Podstawy zarządzania

Transkrypt

1 Podstawy zarządzania mgr Magdalena Marczewska TiMO (Zakład Teorii i Metod Organizacji) Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego mmarczewska@wz.uw.edu.pl

2 Organizacja całośd, której wszystkie składniki współprzyczyniają się do powodzenia całości powodzenie realizacja osobistych potrzeb, zamierzeo i ambicji członków organizacji Źródło: Koźmioski, A., Organizacja w: red. Koźmioski, A., Piotrowski, W. Zarządzania. Teoria i praktyka, Warszawa: Wyd. Naukowe PWN 2000, s. 29

3 Cykl życia organizacji

4 Cykl życia organizacji Jest to ciąg zmian, którym podlega organizacja od jej narodzin, aż do śmierci. W przenośni można więc powiedzied o: Rodzeniu się Wzroście/Rośnięciu Dojrzałości Starzeniu się Umieraniu Niekiedy - Odrodzeniu

5 Cykl życia organizacji wg Gościoskiego Faza przedsiębiorczości Faza odnowy Faza zespołowości Faza formalizacji

6 Czy istnieje możliwośd wpływania na naturalny cykl życia organizacji?

7 Wielkośd i znaczenie Cykl życia organizacji Rewitalizacja Formalizacja Reanimacja Rozwój Przedsiębiorczośd Powstanie Firmy Skostnienie Stagnacja Upadek Rozpad Rezurekcja Inicjacja Czas

8 Organizacje rosnące i starzejące się Rosnące Poszukiwanie szans (podejmowanie ryzyka) Unikanie zagrożeo Starzejące się Działanie nastawione na szybkie efekty Przestrzeganie procedur Nagradzanie za efekty Nagradzanie za legalizm i konformizm Struktury: zadaniowe i procesowe, płynne i zmienne Struktury funkcjonalne, ale sztywne i nienaruszalne Władza i jej zakres ma sytuacyjny, zmienny charakter Władza formalna jest większa niż władza rzeczywista Ogólne upoważnienie do działania Działanie ograniczone różnymi formalnymi przepisami, regułami, procedurami, a także kulturą organizacyjną, zwyczajowością Stosunkowo wysoki poziom tolerancji dla popełnianych błędów Brak tolerancji dla błędów, kary Koalicje proaktywne i ofensywne Stabilne i silne nieformalne grupy interesów

9 Cykl życia organizacji wg L. Greinera

10 Cykl życia organizacji wg L. Greinera - kryzysy kryzys przywództwa tarcia/walka o przywództwo; ustępowanie pola managerom; stopniowe wprowadzanie procedury, kształtowanie formalnej struktury organizacji; kryzys autonomii wertykalne tarcia o kompetencje; potrzeba większej swobody dla managerów niższego szczebla; koniecznośd przekazania części władzy; kryzys kontroli usamodzielnianie się części pracowników w zbyt dużym stopniu; zwiększanie kontroli;

11 Cykl życia organizacji wg L. Greinera - kryzysy kryzys biurokracji rozrost procedur i nadmierna biurokracja; nadmierne formalne planowanie i procesy decyzyjne (redukcja elastyczności i innowacyjności); kryzys? rozwój przez współpracę może przyczynid się do kryzysu wypalenia zawodowego (powstanie struktury macierzowej; redukcja managerów; zbytnie obciążenie pracą)

12 Co ma wpływ na Cykl Życia Organizacji? Według Greinera: Wielkośd organizacji Wiek Tempo rozwoju branży (długośd trwania) etapów ewolucji i rewolucji Inne wyznaczniki: Forma własności i sposób zarządzania Dywersyfikacja działalności w układzie produktowym i rynkowym

13 Cykl życia produktu

14 Wielkośd sprzedaży Cykl życia produktu w kontekście organizacji Stabilizacja Wzrost Spadek Inicjacja Degradacja Rewitalizacja? Innowacja Czas

15 Cykl życia branży M. Gort i S. Klepper faza nieaktywna niewielka liczba konkurentów korzysta z dobrodziejstwa oligopolu; faza pobudzenia nowi gracze pojawiają się na rynku, niewielu go opuszcza; faza wysokich obrotów wielu nowych graczy na rynku, ale równie wielu go opuszcza; faza redukcji masowo opuszczany rynek przez graczy (bankructwa, przejęcia, fuzje) faza stabilizacji ponowne kształtowanie się oligopolu

16 Cykl życia branży M. Gort i S. Klepper Na fazy i długośd ich trwania wpływają bezpośrednio między innymi: Cykl życia produktu Tempo rozwoju innowacji Regulacje prawne (liberalizacja/zaostrzenie) Zmiany w zakresie techniki transportu Zmiany w kosztach transakcyjnych

17 Podsumowanie Cykl życia organizacji jak i poszczególne jego fazy można świadomie planowad i realizowad Teorie CŻO starają się określid: cechy skutecznej organizacji w poszczególnych fazach cyklu, skuteczne sposoby zarządzania ewolucją firmy, przechodzeniem do kolejnych faz, sposoby tworzenia szans odnowy starej firmy, typowe problemy organizacji w poszczególnych fazach cyklu i znaleźd sposoby ich rozwiązywania Praktycznie nie istnieją firmy, które przechodzą z jednej fazy CŻO do drugiej bez kryzysów W większości przypadków liderom trudno zaakceptowad potrzeby zmian w organizacji