Dochodzenie roszczeń opartych na prawie UE przed sądami krajowymi autonomia proceduralna
|
|
- Małgorzata Wilk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 prof. dr hab. Anna Wyrozumska Katedra Europejskiego Prawa Konstytucyjnego UŁ Jean Monnet Chair of European Constitutional Law Dochodzenie roszczeń opartych na prawie UE przed sądami krajowymi autonomia proceduralna Rozwój regulacji unijnej Przykłady è prawo do zwrotu opłaty/cła/podatku pobranych niezgodnie z prawem Unii/ 99/82 San Giorgio/ C-313/05 Brzeziński prawo do tymczasowego środka zabezpieczającego powództwo/ C 213/89 Factortame Nr 2 prawo do skutecznego środka prawnego (222/84 Marguerite Johnston przeciwko Chief Constable of the Royal Ulster Constabulary; 222/86 Heylens) środki krajowe przeciwko naruszeniom prawa Unii (14/83 von Colson) O proporcjonalne do charakteru naruszenia O efektywne O odstraszające prawo do odszkodowania (C-6/90 I C-9/90 Francovich i nast.) 1
2 Prawo do odszkodowania C-6/90 i C-9/90 Francovich (1991) è brak transpozycji dyrektywy è trzy warunki 1. rezultatem przewidzianym przez dyrektywę jest przyznanie praw jednostkom 2. treść tych praw daje się określić na podstawie przepisów dyrektywy 3. istnieje związek przyczynowy między naruszeniem prawa przypisanym państwu a szkodą poniesioną przez jednostkę 2
3 C-46/93 Brasserie du Pecheur, C-48/93 Factortame (1996) - bezpośrednie stosowanie stanowi tylko gwarancję minimum è zasada odpowiedzialności państwa nie może zostać wyłączona, jeżeli naruszenie dotyczy bezpośrednio stosowanych przepisów prawa wspólnotowego. - odpowiedzialność powstaje we wszystkich przypadkach naruszenia prawa wspólnotowego... bez względu na to, jaki organ państwowy pogwałcił normy wspólnotowe... Odpowiedzialność z tytułu bezprawności legislacyjnej (normatywnej) 1. wystarczająco istotne naruszenie normy mającej na celu nadanie jednostce uprawnienia (Schoppenstedt - ma miejsce pogwałcenie nadrzędnej normy prawa dotyczącej ochrony jednostek) 2. szkoda 3. związek przyczynowy między naruszeniem a szkodą - ad. 1 = władze prawodawcze w sposób oczywisty i poważny (rażący) przekroczyły granice uznania - naruszenie jest oczywiste, jeżeli było utrzymywane pomimo orzeczenia TSUE stwierdzającego takie naruszenie 3
4 C-178, 179 i /94 Dillenkofer / brak wykonania dyrektywy sam w sobie stanowi wystarczająco istotne/poważne naruszenie Czy odpowiedzialność jest inna w zależności od sytuacji? Odpowiedzialność za akty administracyjne i inne naruszenia C-5/94 Hedley Lomas Odmowa władz brytyjskich wydania licencji na import mięsa i eksport zwierząt rzeźnych z i do Hiszpanii Art. 35 TFUE/ dawny art. 29 TWE/34 TEWG Ograniczenia ilościowe w wywozie oraz wszelkie środki o skutku równoważnym są zakazane między państwami członkowskimi... jeśli państwo członkowskie, które dokonało naruszenia postanowień prawa wspólnotowego przyznających prawa jednostkom, w czasie popełniania naruszenia nie miało prawnej możliwości wyboru lub miało ograniczone możliwości działania według swojego uznania lub nie miało ich wcale, jakiekolwiek naruszenie prawa wspólnotowego może być wystarczające do uznania, iż miało miejsce wystarczająco istotne/poważne naruszenie, co jest przesłanką konieczną do powstania obowiązku naprawienia szkody jednostce. 4
5 Odpowiedzialność za orzeczenia sądowe C-224/01 Gerhard Köbler przeciwko Austrii (2003) orzeczenie sądu ostatniej instancji naruszenie musi być wystarczająco istotne/ oczywiste naruszenie jest wystarczająco istotne w każdym przypadku, w którym decyzja sądu w sposób oczywisty nie respektuje orzecznictwa Trybunału w danej dziedzinie. Potwierdzenie odpowiedzialności państwa za oczywiste naruszenie prawa przez sąd è C-173/03 Traghetti del Mediterraneo SpA przeciwko Republice Włoskiej = ustawa wykluczała odpowiedzialność w pewnych sytuacjach Odpowiedzialności tej nie można ograniczyć wyłącznie do przypadków naruszenia zasady bezstronności lub poważnego uchybienia sędziego, jeśli ograniczenie to prowadzi do wykluczenia tej odpowiedzialności w innych przypadkach oczywistego naruszenia prawa wspólnotowego przez sąd orzekający w ostatniej instancji. Wykluczenie wszelkiej możliwości pociągnięcia państwa do odpowiedzialności w sytuacji, gdy naruszenie zarzucane sądowi krajowemu wynika z interpretacji przepisów prawa lub oceny okoliczności faktycznych i dowodów, oznaczałoby naruszenie samej istoty zasady odpowiedzialności państwa i prowadziłoby do sytuacji, w której jednostki nie mogłyby skorzystać z żadnej ochrony sądowej w przypadku popełnienia przez sąd krajowy orzekający w ostatniej instancji oczywistego błędu podczas wspomnianych czynności udzielania wykładni lub dokonywania oceny. 5
