ŻYWIENIE DZIECI I MŁODZIEŻY. Antonina Kawecka PSSE w Kamieniu Pomorskim listopad 2012r.

Transkrypt

1 Antonina Kawecka PSSE w Kamieniu Pomorskim listopad 2012r.

2 Prawidłowe żywienie jest jednym z najważniejszych czynników środowiskowych, wpływających na rozwój człowieka i utrzymanie przez niego dobrego stanu zdrowia. Polega ono na całkowitym pokryciu zapotrzebowania organizmu na energię i wszystkie niezbędne składniki pokarmowe.

3 Nieprawidłowe żywienie w okresie wzrostu i rozwoju organizmu może wpływać nie tylko na samopoczucie i stan zdrowia w dzieciństwie i okresie młodzieńczym, lecz także może prowadzić do wielu poważnych konsekwencji w późniejszych etapach życia.

4 W Polsce w ostatnich latach sytuacja w zakresie żywienia dzieci i młodzieży pod wieloma względami jest niezadowalająca: a) diety młodego pokolenia są często nieprawidłowo zbilansowane, charakteryzują się zbyt dużą zawartością niektórych składników pokarmowych, przy wyraźnych niedoborach innych składników; zbyt duże spożycie tłuszczów zwierzęcych; zbyt mały udział kwasów tłuszczowych wielonienasyconych n-3 (niewystarczająca ilość spożywanych ryb); spożywanie cukrów prostych sacharozy. mniejsze spożycie węglowodanów złożonych (kasze, ryż, płatki) zbyt mała ilość błonnika, składników mineralnych i witamin. nadmiar sodu w diecie

5 b) u części dzieci i młodzieży obserwuje się nadmierne spożycie żywności, przez co kaloryczność diety przekracza wydatek energetyczny; (prowadzi to do nadwagi i otyłości dzieci i młodzieży ) c) zbyt mało dzieci i młodzieży spożywa posiłki w szkole: w szkołach podstawowych z pełnych obiadów korzysta 340 uczniów (ogólna liczba uczniów SP ) w gimnazjach z pełnych obiadów korzysta 143 uczniów (ogólna liczba gimnazjalistów - około 1000) d) nieregularne spożywanie posiłków; e) duża monotonia posiłków,

6 Żywienie niedoborowe pod względem ilościowym i jakościowym przyczynia się do: pogorszenia stanu zdrowia, upośledzenia funkcjonowania układu odpornościowego, zmniejszenia wydolności układu krążeniowo-oddechowego, zwiększa ryzyko niedokrwistości,

7 zaburza prawidłowy rozwój tkanki kostnej, powoduje nadmierną drażliwość i zmniejszenie koncentracji, a w konsekwencji prowadzi do osiągania przez dzieci i młodzież gorszych wyników w nauce.

8 Zasady racjonalnego żywienia dzieci w wieku przedszkolnym. Stosowanie zasad racjonalnego żywienia gwarantuje pełne pokrycie zapotrzebowania organizmu dziecka na poszczególne składniki pokarmowe: składniki budulcowe, składniki energetyczne, składniki regulujące procesy życiowe.

9 Składnikami budulcowymi są białka i makroelementy (wapń, fosfor,, żelazo), zaliczamy do nich mleko i jego przetwory (sery twarde, sery twarogowe, napoje fermentowane), jaja, mięso, drób, ryby, warzywa i owoce. Źródłem składników energetycznych są produkty zbożowe, ziemniaki, tłuszcze roślinne i zwierzęce, cukier i słodycze. Składniki regulujące procesy życiowe są dostarczane w małych ilościach we wszystkich produktach spożywczych. Natomiast głównym ich źródłem są warzywa i owoce.

10 W żywieniu dzieci duże znaczenie odgrywa organoleptyczne urozmaicenie jadłospisów. Smak potraw, zapach, wygląd, konsystencja, a także barwa zestawionych posiłków wpływają dosyć istotnie na trawienie u dzieci. Produkty i potrawy należy zestawiać tak, aby nie dominował w nich tylko smak słodki lub kwaśny. Nie znaczy to, że potrawy przygotowane zgodnie z recepturą nie mają zachować określonego charakteru.

