Spis treści Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty 1. Uwagi wstępne 2. Europeizacja prawa administracyjnego

Transkrypt

1 Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty Uwagi wstępne I. Europeizacja II. Europeizacja prawa III. Europeizacja prawa a prawo europejskie Europeizacja prawa administracyjnego I. Pojęcie i rodzaje II. Europejskie prawo administracyjne III. Globalne prawo administracyjne Europeizacja prawa administracyjnego w kontekście dynamicznych relacji między prawem międzynarodowym, prawem europejskim i prawem państw europejskich I. Uwagi wstępne II. Konstytucja konstytucjonalizacja konstytucjonalizm III. Konstytucja, konstytucjonalizacja i konstytucjonalizm w prawie unijnym IV. Prawo międzynarodowe prawo unijne V. Zasady prawa Unii Europejskiej VI. Prawo unijne prawo państw członkowskich Realizacja (wykonywanie), działanie, przestrzeganie, stosowanie i skuteczność prawa europejskiego I. Zagadnienia wstępne II. Teoria prawa Rozdział II. Administracyjne wykonywanie prawa Unii Europejskiej Uwagi ogólne dotyczące administracyjnego wykonywania prawa Unii Europejskiej Bezpośrednie wykonywanie prawa UE przez administrację UE I. Wykonywanie budżetu II. Wykonywanie polityk unijnych Pośrednie wykonywanie prawa UE przez administrację RP Podsumowanie Rozdział III. Zasada efektywnego wykonywania prawa Unii w sferze administracyjnego, pośredniego wykonywania prawa Unii Europejskiej przez państwa członkowskie Zasada efektywności wykonywania prawa UE Efektywność jako zasada działania administracji unijnej Efektywność w działaniu organów państw członkowskich Mechanizmy pozwalające na realizację wymogu efektywnego wykonania prawa UE I. Pierwszeństwo, bezpośredni skutek II. Skuteczna ochrona prawna VII

2 VIII Spis treści III. Warunki równoważności i skuteczności krajowych procedur i działań wykonawczych Rozdział IV. Postępowanie administracyjne i sądowe w sprawach unijnych Postępowanie przed organami administracji unijnej I. Pojęcie organów administracji unijnej II. Zasady postępowania przed organami administracji unijnej Postępowanie przed organami administracyjnymi państw członkowskich UE I. Zasada autonomii proceduralnej państw członkowskich UE II. Wzruszalność ostatecznych (prawomocnych) rozstrzygnięć organów krajowych niezgodnych z unijnym porządkiem prawnym i porządkiem konwencyjnym Postępowanie wielostopniowe (przed organami administracyjnymi UE i organami administracji krajowej) System ochrony sądowej w sprawach unijnych I. Organizacja i funkcje sądownictwa unijnego II. Właściwość TSUE III. Postępowanie przed TSUE Rozdział V. Ochrona prawna w systemie Konwencji Europejskiej Założenia i środki ochrony praw jednostki w sprawach objętych reżimem Konwencji Europejskiej Pojęcie skutecznego środka prawnego w krajowym porządku prawnym I. Prawo do skutecznego środka prawnego a prawo do środka odwoławczego II. Skuteczny środek odwoławczy w krajowym porządku prawnym. Uwagi wprowadzające III. Prawo do skutecznego środka odwoławczego jako prawo proceduralne IV. Prawo do skutecznego środka odwoławczego jako prawo niesamodzielne V. Skuteczny środek odwoławczy a konstrukcja spornego roszczenia VI. Skuteczny środek odwoławczy a doktryna (koncepcja) marginesu swobody oceny VII. Skuteczny środek odwoławczy wobec aktów normatywnych VIII. Właściwy organ państwowy w świetle art. 13 EKPC IX. Cechy skutecznego środka odwoławczego Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka I. Uwagi wprowadzające II. Modyfikacje systemu wnoszenia skarg. Zarys najnowszych zmian i rozwiązań postulowanych w przyszłości III. Materialne i formalne przesłanki wniesienia skargi indywidualnej do ETPC IV. Istota ETPC V. Skład ETPC VI. Etapy postępowania przed Trybunałem Wykonanie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka Rozdział VI. Europejska formuła prawa do dobrej administracji aspekt procesowy Geneza, źródła i charakter prawa do dobrej administracji I. Istota pojęcia dobrej administracji II. Prawo do dobrej (właściwej) administracji w europejskim case law

