MATERIAŁY POMOCNICZE
|
|
- Krystyna Marek
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania KOMPUTEROWE SYSTEMY STEROWANIA (KSS) Projekt hierarchicznego systemu sterowania zaopatrywania w wodę ETAP I - III: MATERIAŁY POMOCNICZE Opracowanie: Tarnawski Jarosław, dr inż. Gdańsk, kwiecień 2016
2 Zapoznanie się z materiałami pomocniczymi w postaci modeli symulacyjnych W katalogu Moje Dokumenty utwórz katalog, który posłuży do przechowywania plików. Rozpakuj archiwum Rozdzielacz.zip do założonego katalogu. Uruchom Matlaba, ustaw jako Current Folder ścieżkę do utworzonego katalogu z wypakowanymi plikami. P-plik jest zaszyfrowaną wersją m-pliku. Działanie Rozdzielacza zostało celowo ukryte, aby zaaranżować często występującą na obiekcie sytuację black-box tj. braku informacji o sposobie działania urządzenia. Zadaniem Studentów jest rozpoznanie sposobu działania tego wirtualnego urządzenia. Ogromnym ułatwieniem sposobu działania urządzenia jest informacja, że jest to urządzenie statyczne i stacjonarne. Przygotuj się do odpowiedzi co to oznacza. Wywołanie p-pliku z Rozdzielaczem zostało zaprezentowane w modelu symulacyjnym rozdzielacz_test.mdl. Urządzenie to należy traktować jako zestaw zaworów, które w zależności od stanu wejścia sterującego Kąt rozdzielacza rozdzielają dopływającą wodę od strony pompy na strumień do zbiornika i do sieci. Możliwe jest również takie wysterowanie rozdzielacza, aby woda ze zbiornika transportowana była do sieci. Nie ma możliwości kierowania wody ze zbiornika z powrotem w kierunku pompy i źródła. Zadaniem Studenta jest określenie relacji kąta (sygnału sterującego pracą rozdzielacza) do przepływu do zbiornika i do sieci. Przygotowany model symulacyjny umożliwia łatwe ustalenie zależności. Jakie dwa elementy mają wpływ na wykorzystanie całego zakresu kąta tj stopni? Wejście Pompa informuje o dopływie wody od strony pompy. Na potrzeby identyfikacji rozdzielacza podłączono stałą 100, którą można interpretować jako maksymalny dopuszczalny przepływ od strony pompy. W opracowywanym modelu sieci wodociągowej do wejścia Pompa ma być podłączona informacja jaka jest wydajność pompy w danej godzinie symulacji zadana przez użytkownika. Wejście Zasoby zbiornika dostarcza informacji o tym ile jest wody w zbiorniku. Jeżeli wody w zbiorniku jest mniej niż przepływ wymuszony przez kąt sterujący Rozdzielacza to przepływ ten zostanie ograniczony do dostępnych zasobów. Na potrzeby identyfikacji rozdzielacza podłączono stałą 500, którą można interpretować jako niewyczerpalny zasobnik. W opracowywanym modelu sieci wodociągowej do wejścia Zasoby zbiornika ma być podłączona informacja o tym ile rzeczywiście jest wody w zbiorniku uwzględniając dopływy i odpływy.
3 Uwaga ten model symulacyjny jest opracowany wyłącznie na potrzeby identyfikacji elementu o nazwie Rozdzielacz. Ten model nie modelem sieci wodociągowej, który Studenci mają opracować samodzielnie z wykorzystaniem bloku Rozdzielacza, Pompy i modelu zbiornika. Modelowanie zbiornika Kolejnym uproszczeniem z punktu widzenia modelowania naszej sieci wodociągowej jest założenie, że napływ i odpływ jest zależny wyłącznie od kąta sterującego rozdzielacza i wynikających z niego wymuszenia dopływu/odpływu. Kształt zbiornika i charakter grawitacyjnego wypływu nie ma tu znaczenia i zastosowania. Zakłada się, że zbiornik na polecenie rozdzielacza może przyjmować przepływ m 3 /h albo generować odpływ w kierunku sieci również z zakresu m 3 /h. Zbiornik z rozdzielaczem podłączony jest jednym rurociągiem zatem w konkretnej chwili czasu możliwy jest przepływ wyłącznie w jednym kierunku. Znak sygnału z rozdzielacza do_zbiornika określa czy jest to dopływ czy odpływ. Sumując po czasie odpływy i napływy oraz uwzględniając stan początkowy otrzymamy informację o stanie zbiornika w dowolnym momencie. Do realizacji symulacyjnej zbiornika wygodnie będzie zatem skorzystać z bloku całkowania z ograniczeniem Integrator Limited. W polu Initial condition wprowadź zadaną w warunkach zadania wartość początkową zbiornika. W polach Upper saturation limit i Lower saturation limit wprowadź ograniczenia na objętość