PROGRAM. PROGRAM WYCHOWAWCZY Przedszkola Miejskiego Nr 8 im. Jana Brzechwy w Kołobrzegu

Transkrypt

1 PROGRAM PROGRAM WYCHOWAWCZY Przedszkola Miejskiego Nr 8 im. Jana Brzechwy w Kołobrzegu Kołobrzeg 2012

2 2 Wstęp Człowiek w pierwszym okresie swojego życia jest istotą amoralną. Najważniejsze jest dla niego zaspokojenie własnych potrzeb. Aby mógł funkcjonować w społeczeństwie jako istota społeczna musi zostać poddany procesowi socjalizacji, który dokonuje się stopniowo, poprzez nieustanne gromadzenie doświadczeń, głównie w kontaktach społecznych. W dzieciństwie kształtuje się także nasza osobowość: nawyki, sposoby zachowań się, potrzeby, wzory postępowania itp. Wiek ten charakteryzuje się dużą elastycznością, dając szansę rodzicom i wychowawcom na stymulowanie i pielęgnowanie pożądanych społecznie zachowań. Dzieci w przedszkolu wchodzą w swój pierwszy społeczny świat. My nauczyciele mamy równolegle do spełnienia dwa pozornie sprzeczne zadania, do których należy uczenie dzieci norm i zasad współżycia w grupie oraz dostosowania się do ustalonych reguł, a jednocześnie wspieranie indywidualnego rozwoju i stworzenie sytuacji, w której dziecko staje się świadome swoich praw i umie ich bronić. Oba te cele, czyli rozwój indywidualny i przystosowanie do życia w społeczeństwie, w wielu momentach stają wobec siebie w konflikcie. Zadaniem przedszkola jest stworzenie takich warunków, aby dzieci mogły doświadczyć tego co dobre i co służy rozwojowi ich samych oraz innych ludzi. Aby nabyły w takim stopniu w jakim potrafią i są gotowe, umiejętności do życia w społeczeństwie. Musimy nauczyć dzieci umiejętności pogodzenia własnego rozwoju, własnych interesów, własnego zdrowia i szczęścia z interesami i szczęściem innych. Często zadajemy sobie pytania: Jak to zrobić? Jak pomóc dziecku i sobie? Jak stworzyć optymalne warunki do rozwoju osobowości małego człowieka, równocześnie wdrażając go do funkcjonowania w grupie rówieśniczej? Jak nauczyć dostrzegania i nazywania potrzeb innych ludzi na podstawie zewnętrznych przejawów emocji? Jak ukazać, że pomoc innym jest możliwa i konieczna? Dzieci przychodząc do przedszkola mają już przyswojone pewne określone sposoby współżycia społecznego, nie zawsze prawidłowe i pożądane. Ich łagodzeniu i korygowaniu służą jasno określone i możliwe do realizacji przepisy normujące współżycie w grupie, sformułowane w postaci nakazów i zakazów. Rolą nauczyciela jest dostarczenie dzieciom prawidłowego wzoru. Obserwacja zachowań społecznie pożądanych sprzyja ich przyswajaniu i występowaniu podobnych. Wiele przekazywanych dzieciom wartości o charakterze ogólnoludzkim ma dla nich abstrakcyjny charakter. Rolą nauczyciela jest ich przybliżenie i ukazanie w określonej sytuacji społecznej oraz pomoc w zrozumieniu.

3 3 Pomoc nauczyciela polega na: Stworzeniu możliwości gromadzenia rzeczywistych doświadczeń np. poprzez zaplanowane interakcje pomiędzy dziećmi i uczestnictwo w uroczystościach, Dostarczeniu przykładów wziętych z literatury, pozwalających na porównanie postaci fikcyjnych, ich emocji, sposobu postępowania z własnymi przeżyciami, ustosunkowanie się do nich, ocena, znalezienie pozytywnych rozwiązań. Zmiany dokonujące się w osobowości dziecka, które zachodzą pod wpływem oddziaływań zewnętrznych i możliwości rozwojowych, czynią je zdolnym do uczestnictwa w życiu i działalności społeczeństwa. Z uwagi na to rozwijanie zachowań prospołecznych powinno być realizowane konsekwentnie i systematycznie przez cały czas pobytu dzieci w przedszkolu. Podstawa prawna tworzenia programu wychowawczego Konwencja o Prawach Dziecka w Polsce obowiązuje od 7 lipca 1991 r. Oparta jest na założeniach : - dziecko jest samodzielnym podmiotem ze względu na swoją niedojrzałość psychiczna i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej - dziecko wymaga poszanowania jego tożsamości, prywatności i godności - rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowawczym dziecka - państwo na wspierać rodzinę w wychowaniu dziecka. W Ustawie o systemie oświaty. W art. 1 czytamy: system oświaty zapewnia w szczególności: realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowywania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju. W Podstawie programowej wychowania przedszkolnego określonej w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2012 r. zawarte są szczegółowe treści w zakresie wychowania.