6 Autonomia proceduralna gdy brak normy UE Art. 19 ust. 1 zd. 2 TUE Państwa Członkowskie ustanawiają środki niezbędne do zapewnienia skutecznej ochrony prawnej w dziedzinach objętych prawem UE. zasada skutecznej ochrony prawnej = zasada ogólna prawa UE/ art. 6 i 13 EKPC/ art. 47 KPP è obowiązek PCz i prawo jednostki zasada lojalnej współpracy è sądy krajowe mają obowiązek: o zapewnić ochronę sądową uprawnień podmiotów prawa wynikających z prawa Unii o interpretować krajowe zasady postępowania tak, by umożliwić realizację celu skutecznej ochrony sądowej W braku uregulowań unijnych è PCz = wyznaczenie właściwych sądów i określenie zasad postępowania / autonomia proceduralna o nie ma obowiązku ustanowienia osobnych środków dla roszczeń unijnych o wystarczy ochrona incydentalna/ brakè środek trzeba wprowadzić 6
7 Zasada autonomii proceduralnej Zasada równoważności/ niedyskryminacji zasady postępowania w sprawach mających na celu zapewnienie ochrony uprawnień podmiotów prawa wynikających z prawa Unii nie mogą być mniej korzystne niż w przypadku podobnych postępowań o charakterze wewnętrznym C-126/97 Eco Swiss/ skarga o unieważnienie orzeczenia arbitrażowego Jeśli jest skarga o unieważnienie orzeczenia arbitrażowego, oparta na naruszeniu krajowych przepisów dotyczących ochrony interesu publicznego, sąd musi przyznać taką skargę, gdy jest ona oparta na naruszeniu zakazu ustanowionego w artykule 81 ust. 1 TWE/ art. 101 TFUE (prawo konkurencji). C-326/96 Levez podstęp pracodawcy/ płace dyskryminacja skarga pracownicza odszkodowania można dochodzić tylko za dwa ostatnie lata, gdyż przedawnienie 2 lata skarga cywilna odszkodowanie za 10 lat/ przedawnienie 10 lat, ale wyższe koszty, trudniejsze dowodzenie, wolniejszy proces Zasada skuteczności/ efektywności normy krajowe nie mogą powodować w praktyce, że korzystanie z uprawnień wynikających z prawa Unii stanie się niemożliwe lub nadmiernie utrudnione 7
Zasadnicze założenia zasady odpowiedzialności odszkodowawczej Orzeczenie ETS w sprawach C-6/90 i C-9/90 Andrea Francovich i inni v.
Dr Nina Półtorak Zasadnicze założenia zasady odpowiedzialności odszkodowawczej Orzeczenie ETS w sprawach C-6/90 i C-9/90 Andrea Francovich i inni v. Włochy Orzeczenie ETS w sprawach C-46/93 i C-48/93 Brasserie
PRYMAT I STOSOWANIE PRAWA UNII. UE nie ma filarowej struktury. wspólne zasady w całym zakresie kompetencji UE / ale wyj. dawny II i III filar
prof. dr hab. Anna Wyrozumska Katedra Europejskiego Prawa Konstytucyjnego UŁ Jean Monnet Chair of European Constitutional Law PRYMAT I STOSOWANIE PRAWA UNII UE nie ma filarowej struktury wspólne zasady
Środki prawne i sankcje w sprawach dotyczących dyskryminacji ze względu na płeć. Seminarium ERA Kraków czerwca
w sprawach dotyczących dyskryminacji ze względu na płeć Seminarium ERA Kraków 12-13 czerwca dr Urszula Torbus Uniwersytet Śląski Wprowadzenie Równość kobiet i mężczyzn, w tym zasada równego wynagradzania
Stosowanie prawa antydyskryminacyjnego Poszukiwanie skuteczności: środki prawne i sankcje
Stosowanie prawa antydyskryminacyjnego Poszukiwanie skuteczności: środki prawne i sankcje Kevin Duffy Przewodniczący Irlandzki Sąd Pracy Trewir, 10-11 czerwca 2013 Prawo do równości jest podstawowym prawem
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII
prof. dr hab. Anna Wyrozumska Katedra Europejskiego Prawa Konstytucyjnego UŁ Jean Monnet Chair of European Constitutional Law SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII SĄDY UNII I NAJWAŻNIEJSZE PROCEDURY Artykuł 19
Spis treści Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty 1. Uwagi wstępne 2. Europeizacja prawa administracyjnego
Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty. 1 1. Uwagi wstępne... 10 I. Europeizacja............................................... 10 II.
