SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ I GIMNAZJUM im. Jana Pawła II w Duczkach TEKST JEDNOLITY Potrzeba szczególnej wrażliwości ze strony wszystkich, którzy pracują w szkole, aby stworzyć w niej klimat przyjaznego otwartego dialogu. We wszystkich szkołach niech panuje duch koleżeństwa i wzajemnego szacunku co było i jest charakterystyczne dla szkoły polskiej. Szkoła winna stać się kuźnią cnót społecznych tak bardzo potrzebnych naszemu narodowi. Trzeba, aby ten klimat przyczynił się do tego, by dzieci i młodzież mogły otwarcie przyznawać się do swoich przekonać religijnych i zgodnie z nimi postępować. Starajmy się rozwijać i pogłębić w sercach dzieci i młodzieży uczucia patriotyczne, więź z ojczyzną, wyczulać na dobro wspólne narodu i uczyć ich odpowiedzialności za przyszłość. Wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości do ojczyzny ma wielkie znaczenie dla przyszłości narodu. Nie można bowiem służyć dobrze narodowi, nie znając jego dziejów, bogatej tradycji i kultury. Polska potrzebuje ludzi otwartych na świat, ale kochających swój rodzinny kraj. Jan Paweł II DUCZKI, 2016 r.

2 Spis treści PODSTAWY PRAWNE SZKOLNEGO PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO... 3 ROZDZIAŁ I... 4 MISJA SZKOŁY... 4 ROZDZIAŁ II PRIORYTET UCZEŃ JAKO CZŁONEK RODZINY, GRUPY RÓWIEŚNICZEJ, SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ, NARODOWEJ I EUROPEJSKIEJ PRIORYTET WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI JAKO INTEGRACJA ROZWIJANIA DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH PRIORYTET WSZECHSTRONNY I HARMONIJNY ROZWÓJ OSOBOWOŚCI UCZNIÓW PRIORYTET PRZYRODA, ZDROWIE I BEZPIECZEŃSTWO W ŻYCIU CZŁOWIEKA PRIORYTET POŻĄDANE CECHY OSOBOWOŚCI I KULTURA OSOBISTA UCZNIA ROZDZIAŁ III EFEKTY DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH WIZJA ABSOLWENTA SZKOŁY PODSTAWOWEJ WIZJA ABSOLWENTA GIMNAZJUM S t r o n a

3 PODSTAWY PRAWNE SZKOLNEGO PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Podstawą prawną Szkolnego Programu Wychowawczego stanowią następujące dokumenty: Ustawa z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.) Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2015 r. poz oraz Dz. U. z 2016 r. poz. 35, 64, 195, 668 i 1010) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. nr 6, poz. 69 ze zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach i placówkach publicznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 204) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 sierpnia 2014 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji ( Dz.U. z 2014 r. poz. 1170) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2015 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego ( Dz.U. z 2015 r. poz. 1270) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977) oraz Rozporządzenie MEN z 30 maja 2014 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 803) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2013 r. poz. 532) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii ( Dz. U. z 2015 r. poz. 1249) 3 S t r o n a

4 ROZDZIAŁ I MISJA SZKOŁY Ideą naszej szkoły jest stworzenie przyjaznych i bezpiecznych warunków do wszechstronnego rozwoju każdego ucznia. Swoje działania opieramy na wartościach uniwersalnych, zasadach humanizmu, wolności i patriotyzmu, obecnych we wspólnych przedsięwzięciach uczniów, nauczycieli i rodziców. Pragniemy, aby absolwent naszej szkoły stał się świadomym obywatelem kraju i świata, aktywnym i twórczym odbiorcą kultury, człowiekiem wrażliwym społecznie, kreatywnym i odpowiedzialnym za własną edukację. Realizację celów wychowania i kształcenia chcemy opierać na fundamencie ogólnie przyjętych zasad etycznych i moralnych oraz na Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Zmierzamy stworzyć szkołę, która nakreśli swój pozytywny wizerunek także poprzez aktywną współpracę ze środowiskiem lokalnym, kładąc szczególny nacisk na przynależność i przywiązanie do naszej Małej Ojczyzny. Będziemy rozpoznawać i chronić jej walory, wrażliwie reagować na ewentualne problemy, współtworzyć otaczającą nas rzeczywistość. Chcemy wyposażyć naszych uczniów w wiedzę i umiejętności umożliwiające dalszą naukę tak, by mieli oni uporządkowany system wartości, wykazywali się samodzielnością, uczciwością, tolerancją i odpowiedzialnością. Wierzymy, że stworzymy naszym uczniom warunki do harmonijnego rozwoju psychicznego i fizycznego. 4 S t r o n a

