Opinia w sprawie projektu z dnia 14 czerwca 2012 r. założeń ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce.

Transkrypt

1 Opinia w sprawie projektu z dnia 14 czerwca 2012 r. założeń ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce. Poniższa opinia w sprawie projektu z dnia 14 czerwca 2012 r. założeń ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Projekt) dotyczy wyłącznie zagadnień podatkowych oraz niektórych dotyczących innych danin publicznych. Opinia zawiera obejmuje trzy części: I) Stanowisko Rady Podatkowej PKPP Lewiatan II) Wyniki konsultacji Projektu przeprowadzonych wśród mikro, małych i średnich przedsiębiorstw III) Dodatkowe postulaty I Stanowisko Rady Podatkowej PKPP Lewiatan dotyczące Projektu. Rada Podatkowa co do zasady popiera wszystkie propozycje podatkowe zawarte w Projekcie. Należy jednak zauważyć, że założenia projektu ustawy z natury rzeczy mają charakter ogólny i dlatego na obecnym etapie prac legislacyjnych Rada Podatkowa nie identyfikuje zagrożeń związanych z propozycjami. Mając na uwadze jednak doświadczenia związane z procesem legislacyjnym zdajemy sobie sprawę, że w momencie pojawienia się projektu przepisów takie zagrożenia mogą zostać zidentyfikowane. Pomimo nie wnoszenia zasadniczych zastrzeżeń do Projektu pragniemy wstępnie zwrócić uwagę na następujące zagadnienia: Ad Zniesienie ograniczenia w rozliczaniu straty podatkowej w podatku dochodowym Zdaniem Rady Podatkowej należy rozważyć możliwość w podatku dochodowym od osób fizycznych rozliczania straty z pozarolniczej działalności gospodarczej z dochodami z pokrewnych źródeł, np. ze źródła kapitały pieniężne i prawa majątkowe Zasada pokrywania wysokości straty ze źródła przychodów dochodem uzyskanym z tego samego źródła w podatku dochodowym od osób fizycznych jest w dużej mierze zasadą sztuczną, ze względu na fakt, że kategoria źródła podatkowego ma charakter prawny i nie zawsze w sposób adekwatny odzwierciedla istotę źródła dochodów w znaczeniu ekonomicznym. Ad Podniesienie maksymalnej wartości składnika z 3500 zł, do 6000 zł. uprawniającej do zaliczenia wydatku od razu do kosztów uzyskania przychodów Zdaniem Rady Podatkowej kwota zł. jest zbyt niska, w szczególności w odniesieniu od urządzeń zaawansowanych technologicznie, których wartość początkowa jest relatywnie wysoka, a które dosyć szybko tracą na wartości. Proponujemy aby kwota ta wynosiła zł. 1

2 Uważamy również, że bardziej praktyczne byłoby wprowadzenie zamiast wartości składnika, wzoru, z którego taka wartość mogłaby być wyliczona, co zapewniałoby automatyczną waloryzację tej wartości. Ad Wprowadzenie ryczałtu za użytkowanie samochodu służbowego Propozycja nie określa wysokości stawki kilometrowej ani sposobu jej ustalenia. Dlatego budzi ona obawy co do rzeczywistych skutków fiskalnych. Dalsze procedowanie tej regulacji musi być uzależnione od doprecyzowania tego zagadnienia. Wątpliwości budzi też propozycja wysokości ryczałtu kilometrowego. Zdaniem Rady Podatkowej powinna być przewidziana alternatywnie możliwość prowadzenia indywidualnej ewidencji przebiegu pojazdu. Opis propozycji powinien uwzględniać też skutki w podatku od towarów i usług tak aby podatnicy analizujący tą propozycję mieli pełną świadomość skutków podatkowych (podatek należny od przekazania towarów na potrzeby pracowników). Zwracamy też uwagę, że w 2010 r. był przygotowany projekt Ministra Finansów, w którym przewidziano inny sposób określania wartości dochodu związanego z nieodpłatnym używaniem samochodu służbowego dla celów prywatnych, nawiązujący do wartości pojazdu. Walorem tego projektu było bardziej sprawiedliwe rozłożenie obciążeń podatkowych pomiędzy osoby korzystające z samochodów wysokiej klasy od pracowników korzystających z samochodów o niższym standardzie. Ad. 3.4 Wskazanie organu właściwego do dokonywania interpretacji prawa ubezpieczeń społecznych Zwracamy uwagę, że art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej dotyczy ponad 100 różnych danin publicznych. Zakres i treść regulacji w obszarze danin publicznych ulega ciągłym zmianom (np. powstają nowe daniny, a reguły poboru dotychczasowych ulegają modyfikacji). Każde zaniedbanie ustawodawcy w zakresie wskazania właściwego organu do wydawania interpretacji, powoduje że w zakresie danej daniny powstaje problem z efektywnym korzystaniem z możliwości przewidzianej wart. