PL B1. Sposób utylizacji odpadów uzyskiwanych podczas oczyszczania tłuszczy naturalnych, drożdże paszowe oraz ich zastosowanie

Transkrypt

1 PL B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (51) Int.Cl. B09B 3/00 ( ) C12N 1/16 ( ) C10L 5/48 ( ) C12R 1/645 ( ) A23K 1/00 ( ) (54) Sposób utylizacji odpadów uzyskiwanych podczas oczyszczania tłuszczy naturalnych, drożdże paszowe oraz ich zastosowanie (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 22/09 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 01/16 (73) Uprawniony z patentu: SKOTAN SPÓŁKA AKCYJNA, Katowice, PL (72) Twórca(y) wynalazku: WALDEMAR RYMOWICZ, Wrocław, PL FRANCISZEK BASZCZOK, Katowice, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Rafał Witek

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest przemysłowy sposób utylizacji odpadów uzyskiwanych podczas oczyszczania tłuszczy naturalnych oraz szczepu Yarrowia lipolytica szczególnie dobrze nadający się do stosowania w tym procesie. Produkcja naturalnych komponentów oleju napędowego czyli tzw. biodiesla polega zasadniczo na otrzymywaniu estrów kwasów tłuszczowych z trójglicerydów pochodzenia naturalnego (najczęściej tłuszcze roślinne) na drodze ich transestryfikacji. Patent USA 2,271,619 ujawnia sposób przemiany glicerydów wyższych kwasów tłuszczowych w estry krótkich alkoholi poprzez dodawanie nasyconego jednowodorotlenowego alkoholu alifatycznego posiadającego mniej niż pięć atomów węgla w obecności zasadniczo bezwodnego wodorotlenku metalu alkalicznego działającego jako katalizator. Zgodnie z tym patentem proces należy prowadzić w reaktorze w temperaturze od 86 do 212 F (tj. od 30 do 100 C). Ilość alkoholu nie powinna przekraczać więcej niż 1,75 równoważników glicerydu. Ilość katalizatora to od 0,1 do 0,5% wag. glicerydu. Późniejsze patenty poprawiają lub uzupełniają opisany sposób. Patenty USA: 2,360,844; 2,383,632; 2,383,580; 2,383,581; 2,383,614; 2,383,633; 2,383,596; 2,383,599 opisują odpowiednio kolejne warianty metody ujawnionej w US 2,271,619 polegające na: a) dodawaniu kwasu do procesu i fazy suszenia rozpyłowego; b) dodaniu etapu oddestylowania nieprzereagowanego alkoholu; c) badaniu wpływu katalizatora sugerowanie stosowania zakresu ph od 5 to 7; d) stosowanie techniki częściowych estrów kwasów tłuszczowych; e) odzyskiwanie nieprzereagowanego alkoholu i acydyfikację cieczy w celu poprawienia rozdziału estrów i gliceryny; f) przerabianie różnymi metodami glicerydów, które uległy tylko częściowej reakcji; g) dodawanie, dodatkowo do jednowodorotlenowego alkoholu alifatycznego (nie metanolu), porcji metanolu w celu poprawienia rozdziału faz płynnych; oraz h) dodawanie rozpuszczalnika w celu poprawienia rozdziału faz. Inne patenty proponują dalej idące modyfikacje i udoskonalenia. Patenty USA: 2,494,366; 2,383,601; 3,963,699; 4,303,590; 4,371,470; 4,668,439; 5,399,731; 5,434,279; i 5,525,126 również zasadniczo bazują na technologii opisanej w patencie USA nr 2,271,619. Dotyczą one odpowiednio: a) dodawania właściwej ilości kwaśnego katalizatora do