5 ROZDZIAŁ II 1. PRIORYTET UCZEŃ JAKO CZŁONEK RODZINY, GRUPY RÓWIEŚNICZEJ, SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ, NARODOWEJ I EUROPEJSKIEJ I. CEL SZCZEGÓŁOWY: Ukazywanie wartości rodziny w życiu osobistym człowieka. Nauczyciele uświadamiają uczniom przynależność do rodziny i wpajają szacunek do tradycji rodzinnych. Uczeń potrafi budować prawidłowe relacje rodzinne oraz posiada umiejętność obserwacji i ocen interpersonalnych we własnej rodzinie, potrafi okazać szacunek i troskę o najbliższych, uznaje autorytet rodziców. Kształtowanie szacunku do tradycji i historii rodziny, poznanie struktury rodziny, uświadomienie relacji panujących w niej oraz ukazywanie autorytetu rodziców, metoda projekcyjna, zdjęcia, płyty CD, ocena prac dzieci II. CEL SZCZEGÓŁOWY: Przygotowanie do funkcjonowania w grupie rówieśniczej. Nauczyciele rozpoznają środowisko rodzinne swoich uczniów, diagnozują ich potrzeby, zapoznają z obowiązkami i prawami panującymi w szkole oraz dbają o właściwe relacje rówieśnicze. Pomaganie w integrowaniu się zespołu klasowego, tworzeniu pozytywnego klimatu emocjonalnego w grupie, rozpoznawanie środowiska rodzinnego. obserwacja, analiza ankiet informacji wstępnej, analiza dokumentacji szkolnej, testy socjometryczne 5 S t r o n a

6 III. CEL SZCZEGÓŁOWY: Wdrażanie dzieci do funkcjonowania w społeczności lokalnej. Nauczyciele zapoznają uczniów z historią gminy i środowiska lokalnego. Kształtują poczucie przynależności w społeczności szkolnej i lokalnej. Szkoła współpracuje z gminnymi placówkami, instytucjami i innymi organizacjami budując swój pozytywny wizerunek. Organizowanie uroczystości szkolnych związanych ze świętami narodowymi, szkolnymi i klasowymi oraz uczestniczenie w uroczystościach odbywających się na terenie gminy. Promowanie działalności szkoły w społeczności lokalnej. obserwacja, metoda projekcyjna, zdjęcia, filmy, sprawozdania, notatki kronikarskie, wycinki prasowe IV. CEL SZCZEGÓŁOWY: Kształtowanie szacunku do własnego państwa. Nauczyciele wpajają szacunek do tradycji narodowych podejmując działania służące poznawaniu i szanowaniu symboli narodowych. Szkoła kultywuje tradycje narodowe, zapoznaje z dorobkiem kulturowym. Kształtuje postawy patriotyczne, wyrabiając szacunek do tradycji, poszanowania świąt narodowych. Poznawanie dziejów narodowych oraz symboli narodowych, organizowanie uroczystości szkolnych związanych ze świętami narodowymi, udział w imprezach upamiętniających rocznice i święta państwowe oraz zwyczaje i tradycje świąteczne. podsumowanie imprez, obserwacje, sprawozdania 6 S t r o n a