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Proponuje się dodanie w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej przepisu, że o ile przepis szczególny nie określa organu właściwego dla interpretacji - właściwym organem w sprawach interpretacji jest minister właściwy dla danego działu administracji zgodnie z ustawą o działach administracji rządowej. II Konsultacje Projektu w sektorze MMŚP w ramach kampanii Świadomy Podatnik Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan realizuje projekt Świadomy Podatnik współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego na podstawie umowy nr umowy nr UDA-POKL /10. Celem projektu jest podniesienie świadomości podatkowej w sektorze mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. 2

3 Jednym z działań podjętych w ramach kampanii Świadomy Podatnik było przeprowadzenie konsultacji wśród mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w zakresie Projektu. Ankietowani otrzymali Projekt, uzasadnienie oraz specjalną ankietę z wyjaśnieniami dotyczącymi niektórych propozycji zawartych w Projekcie. 1. Ocena Zbiorcza Z Projektu zostało wybranych 48 propozycji które dotyczą systemu podatkowego oraz ubezpieczeń społecznych. Ankietowani mogli oceniać każdą z tych propozycji w skali od 0 do 10, gdzie wyższa nota oznaczała wyższy poziom akceptacji proponowanej zmiany oraz wskazywała na większą konieczność jej wprowadzenia. Poniżej przedstawiono zbiorcze oceny nadane określonym propozycjom 1. Poz. Regulacja (w odniesieniu do pozycji oznaczonych wytłuszczoną czcionką przeprowadzono konsultacje szczegółowe) Ocena 1 Podniesienie limitów zwalniających z opodatkowania VAT prezentów o małej 10,00 wartości 2 Podniesienie maksymalnej wartości składnika z 3500 zł, do 6000 zł. 9,79 uprawniającej do zaliczenia wydatku od razu do kosztów uzyskania przychodów 3 Zniesienie ograniczenia w rozliczaniu straty podatkowej w podatku 9,62 dochodowym 4 Zniesienie ograniczenia w zwolnieniu VAT nieodpłatnego przekazywania 9,62 produktów spożywczych na rzecz organizacji pożytku publicznego z przeznaczeniem na cele działalności charytatywnej 5 Zniesienie opłaty skarbowej za zgłoszenie rejestracyjne VAT-R 9,18 6 Umożliwienie legitymowania się pełnomocnictwem ogólnym we wszystkich 9,04 postępowaniach przed organami podatkowymi i skarbowymi 7 Wprowadzenie ujednoliconego terminu maksymalnie 30 dni na zwrot 8,87 wszystkich podatków przez organy podatkowe 8 Zniesienie obowiązku sprawdzenia do 30 kwietnia prawidłowości danych przekazanych do ZUS w miesięcznych raportach imiennych 8,66 9 Wskazanie organu właściwego do dokonywania interpretacji prawa 8,63 ubezpieczeń społecznych 10 Rozliczenie VAT w imporcie poprzez deklarację 8,45 11 Wydłużenie terminu na składanie informacji podsumowujących VAT UE 8,42 12 Skrócenie terminu uprawdopodobnienia nieściąganięcia wierzytelności w 8,18 podatku VAT 13 Brak sankcji za opóźnienie płatności składki na dobrowolne ubezpieczenia społeczne raz na 6 miesięcy 7,9 14 Ujęcie kosztów transportu krajowego w podstawie opodatkowania zerową 7,66 1 pozycji o najwyższej średniej ocen nadano notę 10 a pozostałe przeskalowano w stosunku do najwyższej pozycji 3