katalizatora zasadowego; b) ponownego dodawania kwaśnego katalizatora estryfikacji; c) prowadzenia procesu na zrównoważonym poziomie temperatury i ciśnienia od próżni do ciśnienia atmosferycznego, d) dodania drugiego etapu katalizy alkalicznej; e) dodania drugiego etapu estryfikacji i usuwania estru alkilowego za pomocą absorbenta; f) wprowadzania alkoholu w postaci gazowej; g) prowadzenia reakcji w niższej temperaturze i z dodatkową ilością kwasu; g) wprowadzenie udoskonalonej metody rozdziału faz wykorzystującej kwas; oraz h) stosowanie katalizatora będącego mieszaniną octanu wapnia i octanu baru. Niezależnie od stosowanej technologii zasadniczym produktem odpadowym powstającym w wyniku transestryfikacji trójglicerydów wymagającym zagospodarowania jest tzw. frakcja glicerolowa, którą stanowią rozpuszczalne hydrofilowe produkty reakcji, tj. gliceryna, resztki użytego katalizatora, oraz pozostałości estrów kwasów tłuszczowych i innych odczynników stosowanych w trakcie dalszych etapów rozdziału produktów transestryfikacji np. kwas fosforowy i sole nieorganiczne. W większości procesów przemysłowych wykorzystywanych obecnie do produkcji biodiesla i/lub utylizacji powstających odpadów frakcja glicerolowa przybiera postać tzw. wody glicerolowej zawierającej: glicerynę o stężeniu 20% 80% oraz pozostałości z procesu technologicznego takie jak: mydła (0 5%), estry metylowe kwasów tłuszczowych (0 5%), metanol (0 1%), monoglicerydy (0 6%), popiół (0 5%) i woda jako dopełnienie do 100% objętości. Kolejnym trudnym do utylizacji odpadem powstającym w trakcie produkcji biodiesla jest tzw. degumming powstający podczas odszlamowywania tj. wstępnego czyszczenia i dostosowywania odczynu ph tłuszczów roślinnych lub zwierzęcych do transestryfikacji, obejmującego działanie kwasem fosforowym. Powstający w efekcie odpad zawiera głównie pochodne kwasu fosforowego występującego w związkach z tłuszczami, białkami oraz innymi obecnymi w tłuszczach makrocząsteczkami. Ponadto odpad ten zawiera także wolne tłuszcze roślinne i zwierzęce o różnym stężeniu 0 10%, białko o różnym stężeniu 0 10%, popiół w ilości 0 5%, glicerynę 0 1% oraz wodę. Zagospodarowanie i/lub utylizacja odpadów stanowi istotny problem w przemyśle tłuszczowym, zwłaszcza w procesie produkcji biodiesla. Celem wynalazku jest dostarczenie sposobu pozwalającego na łatwą utylizację degummingu. Szczególnym celem wynalazku jest dostarczenie wydajnego sposobu uzyskiwania z tego trudnego do zagospodarowania odpadu łatwo przyswajalnej biomasy o wysokiej wartości odżywczej, który to spo-

3 PL B1 3 sób mógłby być stosowany w skali przemysłowej do utylizacji degummingu, uwzględniając różny skład tego odpadu w zależności od specyficznego procesu technologicznego, przykładowo stosowanego do uzyskiwania biodiesla. Otrzymywana biomasa powinna charakteryzować się wysoką zawartością łatwo przyswajalnego białka i witamin oraz nadawać się do wykorzystania jako dodatek paszowy. Nieoczekiwanie, tak określone problemy zostały rozwiązane w niniejszym wynalazku. Przedmiotem wynalazku jest