Prognozowanie rozwoju technologii drogowych na podstawie metody delfickiej wybrane zagadnienia

Transkrypt

1

2 Budowictwo i Architektura 13(4) (2014) Progozowaie rozwoju techologii drogowych a podstawie metody delfickiej wybrae zagadieia Piotr Radziszewski 1, Joaicjusz azarko 2, Ja Król 3, Karol J. Kowalski 4, Michał Sarowski 5 1,3,4,5 Istytut Dróg i Mostów, Wydział Iżyierii Lądowej, Politechika Warszawska, e mail: 1 p.radziszewski@il.pw.edu.pl, 3 j.krol@il.pw.edu.pl, 4 k.kowalski@il.pw.edu.pl, 5 m.sarowski@il.pw.edu.pl 2 Katedra Iformatyki Gospodarczej i Logistyki, Wydziału Zarządzaia, Politechika Białostocka, e mail: joaicjusz.azarko@gmail.com Streszczeie: Celem realizowaego projektu badawczego jest aaliza kieruków rozwoju owych materiałów, techologii i kostrukcji awierzchi stosowaych w budowictwie drogowym z uwzględieiem szczególych uwarukowań środowiskowych i zasad zrówoważoego rozwoju. W artykule przedstawioo wyiki pierwszej rudy badaia eksperckiego w którym wykorzystao metodę foresightu. Badaia studiale przydate są w iformowaiu decydetów polityczych oraz środowisk opiiotwórczych o pożądaych kierukach długotermiowego rozwoju i zmia. W iiejszym artykule przedstawioo wybrae wyiki badań i aaliz w zakresie idetyfikacji główych obszarów i tez badawczych związaych z progozowaymi kierukami rozwoju budowictwa drogowego. Omówioo zidetyfikoway obszar badawczy dotyczący techologii budowy trwałych awierzchi drogowych w Polsce. Wykazao, że ajważiejszym obecie zadaiem w zakresie budowy awierzchi drogowych jest prowadzeie prac ad rozwojem techologii asfaltowych i z betou cemetowego, które zapewią co ajmiej 30-letią trwałość owo budowaym awierzchiom. Stwierdzoo, że budowa trwałych awierzchi drogowych jest możliwa tylko w przypadku zapewieia wysokiej jakości wykoawstwa robót oraz rozwoju badań w ramach współpracy jedostek aukowych z szeroko pojętą gospodarką. Słowa kluczowe: awierzchia drogowa, metoda delficka, foresight, techologia awierzchi 1. Wstęp Budowictwo drogowe podlega dyamiczym i ciągłym zmiaom. W Polsce realizoway jest ambity program budowy sieci owych dróg szybkiego ruchu i przebudowy wielu istiejących dróg stosując owoczese rozwiązaia materiałowo-techologicze. Główie dotyczy to techologii budowy awierzchi drogowych. Rozwój budowictwa drogowego w dużym stopiu zależy od polityki władz oraz rozwoju auki, przede wszystkim techologii materiałowej. Posiadaie przez decydetów polityczych oraz środowiska opiiotwórcze wiedzy o pożądaych kierukach długotermiowego rozwoju i progozowaych zmiaach w zakresie szeroko pojętej techologii awierzchi drogowej jest iezmierie waże i pozwala a prowadzeie właściwej polityki przy realizacji przedsięwzięć drogowych. Podejmowaie właściwych decyzji zapewia w przyszłości prawidłowe stymulowaie procesów rozwoju kokretych techologii.