4 4 Zadania przedszkola jako środowiska wychowawczego: 1. Zbadać oczekiwania rodziców w zakresie metod wychowawczych. 2. Poznać i stosować metody skutecznego oddziaływania wychowawczego. 3. Systematycznie przeprowadzać zajęcia profilaktyczno-edukacyjne uczące dzieci jak radzić sobie w trudnych sytuacjach oraz chroniące je przed niebezpieczeństwem. 4. opieka nad psychosomatycznym rozwojem dziecka 5. przygotowanie dziecka do życia w społeczności przedszkolnej i środowiskowej 6. Współdziałać z instytucjami oraz specjalistami w celu otoczenia opieką i terapią dzieci dotkniętych przemocą. 7. współpraca wychowawcza domu, przedszkola, środowiska rówieśniczego i społeczności lokalne 8. Współdziałać z rodzicami wykorzystując skuteczne środki komunikacji interpersonalnej dla wspólnego rozwiązywania problemów. 9. Wspierać działania wychowawcze rodziców, integrować oddziaływania wychowawcze własne, rodziny i środowiska. 10.Prowadzić dostosowane do możliwości dzieci formy wyrabiające asertywność, poczucie własnej wartości, umiejętności słuchania innych i skutecznej komunikacji międzyludzkiej. 11.Stosować system wzmacniania pozytywnych zachowań dzieci. 12.Uczyć tolerancji i akceptacji inności. Zadania nauczyciela wychowującego: 1. kreować sytuacje w których dziecko aktywnie rozwija wszystkie sfery swojej osobowości 2. kształtować umiejętności nawiązywania bliskiego i serdecznego kontaktu z innymi 3. pomagać dziecku w budowaniu pozytywnego obrazu własnego Ja 4. rozwijać umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, dokonywania wyborów oraz przeżywania efektów własnych działań 5. wdrażać do zachowań społecznie akceptowanych 6. Systematycznie poszerzać zakres swoich kompetencji wychowawczych 7. Poznać środowisko wychowawcze dziecka, w szczególności oczekiwania rodziców wobec przedszkola. 8. Tworzyć bezpieczną dla dziecka atmosferę warunkująca zdrowie fizyczne i psychiczne. 9. Kształtować powszechnie uznane postawy zgodnie z wartościami dobro, prawda, piękno, miłość.

5 5 10. Stosować środki wychowawcze wzmacniające pozytywne zachowania dzieci. 11. Eliminować zachowania niepożądane. 12. Ściśle współdziałać z rodziną dziecka w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych. 13.Wzajemnie wspierać swoje działania w ramach współpracy koleżeńskiej Prawa i obowiązki rodziców Rodzice mają prawo do : 1. Znajomości programów wychowawczo-dydaktycznych dopuszczonych do użytku w placówce. a) zapoznania się modelem absolwenta przedszkola efekt finalnych umiejętności, sprawności i wiadomości dziecka kończącego edukację przedszkolną sformułowaną w oparciu o Podstawę Programową Wychowania Przedszkolnego. 2. Znajomości Statutu Przedszkola. 3. Zapoznania się z zadaniami wynikającymi z Programu Rozwoju Przedszkola. 4. Uzyskanie porad i wskazówek od kadry pedagogicznej dotyczących rzetelnych informacji nt. dziecka, jego rozwoju, postępów oraz ewentualnej pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 5. Uczestniczyć w wybranych sytuacjach edukacyjnych życia przedszkola w celu obserwacji swojego dziecka w porozumieniu z nauczycielem oddziału. 6. Wyrażania opinii nt. pracy przedszkola skierowanej do nauczyciela i dyrektora placówki. 7. Wyrażania i przekazywania opinii na temat pracy przedszkola organowi prowadzącemu i nadzorującemu prace pedagogiczną poprzez Komitet Rodzicielski. 8. Rodzice mają obowiązek: 1. Przestrzegania Statutu Przedszkola. 2. Przestrzegania Regulaminu Przedszkola. 3. Zaopatrzenia dziecka w niezbędne przedmioty, przybory i pomoce. 4. Respektowanie uchwał Rady Pedagogicznej i Komitetu Rodzicielskiego. 5. Przyprowadzanie i odbieranie dziecka z przedszkola lub przez upoważnioną przez rodziców osobę zapewniającą dziecku pełne bezpieczeństwo. 6. Terminowe uiszczanie odpłatności za pobyt dziecka w przedszkolu. 7. Informowanie o przyczynach nieobecności dziecka w przedszkolu. 8. Niezwłoczne zawiadomienie o zatruciach pokarmowych i chorobach zakaźnych.