wody. Zastanów się czy ograniczenie od dołu ma być powiązane z wymaganiem Straży pożarnej czy ograniczeniami fizykalnymi. Co się stanie, gdy w naszym integratorze osiągniemy wartość maksymalną, a do bloku Integrator Limited będzie ciągle docierała woda? Jak można wykryć sytuację przelewania się wody przez zbiornik? Podłączenie elementów Po rozpoznaniu sposobu działania rozdzielacza oraz zamodelowania zbiornika konieczne będzie powiązanie tych elementów. Sygnał wyjściowy z rozdzielacza do_zbiornika zostanie podłączony do wejścia integratora, natomiast stan zbiornika, czyli wyjście integratora zostanie podłączone do trzeciego wejścia rozdzielacza o nazwie stan_zbiornika. Drugie wyjście rozdzielacza powinno być skierowane na Display oraz Scope gdzie powinno umożliwiać porównanie zapotrzebowania zadanego i realizowanego dopływu do sieci. Niezbędne będzie wprowadzenie przepływu od pompy (na tym etapie bez modelu dynamicznego) oraz wprowadzenie kąta rozdzielacza. Informacje sterujące dotyczące przebiegów czasowych
4 sterowań kątem rozdzielacza oraz pompy w postaci przebiegów czasowych przedstawiono w kolejnym punkcie. Wprowadzanie serii czasowych Wprowadzenie przebiegów czasowych może być zrealizowane w Simulinku na wiele sposobów. Zamiast uwielbianego przez Studentów bloku Signal Builder lub skryptów rekomendowane jest użycie dostępnego w sekcji Sources bloku Repeating Sequence Stair. Wprowadzanie sekwencji może być zrealizowane podając wartości bezpośrednio w polu Vector of output values albo wprowadzając nazwę zdefiniowanej wcześniej zmiennej globalnej Matlaba dostępnej w Workspace. Rekomendowane jest to drugie podejście a definicje wektorów sterowania pompą, kątem rozdzielacza i zapotrzebowania można przechowywać w m-pliku. Wprowadzenie sekwencji w postaci danych wprowadzanych bezpośrednio Wprowadzenie sekwencji w postaci danych wprowadzanych jako zmienna globalna Zapotrzebowanie Zapoznaj się z wpływem parametru Sample time na pracę bloku. Zwłaszcza przy pracy w czasie rzeczywistym i quasi rzeczywistym będzie to bardzo ważny element konfiguracyjny. Konstruowanie wskaźników jakości Jak ocenić jakość działania układu sterującego? Czy dobrane przeze mnie sterowanie jest lepsze od sterowania kolegi? Wg jakiego kryterium stroić regulator? Czy dopuszczalne jest przeregulowanie? A może wielkość regulowana ma możliwie szybko znaleźć się blisko wartości zadanej? A może mam jak najmniej wydać na realizację sterowania. Najbardziej znane wskaźniki jakości działania układów regulacji oparte o uchyb to: Całka uchybu Całka kwadratu uchybu (ISE) Całka iloczynu czasu i uchybu bezwzględnego (IAE) Integral of Squared Error bezwzględnego (ITAE) Integral of Absolute Error Integral of Time miltiply by Absolute Error Za wyjątkiem ITAE składniki zawierają tylko uchyb. ITAE składa się z uchybu i czasu. Inne wskaźniki jakości działania układów regulacji oparte o koszt związany ze sterowaniem to: Minimum energii Minimum paliwa
5 W kontekście naszego zadania powstaje pytanie jak ocenić jakość działania układu sterującego składającego się z dwóch składowych: uchybu i kosztów pompowania. Jak te dwie wielkości zintegrować w jednym składniku? Jaka będzie jednostka wspólnego wskaźnika? Spójrz na typowe dla regulacji predykcyjnej kryterium jakości sterowania i wykorzystaj je do celów projektu. Symulacja czasu rzeczywistego Z wykorzystaniem Simulink Desktop Real Time przygotuj uruchomienie opracowanego modelu w czasie rzeczywistym, a następnie w przyspieszonym czasie tak, aby uzyskać określone z zadaniach zależności czasowe. Podstawą do projektowania zmian skal czasu pozostaje rozdzielacz pracujący z jednostkami przepływu m 3 /godz. Krytycznym elementem są integratory, które w zależności od zastosowanej skali czasowej powinny całkować napływ w np. m 3 /godz., m 3 /minutę, m 3 /10minut. W związku z tym niezbędne jest przeskalowanie sygnałów przepływów do jednostek obowiązujących podczas kroku symulacji. Czas trwania symulacji powinien wynikać z kroku symulacji odniesionego do 24 godz. Czas trwania stałej wartości na blokach Repeating Sequence Stair można zadawać w polu Sample time.