4 stawką VAT w sposób jednoznaczny 15 Wprowadzenie, jako zasady, 2-letniego okresu przechowywania kopii 7,66 dokumentów papierowych generowanych przez kasy fiskalne 16 Ujednolicenie terminu powstania obowiązku podatkowego w podatkach 7,63 dochodowych z podatkiem od towarów i usług dla zaliczek ewidencjonowanych w kasie fiskalnej w przypadku zaliczek o małej wartości 17 Zapewnienie sukcesji podatkowej przy przekształcaniu osób fizycznych 7,59 prowadzących działalność gospodarczą w jednoosobową spółkę kapitałową 18 Rozszerzenie metody kasowej w podatku VAT 7,53 19 Zwolnienie pracowników z podatku dochodowego z tytułu świadczenia dowozu do zakładu pracy na koszt pracodawcy 7,53 20 Podwyższenie rocznego progu przychodów uprawniających do 7,46 zastosowania ryczałtu ewidencjonowanego w podatku dochodowym 21 Podniesienie progu obrotów wymaganych dla małego podatnika 7,35 22 Uproszczenie zasad rozliczania najmu 7,04 23 Zniesienie uznaniowości administracyjnej dotyczącej możliwości ograniczenia 6,84 wysokości zaliczek płaconych przez podatników 24 Objęcie wszystkich podatników, korzystających z ryczałtu możliwością 6,77 kwartalnych rozliczeń podatku dochodowego 25 Wprowadzenie ryczałtu za użytkowanie samochodu służbowego 6,74 26 Zmiana stron w umowie leasingu w trakcie trwania podstawowego okresu 6,49 umowy leasingu 27 Wyłączenie z podatku VAT usług bezpłatnej pomocy prawnej oraz zwolnienie 6,46 otrzymującego pomoc z podatku dochodowego z tego tytułu 28 Wprowadzenie możliwości żądania odsetek podatkowych od zwrotu akcyzy po terminie 5,70 29 Skrócenie wymogu minimalnego czasu trwania umowy leasingu 5,43 nieruchomości 30 Zniesienie obowiązku zgłoszenia do opodatkowania nieruchomości 5,33 31 Umocowanie agencji celnych do występowania w charakterze przedstawiciela 5,29 podatkowego 32 Przesądzenie, że zwrot podatku akcyzowego dotyczy samochodów osobowych 5,26 zarówno w procedurze eksportu jak i wewnątrzwspólnotowego wywozu 33 Zmiana sposobu liczenia terminu na złożenie korekty deklaracji podatkowej 5,02 34 Skuteczne przerwanie biegu terminu przedawnienia zobowiązania 4,95 podatkowego zastosowanie środka egzekucyjnego po uprzednim zawiadomieniu 35 Ustalenie wartości przedmiotu ponownego leasingu według jego wartości 4,88 rynkowej 36 Doprecyzowanie pojęcia definicji leasingu jako dostawy towarów 4,85 37 Umożliwienie objęcia umową leasingu użytkowania wieczystego 4,64 38 Rozszerzenie kręgu podmiotów mogących się ubiegać o zwrot zapłaconego 4,23 podatku akcyzowego 39 Zmniejszenie wymogów dla działalności z zakresu zwrotu VAT podróżnym oraz umożliwienie zwrotu w dowolnej walucie 3,81 40 Wprowadzenie zasady umożliwiającej wystawianie pracownikom 3,68 tymczasowym rocznych informacji podatkowych 4

5 41 Wprowadzenie systemu tzw. zabezpieczeń ryczałtowych 3,51 42 Odstąpienie od zakazu przekazywania znaków akcyzy 2,68 43 Ujednolicenie warunków dla zezwoleń akcyzowych 2,10 44 Zniesienie ograniczeń dotyczących terminu ostatecznej zmiany wstępnego 1,68 zapotrzebowania na znaki akcyzy 45 Wydłużenie terminu na przekazywanie danych o wyrobach akcyzowych 1,62 46 Odstąpienie od obowiązku pisemnego powiadamiania w zakresie czynności 1,51 wyprowadzania ze składu podatkowego wyrobów akcyzowych 47 Ułatwienia w ewidencjonowaniu sprzedaży i nabyciu wyrobów węglowych 1,31 48 Odstąpienie od wymogu uzyskiwania nowego zezwolenia akcyzowego 0,58 33 propozycje (z 48) uzyskało ocenę powyżej 5. Natomiast te, które nie uzyskały ocen poniżej 5 należą głównie do kategorii niszowych dla MMŚP lub trudnych merytorycznie: czyli przede wszystkim leasingu oraz podatku akcyzowego. Mając na uwadze powyższe należy przyjąć, że propozycje zawarte w Projekcie są przez sektor MMŚP ocenianie bardzo pozytywnie, a przedsiębiorcy z tego sektora wiążą duże nadzieje z uchwaleniem ustawy. Z Projektu wybrano 9 propozycji, które podlegały szczególnym konsultacjom. Wyniki tych konsultacji przedstawiono poniżej. 