6 6 Zasady współpracy wychowawczej z rodziną dziecka opierają się o: 1. Przekazywanie rodzicom rzetelnej informacji na temat postępów dziecka, jego zachowania i przyczyn ewentualnych niepowodzeń. 2. Zapewnienie rodzicom pomocy psychologiczno-pedagogicznej Okazywanie im pomocy w działaniach wychowawczych wobec dzieci i otrzymywanie od nich pomocy w działaniach podejmowanych przez nauczycieli. 3. Włączanie rodziców i innych członków rodzin do podejmowania działań na rzecz przedszkola. 4. Szerzenie wiedzy pedagogicznej wśród rodziców. 5. Poznanie sytuacji i warunków domowych dziecka oraz poznanie potrzeb opiekuńczo-wychowawczych dzieci. 6. Tworzenie pozytywnej atmosfery w kontaktach z rodziną dziecka Zasady współpracy ze środowiskiem lokalnym 1. Propagowanie idei integracji dzieci ze środowiskiem społecznym innymi przedszkolami i szkołami. 2. Podtrzymywanie tradycji organizowania imprez o charakterze otwartym, masowym na terenie miasta. 3. Współpraca z Towarzystwem Przyjaciół Dzieci, Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną, Miejskim Ośrodkiem Kultury, Caritasem, władzami samorządowymi oraz innymi instytucjami wspierającymi organizowane przez przedszkole akcje charytatywne, zbiórki, festyny, uroczystości przedszkolne. 4. Włączanie się w organizowane na terenie miasta imprezy kulturalne, konkursy oraz udział w niektórych imprezach o charakterze ogólnokrajowym. Formy realizacji oddziaływań wychowawczych Zadania i zasady zawarte w planie realizowane będą poprzez następujące działania : - opracowanie i realizację planu pracy wychowawczo-dydaktycznej w danym roku szkolnym - umieszczanie w miesięcznych planach pracy nauczycieli problematyki dotyczącej kształtowania pozytywnych zachowań dzieci - realizację przez nauczycieli zawartych w planach treści poprzez zabawy i inne formy aktywizujące działania dzieci i rodziców - opracowanie harmonogramu imprez przedszkolnych - opracowanie systemu wzmacniania pozytywnych zachowań dzieci - opracowanie planu współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym - wydanie gazetki przedszkolnej Żuczek - realizację wybranych programów wychowania przedszkolnego - próby opracowania innowacji i własnych programów

7 7 System wzmacniania pozytywnych zachowań dzieci Świat, w którym wychowujemy nasze dzieci, jest niestety moralnie niejednoznaczny i nie wystarczy, że będziemy dbać o dyscyplinę i mieć nadzieje na lepszą przyszłość. Kto sądzi, że tylko dyscyplina jest sposobem na ukształtowanie człowieka szlachetnego, osiągającego sukces, jest w wielkim błędzie. Dyscyplina - tak, ale w sensie konsekwencji w działaniu.wychowanie jednak musi dokonywać się poprzez rozwijanie różnych umiejętności i sił charakteru. Jako wychowawcy często spotykamy się z trudnościami, ponieważ dzieci : - nie słuchają nauczycieli, rodziców - nie sprzątają po sobie - ociągają się w swoich obowiązkach - zbyt łatwo się poddają - lekceważą wprowadzane zasady A przecież wszystkim nam zależy na tym, aby dzieci : - były uczciwe, szlachetne i uprzejme - przestrzegały praw i ustalonych zasad - odnosiły sukcesy - były godne zaufania i szacunku - umiały kochać - były zdyscyplinowane i odpowiedzialne - pragnęły pogłębiać wiedzę - dbały o swoje ciało - umiały radzić sobie z problemami - łatwo nawiązywały kontakty i umiały zachować dystans - cieszyły się życiem i były szczęśliwe - były dobrymi ludźmi Często zdarza się, że nadmiar codziennych obowiązków uniemożliwia rodzicom skuteczne wychowywanie swoich dzieci. Świadomi tego czujemy się w obowiązku wspierania rodziny w wypełnianiu funkcji wychowawczej, a także jako odpowiedzialni wychowawcy realizujemy ten sam obowiązek wynikający z powinności statutowych przedszkola. Jeśli chcemy, aby dzieci prezentowały umiejętności zachowań pozytywnych musimy im stworzyć odpowiednie warunki do kształtowania dobrego charakteru. Odpowiednie środowisko wychowawcze opiera się o podstawowe elementy wychowania, którymi są : - wiedza i zrozumienie - równowaga i stabilizacja - bezwarunkowa miłość i akceptacja - inspiracja i kształtowanie pozytywnych postaw - więzi rodzinne i społeczne

