztaty do wdrożenia teoretycznych treści Dodatkowe zajęcia szkoleniowe dotyczące przekrojowych i specyficznych osobistych umiejętności. Narzędzia ewaluacyjne Przeanalizowane Dobre Praktyki stosowały: Anonimowe formularze ewaluacyjne Monitorujący system zapisywania nabytych umiejętności i stopnia satysfakcji danego studenta Wywiady indywidualne Oczekiwane rezultaty Oczekiwane rezultaty tych interwencji są, zasadniczo ujmując, zoperacjonalizowane. Oznacza to, że od uczestników oczekuje się nabycia technicznych i przekrojowych treści szkoleniowych, by mogli je zastosować w swoich biznesach. 38 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

39 Rozdział 5 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk Krótki opis Dobrych Praktyk TALENTO ON (Hiszpania) Projekt realizowany przez ESLABON. Uczestnicy przechodzą przez klasę, w której mają osiem 3-godzinnych warsztatów w ciągu dwóch tygodni. Następnie kursanci mają dostęp do tych samych treści online na wirtualnej platformie (Moodle), więc mogą z tego korzystać kiedy tylko chcą. Na platformie dodawane są nowe treści, by zapewnić zainteresowanym przedsiębiorcom zaktualizowane informacje. Moodle jest też narzędziem komunikacji dla społeczności przedsiębiorców uczestniczących w programie. PEŁNOSPRAWNA FIRMA (Polska) Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego realizuje projekty mające na celu zwiększenie szans osób z niepełnosprawnościami na otwartym rynku pracy, w edukacji i innych sferach życia. Głównym celem projektu Pełnosprawna Firma jest zwiększenie przedsiębiorczości u osób z niepełnosprawnościami, które chcą rozpocząć działalność gospodarczą, poprzez szkolenia, doradztwo i wsparcie finansowe. POR TALENTO (Hiszpania) Por Talento jest programem przedsiębiorczości realizowanym przez Fundacion ONCE FSC Inserta. Projekt skupia się na zapewnieniu wsparcia przez cały przedsiębiorczy proces i ma w ofercie różne usługi i działania: wywiad osobisty z osobą z niepełnosprawnością; określenie i zdefiniowanie przedsiębiorczych zainteresowań i profili; definicja harmonogramu; szkolenie; wsparcie i opieka w celu wygenerowania i rozwinięcia pomysłu na biznes; wsparcie i opieka w celu rozwinięcia biznesplanu; ekonomiczne wsparcie poprzez przyznanie grantu na rozkręcenie biznesu; monitoring i doradztwo w trakcie pierwszej fazy nowego biznesu. RE START-UP (Włochy) Projekt Re Start-Up, realizowany przez ANMIL, ogłasza konkurs otwarty dla wszystkich, którzy spełniają kryteria (limit wieku i status osoby niepełnosprawnej). Od uczestników wymaga się aby zaprezentowali swój pomysł na biznes, który jest oceniany w oparciu o kryteria wyboru. Nagrodzone projekty otrzymują granty w wysokości euro do spożytkowania na szkolenia i usługi tutoringu, dzięki którym mogą 39 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

