RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ Przedszkole Miejskie nr 1 Gorzów Wielkopolski Lubuski Kurator Oświaty Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wielkopolskim

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w przedszkolu przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania przedszkola w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci. 2. Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się 3. Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Dzieci są aktywne. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego. 9. Rodzice są partnerami przedszkola. 10. Wykorzystywane są zasoby przedszkola i środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Przedszkole w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez przedszkole wymagań zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie nadzoru pedagogicznego z dnia 7 października 2009 r. wraz z nowelizacją z dnia r. Przedszkole może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez przedszkole Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. 2/95

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Beata Wachowiak, Krystyna Wiśniewska. Badaniem objęto 28 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 33 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 7 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami samorządu lokalnego i partnerów szkoły,grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych w dniu 18 października 2013 r. został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania placówki. 3/95

4 Obraz placówki Miejskie Przedszkole nr 1 Świat Bajeczki Jedyneczki w Gorzowie Wlkp. jest placówką, która może się poszczycić ponad 65-letnia tradycją. Mieści się w wolnostojącym, świeżo wyremontowanym budynku otoczonym zielenią. Sale dydaktyczne są przestronne, kolorowe, odpowiednio doświetlone oraz wyposażone w meble dostosowane do potrzeb i możliwości dzieci w wieku przedszkolnym. Dzieci posiadają do dyspozycji kąciki zainteresowań, np. przyrodniczo-badawcze, książki, lalek, plastyczne, muzyczne, teatralne, matematyczne, kąciki do zabaw tematycznych, które wspomagają rozwój poznawczy dzieci. W budynku znajduje się również sala wielofunkcyjna wykorzystywana do ćwiczeń ruchowych, w której odbywają się także wszystkie imprezy przedszkolne, spotkania z zaproszonymi gośćmi, czy też przedstawienia teatralne. Placówka dysponuje imponującym terenem zielonym z dobrze wyposażonym i bezpiecznym placem zabaw. Mottem placówki stanowiącym wstęp do wspólnie wypracowanej przez dyrektora i nauczycieli koncepcji pracy przedszkola jest Holistycznie do dziecka podchodzimy, bo jego życie teraźniejsze i przyszłe cenimy. W założeniach koncepcji pracy w pełni akceptowanej przez rodziców, uwzględniana jest w szczególności dbałość o dobro i wszechstronny rozwój dziecka, jego bezpieczeństwo oraz funkcjonowanie placówki w środowisku lokalnym, co widoczne jest w podejmowanych wraz z rodzicami i partnerami przedszkola działaniach. Placówka dba o dobry kontakt z rodzicami, wspomaga ich w wychowywaniu dzieci, liczy się z opiniami i włącza ich w procesy decyzyjne. Relacje między wszystkimi członkami społeczności przedszkolnej są przyjazne i opierają się na wzajemnym zrozumieniu i poważaniu, a dobra atmosfera panująca w przedszkolu i dbałość o zapewnienie wychowankom jak najlepszych warunków pobytu w placówce powodują, że dzieci i rodzice mają poczucie bezpieczeństwa zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Nauczyciele, mając na względzie rozwój dzieci, doskonalą swoje umiejętności dydaktyczno-wychowawcze poprzez samodoskonalenie oraz uczestnictwo w różnych formach doskonalenia i dokształcania, dzielą się również swoją wiedzą i doświadczeniem z innymi. Odpowiednie przygotowanie metodyczne pozwala na planowanie i realizację działań adekwatnych do diagnozowanych indywidualnych potrzeb i możliwości rozwojowych dzieci. Nauczyciele dbają, aby wszystkie dzieci uczestniczyły w zajęciach w miarę swoich możliwości, zachęcają ich do samodzielnego wykonywania wszystkich czynności podczas pobytu przedszkolu, uczą przestrzegania przyjętych zasad, zachęcają do podejmowania decyzji dotyczących rodzaju zabawy i sposobu pracy. W efekcie dzieci nie tylko chętnie uczestniczą w zajęciach odbywających się w przedszkolu, ale również podejmują z własnej inicjatywy różnorodne działania, w tym mające charakter charytatywny, dzięki którym rozwijają swoje umiejętności edukacyjne i społeczne. Rozwojowi dzieci sprzyjają nowatorskie rozwiązania metodyczne stosowane w przedszkolu oraz realizacja programów własnych nauczycieli, np. programu kulinarnego Kuchcikowo rozwijającego zainteresowania dzieci, programu wykorzystującego elementy metody aktywnego słuchania muzyki według Batii Strauss Dziecko i jego możliwości muzyczne, programu twórczych warsztatów plastycznych - Mały Plastyk oraz projektu edukacyjnego Jesteśmy silni, sprawni i zdrowi, a także zaadaptowanego programu promującego zdrowie i odporność psychiczną małych dzieci Przyjaciele Zippiego. Działania te uzupełniają metody tradycyjne, a przede wszystkim realizują naturalne potrzeby dzieci i wpływają na ich wszechstronny rozwój. Sukcesy 4/95

5 osiągane przez wychowanków przedszkola na dalszych etapach kształcenia są efektem systemowego podejścia nauczycieli do diagnozowania możliwości, potrzeb i osiągnięć dzieci oraz wspólnego planowania, realizowania działań, monitorowania umiejętności i zachowań dzieci, a także wspólnego rozwiązywania pojawiających się problemów. Przedszkole w ramach realizacji koncepcji pracy współpracuje z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym w sposób celowy i w większości systematyczny. Podejmuje działania przede wszystkim zgodnie z założonym planem działania przedszkola, ale także reaguje na sygnały pochodzące ze środowiska i włącza się w przedsięwzięcia inicjowane przez inne podmioty, co przynosi obopólną korzyść. Na szczególna uwagę zasługuje fakt, iż z inicjatywy przedszkola organizowane są zbiórki charytatywne na rzecz fundacji Mam Marzenie i Zdążyć z Pomocą oraz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, tj. zbiórka nakrętek i licytacje wykonywanych przez dzieci, rodziców i nauczycielki akcesoriów, sprzedaż żonkili na rzecz Hospicjum Św. Kamila, zbiórka żywności dla schroniska w ramach współpracy z Inspektoratem Towarzystwa Opieki Nad Zwierzętami - oddział Gorzów Wlkp., a także szereg różnych spotkań z ciekawymi ludźmi, organizacja wystaw prac plastycznych dzieci współorganizowane z bibliotekami. Współpraca ta przynosi szczególną korzyść dzieciom, które rozwijają swoje umiejętności społeczne, rozwijają empatię i chęć niesienia pomocy innym. Działania podejmowane we współpracy poszerzają horyzonty dzieci, sprzyjają ich wszechstronnemu rozwojowi. 5/95

6 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Przedszkole Miejskie nr 1 Świat Bajeczki Jedyneczki Typ placówki Przedszkole Miejscowość Gorzów Wielkopolski Ulica Kosynierów Gdyńskich Numer 29 Kod pocztowy Urząd pocztowy Gorzów Wlkp. Telefon Fax Www Regon Publiczność publiczna Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież Charakter brak specyfiki Uczniowie, wychow., słuchacze 110 Oddziały 4 Nauczyciele pełnozatrudnieni 7 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 2 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 1 Średnia liczba uczących się w oddziale 27.5 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo LUBUSKIE Powiat Gorzów Wielkopolski Gmina Gorzów Wielkopolski Typ gminy gmina miejska 6/95

7 Poziom spełniania wymagań państwa Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci B Przedszkole działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby rozwojowe dzieci, specyfikę pracy przedszkola oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego (D) Koncepcja pracy przedszkola jest znana rodzicom i przez nich akceptowana. (D) Koncepcja pracy przedszkola jest modyfikowana we współpracy z rodzicami. (B) Koncepcja pracy przedszkola jest realizowana we współpracy z rodzicami. (B) Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się B Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są podporządkowane indywidualnym potrzebom edukacyjnym i rozwojowym oraz możliwościom psychofizycznym dzieci. Stosowane metody pracy są dostosowane do potrzeb dzieci i grupy przedszkolnej (D) Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są planowane, monitorowane i doskonalone. Wnioski z monitorowania są wykorzystywane w planowaniu i realizowaniu tego procesu. (D) Wdrażane wnioski z monitorowania procesu wspomagania rozwoju i edukacji dzieci podnoszą efektywność tego procesu. (B) W przedszkolu stosuje się nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi dzieci. (B) Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej B Podstawa programowa wychowania przedszkolnego jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. (D) W przedszkolu monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego dziecka, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci przyczyniają się do rozwijania ich umiejętności i zainteresowań. Modyfikowane w przedszkolu programy wychowania przedszkolnego uwzględniają wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci oraz rozwój ich zainteresowań. (B) Modyfikowane w przedszkolu programy wychowania przedszkolnego uwzględniają wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci oraz rozwój ich zainteresowań. (B) Dzieci są aktywne B Dzieci są zaangażowane w zajęcia prowadzone w przedszkolu i chętnie w nich uczestniczą. (D) Nauczyciele stwarzają sytuacje, które zachęcają dzieci do podejmowania różnorodnych aktywności. (D) Dzieci są wdrażane do samodzielności. (D) Dzieci inicjują i realizują działania na rzecz własnego rozwoju. (B) Dzieci uczestniczą w działaniach na rzecz społeczności lokalnej. (B) Respektowane są normy społeczne. B Relacje między wszystkimi członkami przedszkolnej społeczności są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Dzieci w przedszkolu czują się bezpiecznie. (D) Dzieci wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje. (D) Podejmuje się działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. (D) W przedszkolu kształtuje się postawę odpowiedzialności dzieci za działania własne i działania podejmowane w grupie. (D) Podejmowane działania wychowawcze są monitorowane i modyfikowane w razie potrzeb. (D) 7/95

8 W przedszkolu, wspólnie z rodzicami, analizuje się podejmowane działania wychowawcze, w tym mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. Ocenia się ich skuteczność oraz modyfikuje w razie potrzeb. (B) Dzieci wykazują się odpowiedzialnością w działaniu i relacjach społecznych. (B) Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji B W przedszkolu rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe oraz sytuację społeczną każdego dziecka. (D) Informacje z przeprowadzonego rozpoznania są wykorzystywane w realizacji działań edukacyjnych. Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci niepełnosprawnych oraz zajęcia specjalistyczne są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego dziecka. (D) Przedszkole współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc dzieciom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną. (D) W przedszkolu są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność przedszkola. (D) W opinii rodziców wsparcie otrzymywane w przedszkolu odpowiada potrzebom ich dzieci. (B) Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych B Nauczyciele pracują zespołowo i wspólnie planują przebieg procesów edukacyjnych i analizują efekty swojej pracy. (D) Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy. (B) Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy. (B) Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego B Przedszkole prezentuje i upowszechnia informacje o ofercie zajęć prowadzonych w przedszkolu oraz podejmowanych działaniach. Przedszkole informuje środowisko lokalne o celowości i skuteczności podejmowanych przez przedszkole działań. (D) Przedszkole promuje w środowisku lokalnym wartość wychowania przedszkolnego. (B) Przedszkole jest pozytywnie postrzegane w środowisku lokalnym. (B) Rodzice są partnerami przedszkola B Przedszkole pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy. (D) W przedszkolu współpracuje się z rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci. (D) Rodzice wychodzą z inicjatywami na rzecz rozwoju dzieci i przedszkola. (B) Przedszkole realizuje inicjatywy rodziców. (B) Rodzice współdecydują w sprawach przedszkola i uczestniczą w podejmowanych działaniach. (D) Wykorzystywane są zasoby przedszkola i środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju B Prowadzi się rozpoznanie potrzeb i zasobów przedszkola oraz środowiska lokalnego i na tej podstawie podejmuje się inicjatywy na rzecz ich wzajemnego rozwoju. (D) Przedszkole w sposób systematyczny i celowy, z uwzględnieniem specyfiki jego działania, współpracuje z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym. (D) Współpraca przedszkola ze środowiskiem lokalnym wpływa na ich wzajemny rozwój. (B) Współpraca przedszkola z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym wpływa korzystnie na rozwój dzieci. (B) Przedszkole w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych B W przedszkolu analizuje się wyniki badań zewnętrznych i wewnętrznych dotyczących wspomagania rozwoju i edukacji dzieci. (D) 8/95

9 Nauczyciele planują i podejmują działania wychowawcze i edukacyjne z uwzględnieniem wyników ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Działania prowadzone przez przedszkole są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) W przedszkolu wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych. (B) W przedszkolu prowadzi się badania wewnętrzne, odpowiednio do potrzeb przedszkola, w tym badania osiągnięć dzieci, które zakończyły wychowanie przedszkolne. (B) Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi B Zarządzanie przedszkolem zapewnia warunki do rozwoju dzieci. (D) Ewaluacja wewnętrzna jest przeprowadzana wspólnie z nauczycielami. (D) Zarządzanie przedszkolem sprzyja indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli oraz doskonaleniu zawodowemu. (D) W procesie zarządzania, w oparciu o wnioski wynikające z nadzoru pedagogicznego, podejmuje się działania służące rozwojowi przedszkola. (D) Zarządzanie przedszkolem sprzyja udziałowi nauczycieli i innych pracowników przedszkola oraz rodziców w procesie podejmowania decyzji dotyczących przedszkola. (B) Dyrektor podejmuje skuteczne działania zapewniające przedszkolu wspomaganie zewnętrzne odpowiednio do jego potrzeb. (B) Zarządzanie przedszkolem prowadzi do podejmowania nowatorskich działań, innowacji i eksperymentów. (B) 9/95

10 Wnioski 1. Akceptacja głównych założeń koncepcji pracy przez członków społeczności przedszkolnej przekłada się na ich zaangażowanie w realizację działań, które są spójne z koncepcją i ukierunkowane na wszechstronny rozwój dzieci oraz zaspokojenie potrzeb rodziców i środowiska. 2. Procesy wspomagania i rozwoju edukacji dzieci odbywają się w dobrych warunkach, są odpowiednio dostosowane do ich indywidualnych potrzeb i możliwości oraz wspólnie planowane przez nauczycieli, dzięki czemu dzieci lubią przebywać i bawić się w przedszkolu. 3. Działania przedszkola wynikające z prowadzonego monitoringu i analizy osiągnięć dzieci dotyczą zmian w zakresie realizacji programów, a także organizacji zajęć, co wpływa na rozwój umiejętności i zainteresowań dzieci oraz wzrost sukcesów edukacyjnych. 4. Nauczyciele angażują wszystkie dzieci do udziału w zajęciach, zachęcają do samodzielnego wykonywania wszystkich czynności, co pozwala dzieciom wykazywać się kreatywnością, inicjatywą, a także rozwija ich umiejętności edukacyjne i społeczne. 5. Dobra atmosfera panująca w przedszkolu i dbałość o zapewnienie wychowankom jak najlepszych warunków pobytu w placówce powodują, że dzieci i rodzice mają poczucie bezpieczeństwa. 6. Zachowania dzieci są w zdecydowanej większości zgodne z ustalonymi zasadami dzięki systemowi różnorodnych oddziaływań wychowawczych, które są konsekwentnie realizowane. 7. W przedszkolu dokonuje się analizy działań wychowawczych, jednak rodzice uczestniczą w niej głównie poprzez rozmowy o zachowaniu swoich dzieci, co powoduje niewielkie zaangażowanie w modyfikację tych działań. 8. Działania prowadzone przez przedszkole w zakresie zaspokajania potrzeb dzieci oraz wsparcie, jakie otrzymują w pokonywaniu trudności rozwojowych są wystarczające, co w opinii rodziców daje dzieciom poczucie wiary we własne możliwości. 9. Pozyskiwanie i wykorzystywanie opinii rodziców na temat pracy nauczycieli i całej placówki przyczynia się do modyfikowania oferty edukacyjnej oraz organizacji pracy przedszkola. 10. Dzięki sprzyjającej w placówce atmosferze rodzice nie tylko chętnie angażują się w działania realizowane przez przedszkole, ale także sami zgłaszają inicjatywy na rzecz rozwoju dzieci, a poprzez społeczny organ jakim jest rada rodziców, uczestniczą w podejmowaniu decyzji dotyczących spraw przedszkola. 11. Dzięki identyfikacji zasobów i potrzeb środowiska, a także samego przedszkola możliwe jest planowanie i podejmowanie wspólnych działań służących ich zaspokajaniu. 12. Systematyczna współpraca z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym przynosi obopólną korzyść, a w szczególności przekłada się na wszechstronny rozwój dzieci, które poszerzają swoje horyzonty i rozwijają umiejętności społeczne. 13. Planowe i skuteczne działania dyrektora ukierunkowane na zapewnienie odpowiednich warunków lokalowych i wyposażenia placówki przekładają się na bezpieczne i sprzyjające rozwojowi dzieci warunki oraz zadowolenie rodziców, nauczycieli i partnerów przedszkola. 10/95

11 14. Stworzone nauczycielom warunki do pracy zarówno indywidualnej, jak i zespołowej oraz systemowe podejście do doskonalenia przyczyniają się umiejętności do podnoszenia dydaktyczno-wychowawczych efektywności pracy placówki oraz i dzielenia pozytywnego się wiedzą jej odbioru w środowisku. 11/95

12 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci Poziom spełnienia wymagania: B Przedszkole posiada własną koncepcję pracy, która została opracowana przez dyrektora i przyjęta do realizacji przez radę pedagogiczną. Założenia koncepcji pracy uwzględniają w szczególności dbałość o dobro i wszechstronny rozwój dziecka, jego bezpieczeństwo oraz dotyczą funkcjonowania placówki w środowisku lokalnym. Przedszkole realizuje działania, które są spójne z koncepcją pracy i ukierunkowane na zaspokojenie potrzeb dzieci, rodziców oraz środowiska. Rodzice znają główne założenia koncepcji pracy przedszkola i uważają je za odpowiednie i ważne dla rozwoju swoich dzieci. Mogą również wpływać na modyfikację działań realizujących koncepcję pracy przedszkola. Rodzice uczestniczą w uroczystościach w realizacji i imprezach koncepcji pracy okolicznościowych, przedszkola działaniach głównie poprzez charytatywnych udział i dotyczących poprawy bazy placówki. Przedszkole działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby rozwojowe dzieci, specyfikę pracy przedszkola oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego Przedszkole posiada własną koncepcję pracy, która została opracowana przez dyrektora i przyjęta do realizacji przez radę pedagogiczną. Założenia koncepcji pracy uwzględniają w szczególności dbałość o dobro i wszechstronny rozwój dziecka, jego bezpieczeństwo oraz dotyczą funkcjonowania placówki w środowisku lokalnym. Działania przedszkola są spójne z koncepcją pracy i ukierunkowane na zaspokojenie potrzeb dzieci, rodziców oraz środowiska. W przedszkolu istnieje dokument pod nazwą Koncepcja pracy przedszkola na lata Koncepcja i jej modyfikacja (w 2011r.) została opracowana przez dyrektora i przyjęta przez radę pedagogiczną. Zarówno z tego dokumentu, jak i wypowiedzi dyrektora oraz nauczycieli wynika, że najważniejsze założenia pracy przedszkola to: 1. współpraca ze środowiskiem i promocja edukacji przedszkolnej, 2. wszechstronny rozwój dziecka, 12/95