8 8 Wiedza potrzebna jest po to, by rozumiały i podejmowały właściwe decyzje; stabilizacja, by umiały w pędzącym na oślep świecie znaleźć równowagę; miłość i akceptacja, by miały poczucie komfortu i bezpieczeństwa; więzi rodzinne i społeczne, by czuły się do kogoś przynależne; pozytywne postawy, by miały na czym budować swoją przyszłość i dążenie do osiągnięcia sukcesu. Podstawową formą kształtowania pozytywnych zachowań dzieci w przedszkolu jest zabawa. Uznajemy, że poprzez zabawę będziemy: - dostarczać dziecku wiedzy o samym sobie - wyrabiać szacunek do siebie i wewnętrzną motywację do wytrwałości - kształtować umiejętność radzenia sobie z emocjami - uczyć dzieci umiejętności porozumiewania się z innymi - uczyć bycia w społeczeństwie i pracy w zespole - przygotowywać do świadomego podejmowania decyzji moralnie słusznych oraz niezależnego myślenia - wyrabiać umiejętność radzenia sobie ze stresem oraz odnajdywania spokoju wewnętrznego - uczyć radzenia sobie w sytuacjach krytycznych i rozwiązywania konfliktów - kształtować uczucia empatii, szacunku i wdzięczności. Wskazówki dla nauczycieli i rodziców - bądźcie konsekwentni, róbcie to, co mówicie i mówcie to, co robicie - bądźcie świadomi, czego uczycie - bądźcie żywym przykładem właściwego działania - bądźcie dobrymi obserwatorami dzieci - dobrze poznajcie siebie i swoje możliwości - połóżcie nacisk na pogłębianie swoich wiadomości i umiejętności - stwórzcie atmosferę wzajemnego zaufania i szacunku - nie oczekujcie, że natychmiast wystąpi u dziecka zachowanie pozytywne, zmiany wymagają czasu - bądźcie cierpliwi pamiętajcie, że pośpiech szkodzi System informowania rodziców o postępach edukacyjnych dzieci Informowanie rodziców o postępach edukacyjnych dzieci jest ważnym elementem oddziaływania wychowawczego. Przekazując informacja o aktualnym stanie rozwoju dziecka koncentrujemy się na jego wiadomościach i umiejętnościach, a nie brakach. Staramy się mówić o mocnych stronach dziecka. Jeśli mamy do przekazanie informacje dotyczące trudnych zachowań, to zawsze staramy się mówić o chociażby bardzo drobnych osiągnięciach i zaletach ich pociech, ponieważ ważne jest, by stworzyć klimat bezpieczeństwa i zaufania, tak bardzo potrzebny obu stronom w nawiązaniu dialogu i wzajemnego zrozumienia się