przemysłowy sposób utylizacji odpadów uzyskiwanych podczas oczyszczania tłuszczy naturalnych charakteryzujący się tym, że drożdże gatunku Yarrowia lipolytica szczepu Yarrowia lipolytica SKOTAN zdeponowanego w IBPRS pod numerem dostępu KKP 2018 p hoduje się na pożywce składającej się z wodnego roztworu zawierającego jako źródło węgla od 20,0 do 70,0 g/l degummingu, w temperaturze poniżej 34 C, korzystnie od 28 C do 31 C, natlenieniu pożywki wynoszącym powyżej 20% stanu nasycenia O 2, utrzymując wartość ph od 2,5 do 7,5, do zasadniczego zużycia dostępnego źródła węgla zawartego w pożywce, przy czym degumming zawiera: pochodne kwasu fosforowego z tłuszczami, białkami oraz innymi obecnymi w tłuszczach makrocząsteczkami oraz wodę, 0 10% wolnego tłuszczu, 0 10% białka, 0 5% popiołu i 0 1% gliceryny. Korzystnie, pożywka zawiera dodatkowo, w ilości od 0,5 do 15 g/l pożywki, co najmniej jeden składnik wybrany z grupy obejmującej: siarczan amonu, fosforan potasu, siarczan magnezu, mocznik, tiaminę, wodorotlenek sodu. ekstrakt drożdżowy, namok kukurydziany, chitozan, znaną antypienną kompozycję estrów kwasów i glikolu propylenowego oraz mono- i diglicerydów kwasów tłuszczowych. Korzystnie, jako dodatkowe źródło węgla stosuje się wodę glicerynową. Korzystnie, hodowlę prowadzi się przy ph od 3,4 do 3,6, korzystnie na poziomie 3,5±0,1, a po zakończeniu hodowli świadczy wzrost wartości ph do 4,5. Korzystnie, uzyskiwaną biomasę suszy się rozpyłowo, w temperaturze 200 C na wlocie i 90 C na wylocie tunelu. Korzystnie, hodowlę prowadzi się w objętości co najmniej 1000 litrów. Korzystnie z oddzielanej brzeczki pohodowlanej uzyskuje się od 15 do 35 g/l suchej masy drożdży. Korzystnie, produkcja biomasy następuje z szybkością od 1,5 do 3,0 g/lh. Korzystnie, zawartość białka w suchej biomasie wynosi od 30 do 50% wagowych. Kolejnym przedmiotem wynalazku są drożdże paszowe szczepu Yarrowia lipolytica SKOTAN zdeponowanego w IBPRS pod numerem dostępu KKP 2018 p zawierające od 42% do 43,3% białka w suchej masie, przy czym w rzeczonym białku łączna zawartość aminokwasów: Ile, Leu, Lys, Met, Cys, Phe, Tyr, Thr, Trp, Val wynosi powyżej 36 g/ 100 g białka, korzystnie od około 36,8 do 37,9 g/100 g białka. Korzystnie, w rzeczonym białku zawartość wybranych aminokwasów, wyrażona w gramach na 100 gramów białka, leży w zakresach określonych w poniższej tabeli: Aminokwas Y.lipolytica Min. Wyniki dla Skotan Maks. Ile 2,89 3,04 Leu 5,85 6,21 Lys 5,54 5,72 Met + Cys 2,42 2,76 Phe + Tyr 10,4 10,8 Thr 4,13 4,65 Trp 1,17 14,4 Val 4,25 1,2 Suma aminokwasów 36,8 37,9 Wskaźnik wg OSERA 83,1 83,4 Wskaźnik EAA 82,5 82,8 Kolejnym przedmiotem wynalazku jest zastosowanie szczepu Yarrowia lipolytica SKOTAN zdeponowanego w IBPRS pod numerem dostępu KKP 2018 p do utylizacji degumming, przy czym degumming zawiera: pochodne kwasu fosforowego z tłuszczami, białkami oraz innymi obecnymi w tłuszczach makrocząsteczkami oraz wodę, 0 10% wolnego tłuszczu, 0 10% białka, 0 5% popiołu i 0 1% gliceryny. Korzystnie, uzyskiwana biomasa jest wykorzystywana w produkcji pasz.