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania KOMPUTEROWE SYSTEMY STEROWANIA (KSS)
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania KOMPUTEROWE SYSTEMY STEROWANIA (KSS) Temat: Budowa pętli sprzętowej (ang. Hardware In the Loop) w oparciu
Bardziej szczegółowoELEMENTY AUTOMATYKI PRACA W PROGRAMIE SIMULINK 2013
SIMULINK część pakietu numerycznego MATLAB (firmy MathWorks) służąca do przeprowadzania symulacji komputerowych. Atutem programu jest interfejs graficzny (budowanie układów na bazie logicznie połączonych
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Podstawy Automatyki Badanie i synteza kaskadowego adaptacyjnego układu regulacji do sterowania obiektu o
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania KOMPUTEROWE SYSTEMY STEROWANIA (KSS)
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania KOMPUTEROWE SYSTEMY STEROWANIA (KSS) Temat: Platforma Systemowa Wonderware przykład zaawansowanego systemu
Bardziej szczegółowoUWAGA 2. Wszystkie wyniki zapisywać na dysku Dane E: (dotyczy symulacji i pomiarów rzeczywistych)
Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z budową i zasadą działania regulatorów ciągłych oraz ocena jakości regulacji ciągłej na przykładzie obiektu rzeczywistego (mikrotermostat) i badań symulacyjnych. Pytania
Bardziej szczegółowo1. Regulatory ciągłe liniowe.
Laboratorium Podstaw Inżynierii Sterowania Ćwiczenie: Regulacja ciągła PID 1. Regulatory ciągłe liniowe. Zadaniem regulatora w układzie regulacji automatycznej jest wytworzenie sygnału sterującego u(t),
Bardziej szczegółowoUkład regulacji ze sprzężeniem zwrotnym: - układ regulacji kaskadowej - układ regulacji stosunku
Układ regulacji ze sprzężeniem zwrotnym: - układ regulacji kaskadowej - układ regulacji stosunku Przemysłowe Układy Sterowania PID Opracowanie: dr inż. Tomasz Rutkowski Katedra Inżynierii Systemów Sterowania
Bardziej szczegółowoE-E-A-1008-s5 Komputerowa Symulacja Układów Nazwa modułu. Dynamicznych. Elektrotechnika I stopień Ogólno akademicki. Przedmiot kierunkowy
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu E-E-A-1008-s5 Komputerowa Symulacja Układów Nazwa modułu Dynamicznych Nazwa modułu w języku
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Automatyka zastosowania, metody i narzędzia, perspektywy Synteza systemów sterowania z wykorzystaniem regulatorów
Bardziej szczegółowoElektrotechnika I stopień Ogólno akademicki. Przedmiot kierunkowy. Obowiązkowy Polski VI semestr zimowy
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013
Bardziej szczegółowoRegulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc
Regulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc Wykład w ramach przedmiotu: Sterowniki programowalne Opracował na podstawie dokumentacji GE Fanuc dr inż. Jarosław Tarnawski Cel wykładu Przypomnienie
Bardziej szczegółowoAutomatyka i Regulacja Automatyczna Laboratorium Zagadnienia Seria II
Automatyka i Regulacja Automatyczna Laboratorium Zagadnienia Seria II Zagadnienia na ocenę 3.0 1. Podaj transmitancję oraz naszkicuj teoretyczną odpowiedź skokową układu całkującego z inercją 1-go rzędu.
Bardziej szczegółowoSilnik prądu stałego (NI Elvis 2) Dobieranie nastaw regulatorów P, PI, PID. Filtr przeciwnasyceniowy Anti-windup.
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Podstawy Automatyki Silnik prądu stałego (NI Elvis 2) Dobieranie nastaw regulatorów P, PI, PID. Filtr przeciwnasyceniowy
Bardziej szczegółowoSIECI KOMPUTEROWE I TECHNOLOGIE INTERNETOWE
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania SIECI KOMPUTEROWE I TECHNOLOGIE INTERNETOWE Temat: Prosty serwis internetowy oparty o zestaw powiązanych
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Automatyka zastosowania, metody i narzędzia, perspektywy Synteza systemów sterowania z wykorzystaniem regulatorów
Bardziej szczegółowoRegulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc
Regulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc Wykład w ramach przedmiotu: Sterowniki programowalne Opracował na podstawie dokumentacji GE Fanuc dr inż. Jarosław Tarnawski Cel wykładu Przypomnienie
Bardziej szczegółowoUWAGA. Wszystkie wyniki zapisywać na dysku Dane E: Program i przebieg ćwiczenia:
Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z. metodami badania i analitycznego wyznaczania parametrów dynamicznych obiektów rzeczywistych na przykładzie mikrotermostatu oraz z metodami symulacyjnymi umożliwiającymi
Bardziej szczegółowoO co chodzi z tym MATLAB'em?!
O co chodzi z tym MATLAB'em?! Część 1. SIMULINK W pliku data.mat jest zapisany przebieg. Gdzieś tam i kiedyś tam zarejestrowany. Widać go na fioletowo poniżej. Powstał on z obiektu, co ciekawe wiemy jak
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia 6 REGULACJA TRÓJPOŁOŻENIOWA
Instrukcja do ćwiczenia 6 REGULACJA TRÓJPOŁOŻENIOWA Cel ćwiczenia: dobór nastaw regulatora, analiza układu regulacji trójpołożeniowej, określenie jakości regulacji trójpołożeniowej w układzie bez zakłóceń
Bardziej szczegółowoSymulacja działania sterownika dla robota dwuosiowego typu SCARA w środowisku Matlab/Simulink.