Wpływ prawa UE na krajowe porządki prawne w dziedzinie zwalczania dyskryminacji
Wpływ prawa UE na krajowe porządki prawne w dziedzinie zwalczania dyskryminacji dr Przemysław Mikłaszewicz 1. Zakres zastosowania prawa Unii 1.1.Kiedy równość wyrażona w Karcie praw podstawowych UE ma
System instytucjonalny i prawny Unii Europejskiej. Autor: Justyna Maliszewska-Nienartowicz CZĘŚĆ I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UNII EUROPEJSKIEJ
System instytucjonalny i prawny Unii Europejskiej. Autor: Justyna Maliszewska-Nienartowicz CZĘŚĆ I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UNII EUROPEJSKIEJ ROZDZIAŁ 1. CHARAKTER PRAWNY UNII EUROPEJSKIEJ ROZDZIAŁ 2. OSOBOWOŚĆ
Odpowiedzialność Skarbu Państwa. czy polskie prawo i orzecznictwo respektują wymogi prawa unijnego?
Transformacje Prawa Prywatnego 3/2011 ISSN 1641 1609 Nina Półtorak * Odpowiedzialność Skarbu Państwa z tytułu naruszenia prawa Unii Europejskiej czy polskie prawo i orzecznictwo respektują wymogi prawa
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UE TOMASZ DĄBROWSKI
SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UE TOMASZ DĄBROWSKI Grupa A: Skutek incydentalny w prawie UE. Grupa B: Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa członkowskiego za naruszenie prawa UE Gdzie można dochodzić roszczeń?
Zasady stosowania prawa UE
Zasady stosowania prawa UE Obowiązek wykładni zgodnej Costa vs E.N.E.L. (1964) Żadne normy prawa wewnętrznego nie mogą mieć pierwszeństwa przed prawem stanowionym przez Traktat, aby nie pozbawiać go jego
System ochrony prawnej w Unii Europejskiej
System ochrony prawnej w Unii Europejskiej Joanna Siekiera Chair of International and European Law Centre d excellence Jean Monnet University of Wrocław, Poland 1. Karta Praw Podstawowych Charakter prawny
System ochrony prawnej UE Materiały do ćwiczeń CZĘŚĆ 2
dr Anna Czaplińska Katedra Europejskiego Prawa Konstytucyjnego WPiA UŁ System ochrony prawnej UE Materiały do ćwiczeń CZĘŚĆ 2 Autonomia proceduralna państw członkowskich a zasada efektywności prawa UE
Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (druk nr 900)
Warszawa, dnia 30 czerwca 2010 r. Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (druk nr 900) I. Cel i przedmiot ustawy
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt II BU 26/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 13 czerwca 2007 r. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski SSN Jolanta Strusińska-Żukowska
STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
dr Mariusz Baran Polskie procedury administracyjne i sądowe a prawo UE STUDIA PODYPLOMOWE 17 lutego 2018 r. Zmiany w polskich przepisach proceduralnych związane z prawem UE KPA Art. 145b. 1. Można żądać
Spis treści. Str. Nb. Wykaz skrótów... XV Wstęp do piątego wydania... XVII
Wykaz skrótów... XV Wstęp do piątego wydania... XVII Rozdział I. Wprowadzenie... 1 1 1. Pojęcie prawa europejskiego i prawa Unii Europejskiej... 1 1 2. Proces integracji państw europejskich po II wojnie
Środki prawne i sankcje w sprawach dyskryminacyjnych
Środki prawne i sankcje w sprawach dyskryminacyjnych Seminarium dla sędziów Trewir, 19-20 maja 2014 Krzysztof Śmiszek Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego Trudności z dowodzeniem dyskryminacji
Wyrok TSUE z r. w sprawie C-512/10 Komisja v. Polska i jego skutki dla sektora transportu kolejowego w Polsce
Wyrok TSUE z 30.5.2013 r. w sprawie C-512/10 Komisja v. Polska i jego skutki dla sektora transportu kolejowego w Polsce Łukasz Gołąb Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Spis treści. III. Odpowiedzialność administracji publicznej za działania legalne. w prawie francuskim... 61
Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Rozdział I. Geneza i zarys ewolucji odpowiedzialności państwa... 1 1. Uwagi terminologiczne... 4 2. Geneza odpowiedzialności odszkodowawczej państwa od czasów rzymskich
ZAKRES ZASTOSOWANIA KARTY PRAW PODSTAWOWYCH (CFR):PODWAŻANIE KRAJOWYCH ŚRODKÓW PRAWNYCH NA PODSTAWIE CFR
ZAKRES ZASTOSOWANIA KARTY PRAW PODSTAWOWYCH (CFR):PODWAŻANIE KRAJOWYCH ŚRODKÓW PRAWNYCH NA PODSTAWIE CFR Laurent Pech Middlesex University London (L.Pech@mdx.ac.uk) PLAN 1. KRÓTKIE OMÓWIENIE WYBRANYCH
POSTANOWIENIE. Sygn. akt III PO 6/18. Dnia 1 sierpnia 2018 r. Sąd Najwyższy w składzie:
Sygn. akt III PO 6/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 1 sierpnia 2018 r. SSN Dawid Miąsik (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jolanta Frańczak SSN Maciej Pacuda w sprawie z odwołania A. O.