7 V. CEL SZCZEGÓŁOWY: Wskazywanie miejsca Polaka w kulturze europejskiej. Szkoła propaguje integrację europejską wskazując nasz kraj jak część kultury europejskiej. Przygotowanie dzieci do świadomego uczestnictwa w kulturze europejskiej poprzez lekcje tematyczne, projekty edukacyjne oraz różne imprezy. sprawozdania z imprez, zdjęcia, dokumenty szkolne, 2. PRIORYTET WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI JAKO INTEGRACJA ROZWIJANIA DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH I. CEL SZCZEGÓŁOWY: Planowanie pracy szkoły przy współudziale rodziców. Rodzice we współpracy z nauczycielami uzgadniają przyjęte przez szkołę wartości wychowawcze. Udział rodziców w opracowywaniu podstawowej dokumentacji szkolnej oraz jej opiniowanie. Rozpoznawanie oczekiwań rodziców dotyczących funkcjonowania szkoły. ankiety, udział w zebraniach, protokoły zebrań, listy obecności, analiza dokumentacji klasowej oraz szkolnej II. CEL SZCZEGÓŁOWY: Partnerstwo rodziców we współdziałaniu w zakresie dydaktyki, wychowania i opieki. Szkoła podejmuje działania związane z organizowaniem opieki i pomocy materialnej uczniom znajdującym się Organizowanie zebrań, indywidualnych spotkań ze specjalistami, udział w kampaniach profilaktycznych, klasowa i szkolna, sprawozdania szkolne 7 S t r o n a

8 w trudnej sytuacji życiowej. Organizowanie dla rodziców na terenie szkoły spotkań doskonalących kompetencje wychowawcze. korzystanie z fachowej literatury w celu doskonalenia kompetencji wychowawczych rodziców. III. CEL SZCZEGÓŁOWY: Zaangażowanie rodziców w działalność organizatorską. Rodzice oraz środowisko szkolne współpracuje w sposób partnerski z rodzicami, zachęca ich do aktywnego udziału w życiu szkoły oraz uwzględnia inicjatywy rodziców. Udział i pomoc rodziców w organizowaniu imprez klasowych, szkolnych i środowiskowych zawartych w kalendarzu imprez; pomoc w organizacji wycieczek oraz inicjatyw szkolnych. sprawozdania, szkolna, fotograficzna, notatki kronikarskie, 3. PRIORYTET WSZECHSTRONNY I HARMONIJNY ROZWÓJ OSOBOWOŚCI UCZNIÓW I. CEL SZCZEGÓŁOWY: Indywidualizacja procesu dydaktycznowychowawczego w czasie zajęć edukacyjnych oraz wyrównywanie braków w rozwoju psychomotorycznym uczniów. Nauczyciele rozwijają wśród uczniów umiejętność twórczego myślenia, rozwijają kreatywność uczenia. Pomagają w odkrywaniu własnych Aby zapewnić efektywność nauczania i uczenia się: - systematycznie rozpoznawane są psychofizyczne i edukacyjne potrzeby oraz możliwości dzieci karty hospitacji, scenariusze zajęć, obserwacja, szkolna (IPET 8 S t r o n a

9 możliwości i predyspozycji. Proces dydaktycznowychowawczy placówki dostosowany jest do potrzeb i możliwości psychofizycznych uczniów. celem dostosowania organizacji procesu dydaktycznowychowawczego. W pracy na lekcjach wykorzystywane są metody aktywizujące. W szkole realizowana jest pomoc psychologiczno pedagogiczna dla uczniów oraz organizowane są zajęcia rewalidacyjne zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. indywidualny program edukacyjnoterapeutyczny), dzienniki II. CEL SZCZEGÓŁOWY: Wykorzystywanie w pracy lekcyjnej różnych źródeł informacji. Nauczyciele kształtują umiejętności korzystania z różnych źródeł wiedzy oraz dokonywania analizy i syntezy informacji. Wykorzystanie do zajęć i prac domowych wiedzy pozyskanej z różnorodnych źródeł informacji, z uwzględnieniem zasobów biblioteki, wykorzystaniem czytelnictwa, technologii informatycznej oraz w oparciu o technologie medialne. analiza prac uczniów, hospitacje, sprawozdania, szkolna Realizowanie polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2016/2017 w zakresie upowszechniania czytelnictwa, 9 S t r o n a