3 216 P. Radziszewski, J. azarko, J. Król, K.J. Kowalski, M. Sarowski W iiejszym artykule przedstawioo wybrae wyiki badań i aaliz w zakresie idetyfikacji główych obszarów i tez badawczych związaych z progozowaymi kierukami rozwoju owych materiałów, techologii i kostrukcji awierzchi stosowaych w budowictwie drogowym. W procesie badawczym wykorzystao metodykę foresightu stosując metodę Delphi. Metoda ta staowi odmiaę badaia eksperckiego, w którym ituicyje sądy ekspertów traktowae są jako prawomocy wkład w formułowaie wizji przyszłości. 2. Założeia metody delfickiej W klasyczym ujęciu metoda delficka jest metodą umożliwiającą efektywą komuikację grupy ekspertów, którzy pozostają wobec siebie aoimowi, w celu rozwiązaia skomplikowaego problemu. Do groa ekspertów zapraszae są osoby, do których kompetecji w określoej dziedziie ma się zaufaie. Oczekuje się, że będą oe zwrócoe ku przyszłości i będą prezetowały szerokie horyzoty myśleia [3]. Metoda delficka polega a co ajmiej dwukrotym badaiu akietowym tej samej grupy ekspertów [6]. Komitet sterujący/ powołuje pael ekspercki, którego celem jest kostrukcja kwestioariusza delfickiego. Zazwyczaj do paelu eksperckiego zapraszai są wybiti specjaliści w daej dziedziie. W kolejym etapie opracoway kwestioariusz delficki jest przesyłay do szerokiego groa ekspertów ekspertów metody delfickiej. Zadaiem tej grupy ekspertów jest uzupełieie kwestioariusza, w którym formułują oi sądy/progozy a temat rozwoju wydarzeń w daym obszarze badawczym w dłuższej perspektywie czasowej. W kolejej rudzie akietowaia respodeci wypełiają te sam kwestioariusz, przy czym mają możliwość zapozaia się ze zbiorczymi wyikami z pierwszej rudy badaia. Pod wpływem opiii ogółu akietowaych, respodeci mają więc szasę podtrzymać bądź zmieić swoją opiię a temat kształtowaia się zjawisk w daym obszarze badawczym. Taki tok postępowaia pozwala a uzyskaie bardziej jedozaczych sądów. Tym samym, wieloetapowość postępowaia badawczego pozwala uczestikom badaia a zrewidowaie własych poglądów w trakcie całego procesu badawczego. Metodyka realizacji badaia delfickiego została zaprezetowaa a Rys. 1. Metoda delficka w projekcie prowadzoym przez Politechikę Warszawską wspiera realizację astępujących zadań: sformułowaie przewidywaych potrzeb i wymagań oraz określeie kieruków rozwoju materiałów i techologii do stosowaia w perspektywie około 30 lat w budowictwie drogowym, określeia wymagań materiałowo-techologiczych do budowy dróg a obszarach szczególie chroioych w Polsce (p. obszary atura 2000). Uwzględiając wyjściowe założeia projektowe, celem metody delfickiej była kosultacja ze środowiskami eksperckimi zasięgięcie opiii a temat zakresu merytoryczego powyższych zadań, które w efekcie mają doprowadzić do osiągięcia kosesusu co do obrazu przyszłości budowictwa drogowego. Pierwszy etap postępowaia badawczego dotyczył idetyfikacji obszarów badawczych w zakresie budowy dróg i mostów. Celem kolejych etapów badaia było opracowaie kwestioariusza delfickiego, który został astępie rozesłay szerszej grupie ekspertów.

4 Iżyieria Komuikacyja Drogi Progozowaie rozwoju techologii Idetyfikacja obszarów badawczych w obszarze budowy dróg i mostów 2. Kostrukcja tez delfickich 3. Opracowaie pytań pomociczych 3. Opracowaie kwestioariusza delfickiego I pael ekspercki + I pael ekspercki + 5. Stworzeie bazy ekspertów 6. I tura ocey tez delfickich 7. Opracowaie I tury odpowiedzi eksperci metody delfickiej 8. II tura ocey tez delfickich eksperci metody delfickiej 9. Opracowaie II tury odpowiedzi 10. Określeie kieruków rozwoju materiałów i techologii budowictwa/ techologii priorytetowych Rys. 1 Metodyka realizacja badaia delfickiego w projekcie Politechiki Warszawskiej Celem kolejych zadań badawczych była realizacja właściwego badaia delfickiego a większej liczbie ekspertów, tj. przeprowadzeie pierwszej rudy badaia i opracowaie wyików. Zadaia te zostały już zrealizowae. Ważym krokiem postępowaia badawczego było stworzeie bazy ekspertów metody delfickiej. W pierwszej rudzie badaia wzięło udział 103 ekspertów z zachowaiem 30% parytetu udziału kobiet w badaiu eksperckim. Eksperci reprezetowali astępujące grupy zawodowe: przedstawiciele bizesu (przedsiębiorstwa budowlae i produkcyje) 34,0%, przedstawiciele auki 29,1%, przedstawiciele admiistracji publiczej 20,4%, przedstawiciele bizesu (badaia i rozwój) 9,7%, pozostali 6,8%, Etap astępy związay z realizacją drugiej rudy badaia wraz z opracowaiem wyików drugiej rudy jest w trakcie wykoywaia. 3. Idetyfikacja obszarów i tez badawczych Zespół projektowy a podstawie przeglądu literatury z zakresu budowictwa drogowego oraz prac warsztatowych wspartych techiką burzy mózgów opracował astępujące obszary badawcze [10, 11,14]: OB1: Techologie budowy trwałych awierzchi drogowych w Polsce. OB2: Rozwiązaia materiałowo-techologicze i projektowe budowy dróg w aspekcie zasad ochroy środowiska i zrówoważoego rozwoju. OB3: Rozwiązaia materiałowo-techologicze utrzymaia i eksploatacji dróg w aspekcie zasad ochroy środowiska i zrówoważoego rozwoju.