Symulacja działania sterownika dla robota dwuosiowego typu SCARA w środowisku Matlab/Simulink. Celem ćwiczenia jest symulacja działania (w środowisku Matlab/Simulink) sterownika dla dwuosiowego robota
Bardziej szczegółowoSYSTEMY CZASU RZECZYWISTEGO (SCR)
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania SYSTEMY CZASU RZECZYWISTEGO (SCR) Temat: Implementacja i weryfikacja algorytmu sterowania z regulatorem
Bardziej szczegółowoE2_PA Podstawy automatyki Bases of automatic. Elektrotechnika II stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. P KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013
Bardziej szczegółowoPodstawy Automatyki. Wykład 7 - obiekty regulacji. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki
Wykład 7 - obiekty regulacji Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2018 Obiekty regulacji Obiekt regulacji Obiektem regulacji nazywamy proces technologiczny podlegający oddziaływaniu zakłóceń, zachodzący
Bardziej szczegółowo11. Dobór rodzaju, algorytmu i nastaw regulatora
205 11. Dobór rodzaju, algorytmu i nastaw regulatora 11.1 Wybór rodzaju i algorytmu regulatora Poprawny wybór rodzaju regulatora i jego algorytmu uzależniony jest od znajomości (choćby przybliżonej) właściwości
Bardziej szczegółowoRys 1 Schemat modelu masa- sprężyna- tłumik
Rys 1 Schemat modelu masa- sprężyna- tłumik gdzie: m-masa bloczka [kg], ẏ prędkośćbloczka [ m s ]. 3. W kolejnym energię potencjalną: gdzie: y- przemieszczenie bloczka [m], k- stała sprężystości, [N/m].
Bardziej szczegółowoSYSTEMY CZASU RZECZYWISTEGO (SCR)
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania SYSTEMY CZASU RZECZYWISTEGO (SCR) Podstawy programowanie systemów wbudowanych na bazie platformy sprzętowo-programowej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Badanie aktuatora elektrohydraulicznego. Sterowanie Napędów Maszyn i Robotów Przemysłowych - laboratorium. Instrukcja laboratoryjna
Sterowanie Napędów Maszyn i Robotów Przemysłowych - laboratorium Ćwiczenie 1 Badanie aktuatora elektrohydraulicznego Instrukcja laboratoryjna Opracował : mgr inż. Arkadiusz Winnicki Warszawa 2010 Badanie
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Podstawy Automatyki Regulacja temperatury z wykorzystaniem sterownika PLC Zadania do ćwiczeń laboratoryjnych
Bardziej szczegółowoDobór parametrów regulatora - symulacja komputerowa. Najprostszy układ automatycznej regulacji można przedstawić za pomocą
Politechnika Świętokrzyska Wydział Mechatroniki i Budowy Maszyn Centrum Laserowych Technologii Metali PŚk i PAN Zakład Informatyki i Robotyki Przedmiot:Podstawy Automatyzacji - laboratorium, rok I, sem.
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA Regulacja PID, badanie stabilności układów automatyki
Opracowano na podstawie: INSTRUKCJA Regulacja PID, badanie stabilności układów automatyki 1. Kaczorek T.: Teoria sterowania, PWN, Warszawa 1977. 2. Węgrzyn S.: Podstawy automatyki, PWN, Warszawa 1980 3.
Bardziej szczegółowoAutomatyka w Inżynierii Środowiska - Laboratorium Karta Zadania 1 ZASOBNIKOWY UKŁAD PRZYGOTOWANIA C.W.U.
Automatyka w Inżynierii Środowiska - Laboratorium Karta Zadania 1 ZASOBNIKOWY UKŁAD PRZYGOTOWANIA C.W.U. Oprogramować programem narzędziowym TAC MENTA sterownik TAC XENTA 301 zasobnikowego układu przygotowania
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ PPT / KATEDRA INŻYNIERII BIOMEDYCZNEJ D-1 LABORATORIUM Z MIERNICTWA I AUTOMATYKI Ćwiczenie nr 7. Badanie jakości regulacji dwupołożeniowej.
Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z zasadą działania regulatora dwupołożeniowego oraz ocena jakości regulacji dwupołożeniowej na przykładzie obiektu rzeczywistego (mikrotermostat) i badań symulacyjnych. Pytania
Bardziej szczegółowoDla naszego obiektu ciągłego: przy czasie próbkowania T p =2.