4 4 PL B1 Szczep Yarrowia lipolytica SKOTAN został zdeponowany w organie depozytowym działającym zgodnie z traktatem budapesztańskim prowadzonym przez Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno- -Spożywczego (dalej IBPRS), ul. Rakowiecka 36, Warszawa i uzyskał numer dostępu KKP 2018 p. Jest to szczep pochodzenia dzikiego, który został wybrany spośród wielu innych testowanych w trakcie opracowywania wynalazku szczepów tego gatunku należących do kolekcji Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Jako kryteria selekcyjne wybrano przede wszystkim warunki procesu hodowlanego opartego na pożywce bazującej na frakcji glicerolowej. Przede wszystkim, dla tego szczepu udało się, w porównaniu z innymi testowanymi szczepami drożdży gatunku Yarrowia lipolytica, uzyskać wyjątkowo korzystne wydajności produkcji biomasy oraz znaczną tolerancję na niekorzystne warunki procesu hodowli takie jak wzrastające ciśnienie osmotyczne oraz stosunkowo niskie ph pożywki. Dzięki temu hodowla takiego szczepu jest dużo prostsza, ponieważ istnieje niskie ryzyko jej zanieczyszczenia przez inne mikroorganizmy. Jednocześnie uzyskiwana biomasa posiada korzystne właściwości odżywcze takie jak wysoka zawartość łatwo przyswajalnego białka i witamin, zwłaszcza z grupy B. Dzięki temu może być ona stosowana jako wysoko wartościowy dodatek paszowy. P r z y k ł a d 1 Podstawowy skład podłoża (Podłoże 1) do produkcji biomasy drożdży gatunku Yarrowia lipolytica na pożywce bazującej na frakcji glicerolowej pochodzącej z produkcji biodiesla (ilości w g/litr): frakcja glicerolowa od 20,0 do 70,0, korzystnie około 50,0 (NH 4 ) 2 SO 4 8,5 15,0, korzystnie około 12,6 Mocznik 1,5 6,5, korzystnie około 4,0 MgSO 4 x 7H 2 O 0,5 3,0, korzystnie około 1,0 KH 2 PO 4 0,1 2,0, korzystnie około 0,5 Ekstrakt drożdżowy 0,1 2,0, korzystnie około 0,5 Woda wodociągowa 1000 ml ph 2,5 7,5, korzystnie około 3,5 4,0 W określonych powyżej proporcjach składniki podłoża (Podłoże 1) należy naważyć na objętość 1100 L i uzupełnić całość do 1000 L wodą wodociągową. W pewnych przypadkach, stosownie do założonego celu produkcyjnego (np. skrócenie czasu wzrostu mieszaniny, maksymalizacja ilości białka, optymalizacja ilości i składu aminokwasów, ilości suchej masy, itd.), powinno nastąpić uzupełnienie pożywki o inne składniki wzbogacające lub regulujące przebieg procesu jak to przykładowo przedstawiono w poniższej Tabeli 1. Lp. Związki wzbogacające pożywkę T a b e l a 1 Wpływ na wynik produkcji czas sucha masa aminokwasy białko 1 Siarczan amonu Fosforan potasu Siarczan magnezu + 4 Mocznik Tiamina + 6 Wodorotlenek sodu Ekstrakt drożdżowy Namok kukurydziany Chitozan + 10 Acepol + 11 Tlen (z powietrzem) oznacza działanie korzystne oznacza działanie obojętne lub niekorzystne Zawartości obcych substancji pochodzenia mineralnego i biologicznego (np. zawartość metali ciężkich, substancji toksycznych itp.) w surowcach wykorzystanych do produkcji nie powinny przekra-