5 218 P. Radziszewski, J. azarko, J. Król, K.J. Kowalski, M. Sarowski OB4: Kostrukcje awierzchi drogowych i obiektów iżyierskich przyjaze dla środowiska i charakteryzujące się długim okresem eksploatacji. OB5: Ekoomicze i owoczese systemy budowy oraz orgaizacji iwestycji w budowie dróg i obiektów iżyierskich. OB6: Rozwiązaia materiałowo-techologicze a obszarach szczególej ochroy. OB7: auka, szkolictwo, badaia i rozwój. W ramach realizacji projektu powołał pael ekspercki, którego zadaiem była kostrukcja tez delfickich. Do paelu zaproszoo siedemastu ekspertów, przedstawicieli m.i. auki, bizesu, admiistracji i mediów. W ramach pierwszego paelu ekspertów, który odbył się dia 17 listopada 2012 r. opracowao propozycję tez delfickich dla pierwszych czterech obszarów. Celem kolejego paelu ekspertów, który odbył się w diu 7 listopada 2012 r. było zgłoszeie propozycji tez do trzech pozostałych obszarów badawczych oraz zgłoszeie krytyczych uwag a temat opracowaego przez możliwego zestawu pytań pomociczych. Ostateczie w wyiku prac paelu ekspertów wypracowao 39 tez badawczych. Wykaz tez z pierwszego obszaru badawczego zaprezetowao w Tabeli 1. Tabela 1 Tezy pierwszego obszaru badawczego OB1: Techologie budowy trwałych awierzchi drogowych w Polsce Rozwój techologii asfaltowej i betou cemetowego zapewi co ajmiej trzydziestoletią 1 trwałość awierzchi drogowych budowaych w Polsce awierzchie autostrad i dróg ekspresowych będą charakteryzowały się co ajmiej pięćdziesięcioletią trwałością 2 3 Do budowy większości dróg wszystkich kategorii stosowae będą awierzchie asfaltowe awierzchie z betou cemetowego będą stosowae główie do budowy dróg autostradowych i 4 ekspresowych awierzchie betoowe budowae będą w techologii miimalizującej spękaia 5 skurczowe i termicze awierzchie drogowe wykoywae będą jako bezdylatacyje z ciekich warstw kompozytowych 6 o dużej trwałości Do pokrywaia awierzchi drogowych stosowae będą iekowecjoale materiały (p. grafe) 7 zapewiające wysokie walory użytkowe i kilkudziesięcioletią trwałość awierzchi Obszary wolego ruchu (parkigi, skrzyżowaia) będą wykorzystywały techologie awierzchi 8 złożoych W celu określeia hierarchii ważości tez dokoao ocey tez w obrębie poszczególych obszarów badawczych. Zastosowao w tym celu metodę wskazań. Każdy z ekspertów dyspoował w każdym z siedmiu obszarów badawczych trzema wskazaiami (szpilkami), które mógł dowolie przypisać poszczególym tezom w obszarze, wskazując i określając w te sposób ich ważość. Uzyskae wyiki pozwoliły w każdym obszarze uporządkować tezy według ich ważości mierzoej liczbą wskazań. W tabeli 1, kolorem szary ozaczoo tezy, które uzyskały ajwyższą liczbę wskazań w pierwszym obszarze badawczym. 4. Ocea wybraych tez delfickich w pierwszym obszarze badawczym W obszarze pierwszym dotyczącym trwałości budowaych w przyszłości awierzchi drogowych w Polsce pael ekspertów wybrał do dalszej aalizy trzy tezy badawcze, które wskazują, że w perspektywie ajbliższych trzydziestu lat będą stosowae zarówo techologie asfaltowe jak i techologie z betou cemetowego. Zapewieie wydłużoej

