Struktury organizacyjne. Marek Angowski

Transkrypt

1 Struktury organizacyjne Marek Angowski

2 Pojęcie struktury organizacyjnej Struktura organizacyjna - jest to system zarządzania składający się z powiązanych ze sobą elementów i procesów organizacji oraz zachodzących między nimi stosunków mających znaczenie dla realizacji określonego celu.

3 Wymiary struktury organizacyjnej wymiar statyczny wymiar dynamiczny wymiar praktyczny

4 Elementy struktury organizacyjnej konfiguracja formalizacja standaryzacja centralizacja i decentralizacja delegowanie uprawnień decyzyjnych specjalizacja odpowiedzialność więzi organizacyjne

5 Rodzaje więzi organizacyjnych więzi funkcjonalne więzi służbowe (hierarchiczne) więzi informacyjne więzi techniczne (specjalizacyjne) więzi kapitałowe

6 Funkcje struktury organizacyjnej synchronizacja czasowa i przestrzenna procesów realizowanych w organizacji scalanie składników organizacji w integralną całość określenie ram działań organizacyjnych (zarządzających i wykonawczych) regulowanie pracy poszczególnych ludzi i zespołów roboczych

7 Funkcje struktury organizacyjnej cd. neutralizowanie wpływu zmian zachodzących w otoczeniu (ogranicza niepewność działania) współpraca z podmiotami otoczenia organizacji uwzględnianie specyfiki procesów produkcyjnych i rynkowych zapewnienie efektywnej realizacji celów i strategii organizacji rozwój organizacji

8 Proces projektowania struktury Elementy procesu: organizacyjnej ustalenie konfiguracji organizacji (liczby i rodzaju komórek organizacyjnych) dokonanie podziału zadań pomiędzy poszczególnymi komórkami organizacyjnymi określenie szczebli zarządzania, hierarchii, uprawnień decyzyjnych

9 Czynniki kształtujące formę struktury organizacyjnej cele i strategie organizacji wielkość i wiek organizacji lokalizacja organizacji rodzaj i zakres prowadzonej działalności stosowane technologie i strategie handlowe kwalifikacje personelu i kadry zarządczej kultura organizacyjna charakter i stopień zmienności otoczenia organiz.

10 Zasady projektowania struktur jasność i przejrzystość organizacyjnych zrozumienie przez wszystkich głównych celów organizacji oszczędność nastawienie na cele (efekty) a nie na proces trwałość i umiejętność dostosowywania się do zmian otwartość na zmiany w otoczeniu

11 Główne kryteria klasyfikacji struktur organizacyjnych liczba szczebli kierowania rozpiętość kierowania charakter i rodzaj więzi organizacyjnych dominujące układy organizacyjne rodzaje funkcji i procesów wewnątrz organizacyjnych rodzaj klienta rodzaj i lokalizacja rynku

12 Typy struktur organizacyjnych Struktura płaska (horyzontalna)

13 Zalety: Typy struktur organizacyjnych Struktura płaska krótsza droga i czas przepływu decyzji i informacji w kierunku pionowym mniejsze zniekształcenie przekazywanych informacji duża samodzielność pracowników większa podatność na innowacje powstające na niższych szczeblach lepsze warunki wyzwalania inicjatywy oddolnej

14 Zalety cd.: Typy struktur organizacyjnych Struktura płaska pełniejsze wykorzystanie możliwości kierowników niższe koszty utrzymania kadry kierowniczej łatwiejsza koordynacja pionowa lepsze warunki dla decentralizowania decyzji sprzyjanie bardziej globalnemu postrzeganiu działalności gospodarczej

15 Typy struktur organizacyjnych Struktura płaska Wady: trudności koordynacji poziomej (nawet w ramach jednej komórki organizacyjnej) brak planowania i zarządzania strategicznego brak większych rezerw kadry kierowniczej (ze względu na pełne wykorzystanie kierowników) super szef znający się na wszystkim, co obniża jego efektywność

16 Wady cd.: Typy struktur organizacyjnych Struktura płaska mniejsza elastyczność w ustalaniu nietypowych zadań kierowniczych i terminów ich realizacji konieczność dokładnej regulacji zastępstw aktywnych i pasywnych mniejsze możliwości wykorzystania awansów pionowych jako elementu motywacji większa niepewność wśród załogi w porównaniu do dużej firmy

17 Typy struktur organizacyjnych Struktura smukła (wertykalna)

18 Zalety: Typy struktur organizacyjnych Struktura smukła możliwość dokładnej i bieżącej kontroli pracy podwładnych możliwość bezpośredniego oddziaływania kierownika na pracownika większe możliwości wykorzystania awansów pionowych jako elementu motywacji