5 PL B1 5 czać zawartości dopuszczalnych dla produktów paszowych określonych w odpowiednich znanych normach i przepisach. Po dokładnym rozpuszczeniu składników podłoża, wlać je do bioreaktora. Do podłoża dodać 100 litrów namnożonych komórek drożdży z bioreaktora o objętości roboczej 150 litrów, wyhodowanych w podłożu jak wyżej. Warunki prowadzenia hodowli dla różnych szczepów drożdży gatunku Yarrowia lipolytica: hodowlę należy prowadzić w temperaturze C (korzystnie około 30 C ± 1), przy szybkości obrotów mieszadła obrotów/minutę (korzystnie około ), szybkości napowietrzania 0,2 4 L powietrza/1 L pożywki/minutę (korzystnie około 1 1,5 L powietrza/1 L pożywki/minutę). ph utrzymywać automatycznie za pomocą 10 N NaOH. W przypadku powstania obfitej piany można użyć środka do gaszenia piany takiego jak ACEPOL lub innego. Sterowalność procesu za pomocą PH-STATU polega na kontroli poziomu ph pożywki stosowanej w produkcji drożdży paszowych. Kontrola polega na monitorowaniu zmian wartości ph medium hodowlanego zachodzących w trakcie produkcji drożdży. Sterownik utrzymuje poziom ph na wartości 3,5 przy oscylacjach ph w granicach 3,4 3,6. Startowe ph na poziomie 3,5 jest wymogiem bezwzględnym i uzyskiwanym poprzez dozowanie wodorotlenku sodu. Ustalony poziom ph ogranicza rozwój niepożądanej flory bakteryjnej i pozwala uzyskać jednorodną kulturę drożdży Y.lipolytica pozbawioną innych grzybów i bakterii. Wzrost wartości ph ponad 4,5 oznacza zakończenie procesu produkcji drożdży i świadczy o wykorzystaniu całości dostępnych odżywczych składników pożywki. Kolejnym istotnym parametrem hodowli jest temperatura pożywki. Temperatura medium hodowlanego nie powinna przekraczać 34 C. Optymalna temperatura mieszaniny reakcyjnej to C. Istotnym parametrem jest także natlenienie hodowli. Natlenienie powinno wynosić powyżej 20% stanu nasycenia O 2. Uzyskanie takiego wskaźnika nasycenia tlenem może zapewnić użycie bioreaktora z aeratorem typu FRINGSA (turbiną typu FRINGS). Poziom natlenienia wpływa na efektywność hodowli oraz morfologię komórek drożdżowych. W wyniku pełnego natlenienia uzyskiwane są drożdże jak niżej na Fig. 1. O niedostatecznym natlenieniu pożywki świadczy obecność form mycelialnych drożdży Y.lipolytica (fig. 2). Hodowle należy prowadzić do wyczerpania dostępnego źródła węgla (tu glicerolu) z podłoża hodowlanego. Pozostawić 200 litrów zawiesiny komórek, do których naważyć składniki podłoża (Podłoże 1) na objętość 1100 litrów i dodać 900 litrów wody. Taki sposób hodowli (periodyczny powtórzeniowy) można prowadzić od 5 do 15 razy. Tak prowadzony proces propagacji drożdży pozwala uzyskać g/l (korzystnie około 33 g/l), suchej masy drożdży, z szybkością 1,5 3,0 g/1 h (korzystnie około 2,5 g/1 h), z wydajnością całkowitą co najmniej 0,4 0,5 g suchej masy drożdży/g frakcji glicerolowej, (korzystnie około 0,60 g/g w przypadku szczepu Yarrowia lipolytica SKOTAN). Zawartość białka w wysuszonych drożdżach wynosi od 30 do 50%. Dla szczepu Yarrowia lipolytica SKOTAN uzyskano zawartość białka w suchej masie około 42% dla podstawowego składu pożywki opisanego powyżej (podłoże 1) oraz od 42% do 48,6% dla różnych wariantów pożywki zawierających składniki dodatkowe opisane w tabeli 1 powyżej. Wyniki pomiarów zawartości aminokwasów (wyrażone w gramach na 100 gramów białka) uzyskane