6 Iżyieria Komuikacyja Drogi Progozowaie rozwoju techologii trwałości, sięgającej do 50 lat w przypadku awierzchi autostrad i dróg ekspresowych, będzie możliwe przez stosowaie zmodyfikowaej techologii betou cemetowego i techologii asfaltowych, wysokiej jakości materiałów owej geeracji oraz kostrukcji awierzchi typu perpetual. awierzchie z betou cemetowego będą wykoywae w dużej ilości przede wszystkim a drogach szybkiego ruchu, jedak ależy przewidywać, że podstawową techologią w przyszłości pozostaą awierzchie asfaltowe. Przeprowadzoo badaia Delphi w I rudzie, która miała a celu, z jedej stroy pozaie opiii respodetów a temat wybraych tez, z drugiej umożliwiła pozyskaie ceych iformacji, w postaci kometarzy, wykorzystaych w II rudzie badaia Delphi. Aalizę porówawczą tez w ramach obszaru przeprowadzoo wykorzystując wskaźiki: istotości (W I ), zaczeia (W Z ), czyików (W C ), barier (W B ) oraz działań (W D ). Aby określić istotość poszczególych tez w obszarze wyzaczoo wskaźiki istotości (W I ) według wzoru: W gdzie: I BI I RI = BI I Z RI liczba odpowiedzi bardzo istota liczba odpowiedzi istota liczba odpowiedzi raczej istota liczba odpowiedzi ieistota Z liczba odpowiedzi ie mam zdaie liczba wszystkich odpowiedzi W celu określeia zaczeia strategiczego poszczególych tez w poszczególych obszarach wyzaczoo wskaźiki zaczeia (W Z ) według wzoru: W gdzie: T Z RT R = T RT Z R liczba odpowiedzi tak 25 + liczba odpowiedzi raczej tak liczba odpowiedzi raczej ie liczba odpowiedzi ie 0 Z liczba odpowiedzi ie mam zdaia liczba wszystkich odpowiedzi Poadto wyzaczoo wskaźiki odoszące się do czyików, barier i działań, które wpływają a realizację tez. Wskaźik czyików (W C ): W gdzie: C BD D = BD D ( Z Ś ZW ) 25 + B 0 liczba odpowiedzi w bardzo dużym stopiu liczba odpowiedzi w dużym stopiu (1) (2) (3)

7 220 P. Radziszewski, J. azarko, J. Król, K.J. Kowalski, M. Sarowski Ś B Z liczba odpowiedzi w średim stopiu liczba odpowiedzi w iskim stopiu liczba odpowiedzi w bardzo iskim stopiu liczba odpowiedzi ie mam zdaia ZW liczba odpowiedzi czyik ie ma związku z tezą liczba wszystkich odpowiedzi Wskaźik barier (W B ): W B = BD gdzie ozaczeia jak wyżej. Wskaźik działań (W D ): W D = BD D ( D - ( Z Ś 75 + Z Ś ZW ) ZW ) gdzie ozaczeia jak wyżej. Wskaźiki przyjmują wartości z zakresu od 0 do 100. Poziom liczbowy wskaźika powyżej 50 świadczy o wysokim stopiu wpływu działaia a realizację tezy; im wartość wskaźika bliższa 100 tym stopień wpływu działaia jest wyższy. Wyliczoe wskaźiki istotości wskazują, że w obszarze OB1 pt. Techologie budowy trwałych awierzchi drogowych w Polsce, ajbardziej istota jest teza pierwsza T1, astępie teza 3 i teza 2 (rys. 2). Świadczy to o tym, że ajważiejszym obecie zadaiem w zakresie budowy awierzchi drogowych jest prowadzeie prac ad rozwojem techologii asfaltowych i z betou cemetowego, aby owe awierzchie drogowe były bardziej trwałe od obecych. Uwzględiając wartości uzyskaych wskaźików istotości powyżej 50 moża uzać wszystkie tezy za istote w aalizowaym obszarze. B B 0 0 (4) (5) Rys. 4. Porówaie wskaźików istotości tez (W I) Wyliczoe wskaźiki zaczeia wskazują, że w obszarze OB1 strategicze zaczeie ma rówież teza pierwsza T1, astępie teza T3 i teza T2 (rys. 3).