10 rozwijania kompetencji czytelniczych oraz rozwijania kompetencji informatycznych wśród dzieci. III. CEL SZCZEGÓŁOWY: Wspieranie uzdolnień i rozwijanie zainteresowań. Szkoła zapewnia urozmaiconą ofertę form zajęć pozalekcyjnych wspierających rozwój edukacyjny ucznia. Rozwija kreatywność ucznia, pomaga w odkrywaniu własnych możliwości i predyspozycji. Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień uczniów poprzez udział w zajęciach pozalekcyjnych, imprezach i konkursach. Nawiązanie współpracy oraz korzystanie z oferty instytucji rozwijających zainteresowania uczniów. szkolna, karty hospitacji, sprawozdania z działalności kół zainteresowań, występy, wystawy tematyczne i okazjonalne, imprezy 4. PRIORYTET PRZYRODA, ZDROWIE I BEZPIECZEŃSTWO W ŻYCIU CZŁOWIEKA I. CEL SZCZEGÓŁOWY: Wskazywanie znaczenia przyrody dla człowieka i konieczność jej ochrony. Placówka podejmuje działania mające na celu propagowanie ochrony środowiska i zachowań proekologicznych. Wskazywanie uczniom jak ważny jest związek człowieka z przyrodą oraz podejmowanie działań na rzecz ochrony środowiska. Aktywność charytatywna na rzecz zwierząt. obserwacje, sprawozdania, zdjęcia, inna 10 S t r o n a

11 II. CEL SZCZEGÓŁOWY: Kształtowanie umiejętności dbania o zdrowy i higieniczny tryb życia. Nauczyciele kształtują właściwe nawyki zdrowotne i higieniczne wśród dzieci i młodzieży. Promują zdrowy styl życia oraz uświadamiają zagrożenia związane z nałogami i uzależnieniami od środków psychoaktywnych. Przedstawienie zasad propagujących zdrowy styl życia. Wdrażanie programów dotyczących promocji zdrowia. Zwiększenie aktywności ruchowej wśród dzieci przez organizowanie wycieczek, zawodów sportowych i innych form rekreacji. Prezentacja plakatów i prac plastycznych promujących zdrowy styl życia. Realizacja programów edukacyjno- profilaktycznych. sprawozdania, zdjęcia, karty hospitacji, analiza dokumentacji, obserwacja III. CEL SZCZEGÓŁOWY: Zapobieganie niebezpiecznym sytuacjom w szkole i poza nią. Szkoła zapewnia bezpieczeństwo uczniom. Zapoznanie uczniów i rodziców z zasadami bezpieczeństwa w szkole i poza nią. Wzmacnianie pozytywnych zachowań poprzez uświadamianie z konsekwencjami dobrych i złych zachowań. Zawieranie kontraktów wychowawczych, sytuacyjnych oraz umów klasowych itp. Odwoływanie się do wzorca postawy ucznia. Przestrzeganie regulaminów szkolnych oraz podejmowanie działań zmierzających do analiza dokumentacji szkolnej, obserwacje, sprawozdania 11 S t r o n a

12 korygowania niewłaściwych zachowań. 5. PRIORYTET POŻĄDANE CECHY OSOBOWOŚCI I KULTURA OSOBISTA UCZNIA I. CEL SZCZEGÓŁOWY: Kształtowanie osobowości, charakteru oraz postawy moralno - etycznej. Nauczyciele pomagają w kształtowaniu postawy uczniów oraz realizują uniwersalne wartości, takie jak szacunek, tolerancja, wyrozumiałość, przyjaźń, zaufanie, prawda, odpowiedzialność, kultura, dobro, sprawiedliwość, godność osobista Kształtowanie postaw moralnych w oparciu o normy etyczne i przyjęty system wartości. Pomaganie w budzeniu empatii i otwartości na drugiego człowieka. Uczenie jak radzić sobie w sytuacjach konfliktowych lub stresowych. Pomaganie w podnoszeniu poczucia własnej wartości. Kształtowanie umiejętności pracowania nad słabymi stronami. Realizowanie polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2016/2017 w zakresie kształtowania postaw. obserwacja, ocena zachowań, szkolna 12 S t r o n a