Test kwalifikacyjny z zakresu prawa unijnego i europejskiego
. Imię i nazwisko Test kwalifikacyjny z zakresu prawa unijnego i europejskiego 1. Zgodnie z Traktatami założycielskimi, od daty wejścia w życie Traktatu z Lizbony Unia Europejska: a) ma osobowość prawną
Sylwia Żyrek Katedra Prawa Europejskiego Instytut Prawa Międzynarodowego Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Warszawski
Zasady zapewniające skuteczność prawu europejskiemu. Zasada skutku bezpośredniego. Zasada pierwszeństwa. Zasada autonomii proceduralnej. Zasady efektywności i równoważności. Effet utile prawa europejskiego.
Rola sądów krajowych
PRAWO RÓWNOUPRAWNIENIA PŁCI: SEMINARIUM DLA PRZEDSTAWICIELI WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI Rola krajowego sędziego w stosowaniu dyrektyw UE o zakazie dyskryminacji: relacja krajowych porządków prawnych i pytania
STUDIA PODYPLOMOWE "OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
3 Zadania sądów krajowych w wykonywaniu prawa UE: procedura pytań prejudycjalnych, pojęcie sprawy unijnej, wznowienie postępowania. dr Aleksandra Sołtysińska 8 grudnia 05 roku Pojęcie sprawy unijnej Stan
STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
dr Monika Kawczyńska Wpływ prawa UE na prawo polskie bezpośredni skutek prawa UE STUDIA PODYPLOMOWE 02.12.2017 Podstawowe pojęcia Bezpośrednie obowiązywanie normy prawa UE od ich wejścia w życie staja
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Agnieszka Piotrowska SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
Sygn. akt IV CNP 44/14 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 15 kwietnia 2015 r. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Agnieszka Piotrowska SSN Krzysztof Strzelczyk
Dane dotyczące przedmiotu cyklu:
Nazwa przedmiotu: Wstęp do prawa europejskiego (0500-WPEUPD) Nazwa w języku polskim: Nazwa w jęz. angielskim: Introduction to European Law Dane dotyczące przedmiotu: Jednostka oferująca przedmiot: Wydział
Spis treści. Przedmowa... XI Wprowadzenie... XVII Wykaz skrótów... XIX
Przedmowa........................................... XI Wprowadzenie........................................ XVII Wykaz skrótów........................................ XIX Część I. Kodeks pracy Rozdział
ZAGADNIENIE PRAWNE U Z A S A D N I E N I E
1 Sygn. akt III CZP 31/12 ZAGADNIENIE PRAWNE W sprawie z powództwa Firmy B. A. M. S. spółki jawnej z siedzibą w G. przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewodzie Wielkopolskiemu o zapłatę na skutek apelacji powódki
STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
Przekazanie kompetencji ustawodawczych UE dr Aleksandra Sołtysińska Źródła prawa i procedury prawodawcze UE 1-2 grudnia 2017 roku przyjmowanie aktów prawnych wykonanie aktów prawnych środki proceduralne
DYREKTYWY ANTYDYSKRYMINACYJNE 2000/43/WE I 2000/78/WE W PRAKTYCE. Rola sędziego krajowego i pytania prejudycjalne. Trewir, 14 listopada 2011
DYREKTYWY ANTYDYSKRYMINACYJNE 2000/43/WE I 2000/78/WE W PRAKTYCE Rola sędziego krajowego i pytania prejudycjalne Trewir, 14 listopada 2011 Rola sądów krajowych Sędzia krajowy = sędzia unijny Zapewnienie
Spis treści. Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX
Wykaz skrótów... XIII Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX Rozdział I. Zagadnienia wprowadzające... 1 1. Prawo Unii Europejskiej jako akademicka dyscyplina prawa... 3 I. Rozwój autonomicznej dyscypliny
Postępowanie w sprawie naruszenia Traktatów przeciwko państwom członkowskim (art TFUE)
Postępowanie w sprawie naruszenia Traktatów przeciwko państwom członkowskim (art. 258-260 TFUE) Postępowanie Komisji przeciwko państwu członkowskiemu art. 258 TFUE Postępowanie państwa członkowskiego przeciwko
Spis treści. II. Odszkodowanie z tytułu umowy o zakazie konkurencji. zawartej na czas trwania stosunku pracy