11 W żywieniu dzieci nie należy stosować octu i ostrych potraw, natomiast zaleca się przyprawy naturalne: zielona pietruszka, zielony koper, majeranek, kminek, sok z cytryny, sok z kwaszonych ogórków, kapusty, z buraków, z owoców oraz cukier i sól w bardzo ograniczonej ilości.

12 Bardzo ważne są akcenty kolorystyczne przygotowywanych kanapek, zup, surówek i skorelowanie ich barwy z zestawem śniadaniowym lub obiadowym. Dzieci przywiązują dużą wagę do wyglądu i konsystencji potraw. Planowane zestawy nie mogą być wyłącznie papkowate, suche lub zbyt gęste. Potrawy należy starannie porcjować, brzegi talerzy powinny być nie pozalepiane, porcje w miarę jednakowe.

13 Istotne znaczenie ma także temperatura podawanych potraw (ok C). Każda zaplanowana w jadłospisie potrawa powinna być przygotowana zgodnie z recepturą i zasadami racjonalnego żywienia. Nie należy kłaść bezpośrednio na stole kanapek, ciast, ciasteczek, owoców, lecz na talerzyku lub serwetce.

14 Dzieci powinny posługiwać się sztućcami: łyżką i widelcem podczas obiadu, a łyżeczką przy deserach. Nawyki i przyzwyczajenia związane ze spożywaniem posiłków nabyte w wieku przedszkolnym wpływają na kulturalne zachowanie przy stole w wieku późniejszym.

15 JAKOŚCIOWA OCENA JADŁOSPISU DEKADOWEGO 1) czy liczba posiłków jest dostosowana do wieku, czy przerwy miedzy posiłkami są dostosowane do liczby posiłków; 2) czy produkty dostarczające białka zwierzęcego są we wszystkich posiłkach podstawowych; 3) czy dodatki warzywno-owocowe są we wszystkich posiłkach; 4) czy surowe warzywa i owoce są spożywane codziennie, w ilu posiłkach; 5) czy w jadłospisach uwzględnione jest ciemne pieczywo i kasze gruboziarniste; 6) jak często podaje się mleko oraz jego przetwory; 7) czy są dania na bazie ryb, jakie ryby i w jakiej postaci surowe, wędzone lub przetwory;

16 8) urozmaicenie produktów i potraw, a mianowicie: powtarzalność potraw w dekadzie, stosowanie różnych technik przyrządzania dań, powtarzalność tego samego produktu w posiłku, asortyment produktów, surówek, dodatków warzywno-owocowych, różnorodność dodatków białkowych do pieczywa i z jakiej grupy, z jakich surowców przyrządzane są drugie dania mięsne, półmięsne, podrobowe, jarskie, mączne, rodzaj mięsa - wołowe, wieprzowe, drób.

17 9) dobór potraw pod względem smaku, barwy, konsystencji; 10) stosowanie produktów nie zalecanych w żywieniu dzieci: produkty konserwowe, z dodatkiem sztucznych barwników, aromatów, syropy wysokosłodzone, ocet spirytusowy, wędliny podrobowe itp.

18 Ilościowa ocena teoretyczna Celem dokonania pogłębionej oceny sposobu żywienia można obliczyć wartość energetyczną i odżywczą racji pokarmowej na podstawie tabel składu i wartości odżywczej produktów i porównać je z zalecanymi normami żywienia

19 Podstawowym dokumentem do oceny ilościowej sposobu żywienia jest raport magazynowy rozchodu produktów żywnościowych. Za zwyczaj pobiera się raporty z 10 kolejnych dni.

20 Nazwa potraw i produktów w jadłospisach powinna być pełna i czytelna, np: gulasz wołowy w sosie jarzynowym, kompot z truskawek, ponadto wymaga się podawanie gramatury porcji potrawy.

21 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