2. Uwagi i preferencje sektora MMŚP w odniesieniu do 9 wybranych zagadnień 2.1. Podniesienie progu obrotów wymaganych dla małego podatnika 78 % ankietowanych popiera propozycję zawartą w Projekcie Ustawy dotyczącą podniesienia progu obrotów wymaganych dla małego podatnika. Jednakże aż 20 % uważa, że zmiana ta nie jest potrzebna Wprowadzenie ujednoliconego terminu maksymalnie 30 dni na zwrot wszystkich podatków przez organy podatkowe 83 % uznaje propozycję za właściwą. Natomiast 13 % ankietowanych gotowa byłaby przyjąć rozwiązanie, w której ujednolicenie terminów nie obejmowałoby zwrotu podatku VAT (z uwagi na skalę oszustw podatkowych w zakresie tego podatku). Koncepcja ujednolicenia terminów zwrotu - stanowi propozycję, która uzyskała najwyższy odsetek bezwzględnego poparcia wśród respondentów (spośród 9 propozycji konsultowanych szczegółowo). Jest to też jedyna propozycja spośród analizowanych szczegółowo w ramach konsultacji z sektorem MMŚP, która nie uzyskała żadnej negatywnej odpowiedzi. Należy zwrócić uwagę że w rankingu wskazanym w pkt 1 propozycja znalazła się dopiero na 7 miejscu, poniżej dwóch innych propozycji (z pośród 9 konsultowanych szczegółowo) tj. podniesienia maksymalnej wartości składnika z 3500 zł. do 6000 zł. uprawniającej do zaliczenia wydatku od razu do kosztów uzyskania przychodów oraz zniesienia ograniczenia w rozliczaniu straty podatkowej w podatku dochodowym. Obydwie te propozycje choć uznawane za szczególnie pożądane (poz. 2 i 3 w rankingu) nie są 5

6 oceniane tak jednoznacznie, i zdaniem wielu podatników powinny zostać uzupełnione (patrz i 2.9.) Rozszerzenie metody kasowej w podatku VAT Propozycja budzi kontrowersje wśród podatników sektora MMŚP. 43 % podatników uznaje propozycję za potrzebną i wystarczająca. 27 % uznaje jednak, że stosowanie metody kasowej powinno być możliwe przez wszystkich podatników nie tylko małych. 16 % podatników uważa z kolei, ze propozycja nie jest wystarczająca, zwracając uwagę, że zasadniczym problemem w stosowaniu metody kasowej, jest brak możliwości odliczenia przez dużego podatnika podatku naliczonego w momencie otrzymania faktury - co powoduje że duzi odbiorcy nie chcą współpracować z dostawcami stosującymi metodę kasową. 13 % ankietowanych uważa że zmiana nie jest potrzebna Skrócenie terminu uprawdopodobnienia nieściąganięcia wierzytelności w podatku VAT 70 % ankietowanych popiera propozycję i uznaje ją za odpowiednią. 19 % uważa jednak, że należałoby znieść ulgę na złe długi i wprowadzić powszechna metodę kasową. To pokazuje, biorąc pod uwagę odpowiedzi wskazane w pytaniu poprzednim że ok % podatników uważa, że rozwiązaniem najlepszym byłoby zastąpienie metody memoriałowej metodą kasową. 8 % uważa, że zmiana nie jest potrzebna Zniesienie ograniczenia w rozliczaniu straty podatkowej w podatku dochodowym Sama koncepcja zmian w tym obszarze jest wskazywana jako bardzo pożądana (3 pozycja w rankingu, o którym mowa w pkt. 1). Jednak ponad 50 % ankietowanych nie uznaje propozycji za wystarczającą. Uważają m.in. że w zakresie podatku PIT należy umożliwić rozliczanie straty z jednego źródła z dochodami z innego źródła (np. stratę z działalności gospodarczej z dochodami z kapitału) Z kolei 2,5 % ankietowanych chciałoby wydłużyć okres rozliczania straty, np. do 10 lat (zrównanie z okresem amortyzacji nieruchomości). 38 % podatników ocenia propozycje jako potrzebną i wystarczającą (bez konieczności uzupełnień), a 8 % jako nie potrzebną Podwyższenie rocznego progu przychodów uprawniających do zastosowania ryczałtu ewidencjonowanego w podatku dochodowym 69 % ankietowanych uznaje propozycję za potrzebną i wystarczająca, natomiast 20 % za niepotrzebną. Propozycja ta zebrała najwięcej negatywnych ocen (w grupie 9 zagadnień, które były analizowane szczegółowo). 5 % uznaje, że ryczałt ewidencjonowany należy znieść i wszystkich podatników opodatkować wg zasad ogólnych Wprowadzenie ryczałtu za użytkowanie samochodu służbowego Kolejna propozycja, która nie jest jednoznacznie oceniana w sektorze MMŚP. 6