Wstęp... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... XI XVII Rozdział I. Polskie prawo pracy w ujęciu historycznym... 1 1. Uwagi ogólne... 1 2. Prawo pracy na ziemiach polskich w okresie zaborów... 3 3. Prawo
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt II UK 504/17 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 10 kwietnia 2019 r. SSN Dawid Miąsik (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jolanta Frańczak SSN Romualda Spyt
Rola ETS w ochronie praw i wolności jednostki
Rola ETS w ochronie praw i wolności jednostki Metody integracji poprzez prawo: 1/ substytucja (inaczej unifikacja): wprowadzenie jednolitych materialnych norm wspólnotowych; całkowite ujednolicenie prawa
POSTANOWIENIE. Sygn. akt I BP 8/11. Dnia 10 stycznia 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie : SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
Sygn. akt I BP 8/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 10 stycznia 2012 r. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec w sprawie z powództwa R. P. przeciwko PKP Polskim Liniom Kolejowym SA Zakładowi
POSTANOWIENIE. SSN Piotr Prusinowski
Sygn. akt II PK 14/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 12 lutego 2019 r. SSN Piotr Prusinowski w sprawie z powództwa M. P. przeciwko Bankowi [ ] S.A. w W. o odszkodowanie z umowy o zakazie
Prof. Ryszard Skubisz
Prof. Ryszard Skubisz 1 ŹRÓDŁA PRAWA (W OGÓLNOŚCI) Ustawa prawo własności przemysłowej z 30 czerwca 2000 r. (Dz. U z 2013 r., poz. 1410) wraz z przepisami wykonawczymi Rozporządzenie Rady WE nr 207/2009
Spis treści Rozdział I. Zagadnienia podstawowe
Wykaz skrótów... XV Wykaz podstawowej literatury... XIX Wstęp... XXI Rozdział I. Zagadnienia podstawowe... 1 1. Zakres międzynarodowego prawa inwestycyjnego... 1 I. Międzynarodowe prawo inwestycyjne a
PRAWO DO SĄDU OBYWATELI UNII EUROPEJSKIEJ WYBRANE ASPEKTY
Z E S Z Y T Y N A U K O W E UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO SERIA PRAWNICZA ZESZYT 101/2018 PRAWO 22 doi: 10.15584/znurprawo.2018.22.20 Anna Marcisz-Dynia PRAWO DO SĄDU OBYWATELI UNII EUROPEJSKIEJ WYBRANE ASPEKTY
Zestawy pytań na egzaminy magisterskie. I 1. Prawo podmiotowe pojęcie; rodzaje; nadużycie prawa podmiotowego
Katedra Prawa Europejskiego Zestawy pytań na egzaminy magisterskie I 1. Prawo podmiotowe pojęcie; rodzaje; nadużycie prawa podmiotowego 2.1. Zasada swobody umów i jej ograniczenia 2.2. Autorskie prawa
Swoboda działalności gospodarczej na terytorium UE w zakresie usług. Case Study
Case Study Swoboda działalności gospodarczej na terytorium w zakresie usług Wardyński & Partners Michał Bernat Prawa indywidualnych przedsiębiorców po wejściu w życie Dyrektywy Usługowej Warszawa, 27 maja
STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
1 1 2 System ochrony prawnej w UE skargi kierowane do Trybunału Sprawiedliwości UE Prof. UJ Dr hab. Nina Półtorak 20 stycznia 2018 r. 2 3 4 RZECZNICY GENERALNI PRZY TRYBUNALE SPRAWIEDLIWOŚCI 5 6 SĄD -
Trybunał Konstytucyjny Warszawa. W n i o s e k
Warszawa, dnia września 2008 r. Trybunał Konstytucyjny Warszawa W n i o s e k Na podstawie art. 122 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wnoszę o zbadanie zgodności z Konstytucją ustawy z dnia
Przepis art. 24 ust 1 pkt 1a ustawy Pzp obowiązuje i jest wiążący mimo wyroku Trybunału
Instytut Interwencji Gospodarczych BCC we współpracy z ekspertami prezentuje cykl porad z zakresu przedsiębiorczości i inwestowania. Doświadczeni eksperci, na łamach Biuletynu Specjalnego BCC oraz w portalu
Uchwała z dnia 25 czerwca 2009 r., III CZP 39/09
Uchwała z dnia 25 czerwca 2009 r., III CZP 39/09 Sędzia SN Gerard Bieniek (przewodniczący) Sędzia SN Józef Frąckowiak (sprawozdawca) Sędzia SN Iwona Koper Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Tomasza R.