13 3. wzbogacanie metod i form pracy, oferty przedszkola, 4. rozwój współpracy z rodzicami, 5. dbałość o poprawę bazy dydaktycznej i wyposażenia przedszkola. Od 2011r. priorytetem w pracy przedszkola jest holistyczne podejście do dziecka i wytyczanie tematyki działań na kolejne lata szkolne, np. w bieżącym roku obowiązuje hasło Radosny twórca i artysta wie co jego zdrowiu służy, Otwórz się na najmłodszych. Model absolwenta przedszkola zakłada, że jest to dziecko dobrze przygotowane do nauki w szkole. Jak stwierdza dyrektor, przedszkole podejmując swoje działania stara się odpowiadać na potrzeby dzieci. Dwa lata temu w efekcie prowadzonych badań i obserwacji w jednej z grup przedszkola został wprowadzony program Przyjaciele Zippiego. Wpłynęło to pozytywnie na uporządkowanie sfery emocjonalnej dzieci i stwierdzono potrzebę kontynuowania realizacji programu. W grupach 4- i 5-latków obecnie wprowadzane są elementy programu Przyjaciele Zippiego, co pomaga dzieciom lepiej radzić sobie z uczuciami i emocjami. Zdaniem dyrektora działania przedszkola uwzględniają założenia koncepcji pracy placówki. Od ubiegłego roku we współpracy z Miejskim Przedszkolem 23 przedszkole realizuje projekt Jesteśmy silni, zręczni i zdrowi, w ramach którego dzieci brały udział w turnieju w szkole i dowiedziały się jak ważny jest ruch dla zdrowia człowieka. Dzięki temu dzieci rozwijają się bardziej intensywnie ruchowo, wzrasta umiejętność koncentracji podczas wykonywania czynności oraz poczucie odpowiedzialności za innych. Większość nauczycieli przedszkola potrafi prowadzić zajęcia z wykorzystaniem metody Batti Strauss. Poprzez wykorzystanie elementów ruchu, tańca, śpiewu, gry na instrumentach perkusyjnych dzieci rozwijają wyobraźnię muzyczną i umiejętności artystyczne. W przedszkolu uruchomiony został też program Kuchcikowo. W opinii dyrektora działania przedszkola odpowiadają również na potrzeby środowiska lokalnego. Przedszkole umożliwiało odbywanie praktyk i prowadzenie pokazów kulinarnych uczniom Zespołu Szkól Gastronomicznych, co pozwalało zaspokajać potrzeby szkoły i przedszkola. Placówka umożliwia wolontariuszom z Gimnazjum nr 7 pracę, co jest korzystne również dla dzieci, ponieważ wolontariusze czytają dzieciom bajki, pomagają najmłodszym w czynnościach samoobsługowych. Przedszkole angażuje się również w akcje prowadzone przez fundacje, np. zbieranie plastikowych nakrętek, pomoc Hospicjum zbieranie karmy dla zwierząt, co wpływa w znaczącym stopniu na uwrażliwienie dzieci na potrzeby innych. W przedszkolu odbywały się zajęcia we współpracy z WOM-em, które pozwalały pracownikom Ośrodka na realizację zaplanowanych działań w ramach grantów, umożliwiając równocześnie doskonalenie nauczycielkom przedszkola. Koncepcja pracy przedszkola jest znana rodzicom i przez nich akceptowana. Rodzice znają główne założenia koncepcji pracy przedszkola i uważają je za odpowiednie i ważne dla rozwoju swoich dzieci. Koncepcję pracy przedszkola rodzice poznają podczas zebrań ogólnych, mogą ją również przeczytać na stronie internetowej placówki lub na tablicy ogłoszeń. Zapytani o najważniejsze założenia koncepcji stwierdzili, że przedszkole dba o bezpieczeństwo dzieci, rozwój umiejętności edukacyjnych i społecznych, przygotowuje do podjęcia nauki w szkole, współpracuje z rodzicami. Zdaniem rodziców są to właściwe założenia do pracy przedszkola. Dyrektor wyjaśniła, że rodzice mogą zgłaszać swoje uwagi dotyczące koncepcji pracy, a w szczególności działań, które ją realizują. Wskazywali, na przykład, na potrzebę realizacji działań wychowawczych opartych 13/95

14 na programie Przyjaciele Zippiego, potrzebę współpracy z rodzicami w zakresie poprawy bazy placówki i działań dydaktyczno-wychowawczych oraz na konieczność szerszego kontaktu ze środowiskiem lokalnym i organizację zajęć dodatkowych dla dzieci. Koncepcja pracy przedszkola jest modyfikowana we współpracy z rodzicami. Opinie rodziców mają wpływ na modyfikację działań realizujących koncepcję pracy przedszkola. Jak stwierdzają respondenci (dyrektor, nauczyciele i rodzice) propozycje rodziców brane są pod uwagę podczas wprowadzania zmian w realizacji głównych zamierzeń pracy przedszkola. Rodzice mogą zgłaszać swoje uwagi i pomysły podczas zebrań oraz indywidualnych spotkań z dyrektorem i nauczycielkami. Oczekiwania wobec przedszkola rodzice mogą również formułować w corocznych ankietach. Zdaniem rodziców realizacja głównych zamierzeń koncepcji pracy przedszkola przebiega prawidłowo. Wiedzą oni, że mają możliwość zgłaszania swoich propozycji zmian w koncepcji, jednak uważają, że nie ma takiej potrzeby. Koncepcja pracy przedszkola jest realizowana we współpracy z rodzicami. Rodzice uczestniczą w uroczystościach w realizacji i imprezach koncepcji pracy okolicznościowych, przedszkola działaniach głównie poprzez charytatywnych udział i dotyczących poprawy bazy placówki. Jak stwierdzili nauczyciele i dyrektor rodzice włączają się aktywnie w działania charytatywne przedszkola: na rzecz fundacji - Zdążyć z pomocą, Mam marzenie, na rzecz hospicjum w Gorzowie, na rzecz schroniska dla zwierząt. Wspomagają też przedszkole w wielu sprawach, np. w remoncie sal (poprzez własną pracę i finansowo). Rodzice uczestniczą w imprezach i uroczystościach przedszkolnych. Pomagają także w organizacji spotkań z ludźmi różnych zawodów. Wymaganie: 14/95

15 Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Poziom spełnienia wymagania: B Działania przedszkola i metody pracy nauczycieli, a także ramowy rozkład dnia są odpowiednio dostosowane do indywidualnych potrzeb i możliwości rozwojowych dzieci. Realizację planowych działań umożliwiają odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie placówki. Dzieci lubią przebywać i bawić się w przedszkolu, a rodzice wiedzą jak ich dziecko funkcjonuje w grupie przedszkolnej. Procesy wspomagania i rozwoju edukacji dzieci są planowane wspólnie przez nauczycieli. Uczestniczą oni również w ich monitorowaniu. Wyniki monitoringu służą do wprowadzania zmian w działaniach placówki, wzbogacania wyposażenia, modyfikacji oferty zajęć dodatkowych dla dzieci oraz planowania doskonalenia nauczycieli. Przyczyniają się też do rozwoju umiejętności dzieci. W przedszkolu są stosowane nowatorskie rozwiązania metodyczne oraz realizowany jest program własny Kuchcikowo. Działania te uzupełniają metody tradycyjne, a przede wszystkim realizują naturalne potrzeby dzieci i wpływają na ich wszechstronny rozwój. Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są podporządkowane indywidualnym potrzebom edukacyjnym i rozwojowym oraz możliwościom psychofizycznym dzieci. Stosowane metody pracy są dostosowane do potrzeb dzieci i grupy przedszkolnej Działania przedszkola, metody pracy stosowane przez nauczycieli, a także ramowy rozkład dnia są odpowiednio dostosowane do indywidualnych potrzeb i możliwości rozwojowych dzieci. Warunki lokalowe i wyposażenie placówki odpowiadają potrzebom wychowanków i umożliwiają realizację zaplanowanych działań. Dzieci lubią przebywać i bawić się w przedszkolu, a rodzice wiedzą jak ich dziecko funkcjonuje w grupie przedszkolnej. Nauczyciele rozpoznają potrzeby dzieci przede wszystkim poprzez obserwacje i diagnozy dzieci oraz wywiady i ankiety z rodzicami (rys. 2). Pozwala im to dobierać odpowiednie do potrzeb i możliwości dzieci metody pracy. Najczęściej są to metody aktywizujące, relaksacyjne, stopniowanie trudności (rys.1). Podczas obserwacji zauważono, że nauczyciele dają zadania o różnym poziomie trudności i zadania wymagające od dzieci różnych form aktywności. W realizacji swoich indywidualnych potrzeb edukacyjnych i rozwojowych dzieci są wspierane poprzez stałe działania przedszkola takie jak terapia logopedyczna, stopniowanie trudności - najpierw ćwiczenie, potem wzmocnienie, ćwiczenia relaksacyjne, stosowanie zaleceń zawartych w orzeczeniach Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Wspierani są również rodzice poprzez organizowanie spotkań ze specjalistami. Ramowy rozkład dnia obowiązujący w przedszkolu sprzyja realizacji potrzeb rozwojowych dzieci, ponieważ przewiduje zajęcia aktywizujące oraz czas na odpoczynek, relaksację, a także czynności związane ze 15/95

16 spożywaniem posiłków. W planie dnia są zajęcia dydaktyczne, gry i zabawy ruchowe, zajęcia sportowe, w tym na świeżym powietrzu, zabawy swobodne dzieci, w tym zabawy w kącikach zainteresowań, relaksacja oraz czynności samoobsługowe dzieci. Ramowy rozkład dnia uwzględnia zalecane warunki i sposób realizacji podstawy programowej. Opinia rodziców i obserwacja placówki wskazują, że baza lokalowa i wyposażenie są dobre, z roku na rok coraz lepsze, jest zauważalna dbałość o poprawę warunków pracy przedszkola. Wielkość i ilość sal oraz szatni i toalet jest odpowiednia do liczby i wieku dzieci, teren przedszkola jest zabezpieczony, odpowiednio przestronny i zagospodarowany. Do potrzeb dzieci dostosowane jest także wyposażenie - meble, zabawki, pomoce dydaktyczne. Rodzice uważają też, że zawsze można starać się, aby potrzeby dzieci były jeszcze lepiej zaspokajane, np. gdyby w placówce była np. sala gimnastyczna, płotek odgradzający plac zabaw z drugiej strony budynku. Rodzice są zdania, że nauczycielki pracują z dzieckiem w sposób odpowiedni do potrzeb i możliwości (rys.3), a zdecydowana większość ankietowanych otrzymuje informację jak dziecko funkcjonuje w przedszkolu (rys.4). Z wypowiedzi dzieci wiadomo, że lubią bawić się w przedszkolu (zabawkami, w muchomorka, instrumentami), chociaż niektóre dzieci nie lubią bawić się w dom, w kąciku lalek, w garażu. Wiele dzieci lubi rysować (kilkoro nie lubi tego robić), być dyżurnym, grać w piłkę nożną, wychodzić na podwórko, temperować, budować z klocków. Lubią również zajęcia. Rys.1 16/95

17 Rys.2 Rys.3 17/95

18 Rys.4 Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są planowane, monitorowane i doskonalone. Wnioski z monitorowania są wykorzystywane w planowaniu i realizowaniu tego procesu. Nauczyciele współpracują w planowaniu procesów wspomagania i rozwoju edukacji dzieci przebiegających w przedszkolu. Uczestniczą też w ich monitorowaniu. Wyniki monitorowania tych procesów służą do wprowadzania zmian w działaniach placówki, wzbogacania wyposażenia, modyfikacji oferty zajęć dodatkowych dla dzieci oraz planowania doskonalenia nauczycieli. Wypowiedzi dyrektora i nauczycieli wskazują, że podczas planowania procesów edukacyjnych bierze się pod uwagę wiele aspektów: kierunki polityki państwa, koncepcję pracy przedszkola, podstawę programową, wnioski z nadzoru pedagogicznego, ewaluacji wewnętrznej, wyniki diagnoz i możliwości rozwoju dziecka. Miesięczne plany pracy nauczycielki opracowują indywidualnie, z uwzględnieniem wniosków ze sprawozdań ze swojej pracy. Na ich podstawie wspólnie tworzony jest plan pracy przedszkola. Zespołowo opracowywany jest także plan współpracy z rodzicami. Zdaniem respondentów monitorowanie procesów edukacyjnych dotyczy wszystkich grup wiekowych i odbywa się podczas obserwacji zajęć, zabaw z rówieśnikami, w trakcie różnych imprez i uroczystości. Ważną rolę odgrywają rozmowy z dziećmi i rodzicami. Monitoruje się też wytwory i osiągnięcia dzieci. Jak stwierdza dyrektor, podczas monitorowania stawia się pytania: Jaki jest poziom umiejętności dzieci? Jak organizować prace dzieci? Jakiego wsparcia należy udzielić dzieciom i rodzicom? Jaką umiejętność należy rozwinąć? Jaką współpracę należałoby rozwinąć, a jaką nawiązać nową? Nauczyciele i dyrektor stwierdzili, że w efekcie prowadzonego monitoringu procesów edukacyjnych formułuje się 18/95

19 wnioski dotyczące wprowadzania nowych metod pracy, wprowadzania nowych programów, wspierania rodziców w procesie wychowania dzieci. W opinii dyrektora i nauczycieli wnioski z monitorowania wykorzystuje się do: zmian w działaniach placówki, np. realizacja programu Przyjaciele Zippiego, modyfikacji oferty, np. zajęcia dodatkowe z wykorzystaniem elementów metody Batti Strauss, rytmika, gimnastyka korekcyjna; doposażania placówki w odpowiednie pomoce dydaktyczne, sprzęt np. lustro u logopedy, organizacji pomocy specjalistycznej, np. w zakresie logopedii, terapii pedagogicznej oraz doskonalenia zawodowego i planowania badań wewnętrznych. Wdrażane wnioski z monitorowania procesu wspomagania rozwoju i edukacji dzieci podnoszą efektywność tego procesu. Zmiany wprowadzone w przedszkolu na skutek wniosków z monitorowania procesu wspomagania rozwoju i edukacji przyczyniły się do rozwoju umiejętności dzieci. Zdaniem dyrektora i nauczycieli przykładem zmiany będącej skutkiem prowadzonego w placówce monitorowania jest wprowadzenie programu Kuchcikowo. Dzięki realizacji tego programu dzieci uczą się i doskonalą samodzielne działania, które potrafią same zaplanować i wykonać. Ponadto nauczyciele uważają, że wprowadzenie kodeksu grupy podnosi efektywność procesu wspomagania rozwoju dzieci, ponieważ pozwala im się poczuć bezpiecznie. Również elementy programu Przyjaciele Zippiego, które są realizowane w kilku grupach pomagają dzieciom mówić o swoich uczuciach. W opinii dyrektora zmiany w realizacji procesów wspomagania rozwoju i edukacji dzieci mogły być wprowadzane dzięki doposażaniu placówki w niezbędny sprzęt. W przedszkolu stosuje się nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi dzieci. W przedszkolu są stosowane nowatorskie rozwiązania metodyczne oraz realizowany jest program własny Kuchcikowo. Działania te uzupełniają metody tradycyjne, a przede wszystkim realizują naturalne potrzeby dzieci i wpływają na ich wszechstronny rozwój. Nauczyciele przedszkola w pracy z dziećmi realizują program własny Kuchcikowo, wykorzystują program z elementami metody Batti Strauss, elementy programu Przyjaciele Zippiego oraz metodę projektu (tab.1). O stosowaniu w przedszkolu działań nowatorskich wiedzą również partnerzy placówki. Dyrektor i nauczyciele uważają, że metodyczne rozwiązania nowatorskie znacząco wpływają na wszechstronny rozwój dzieci (tab.2). Realizacja działań o charakterze nowatorskim pozwala skuteczniej zaspokajać najważniejsze potrzeby dzieci (tab.3). Jak stwierdzili nauczyciele, stosują oni w swojej pracy nowe rozwiązania i uznają te działania za nowatorskie, ponieważ są one dopełnieniem podstawy programowej, wzmacniają realizację prowadzonych form aktywności, wpływają na rozwój dzieci i zaspokajają ich potrzeby. 19/95

20 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jeśli tak, proszę podać przykłady takich działań. (8256) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 5 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 realizacja programu z elementami metody Batti Strauss " Dziecko i jego możliwości muzyczne" 2 realizacja programu autorskiego KUCHCIKOWO w każdy wtorek samodzielne przygotowywanie kanapek na śniadanie 3 realizacja elementów programu Przyjaciele Zippiego innowacja adoptowana - Międzynarodowy program "Przyjaciele Zippiego 4 zabawy prowadzone metodą projektu &quotjesteśmy silni, sprawni i zdrowi- promowanie postawy prozdrowotnej, &quotmały plastyk- twórcze warsztaty artystyczne &quot, &quotwesołe nutkidziecko i jego możliwości muzyczne&quot Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jaki wpływ na dzieci mają wprowadzone przez Pana/ią działania nowatorskie? (8259) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 5 Tab.2 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 rozwijają zainteresowania, kreatywność pomagają poznać to co nieznane 2 rozwijają umiejętności społeczne doskonalą komunikację, radzenia sobie w trudnych sytuacjach, adaptować się do nowych sytuacji, pomagać innym 3 uczą dyscypliny i odpowiedzialności uczą odpowiedzialności w dostępnym dla dziecka wymiarze 4 wpływają na zdrowy tryb życia uczą się wzajemnej asekuracji i bezpiecznego posługiwania się przyborem sportowym, uczą zasad fair play 5 budują poczucie własnej wartości rozwijają wiarę we własne możliwości 20/95

21 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Na jakie potrzeby dzieci odpowiada to nowatorskie rozwiązanie/te nowatorskie rozwiązania? (8258) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 5 Tab.3 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 potrzeby zdrowotne zaspakajanie naturalnej potrzeby ruchu 2 potrzeby społeczne współdziałania potrzebę współdziałania w zespole zdrowej rywalizacji 3 potrzeby emocjonalne osiągania sukcesów akceptacji 4 potrzeby poznawcze rozwijanie twórczości plastycznej potrzebę kontaktu z instrumentem Wymaganie: Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Poziom spełnienia wymagania: B Nauczyciele w swojej pracy wykorzystują wszystkie zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Monitorują również i analizują osiągnięcia swoich wychowanków, uwzględniając ich możliwości rozwojowe. Natomiast wnioski z monitorowania są wykorzystywane przede wszystkim do zmian w ofercie przedszkola oraz modyfikacji metod pracy z dziećmi. Działania przedszkola wynikające z prowadzonego monitoringu i analizy osiągnięć dzieci dotyczą zmian w zakresie realizacji programów, a także organizacji zajęć. Działania te wpływają na rozwój umiejętności i zainteresowań dzieci oraz wzrost osiągnięć. Zmiany wprowadzone w realizowanych w przedszkolu programach wynikały z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci. Modyfikacje te nie dotyczyły wszystkich nauczycieli. 21/95