w hodowlach drożdży szczepu Yarrowia lipolytica SKOTAN na różnych wariantach pożywek opisanych powyżej przedstawiono w tabeli 2 w zestawieniu z referencyjnymi wymaganiami FAO-WHO z 1998 dla białek wzorcowych. Aminokwas Białko mleka kobiecego T a b e l a 2 Białko jaja kurzego Wzorzec FAO/WHO z roku 1991 Wyniki dla Y.lipolytica Skotan Min. Maks Ile 2,9 5,6 2,8 2,38 3,43 Leu 5,8 6,4 6,6 4,0 5,77 Lys 4,2 5,0 5,8 4,14 7,48 Met + Cys 2,6 4,5 2,5 1,51 1,90 Phe + Tyr 4,5 7,5 6,3 8,9 10,4

6 6 PL B1 cd. tabeli Thr 2,7 3,2 3,4 3,72 4,91 Trp 1,1 1,0 1,1 0,83 0,96 Val 3,4 5,1 3,5 3,14 4,44 Suma aminokwasów 27,2 38, ,9 39,3 Wskaźnik wg OSERA ,7 81,7 Wskaźnik EAA ,4 80,8 Uzyskiwana biomasa może być poddawana dalszej obróbce, np. suszeniu znanymi technikami, w szczególności suszeniu rozpyłowemu, następnie konfekcjonowana i wykorzystywana jako wysoko wartościowy dodatek paszowy, szczególnie do stosowania w paszach dla bydła i drobiu. Zagęszczenie zawiesiny drożdży przeznaczonych do suszenia rozpyłowego prowadzono zamiennie następującymi metodami: flokulacji za pomocą chitozanu, mikrofiltracji, wirowania w wirówce filtracyjnej. Stopień zagęszczenia zawiesiny uzależniony jest od typu suszarki rozpyłowej. Suszenie powinno być wykonane w temperaturze 200 C na wlocie i 90 C na wylocie tunelu. Drożdże mają postać sypką, o swoistym zapachu, kolorze jasno beżowo-brązowym. P r z y k ł a d 2. Produkcja drożdży paszowych na pożywce zawierającej degumming. Nieoczekiwanie okazało się, że w produkcji możliwe jest zastosowanie jako głównego źródła węgla degummingu. Produkcję prowadzono jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zamiast frakcji glicerolowej do pożywki dodawano analogiczną ilość degummingu. Najkorzystniejsze wyniki hodowli uzyskiwano przy zachowaniu pełnego napowietrzenia i utrzymywaniu ph na poziomie 3,5±0,1 w trakcie hodowli. Warunkiem możliwości zastosowania takiej mieszanki jest zastosowanie odpowiedniego poziomu natlenienia i sposobu mieszania w reaktorze (zastosowanie turbin w zamian za mieszadła ramowe). Zawartość białka w suchej masie uzyskiwanych drożdży Yarrowia lipolytica, przy wielu powtórzeniach, wahała się od 42% do 43,3% w zależności od dodanych związków wzbogacających pożywkę wymienionych w tabeli 1. Wyniki pomiarów zawartości aminokwasów (wyrażone w gramach na 100 gramów białka) uzyskane w hodowlach drożdży szczepu Yarrowia lipolytica SKOTAN na różnych wariantach pożywek zawierających mieszaninę wody glicerynowej i degummingu przedstawiono w tabeli 3 w zestawieniu z referencyjnymi wymaganiami FAO-WHO z 1998 dla białek wzorcowych. Aminokwas Białko mleka kobiecego T a b e l a 3 Białko jaja kurzego Wzorzec FAO/WHO z roku 1991 Wyniki dla Y.lipolytica Skotan Min. Maks. Ile 2,9 5,6 2,8 2,89 3,04 Leu 5,8 6,4 6,6 5,85 6,21 Lys 4,2 5,0 5,8 5,54 5,72 Met + Cys 2,6 4,5 2,5 2,42 2,76 Phe + Tyr 4,5 7,5 6,3 10,4 10,8 Thr 2,7 3,2 3,4 4,13 4,65 Trp 1,1 1,0 1,1 1,17 14,4 Val 3,4 5,1 3,5 4,25 1,2 Suma aminokwasów 27,2 38, ,8 37,9 Wskaźnik wg OSERA ,1 83,4 Wskaźnik EAA ,5 82,8 Drożdże wyprodukowane na bazie degummingu mają kolor beżowo-jasnobrązowy oraz ostrzejszy zapach.

