Myślenie strategiczne

Transkrypt

1 Myślenie strategiczne dr Tomasz Ludwicki Kiedy już udało się wyeliminować to co niemożliwe, wszystko co pozostanie, jakkolwiek byłoby nieprawdopodobne, musi być prawdą. Sherlock Holmes - Arthur Conan Doyle, Wyobraźnia jest ważniejsza niż wiedza. Albert Einstein Innowacje pytania? Co jest największą innowacją wniesioną przez ten produkt? Jakie schematy myślenia, wzorce branżowe zostały zakwestionowane przez ten produkt? Dlaczego najwięksi konkurencji pierwsi nie wprowadzili takiego produktu na rynek? 3 IPod + Itunes + Iphone + Ipad +??? Link 6:40; 29:40, 32:37 Copyright Apple 4 1

2 Fenomen I-Tunes 5 Ipod Touch i Iphone jako konsole do gier? Ilość gier na poszczególne systemy: Źródło: comscore.inc. 6 Jak pracuje nasz umysł? Aktywności poznawcze Poziom aplikacji Mapy poznawcze Poziom systemu operacyjnego Zdolności poznawcze poziom hardware u 10 2

3 Aktywności poznawcze: poznawanie i rozumowanie (1): Identyfikowanie (Co jest problemem?) Diagnozowanie (Jaka jest natura problemu?) definiowanie rozwiązywanie Realizowanie (Jakie należy podjąć działania?) Wyobrażanie (Jak można rozwiązać problem?) 11 Podstawowe kwestie: poznawanie i rozumowanie (2): Ograniczone możliwości analizy informacji: heurystyki poznawcze - skróty myślowe. Ograniczone możliwości pozyskiwania informacji. Ograniczone możliwości pamiętania informacji. Problemy dotyczące poznawania: Zniekształcenia poznawcze Niezmienność map poznawczych; 12 Jak pracuje nasz umysł? Stara się narzucić porządek na bardzo złożoną i niejasną rzeczywistość; Stara się nie kwestionować wewnętrznych przekonań i utrzymać ich spójność. Preferuje prostotę. Preferuje stabilne i trwałe relacje pomiędzy wewnętrznymi przekonaniami. Jest ograniczony przez rzeczywistość i możliwość jej zrozumienia; Michael McCaskey (1982) Conceptual Mapping in The Executive Challenge. Boston: Pitman 13 3

4 Myślenie racjonalne a twórcze: Myślenie racjonalne Nacisk na Logikę Kreatywność Styl poznawania Analityczny Intuicyjny Myślenie twórcze Rozumowanie Formalne, stałe Nieformalne, zmienne. reguły. Natura Obliczenia Wyobraźnia rozumowania Kierunek Wertykalny Lateralny rozumowania Nacisk kładziony Spójność i rygor Innowacyjność i wizję na Rozumowanie utrudnione przez Niekompletną informację Przywiązanie do obecnych pomysłów Założenia dot. rzeczywistości Obiektywna, (częściowo) Subiektywna, (częściowo) tworzona poznawalna Decyzja oparte Kalkulacji Osądzie na: Metafora Strategia jako nauka Strategia jako sztuka 19 Proces strategii wg Andrewsa: Formułowanie Wdrażanie 1. Określenie szans i ryzyka. 2. Określenie materialnych, technicznych, finansowych i ludzkich zasobów 3. Wartości osobiste i aspiracje kadry kierowniczej 4. Określenie pozaekonomicznej odpowiedzialności firmy wobec społeczeństwa Strategia korporacji: zbiór celów i polityk określających firmę i jej biznes 1. Struktura i relacje: podział pracy; koordynacja i podział odpowiedzialności systemy informacyjne 2. Procesy i działanie organizacji: standardy i systemy pomiarowe systemy motywacyjne; Systemy kontrolne; Rekrutacja i rozwój personelu; 3. Przywództwo: strategiczne; organizacyjne osobiste (Andrews, 1987) 20 Kryteria oceny strategii wg Andrewsa Czy określono strategię i jasno ją sformułowano za pomocą słów lub też wdrożono za pomocą działań? Czy strategia w pełni wykorzystuje szanse na rynkach krajowych i międzynarodowych? Czy strategia jest dopasowana do kompetencji i zasobów organizacyjnych, obecnych i przyszłych? Czy założenia i programy działań, które składają się na strategię są wzajemnie spójne? Czy poziom ryzyka jest uzasadniony z powodów ekonomicznych i społecznych? Czy strategia realizuje zobowiązania org. wobec społeczeństwa? Czy strategia może zmotywować pracowników do działania? Czy określono mierniki pozwalające na ocenę rynkową strategii? 21 4