9 9 Gromadząc informację o stanie rozwoju dziecka kierujemy się zasadami: - nauczyciele na początku roku szkolnego informują rodziców o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania i wychowania - nauczyciele zobowiązani są do gromadzenia informacji o dziecku i dokumentowania jego rozwoju w sposób przez siebie wypracowany - informacje o dziecku zawarte są w arkuszach obserwacyjnych, w teczkach indywidualnych, innych dokumentach zbieranych przez nauczycieli - rodzice o postępach edukacyjnych swoich dzieci dowiadują się na zebraniach ogólnych, w trakcie indywidualnych rozmów podejmowanych z inicjatywy nauczyciela lub rodzica - na życzenie rodzica nauczyciel może napisać opinię o aktualnych postępach edukacyjnych dziecka - rodzice mają możliwość uzyskania pomocy psychologiczno pedagogicznej od pedagoga specjalnego, logopedy i rehabilitanta ruchowego System badania osiągnięć dzieci ( ewaluacja ) Ewaluacja obejmuje diagnozę, analizę i pracę pedagogiczna opartą na wnioskach wynikających z diagnozy i analizy aktualnego stanu rozwoju dziecka. Dotyczy więc sytuacji: - na wejściu - rozpoznanie aktualnej sytuacji dziecka, jego potrzeb, zainteresowań - kształtującej szczegółowe rozpoznanie stanu rozwoju i wspomaganie - diagnostycznej monitorowanie osiągnięć dzieci na bieżąco - na wyjściu ocena postępów po określonym cyklu kształcenia Działania ewaluacyjne w przedszkolu nie dotyczą tylko badania osiągnięć dzieci, ale także nauczycieli. Nauczyciele stosują ewaluację własnej pracy (samoocena), jak również zostają poddani ocenie przez dyrektora i rodziców. System badania osiągnięć dzieci i nauczycieli spełnia trzy podstawowe funkcje: - motywującą ( wspierającą) - informacyjną (diagnostyczną) - instruktażowo -korekcyjną ( doradczą ) Badanie osiągnięć dzieci w naszym przedszkolu odbywa się na podstawie : - prezentacji dokonań dzieci - teczek prac i innych dokumentów, z których wynika czego dzieci nauczyły się - arkuszy obserwacji rozwoju dziecka - albumów, kronik - materiałów reportażowych ( zdjęcia, nagrania, filmy, itp.) - rozmów

10 10 Badania osiągnięć nauczycieli dokonuje się na podstawie : - ankiet - rozmów z nauczycielami, rodzicami - hospitacji - obserwacji prezentowanych przez dzieci umiejętności, wiedzy i postaw - arkuszy oceny pracy nauczyciela i samooceny nauczyciela - innych dokumentów obrazujących pracę nauczyciela. Wyniki badania osiągnięć dzieci, jak również ocena jakości pracy przedszkola, omawiane są na radach pedagogicznych analityczno oceniających odbywających się co pół roku.

11 11 Sposoby realizacji założonych celów Cele wychowania: 1. Dziecko znajduje swoje miejsce w grupie i działa w niej 2. Dziecko postępuje według norm dobrego zachowania 3. Dziecko potrafi zachować się w sytuacjach trudnych 4. Dziecko potrafi komunikować się z innymi Realizowane są poprzez określone zadania: Cele operacyjne zadania 1. Poznajemy się - spotkania adaptacyjne - gry i zabaw integracyjne - imprezy grupowe - pasowanie na przedszkolaka - imieniny, urodziny grupowe - organizujemy piknik integracyjny 2. Działamy w grupie 3. Potrafimy zachować się w grupie, przedszkolu, miejscach publicznych Tworzymy grupowy klub przyjaciół: - porządku i higieny - pielęgnacji roślin - dobrego zachowania Wprowadzamy i przestrzegamy zasady kodeksu przedszkolaka Ustalamy zakresy obowiązków podczas pełnienia dyżurów Wywiązujemy się z powierzonych obowiązków - jesteśmy koleżeńscy wobec siebie - opracowujemy regulamin dobrego zachowania - ustalamy zasady rozwiązywania konfliktów i sporów koleżeńskich - poznajemy zasady zachowania w miejscach publicznych - higienicznie i z korzyścią dla zdrowia spędzamy czas w przedszkolu - oceniamy zachowania bohaterów literackich Osoba odpowiedzialna Nauczyciele Rodzice dyrekcja Nauczyciele dzieci Sposób ewaluacji Obserwacja: - nauczyciele, - rodzice Rozmowy: - nauczyciele - rodzice Analiza wytworów pracy dzieci - nauczyciele, - rodzice