7 PL B1 7 Zastrzeżenia patentowe 1. Przemysłowy sposób utylizacji odpadów uzyskiwanych podczas oczyszczania tłuszczy naturalnych, znamienny tym, że drożdże gatunku Yarrowia lipolytica szczepu Yarrowia lipolytica SKOTAN zdeponowanego w IBPRS pod numerem dostępu KKP 2018 p hoduje się na pożywce składającej się z wodnego roztworu zawierającego jako źródło węgla od 20,0 do 70,0 g/l degummingu, w temperaturze poniżej 34 C, korzystnie od 28 C do 31 C, natlenieniu pożywki wynoszącym powyżej 20% stanu nasycenia O 2, utrzymując wartość ph od 2,5 do 7,5, do zasadniczego zużycia dostępnego źródła węgla zawartego w pożywce, przy czym degumming zawiera: pochodne kwasu fosforowego z tłuszczami, białkami oraz innymi obecnymi w tłuszczach makrocząsteczkami oraz wodę, 0 10% wolnego tłuszczu, 0 10% białka, 0 5% popiołu i 0 1% gliceryny. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że pożywka zawiera dodatkowo, w ilości od 0,5 do 15 g/l pożywki, co najmniej jeden składnik wybrany z grupy obejmującej: siarczan amonu, fosforan potasu, siarczan magnezu, mocznik, tiaminę, wodorotlenek sodu, ekstrakt drożdżowy, namok kukurydziany, chitozan, znaną antypienną kompozycję estrów kwasów tłuszczowych i glikolu propylenowego oraz mono- i diglicerydów kwasów tłuszczowych. 3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako dodatkowe źródło węgla stosuje się wodę glicerynową. 4. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że hodowlę prowadzi się przy ph od 3,4 do 3,6, korzystnie na poziomie 3,5±0,1, a po zakończeniu hodowli świadczy wzrost wartości ph do 4,5. 5. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że uzyskiwaną biomasę suszy się rozpyłowo, w temperaturze 200 C na wlocie i 90 C na wylocie tunelu. 6. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że hodowlę prowadzi się w objętości co najmniej 1000 litrów. 7. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że z oddzielanej brzeczki pohodowlanej uzyskuje się od 15 do 35 g/l suchej masy drożdży. 8. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że produkcja biomasy następuje z szybkością od 1,5 do 3,0 g/lh. 9. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że zawartość białka w suchej biomasie wynosi od 30 do 50% wagowych. 10. Drożdże paszowe szczepu Yarrowia lipolytica SKOTAN zdeponowanego w IBPRS pod numerem dostępu KKP 2018 p zawierające od 42% do 43,3% białka w suchej masie, przy czym w rzeczonym białku łączna zawartość aminokwasów: Ile, Leu, Lys, Met, Cys, Phe, Tyr, Thr, Trp, Val wynosi powyżej 36 g/ 100 g białka, korzystnie od około 36,8 do 37,9 g/100 g białka. 11. Drożdże paszowe według zastrz. 10, znamienne tym, że w rzeczonym białku zawartość wybranych aminokwasów, wyrażona w gramach na 100 gramów białka, leży w zakresach określonych w poniższej tabeli: Aminokwas Y.lipolytica Min. Wyniki dla Skotan Maks. Ile 2,89 3,04 Leu 5,85 6,21 Lys 5,54 5,72 Met + Cys 2,42 2,76 Phe + Tyr 10,4 10,8 Thr 4,13 4,65 Trp 1,17 14,4 Val 4,25 1,2 Suma aminokwasów 36,8 37,9 Wskaźnik wg OSERA 83,1 83,4 Wskaźnik EAA 82,5 82,8

8 8 PL B1 12. Zastosowanie szczepu Yarrowia lipolytica SKOTAN zdeponowanego w IBPRS pod numerem dostępu KKP 2018 p do utylizacji degumming, przy czym degumming zawiera: pochodne kwasu fosforowego z tłuszczami, białkami oraz innymi obecnymi w tłuszczach makrocząsteczkami oraz wodę, 0 10% wolnego tłuszczu, 0 10% białka, 0 5% popiołu i 0 1% gliceryny. 13. Zastosowanie według zastrz. 11, znamienne tym, że uzyskiwana biomasa jest wykorzystywana w produkcji pasz. Rysunki Departament Wydawnictw UPRP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)