1. Celem zadania drugiego jest przeprowadzenie badań symulacyjnych układu regulacji obiektu G(s), z którym zapoznaliśmy się w zadaniu pierwszym, i regulatorem cyfrowym PID, którego parametry zostaną wyznaczone
Bardziej szczegółowoModelowanie bilansu energetycznego pomieszczeń (1)
Wydział Inżynierii Środowiska Politechnika Wrocławska Modelowanie bilansu energetycznego pomieszczeń (1) 2 / 7 Na czym polega ćwiczenie? Ćwiczenie polega na badaniu modelu nagrzewnicy wodnej i chłodnicy
Bardziej szczegółowoCyfrowe Przetwarzanie Obrazów i Sygnałów
Cyfrowe Przetwarzanie Obrazów i Sygnałów Laboratorium EX0 Wprowadzenie Joanna Ratajczak, Wrocław, 2018 1 Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze środowiskiem Matlab/Simulink wraz
Bardziej szczegółowo4. Właściwości eksploatacyjne układów regulacji Wprowadzenie. Hs () Ys () Ws () Es () Go () s. Vs ()
4. Właściwości eksploatacyjne układów regulacji 4.1. Wprowadzenie Zu () s Zy ( s ) Ws () Es () Gr () s Us () Go () s Ys () Vs () Hs () Rys. 4.1. Schemat blokowy układu regulacji z funkcjami przejścia 1
Bardziej szczegółowoCyfrowe algorytmy sterowania AR S1 semestr 4 Projekt 4
Cyfrowe algorytmy sterowania AR S1 semestr 4 Projekt 4 MPC Sterowanie predykcyjne Cel: Poznanie podstaw regulacji predykcyjnej i narzędzi do badań symulacyjnych Wykonali: Konrad Słodowicz Patryk Frankowski
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. inż. Lech M. Grzesiak Politechnika Warszawska, Wydział Elektryczny
Prof. dr hab. inż. Lech M. Grzesiak Politechnika Warszawska, Wydział Elektryczny Recenzja rozprawy doktorskiej mgr. inż. Karola Tatara pt. Synteza regulatorów ślizgowych dla przetworników energoelektronicznych
Bardziej szczegółowoPrzemysłowe sieci informatyczne
Przemysłowe sieci informatyczne OPRACOWAŁ TOMASZ KARLA Komunikacja bezprzewodowa wybrane przykłady Różne technologie bezprzewodowe - Bluetooth - WiFi - ZigBee - modemy GSM - modemy radiowe Wybrane urządzenia
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Podstawy Automatyki Przygotowanie zadania sterowania do analizy i syntezy zestawienie schematu blokowego
Bardziej szczegółowoSterowanie Napędów Maszyn i Robotów
Wykład 3 - Metodyka projektowania sterowania. Opis bilansowy Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2015 Metodyka projektowania sterowania Zrozumienie obiektu, możliwości, ograniczeń zapoznanie się z
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 7
KATEDRA MECHANIKI STOSOWANEJ Wydział Mechaniczny POLITECHNIKA LUBELSKA INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 7 PRZEDMIOT TEMAT OPRACOWAŁ LABORATORIUM MODELOWANIA Przykładowe analizy danych: przebiegi czasowe, portrety
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE WI-ET / IIT / ZTT. Instrukcja do zajęc laboratoryjnych nr 1 AUTOMATYZACJA I ROBOTYZACJA PROCESÓW PRODUKCYJNYCH
AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE WI-ET / IIT / ZTT Instrukcja do zajęc laboratoryjnych nr 1 AUTOMATYZACJA I ROBOTYZACJA PROCESÓW PRODUKCYJNYCH II rok Kierunek Logistyka Temat: Zajęcia wprowadzające. BHP stanowisk
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do Real-Time Windows Target Toolbox Matlab/Simulink
Materiały pomocnicze do przedmiotu Systemy Czasu Rzeczywistego Wprowadzenie do Real-Time Windows Target Toolbox Matlab/Simulink Zawartość Czym jest Real-Time Windows Target (RTWT)?... 2 Bloki wejśd i wyjśd
Bardziej szczegółowo(13)B3 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)
RZECZPOSPOLITA POLSKA (13)B3 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 176704 (21) Numer zgłoszenia: 308623 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 15.05.1995 (61) Patent dodatkowy do patentu:
Bardziej szczegółowoLaboratorium Metod i Algorytmów Sterowania Cyfrowego
Laboratorium Metod i Algorytmów Sterowania Cyfrowego Ćwiczenie 3 Dobór nastaw cyfrowych regulatorów rzemysłowych PID I. Cel ćwiczenia 1. Poznanie zasad doboru nastaw cyfrowych regulatorów rzemysłowych..
Bardziej szczegółowo7.2.1 Przeglądarka elementów i dostęp do pomocy
7. Badania układów dynamiki w trybie graficznym Cenioną przez użytkowników własnością opisywanych programów obliczeniowych jest możliwość graficznego definiowania badanych układów. Tą funkcjonalność zapewniają
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE WI-ET / IIT / ZTT. Instrukcja do zajęc laboratoryjnych nr 6 AUTOMATYKA
AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE WI-ET / IIT / ZTT Instrukcja do zajęc laboratoryjnych nr 6 AUTOMATYKA II rok Kierunek Transport Temat: Transmitancja operatorowa. Badanie odpowiedzi układów automatyki. Opracował
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WARSZAWSKA. Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych
Rok akademicki 2008 POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych Instytut Automatyki i Informatyki Stosowanej Bartosz Goszczyński Nr indeksu : 182610 Weryfikacja algorytmów samostrojenia
Bardziej szczegółowoPolitechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki
Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ Teoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 207/208
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania MODELOWANIE I IDENTYFIKACJA Studia niestacjonarne Estymacja parametrów modeli, metoda najmniejszych kwadratów.