40 Rozdział 5 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk rozwinąć swoje pomysły biznesowe. Obecnie realizowana jest pierwsza edycja projektu. Warta podkreślenia w tej inicjatywie jest ścieżka szkoleniowa stworzona dla osób z niepełnosprawnościami, trwająca 120 godzin, z czego osiemdziesiąt stanowią samouczki (tzw. tutoriale). CAPAZIA (Hiszpania) Capazia używa metodologii Lean Startup (specjalnie zaprojektowanej dla start-upów i inicjatyw biznesowych, które są we wczesnej fazie rozwoju). Organizacja pracuje w całkowicie dostosowanym środowisku i używa wszelkiego rodzaju technologii do rozwiązywania problemów z dostępnością (zwłaszcza dla osób z niepełnosprawnościami sensorycznymi). Ścieżka wsparcia, którą zaprojektowała, składa się z następujących kroków: 1.- Analiza sytuacji na wejściu (SWOT, główne wskaźniki, identyfikacja problemu lub potrzeby na rynku, zaproponowane rozwiązanie, potencjalni klienci, przychód, wydatki, kanały sprzedaży, przewaga konkurencyjna, itd.); 2.- Indywidualne sesje z mentorem, a także grupowe sesje, w celu poprawienia słabych stron i zagrożeń oraz wzmocnienia szans i silnych stron; 3.- Sesje z budowania zespołu; 4.- Testowanie użytkowników i tworzenie modelowego prototypu; 5.- Przegląd modeli biznesowych oraz planów marketingowych i finansowych; 6.- Mentoring i monitoring projektu, gdy program już dobiegnie końca. TALENTOS SIN LIMITES (Hiszpania) Ten kurs, promowany przez DKV Integralia, jest w pełni dostępny online i podzielony na dwa etapy: w pierwszym, treści są zaprojektowane, by stymulować i ćwiczyć główne umiejętności przedsiębiorcze danej osoby, a także rozwijać model biznesowy lub projekt społeczny. Ta faza trwa 2 miesiące i każdy przedsiębiorca może tu liczyć na tutora. Po tej fazie, organizator wybierze najlepsze inicjatywy, które przejdą do dalszego etapu. W drugim etapie, który trwa 4 miesiące, treści są tak zaprojektowane, by pielęgnować rozwój biznesów, a także inwestycji oraz rozwój ekonomiczny, finansowy i marketingowy. Uczestnik/czka może liczyć na pomoc tutorów i mentorów. Program kończy się 3-dniowym spotkaniem dla wszystkich przedsiębiorców zorganizowanym, by popracować nad wzmocnieniem ich społeczności. 40 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

41 Rozdział 5 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk IMPRENDERO 4.0 (Włochy) Projekt Imprendero 4.0, z jego zróżnicowanym zakresem działań, ma na celu ułatwienie tworzenia miejsc pracy. To inicjatywa dedykowana promocji i upowszechnianiu przedsiębiorczych wizji jako szans na wykreowanie wartościowych ścieżek społecznego i gospodarczego rozwoju. Projekt ma na celu zapewnienie uczestnikom wiedzy i kompetencji potrzebnych do uruchomienia własnych biznesów w sposób efektywny. Struktura projektu pokrywa szerokie spektrum działań, poczynając na udziale w kursach i seminariach, a kończąc na spersonalizowanej oraz dopasowanej interwencji w postaci ekspertów i konsultantów z różnych dziedzin. SI QUIERES, PUEDES. ILUSIONATE Y EMPRENDE (Hiszpania) Projekt stworzony przez Międzynarodową Fundację Przedsiębiorczych Kobiet (FIDEM) jest podzielony na trzy etapy. Pierwszy etap zawiera przekrojowe i techniczne szkolenie w celu bycia gotowym do zdefiniowania pomysłu na biznes, a także wejścia na drugi etap: rozwijanie biznesplanu, uruchamianie firmy i jej monitoring przez 1 rok. Ostatni etap zakłada monitoring skonsolidowanego biznesu. INTEGRACYJNE WYJAZDOWE WARSZTATY (Polska) Ta inicjatywa polega na organizacji warsztatów w e-centrach w celu przeszkolenia uczestników. Grupa docelowa to środowisko osób z niepełnosprawnościami z terenów wiejskich i małomiasteczkowych. Wszystkie warsztaty mają zaadaptowaną formułę gry na odgrywanie ról, gdzie uczestnicy grają role mieszkańców fikcyjnych miasteczek. Ich wyniki uzyskane w grze są połączone systemem przedsiębiorczości: umiejętnościami zarządzania, wiedzą techniczną i kompetencjami biznesowymi. LIGAMEN (Francja) Ten francuski projekt ma na celu współrozwijanie doświaczeń, rozwijanie i prowadzenie specjalnej platformy dla trwałych działań i projektów. Ta platforma z kolei pozwala na połączenie i zaoferowanie umiejętności i talentów, ofert pracy i biznesów, projektów, szkoleń i szans na nabycie i rozwój umiejętności (pula trenerów lub ekspertów dostępna dla społeczności). 41 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