7 40 % ankietowanych uważa, że propozycja nie jest odpowiednia i należy raczej wprowadzić wyraźne zwolnienie z podatku dochodu z tytułu nieodpłatnego używania samochodu służbowego dla celów prywatnych. 16% ankietowanych uznaje propozycję za potrzebną i wystarczającą o ile przebieg pojazdu dla celów prywatnych mógłby być określany indywidualnie w oparciu o ewidencję przebiegu (a nie jako ryczałt 300 km). Tyle samo podatników (16 %) popiera propozycję o ile stawka kilometrowa byłaby taka sama jak stosowana przy rozliczaniu używania samochodu prywatnego dla celów służbowych. Tylko 10 % uznaje propozycję za potrzebną i wystarczająca (bezwarunkowo). Taka sama liczba respondentów uznaje, że propozycja jest potrzebna, ale należałoby kompleksowo uregulować opodatkowanie mienia pracodawcy/przedsiębiorcy używanego dla celów prywatnych, takiego jak samochody, telefony, komputery itp (wprowadzając odpowiednie zryczałtowane metody obliczania przychodu lub zwolnienia z opodatkowania). Pomimo wielu zastrzeżeń tylko 5 % uznaje, że nie należy nic zmieniać w przepisach Rozliczenie VAT w imporcie poprzez deklarację Propozycja co do zasady jest oceniana pozytywnie. 68 % respondentów uznaje propozycję za potrzebną i wystarczającą. Natomiast aż 29 % uznaje propozycja za potrzebną, ale zbyt daleko idącą. Wg tych respondentów metoda ta nie powinna być dostępna dla wszystkich ale tylko dla tych podatników, którzy spełniają określone standardy (lecz nie tak wysokie jak wymagane obecnie przy stosowaniu procedury uproszczonej czy pojedynczego pozwolenia). Tylko 3 % uznaje, że nie należy nic zmieniać w przepisach Podniesienie maksymalnej wartości składnika z 3500 zł. do 6000 zł. uprawniającej do zaliczenia wydatku od razu do kosztów uzyskania przychodów. 70 % respondentów uznaje propozycję za potrzebną i wystarczająca. Jednak, aż 24 % ocenia propozycję jako potrzebną, ale uważają, że wartość powinna być określona na wyższym poziomie (najczęściej wskazywany poziom to zł.). 5 % uznaje, że nie należy zmieniać przepisów. Generalnie zmiany w tym obszarze wskazywane są jako bardzo pożądane (2 pozycja w rankingu, o którym mowa w pkt. 1). II Postulaty dodatkowe Rada Podatkowa proponuje dodanie do Projektu poniższych propozycji: 1. Niedostateczna kapitalizacja a podatkowa grupa kapitałowa Propozycja: Doprecyzowanie, że w transakcjach pomiędzy podmiotami wchodzącymi w skład podatkowej grupy kapitałowej nie mają zastosowania restrykcje dotyczące tzw. niedostatecznej kapitalizacji. Uzasadnienie: Na podstawie obecnie obowiązujących przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie da się jednoznacznie stwierdzić, czy restrykcje wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 tej ustawy mają zastosowanie do odsetek płaconych z tytułu pożyczek udzielanych pomiędzy spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową. Biorąc pod uwagę fakt, że celem ustawodawcy było zachowanie neutralności wszelkich 7

8 transakcji pomiędzy spółkami wchodzącymi w skład podatkowej grupy kapitałowej, proponuje się doprecyzowanie i potwierdzenie tego stanu rzeczy także w kontekście niedostatecznej kapitalizacji, której restrykcje nie powinny mieć zastosowania w podatkowych grupach kapitałowych, jeżeli neutralność ta miałaby być zachowana. 2. Możliwość stosowania cen odbiegających od cen rynkowych w podatkowych grupach kapitałowych również na gruncie podatku od towarów i usług Propozycja: wskazanie wprost w ustawie o podatku od towarów i usług, że do transakcji pomiędzy spółkami wchodzącymi w skład podatkowej grupy kapitałowej nie mają zastosowania przepisy art. 32 tej ustawy. Uzasadnienie: art. 11 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych umożliwia spółkom wchodzącym w skład podatkowej grupy kapitałowej dowolnie kształtować ceny w transakcjach pomiędzy nimi. Uprawnienie to w odniesieniu do podatników świadczących usług zwolnione od podatku od towarów i usług - jest jednak niweczone przez art. 32 ustawy o podatku od towarów i usług. Przepis ten umożliwia bowiem organom podatkowym określenie wysokości obrotu na podstawie wartości rynkowej pomniejszonej o kwotę podatku, jeżeli okaże się, że strony transakcji pozostają w związkach, m.in. kapitałowych, i, że