22 Podstawa programowa wychowania przedszkolnego jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. Nauczyciele wykorzystują wszystkie zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Dyrektor i nauczyciele deklarują stosowanie w procesie edukacji wszystkich zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej, tj.: właściwe proporcje zagospodarowania czasu, prowadzenie obserwacji pedagogicznych w celu poznania możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci, wprowadzanie elementów edukacji zdrowotnej, współpraca z rodzicami w trosce o jednolite oddziaływanie wychowawcze, poznanie podstawy programowej pierwszego etapu edukacji szkolnej. Obserwacje zajęć wskazują, że nauczyciele w pracy z dziećmi w pełni uwzględniali zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. W szczególności dbali o różnorodne zagospodarowanie czasu, w tym zajęcia na świeżym powietrzu, zwracali uwagę na wprowadzanie treści prozdrowotnych i troskę o bezpieczeństwo dzieci. Wnioski z obserwacji dzieci wykorzystywane były do indywidualizacji i stopniowania trudności podczas zajęć. W przedszkolu monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego dziecka, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. Nauczyciele monitorują i analizują osiągnięcia swoich wychowanków uwzględniając ich możliwości rozwojowe. Wnioski z monitorowania są wykorzystywane przede wszystkim do zmian w ofercie przedszkola oraz modyfikacji metod pracy z dziećmi. Dyrektor i nauczyciele stwierdzają, że w przedszkolu monitoruje się osiągnięcia wszystkich dzieci. Odbywa się to głownie poprzez obserwacje i diagnozy oraz analizy prac dziecięcych (rys.1). Podczas obserwowanych zajęć nauczyciele monitorowali osiągnięcia podopiecznych sprawdzając w jaki sposób dzieci wykonują zadania, zadając pytania, tworząc możliwość zadawania pytań i zachęcając dzieci do pytania oraz sprawdzając czy dzieci zrozumiały polecenie. Nauczyciele i dyrektor uważają, że wnioski z monitorowania osiągnięć dzieci mają wpływ na realizację większej ilości ćwiczeń w pracy z dziećmi, wprowadzanie dodatkowych zajęć, np. ruchowych, korekcyjnych, podejmowanie współpracy ze specjalistami, np. logopedą oraz umożliwianie dzieciom rozwoju uzdolnień poprzez udział w konkursach plastycznych, wokalnych, tanecznych, sportowych. 22/95

23 Rys.1 Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci przyczyniają się do rozwijania ich umiejętności i zainteresowań. Modyfikowane w przedszkolu programy wychowania przedszkolnego uwzględniają wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci oraz rozwój ich zainteresowań. Przedszkole podejmuje działania, które wynikają z prowadzonego monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci. Dotyczą one zmian i modyfikacji w zakresie realizacji programów, a także organizacji zajęć. Działania te wpływają na rozwój umiejętności i zainteresowań dzieci oraz wzrost osiągnięć. Zdaniem dyrektora na rozwój umiejętności dzieci, opisanych w podstawie programowej, miały wpływ działania, które zostały podjęte na skutek prowadzonego monitorowania osiągnięć. Były to: zmiany w realizacji treści programowych; opracowanie grupowych i indywidualnych programów wspomagania i rozwoju dzieci, programy własne opracowane przez nauczycieli i program pracy logopedycznej, program Przyjaciele Zippiego; Kuchcikowo program uruchomiony w ramach rozwijania zainteresowań dzieci; twórcze warsztaty plastyczne Mały plastyk; elementy metody Batti Strauss uwrażliwienie dzieci na piękno muzyki. 23/95

24 Nauczyciele jako przykłady działań, które przyczyniły się do wzrostu umiejętności dzieci podali zakup instrumentów muzycznych i organizację zajęć w sali gimnastycznej (tab.1). W opinii rodziców przedszkole pomaga rozwijać zainteresowania (rys.1) i umiejętności dzieci (rys.2). Zdaniem ankietowanych rodziców podejmuje w tym celu różne działania (rys.3). Respondenci (rodzice i dyrektor) stwierdzają, że zmiany i modyfikacje w zakresie realizacji programów oraz organizacji zajęć w przedszkolu pozwoliły na rozwój umiejętności i zainteresowań dzieci (tab. 2 i rys. 4 i 5). Rys.1 Rys.2 24/95

25 Rys.3 Rys.4 25/95

26 Rys.5 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie działania podjęte na skutek monitorowania osiągnięć dzieci przyczyniły się do rozwoju ich umiejętności opisanych w podstawie programowej? (8300) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 zakup instrumentów muzycznych Cytaty kiedy zorientowałam się, że dzieci mają potrzebę gry na instrumentach, najpierw rodzice zrobili drewienka, potem pani dyrektor zakupiła instrumenty 2 organizacja zajęć w sali gimnastycznej dzieci brały udział w zajęciach z gwizdkiem, zachowaniem dyscypliny dzieci mogły rozwijać umiejętności pracy w zespole, kontaktów społecznych, zajęć ruchowych Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie umiejętności zostały rozwinięte na skutek tych działań? (8317) Tab.2 Numer Analiza 1 Cytaty umiejętności muzyczne, wystąpienia publiczne, doboru tempa i dynamiki ruchu, rozwiązywanie konfliktów, czynności samoobsługowe, panowanie nad emocjami, umiejętności przemieszczania się w przestrzeni, współpracy w grupie, 26/95

27 Modyfikowane w przedszkolu programy wychowania przedszkolnego uwzględniają wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci oraz rozwój ich zainteresowań. Zmiany wprowadzone w realizowanych w przedszkolu programach wynikały z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci. Modyfikacje te nie dotyczyły wszystkich nauczycieli. Wprowadzenie modyfikacji w realizowanym przez siebie programie wychowania przedszkolnego na podstawie wniosków z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci zadeklarowała połowa nauczycieli (rys.1). Zdaniem dyrektora i nauczycieli zmiany te polegały na: wprowadzeniu zabaw ruchowych i piosenki do programu Przyjaciele Zippiego, wprowadzeniu gry na instrumentach perkusyjnych, prezentacji umiejętności gry na instrumentach w środowisku lokalnym, zmianie kolejności działań, wprowadzeniu wizualizacji emocji. Rys.1 Wymaganie: 27/95

28 Dzieci są aktywne Poziom spełnienia wymagania: B Dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach odbywających się w przedszkolu. Bardzo lubią zabawy i działania praktyczne, podczas których mogą wykazać się samodzielnością i kreatywnością. Mogą podejmować zróżnicowane działania, proponowane im przez nauczycieli i realizować się w różnych formach aktywności. W zajęcia zawsze zaangażowana jest cała grupa lub jej zdecydowana większość. Nauczyciele dbają, aby wszystkie dzieci uczestniczyły w zajęciach w miarę swoich możliwości. Zachęcają również do samodzielnego wykonywania wszystkich czynności podczas pobytu przedszkolu. Dzieci podejmują też z własnej inicjatywy różnorodne działania, dzięki którym rozwijają swoje umiejętności edukacyjne i społeczne. Podczas zajęć nauczyciele umożliwiają dzieciom realizację własnych pomysłów. Ponadto wychowankowie przedszkola uczestniczą w różnych działaniach na rzecz środowiska lokalnego, które głównie mają charakter charytatywny. Dzieci są zaangażowane w zajęcia prowadzone w przedszkolu i chętnie w nich uczestniczą. Dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach odbywających się w przedszkolu. Bardzo lubią zabawy i działania praktyczne, podczas których mogą wykazać się samodzielnością i kreatywnością. W czasie zajęć zawsze zaangażowane są wszystkie dzieci lub ich zdecydowana większość. Zdaniem rodziców ich dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach z oferty podstawowej (rys.1), a w nieco mniejszym stopniu w zajęciach organizowanych dodatkowo, za opłatą (rys.2). Pracownicy niepedagogiczni przedszkola stwierdzili, że w ubiegłym roku dzieci bardzo chętnie brały udział w zajęciach dodatkowych (tab.1). Uważają, że dzieci najbardziej lubią działania praktyczne i wycieczki (tab. 2). Według partnerów jest wiele czynników, które wskazują na to, że dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach (tab. 3). Podczas obserwacji zauważono, że w zajęciach zaangażowane są wszystkie dzieci lub zdecydowana większość grupy. Ponadto znacząca większość dzieci wykazuje się również dużą aktywnością, która wzrasta z każdym nowym poleceniem nauczyciela, podczas zabaw grupowych i działań indywidualnych. Dzieci również bardzo chętnie samodzielnie wykonują różne czynności, zarówno samoobsługowe jak i twórcze. 28/95

29 Rys.1 Rys.2 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy Państwa zdaniem dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach z oferty dodatkowej (za dodatkową opłatą)? Jak Państwo myślą, dlaczego? (2831) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 udział w zajęciach z języka angielskiego Cytaty wszystkie dzieci brały udział w zajęciach dodatkowych języku angielskim, była mała odpłatność dzieci miały zajęcia w małych grupach, były zainteresowane 2 zajęcia z rytmiki wcześniej była też rytmika kiedy powstała filharmonia, to dzieci tam chodziły na zajęcia zamiast rytmiki w przedszkolu 29/95

30 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy Państwa zdaniem dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach z oferty podstawowej (bez dodatkowych opłat)? Jak Państwo myślą, dlaczego? (2830) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.2 Numer Treść odpowiedzi 1 dzieci lubią teatrzyki 2 dzieci lubią wycieczki 3 lubią czynności samoobsługowe Cytaty jak są teatrzyki dzieci są bardzo zadowolone lubią spotkania z teatrem jak są wycieczki dzieci są bardzo zadowolone jak mamy iść gdzieś na wycieczkę, to od razu biegają z radości dzieci lubią nakładanie pasty na szczoteczki do zębów, zabawy, 4 lubią działania praktyczne brały udział w kiszeniu kapusty w przedszkolu dzieci same piekły babeczki Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy, Państwa zdaniem, dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach prowadzonych w przedszkolu? Co na to wskazuje? (8281) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.3 Numer Treść odpowiedzi 1 udział w wycieczkach edukacyjnych Cytaty najciekawszym działaniem była wycieczka do Ściechowa, gdzie dzieci poznawały zasady lekcji wychowania fizycznego, wszystkie dzieci około 50 dały się zdyscyplinować, mimo, że kilkoro dzieci jest bardzo niezdyscyplinowanych, na wycieczce wszystkie były zainteresowane, 2 obserwacje zajęć w przedszkolu uczestniczyłam w ramach projektów grantowych w zajęciach w przedszkolu i widziałam, że dzieci bardzo chętnie uczestniczyły 3 brak negatywnych opinii rodziców 4 dzieci chętnie prezentują swoje umiejętności często rodzice dzwonią z uwagami, ale z "Jedyneczki" nie ma negatywnych telefonów w ubiegłym roku gościliśmy dzieci z przedszkola w szkole dzieci nie bały się, nie krępowały, 5 dobre przygotowanie do edukacji szkolnej miałam też klasę z absolwentów z "Jedyneczki" i były one doskonale przygotowane 30/95

31 Nauczyciele stwarzają sytuacje, które zachęcają dzieci do podejmowania różnorodnych aktywności. Dzieci mają w przedszkolu możliwość realizowania różnych form aktywności. Podczas zajęć mogą podejmować zróżnicowane działania, proponowane im przez nauczycieli, którzy dbają, aby wszystkie dzieci uczestniczyły w zajęciach w miarę swoich możliwości. Zdaniem nauczycieli dzieci mogą w czasie zajęć wykazać się różnorodną aktywnością, a przede wszystkim mogą planować i działać (rys.1). Aby zachęcić dzieci do aktywnego udziału w zajęciach nauczyciele chwalą i nagradzają wysiłki dzieci, a przede wszystkim tworzą przestrzeń do podejmowania działań: organizują właściwe sytuacji, np. cykliczne spotkania z muzyką, tworzą odpowiednie warunki warsztatowe do np. malowania, rysowania, lepienia, eksponują prace dzieci, dzięki czemu są one zachęcane do dalszej pracy, stosują teorię w praktyce poprzez przeżywanie, oglądanie, np. żeby zobaczyć co się dzieje w sadzie, w lesie są wycieczki do sadu, lasu. Podczas obserwacji zauważono, że nauczyciele urozmaicają zadania i reagują na emocje dzieci, elastycznie podchodzą do wykonywania poleceń przez dzieci. W przypadku obserwowanego braku zaangażowania modelują zadanie, aby dzieci mogły wykonać je zgodnie ze swoimi propozycjami. Ponadto podczas wykonywania zadań indywidualnych uwzględniane były możliwości dzieci - specjalnie przygotowane zadania dla grup dzieci o zróżnicowanych umiejętnościach. W czasie zabaw nauczyciel kształtował różne umiejętności, począwszy od zasad zdrowego żywienia, czynności higienicznych, po zasady funkcjonowania w grupie. Dzieci przyjmujące właściwe postawy były nagradzane pochwałami i miały możliwość wykonywania atrakcyjnych dla nich zadań. W stosunku do pojedynczych dzieci nauczyciele zachęcają je do zaangażowania, stawiają dodatkowe pytania, proszą o wykonanie zadania atrakcyjnego dla dziecka. W grupie najmłodszych dzieci nauczyciel inicjuje wspólne zabawy, zachęca dzieci do udziału w nich, zwraca uwagę na każde dziecko, umożliwia każdemu dziecku zaangażowanie w zajęcia i zabawę odpowiednio do jego potrzeb i możliwości. Zdaniem rodziców dzieci najchętniej uczestniczą w zajęciach artystycznych (śpiewanie, rysowanie), zajęciach manualnych, spotkaniach z ciekawymi ludźmi, przygotowywaniu przedstawień, zajęciach z gimnastyki korekcyjnej i języka angielskiego. Dzieci najstarsze natomiast najbardziej lubią: zajęcia z siostrą, zajęcia o lesie, zajęcia z plastyki, wycieczki, zajęcia matematyczne. 31/95

32 Rys.1 Dzieci są wdrażane do samodzielności. Nauczyciele zachęcają dzieci do samodzielnego wykonywania wszystkich czynności podczas pobytu przedszkolu. Jak stwierdzają nauczyciele, dyrektor i pracownicy niepedagogiczni dzieci są zachęcane do samodzielności poprzez: pełnienia dyżurów w łazience, w kącikach zainteresowań, przy stolikach, samodzielnego wyboru działań, twórczości, prezentowania swoich umiejętności, samodzielnego wykonywania czynności samoobsługowych. Podczas obserwacji nauczyciele przez całe lub większość zajęć zachęcali dzieci do samodzielnego wykonywania 32/95

33 zadań. Zajęcia były tak organizowane, aby dzieci mogły same wybierać zabawy, w które się bawią. Za samodzielne wykonanie każdego zadania dzieci były chwalone. Dzieci czują się w przedszkolu bardzo samodzielne i stwierdziły, że wykonują same wiele czynności: bawią się, odpowiadają, chodzą na drabinkach, jedzą, sami myją ręce, załatwiają się, myją zęby, wybierają zabawy. Dzieci inicjują i realizują działania na rzecz własnego rozwoju. Dzieci z własnej inicjatywy podejmują w przedszkolu różnorodne działania, dzięki którym rozwijają swoje umiejętności edukacyjne i społeczne. Nauczyciele podczas zajęć umożliwiają dzieciom realizacje własnych pomysłów. Dyrektor, nauczyciele i pracownicy przedszkola dostrzegają wiele działań, które dzieci wykonują z własnej inicjatywy (tab.1, tab.2). Na obserwowanych zajęciach dzieci same wybierały rodzaj zabawy na placu, przygotowywały deser owocowy, którego wykonanie wcześniej same zaproponowały. Samodzielną inicjatywą dzieci była też organizacja zajęć w tzw. kącikach tematycznych, grabienie liści. Dzieci najmłodsze samodzielnie decydowały o sposobie malowania (kredki lub farbki), proponowały włączenie muzyki i tańczyły do odtwarzanej muzyki. Zdaniem dyrektora przedszkole stwarza warunki do podejmowania różnorodnych aktywności (np. Smarowany Wtorek wymagał przeorganizowania pracy), dba o pomoce, monitoruje co jest potrzebne. Podczas pobytu w placówce zauważono, że w holu przedszkola wyeksponowane są dyplomy, puchary potwierdzające osiągnięcia dzieci w konkursach teatralnych, plastycznych, sportowych, akcjach charytatywnych (np. zbierania plastikowych nakrętek, karmy do schroniska dla zwierząt). Natomiast w salach przedszkolnych, w szatni, na klatce schodowej znajdują się prace wykonane przez dzieci podczas zajęć w przedszkolu, a ekspozycje prac są systematycznie zmieniane. Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie działania dzieci podejmują z własnej inicjatywy? (8279) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 wchodzą w role Cytaty dzieci są twórcze wchodzą w role, bawią się np. w dom dzieci w grupie ustalają role, np. w teatrzyku kąciki tematyczne bawią się w dom, lekarza, sklep, itd. 2 używają w zabawie rekwizytów w czasie zajęć proszą o nowe rekwizyty do zabawy 3 pomagają młodszym dzieciom dzieci z własnej inicjatywy pomagają młodszym dzieciom 4 zapraszają do zabawy dorosłych same inicjują zabawy w teatrzyk, zapraszają do zabawy nawet rodziców 33/95

34 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy dzieci podejmują w przedszkolu jakieś działania z własnej inicjatywy? Jakie to są działania? Jaka była rola nauczycieli lub innych pracowników przedszkola w ich uruchomieniu? (8285) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.2 Numer Treść odpowiedzi 1 wchodzenie w role Cytaty ja mam codziennie takie przykłady dzieci szykują na niby dla mnie kawę, ciasteczka, częstują nimi jest to zabawa 2 wybierają rekwizyty, zabawki, pomoce do zabawy i zajęć dzieci same brały warzywa, do zabawy, do zajęć jak jesteśmy na dworze, to dzieci "pieką babki i częstują" nas 3 pomoc młodszym dzieciom starszaki pomagają młodszym na przykład przy ubieraniu 4 pomoc starszym pomagały mi zbierać liście, pozbierały same, przenosiły pomagają nam z własnej inicjatywy Dzieci uczestniczą w działaniach na rzecz społeczności lokalnej. Wychowankowie przedszkola uczestniczą w działaniach na rzecz środowiska lokalnego, które głównie mają charakter charytatywny. Zdaniem dyrektora wszystkie dzieci uczestniczą w akcjach charytatywnych dla fundacji Mam marzenie i Zdążyć z Pomocą, w sprzedaży cebulek żonkili i działaniach w celu pozyskania środków finansowych na rzecz Hospicjum, Schroniska dla zwierząt (zbiórka karmy), w akcji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy i festynach miejskich. Działania na rzecz społeczności lokalnej dostrzegają również rodzice (tab.1) i partnerzy placówki (tab.2). Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jakich działaniach w środowisku lokalnym uczestniczyły Państwa dzieci? (8277) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 prezentacje umiejętności artystycznych Konkurs teatrzyków w teatrze Osterwy 2 spotkania ze środowiskiem lokalnym Byli gościnnie u wojewody, ale w przedszkolu też ktoś z władz był 3 pomoc dla zwierząt Schronisko 34/95