19 Wady: Typy struktur organizacyjnych Struktura smukła dłuższe drogi i czas przepływu informacji w kierunku pionowym większe zniekształcenia informacji przekazywanych w kierunku pionowym możliwość przerw w systemie w przypadku błędów i niekompetencji kierowników mniejsze możliwości przebicia innowacji powstających na niższych szczeblach i wymagających akceptacji na wyższych

20 Wady cd: Typy struktur organizacyjnych Struktura smukła mniejsze możliwości wyzwalania inicjatywy podwładnych i kreowania ich samodzielności niepełne wykorzystanie kierowników (rozpiętość rzeczywista kierowania mniejsza od potencjalnej) wyższe koszty utrzymania kierowników trudności koordynacji współdziałania licznych jednostek organizacyjnych sprzyjanie nadmiernej centralizacji

21 Nastawienie na globalną efektywność i centralizację Typy struktur organizacyjnych Duży Struktura pozioma (horyzontalna)? Struktura pionowa (wertykalna)? Mały Struktura specjalne rozproszenie? Mały Duży Nacisk na lokalne potrzeby i decentralizację

22 Typy struktur organizacyjnych Struktura liniowa prostota Zalety: precyzja określenia władzy i odpowiedzialności stworzenie warunków do szybkiego podejmowania decyzji i egzekwowania ich realizacji

23 Typy struktur organizacyjnych Struktura liniowa Wady: polecenia mogą być przekazywane wyłącznie przez bezpośrednich przełożonych (drogą służbową), co może powodować ociężałość systemu możliwość zakłóceń (lub przerw) wynikających z braku (chwilowego) lub niekompetencji kierowników

24 Typy struktur organizacyjnych Struktura funkcjonalna Zalety wykorzystuje specjalizację menadżerów Wady: brak jednolitości rozkazodawstwa (brak koordynacji) możliwość występowania sporów kompetencyjnych między specjalistami

25 Typy struktur organizacyjnych Struktura sztabowa

26 Typy struktur organizacyjnych Struktura sztabowa Zalety (takie jak w liniowej strukturze): jednolitość rozkazodawstwa czytelny system władzy i odpowiedzialności uwzględnianie pod uwagę specjalistycznego wsparcia Wady możliwość powstawania konfliktów na linii menadżer komórka sztabowa S Z T

27 Typy struktur organizacyjnych Struktura dywizjonalna Produkt A Produkt B Produkcja Handel Produkcja B+R Handel B+R Klient 1 Klient 2 Klient 1 Klient 2

28 Typy struktur organizacyjnych Struktura dywizjonalna Zalety: uwzględnienie specyfiki rynku, produktów i klientów Wady: rozproszenie władzy i odpowiedzialności wysokie koszty

29 Typy struktur organizacyjnych Struktura macierzowa Wyrób 1 Wyrób 2 Wyrób 3 Produkcja Finanse Marketing

30 Typy struktur organizacyjnych Struktura macierzowa Zalety: łatwiejsza koordynacja złożonych i współzależnych przedsięwzięć przy oszczędnościach na specjalistach Wady: odejście od zasady jednoosobowego wydawania poleceń niejednoznaczność odpowiedzialności ryzyko dublowania działań możliwość walki o władzę między szefami kosztowne wdrożenie

31 Zróżnicowanie produkcji Typy struktur organizacyjnych duże Struktura produktowa Struktura macierzowa małe Prosta Struktura struktura geograficzna 0% 100% Procent całkowitej sprzedaży

32 Typy struktur organizacyjnych Struktura wirtualna Produkcja Marketing powiązania kontraktowe Zespół zarządzający powiązania bezpośrednie Badania i rozwój Firmy handlowe powiązania kontraktowe Biuro rachunkowe

33 Zalety: Typy struktur organizacyjnych Struktura wirtualna duża elastyczność możliwość dostosowania wielkości i specjalizacji niskie koszty powstania i likwidacji duży zakres specjalizacji Wady nietrwałość struktury

34 Typy struktur organizacyjnych Struktura amorficzna Zalety: duża elastyczność niskie koszty wynikające z braku komórek obsługi i koordynacji Wady: nietrwałość struktury

35 Tendencje rozwojowe struktur organizacyjnych spłaszczanie struktur tworzenie małych, niezależnych komórek delegowanie zadań i odpowiedzialności na niższe szczeble odformalizowanie i odbiurokratyzowanie

36 Tendencje rozwojowe struktur organizacyjnych cd. wyprowadzanie części funkcji zarządczych poza organizację (outsourcing) zwiększenie elastyczności na zmiany w otoczeniu zwiększenie udziału pracowników w zarządzaniu organizacją

37 Dziękuję za uwagę