Uchwała z dnia 6 lipca 2006 r., III CZP 37/06
Uchwała z dnia 6 lipca 2006 r., III CZP 37/06 Sędzia SN Marek Sychowicz (przewodniczący, sprawozdawca) Sędzia SN Mirosław Bączyk Sędzia SN Dariusz Zawistowski Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Miasta
STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
Prof. UJ Dr hab. Nina Półtorak System ochrony prawnej w UE skargi kierowane do Trybunału Sprawiedliwości UE 20 stycznia 2018 r. STUDIA PODYPLOMOWE 2 RZECZNICY GENERALNI PRZY TRYBUNALE SPRAWIEDLIWOŚCI 3
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt I CNP 13/12 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 17 października 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSA Władysław Pawlak (sprawozdawca)
Jan Barcz System ochrony prawnej w UE
Jan Barcz System ochrony prawnej w UE 1. Reforma sądów unijnych 2. Struktura sądów unijnych Spis treści 3. Zakres właściwości sądów unijnych 4. Jurysdykcja TS w sprawach spornych 4.1. Skargi o naruszenie
Skutek prawa UE. Art. 89.
Wstęp do prawa europejskiego Prawo wieczorowe, 2. Rok, r.a. 2016/17 Dr Anna Czaplińska Skutek prawa UE Zasady określające relacje prawa UE i prawa krajowego Metody przyjmowania prawa międzynarodowego w
WYROK TRYBUNAŁU (wielka izba) z dnia 13 czerwca 2006 r. *
WYROK TRYBUNAŁU (wielka izba) z dnia 13 czerwca 2006 r. * W sprawie C-173/03 mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 234 WE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Tribunale
WERSJA SKONSOLIDOWANA TRAKTATU O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ
WERSJA SKONSOLIDOWANA TRAKTATU O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ 6655/1/08 REV 1 61 TYTUŁ VII WSPÓLNE REGUŁY W DZIEDZINIE KONKURENCJI, PODATKÓW I ZBLIŻENIA USTAWODAWSTW ROZDZIAŁ 1 REGUŁY KONKURENCJI SEKCJA
Część pierwsza TEORIA INTEGRACJI, CHARAKTER PRAWNY, STRUKTURA, ZAKRES PRZEDMIOTOWY I ZASADY DZIAŁANIA UNII EUROPEJSKIEJ
INSTYTUCJE I PRAWO UNII EUROPEJSKIEJ Autorzy: Barcz J., Górka M., Wyrozumska A. Część pierwsza TEORIA INTEGRACJI, CHARAKTER PRAWNY, STRUKTURA, ZAKRES PRZEDMIOTOWY I ZASADY DZIAŁANIA UNII EUROPEJSKIEJ ROZDZIAŁ
ŹRÓDŁA PRAWA: PRAWO POCHODNE. Rozporządzenia. Dyrektywy. Decyzje. Zalecenia i opinie.
ŹRÓDŁA PRAWA: PRAWO POCHODNE. Rozporządzenia. Dyrektywy. Decyzje. Zalecenia i opinie. 1. Źródła prawa pochodnego 1.1. Podział aktów prawa pochodnego Delegowane Ustawodawcze Wiążące Wykonawcze Nieustawodawcze
Postanowienie z dnia 9 lipca 2002 r. III RN 129/01
Postanowienie z dnia 9 lipca 2002 r. III RN 129/01 Decyzja w przedmiocie przyznania odszkodowania za szkodę spowodowaną wydaniem nieważnej decyzji administracyjnej i stwierdzeniem jej nieważności (art.
Obywatelstwo Unii. - wprowadził TM ruch w kierunku unii politycznej
Obywatelstwo Unii - wprowadził TM ruch w kierunku unii politycznej - stworzenie silniejszej podstawy dla praw przepływu, pobytu i równego traktowania obywateli UE - zebranie istniejących uprawnień pod
EU Human Rights Law STUDIA PRZYPADKÓW: DZIAŁANIA PAŃSTW CZŁONKOWSKICH & ZAKRES ZASTOSOWANIA KARTY PRAW PODSTAWOWYCH UE
STUDIA PRZYPADKÓW: DZIAŁANIA PAŃSTW CZŁONKOWSKICH & ZAKRES ZASTOSOWANIA KARTY PRAW PODSTAWOWYCH UE 1 Studia przypadków: 4 krajowe spory, w których powód powoływał się na KPP UE oraz w których sąd krajowy
POSTANOWIENIE. SSN Bohdan Bieniek
Sygn. akt II PK 108/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 22 lutego 2018 r. SSN Bohdan Bieniek w sprawie z powództwa B. B. przeciwko Urzędowi Gminy P. o sprostowanie świadectwa pracy, odszkodowanie,
STUDIA PODYPLOMOWE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM. Zadania sądów krajowych w wykonywaniu prawa UE. Pytania prejudycjalne art.