35 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy dzieci z przedszkola uczestniczą w jakichś działaniach na rzecz społeczności lokalnej? Jakie to są działania? (8283) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.2 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 prezentacja umiejętności artystycznych przedszkolaki przyszły do szkoły z teatrzykami 2 udział w imprezach miejskich przedszkole wspólnie innymi przedszkolami organizowało happenningi 3 pomoc na rzecz innych z hospicjum pola nadziei, 4 działania ekologiczne sprzątanie świata przedszkole zawsze się włącza 5 współpraca z innymi przedszkolami współpraca z innymi przedszkolami Wymaganie: Respektowane są normy społeczne. Poziom spełnienia wymagania: B Relacje między wszystkimi członkami społeczności przedszkolnej są przyjazne i opierają się na wzajemnym zrozumieniu i poważaniu. Dzieci lubią swoje panie, koleżanki i kolegów. Przedszkole dba również o bezpieczeństwo pobytu swoich wychowanków poprzez zapewnienie odpowiednich warunków lokalowych i wyposażenia oraz przestrzeganie procedur spacerów, wycieczek, przyprowadzania i odbioru dzieci. Nauczyciele troszczą się o fizyczne i emocjonalne bezpieczeństwo dzieci. Dobra atmosfera panująca w przedszkolu i dbałość o zapewnienie wychowankom jak najlepszych warunków pobytu w placówce powodują, że dzieci i rodzice mają poczucie określa działania bezpieczeństwa. W przedszkolu funkcjonuje system oddziaływań wychowawczych, który wzmacniające pozytywne zachowania dzieci oraz eliminujące zagrożenia. Podejmowane działania są różnorodne i konsekwentnie realizowane. Dzieci w przedszkolu uczy się przestrzegania przyjętych zasad. Zachęca się je również do podejmowania decyzji dotyczących rodzaju zabawy i sposobu pracy, wskazując na skutki dokonanych wyborów. Dzieci wiedzą jak powinny się zachowywać. Ich zachowania w przedszkolu są w zdecydowanej większości zgodne z ustalonymi zasadami. Dzieci wykazują również pełną samodzielność w relacjach społecznych i podejmowaniu inicjatyw w przedszkolu. Działania wychowawcze realizowane w przedszkolu są monitorowane, co umożliwia dokładniejsze poznanie potrzeb dzieci i dokonywanie niezbędnych modyfikacji. Prowadzona jest również analiza działań wychowawczych, która odbywa się przede wszystkim poprzez rozmowy z rodzicami. Rodzice wiedzą jak przebiega praca wychowawcza w grupie przedszkolnej i dyskutują na ten temat z nauczycielem, natomiast ich zaangażowanie w analizę działań wychowawczych jest raczej niewielkie. W ocenie rodziców działania wychowawcze realizowane w przedszkolu są skuteczne. 35/95

36 Relacje między wszystkimi członkami przedszkolnej społeczności są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Dzieci w przedszkolu czują się bezpiecznie. Relacje między wszystkimi członkami społeczności przedszkolnej są przyjazne i opierają się na wzajemnym zrozumieniu i poważaniu. Dzieci lubią swoje panie, koleżanki i kolegów. Przedszkole dba również o bezpieczeństwo pobytu swoich wychowanków poprzez zapewnienie przestrzeganie odpowiednich procedur spacerów, warunków wycieczek, lokalowych i wyposażenia przyprowadzania i odbioru oraz dzieci. Nauczyciele troszczą się o fizyczne i emocjonalne bezpieczeństwo dzieci. Dobra atmosfera panująca w przedszkolu warunków pobytu i dbałość w placówce o zapewnienie powodują, wychowankom że dzieci i rodzice jak najlepszych mają poczucie bezpieczeństwa. Relacje między rodzicami a nauczycielami są dobre. Zdaniem dyrektora opierają się one na wzajemnym szacunku, partnerstwie, życzliwości i zaufaniu. Rodzice dodali, że ich kontakty z nauczycielami są częste, otwarte, polegają na wymianie doświadczeń i konsultacji. Natomiast swoje relacje z innymi rodzicami oceniają jako przyjazne (tab.1). Dyrektor uważa, że relacje miedzy pracownikami oraz między dyrektorem a pracownikami są dobre. Stosowane są zasady demokracji z elementami autokracji, wszyscy traktowani są równo, choć mają różne kompetencje.dzieci dobrze funkcjonują w grupie, podobają im się wspólne działania i zabawy (tab.2). Zdaniem rodziców dzieci bardzo się lubią i są wobec siebie przyjazne (tab.3). Według dyrektora dzieci, będąc częścią grupy i obserwując zachowania innych, ustalają pewne granice i bariery zachowania. Zapewnia to dobre relacje między dziećmi. Nie zaobserwowano zachowań agresywnych. Bardzo dobre są również kontakty nauczycieli i dzieci (tab.4 i tab.5). Podczas pobytu w placówce i prowadzonych obserwacji stwierdzono, że pomieszczenia, sale grup są czyste, przestronne, zadbane i bezpieczne. Plac zabaw zajmuje bardzo duży teren, co umożliwia prowadzenie zajęć i zabawę we wszystkich grupach równocześnie. Wyposażenie placu zabaw jest w dobrym stanie technicznym. Jak powiedzieli pracownicy niepedagogiczni w przedszkolu nie ma miejsc niebezpiecznych, dziecko nigdy nie pozostaje samo, bez opieki osób dorosłych. W placówce dba się o bezpieczeństwo dzieci (tab.6). Nauczyciele podczas zajęć i całego pobytu w przedszkolu starają się zapewnić wychowankom fizyczne i emocjonalne poczucie bezpieczeństwa (rys.1 i rys.2). Podczas zajęć zaobserwowano, że nauczyciele dbali o fizyczne i emocjonalne bezpieczeństwo wszystkich dzieci. Pracownicy niepedagogiczni (tab.7) i rodzice (rys.3) uważają, że dzieci czują się w przedszkolu bezpiecznie. 36/95

37 Rys.1 Rys.2 37/95

38 Rys.3 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jak opisaliby Państwo Wasze relacje z: Innymi rodzicami Pracownikami przedszkola? (8493) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 dobre, przyjacielskie Cytaty Przedszkole organizując różne imprezy umożliwia nam spotkania i poznania się W tym roku np. spędziliśmy wczasy z rodzicami przyjaciela syna z grupy Wciąganie dzieci i rodziców w zajęcia poza przedszkolne Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Co lubicie w zachowaniach innych dzieci w przedszkolu? (8223) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.2 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 wspólne zabawy bawić się z Amelią, bawić się z Marysią 2 wspólne działania jak ze mną kolega temperuje jak justynka ze mną sprząta 38/95

39 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Na jakich zasadach opierają się relacje pomiędzy dziećmi w przedszkolu? (8494) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.3 Numer Treść odpowiedzi 1 przyjacielskie Cytaty Dzieci się uwielbiają i lubią ze sobą spędzać czas Nasze córki wyszły z inicjatywą, aby spędzać wspólnie noce 2 przyjazne Potrafią sobie nawzajem pomagać np. w ubieraniu Młodsza córka jak poszła do przedszkola, to tłumaczyła innym płaczącym dzieciom "nie płacz mama przyjdzie" Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób scharakteryzowaliby Państwo relacje pomiędzy nauczycielami a dziećmi? (8381) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.4 Numer Treść odpowiedzi 1 dobre Cytaty w najstarszej grupie relacje są dobre, zawsze są uśmiechnięci, rozmawiają, 2 partnerskie są to raczej partnerskie stosunki 3 przyjazne dzieci czują się bezpiecznie, wiedzą, że mogą liczyć na panią, o wszystko poprosić Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Co lubicie w zachowaniu pań nauczycielek, pracujących w przedszkolu? (8222) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.5 Numer Treść odpowiedzi 1 prowadzenie zajęć w grupie Cytaty bo są fajne jak nas pani uczy jak chodzimy na salę gimnastyczną 2 wspólne wycieczki jak pani wychodzi z nami na dwór jak pani z nami wychodzi na wycieczkę 3 wspólne zabawy i działania że pani nam na coś pozwala jak pani z nami maluje 4 przygotowywanie posiłków bo panie gotują nam śniadania 39/95

40 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób w przedszkolu dba się o bezpieczeństwo dzieci? (2849) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.6 Numer Treść odpowiedzi 1 Cytaty zabezpieczenie terenu przedszkola przedszkole jest zamykane, ogrodzone, monitorowane, nikt obcy nie może wejść 2 przestrzeganie zasad odbierania dzieci dziecka samego nie można odebrać Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jak Państwo myślą, czy dzieci czują się w przedszkolu bezpiecznie? Na czym opierają Państwo swoją opinię - proszę podać kilka przykładów. (2846) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.7 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 teren przedszkola jest zabezpieczony brama do przedszkola i drzwi są zamykane po godzinie 8 2 przestrzeganie zasad odbioru dzieci nikt nie odbierze dziecka poza rodzicami lub upoważnionymi osobami zawsze jesteśmy we dwie w Sali i widzimy wszystkie dzieci 3 zapewnienie bezpieczeństwa podczas wycieczek kiedy wyjeżdżają na wycieczkę sprawdza się autokar, 4 dzieci okazują zaufanie do nauczycielek -kiedy rano przychodzą, przytulają się do nas, do pani, Dzieci wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje. Dzieci wiedzą jak powinny się zachowywać. Ich zachowania w przedszkolu są w zdecydowanej większości zgodne z ustalonymi zasadami. Dzieci potrafią powiedzieć jak powinien zachowywać się przedszkolak. Wiedzą, że nie wolno nikomu robić krzywdy, trzeba szanować innych i dbać o bezpieczeństwo i porządek (tab.1). Dostrzegają, że kiedy są grzeczni, pani jest zadowolona, jest przyjemna atmosfera w grupie, otrzymują pochwały i nagrody. Jednak część rodziców uważa, że dzieci w przedszkolu nie są jasno informowane o tym, jakich zasad postępowania należy przestrzegać (rys.1). Zdaniem pracowników niepedagogicznych dzieci starają się przestrzegać wspólnie ustalonych kodeksów grupy (tab.2). Podczas obserwacji zajęć i swobodnych zabaw przedszkolaków zauważono, że dzieci potrafią wysłuchać instrukcji do zdania lub zabawy, umieją bawić się wspólnie i pomagają sobie nawzajem. W zdecydowanej większości przestrzegają ustalonych zasad i zachowują się zgodnie z ogólnymi normami społecznymi. Jedynie w niektórych sytuacjach pojedyncze dzieci potrzebowały nieco więcej czasu, aby się wyciszyć. 40/95

41 Rys.1 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy wiecie, jak należy się zachowywać? Jak powinien zachowywać się każdy przedszkolak? (co wolno, a czego nie wolno robić) (8330) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 nie stosować agresji Cytaty Nie wolno się bić, szarpać za włosy, popychać, biegać, Jeżeli ktoś zrobi komuś krzywdę trzeba powiedzieć pani i potem przepraszamy nie wolno zabierać i niszczyć zabawek 2 zachowywać się bezpiecznie wieszać się na trzepaku, przynosić herofaktorów bo mają ostre części, Nie można głaskać nieznanych zwierząt 3 szanować mienie przedszkola nie można niszczyć zabawek, 4 dbać o porządek Zostawiać nieposprzątanych zabawek 5 szanować innych nie wolno przeszkadzać pani nie można śmiać się z innych nie wolno przerywać jak ktoś mówi 41/95

42 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy dzieci potrafią zachować się zgodnie z zasadami jakie są im przekazywane? Proszę o uzasadnienie. (8384) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.2 Numer Treść odpowiedzi 1 w grupach są kodeksy zachowania Cytaty mają w grupach zawieszone kodeksy i wiedzą co wolno, co nie wolno dzieci razem z paniami ustalały zasady, podpisywały się "rączką" 2 stosują zasady kultury bycia zawsze mówią "dzień dobry", chociaż mnie słabo znają, bo mnie rzadko widują 3 nie stosują agresji 4 uczą się mówić o swoich odczuciach ie ma takich sytuacji, żeby jedno dziecko "rzuciło się na drugie" uczą się mówić sobie czego nie lubią, jak się nie zachowywać Podejmuje się działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. W przedszkolu funkcjonuje system oddziaływań wychowawczych, który określa działania wzmacniające pozytywne zachowania dzieci oraz eliminujące zagrożenia. Podejmowane działania są różnorodne i konsekwentnie realizowane. Jak stwierdzają dyrektor, rodzice, pracownicy i nauczyciele, w przedszkolu uczy się dzieci jakich zasad należy przestrzegać. Służą temu głównie kodeksy grup i rozmowy z dziećmi i rodzicami na temat właściwych zachowań. Według rodziców podejmuje się w tym celu wiele działań (tab.1). Podobnego zdania są pracownicy niepedagogiczni (tab.2). Nauczyciele podali przykłady działań, jakie podejmują, aby wzmacniać dobre zachowania (rys.1) i eliminować zachowania niepożądane wychowawczo (rys.2). Podczas obserwacji zajęć nauczyciele zawsze reagowali na niewłaściwe zachowania dzieci i wzmacniali zachowania pożądane. 42/95

43 Rys.1 Rys.2 43/95

44 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób w przedszkolu dba się oto, żeby dzieci zachowywały się w oczekiwany (zgodny z normami) sposób? (2862) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 kodeks grupy Cytaty Kodeks zasad tworzony Każda grupa ma wypracowany swój własny sposób 2 rozmowy indywidualne z dzieckiem panie indywidualnie rozmawiają i tłumaczą 3 nagrody (np. "buźki") Wprowadzono u nas system buziek 4 krótka izolacja ("pomidorek") System pomidorka jeśli robi coś źle to siedzi na pomidorku 5 rozmowy z rodzicami (pochwały i uwagi do zachowania, panie przy odbieraniu informują i o dobrych ustalanie wspólnych zasad postępowania) zachowaniach i o tych złych, Inaczej dziecko może się zachowywać w grupie, a jeszcze inaczej w domu i rozmowy nauczycielki z dziećmi i rodzicami umożliwiają przekazywanie wzajemnie informacji i ustalania zasad 6 bajkoterapia w młodszej grupie stosowana jest bajkoterapia 7 scenki dramowe pani przygotowuje inscenizację o pewnych sytuacjach które zaszły, aby pokazać jak to wygląda z boku i żeby dzieci same zastanowiły się co było dobrze, a co źle 8 realizacja programu "Przyjaciele Zippiego" Wprowadzony został program Zippiego, każde dziecko dostawało do opieki Zippiego, Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Co robi się w przedszkolu, aby eliminować niewłaściwe zachowania? W jaki sposób wzmacnia się właściwe? Czy Państwo jesteście włączani w te działania? Jeśli tak, to w jaki sposób? (2869) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.2 Numer Treść odpowiedzi 1 rozmowy indywidualne i z grupą Cytaty są rozmowy na temat właściwego zachowania, tłumaczy się dzieciom nauczyciel tłumaczy dziecko co zrobiło źle 2 zwracanie uwagi na niewłaściwe zachowanie 3 pochwały my też pomagamy nauczycielom, zwracamy uwagę kto źle się zachowuje przede wszystkim chwali się chwali się dzieci i w grupie, i do rodziców, do dziadków 4 nagrody są znaczki buźki panie mają różne gadżety, nagrody, na koniec dnia wszyscy mają jakieś nagrody 44/95

45 W przedszkolu kształtuje się postawę odpowiedzialności dzieci za działania własne i działania podejmowane w grupie. Dzieci w przedszkolu uczy się przestrzegania przyjętych zasad. Zachęca się je również do podejmowania decyzji dotyczących rodzaju zabawy i sposobu pracy, wskazując na skutki dokonanych wyborów. W przedszkolu dzieci uczą się jakich zasad należy przestrzegać. Zdaniem nauczycieli podejmują oni różne działania, aby wychowankowie wiedzieli jakie postawy są pożądane (rys.1). Wszyscy nauczyciele stwierdzają, że pozwalają dzieciom samodzielnie wybierać zabawy i sposób pracy podczas zajęć w grupie. Na wszystkich obserwowanych zajęciach dzieci dokonywały np. wyboru postaci uczestniczących w teatrzyku, wybierały rodzaj zabawy (w kącikach zabaw i na placu zabaw), podejmowały decyzję o sposobie wykonania zadania (jak należy przykleić obrazki na kartce, w jaki sposób posegregować przedmioty), samodzielnie decydowały o sposobie malowani (kredką czy farbką). Dzieci mają poczucie możliwości wyboru każdej zabawy, w którą chcą się bawić. Wiedzą równocześnie, że nie wolno w sali wybierać berka i biegania. Rys.1 45/95

46 Podejmowane działania wychowawcze są monitorowane i modyfikowane w razie potrzeb. Działania wychowawcze realizowane w przedszkolu są monitorowane. Umożliwia to lepszą znajomość potrzeb dzieci i dokonywanie niezbędnych modyfikacji prowadzonych działań. Z wyjaśnień dyrektora wiadomo, że monitoring działań wychowawczych prowadzony jest przede wszystkim poprzez obserwacje dzieci w różnych sytuacjach edukacyjnych, np. wyjść, wycieczek, spotkań w przedszkolu. Obserwacje dokumentowane są w specjalnych zeszytach, diagnozach i kartach obserwacji pedagogicznych. Zdaniem dyrektora w wyniku monitoringu stwierdzono, że najważniejszą potrzebą jest niwelowanie konfliktów w grupie i radzenie sobie z emocjami. W związku z tym w jednej z grup wprowadzono do realizacji program Przyjaciele Zippiego. Nauczyciele podali również inne przykłady modyfikacji działań wychowawczych (tab.1). Jak dodał dyrektor, monitoring realizacji programu Przyjaciele Zippiego prowadził do wniosków, w wyniku których opracowano Program Korygowania Zachowań wprowadzający elementy ruchowe rozładowujące napięcia. Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy zaistniała potrzeba modyfikowania działań wychowawczych w odniesieniu do rozpoznanych potrzeb? Jeśli tak, prosimy o podanie przykładu. (8399) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 Cytaty modyfikacje i wprowadzanie nowych programów po weszłyśmy z koleżanką do grupy, w której było dużo rozpoznaniu problemu agresji w grupie agresji, było dużo przypadków trudnych, z pomocą psychologa udało się nam wyciszyć, ale przepracowałyśmy kilka programów 2 wprowadzenie projektu działań w innych grupach zaproponowałam działania za pomocą projektu, który pomaga rozładowywać emocje z pomocą ruchu 3 wprowadzenie nowego programu działań dzieci bardzo się angażują do różnych prac i pomyślałyśmy, że dobrym pomysłem będzie KUCHCIKOWO, w którym mogą rozwijać się w samodzielności 46/95