Bardziej szczegółowoAutomatyka i sterowania
Automatyka i sterowania Układy regulacji Regulacja i sterowanie Przykłady regulacji i sterowania Funkcje realizowane przez automatykę: regulacja sterowanie zabezpieczenie optymalizacja Automatyka i sterowanie
Bardziej szczegółowoSterowanie pracą reaktora chemicznego
Sterowanie pracą reaktora chemicznego Celem ćwiczenia jest opracowanie na sterowniku programowalnym programu realizującego jednopętlowy układ regulacji a następnie dobór nastaw regulatora zapewniających
Bardziej szczegółowoSIECI KOMPUTEROWE I TECHNOLOGIE INTERNETOWE
SIECI KOMPUTEROWE I TECHNOLOGIE INTERNETOWE, AiR r. I, sem. II Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania SIECI KOMPUTEROWE I TECHNOLOGIE INTERNETOWE
Bardziej szczegółowoPodstawy Automatyki. Wykład 6 - Miejsce i rola regulatora w układzie regulacji. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki
Wykład 6 - Miejsce i rola regulatora w układzie regulacji Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2015 Regulacja zadajnik regulator sygnał sterujący (sterowanie) zespół wykonawczy przetwornik pomiarowy
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM 5: Sterowanie rzeczywistym serwomechanizmem z modułem przemieszczenia liniowego
LABORATORIUM 5: Sterowanie rzeczywistym serwomechanizmem z modułem przemieszczenia liniowego Uwagi (pominąć, jeśli nie ma problemów z wykonywaniem ćwiczenia) 1. Jeśli pojawiają się błędy przy próbie symulacji:
Bardziej szczegółowoTechniki symulacji w budowie maszyn
Instytut Technologii Mechanicznej Techniki symulacji w budowie maszyn Ćwiczenie laboratoryjne nr 1: Symulacja zmian poziomu cieczy w zbiorniku oraz układzie zbiorników Opracowanie: Karol Miądlicki, mgr
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ PPT / KATEDRA INŻYNIERII BIOMEDYCZNEJ D-1 LABORATORIUM Z AUTOMATYKI I ROBOTYKI Ćwiczenie nr 4. Badanie jakości regulacji dwupołożeniowej.
Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z zasadą działania regulatora dwupołożeniowego oraz ocena jakości regulacji dwupołożeniowej na przykładzie obiektu rzeczywistego (mikrotermostat) i badań symulacyjnych. Pytania
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 1 Odpowiedzi czasowe układów dynamicznych
Ćwiczenie nr 1 Odpowiedzi czasowe układów dynamicznych 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z metodą wyznaczania odpowiedzi skokowych oraz impulsowych podstawowych obiektów regulacji.
Bardziej szczegółowoPolitechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki
Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ Teoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 206/207
Bardziej szczegółowoTemat: Projektowanie sterownika rozmytego. Instrukcja do ćwiczeń przedmiotu INŻYNIERIA WIEDZY I SYSTEMY EKSPERTOWE
Temat: Projektowanie sterownika rozmytego Instrukcja do ćwiczeń przedmiotu INŻYNIERIA WIEDZY I SYSTEMY EKSPERTOWE Dr inż. Barbara Mrzygłód KISiM, WIMiIP, AGH mrzyglod@ agh.edu.pl 1 Wprowadzenie System
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO ŚRODOWISKA SCICOS
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki WPROWADZENIE DO ŚRODOWISKA SCICOS Materiały pomocnicze do ćwiczeń laboratoryjnych Oryginał: Modeling and Simulation in Scilab/Scicos Stephen L.
Bardziej szczegółowoSterowanie napędów maszyn i robotów
Sterowanie napędów maszyn i robotów dr inż. Jakub Możaryn Wykład 3 Instytut Automatyki i Robotyki Wydział Mechatroniki Politechnika Warszawska, 2014 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania. Podstawy Automatyki
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Podstawy Automatyki Modelowanie matematyczne elementów systemu sterowania (obwody elektryczne, mechaniczne
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób i układ do modyfikacji widma sygnału ultraszerokopasmowego radia impulsowego. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL
PL 219313 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 219313 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 391153 (51) Int.Cl. H04B 7/00 (2006.01) H04B 7/005 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
Bardziej szczegółowoSterowniki Programowalne (SP)
Sterowniki Programowalne (SP) Wybrane aspekty procesu tworzenia oprogramowania dla sterownika PLC Podstawy języka funkcjonalnych schematów blokowych (FBD) Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i
Bardziej szczegółowoRys. 1 Otwarty układ regulacji
Automatyka zajmuje się sterowaniem, czyli celowym oddziaływaniem na obiekt, w taki sposób, aby uzyskać jego pożądane właściwości. Sterowanie często nazywa się regulacją. y zd wartość zadana u sygnał sterujący
Bardziej szczegółowoAutomatyka i sterowanie w gazownictwie. Regulatory w układach regulacji
Automatyka i sterowanie w gazownictwie Regulatory w układach regulacji Wykładowca : dr inż. Iwona Oprzędkiewicz Nazwa wydziału: WIMiR Nazwa katedry: Katedra Automatyzacji Procesów AGH Ogólne zasady projektowania
Bardziej szczegółowoPolitechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki
Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ Teoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 207/208
Bardziej szczegółowo1. Zbiornik mleka. woda. mleko
Założenia ogólne 1. Każdy projekt realizuje zespół złożóny z max. 2 osób. 2. Projekt składa się z 3 części: - aplikacji SCADA PRO-2000; - programu sterującego - realizującego obsługę urządzeń w sterowniku;
Bardziej szczegółowoT zew. K cw. Rys. II.2.Pomieszczenie (3), PI T gz Wzory poniżej - dla Rys. II.1 na podstawie (I-1). Dla Rys. II.2 analogicznie na podstawie (I-2).