12 12 4. Prezentujemy się jako grupa 5. Szanujemy dorosłych, młodszych i rówieśników - Przygotowujemy okolicznościowe przedstawienia dla kolegów - organizujemy konkursy plastyczne, muzyczne - wspólna ocena naszych osiągnięć - nie przeszkadzamy sobie w zabawie i pracy - pomagamy innym - stosujemy formy grzecznościowe wobec dorosłych, młodszych i rówieśników Nauczyciele, Rodzice dzieci Nauczyciel Dzieci Analiza wytworów prac dzieci: - nauczyciel - rodzice - Rozmowy z dziećmi - Obserwacja zachowań dzieci 6. Poznajemy tradycje i piękno naszej ojczyzny miasta, regionu, kraju - poznajemy legendy związane z historią regionu i kraju - odwiedzamy miejsca pamięci narodowej - poznajemy tradycje przedszkola, uczestniczymy w nich - uczestniczymy w wycieczkach krajoznawczych - włączamy się w akcję sprzątania świata - dbamy o estetykę ogrodu przedszkolnego Nauczyciel dzieci Analiza dokumentów Rozmowy z dziećmi Obserwacje 7. Znamy i egzekwujemy swoje prawa - poznajemy treść bajek terapeutycznych, oceniamy postępowanie bohaterów - zapoznajemy dzieci z ich podstawowymi prawami - przedstawiamy prawa dziecka w różnych formach ekspresji - poznajemy osoby i instytucje pomagające dzieciom nauczyciel Rozmowy z dziećmi, Obserwacje: - nauczyciel, - rodzice

13 13 8. Kształtujemy umiejętności psychospołeczne - odróżniamy dobro od zła - szanujemy drugą osobę i potrafimy jej słuchać - poznajemy i analizujemy wzorce zachowań zaproponowane przez dzieci - radzimy sobie z negatywnymi emocjami - akceptujemy wady i zalety innych nauczyciel rodzice dzieci Obserwacja, rozmowy z dziećmi: - - nauczyciele, - rodzice Uwaga. Załącznikiem do ogólnego programu wychowawczego przedszkola są plany współpracy z rodzicami, środowiskiem społecznym i szkołą.

14 14 System motywacji stosowany w przedszkolu I. Cele: - eliminowanie zachowań niepożądanych, - nabywanie właściwych nawyków, - umiejętności i postaw: Ustalony został Kodeks przedszkolaka, w którym zawarte są jednakowy dla wszystkich dzieci w przedszkolu normy: zachowania podczas posiłków zachowania w łazience zachowania w szatni zachowania w sali podczas zabaw samorzutnych zachowania podczas zabawy i pracy w grupie, w zespole, w trakcie zajęć organizowanych, zachowania podczas wycieczek i spacerów. Normy zachowanie podczas posiłków 1. Siedzimy tak, żeby głowy nie trzymać w talerzu, albo ręka nie musiała nosić jedzenia na większe odległości, dlatego lekko się pochylamy ku stołowi i łyżkę spokojnie wkładamy do ust. 2. Jemy w ciszy tj. nie mlaskamy, nie rozmawiamy, gdyż rozmowa w czasie jedzenia może być przyczyną zadławienia. 3. Nakładam sobie na talerz tyle ile zjem. 4. Nie dmucham na gorące danie, lecz czekam aż wystygnie. 5. Jemy z niezbyt otwartymi ustami, powoli ( szybkie zjadanie połykanie jedzenia jest nie zdrowe i nieeleganckie ), każdy kęs dobrze gryziemy i żujemy. 6. Staramy się nie plamić obrusu. 7. Sztućcami i innym sprzętem posługujemy się bezpiecznie i kulturalnie, według ustalonych wzorów. 8. Kiedy kończymy zjadanie zupy z talerza pochylamy go od siebie ( nie do siebie, gdyż mogę poplamić ubranie). 9. Nie odsuwam talerza ale czekam, aż go zabierze (pani lub dyżurny). 10. Nóż i widelec odkładamy razem, równolegle na talerzu, jest to ważne w restauracji dla kelnera, gdyż oznacza, że może już zabrać nakrycie, kiedy natomiast na chwilę przerywamy jedzenie lub mamy zamiar powtórzyć potrawę, widelec i nóż krzyżujemy na talerzu. 11. Wycieramy usta serwetką i odkładamy ją na brzeg talerza, a nie na stół.