47 W przedszkolu, wspólnie z rodzicami, analizuje się podejmowane działania wychowawcze, w tym mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. Ocenia się ich skuteczność oraz modyfikuje w razie potrzeb. Analiza działań wychowawczych podejmowanych przez przedszkole odbywa się przede wszystkim poprzez rozmowy z rodzicami. Rodzice wiedzą jak przebiega praca wychowawcza w grupie przedszkolnej i dyskutują na ten temat z nauczycielem. W ocenie rodziców działania wychowawcze realizowane w przedszkolu są skuteczne. Dyrektor i nauczyciele podkreślają, że rodzice włączani są do aktywnego udziału w działaniach wychowawczych przedszkola i ich oceny (tab.1 i tab.2). Rodzice uważają, że w szczególności bieżące rozmowy na temat zachowań i emocji dzieci oraz informowanie o zasadach zachowania w grupie wskazują im jaka jest skuteczność działań wychowawczych (tab.3). Zaangażowanie rodziców w analizę działań wychowawczych przedszkola jest raczej niewielkie. W opinii rodziców działania wychowawcze realizowane w przedszkolu przynoszą oczekiwane efekty, więc nie widzą powodu do wprowadzania zmian. 47/95

48 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób rodzice są włączani do analizy, oceny i modyfikacji działań wychowawczych mających na celu eliminowanie zagrożeń i wzmacnianie właściwych zachowań? (8367) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 Cytaty zaangażowanie rodziców do realizacji programu program Przyjaciele Zippiego polega nie tylko na pracy z "Przyjaciele Zippiego" dziećmi, ale i z rodzicami, rodzice dostają od nas pomoc i wiedzą jak rozmawiać z dzieckiem, rodzicom się to spodobało, rodzice się otworzyli dzieci nauczyły się wyrażać swoje uczucia w programie Przyjaciele Zippiego jest część pracy z rodzicami rodzice wiedzą nad czym my pracujemy, współpracują z nami 2 rozmowy z rodzicami o zachowaniach i uczuciach dzieci rodzice zauważyli, że dzieci nauczyły się mówić o swoich uczuciach, o smutkach, mieliśmy taką trudną sytuację, staraliśmy się pomóc dzieciom, rodzicom, rozmawialiśmy, dzięki temu udało się pomóc dzieciom mamy godziny konsultacyjne, kiedy możemy spokojnie porozmawiać z rodzicami 3 współpraca z rodzicami przy realizacji podstawy my realizujemy podstawę programową, rodzice orientują programowej się w głównych założeniach i rodzice pytają co można zmienić, przychodzą i pytają jak mogą w domu pracować z dziećmi 4 ustalanie z rodzicami wspólnych zasad postępowania -mamy odpowiednie warunki do indywidualnych rozmów z rodzicami, np. ustalamy wspólne zasady postępowania, nagradzania dzieci, stosujemy wspólny kodeks ustaliliśmy, że nasz kodeks jest stosowany jest również w domu 48/95

49 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Proszę podać przykłady wspólnej pracy z rodzicami nad analizą działań wychowawczych. (8415) Tab.2 Numer Analiza 1 Cytaty indywidualne omawianie wyników diagnozy i obserwacji dzieci, plany współpracy z rodzicami, prelekcja na temat,, Miejmy odwagę wychowywać," uczestnictwo rodziców podczas dalszych wycieczek z dziećmi, kontakty indywidualne - podjęcie wspólnych działań, zajęcia otwarte- sposoby aktywnego spędzania czasu dziecka z rodzicem (wykonanie stroików świątecznych, bombek, dzwonków, kartek świątecznych, pieczenie babeczek, zajęcia adaptacyjne, noc w przedszkolu dzieci i rodziców i nauczycielek, pikniki z okazji Dnia Rodziny, czytanie dzieciom bajek wypożyczonych przez nie w bibliotece i inne oraz wspólna zabawa) Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy rozmawiali Państwo z nauczycielami na temat skuteczności działań wychowawczych prowadzonych w przedszkolu (dotyczących eliminowania zagrożeń i wzmacniania właściwych zachowań)? (8362) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.3 Numer Treść odpowiedzi 1 Cytaty bieżące rozmowy na temat zachowań i wyrażania emocji Jest to na bieżąco Na pewno są skuteczne, bo widzę dzieci różnice, jak było przed a jak było po Mój syn, który miał problemy z wyrażaniem i mówieniem o swoich emocji, a teraz widzę ze to przynosi zmianę 2 informowanie rodziców o zasadach zachowania w grupie U nas dzieci dostają wesołe buźki za dobre zachowanie i zebranie takich dwóch znaczków pozwala na przyniesienie zabawek w piątek, ale jeśli mają smutne znaczki ze smutną buźką za niewłaściwe zachowanie, to nie mogą tego zrobić i pracują, aby to zmienić 49/95

50 Dzieci wykazują się odpowiedzialnością w działaniu i relacjach społecznych. Dzieci wykazują pełną samodzielność w relacjach społecznych i podejmowaniu działań w przedszkolu. Podczas obserwowanych zajęć miały możliwość wykorzystania pełnego zakresu samodzielności. Były zdecydowanie samodzielne w zabawie, w wyborze sposobu, w jaki będą pracowały i odpoczywały oraz w doborze koleżanek i kolegów do zabawy. Dzieci miały też możliwość sprawowania opieki i pomocy w przedszkolu (tab.1). Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy opiekowaliście się czymś (rośliną, zwierzątkiem) w przedszkolu? Komu ostatnio pomagaliście? (8332) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 opieka nad roślinkami Opiekujemy się roślinkami sadzimy, a później 2 opieka nad "maluchami" podlewamy i obserwujemy jak rosną Opiekowaliśmy się Maluchami Wymaganie: Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Poziom spełnienia wymagania: B Nauczyciele systematycznie rozpoznają potrzeby rozwojowe dzieci - głównie poprzez obserwacje i rozmowy z rodzicami. Systemowo w przedszkolu przeprowadza się diagnozy osiągnięć i diagnozy logopedyczne. Wnioski wynikające z prowadzonego rozpoznania wykorzystywane są przez nauczycieli do stosowania odpowiednich metod i sposobów pracy z wychowankami. Dla dzieci o określonych potrzebach w przedszkolu realizowane są specjalistyczne zajęcia logopedyczne. Działania prowadzone przez przedszkole w zakresie zaspokajania potrzeb dzieci oraz wsparcie, jakie otrzymują w pokonywaniu trudności rozwojowych, rodzice uznają za wystarczające. Ich zdaniem daje to dzieciom poczucie wiary we własne możliwości. Ponadto przedszkole współpracuje z instytucjami, które zajmują się między innymi poradnictwem i pomocą dla dzieci. Działania podejmowane w ramach tej współpracy służą zaspokojeniu potrzeb dzieci oraz pomocy dla rodziców i nauczycieli w procesie wychowania i opieki nad dzieckiem. Wśród dzieci w przedszkolu nie występują przypadki dyskryminacji. Nauczyciele podejmują działania zapobiegające możliwości pojawienia się dyskryminacji. 50/95

51 W przedszkolu rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe oraz sytuację społeczną każdego dziecka. Nauczyciele systematycznie rozpoznają potrzeby rozwojowe dzieci - głównie poprzez obserwacje i rozmowy z rodzicami. Systemowo w przedszkolu przeprowadza się diagnozy osiągnięć i diagnozy logopedyczne. Z informacji uzyskanych od dyrektora i nauczycieli wiadomo, że rozpoznawanie potrzeb dotyczy każdego dziecka (tab.1). Potrzeby rozwojowe dzieci są różnorodne. Zdaniem dyrektora dzieci najczęściej wymagają wsparcia z powodu zaburzeń mowy i komunikacji. Dzieci te otrzymują w przedszkolu pomoc logopedyczna, a niektórzy rodzice zostali poproszeni o skorzystanie z pomocy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w zakresie badań lub terapii. W opinii rodziców rozpoznanie potrzeb ich dzieci jest dość systematyczne (rys.1). Rys.1 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób rozpoznają Państwo potrzeby i możliwości dzieci? Jakie są najważniejsze potrzeby rozwojowe dzieci? (2999) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 obserwacje Cytaty każde dziecko jest wielką indywidualnością, każda z nas stara się zaobserwować czego najbardziej dzieciom brakuje, 2 rozmowy z rodzicami czasami rodzice sami mówią i proszą o specjalną opiekę nad dziećmi 51/95

52 Informacje z przeprowadzonego rozpoznania są wykorzystywane w realizacji działań edukacyjnych. Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci niepełnosprawnych oraz zajęcia specjalistyczne są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego dziecka. Wnioski wynikające z prowadzonego rozpoznania potrzeb dzieci wykorzystywane są przez nauczycieli do stosowania odpowiednich metod i sposobów pracy z wychowankami. Dla dzieci o rozpoznanych potrzebach w przedszkolu realizowane są specjalistyczne zajęcia logopedyczne. Działania prowadzone przez przedszkole w zakresie zaspokajania potrzeb dzieci rodzice uznają za wystarczające. Na skutek rozpoznania potrzeb dzieci w pracy przedszkola wprowadza się zmiany, dzięki którym, zdaniem nauczycieli, dzieci mogą się lepiej rozwijać (tab.1). Wyniki rozpoznania potrzeb dzieci wpływają również na sposób pracy wszystkich nauczycieli (tab.2). Podczas zajęć nauczyciele podejmują działania na podstawie wcześniejszego poznania potrzeb i możliwości dzieci (tab.3). Według dyrektora i nauczycieli w przedszkolu prowadzone są specjalistyczne zajęcia logopedyczne, adekwatne do rozpoznanych potrzeb dzieci. Rodzice sądzą, że w przedszkolu pracuje się z dzieckiem uwzględniając jego indywidualne możliwości i potrzeby (rys.1). Zdaniem około połowy badanych rodziców w przedszkolu nie brakuje zajęć dostosowanych do potrzeb ich dzieci (rys.2). Według rodziców nauczyciele w pracy z dziećmi wykazują przemyślane i zorganizowane podejście. Poszukują, we współpracy z rodzicami, rozwiązań, które zaspokoją potrzeby każdego dziecka, nie naruszając przy tym dobra pozostałych dzieci w grupie (tab.4). Rys.1 52/95

53 Rys.2 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie wnioski płyną z prowadzonego przez Państwa rozpoznawania potrzeb, możliwości dzieci dla Państwa pracy z nimi? Jak te wnioski wykorzystuja Państwo (dobór metod, aktywności, itp.)? (8511) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 zmiana rozkładu dnia, zaspokajanie potrzeb fizjologicznych, podstawowych 2 projekty rozwijające sprawność ruchową wdrożyliśmy projekty rozwijające sprawność ruchową 3 więcej czynności wykonywanych samodzielnie więcej czynności wykonywanych samodzielnie przez dzieci 4 możliwość pisania są dzieci, które mają naturalną potrzebę pisania, poznania liter nie zabraniamy im znajomości literek Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: [jeśli tak] Proszę opisać w jaki sposób. (3002) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.2 Numer Treść odpowiedzi 1 prośba o konsultację ze specjalistą Cytaty -Najczęściej jest to prośba do rodzica o konsultację dziecka ze specjalistą ( decyduje rodzic ) 2 prelekcje dla rodziców prelekcje dla rodziców na terenie przedszkola 3 informacja o dziecku na prośbę rodzica przedstawienie informacji o dziecku na prośbę rodzica 53/95

54 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Które z prowadzonych przez Pana/ią działań na zajęciach wynikają z wcześniejszego rozpoznania potrzeb i możliwości dzieci? Proszę podać przykłady. (8210) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 4 Tab.3 Numer Treść odpowiedzi 1 przydzielanie zadań o różnym stopniu trudności Cytaty podczas indywidualnych zajęć dzieci otrzymywały zadania o trzech różnych stopniach trudności. 2 działania konstrukcyjne 3 model pracy z dzieckiem z niedosłuchem działania konstrukcyjne - tworzenie i komponowanie deseru według własnego wyobrażenia, Pracuję w tej grupie od trzech tygodni. J. ma aparat słuchowy i z nią trzeba inaczej pracować wypracowałam sobie model - J. siedzi naprzeciwko mnie, a podczas wycieczki chodzi koło nas, kiedy do niej się zwracam to mówię wolniej. 4 model pracy z dzieckiem wymagającym szczególnej uwagi Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy w przedszkolu nauczyciele traktują Państwa dzieci w sposób uwzględniający ich potrzeby i możliwości? Jak to się przejawia? Proszę podać przykłady. (8202) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.4 Numer Treść odpowiedzi 1 tak Cytaty Tak Każda z nas wybierając przedszkole zwraca uwagę na zaspokajanie potrzeb dzieci Każda pani zwraca uwagę na dzieci, ale nie zawsze jest to głaskanie po główce. Na 1 -szym zebraniu pani powiedziała, żebyśmy nie byli zdziwieni, że "ja nie nosze dzieci jak płaczą", bo musi opiekować się innymi dziećmi Podejście do dzieci jest przemyślane i zorganizowane To jest bardzo dobre, bo rodzic widząc taka sytuację nie będąc poinformowanym może czuć się źle Jako matka jednostki płaczącej dawałam dziecko do innego przedszkola, ale kiedy trafił do tego przedszkola, pani znalazła sposób podarowała mu klucz do spiżarni i powiedziała, że może klucz wziąć, ale musi jutro odnieść, bo dzieci nie będą miały co jeść i syn rano wstał i bez problemu poszedł do przedszkola. Syn nie rozróżniał podstawowych kolorów, trwało to długo, ale w końcu załapał, ale efekt był dzięki współpracy z nauczycielką Został wprowadzony też specjalny but do wiązania 54/95

55 Przedszkole współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc dzieciom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną. Przedszkole współpracuje z instytucjami, które zajmują się między innymi poradnictwem i pomocą dla dzieci. Działania podejmowane w ramach tej współpracy służą zaspokojeniu potrzeb dzieci oraz pomocy dla rodziców i nauczycieli w procesie wychowania i opieki nad dzieckiem. Jak stwierdzają nauczyciele i dyrektor przedszkole współpracuje w zakresie pomocy i poradnictwa dla dzieci głównie z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną. Ponadto, według nauczycieli, ważna jest tu współpraca z Wojewódzkim Ośrodkiem Metodycznym. Dyrektor wymienia jeszcze Gminne Centrum Pomocy Rodzinie w Gorzowie Wlkp., Polskim Związkiem Głuchych i służbą zdrowia. Współpraca z tymi instytucjami polega na udzielaniu profesjonalnej pomocy dzieciom, ich rodzicom i nauczycielom (tab.1). W opinii nauczycieli i dyrektora oferta Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w zakresie badań nie zaspokaja potrzeb dzieci. Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Na czym ta współpraca polega? Czy Pana/i zdaniem jest adekwatna do potrzeb dzieci? Proszę uzasadnić. (8207) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 prelekcje specjalistów prelekcje dla rodziców i nauczycieli 2 godziny konsultacyjne w poradni dla rodziców i godziny konsultacyjne w poradni dla rodziców i nauczycieli nauczycieli - nie jest adekwatne: długi termin oczekiwania na wizytę u specjalisty 3 szkolenia, warsztaty, kursy szkolenia, warsztaty, kursy przygotowujące do pracy z dzieckiem W przedszkolu są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność przedszkola. Wśród dzieci w przedszkolu nie występują przypadki dyskryminacji. Nauczyciele podejmują działania zapobiegające możliwości pojawienia się dyskryminacji. W opinii wszystkich respondentów, tj. rodziców, nauczycieli i dyrektora w przedszkolu nie ma zjawiska dyskryminacji. Nauczyciele starają się uczyć dzieci tolerancji i zrozumienia dla inności. W każdej sytuacji, kiedy dziecko wyróżnia się od innych dzieci w grupie, np. nie mówi, nie uczęszcza na religię, słabo słyszy nauczyciel wyjaśnia jak należy się zachowywać, aby nikogo nie skrzywdzić (tab.1). Zdecydowana większość rodziców uważa, że w przedszkolu nie brakuje żadnych działań (tab.2). 55/95

56 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy dostrzegają Państwo w tym przedszkolu jakieś przypadki dyskryminacji wśród dzieci? Jakiego rodzaju (na bazie zamożności, pochodzenia, płci, innej, jakiej?) Jeśli tak, to czy podejmuje się w tym przedszkolu jakieś zorganizowane działania (zajęcia, projekty, itd.), mające na celu zmianę tej sytuacji? Proszę wymienić te działania. (8198) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 1 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 nie ma problemu z dyskryminacją Cytaty zdarzają się dzieci, których rodzice są innej wiary i uroczystości związane z tradycja katolicką wywoływały różne emocje rodziców (rodzice nie umieli się pogodzić w sprawach wiary) uczulamy dzieci, że nie jest ważne ubranko, a trzeba lubić się nawzajem, ktoś może być naszym dobrym kolegą bez względu na to jak wygląda mamy dziewczynkę z niedosłuchem, ale dzieci pomagają jej w rozwoju, nie dyskryminują, wiedzą, że ma kłopoty ze słuchem, więc trzeba to brać pod uwagę mam dziewczynkę, która nie mówi, tylko komunikuje się za pomocą ruchu pokazuje, więc wytłumaczyłam dzieciom, że nie wolno jej robić krzywdy kiedy było dziecko z porażeniem mózgowym było wiele rozmów, była bajka terapeutyczna, dzieci bardzo pomagały, dbały, aby się nie stała krzywda słabszemu dziecku kiedy tylko przypuszczamy, że coś może się wydarzyć działamy na wyrost, są działania charytatywne i one uczą pomagania innym zbieramy nakrętki dla chorych dzieci 56/95

57 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy jakichś działań Państwa zdaniem brakuje? Jeśli tak, proszę je wymienić. (8199) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 22 Tab.2 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 nie brakuje działań 2 brak spotkań ze specjalistami n/t porwań, molestowania regularnych spotkań z np. policją odnośnie porwań i dzieci molestowania dzieci dzieci powinny być edukowane przez osoby wyszkolone do tego typu spotkań 3 brak dodatkowych zajęć płatnych obecnie nie można mieć zajęć dodatkowych - płatnych, które były bardzo pożyteczne 4 brak aktualnych informacji na stronach internetowych słaba wymiana informacji rodzic/przedszkole, w przypadku dłuższej nieobecności dziecka w przedszkolu, brak informacji na stronach internetowych o np. zebraniach z rodzicami, akcjach, w których rodzice mogą się angażować 5 brak indywidualnego podejścia do dziecka bardziej indywidualnego podejścia do dziecka w celu wskazania talentów dziecka i możliwości ich rozwoju poprzez pracę w domu z rodzicami W opinii rodziców wsparcie otrzymywane w przedszkolu odpowiada potrzebom ich dzieci. Rodzice uważają, że ich dzieci otrzymują w przedszkolu wystarczające wsparcie w pokonywaniu trudności rozwojowych, które jednocześnie daje poczucie wiary we własne możliwości. Wszyscy rodzice stwierdzili, że dziecko może liczyć w przedszkolu na pomoc w pokonywaniu trudności (rys.1). Zdecydowana większość rodziców jest zdania, że nauczyciele wierzą w możliwości dzieci i dają temu wyraz (rys.2). 57/95