42 Rozdział 5 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk HANDEWAY (Francja) Ten projekt ma na celu pokazanie doświadczeń i inicjatyw, które proponują nowe rozwiązania dotyczące komunikacji projektów i ich środowisk. W prezentacjach organizacji Handeway członkowie zespołu spotykają przyszłych potencjalnych partnerów biznesowych, a także mają możliwość znalezienia nowych pomysłów, które są przedyskutowywane co tydzień w celu zdecydowania, czy będą wdrażane. LABORATORIUM SOCJALIZACJI W MIEJSCU PRACY (Włochy) Progetto H jest spółdzielnią socjalną typu non-profit, która wspiera i rozwija lokalne polityki społeczne. Laboratorium socjalizacji w miejscu pracy ma na celu oferowanie interwencji wspierających szanse na integrację i socjalizację. W tym laboratorium rozwijanych jest kilka działań (manualno-artystyczne, rekreacyjne, informatyczne). To usługa wytworzona z perspektywy przyszłej integracji w miejscu pracy. Przeszkolenie w pracy jest częścią procesu socjalizacji, prawdopodobnie najważniejszym procesem socjalizacji w miejscu pracy. To proces, poprzez który dana osoba może stać się częścią organizacji i dzięki temu zrozumieć potrzeby i oczekiwania obu stron. ALTAVOZ (Hiszpania) Spółdzielnia socjalna, która reprezentuje zbiór osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi, którzy są sobą i organizują seminaria i wydarzenia dotyczące sytuacji braku dostępu do informacji i, co za tym idzie, braku szans na wejście na regularny rynek pracy. Organizacja zapewnia także rozwiązania mające na celu rozwój dostępności materiałów. ACTUS Chantier d insertion (Francja) Ten projekt używa interakcji z końmi jako środka szkoleniowego dla osób z niepełnosprawnościami. Beneficjenci są wspierani, zarówno indywidualnie jak i grupowo, przez psychologów. PARTNERSTWO DLA RAIN MANA (Polska) Dobra praktyka o specyficznym szkoleniu dedykowanym dla osób z autyzmem. Inicjatywa opiera się na realizacji czterech warsztatów produkcyjnych skupionych na: ceramice, stolarstwie, pracy biurowej i rękodziele artystycznym. Podczas rekrutacji i tworzenia grup warsztatowych bierze się pod uwagę, spośród różnych kwestii: doświadczenie zawodowe innych kursantów, kompetencje zawodowe (zainteresowania, pasje, talenty, precyzję, efektywność, itd.), 42 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

43 Rozdział 5 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk doświadczenie pracy zespołowej, umiejętności językowe i komunikacyjne oraz niezależność. RAGAZZI IN ERBA (Włochy) Autorem projektu jest Anffas Mestre Onlus. To stowarzyszenie non-profit dla rodzin z członkami z niepełnosprawnością intelektualną i społeczną. Projekt jest pomyślany jako ścieżka współpracy. Pierwszym krokiem jest nauczenie podopiecznych jak dbać o ogród i go pielęgnować. Potem uczestnicy tworzą produkty wykonane własnymi rękoma, takie jak sól, aromatyzowany cukier i przyprawy. Ostatni krok to stworzenie strategii komunikacji i marketingu w celu komercyjnej sprzedaży wytworzonych produktów. Projekt ma podwójny wpływ: z jednej strony, pomaga on w społecznej i zawodowej integracji osób z niepełnosprawnościami (nabywają technicznych umiejętności dotyczących kultywacji terenów zielonych, umiejętności biznesowych w celu rozwijania i promowania swoich biznesów zgodnie z podejściem komercyjnym); z drugiej zaś strony, projekt komunikuje z sobą społeczność Anffas ze społecznością z zewnątrz, niwelując społeczny dystans i zapewniając osiągnięcie wzajemnego zrozumienia. UPTIH (Francja) UPTIH (Związek Zawodowy Samodzielnych Pracowników z Niepełnosprawnością) wspiera i reprezentuje osoby z niepełnosprawnościami będące przedsiębiorcami bądź tworzące własne działania. Stowarzyszenie realizuje 3 strategiczne cele: spersonalizowane wsparcie dla tworzenia i rozwijania działań; sieciowanie i integrowanie TIHów (tj. samodzielnych pracowników z niepełnosprawnością) w celu samopomocowym i reprezentacyjnym; ogólna świadomość społeczna, zwalczanie uprzedzeń związanych z przedsiębiorczością niedostosowaną. WIEŚ DLA WSZYSTKICH V4A (Włochy) Wieś dla Wszystkich to Międzynarodowa Marka Jakości i Gościnności dla Wszystkich. V4A za główny cel stawia zagwarantowanie wolnego dostępu do informacji nt. niepełnosprawności dotyczącej cech strukturalnych noclegowych miejsc turystycznych, co ma umożliwić osobom z niepełnosprawnościami / specjalnymi potrzebami wybranie najlepszego rozwiązania zgodnie z ich specyficznymi potrzebami. V4A certyfikuje, poprzez swój znak jakości, 43 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