II. Jednoobwodowy układ regulacji (SISO Design) II.1. Pomieszczenie z grzejnikiem c.o. regulacja II.1.1 Regulacja jakościowa (gz) Założenia: PV, CV, regulator Rys. II.1.Pomieszczenie (), Rys. II..Pomieszczenie
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania KOMPUTEROWE SYSTEMY STEROWANIA I WSPOMAGANIA DECYZJI Rozproszone programowanie produkcji z wykorzystaniem
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Technologie informatyczne Wprowadzenie do Simulinka w środowisku MATLAB Pytania i zadania do ćwiczeń laboratoryjnych
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM 04, ZESTAW 1 SYNTEZA BEZSTYKOWYCH UKŁADÓW KOMBINACYJNYCH
LABORATORIUM 04, ZESTAW 1 SYNTEZA BEZSTYKOWYCH UKŁADÓW KOMBINACYJNYCH Cel zajęć Synteza wybranych układów kombinacyjnych w oparciu o metodę Karnaugha. Materiały do przygotowania Materiały umieszczone na
Bardziej szczegółowoHenryk Bieszk. Odstojnik. Dane wyjściowe i materiały pomocnicze do wykonania zadania projektowego. Gdańsk H. Bieszk, Odstojnik; projekt 1
Henryk Bieszk Odstojnik Dane wyjściowe i materiały pomocnicze do wykonania zadania projektowego Gdańsk 2007 H. Bieszk, Odstojnik; projekt 1 PRZEDMIOT: APARATURA CHEMICZNA TEMAT ZADANIA PROJEKTOWEGO ODSTOJNIK
Bardziej szczegółowoModele układów dynamicznych - laboratorium. SIMULINK - wprowadzenie
Modele układów dynamicznych - laboratorium SIMULINK - wprowadzenie SIMULINK Simulink to przybornik (toolbo) pakietu Matlab przeznaczony do symulacji układów dynamicznych w trybie graficznym. Simulink to
Bardziej szczegółowoPROGRAM RAMOWY TESTU ZGODNOŚCI W ZAKRESIE ZDOLNOŚCI:
PROGRAM RAMOWY TESTU ZGODNOŚCI W ZAKRESIE ZDOLNOŚCI: Tryb LFSM-O - tryb pracy modułu wytwarzania energii lub systemu HVDC, w którym generowana moc czynna zmniejsza się w odpowiedzi na wzrost częstotliwości
Bardziej szczegółowoUWAGA. Program i przebieg ćwiczenia:
Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z. metodami badania i analitycznego wyznaczania parametrów dynamicznych obiektów rzeczywistych na przykładzie mikrotermostatu oraz z metodami symulacyjnymi umożliwiającymi
Bardziej szczegółowoImplementacja rozmytych systemów wnioskujących w zdaniach regulacji
Metody Sztucznej Inteligencji w Sterowaniu Ćwiczenie 5 Implementacja rozmytych systemów wnioskujących w zdaniach regulacji Przygotował: mgr inż. Marcin Pelic Instytut Technologii Mechanicznej Politechnika
Bardziej szczegółowoMonitoring procesów z wykorzystaniem systemu ADONIS. Krok po kroku
z wykorzystaniem systemu ADONIS Krok po kroku BOC Information Technologies Consulting Sp. z o.o. e-mail: boc@boc-pl.com Tel.: (+48 22) 628 00 15, 696 69 26 Fax: (+48 22) 621 66 88 BOC Management Office
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Teoria sterowania MATLAB funkcje zewnętrzne (m-pliki, funkcje) Materiały pomocnicze do ćwiczeń laboratoryjnych
Bardziej szczegółowoRegulatory wykonywane są z zaworami zamykanymi lub otwieranymi przy wzroście temperatury. Pozycja temperatury może być ukośna, pozioma lub pionowa.