Pytania prejudycjalne art. 267 TFUE Prof. UJ Dr hab. Nina Półtorak Zadania sądów krajowych w wykonywaniu prawa UE 19 stycznia 2018 r. STUDIA PODYPLOMOWE 2 Pytanie prejudycjalne art. 267 TFUE Pytania prejudycjalne
ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA PERSONELU KONTRAKTOWEGO A OCHRONA ŹRÓDŁA INFORMACJI NA PODSTAWIE ROZPORZĄDZENIA (UE) NR 376/2014
ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA PERSONELU KONTRAKTOWEGO A OCHRONA ŹRÓDŁA INFORMACJI NA PODSTAWIE ROZPORZĄDZENIA (UE) NR 376/2014 19/04/2018 DR AGNIESZKA ZWOLIŃSKA ZAŁOŻENIA I CELE Realia rynku pracy zatrudnienie
Do druku nr Rzec zypo s po I i tej f-) o! ski ej. innych ustaw. Pan Adam Podgórski. Szanowny Panie Ministrze, Z wyrazami szacunku
Do druku nr 1653 Rzec zypo s po I i tej f-) o! ski ej Warszawa, dnia '30 czerwca 2017 r. Prof. dr hab. Gersdorf BSA 111-021-237/17 SEKRETARIAT Z-CY SZEFA KS L. dz............ Data.. Pan Adam Podgórski
POSTANOWIENIE. SSN Bogusław Cudowski
Sygn. akt I BP 5/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 25 listopada 2014 r. SSN Bogusław Cudowski w sprawie z powództwa A. Z. przeciwko S. Przedsiębiorstwu Produkcyjno-Usługowo-Handlowemu Spółce
POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Gonera
Sygn. akt I BP 10/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 20 czerwca 2017 r. SSN Katarzyna Gonera w sprawie z powództwa K. K. przeciwko Ognisku Pracy Pozaszkolnej [ ]o uznanie za bezskuteczne zmiany
USTAWA z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze
Kancelaria Sejmu s. 1/6 USTAWA z dnia 22 lipca 2010 r. Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2010 r. Nr 155, poz. 1037. o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo
Stosunek Karty Praw Podstawowych do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i krajowych przepisów odnoszących się do praw
Stosunek Karty Praw Podstawowych do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i krajowych przepisów odnoszących się do praw człowieka 1 relacje porządków prawnych systemów ochrony praw
Trybunał Sprawiedliwości UE
mgr Ewa Bobin Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr Trybunał Sprawiedliwości UE ZAGADNIENIA OGÓLNE TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ Po co
Prawo pierwotne i prawo wtórne
Prawo UE Prawo pierwotne i prawo wtórne Jednolity reżim prawny Prawo pierwotne = Traktaty założycielskie, rewizyjne, akcesyjne, ogólne zasady prawa Prawo wtórne = stanowione przez instytucje+ umowy międzynarodowe
Skutek prawa UE. 1. Zasady określające relacje prawa UE i prawa krajowego. Art. 89.
Podstawy prawa Unii Europejskiej, r.a. 2017/18 Administracja zaoczna 1. st., 2. Rok Dr Anna Czaplińska Skutek prawa UE 1. Zasady określające relacje prawa UE i prawa krajowego Metody przyjmowania prawa
Spis treści. Przedmowa... XI
Przedmowa...................................................... XI Wykaz skrótów................................................... XIII Rozdział I. Konstytucyjne zasady prawa i ich znaczenie dla interpretacji
Spis treści Przedmowa Wykaz skrótów Wykaz literatury Rozdział I. Geneza oraz ogólna charakterystyka prawna Zgrupowania
Przedmowa... XIII Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XXIII Rozdział I. Geneza oraz ogólna charakterystyka prawna Zgrupowania 1 1. Wstęp. Geneza EZIG... 1 1.1. Stanowisko niemieckich prawników wobec
Postanowienie z dnia 12 lipca 2005 r., I CNP 1/05
Postanowienie z dnia 12 lipca 2005 r., I CNP 1/05 Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądowego wydanego przed dniem 1 września 2004 r. jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu
POSTANOWIENIE WICEPREZESA TRYBUNAŁU. z dnia 19 października 2018 r.(*)
POSTANOWIENIE WICEPREZESA TRYBUNAŁU z dnia 19 października 2018 r.(*) Postępowanie w przedmiocie środków tymczasowych Artykuł 279 TFUE Wniosek o zastosowanie środków tymczasowych Regulamin postępowania
możliwe nadużywanie pozycji dominującej na rynku zamówień publicznych - zamówienia in-house
możliwe nadużywanie pozycji dominującej na rynku zamówień publicznych - zamówienia in-house dr Wojciech Hartung Stowarzyszenie Prawa Zamówień Publicznych Warszawa, 12 czerwca 2018 r. O czym porozmawiamy?
1. Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa
Wykaz skrótów IX Wykaz piktogramów XII I. Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy publicznych 1. Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa 1.1. Wstęp 1.2. Zasada
Mobilność spółek w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości. prof. UAM dr hab. Maciej Mataczynski Uniwersytet Adama Mickiewicza Poznań
Mobilność spółek w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości prof. UAM dr hab. Maciej Mataczynski Uniwersytet Adama Mickiewicza Poznań Sposób prezentacji Dwie zasadnicze kwestie dotyczące mobilności
Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2011
Recenzenci: prof. dr hab. Władysław Czapliński prof. dr hab. Piotr Hofmański Redakcja i korekta: Grażyna Polkowska-Nowak Projekt okładki: Marta Kurczewska Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
PROBLEMATYKA OGRANICZEŃ JAWNOŚCI W ZINTEGROWANYM POSTĘPOWANIU ADMINISTRACYJNYM - ZAGADNIENIA WYBRANE
PROBLEMATYKA OGRANICZEŃ JAWNOŚCI W ZINTEGROWANYM POSTĘPOWANIU ADMINISTRACYJNYM - ZAGADNIENIA WYBRANE dr Martyna Wilbrandt-Gotowicz Katedra Postępowania Administracyjnego WPiA UKSW 1 ZINTEGROWANE POSTĘPOWANIE
Nina Półtorak Glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-224. Kwartalnik Prawa Publicznego 3/4,
Nina Półtorak Glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-224 Kwartalnik Prawa Publicznego 3/4, 175-188 2003 K W A R T A L N I K P R A W A P U B L I C Z N E G O ROK III NR 4/2003
DECYZJA RAMOWA RADY 2003/80/WSiSW. z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne
DECYZJA RAMOWA RADY 2003/80/WSiSW z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art.
Postępowanie o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (art. 267 akapit 1 TFUE, )
Postępowanie o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (art. 267 akapit 1 TFUE, ) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest właściwy do orzekania w trybie prejudycjalnym: a) o wykładni Traktatów;
STUDIA PODYPLOMOWE "OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
adw. dr Małgorzata Kożuch Wpływ prawa Unii Europejskiej na prawo polskie (cz. 2) Efektywność, równoważność ochrony, roszczenia odszkodowawcze, restytucyjne. 15 grudnia 2017 r. 1. Stosowanie prawa UE w
POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak
Sygn. akt V CSK 620/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 8 maja 2018 r. SSN Władysław Pawlak w sprawie z powództwa,,u Sp. z o.o. w P. przeciwko,,v... Sp. z o.o. w P. o zapłatę, na posiedzeniu
POSTANOWIENIE. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska
Sygn. akt I CNP 6/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 28 stycznia 2016 r. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska w sprawie ze skargi
SKARGA O WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA
SKARGA O WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA Skarga o wznowienie postępowania jest instytucją wyjątkową w tym znaczeniu, że przysługuje wyłącznie od ściśle określonych orzeczeń i na ściśle określonej podstawie. Ratio
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)
Sygn. akt I BP 11/14. WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 8 października 2015 r. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)
System ochrony prawnej w UE
Wstęp do prawa europejskiego Prawo wieczorowe, 2. Rok, r.a. 2017/18 Dr Anna Czaplińska System ochrony prawnej w UE Artykuł 19 TUE 1. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej obejmuje Trybunał Sprawiedliwości,
Na podstawie art. 148cc ust. 1 regulaminu Sejmu, Komisja do Spraw Unii Europejskiej wnosi projekt uchwały:
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII kadencja Komisja do Spraw Unii Europejskiej SUE-21-1-16 Druk nr 410 Warszawa, 12 kwietnia 2016 r. Pan Marek Kuchciński Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt I CNP 71/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 21 lutego 2007 r. SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący) SSN Gerard Bieniek (sprawozdawca) SSN Marek Sychowicz
POSTANOWIENIE. SSN Piotr Prusinowski
Sygn. akt I UK 89/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 20 marca 2019 r. SSN Piotr Prusinowski w sprawie z odwołania P. C. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w Ł. o ustalenie
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt IV CNP 99/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 23 kwietnia 2009 r. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt V CSK 110/05 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 12 maja 2006 r. SSN Zbigniew Strus (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Mirosław Bączyk SSN Hubert Wrzeszcz
HISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ. Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Uniwersytet Wrocławski
HISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Uniwersytet Wrocławski 1944 1948 9 maj 1950 1951 27 maj 1952 1957 1960 1965 1974 1986 1992 Ustanowienie
Efektywność prawa wspólnotowego w Polsce na przykładzie VAT
Efektywność prawa wspólnotowego w Polsce na przykładzie VAT Adam Bartosiewicz Oficyna a Wolters Kluwer business Warszawa 2009 Wykaz skrótów 13 Akty prawne 13 Organy 14 Publikatory 14 Uwagi wprowadzające
TRAKTAT O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ (WYCIĄG)
TRAKTAT O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ (WYCIĄG) Artykuł 37. (dawny art. 31 TWE) 1. Państwa Członkowskie dostosowują monopole państwowe o charakterze handlowym w taki sposób, aby wykluczona była wszelka
1.9. Jurysdykcja wyłączna...46 1.9.1. Uwagi ogólne...46 1.9.2. Przypadki jurysdykcji wyłącznej...47 1.10. Umowy jurysdykcyjne...49 1.11.
Spis treści Wykaz skrótów...11 Rozdział pierwszy Rys historyczny współpracy sądowej w sprawach cywilnych i handlowych we Wspólnotach Europejskich i Unii Europejskiej...13 1. Międzynarodowe postępowanie