5 Trzy rodzaje procesu myślowego Mechaniczne myślenie systemowe (racjonalne) Intuicja Nowa aranżacja elementów (Ohmae, 1982) Lokalna optymalizacja ( drzewo, a nie las ) Myślenie strategiczne Transformacja 22 Znajdywanie problemów wg. Ohmae: Rzeczywiste problemy Grupowanie Uogólnianie Określenie działań Wzrost średniego wieku; promocje za staż; mała mobilność między dywizjami; Zwiększająca się ilość menedżerów; Spadek morale wśród młodszych pracowników; Wzrost kosztów personalnych; Opóźnienia w przygotowaniu nowych produktów; Spadek zyskowności; Więcej niezyskownych produktów Problemy personalne Problemy kosztowe Problemy strategiczne Mało elastyczna organizacja Koszty wyższe niż u konkurencji Brak elastyczności strategii Zaplanować reorganizację Zaplanować wzrost zyskowności Zmienić sposób formułowania strategii (Ohmae, 1982) 23 Sztuka myślenia strategicznego: Zadawanie właściwych pytań symptomy a rzeczywiste przyczyny; Trzy podstawowe ograniczenia procesu: Realia sytuacji (klienci, konkurenci), Czas, Zasoby. Warunki procesu kreatywnego myślenia: wizja / ukierunkowanie / wewnętrzna motywacja; zbieranie i selekcja pomysłów; tolerancja niepewności i konsekwencja; (Ohmae, 1982) 24 5

6 Odczytywanie, czy kreowanie rzeczywistości???! Obiektywny a subiektywny, a może intersubiektywny świat? Społeczne konstruowanie rzeczywistości. Adaptacja do otoczenia - jakiego otoczenia? Szanse i zagrożenia: odczytywanie, czy tworzenie? Jeśli ludzie chcą zmienić otoczenie, powinni zmienić sami siebie i swoje działania - a nie innych. Nie rozwiązywane problemy, to takie w których menedżerowie zajmują się wszystkim, tylko nie tym co sami robią. (Weick, 1979: 152) Rola stratega: proces strategii, symbole, społeczne aspekty. (Na podstawie: Smircich, Stubbart, 1985) 25 Kiedy stosować różne rodzaje myślenia? Myślenia racjonalne (najpierw pomyśleć) Myślenia kreatywne (najpierw zobaczyć) Eksperymentowanie (najpierw spróbować) (Na podstawie Mintzberg i Westley, 2001) Problem jest czytelny; Mamy dostępne dane Kontekst jest ustrukturalizowany Można opisać rozwiązania Zależy nam na metodycznym działaniu Np. przy projektowaniu procesu produkcyjnego Trzeba uwzględnić wiele czynników Kluczowe jest zaangażowanie w rozwiązanie Kluczowe jest przekraczanie granic Komunikacyjnych Np. przy projektowaniu nowego produktu Mamy do czynienia z zupełnie nową sytuacją Pojawiają się złożone opisy problemu Kilka prostych zależności może pomóc w działaniu; Np. gdy pojawiły się nowe technologie 28 6