27. Rodzaje regulatorów w instalacjach przemysłowych. I podział: Regulatory Regulatory są urządzeniami technicznymi, służącymi do wytwarzania na podstawie uchybu regulacji sygnału sterującego, to jest
Bardziej szczegółowoPodstawy Automatyki. wykład 1 (26.02.2010) mgr inż. Łukasz Dworzak. Politechnika Wrocławska. Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji (I-24)
Podstawy Automatyki wykład 1 (26.02.2010) mgr inż. Łukasz Dworzak Politechnika Wrocławska Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji (I-24) Laboratorium Podstaw Automatyzacji (L6) 105/2 B1 Sprawy organizacyjne
Bardziej szczegółowoWykład z Technologii Informacyjnych. Piotr Mika
Wykład z Technologii Informacyjnych Piotr Mika Uniwersalna forma graficznego zapisu algorytmów Schemat blokowy zbiór bloków, powiązanych ze sobą liniami zorientowanymi. Jest to rodzaj grafu, którego węzły
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja obiektów dynamicznych za pomocą sieci neuronowych
Metody Sztucznej Inteligencji w Sterowaniu Ćwiczenie 3 Identyfikacja obiektów dynamicznych za pomocą sieci neuronowych Przygotował: mgr inż. Marcin Pelic Instytut Technologii Mechanicznej Politechnika
Bardziej szczegółowoPodstawy automatyki. Energetyka Sem. V Wykład 1. Sem /17 Hossein Ghaemi
Podstawy automatyki Energetyka Sem. V Wykład 1 Sem. 1-2016/17 Hossein Ghaemi Hossein Ghaemi Katedra Automatyki i Energetyki Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa Politechnika Gdańska pok. 222A WOiO Tel.:
Bardziej szczegółowoWydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Katedra Ciepłownictwa. Instrukcja do zajęć laboratoryjnych
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Katedra Ciepłownictwa Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Temat ćwiczenia: Badanie przebiegów regulacyjnych pływakowego regulatora poziomu
Bardziej szczegółowoMODELE I MODELOWANIE
MODELE I MODELOWANIE Model układ materialny (np. makieta) lub układ abstrakcyjny (np..rysunki, opisy słowne, równania matematyczne). Model fizyczny (nominalny) opis procesów w obiekcie (fizycznych, również
Bardziej szczegółowo1 DYNAMICZNA REDUKCJA MOCY W FALOWNIKACH FRONIUS SNAPINVERTER
1 DYNAMICZNA REDUKCJA MOCY W FALOWNIKACH FRONIUS SNAPINVERTER 1.1 Wprowadzenie Jeśli zadane są limity wprowadzania energii do sieci OSD (np. max. 70% wartości kwp lub maks. 5 kw), aby zmniejszanie mocy
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM 06, ZESTAW 1 SYNTEZA BEZSTYKOWYCH UKŁADÓW KOMBINACYJNYCH
LABORATORIUM 06, ZESTAW 1 SYNTEZA BEZSTYKOWYCH UKŁADÓW KOMBINACYJNYCH Cel zajęć Synteza wybranych układów kombinacyjnych w oparciu o metodę Karnaugha. Materiały do przygotowania Materiały umieszczone na
Bardziej szczegółowoPodstawy Automatyki. Wykład 9 - Dobór regulatorów. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki
Wykład 9 - Dobór regulatorów. Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2017 Dobór regulatorów Podstawową przesłanką przy wyborze rodzaju regulatora są właściwości dynamiczne obiektu regulacji. Rysunek:
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA SZCZECIŃSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY
POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Temat ćwiczenia: Regulacja temperatury Numer ćwiczenia: 5 Opracowali: Tomasz Barabasz Piotr Zasada Merytorycznie sprawdził:
Bardziej szczegółowoModelowanie Systemów Dynamicznych Studia zaoczne, Automatyka i Robotyka, rok II. Podstawy SIMULINKA
Akademia Górniczo-Hutnicza Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Modelowanie Systemów Dynamicznych Studia zaoczne, Automatyka i Robotyka, rok II Podstawy SIMULINKA Simulink jest
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 0 : Wprowadzenie do cyfrowego przetwarzania sygnałów. wyświetla listę tematów pomocy. wyświetla okno pomocy (Help / Product Help)
Wybr ane za gadnienia elektr oniki współczesnej Ćwiczenie 0 : Wprowadzenie do cyfrowego przetwarzania sygnałów. 1 Cel ćwiczenia Pierwsze zajęcia laboratoryjne z zakresu przetwarzania sygnałów mają na celu
Bardziej szczegółowoSTEROWNIKI PROGRAMOWALNE OBSŁUGA AWARII ZA POMOCĄ STEROWNIKA SIEMENS SIMATIC S7
STEROWNIKI PROGRAMOWALNE OBSŁUGA AWARII ZA POMOCĄ STEROWNIKA SIEMENS SIMATIC S7 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze sposobami obsługi stanów awaryjnych w układach sterowania zbudowanych
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE STEROWANIA ZBIORNIKIEM AKUMULACYJNYM W INSTALACJI UDOJOWEJ
Inżynieria Rolnicza 1(119)/2010 MODELOWANIE STEROWANIA ZBIORNIKIEM AKUMULACYJNYM W INSTALACJI UDOJOWEJ Henryk Juszka, Stanisław Lis, Marcin Tomasik Katedra Energetyki i Automatyzacji Procesów Rolniczych,
Bardziej szczegółowoElektrotechnika II stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES)
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013
Bardziej szczegółowoElektrotechnika II stopień ogólnoakademicki. stacjonarne. przedmiot specjalnościowy. obowiązkowy polski semestr II semestr letni. tak. Laborat. 30 g.
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 Metody estymacji parametrów i sygnałów Estimation methods of parameters
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: MODELOWANIE I SYMULACJA UKŁADÓW STEROWANIA Kierunek: Mechatronika Rodzaj przedmiotu: Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1.
Bardziej szczegółowo