58 Rys.1 Rys.2 Wymaganie: Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych 58/95

59 Poziom spełnienia wymagania: B Nauczyciele współpracują przy planowaniu, realizacji oraz analizie procesów edukacyjnych. Wspólnie opracowują plany pracy przedszkola, plany pracy wychowawczej i plany pracy miesięcznej, a w mniejszych zespołach przygotowują ewaluację wewnętrzną oraz opracowują grupowe i indywidualne programy wspomagania i rozwoju dzieci. W sytuacjach problemowych nauczyciele wspólnie podejmują próby ich rozwiązywania. Pojawiające się w przedszkolu problemy są diagnozowane i analizowane, a następnie planowane i realizowane są wspólnie odpowiednie działania. Aby sprostać powstającym problemom nauczyciele doskonalą swoje umiejętności wychowawcze i dydaktyczne poprzez uczestnictwo w wewnętrznych formach doskonalenia, na które zapraszani są specjaliści lub w szkoleniach zewnętrznych, które nie tylko wzbogacają warsztat pracy nauczyciela, ale podnoszą ich kwalifikacje, np. w zakresie terapii i nadają uprawnienia, np. do realizacji programu Przyjaciele Zippiego. W ramach dbałości o jakość świadczonych usług edukacyjnych placówki wszyscy nauczyciele prowadząc ewaluację własnej pracy i pracy przedszkola wspierają się wzajemnie. Dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem, poszukują odpowiedzi na pytania dotyczące problemów i uzdolnień dzieci, aby doskonalić metody pracy, dzięki którym można skutecznie niwelować deficyty oraz rozwijać zainteresowania swoich wychowanków. Nauczyciele pracują zespołowo i wspólnie planują przebieg procesów edukacyjnych i analizują efekty swojej pracy. Nauczyciele współpracują przy planowaniu, realizacji oraz analizie procesów edukacyjnych. Wspólnie opracowują plany pracy przedszkola, plany pracy wychowawczej i pracy miesięcznej, a w mniejszych zespołach przygotowują ewaluację wewnętrzną oraz opracowują karty indywidualnych potrzeb dziecka w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej. W przedszkolu funkcjonują dwa zespoły, tj. ds. ewaluacji oraz ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej. W zależności od zaistniałej potrzeby powoływane są także zespoły doraźne. Ze względu na fakt, iż grono jest nieliczne, większość działań w przedszkolu planowanych jest wspólnie, tj. opracowywany jest plan pracy przedszkola, plan współpracy ze środowiskiem oraz ewaluacja wewnętrzna. W grupach nauczycielki wspólnie przygotowują plany pracy wychowawczej i plany pracy miesięcznej. Według dyrektora i nauczycieli wspólnie planowane są spacery, wycieczki edukacyjne, np. do Ochli, spotkania z ciekawymi ludźmi, np. z polarnikiem oraz imprezy i uroczystości, np. z okazji Dnia Babci i Dziadka, Bal Karnawałowy, Mikołajki, Święto Dyniowe, Powitanie Wiosny, Pasowanie na Przedszkolaka. Przy okazji niektórych imprez, np. Mikołajek, nauczycielki wspólnie przygotowują teatrzyki (Królewna Śnieżka, Kozucha Kłamczucha, Kopciuszek, Złota kaczka). Według nauczycieli duże imprezy są planowane i realizowane wspólnie, choć zawsze są wskazane osoby odpowiedzialne. Są też imprezy, które przygotowywane są w grupach, ale ich efekty są prezentowane na wspólnych spotkaniach. W opinii nauczycieli współpraca w gronie jest właściwie ciągła, wymieniają się informacjami, materiałami i swoimi doświadczeniami. Jak stwierdziła dyrektor, pod koniec każdego półrocza 59/95

60 oraz po zakończeniu roku szkolnego nauczyciele piszą sprawozdania ze realizowanych działań, które poddawane są wspólnej analizie, a sporządzone na jej podstawie wnioski uwzględniane są w planowaniu dalszej pracy. Na bieżąco prowadzone są diagnozy pedagogiczne i na ich podstawie modyfikowane są plany pracy. W efekcie wspólnie prowadzonych analiz procesów edukacyjnych oraz ich efektów wspólnie z rodzicami podjęto decyzje dotyczące kontynuowania realizacji zaadaptowanego programu promującego zdrowie i odporność psychiczną małych dzieci Przyjaciele Zippiego, programu kulinarnego Kuchcikowo rozwijającego zainteresowania dzieci oraz projektu edukacyjnego Jesteśmy silni, sprawni i zdrowi. Podjęto również decyzję o realizacji programów własnych nauczycielek wykorzystujących elementy metody aktywnego słuchania muzyki według Batii Strauss Dziecko i jego możliwości muzyczne oraz programu twórczych warsztatów plastycznych - Mały Plastyk. Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy. Nauczyciele wspólnie rozwiązują pojawiające się w przedszkolu problemy. Podejmowane działania umocowane są w prowadzonych diagnozach i wspierane przez specjalistów. Aby sprostać powstającym problemom nauczyciele doskonalą swoje umiejętności wychowawcze i dydaktyczne poprzez uczestnictwo w wewnętrznych formach doskonalenia, na które zapraszani są specjaliści lub w szkoleniach zewnętrznych, w tym nadających uprawnienia, np. do realizacji programu Przyjaciele Zippiego. Dyrektor mówiąc o wspólnie rozwiązanych problemach skupiła się na tych o charakterze organizacyjnym, które wyniknęły z ograniczenia liczby godzin przeznaczonych na etaty personelu. W wyniku wspólnych ustaleń wprowadzono nowe zasady organizacji pracy pracowników, a także zmieniono rozkład posiłków i zasady ich serwowania. Natomiast nauczyciele podali przykłady wspólnie rozwiązanych problemów dotyczących pracy wychowawczej i dydaktycznej, tj.: problem z tzw. trudnym rodzicem, niedostrzegającym i nieprzyjmującym do wiadomości informacji na temat problemów, z którymi boryka się ich dziecko. Po przeprowadzonym szkoleniu rady pedagogicznej pt. Rodzic roszczeniowy zostały wspólnie opracowane i wprowadzone odpowiednie procedury postępowania, które następnie zostały przedstawione i zaakceptowane na zebraniu z rodzicami; problem z agresją dzieci po analizie informacji zawartych w opiniach Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej i wspólnej analizie problemu podjęto decyzje o wysłaniu na szkolenie dwóch nauczycielek na szkolenie z zakresu realizacji programu Przyjaciele Zippiego promującego zdrowie i odporność psychiczną małych dzieci; problemy logopedyczne - kiedy trafiają do przedszkola dzieci, które nie mówią, to prowadzona jest diagnoza logopedyczna, której efekty są podstawą do planowania odpowiednich ćwiczeń wspólnie omawianych, a następnie realizowanych przez nauczycielki, co przyniosło już wymierne efekty. 60/95

61 Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy. Wszyscy nauczyciele prowadząc ewaluację własnej pracy wspierają się wzajemnie, dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem, poszukują odpowiedzi na pytania dotyczące problemów i uzdolnień dzieci, aby doskonalić metody pracy i niwelować deficyty oraz rozwijać zainteresowania swoich wychowanków. Według dyrektora i nauczycieli po każdych zajęciach podsumowują oni swoją pracę, analizują i formułują wnioski dotyczące modyfikowania podejmowanych działań (w grupach mamy po dwie nauczycielki i każda z nas jest inna, szukamy więc wspólnych rozwiązań, ustalamy, jakie metody zastosować). Ponadto nauczyciele obserwują się nawzajem podczas zajęć koleżeńskich (chcę poznać warsztat koleżanki, lubię oglądać zajęcia na powietrzu u koleżanki, bo uważam, że jest w tym dobra), wymieniają się uwagami i doświadczeniami. Wykorzystują wnioski z ewaluacji własnej pracy do planowania pracy i wewnętrznego doskonalenia. W ramach doskonalenia wewnętrznego wymieniają się doświadczeniami po ukończonych kursach i warsztatach, a także zapraszają na spotkania specjalistów. Nauczyciele dokonując ewaluacji własnej pracy zadają sobie pytania dotyczące dzieci i przyczyn ich problemów, istniejących deficytów, które należy wyrównywać, zastanawiają się czy dokonali odpowiednich wyborów w kontekście narzędzi badawczych i metod pracy, czy stosowane metody przynoszą pożądane efekty i czy są atrakcyjne dla dzieci, jakie działania należy podjąć, aby pomóc danemu dziecku, w jakim zakresie należy uzupełniać swoją wiedzę i czy prosić o pomoc specjalistę. W efekcie wdrażania wniosków z ewaluacji pracy własnej nauczyciele poszerzyli swój warsztat pracy o niewykorzystywane dotąd metody pracy (mapa myśli, stacje, aktywne słuchanie muzyki, czytanie globalne), realizują program Kuchcikowo, a także wymieniają się materiałami dydaktycznymi i doświadczeniami na temat postępowania z rodzicami. Poza ewaluacją własnego warsztatu pracy w przedszkolu prowadzona była ewaluacja wewnętrzna która wykazała konieczność położenia większego nacisku na współpracę z rodzicami w zakresie ujednolicenia działań wychowawczych i w związku z tym do rocznego planu pracy na rok szkolny 2013/2014 wprowadzono działania pod hasłem Otwieramy się na młodszych. W związku z tym nauczyciele gromadzą informacje o absolwentach przedszkola i dbają o współpracę z absolwentami poprzez zachęcanie ich do wzięcia czynnego udziału w organizacji Dnia Absolwenta oraz czytania bajek dla przedszkolaków. Dodatkowo poszerzenie oferty współpracy z rodzicami wiąże się z wprowadzeniem systemowych godzin konsultacyjnych, zachęcaniem rodziców do udziału w akcji Cała Polska czyta dzieciom oraz pomocy w pracach porządkowych i remontowych na terenie przedszkola. Wymaganie: 61/95

62 Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego Poziom spełnienia wymagania: B Przedszkole upowszechnia w środowisku lokalnym informacje dotyczące oferty przedszkola, podejmowanych przez nie działań oraz o ich celowości i skuteczności z wykorzystaniem różnych kanałów komunikacyjnych. Poza rozmowami z rodzicami i partnerami reprezentującymi środowisko lokalne, przygotowywane są ulotki na temat działalności przedszkola oraz prezentowane są osiągnięciach dzieci podczas imprez i uroczystości organizowanych dla szerszej publiczności na terenie przedszkola, a także poza nim. Umiejętności wychowanków prezentowane są także w lokalnych mediach, dzięki czemu środowisko jest pośrednio informowane o wartości wychowania przedszkolnego. Informacje dotyczące funkcjonowania placówki i działań realizujących główne założenia koncepcji jej pracy, a także dotyczące korzyści wynikających z wychowania przedszkolnego, są przekazywane rodzicom podczas spotkań, które odbywają się kilka razy w roku. Przedszkole cieszy się dobrą opinią zarówno w środowisku lokalnym, jak i wśród zainteresowanych rodziców, którzy doceniają ofertę przedszkola, wsparcie udzielane im w procesie wychowywania dzieci oraz współpracę ze środowiskiem. Szczególne znaczenie ma połączenie działań wynikających z zapisów podstawy programowej z działalnością organizacji i instytucji funkcjonujących na lokalnym rynku, dzięki czemu stwarzane są możliwości do wszechstronnego rozwoju dzieci. Przedszkole prezentuje i upowszechnia informacje o ofercie zajęć prowadzonych w przedszkolu oraz podejmowanych działaniach. Przedszkole informuje środowisko lokalne o celowości i skuteczności podejmowanych przez przedszkole działań. Przedszkole upowszechnia w środowisku lokalnym informacje dotyczące oferty przedszkola, podejmowanych przez nie działań oraz o ich celowości i skuteczności. Informacje dotyczące funkcjonowania placówki i działań realizujących główne założenia koncepcji jej pracy są przekazywane rodzicom podczas spotkań, które odbywają się kilka razy w roku, natomiast w środowisku promowane są osiągnięciach dzieci dzięki cyklicznemu prezentowaniu się w gorzowskich mediach oraz podczas lokalnych uroczystości. Według dyrektora przedszkole informuje o swojej ofercie, działaniach i osiągnięciach dzieci poprzez własną stronę internetową, tablicę ogłoszeń, specjalne ulotki na temat działalności przedszkola oraz osobisty kontakt z rodzicami. Ponadto przedszkole cyklicznie prezentuje się w gorzowskich mediach oraz podczas lokalnych uroczystości. Według dyrektora ostatnio środowisko lokalne było informowane o: Jubileuszu 65-lecia przedszkola, 62/95

63 udziale przedszkola w takich przedsięwzięciach, jak: Mini Euro 2012, Festiwal Tańca i Piosenki Odkrywamy Talenty, Radosny Festiwal Przedszkolaków Kreatywni na start, plebiscyt Gazety Lubuskiej Eko-Przedszkolaki; udziale w przygotowaniach do Lubusko-Gorzowskiej konferencji kobiet Kobieta w czasie ciągłych zmian; podziękowaniach za wkład w działalność na rzecz fundacji Mam marzenie; zasadach naboru do przedszkola, o terminie dni otwartych. Rodzice stwierdzili, iż o działaniach przedszkola są informowani podczas zebrań ogólnych oraz zebrań w grupach. Są to zazwyczaj informacje o planowanych i realizowanych działaniach w kontekście ich organizacji, ale przekazywane są również informacje o działalności związanej z realizacją konkretnego programu. Rodzice podali, iż ostatnio w przedszkolu wielokrotnie poruszany był temat wychowywania dzieci na rzepy, omawiane były zasady postępowania stosowane w przedszkolu, które powinny być również stosowane w domach, aby dzieci nie wyręczać, aby były samodzielne. Nauczycielki informują rodziców również o tym, jakie wykonują ćwiczenia z dziećmi i jaki jest ich cel. Partnerzy przedszkola o jego działaniach dowiadują się ze stron internetowych, z wydawanych przez przedszkole broszur oraz drogą przeszkolą jest wszechstronny pozaparlamentarną rozwój dziecka - prywatną. Według partnerów priorytetem w pracy i dlatego podejmowana jest diagnoza i współpraca ze środowiskiem lokalnym, a kontakt ze szkoła, czy też teatrem dobrze wpływa na rozwój osobowości dziecka. Przedszkole promuje w środowisku lokalnym wartość wychowania przedszkolnego. Przedszkole promuje swoje osiągnięcia oraz umiejętności swoich wychowanków podczas imprez i uroczystości Z rodzicami organizowanych prowadzone są dla szerszej rozmowy publiczności na temat korzyści na terenie przedszkola wynikających i poza z uczęszczania nim. dzieci do przedszkola. Umiejętności wychowanków prezentowane są także w lokalnych mediach, dzięki czemu środowisko jest pośrednio informowane o wartości wychowania przedszkolnego. Według dyrektora przedszkola i jego partnerów oraz rodziców placówka prowadzi działania, pokazujące lokalnemu środowisku korzyści wynikające z uczęszczania dzieci do przedszkola. Dzieci biorą udział we wszystkich imprezach miejskich, w festiwalach piosenki dziecięcej, organizowane są festyny, np. wiosenne dla dzieci i ich rodzin, z okazji Jubileuszu 65-Lecia, na które są zapraszani przedstawiciele różnych instytucji oraz media, a dzieci mogą prezentować swoje umiejętności. Dzięki takim działaniom przedszkole pokazuje, że warto dzieci posyłać do przedszkola, bo dzieci wiele się mogą nauczyć i stają się samodzielne. Przedszkole informuje rodziców o konieczności wspierania dziecka w wieku przedszkolnym, zaprasza do siebie specjalistów, którzy przekazują wiedzę o wartościach wychowania przedszkolnego. Dyrektor dodatkowo podała, iż poza festynami i uroczystościami przedszkole organizuje kilka razy do roku zajęcia otwarte dla rodziców i dzieci oraz Dni Otwarte w okresie rekrutacji do przedszkola. Działania te kierowane są nie tylko do rodziców, ale również do nauczycieli z ościennych szkół podstawowych, organu prowadzącego oraz pozostałych podmiotów środowiska lokalnego. Większość ankietowanych rodziców stwierdziła, iż nauczyciele lub dyrekcja rozmawiali z nimi o korzyściach wynikających z uczęszczania dzieci do przedszkola (ryc.1). Przedstawiciele rodziców uważają, 63/95

64 że oni i ich dzieci są świadectwem tego, że przedszkole dobrze działa i że warto uczęszczać do przedszkola. Są zdania, iż to, że dzieci wychodzą na zewnątrz, a środowisko widzi jak działa przedszkole, jest sposobem na promowanie wartości wychowania przedszkolnego. Rys.1 Przedszkole jest pozytywnie postrzegane w środowisku lokalnym. Przedszkole cieszy się dobrą opinią zarówno w środowisku lokalnym, jak i wśród zainteresowanych rodziców, którzy doceniają ofertę przedszkola, wsparcie udzielane im w procesie wychowywania dzieci oraz współpracę ze środowiskiem. Szczególne znaczenie ma połączenie działań wynikających z zapisów podstawy programowej z działalnością organizacji i instytucji funkcjonujących na lokalnym rynku, dzięki czemu stwarzane są możliwości do wszechstronnego rozwoju dzieci. Według dyrektora przedszkola partnerzy, z którymi współpracuje przedszkole są zapoznawani z koncepcja pracy przedszkola przy okazji spotkań w przedszkolu. Znajduje się ona na rozdawanych folderach reklamujących przedszkole oraz na stronie internetowej przedszkola. Partnerzy zapytani o koncepcję pracy przedszkola podali, iż głównym założeniem jest stworzenie dzieciom warunków do wszechstronnego rozwoju dziecka, rozwoju inteligencji wielorakich (cenię w tym przedszkolu to, że patrzą na dzieci holistyczne czy to dzieci wymagające wsparcia, czy większej uwagi do rozwoju zainteresowań, jest tu patrzenie na indywidualne potrzeby dziecka). Szczególny nacisk położony jest na rozwój ruchowy i artystyczny, kształtowanie postaw ekologicznych i prospołecznych, promocję zdrowia oraz współpracę ze szkołą podstawową w ramach przygotowywania ucznia do szkoły. Według partnerów dużo uwagi poświęca się współpracy z rodzicami, a także doskonaleniu kadry, która nie tylko sama się doskonali, ale także pozwala czerpać innym nauczycielom ze swojego doświadczenia. Przedstawiciel organu prowadzący dodatkowo wskazał jeszcze na dbałość o bazę techno-dydaktyczną, bieżące doposażanie placówki w sprzęt, pozyskiwanie materiałów budowlanych. Stwierdził również, że rodzice przedszkolaków często dzwonią z uwagami, ale z Jedyneczki to się nie zdarza. Wymaganie: 64/95