związki takie miały wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług. Należy również wskazać, że problem ten był już rozstrzygany w wyrokach sądów administracyjnych, które przychylają się do stanowiska, że art. 32 ustawy o podatku od towarów i usług z uwagi na konieczność zachowania spójności systemu podatkowego - nie powinien mieć zastosowania do transakcji pomiędzy spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową. 3. Podatkowe odpisy aktualizujące i koszty wierzytelności odpisanych jako nieściągalne dla podmiotów innych niż banki Propozycja: Obecne uregulowania ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych umożliwiają dokonywanie odpisów aktualizujących wartość udzielonych pożyczek / kredytów wyłącznie bankom (art. 16 ust. 1 pkt 26 updop w zw. art. 38b ust. 1 updop). Podobnie jest z możliwością zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności pożyczkowych / kredytowych odpisanych jako nieściągalne (art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. b updop). Uzasadnienie: Biorąc pod uwagę coraz większą rolę tzw. instytucji parabankowych w finansowaniu osób fizycznych, którymi z różnych względów nie są zainteresowane banki, proponuje się przyznanie tym instytucjom (do których stosowane są przepisy o kredycie konsumenckim) uprawnień banków wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie odpisów aktualizujących oraz wierzytelności odpisanych jako nieściągalne. 4. Przedterminowe rozliczenie kontraktów terminowych a koszty podatkowe Propozycja: Obecne uregulowania ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie są jasne, co do kwestii możliwości ujęcia jako koszty podatkowe wydatków (strat) związanych z przedterminowym rozliczeniem instrumentów pochodnych. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do 8

9 czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te, stosownie do art. 16g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych. Proponuje się wskazanie wprost w ustawie możliwości ujęcia kosztów / strat z tytułu przedterminowego zakończenia transakcji terminowych, jako kosztów podatkowych. Uzasadnienie: Przedterminowe rozwiązanie i rozliczenie kontraktu terminowego ma zwykle na celu ograniczenie rozmiaru strat, które podatnik poniósłby, gdyby oczekiwał na jego terminowe zakończenie. Zachowanie podatnika jest zatem jak najbardziej racjonalne, a ponadto ogranicza rozmiar wydatków, w stosunku do których w sytuacji terminowego rozliczenia kontraktu nie ma wątpliwości, że mogą one stanowić koszty podatkowe. 5. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia ze względu na wszczęcie postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe 17 lipca 2012 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie P 30/11 dotyczące zgodności z Konstytucją RP przepisu art pkt 6 Ordynacji podatkowej i orzekł o niezgodności tego przepisu z Konstytucją RP. Wyrok ten automatycznie nie usunął art pkt 6 z porządku prawnego i wymaga odpowiedniego działania ustawodawcy. Ustawa deregulacyjna stanowi dobrą okazję do wykonania wyroku Trybunału. Propozycja: Wykreślenie ww. przepisu Ordynacji podatkowej. 6. Modyfikacja zasad określania przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych Propozycja: Odejście od określania progów, według których dany czyn zabroniony stanowi wykroczenie skarbowe lub przestępstwo narażenia na uszczuplenie małej, dużej lub wielkiej wartości w odniesieniu do minimalnego wynagrodzenia (art. 53 3, 14, 15 i 16 kodeksu karnego skarbowego) i określenie ww. progów jako określonego % dochodów osiągniętych w danym roku podatkowym, za który istnieje podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Uzasadnienie: Takie działanie pozwoli na zrealizowanie wynikającej z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP zasady proporcjonalności. Obecne uregulowania prowadzą do nadmiernych obciążeń i nadużywania regulacji w stosunku do podatników osiągających znaczne obroty. Tak samo jest bowiem traktowana osoba, która doprowadzi do narażenia na uszczuplenie należności publicznoprawnej, jeżeli wysokość tego narażenia stanowi 10% jej przychodów i podatnik, u którego ujawniono nieprawidłowości stanowiące 0,001% jego przychodów. 