8 Iżyieria Komuikacyja Drogi Progozowaie rozwoju techologii Rys. 3. Porówaie wskaźików zaczeia (W Z) Aalizując uzyskae wyiki badań w zakresie wskaźików zaczeia ależy stwierdzić, że budowa trwałych awierzchi drogowych w Polsce może być zrealizowaa tylko wtedy, gdy zastosujemy owoczese techologie mieszaek mieralo-asfaltowych i betou cemetowego charakteryzujące się stałymi właściwościami fukcjoalymi w okresie co ajmiej 30 lat eksploatacji awierzchi. Poadto eksperci wskazali a awierzchie asfaltowe, które zastosowae a większości dróg w Polsce będą zdole spełić zwiększoe wymagaia w stosuku do budowy trwałych awierzchi drogowych. Obliczoe wskaźiki czyików wpływających a realizację tez oraz barier utrudiających ich realizację przedstawioo w tabeli 2 i 3. Tabela 4. Wskaźiki czyików (Wc) aalizowaych tez Czyik Stopień wpływu Teza 1 Teza 2 Teza 3 zwiększeie akładów a badaia 84,80 72,35 75,28 rozszerzeie współpracy jedostek aukowych z gospodarką 81,62 69,41 75,00 wprowadzeie odpowiedich mechaizmów prawo-ekoomiczych 76,73 67,65 70,69 zwiększeie akceptacji społeczej (p. poprzez odpowiedie kampaie iformacyje) 56,25 49,70 58,82 wysoka jakość wykoawstwa prac drogowych 91,83 79,49 84,55 Tabela 3. Wskaźiki barier (W B) aalizowaych tez Czyik Stopień wpływu Teza 1 Teza 2 Teza 3 iedostateczy rozwój zaplecza techiczego 69,90 61,90 73,10 iewystarczające uregulowaia prawe 71,75 62,04 67,35 wysokie koszty wdrożeń techologii budowictwa 79,25 67,47 76,14 słabo rozwiięty sektor przedsiębiorstw zdolych do wykorzystaia owoczesych (zaawasowaych) 68,00 62,50 75,55 techologii iska jakość wykoawstwa prac drogowych 80,00 75,87 83,61 Z tabeli 2 wyika, że ajistotiejszym czyikiem wpływającym a realizację omawiaych tez w zakresie budowy trwałych awierzchi drogowych jest zapewieie wysokiej jakości wykoawstwa robót oraz rozwój badań w ramach współpracy jedostek aukowych z szeroko pojętą gospodarką. Barierą z puktu widzeia realizacji aalizowaych tez jest iska w oceie ekspertów jakość wykoawstwa prac drogowych (tabela 3).