15 Odchodząc od stołu cicho wstajemy i lekko odsuwamy krzesło, wychodzimy, stawiamy je z powrotem w to samo miejsce i mówimy dziękuję. Normy zachowania w łazience PIELĘGNACJA RĄK 1. Podwijam rękawy, aby się nie zamoczyły. 2. Najpierw odkręcam kran z wodą zimną, a następnie z wodą ciepłą, aby nie poparzyć rąk zbyt gorącą wodą. 3. Moczę ręce, aby rozpuściło się trochę mydło, które usuwa brud. 4. Trę namydlone ręce, by wytworzyć pianę tak, aby każdy palec był umyty. 5. Płuczę ręce wodą, aby całkowicie spłukać pianę mydlaną. 6. Zakręcam krany; najpierw z ciepła wodą, a następnie z zimną. 7. Otrząsam ręce z wody nad zlewem, aby nie zamoczyć posadzki. 8. Wycieram bardzo dokładnie dłonie i każdy palec oddzielnie, a zwłaszcza między palcami. 9. Na właściwym wieszaku zawieszam ręcznik. 10. Odwijam rękawy i zapinam je (gdy ktoś ma kłopoty prosi o pomoc kolegę lub panią) PIELĘGNACJA JAMY USTNEJ 1. Do kubka wlewamy letnią, czystą wodę. 2. Dwu-trzykrotnie płuczemy usta. 3. Na włosie szczotki wyciskamy tyle pasty, aby swobodnie się na nim zmieściła. 4. Myjemy zęby okrężnymi ruchami przypominającymi rysowanie małych kółek wielkości zębów. 5. Płuczemy jamę ustną kilkakrotnie czystą, ciepłą wodą 6. Płuczemy dokładnie szczoteczkę i kubek. 7. Wkładamy szczoteczkę do kubka do góry włosiem. 8. Kubek ze szczotką ustawiamy w wyznaczonym miejscu. HIGIENA POTRZEB FIZJOLOGICZNYCH 1. Korzystamy z toalety wyłącznie pojedynczo. 2. Zawsze po sobie spłukujemy toaletę.

16 16 Proszę umyj się: przed oglądaniem książek, przed zabawą lalkami, przed rysowaniem, przed posiłkami i po ich spożyciu po wyjściu z toalety Normy zachowania w szatni 1. Starannie układamy swoją odzież, buty ustawiamy równo na półce. 2. Pamiętamy o kolejności zakładania odzieży przed wyjściem na podwórko (spodnie- jeśli są zmienne, buty, sweter, szalik, kurtka, czapka, rękawiczki). 3. Po powrocie z podwórka, przed wejściem do budynku otrzepujemy buty z piasku, błota, śniegu, a następnie wycieramy buty o wycieraczkę. 4. Przy rozbieraniu się pamiętamy o kolejności zdejmowania odzieży (odwrotnie niż przy ubieraniu). 5. Starannie składamy odzież i odkładamy na swoją półkę. 6. Pamiętamy aby pomagać kolegom, którzy oczekują pomocy (przy rozsuwaniu zamków, odpinaniu guzików itp.) Przestrzeganie umów grupowych w zabawach samorzutnych: 1. zakaz biegania w sali zabaw, 2. eliminacja zachowań agresywnych, 3. przestrzeganie kompromisu w zabawie, 4. eliminowanie hałasu, 5. poszanowanie dla pracy i działalności innych 6. dbałość o porządek. Wyrabianie umiejętności zabawy i pracy w grupie, w zespole, w trakcie zajęć organizowanych, w szczególności: 1. współdziałanie z kolegami, 2. skupianie uwagi na danej czynności, 3. nieprzeszkadzanie innym, 4. słuchanie innych, 5. współdziałanie z kolegami, 6. sygnalizowanie w miarę możliwości chęci wypowiadania się, 7. przyjmowanie prawidłowej postawy 8. respektowanie poleceń nauczyciela,

17 17 Postaraj się nie mówić głośno: gdy inni cicho pracują, gdy inni się bawią, gdy czytamy i słuchamy, gdy inni są zmęczeni, gdy inni odpoczywają Przestrzeganie umów dotyczących zachowań poza budynkiem przedszkolnym: 1. przestrzeganie zasad bezpiecznego poruszania się po drogach, 2. nieoddalanie się od grupy, 3. reagowanie na sygnały nauczycielki, 4. zachowanie postawy asertywnej w stosunku do obcych osób, 5. bezpieczna zabawa w ogrodzie przedszkolnym, 6. poszanowanie przyrody II. Zasady budowania systemu motywacji: 1. Nagrody należy dobrać do zainteresowań i upodobań dziecka. 2. Łączyć nagrody konkretne ze społecznymi. 3. Stosować nagrody zaraz po wystąpieniu zachowania pożądanego. 4. Przechodzić od nagradzania ciągłego do sporadycznego. 5. Unikać nadmiaru nagród. 6. Skonsultować nagrody z rodzicami. 7. Nagroda nie może być zbyt dostępna, stosowana w domu lub w innych sytuacjach. 8. Nagradzać również próby wykonania czynności, wysiłek, a nie tylko efekt. 9. Nagroda powinna być różnorodna, weryfikowana. 10. W miarę potrzeby należy stworzyć indywidualny system motywacji dla trudnego dziecka. 11. Zachować konsekwencję w stosowaniu wzmocnień. III. Warunki dokonania wyboru potencjalnych wzmocnień: 1. Należy wziąć pod uwagę wiek dziecka, rozpoznać jego zainteresowania. 2. Należy dokładnie określić zachowania, które chcemy wzmacniać (zmienić). 3. Należy jasno ustalić i wypisać potencjalne wzmocnienia. 4. Uwzględnić we wzmocnieniach różnego rodzaju nowości. 5. Wykorzystać wzmocnienia naturalne.