7. Depenalizacja niektórych przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych Propozycja: Depenalizacja niektórych przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych, których popełnienie nie jest związane z narażeniem należności publicznoprawnej na uszczuplenie i poddanie tych czynów wyłącznie sankcjom o charakterze administracyjnym (o niskim lub średnim poziomie finansowym). Tak rozumiana depenalizacja mogłaby dotyczyć następujących czynów niedozwolonych: 9

10 - nie przechowywanie ksiąg w miejscu wykonywania działalności (art kks) i nie zawiadomienie o prowadzeniu księgi przez podmiot zewnętrzny (art kks); - wadliwe prowadzenie ksiąg (art kks); - wadliwe wystawienie faktury lub rachunku (art kks); - nie wydanie paragonu z kasy rejestrującej (art kks); - wykazanie nadpłaty w korekcie deklaracji dołączonej do wniosku o stwierdzenie nadpłaty (art kks); - nie wyznaczenie przez płatnika i inkasenta osoby, do której obowiązków należy obliczanie i pobieranie podatków (art. 79 kks); - nie złożenie informacji podatkowej (art. 80 kks); - nie dokonanie zgłoszenia identyfikacyjnego lub aktualizacyjnego (art. 81 kks); - utrudnianie kontroli (art. 83 kks). Uzasadnienie: Działanie takie pozwoli na skupienie się przez administrację skarbową na karaniu tych czynów zabronionych, które mają wpływ na budżet państwa. W wielu przypadkach przestępstwa lub wykroczenia skarbowe wskazane powyżej będą powiązane z przestępstwem / wykroczeniem mającym skutek w postaci narażenia należności publicznoprawnej na uszczuplenie i wówczas i tak będą podlegać karze. W pozostałych przypadkach czyny podlegające karze stanowią nadmierne obciążenia administracyjne. 8. Uniezależnienie postępowań podatkowych od postępowań w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe Propozycja: Modyfikacja zapisu art. 114a kks w ten sposób, aby nie było wątpliwości, że postępowanie karne skarbowe zawiesza się do czasu zakończenia postępowania podatkowego (celnego) ostateczną decyzją administracyjną lub prawomocnym postanowieniem o umorzeniu postępowania, a jeśli decyzja administracyjna została zaskarżona do sądu administracyjnego do czasu uprawomocnienia się wyroku tego sądu. Uzasadnienie: Ponieważ art. 114a kks w obecnym brzmieniu przewiduje fakultatywne zawieszenie postępowania karnego skarbowego w sytuacji, w której równolegle toczy się w odniesieniu do przedmiotowego zagadnienia postępowanie kontrolne, podatkowe, celne lub sądowoadministracyjne, nagminną praktyką finansowych organów postępowania przygotowawczego jest szybkie finalizowanie postępowań karnych skarbowych w drodze dobrowolnego poddania się odpowiedzialności osoby podejrzanej. Istotne w sprawie jest to, że zgoda na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności udzielana jest przez sąd powszechny wyrokiem. W opinii wielu ekspertów specjalizujących się w postępowaniu karnym wyrok taki jest wyrokiem skazującym (tak np. prof. Tomasz Grzegorczyk w Komentarzu do art. 148 kks). Z kolei, art. 11 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi stanowi, że Ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd administracyjny. W praktyce oznacza to, że jeśli w sprawie sąd powszechny wyda wyrok, w którym udzieli zgody na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, sąd administracyjny uznaje, że jest takim wyrokiem związany w sprawie podatkowej lub celnej. Tymczasem postępowanie karne skarbowe najczęściej toczy się bez udziału podatnika (jeśli podatnikiem jest osoba prawna), co oznacza, że podatnik nie ma żadnego wpływu na zawartość materiału dowodowego. Jest to zatem praktyka ze wszech miar szkodliwa. Rada Podatkowa PKPP Lewiatan r. 10