9 222 P. Radziszewski, J. azarko, J. Król, K.J. Kowalski, M. Sarowski W tabeli 4 przedstawioo czyiki, które w ajwiększym stopiu warukują realizację trzech aalizowaych tez. Do działań tych eksperci zaliczyli podiesieie jakości wykoawstwa prac drogowych oraz zwiększeie akładów a badaia aukowe. Tabela 4. Wskaźiki działań (W D) dla aalizowaych tez Czyik Stopień wpływu Teza 1 Teza 2 Teza 3 zwiększeie akładów a badaia aukowe 81,80 70,06 75,56 wprowadzeie odpowiedich mechaizmów prawo-admiistracyjych i ekoomiczych 76,25 65,70 70,64 dostosowaie (ukierukowaie) systemu kształceia 71,53 63,25 70,83 działaia a rzecz zwiększeia akceptacji społeczej 54,21 50,00 59,41 podiesieie jakości wykoawstwa prac drogowych 87,75 78,93 87,91 5. Zakończeie Przeprowadzoe dotychczas badaia i aalizy pozwalają a sformułowaie astępujących wiosków ogólych: Badaie foresight metodą Delphi jest doskoałym arzędziem pomociczym do iformowaia decydetów polityczych oraz środowisk opiiotwórczych o pożądaych kierukach długotermiowego rozwoju i zmia w budowictwie drogowym. W zakresie budowictwa drogowego wyodrębioo 7 obszarów badawczych z których jedym z ważiejszych jest pierwszy obszar dotyczący techologii budowy trwałych awierzchi drogowych w Polsce. Badaia eksperckie udowodiły, że ajważiejszym obecie zadaiem w zakresie budowy awierzchi drogowych jest prowadzeie prac ad rozwojem techologii asfaltowych i z betou cemetowego, aby budowae owe awierzchie drogowe miały zapewioą trwałość co ajmiej 30-letią. Budowa trwałych awierzchi drogowych jest możliwa tylko w przypadku zapewieia wysokiej jakości wykoawstwa robót oraz rozwoju badań w ramach współpracy jedostek aukowych z szeroko pojętą gospodarką. Literatura 1 Bojarski W., Kocepcja badań ad zharmoizowaym rozwojem społeczo-gospodarczym z poszaowaiem dóbr przyrody, Biulety Komitetu Ochroy Środowiska PA, Wrocław- Warszawa Borys T. (red.), Wskaźiki ekorozwoju, Wydawictwo Ekoomia i Środowisko, Białystok, Cieślak M., Progozowaie gospodarcze. Metody i zastosowaia, Wydawictwo aukowe PW, Warszawa Dokumety końcowe Koferecji arodów Zjedoczoych Środowisko i rozwój, Rio de Jaeiro, r., Szczyt Ziemi, IOŚ, Warszawa Hopper A., Fukcje obszarów wiejskich z perspektywy ekorozwoju, Zeszyty problemowe Postępów auk Roliczych r 401, Warszawa Kowalewska A., Głuszyński J., Zastosowaie metody Delphi w arodowym Programie Foresight Polska 2020, publikacja Petor Research Iteratioal, Warszawa Kozłowski S., Droga do ekorozwoju, Warszawa 1994.

10 Iżyieria Komuikacyja Drogi Progozowaie rozwoju techologii Ochroa środowiska człowieka humaistycze widzeie świata, Prace aukowe Polskiego Klubu Ekologiczego, vol. 1, Kraków Popper R., How are foresight methods selected?, Foresight, 10/6, (2008) Piłat J., Radziszewski P., awierzchie asfaltowe, Wydawictwo Komuikacji i Łączości, Warszawa Polymer modified bitume. Properties ad characterizatio, Woodhead Publishig Limited Report of the Uited atios Coferece o the Huma Eviromet, 48/14/Rev. 1, (1973). 13 Rada Miistrów RP, Strategia Rozwoju Kraju a lata , Warszawa Szydło A., awierzchie drogowe z betou cemetowego, Polski cemet Sp. z o. o., Kraków Zrówoważoa Europa dla Lepszego Świata: Strategia Zrówoważoego Rozwoju Uii Europejskiej COM, Forecastig developmet of road techology based o the Delphi method selected issues Piotr Radziszewski 1, Joaicjusz azarko 2, Ja Król 3, Karol J. Kowalski 4, Michał Sarowski 5 1,3,4,5 Istytut Dróg i Mostów, Wydział Iżyierii Lądowej, Politechika Warszawska, e mail: 1 p.radziszewski@il.pw.edu.pl, 3 j.krol@il.pw.edu.pl, 4 k.kowalski@il.pw.edu.pl, 5 m.sarowski@il.pw.edu.pl 2 Busiess Iformatics ad Logistics Departmet, Faculty of Maagemet, Bialystok Techical Uiversity, e mail: joaicjusz.azarko@gmail.com Abstract: A objective of this research project is a aalysis of developmet directios of ew materials, techologies ad pavemet structures used i road idustry, takig ito accout special evirometal coditios ad sustaiable developmet rules. Results of the first roud of coducted study based o the foresight method are described i this paper. Such results are helpful to provide support for makig a log term strategy decisios by the govermet. Selected results ad aalysis i the scope of idetificatio of the mai research areas ad hypothesis coected with developmets of road techology are show i this paper with a special focus o the costructio of the durable pavemets. It was foud that the most importat task is related to developmets of the asphalt ad cemet pavemets techology providig at least 30 years durability period. The costructio of such pavemets is possible oly whe high quality of work is provided ad there is further road techology developmet as a result of the sciece ad idustry cooperatio. Keywords: road pavemet, Delphi method, foresight, pavemet techology

11