3 III. Prawo do dobrej administracji w ujęciu Karty Praw Podstawowych IV. Prawo do dobrej administracji w systemie Konwencji Europejskiej V. Prawo do dobrej administracji w krajowym porządku prawnym Koncepcja prawa do obrony (wysłuchania) w toku postępowania administracyjnego I. Zasady praworządnego (rzetelnego) procesu administracyjnego II. Istota i formy urzeczywistnienia prawa do wysłuchania (obrony) III. Prawo do procesu na drodze administracyjnej IV. Prawo do procesu na drodze administracyjnej a konstrukcja administrative preliminary proceedings i postępowania wykonawczego Idea kodyfikacji postępowania administracyjnego w Europie Rozdział VII. Europejskie standardy prawa do sądu w sprawach z dziedziny administracji publicznej Prawo do sądu a formuła jurysdykcji sądowoadministracyjnej I. Modele sądowej kontroli działań administracji publicznej II. Pojęcie oraz traktatowe i konstytucyjne źródła prawa do sądu III. Konstrukcja prawa do sądu Składniki prawa do sądu w sprawach sporów jednostki z administracją publiczną I. Dostęp do sądu II. Niezawisłość, niezależność, bezstronność i wymagania dotyczące właściwości sądu III. Rzetelność procesu IV. Efektywność ochrony Granice prawa do sądu w sprawach sporów jednostki z administracją publiczną i jego nadużycie I. Prawo do sądu a efektywność udzielanej ochrony II. Środki mające zapobiegać nadużyciu prawa do sądu Alternatywne środki i techniki rozwiązywania sporów jednostki z administracją publiczną I. Sposoby rozstrzygania sporów prawnych II. Europejska koncepcja Alternative Dispute Resolution i formy jej realizacji III. Mediacja w postępowaniu sądowoadministracyjnym Rozdział VIII. Europejskie kryteria, zasady, metody i formy wpływu na ustrój i funkcjonowanie administracji państw członkowskich, prawo administracyjne materialne i proceduralne państw członkowskich Europeizacja prawa administracyjnego i organów administracyjnych I. Uwagi wstępne II. Podział wpływu Wpływ prawa UE na ustrój i funkcjonowanie administracji krajowej Wpływ prawa UE na prawo administracyjne materialne i proceduralne państw członkowskich I. Uwagi wstępne II. Wpływ na materialne prawo administracyjne III. Wpływ na proceduralne prawo administracyjne Podsumowanie IX

4 Rozdział IX. Przekształcenia ustroju administracji publicznej w Polsce pod wpływem prawa Unii Europejskiej Administracja krajowa a porządek prawny UE wprowadzenie Wpływ podstawowych zasad porządku prawnego Unii Europejskiej na ustrój administracji publicznej państwa członkowskiego I. Zasada demokracji II. Poszanowanie tożsamości narodowej III. Zasada lojalnej współpracy i efektywności prawa UE IV. Zasada autonomii instytucjonalnej Wpływ prawa Unii Europejskiej na ustrój i funkcjonowanie Rady Ministrów I. Rada Ministrów II. Współpraca Rady Ministrów z Sejmem i Senatem III. Współpraca Rady Ministrów z Prezydentem RP IV. Współpraca Rady Ministrów z samorządem terytorialnym Wpływ prawa Unii Europejskiej na ustrój i funkcjonowanie niezależnych organów centralnych i administracji rządowej I. Uwagi wstępne II. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych III. Administracja rządowa Wpływ prawa Unii Europejskiej na ustrój i funkcjonowanie samorządu terytorialnego I. Uwagi wstępne II. Region III. Regiony w prawie Unii Europejskiej IV. Regionalizacja w Polsce a unijna polityka spójności Podsumowanie Rozdział X. Wpływ prawa Unii Europejskiej na źródła prawa administracyjnego i procedurę prawodawczą Uwagi wprowadzające Zamknięty system źródeł prawa w warunkach członkostwa Polski w Unii Europejskiej I. Uwagi wprowadzające II. Prawo unijne systemie źródeł prawa Zmiana roli ustawy Zmiana roli rozporządzenia I. Uwagi wprowadzające II. Przesłanki zmiany roli rozporządzenia III. Dopuszczalne możliwości zmian IV. Poglądy wyrażane w orzecznictwie V. Praktyka formułowania upoważnień ustawowych Zmiany dotyczące aktów planowania I. Wpływ prawa unijnego na akty planowania i ich podstawy prawne II. Podstawy prawne realizacji aktów planowania Zmiany w procedurze prawodawczej I. Badanie zgodności projektów aktów normatywnych z prawem Unii Europejskiej II. Postępowanie z projektami ustaw wykonujących prawo Unii Europejskiej III. Notyfikacja i inne formy zgłaszania instytucjom Unii Europejskiej aktów prawnych lub ich projektów Postulaty zmian w Konstytucji RP X