65 Rodzice są partnerami przedszkola Poziom spełnienia wymagania: B Przedszkole pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy. Zbieranie informacji ma przede wszystkim charakter doraźny i odbywa się poprzez rozmowy podczas spotkań indywidualnych i przy okazji różnego rodzaju imprez oraz w ramach korespondencji owej. Systemowo zbierane są informacje na ogólnych zebraniach z rodzicami, które odbywają się 2-4 razy w roku oraz podczas spotkań konsultacyjnych, a także z wykorzystaniem ankiet kierowanych do rodziców na temat oczekiwań wobec przedszkola. Pozyskiwane opinie wykorzystywane są przede wszystkim do modyfikowania oferty edukacyjnej oraz organizacji pracy. W przedszkolu podejmuje się szereg działań we współpracy z rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci. Ponadto rodzice nie tylko włączają się w działania realizowane przez przedszkole, ale sami zgłaszają inicjatywy, a dzięki sprzyjającej w placówce atmosferze ich pomysły są realizowane. Działania te przyczyniają się do wszechstronnego rozwoju dzieci, począwszy od kształtowania umiejętności samoobsługowych, rozwijania zainteresowań, wdrażania do samodyscypliny oraz chęci niesienia pomocy innym, po rozwój zainteresowań i talentów. Poza angażowaniem się rodziców w działania przez nich inicjowane i proponowane przez przedszkole, uczestniczą oni także w podejmowaniu decyzji dotyczących spraw przedszkola, choć partycypacja nie jest powszechna. Podejmowane we współpracy z rodzicami decyzje dotyczą przede wszystkim spraw organizacyjnych, np. rozkładu posiłków, leżakowania dzieci, a w dalszej kolejności spraw wychowawczych i dydaktycznych. Przedszkole pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy. Przedszkole pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy. Zbieranie informacji ma przede wszystkim charakter doraźny - rozmowy podczas spotkań indywidualnych i przy okazji różnego rodzaju imprez oraz w ramach korespondencji owej. Systemowo zbierane są informacje na ogólnych zebraniach z rodzicami, które odbywają się 2-4 w roku oraz podczas spotkań konsultacyjnych i z wykorzystaniem ankiet kierowanych do rodziców na temat oczekiwań wobec przedszkola. Pozyskiwane opinie wykorzystywane są przede wszystkim do modyfikowania oferty edukacyjnej oraz organizacji pracy. Rodzice w większości mają poczucie wpływu na to co się dzieje w przedszkolu (rys.1), ponieważ współdecydują o wyborze książek, czasie przeznaczonym na odpoczynek, modyfikację działań, np. zmiana formuły spotkań wigilijnych, a także organizację różnego rodzaju imprez (piknik rodzinny) i spotkań (czytanie bajek dzieciom przez rodziców, spotkania z przedstawicielami ciekawych zawodów) oraz przygotowywanie przedstawień dla dzieci. Według nauczycieli i samych rodziców mogą oni dzielić się swoimi opiniami na temat pracy przedszkola systemowo podczas ogólnych zebrań z rodzicami, poprzez ankiety, podczas spotkań w ramach godzin konsultacyjnych oraz w sposób doraźny podczas spotkań indywidualnych, uroczystości oraz poprzez kontakt owy (rys.2), a pozyskane w ten sposób informacje służą modyfikowaniu oferty edukacyjnej realizowanej 65/95

66 we współpracy z instytucjami środowiska lokalnego, podjęciu decyzji o kontynuacji realizowanych dotąd programów oraz poprawie warunków lokalowych (rys.3). Według dyrektora wpływ opinii rodziców na to co się dzieje w przedszkolu jest duży. Pod wpływem opinii rodziców kontynuowane są w przedszkolu dwa programy, tj. Kuchcikowo i Przyjaciele Zippiego. Również pod wpływem opinii rodziców zmodyfikowano formułę wigilii, która dotąd odbywała sie na słodko, a w tym roku planowana jest z tradycyjnymi potrawami. Ponadto rodzice z własnej inicjatywy zorganizowali teatrzyk rodzice-dzieciom, a także partycypują w pracach remontowych na rzecz przedszkola poprzez pracę własną oraz sponsoring niezbędnych materiałów. W przedszkolu znajdują się informacje dotyczące dyżurów dyrektora oraz informacja o możliwości kontaktów w innych terminach po wcześniejszym uzgodnieniu. Ponadto zamieszczona jest informacja o godzinach konsultacyjnych poszczególnych nauczycieli. Nie ma natomiast bezpośrednich, ani pośrednich komunikatów zachęcających do wyrażania opinii na temat przedszkola. Rys.1 66/95

67 Rys.2 Rys.3 67/95

68 W przedszkolu współpracuje się z rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci. W przedszkolu podejmuje się szereg działań we współpracy z rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci. Działania te przyczyniają się do kształtowania umiejętności samoobsługowych, rozwijania zainteresowań, wdrażania do samodyscypliny oraz chęci niesienia pomocy innym. Według rodziców przedszkole wspiera ich w wychowywaniu dzieci poprzez udzielanie praktycznych porad, w tym logopedycznych, omawianie wyników prowadzonych diagnoz, przekazywanie opinii na temat dzieci podczas zebrań i konsultacji, a także zapraszanie na spotkania z udziałem specjalistów. Działania podejmowane przez przedszkole są dla rodziców przydatne, ponieważ widzą oni ich efekty w postaci przestrzegania przez dzieci rytmu dnia i chęci niesienia pomocy innym. Ponadto otrzymują od nauczycieli wskazówki dotyczące możliwości rozwoju dziecka (rys.1). Wszyscy nauczyciele deklarowali pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych oraz służenie radą i wspieranie rodziców w sytuacjach trudnych dla dzieci. Również analiza zastanej dokumentacji pozwala na stwierdzenie, iż stosowanymi w przedszkolu formami wsparcia rodziców jest pomoc pedagoga i logopedy, pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych, prowadzenie warsztatów psychologicznych doskonalących umiejętności wychowawcze, poradnictwo wychowawcze i opieka socjalna. Według dyrektora do działań wspierających rozwój dzieci w uzgodnieniu z rodzicami należy m.in. kontynuacja programów Przyjaciele Zippiego i Kuchcikowo oraz programów własnych nauczycielek, organizowanie wycieczek, np. edukacyjnych do stomatologa, czy też piekarni, a także wyjść do teatru i filharmonii. Rys.1 68/95

69 Rodzice wychodzą z inicjatywami na rzecz rozwoju dzieci i przedszkola. Rodzice zgłaszają inicjatywy na rzecz rozwoju dzieci i przedszkola, a dzięki sprzyjającej w przedszkolu atmosferze pomysły są realizowane. Wszyscy respondenci są zgodni co do tego, że rodzice zgłaszają swoje pomysły na działania w przedszkolu. Z inicjatywy rodziców zorganizowano szereg imprez i konkursów integrujących społeczność przedszkola, np. kultywujących tradycje świąteczne, zorganizowano pożegnanie z przedszkolem w Ośrodku Rekreacyjno-Sportowym w Nierzymiu, Noc w Przedszkolu, Teatrzyk Rodzice Dzieciom, wyjazdy do leśniczówki w Bogdańcu oraz spotkania z ciekawymi ludźmi, a także dokonano zakupów, np. wózki do przewożenia posiłków. Według dyrektora przedszkole stwarza atmosferę otwartości, która zachęca do podejmowania inicjatyw i sprzyja realizacji pomysłów zaproponowanych przez rodziców. Przedszkole realizuje inicjatywy rodziców. Przedszkole realizuje inicjatywy rodziców. Wszyscy nauczyciele i większość ankietowanych rodziców jest zdania, iż przedszkole realizuje zgłaszane przez nich pomysły, lecz ponad1/4 ankietowanych rodziców nie zgłaszała żadnych pomysłów (rys.1). Do najczęściej podawanych przykładów realizacji zgłaszanych pomysłów należy organizacja wycieczek dla dzieci, w tym wspólnych z rodzicami, cyklicznych wizyt w filharmonii i w zakładach pracy w celu poznawania ciekawych zawodów, w tym zawodów rodziców, przygotowywanie imprez okolicznościowych, np. z okazji Dnia Dziecka, Dnia Matki, realizacja ciekawych projektów i programów, np. Smarowane wtorki i Kuchcikowo, a także organizacja spotkań z ciekawymi ludźmi i modernizacja bazy przedszkola (remonty łazienek, sal, ogrodzenie placu zabaw, zakup sprzętu edukacyjnego). Z inicjatywy rodziców zorganizowano szereg imprez i konkursów integrujących społeczność przedszkola, np. kultywujących tradycje świąteczne, zorganizowano pożegnanie z przedszkolem Rodzice-Dzieciom, w Ośrodku Rekreacyjno-Sportowym w Nierzymiu, Noc w Przedszkolu, Teatrzyk wyjazdy do leśniczówki w Bogdańcu. Korzyści na rzecz rozwoju dzieci lub przedszkola wynikające z działań zainicjowanych przez rodziców związane są przede wszystkim z nabywaniem przez nie wiadomości i umiejętności, poznawaniem zawodów, poszerzaniem wiedzy przyrodniczej, kształtowaniem umiejętności zachowywania się w instytucjach publicznych. Dzieci dzięki prezentowaniu swoich osiągnięć i promowaniu przedszkola przełamują bariery lekowe i podwyższają swoją samoocenę. W opinii rodziców wszelkie imprezy, w których uczestniczą stwarzają dzieciom dobre warunki do rozwoju i służą realizacji głównych założeń koncepcji pracy przedszkola. 69/95

70 Rys.1 Rodzice współdecydują w sprawach przedszkola i uczestniczą w podejmowanych działaniach. Rodzice uczestniczą w podejmowaniu decyzji dotyczących spraw przedszkola i angażują się w działania przez siebie proponowane. Według dyrektora i większość ankietowanych rodziców uczestniczyła w podejmowaniu decyzji w sprawach przedszkola (rys.1) i ma poczucie wpływu na to co się w nim dzieje (rys.2). Rodzice mają wpływ przede wszystkim na decyzje dotyczące spraw organizacyjnych, np. rozkład posiłków, leżakowanie dzieci, a w dalszej kolejności wychowawczych i dydaktycznych (rys.3), np. wybór programu nauczania i podręczników, czy też poszerzenie oferty przedszkola o dodatkowe zajęcia z języka angielskiego. Dyrektor ponadto wskazała wybór firmy ubezpieczeniowej, organizacje wycieczek, ustalanie tematyki spotkań organizowanych ze specjalistami i opiniowanie zmian wnoszonych do koncepcji prac, jako przykłady decyzji na które wpływ mają rodzice. 70/95

71 Rys.1 Rys.2 71/95

72 Rys.3 Wymaganie: Wykorzystywane są zasoby przedszkola i środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju Poziom spełnienia wymagania: B Przedszkole pozyskuje informacje na temat potrzeb i zasobów własnych oraz środowiska przede wszystkim poprzez rozmowy z rodzicami oraz przedstawicielami instytucji tworzących środowisko lokalne. Potrzeby przedszkola diagnozowane są przede wszystkim w oparciu o rozmowy z dziećmi, pracownikami i rodzicami, natomiast dodatkowe źródło informacji stanowią przeprowadzane wśród rodziców ankiety. Identyfikacja potrzeb i zasobów środowiska prowadzona jest przede wszystkim poprzez analizę informacji zamieszczanych w ogólnodostępnych mediach, informacji przekazywanych do przedszkola przez samych zainteresowanych tradycyjną pocztą oraz pocztą elektroniczną. Zgromadzone zaspokajaniu potrzeb i organizacjami informacje środowiska działającymi służą planowaniu lokalnego. w środowisku i podejmowaniu Przedszkole lokalnym działań współpracuje w sposób celowy służących z instytucjami iw większości systematyczny. Podejmuje działania przede wszystkim zgodnie z założonym planem działania przedszkola, ale także reaguje na sygnały pochodzące ze środowiska i włącza się w przedsięwzięcia inicjowane przez inne podmioty. Przedszkole systematycznie współpracuje z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym, co przynosi obopólną korzyść. Współpraca ta przynosi szczególną korzyść dzieciom, które rozwijają swoje umiejętności społeczne, rozwijają empatię i chęć niesienia pomocy innym. Działania podejmowane we współpracy poszerzają także horyzonty dzieci, sprzyjają ich wszechstronnemu rozwojowi. 72/95

73 Prowadzi się rozpoznanie potrzeb i zasobów przedszkola oraz środowiska lokalnego i na tej podstawie podejmuje się inicjatywy na rzecz ich wzajemnego rozwoju. Główna metodą pozyskiwania informacji na temat potrzeb i zasobów przedszkola oraz lokalnego środowiska są rozmowy z rodzicami oraz przedstawicielami instytucji tworzących środowisko lokalne. Potrzeby przedszkola diagnozowane są przede wszystkim w oparciu o rozmowy z dziećmi, pracownikami i rodzicami. Dodatkowe źródło informacji stanowią przeprowadzane wśród rodziców ankiety. Identyfikacja potrzeb i zasobów środowiska prowadzona jest przede wszystkim poprzez analizę informacji zamieszczanych w ogólnodostępnych mediach, informacji przekazywanych przez zainteresowanych do przedszkola tradycyjną pocztą oraz pocztą elektroniczną. Zgromadzone informacje służą planowaniu i podejmowaniu działań służących zaspokajaniu potrzeb środowiska lokalnego. Podstawową potrzebą lokalnego środowiska jest jego integracja, którą przedszkole zaspokaja poprzez organizację imprez i uroczystości, np. Dzień Babci, współorganizację Lubusko-Gorzowskiej VIII Konferencji Kobiet Gorzów Potrzebę związaną ze wsparciem materialnym osób potrzebujących pomocy przedszkole realizuje poprzez organizację lub uczestnictwo w akcjach charytatywnych, np. na rzecz: Fundacji Zdążyć z Pomocą dzieci zbierają plastikowe nakrętki dzięki czemu będzie możliwa rehabilitacja niepełnosprawnego dziecka; Fundacji Mam Marzenie zorganizowana została Akcja Bombka, podczas której w działania włączała się społeczność przedszkola, a zwłaszcza rodzice, którzy współuczestniczyli w wykonywaniu świątecznych bombek, a następnie dokonywali ich zakupu; Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy zorganizowany został bal karnawałowy dla dzieci i rodziców, podczas którego odbyła się licytacja serduszek wykonanych przez nauczycielki oraz bałwanków wykonanych wraz z rodzicami z kul styropianowych; Fundacji Pomagaj poprzez aktywny udział w festynie Radosny Festiwal Przedszkolaków KREATYWNI NA START; Hospicjum Św. Kamila w ramach Akcji Pola Nadziei sprzedawane są cebulki żonkili. Organizowane są także działania ukierunkowane na poszerzanie wiedzy środowiska o ekologii, np. happeningi dotyczące gospodarowania odpadami, udział w Akcji Sprzątanie Świata, zbiórka zużytych baterii, czy też na uwrażliwienie na losy zwierząt poprzez wspieranie I Dobroczynnego Festynu na rzecz bezdomnych zwierząt i zbiórkę karmy dla schroniska oraz dla nadleśnictwa, które wykorzystuje ją do dokarmiania zwierzyny leśnej. Według nauczycieli i partnerów przedszkola istotnym działaniem z punktu widzenia potrzeb środowiska jest umożliwienie korzystania z doświadczeń nauczycieli innym mniej doświadczonym osobom podczas realizacji na terenie placówki form doskonalenia organizowanych przez Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Gorzowie Wlkp. (np. realizowany był projekt edukacyjny Metodyka pracy z dzieckiem 6-letnim w pierwszej klasie szkoły podstawowej skierowany do nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej) oraz umożliwianie odbywania praktyk dla studentów Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu i staży w ramach współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy, a także prowadzenia wolontariatu przez uczniów z pobliskiego gimnazjum. Natomiast dla rodziców 73/95

74 istotna jest opieka nad dziećmi, co umożliwia im pracę zawodową, choć dostrzegają znaczenie wdrażania dzieci do czytania i prezentowania swoich umiejętności innym poprzez Jasełka, spektakle prezentowane w teatrze i w Domu Opieki Społecznej. Większość ankietowanych rodziców, którzy wypowiedzieli się na temat zaspokajania ich potrzeb, uważa, że przedszkole je zaspokaja. Pojedyncze osoby oczekują lepszego przepływu informacji i wydłużenia czasu działania przedszkola (1/17 ankietowanych), natomiast 4/17 wskazywało na brak zajęć spoza podstawy programowej (np. język angielski, ćwiczenia korekcyjne, rytmika, taniec), które w poprzednich latach były realizowane za dodatkową opłatą (rys.1). Wszyscy ankietowani rodzice są zgodni co do tego, że działania podejmowane przez przedszkole pomagają im zaspokajać potrzeby związane z wychowywaniem dzieci. Szczególnie zwrócili uwagę na zaspokajanie potrzeb związanych z edukacją dzieci i ich przygotowaniem do szkoły oraz zapewnieniem opieki i bezpieczeństwa (rys.2). Rys.1 74/95

75 Rys.2 Przedszkole w sposób systematyczny i celowy, z uwzględnieniem specyfiki jego działania, współpracuje z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym. Przedszkole współpracuje z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym w sposób celowy i w większości systematyczny. Podejmuje działania przede wszystkim zgodnie z założonym planem działania przedszkola, ale także reaguje na sygnały pochodzące ze środowiska i włącza się w przedsięwzięcia inicjowane przez inne podmioty. Według wszystkich nauczycieli, pracowników i większości ankietowanych rodziców współpraca przedszkola z organizacjami i instytucjami środowiska lokalnego jest systematyczna i prowadzona zgodnie z planem pracy przedszkola (rys.1). Celem podejmowanej współpracy przedszkola ze środowiskiem według pracowników jest wzajemne uczenie się i rozwój. Dyrektor podała, iż współpraca ze środowiskiem ma na celu przede wszystkim umożliwienie dzieciom nabywanie nowych wiadomości, np. przyrodniczych, ekologicznych, o zawodach oraz 75/95

76 kształtowanie umiejętności zachowania się w miejscach użyteczności publicznej, przełamywania barier lekowych i prezentacji swoich osiągnięć, a także rozwijanie sprawności ruchowej. Według wszystkich respondentów przedszkole podejmuje współpracę z różnymi podmiotami środowiska lokalnego, co obrazuje tabela nr 1. Według dyrektora do regularnych działań podejmowanych w ramach współpracy z podmiotami środowiska lokalnego należą: spotkania z ciekawymi ludźmi, organizacja wystaw prac plastycznych dzieci współorganizowane z bibliotekami; spotkania z policjantami, dzięki którym dzieci poznają zasady ruchu drogowego, uczestniczą w kampanii Klub Pancernika Klika w Fotelikach oraz konkursie Bezpieczny Przedszkolak; organizowane są zbiórki charytatywne na rzecz fundacji Mam Marzenie i Zdążyć z Pomocą oraz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, tj. zbiórka nakrętek i licytacje wykonywanych przez dzieci, rodziców i nauczycielki akcesoriów, sprzedaż żonkili na rzecz Hospicjum Św. Kamila; koncerty dla uczniów Szkoły Podstawowej nr 15; współorganizacja we współpracy z Urzędem Marszałkowskim, Urzędem Miasta i Filharmonią konferencji kobiet pt. Kobieta w czasie ciągłych zmian; zbiórka żywności dla schroniska w ramach współpracy z Inspektoratem Towarzystwa Opieki Nad Zwierzętami - oddział Gorzów Wlkp.; Ponadto organizowane są wycieczki dydaktyczne do leśniczówki, do piekarni, do sklepu, na stragan warzywny, na pocztę, do teatru, filharmonii i biblioteki. We współpracy z Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną realizowany jest program Czyste powietrze wokół nas, z Filharmonią Gorzowską i Zielonogórską - programy umuzykalniające dzieci. Rys.1 76/95