13 II. CEL SZCZEGÓŁOWY: Wpajanie nawyków dobrego zachowania, zasad efektywnej współpracy oraz komunikowania się. Szkoła zapewnia różnorodne formy upowszechniania pozytywnych form dobrego zachowania, wdraża do rozwiązywania problemów społecznych. Kształtuje umiejętności komunikowania się i rozwiązywania problemów w grupie. Wpajanie zasad dobrego zachowania w różnych okolicznościach i miejscach. Odwoływanie się do wzorców postawy ucznia. Zapoznawanie uczniów z normami właściwego zachowania. Ukazywanie pożądanych form zachowań z wykorzystaniem naturalnych sytuacji. Dostarczanie właściwej literatury, będącej źródłem pozytywnych wzorców osobowych. Stwarzanie warunków do skutecznego komunikowania się w różnych sytuacjach. obserwacja, ocena zachowań, klasowa III. CEL SZCZEGÓŁOWY: Kształtowanie postawy Żyjemy z innymi i dla innych Szkoła podejmuje działania związane z budzeniem empatii i otwartości na drugiego człowieka organizując pomoc dla potrzebujących. Uczy poszanowania godności osobistej, nietykalności cielesnej, wyrabiania szacunku dla innych, w tym niepełnosprawnych, młodszych, słabszych i starszych. Uczy poszanowania mienia jako dobra wspólnego. Kształtowanie poszanowania godności osobistej, nietykalności cielesnej oraz wyrabianie szacunku dla innych poprzez zajęcia oraz realizację programów edukacyjnoprofilaktycznych. Organizowanie pomocy potrzebującym. Kształtowanie nawyków poszanowania własnego i cudzego mienia. obserwacje, rozmowy, sprawozdania 13 S t r o n a

14 ROZDZIAŁ III 1. EFEKTY DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH Poprzez program wychowawczy nasza szkoła kształtuje absolwenta, który będzie światłym Polakiem, umiejącym dobrze funkcjonować w otaczającym go świecie. 1.1 Wizja absolwenta szkoły podstawowej Absolwent szkoły podstawowej bardzo dobrze funkcjonuje w swoim naturalnym otoczeniu, w domu i w szkole. Pozytywnie patrzy na otaczający go świat, na siebie i innych ludzi. Traktuje uczenie się jako coś oczywistego, czasem nawet atrakcyjnego, choć na ogół nie uczy się bezkrytycznie wszystkiego. Ma określony, dość szeroki krąg zainteresowań, którym poświęca swój czas, i które stara się rozwijać. Jest otwarty. Wykorzystuje możliwości, jakie stwarza mu dom i szkoła. Chętnie nawiązuje kontakty z innymi osobami, prezentując swój punkt widzenia i rozważając ich poglądy. Wie, że istnieją różne sposoby komunikowania i bez trudu uczy się korzystania z różnorodnych technologii komunikacyjnych. Łatwo nawiązuje współpracę z innymi ludźmi. W grupie potrafi działać zgodnie z obowiązującym w niej zasadami. Interesuje się stawianymi przed nim zadaniami, potrafi planować swoje działania na rzecz ich realizacji. Jest odpowiedzialny. Stara się przewidzieć skutki swoich działań, wykorzystuje wcześniejsze doświadczenie i gotów jest ponosić konsekwencje swoich czynów. Cieszy się z sukcesów. Napotykając na problem, stara się go rozwiązać. Jeżeli trzeba zwraca się o pomoc do osób ze swego najbliższego otoczenia i korzysta z niej. Potrafi świadomie dążyć do usprawnienia swojego warsztatu pracy, wykorzystania nowych źródeł wiedzy, opanowania nowych 14 S t r o n a