18 18 IV. Jak pomagać dziecku w trudnych sytuacjach: 1. Ograniczać zbędne mówienie. 2. Mówić do grupy, a gdy dziecko nie reaguje - do niego kierować takie samo polecenie. 3. Wydawać krótkie polecenia, długie dzielić na etapy. 4. Nie zmieniać intonacji głosu. 5. Nie krzyczeć. 6. Stosować podpowiedzi werbalne i manualne. V. Formy nagradzania zachowań zgodnych z regulaminem norm i zasad obowiązujących w grupie 1. Nagradzanie pochwałą i uznaniem przed cała grupą i przed rodzicami 2. Darzenie dziecka szczególnym zaufaniem, zwiększając zakres jego samodzielności 3. Nagradzanie przez sprawianie przyjemności dziecku przez nauczyciela lub kolegów w kontaktach indywidualnych lub na forum całej grupy 4. Przywilej wykonywania prostych czynności wykazanych przez nauczyciela 5. Atrakcyjna zabawa w grupie według pomysłu dziecka 6. Drobne nagrody rzeczowe np. kolorowe kamyczki VI. Środki zaradcze w przypadku niestosowania się do ustalonych zasad 1. Tłumaczenie i wyjaśnianie. 2. Ukazywanie następstw postępowania, tłumaczenie dziecku,aby skłonić go do autorefleksji. 3. Wyrażenie przez nauczyciela swojego smutku i niezadowolenia z powodu zachowania dziecka. 4. Propozycje aktywności mającej na celu rozładowanie negatywnych emocji. 5. Czasowe odebranie przyznanego przywileju. 6. Utworzenie kącików agresji. 7. Odsunięcie od zabawy- polecenie wykonania zadania mającego na celu wyciszenie złych emocji.

19 19 Każdy nauczyciel powinien pamiętać, że : Dzieci wciąż krytykowane uczą się potępiać Dzieci wychowywane w atmosferze wrogości uczą się walczyć Dzieci wzrastające w strachu uczą się bać Dzieci, które spotykają się wciąż z politowaniem, uczą się użalać nad sobą Dzieci ciągle ośmieszane uczą się nieśmiałości Dzieci wzrastające pośród zazdrości, uczą się, czym jest zawiść. Dzieci bezustannie zawstydzane uczą się poczucia winy. Dzieci otoczone tolerancją uczą się cierpliwości. Dzieci otrzymujące dość zachęty uczą się śmiałości. Dzieci, którym nie szczędzi pochwał, uczą się uznawać wartość. Dzieci w pełni aprobowane uczą się lubić samych siebie. Dzieci akceptowane uczą się odnajdywać w świecie miłość. Dzieci, które często słyszą słowa uznania, uczą się stawiać sobie cele. Dzieci wzrastające w atmosferze wspólnoty uczą się hojności. Dzieci otoczone rzetelnością i uczciwością uczą czym jest prawda i sprawiedliwość. Dzieci wychowywane w poczuciu bezpieczeństwa uczą się ufać sobie i innym. Dzieci dorastające w klimacie przyjaźni uczą się jak wspaniale jest żyć. Dzieci otoczone łagodnością uczą się spokoju ducha. Czym żyją twoje dzieci? DOROTHY L. NOLTE

20 20 BIBLIOGRAFIA 1. Jundził I. Nagrody i kary w wychowaniu Nasza Księgarnia Warszawa Ranschburg J. Lęk gniew agresja WSiP Warszawa Siemek D. Problemy wychowawcze wieku przedszkolnego Instytut Wydawniczy Związków zawodowych Warszawa Lubańska A. W szatni, w sali i ogrodzie o współczuciu i życzliwości RABE Krawczyk W. O społecznym rozwoju sześciolatków Wychowanie w przedszkolu 1998 nr 6