5 Rozdział XI. Przekształcenia w systemie prawnych form działania administracji publicznej Zmiany w zakresie form działania administracji publicznej jako konsekwencja obowiązywania prawa UE Zasada procedur krajowych jako wyznacznik form działania administracji krajowej Zasada legalności jako prawna determinanta form działania administracji Formy działania administracji publicznej I. Uwagi wstępne II. Akt normatywny III. Akt administracyjny IV. Formy konsensualne (niewładcze) V. Szczególne formy prawne działania administracji Podsumowanie Rozdział XII. Przekształcenia materialnego prawa administracyjnego pod wpływem prawa europejskiego Przekształcenia polskiego prawa energetycznego pod wpływem prawa Unii Europejskiej I. Wprowadzenie II. Proces tworzenia wspólnotowego prawa energetycznego. Pierwszy pakiet energetyczny i jego wpływ na prawo energetyczne w Polsce III. Drugi pakiet energetyczny i jego wdrożenie w Polsce IV. Trzeci pakiet energetyczny i jego wdrożenie w Polsce V. Uwagi końcowe Przekształcenia polskiego prawa telekomunikacyjnego pod wpływem prawa Unii Europejskiej I. Uwagi wstępne II. Pojęcie telekomunikacji III. Źródła prawa telekomunikacyjnego IV. Przekształcenia polskiego prawa telekomunikacyjnego wynikające z liberalizacji europejskiego rynku łączności elektronicznej V. Przekształcenia polskiego prawa telekomunikacyjnego wynikające z harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich Unii Europejskiej VI. Wpływ unijnego prawa łączności elektronicznej na stosowanie materialnego prawa telekomunikacyjnego VII. Podsumowanie Europeizacja prawa ochrony środowiska (wybrane zagadnienia) I. Uwagi wstępne II. Polskie i unijne prawo ochrony środowiska III. Formy i metody oraz granice oddziaływania unijnego prawa ochrony środowiska na prawo polskie IV. Zmiany polskiej regulacji prawnej ochrony środowiska pod wpływem unijnego prawa ochrony środowiska (wybrane zagadnienia) V. Stosowanie unijnego prawa ochrony przez sądy krajowe VI. Podsumowanie Rozdział XIII. Przekształcenia prawa o postępowaniu administracyjnym i postępowania egzekucyjnego Uwagi wprowadzające Ogólny wpływ standardów europejskich na procedury krajowe XI

6 55. Zmiany w ustawie Kodeks postępowania administracyjnego I. Uwagi ogólne II. Wpływ prawa europejskiego i europejskich standardów na treść przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego III. Wpływ prawa unijnego na stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego Zmiany w ustawie Ordynacja podatkowa I. Uwagi ogólne II. Wpływ europejskich standardów i prawa europejskiego na treść przepisów ustawy Ordynacja podatkowa III. Transpozycja dyrektywy 2011/16/UE w ustawie Ordynacja podatkowa IV. Wpływ prawa europejskiego na stosowanie ustawy Ordynacja podatkowa Zmiany w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. 772 I. Uwagi ogólne II. Zmiany w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji pod wpływem prawa UE Podsumowanie Rozdział XIV. Przekształcenia w systemie sądowej ochrony praw jednostek wywodzonych z prawa administracyjnego Unii Europejskiej Uwagi wstępne Zmiany instytucjonalne sądownictwa krajowego związane z właściwością TSUE Zmiany związane z uzyskaniem przez polskie sądy statusu sądów unijnych Wpływ unijnego standardu ochrony formułowanego w orzecznictwie TSUE i aktach prawa unijnego Przekształcenia wynikające z upodmiotowienia jednostek w systemie UE Podsumowanie Indeks rzeczowy XII