15 narzędzi. Działając w grupie poczuwa się do współodpowiedzialności za efekty jej aktywności. Jest ciekawy świata. Chętnie gromadzi wiadomości korzystając z różnych źródeł. Dostrzega złożoność świata, analizuje istniejące w nim zależności i związki przyczynowo skutkowe. Stara się poszerzyć swoją wiedzę, jest aktywny umysłowo. Jest krytyczny. Potrafi selekcjonować i porządkować zdobywane informacje i ocenić ich przydatność do określonego celu. Jest rozważny. Zna zagrożenia związane z życiem w swoim środowisku. Potrafi zapewnić bezpieczeństwo sobie i innym. Postępuje zgodnie z zasadami higieny. Wykazuje stosowaną aktywność fizyczną. 1.2 Wizja absolwenta gimnazjum Absolwent gimnazjum samodzielnie funkcjonuje w otaczającym go świecie. Łatwo nawiązuje kontakty; ma swój krąg przyjaciół. Pozytywnie patrzy na wszystko; wierzy w siebie i w swoje możliwości. Ma określone zainteresowania, które pomogą mu dokonać wyboru dalszej drogi kształcenia. Jest w pełni kompetentny do samokształcenia. Jest samodzielny. Orientuje się w otaczającym go świecie. Potrafi stawiać sobie cele i je realizować. Swobodnie korzysta z różnych źródeł wiedzy. W razie potrzeby potrafi zaprojektować złożone działania, dobierając odpowiednie metody postępowania. Jest otwarty. Komunikuje się w co najmniej dwóch językach. Posługuje się mową ciała i dostosowuje treść i formę komunikatu do osoby odbiorcy. Sprawnie posługuje się nowoczesnymi technologiami komunikacyjnymi. Dobrze współpracuje w grupie. Rozumie zasady demokracji: potrafi 15 S t r o n a

16 dyskutować, dostosowując się do obowiązującej formy dyskusji; umie poszukiwać rozwiązań kompromisowych i podporządkować się woli większości. Jest odpowiedzialny. Zdaje sobie sprawę z możliwych następstw różnych działań. Gotów jest ponosić odpowiedzialność za swoje postępowanie i swoje decyzje potrafi przyznać się do błędu i wykazuje odwagę cywilną. W działaniu zwraca uwagę na względy bezpieczeństwa. W działaniu zbiorowym wykazuje poczucie odpowiedzialności za efekty pracy grupy. Jest ciekawy świata. Stale poszerza swoje wiadomości na temat zjawisk i zależności występujących w świecie. Jest krytyczny. Z dystansem podchodzi do uzyskiwanych informacji; potrafi je weryfikować w oparciu o alternatywne źródła wiedzy. Odróżnia fikcję od świata realnego w przekazach medialnych. Jest rozważny. Potrafi przewidywać zagrożenia także w sytuacjach nowych i modyfikuje swoje zachowanie w ich przewidywaniu. Ma ugruntowane nawyki higieniczne. Planuje swoją pracę i wypoczynek, potrafi przeciwdziałać stresowi. Wykazuje stosowaną aktywność fizyczną. Jest prawy. Rozróżnia dobre i złe uczynki w oparciu o system wartości obowiązujący w jego otoczeniu. Umie stopniować oceny moralne i dokonywać wyboru w sytuacjach trudnych i niejednoznacznych. Jest tolerancyjny. Rozumie, że różnice między ludźmi są czymś normalnym i pożądanym. Ze zrozumieniem traktuje różnice wynikające z różnych możliwości, motywacji oraz odmienności kulturowej. 16 S t r o n a

17 Szkolny program wychowawczy na rok szkolny 2016/2017 został opracowany przez zespół w składzie: Magdalena Domańska Paulina Sikorska Ks. Michał Włoch Barbara Wróbel Ilona Zambrowska 17 S t r o n a