44 Rozdział 5 Główne dane pozyskane z analizy Dobrych Praktyk miejsca turystyczne oferujące dostępną gościnność dla każdego chętnego. Gwarantuje niezawodną informację dzięki temu, że członkowie organizacji osobiście sprawdzają dostosowanie danego miejsca noclegowego zanim zatwierdzi się jego członkostwo. FEDEEH (Francja) Misją FEDEEH jest optymalizacja, poprzez długotrwałe zaangażowanie studentów, warunków szkolenia i zawodowej integracji młodych osób z niepełnosprawnościami. Federacja angażuje wszystkich partnerów do zbierania, powielania i wspierania studenckich inicjatyw mających na celu równe szanse, partycypację społeczną, kursy zawodowe i integrację zawodową niepełnosprawnej młodzieży. FISE (Polska) Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych (FISE) jest niezależną organizacją non-profit, która ma za misję systemowe podejście i działanie na rzecz podnoszenia zatrudnienia, zwłaszcza w grupach osób nieaktywnych zawodowo. Do tej pory FISE zrealizowała ponad 150 projektów, przeszkoliła ponad 8 tysięcy pracowników instytucji publicznego i prywatnego sektora, opublikowała kilkadziesiąt publikacji nt. rynku pracy. Fundacja realizuje też swoje cele statutowe poprzez działalność gospodarczą, kierowaną przez wydzieloną jednostkę organizacyjną Szkołę Przedsiębiorczości. 44 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.

45 6 Rozdział

46 Rozdział 6 Wnioski i rekomendacje Rozdział 6 Wnioski i rekomendacje Ten raport jest rezultatem pracy wykonanej w pierwszej fazie projektu Tworzenie Liderów dla przyszłości: brak barier dla przedsiębiorczości i niepełnosprawności. Ma za zadanie odzwierciedlić realia osób z niepełnosprawnościami, które decydują się na uruchomienie biznesu dzięki połączeniu swoich doświadczeń, ocen i pragnień. Raport pokazuje niektóre europejskie Dobre Praktyki wypracowane przez publiczne i prywatne podmioty, które wyróżniają się dzięki swojej innowacyjności, wynikom, liczbie beneficjentów lub wpływowi osiąganemu z czasem. Wykonana praca składała się z kontaktowania się, robienia wywiadów, zarządzania informacjami i analizowania kwestionariuszy Dobrych Praktyk. Dzięki temu możliwe było też wykreowanie ciekawej sieci kontaktów, którą można wykorzystać przy upowszechnianiu rezultatów tego projektu. Następnie, z wykonanej analizy, prezentujemy rezultaty pn. Wnioski i rekomendacje aby kontynuować program szkolenia przedsiębiorców z niepełnosprawnościami: By rozwijać włączające uwarunkowania do przeszkolenia przedsiębiorców z niepełnosprawnościami Przeanalizowane europejskie Dobre Praktyki pokazują tendencję rozwijania szkoleń dla niejednorodnych grup uczestników: z i bez niepełnosprawności. Aby tego dokonać, inicjatywy szkoleniowe powinny: Zapewniać dostęp do wystandaryzowanych obiektów szkoleniowych, poprzez dostosowanie gwarantujące udział przedsiębiorców z niepełnosprawnościami na zasadzie równych szans; Liczyć na udział profesjonalistów zaangażowanych na polu niepełnosprawności. Aby tego dokonać, niezbędne jest rozwinięcie, wpierw, informacji, szkoleń i świadomości funkcjonowania różnorodnych działań skierowanych do tych wszystkich specjalistów zaangażowanych w 46 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which refl ects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsi ble for any use which may be made of the information contained therein.