77 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Proszę wymienić osoby, instytucje, organizacje, z którymi współpracuje przedszkole. (8072) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 fundacje Cytaty Fundacja Mam Marzenie, Fundacja Zdążyć z pomocą, Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy 2 filharmonie Filharmonia Gorzowska, Filharmonia Zielonogórska 3 ośrodki doskonalenia Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Gorzowie Wlkp. 4 nadleśnictwa Nadleśnictwo Kłodawa, Nadleśnictwo Bogdaniec 5 teatry Teatr im J.Osterwy w Gorzowei Wlkp., "Dzień Dziecka" 6 przedszkola i szkoły Teatr Interaktywny z Krakowa, Miejskie Przedszkole nr 23, Szkoła Podstawowa nr 1, Szkoła Podstawowa nr 15, Gimnazjum nr 9, Zespół Szkół Gastronomicznych, Zespół Szkół Ogrodniczych, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa 7 biblioteki Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Pana Kleksa, Biblioteka Bolka i Lolka 8 urzędy Urząd Marszałkowski, Urząd Wojewódzki, Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wlkp., Urząd Miejski - Miasto Gorzów Wlkp., Urząd Stanu Cywilnego, Urząd Gminy Bogdaniec, Urząd Pocztowy, kluby Klub Żużlowy Stal Gorzów 10 9 służby mundurowe Straż Miejska, Straż Pożarna, Komenda Wojewódzka 11 instytucje Policji, Komenda Miejska Policji, Inspektorat Towarzystwa Opieki nad zwierzętami w Polsce oddział w Gorzowie, SANEPID, Miejskie Centrum Kultury 12 osoby prywatne właściciele zakładów pracy, np. piekarni,firmy Floristic, dyrektor generalny Kauflandu, radni miasta Gorzowa, aktorzy i prezenterzy oraz rodzice 13 stowarzyszenia Hospicjum im. Św. Kamila w Gorzowie Wlkp. 77/95

78 Współpraca przedszkola ze środowiskiem lokalnym wpływa na ich wzajemny rozwój. Współpraca przedszkola ze środowiskiem lokalnym wpływa na ich wzajemny rozwój. Większość ankietowanych rodziców uważa, że działania podejmowane przez przedszkole wpływają na rozwój środowiska lokalnego (rys.1), a organizowane spotkania z organizacjami instytucjami środowiska lokalnego skierowane do rodziców uważają za przydatne w procesie wychowywania dzieci (rys.2). Według dyrektora i nauczycieli korzyści jakie przynosi przedszkolu współpraca ze środowiskiem, to przede wszystkim rozwój wszechstronny dzieci, atrakcyjniejsza oferta oraz promocja przedszkola. Ponadto studenci odbywający w przedszkolu praktyki usatysfakcjonowana zdobywają współpracą praktyczną z przedszkolem. wiedzę. Wspierają Większość oni ankietowanych przedszkole finansowo, rodziców m.in. jest agitując do przekazywania 1% podatku na rzecz przedszkola, rzeczowo oraz swoimi pomysłami i inicjatywami m.in. podczas organizacji zajęć i imprez. Według nauczycieli rodzice dzięki przedszkolu mogą skupić się na pracy zawodowej, ponieważ wiedzą, że dzieci mają zapewnioną opiekę. Zarówno dyrektor, jak i partnerzy są zgodni co do tego, że dzięki współpracy przedszkola np. z Wojewódzki Ośrodkiem Metodycznym w Gorzowie Wlkp. nauczyciele mają możliwość doskonalić swoje umiejętności metodyczne poprzez uczestnictwo w formach doskonalenia organizowanych przez ośrodek, a także dzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem z innymi podczas realizacji grantów dla nauczycieli z klas I-III na terenie przedszkola. Wspólnie podkreślali także wagę podejmowanych przez placówkę działań charytatywnych na rzecz Fundacji Mam marzenie i Zdążyć z pomocą oraz Hospicjum, które skutkują realną pomocą dla osób potrzebujących, a dzieci uczą empatii, zachęcają do niesienia pomocy innym oraz edukacji ekologicznej, w ramach której kształtowane są u dzieci nawyki zbierania surowców wtórnych i zużytych baterii. Dyrektor ponadto wymieniła szereg działań podejmowanych przez przedszkole na rzecz środowiska, które w jej opinii przynoszą obopólną korzyść, tj. wolontariat z Gimnazjum nr 7 i nr 9, zbieranie karmy dla Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami, realizacja praktyk studenckich i stażów dla osób zarejestrowanych w PUP. Rys.1 78/95

79 Rys.2 Współpraca przedszkola z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym wpływa korzystnie na rozwój dzieci. Przedszkole systematycznie współpracuje z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym, co przynosi obopólną korzyść. Współpraca ta przynosi szczególną korzyść dzieciom, które rozwijają swoje umiejętności społeczne, rozwijają empatię i chęć niesienia pomocy innym. Działania podejmowane we współpracy poszerzają także horyzonty dzieci, sprzyjają ich wszechstronnemu rozwojowi. Wszyscy uczestnicy badania uważają, iż podejmowana przez przedszkole współpraca z różnymi podmiotami działającymi w środowisku lokalnym przynosi wymierne korzyści dla dzieci. Według dyrektora, nauczycieli i partnerów przedszkola współpraca z organizacjami i instytucjami działającym w lokalnym środowisku przekłada się na rozwój dzieci, które uczą się empatii i wrażliwości oraz zaangażowania, a także zachowania w różnych sytuacjach. Dyrektor uważa, iż dzięki współpracy dzieci rozumieją potrzebę opiekowania się innymi, poznają środowisko przyrodnicze i uczą się zasad bezpieczeństwa. Dzięki współpracy ze szkołami podstawowymi oraz absolwentami dzieci mają dobre wzory do naśladowania, a tym samym są motywowane do pracy. Dyrektor i partnerzy wskazali na ważny aspekt wdrażania dzieci do czytelnictwa i kształtowania wyobraźni dzięki współpracy z bibliotekami. Wszyscy są zgodni, iż dzięki uczestnictwu dzieci w różnych akcjach i konkursach wzrasta nie tylko ich zaangażowanie, ale również odwaga, podnosi samoocena, co buduje w nich poczucie własnej wartości. W opinii dyrektora realizowane wspólnie z podmiotami środowiska lokalnego działania poszerzają i uatrakcyjniają ofertę przedszkola przez co wpływają na rozwój społeczno-emocjonalny dziecka, który jest bardzo ważny do podjęcia nauki w szkole. Dzięki współpracy przedszkole ma możliwość promowania osiągnięć dzieci, co przyczynia się do wzrostu prestiżu placówki. Przedszkole organizuje spotkania z organizacjami lub instytucjami środowiska lokalnego conajmniej raz w miesiącu, co podkreślił dyrektor oraz większość ankietowanych rodziców (rys.1). Również większość rodziców uważa, że współpraca przedszkola z organizacjami i instytucjami lokalnymi pozytywnie wpływa na rozwój ich dzieci (rys.2). Rodzice wypowiadając się na temat korzyści (rys.3) kładli nacisk na rozwój poznawczy (dzieci poznają nowe miejsca, ludzi i ich 79/95

80 potrzeby, poznają nowe zawody, lepiej rozumieją świat i otaczające je zjawiska, rzeczy, instytucje i ich funkcje, zasady bezpieczeństwa) oraz społeczny (uwrażliwienia dziecka na potrzeby innych ludzi oraz zwierząt, świadomość, że jest się częścią grupy, np. społeczności lokalnej kształtowanie umiejętności komunikacyjnych zachowywania się w różnych sytuacjach). W świetle wypowiedzi rodziców korzystnie na rozwój dzieci wpływają działania prowadzone cyklicznie, np. spotkania z policjantami, podczas których dzieci uczyły się zasad bezpieczeństwa, czytanie książek przez różne osoby, w tym przez absolwentów, a także inne działania mające na celu zachęcanie dzieci do poznawania świata, np. spotkania z polarnikiem, spotkania z aktorem z gorzowskiego teatru, organizowanie wyjść do zakładów pracy. Rys.1 Rys.2 80/95

81 Rys.3 Wymaganie: Przedszkole w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych Poziom spełnienia wymagania: B W przedszkolu wykorzystywane są wyniki badań wewnętrznych i zewnętrznych dotyczących wspomagania rozwoju i edukacji dzieci. Analizowane są wyniki badań zewnętrznych, w tym ewaluacji prowadzonych w placówkach podobnego typu oraz badań ogólnopolskich dotyczących gotowości edukacyjnej pięciolatka, gotowości szkolnej dzieci i umiejętności na starcie szkolnym; wykorzystywane są również analizy i opracowania przygotowywane przez wydawnictwa. Do opracowywania i modyfikowania planów pracy, modelowania warsztatu pracy nauczyciela wykorzystywane są również wyniki badań wewnętrznych, tj. ewaluacji wewnętrznej prowadzonej na poziomie całego przedszkola, badania losów absolwentów przedszkola i mikrobadania w celu pozyskania np. wstępnych informacji o dziecku i jego środowisku w celu ułatwienia mu adaptacji w przedszkolu, ewaluację realizacji programu Przyjaciele Zippiego. 81/95

82 W przedszkolu analizuje się wyniki badań zewnętrznych i wewnętrznych dotyczących wspomagania rozwoju i edukacji dzieci. W przedszkolu analizuje się wyniki badań zewnętrznych i wewnętrznych dotyczących wspomagania rozwoju i edukacji dzieci. Wszyscy ankietowani nauczyciele deklarują prowadzenie analiz zarówno ogólnopolskich badań, jak i badań wewnętrznych dotyczących do planowania pracy wspomagania rozwoju dydaktyczno-wychowawczej i edukacji dzieci. w przedszkolu Według dyrektora wykorzystywane są i na-uczycieli wy-niki badań ogólnopolskich, tj. Skala Gotowości Szkolnej, Gotowość Edukacyjna Pięciolatka i Test Umiejętności na Starcie Szkolnym oraz badań wewnętrznych, tj. logopedycznych, diagnozy gotowo-ści szkolnej, obserwacji na podstawie kart pracy, kart adaptacyjnych i diagnozy środowiska dzieci, oraz wyniki ewaluacji realizacji programu Przyjaciele Zippiego, ewaluacji w obszarze Funkcjono-wanie przedszkola w środowisku lokalnym i Losy absolwenta oraz Diagnoza Gotowości Szkolnej. Nauczyciele planują i podejmują działania wychowawcze i edukacyjne z uwzględnieniem wyników ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Działania prowadzone przez przedszkole są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane Nauczyciele planując działania wychowawcze i edukacyjne uwzględniają wyniki ewaluacji wewnętrznej. W placówce nie przeprowadzano dotąd ewaluacji zewnętrznej, natomiast prowadzona była ewaluacja wewnętrzna w zakresie przestrzegania norm społecznych i współpracy z rodzicami w roku szkolnym 2011/2012 oraz w zakresie badania losów absolwentów w 2012/2013. Jak wynika ze słów dyrektora po ewaluacji w roku 2011/2012 stwierdzono: skuteczność nauczycieli we wdrażaniu dzieci do przestrzegania norm społecznych dzięki realizacji programu Przyjaciele Zippiego. Program zredukował konflikty w grupie, dzieci wykazują większą umiejętność współpracy, asertywność, samokontrolę i empatię. Wprowadzenie programu otworzyło niektórych rodziców i zachęciło do rozmowy na problemy bezpośrednio lub pośrednio wpływające na zachowanie dzieci. bardzo słabą współpracę z rodzicami w zakresie kontynuowania i utrwalania poznanych wiadomości i umiejętności oraz poprawy życia rodzinnego poprzez proponowane ćwiczenia. Natomiast w roku szkolnym 2012/2013 po przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej sformułowano wnioski dotyczące badania losów absolwentów i współpracy z nimi, tj.: Dzieci, które uczęszczały do przedszkola bardzo dobrze radzą sobie w szkole, a ich kariera edukacyjna rozwija sie prawidłowo, wielu absolwentów odnosi znaczące sukcesy. 82/95

83 Wszyscy nauczyciele przedszkola śledzą losy swoich podopiecznych i blisko współpracują z wieloma z nich. Nauczyciele przedszkola i partnerzy ze szkół podstawowych i wymieniają się wzajemnymi doświadczeniami i spostrzeżeniami. Przedszkole bardzo dobrze przygotowuje dzieci do roli ucznia i ułatwia adaptację w szkole. Pozyskane informacje o losach absolwentów wykorzystywane są do podnoszenia jakości pracy placówki. Z perspektywy nauczycieli najważniejszym wnioskiem z ewaluacji wewnętrznej jest to, że rodzice otwarcie rozmawiają z nauczycielkami o problemach swoich dzieci oraz to, że dzieci rozwijają się emocjonalnie i społecznie (rys. 1). Dyrektor i nauczyciele sa zgodni co do tego, że w oparciu o wnioski z ewaluacji kontynuowana jest realizacja programu Przyjaciele Zippiego (realizacja programu została poszerzona o grupę 4-latków), rodzice zostali szczegółowo zapoznani z programem, poszerzono współpracę z absolwentami np. wprowadzono Dzień absolwenta, przewidziano udział absolwentów w występach w przedszkolu z okazji Dnia Edukacji, włączono absolwentów do programu Cała Polska czyta dzieciom. Rys.1 83/95

84 W przedszkolu wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych. W przedszkolu wykorzystywane są wyniki badań zewnętrznych, w tym ewaluacji zewnętrznych realizowanych w placówkach podobnego typu. Dyrektor i nauczyciele wykorzystują w swojej pracy wyniki badań wewnętrznych, tj. ewaluacji wewnętrznej prowadzonej na poziomie całego przedszkola, badania losów absolwentów przedszkola i mikrobadania w celu pozyskania np. wstępnych informacji o dziecku i jego środowisku w celu ułatwienia mu adaptacji w przedszkolu, ewaluację realizacji programu Przyjaciele Zippiego. Analizują i wykorzystują do doskonalenia własnej pracy również wyniki badań zewnętrznych, w tym ewaluacji zewnętrznych prowadzonych w placówkach podobnego typu oraz badań ogólnopolskich dotyczących gotowości edukacyjnej pięciolatka, gotowości szkolnej dzieci i umiejetności na starcie szkolnym. Korzystają również z różnego rodzaju analiz i opracowań przygotowywanych przez wydawnictwa, np. RAABE. W przedszkolu prowadzi się badania wewnętrzne, odpowiednio do potrzeb przedszkola, w tym badania osiągnięć dzieci, które zakończyły wychowanie przedszkolne. W przedszkolu prowadzone są badania wewnętrzne, w tym dotyczące losów dzieci, które skończyły edukację przedszkolną. Efekty prowadzonych badań poddawane są analizie, a ich efekty wykorzystywane są do opracowywania i modyfikowania planów pracy dydaktyczno-wychowawczej oraz oceny ich skuteczności, modelowania warsztatu pracy nauczyciela, a także doskonalenia umiejętności w kontekście potrzeb i możliwości dzieci. Wszyscy ankietowani nauczyciela deklarują prowadzenie analiz osiągnięć dzieci uczęszczających do przedszkola, a także tych, które ukończyły już edukację przedszkolną. Efekty analiz osiągnięć dzieci uczęszczających do przedszkola wykorzystują przede wszystkim do planowania i modyfikowania swojej pracy z dziećmi oraz do modelowania planów współpracy z rodzicami (rys.1). Informacje o losach dzieci, które uczęszczały do przedszkola pozyskiwane są podczas rozmów z rodzicami oraz absolwentami, którzy odwiedzają przedszkole, a także poprzez ankiety kierowane do rodziców oraz nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej uczących w Szkole Podstawowej nr 15, do której trafia większość absolwentów przedszkola. Nauczyciele ponadto śledzą lokalne media i stamtąd również pozyskują informacje na temat sukcesów swoich byłych wychowanków. Informacje wynikające z analizy osiągnięć absolwentów przedszkola wykorzystywane są przede wszystkim do planowania pracy dydaktyczno-wychowawczej, oceny skuteczności podejmowanych działań oraz modyfikowania metod i form pracy (rys. 2), co znajduje odzwierciedlenie w wypowiedziach kadry pedagogicznej i w dokumentacji z przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej dotyczącej wykorzystywania informacji o losach dzieci, które uczęszczały do przedszkola. 84/95

85 Rys.1 Rys.2 Wymaganie: 85/95

86 Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi Poziom spełnienia wymagania: B Dyrektor przedszkola podejmuje skuteczne działania ukierunkowane na zapewnienie odpowiednich warunków dla rozwoju dzieci. Dba o wzbogacanie zasobów lokalowych i wyposażenia zgodnie z założonym planem, który jest modyfikowany w zależności od potrzeb. Dyrektor stwarza swoim pracownikom warunki do pracy zarówno indywidualnej, jak i zespołowej, mobilizuje i umożliwia im doskonalenie umiejętności przydatnych w pracy zawodowej poprzez uczestnictwo w różnych formach doskonalenia. Do najczęstszych należą szkolenia rady pedagogicznej prowadzonej na terenie placówki oraz obserwacje zajęć koleżeńskich. Nauczyciele dbają o indywidualny rozwój, ewaluują swoją pracę i podejmują działania mające na celu poprawę jakości własnego warsztatu pracy. Wszyscy pracownicy współpracują ze sobą podczas planowania, przeprowadzania i podsumowywania zarówno ewaluacji pracy własnej, jak i przeprowadzania ewaluacji wewnętrznej przedszkola, która stała się powszechną praktyką. Pomimo dobrego funkcjonowania placówki w efekcie wniosków ze sprawowanego nadzoru w przedszkolu nadal podejmowane są działania mające na celu poprawę bezpieczeństwa dzieci oraz warunków pracy personelu. Duża część zmian związana jest także z doskonaleniem warsztatu pracy nauczycieli i otwarciem się placówki na środowisko. Dyrektor podejmuje współpracę z różnymi instytucjami i podmiotami środowiska lokalnego, a nauczycielom stwarza możliwość kreatywnego działania. Zachęca ich do podejmowania nowatorskich rozwiązań w swojej pracy poprzez wskazywanie ciekawych rozwiązań, inspirujących form doskonalenia oraz własną postawę charakteryzującą się otwarciem na nowości. Działania te przynoszą wymierne efekty we wszystkich obszarach pracy przedszkola, które przekładają się na wszechstronny rozwój dzieci. Zarządzanie przedszkolem zapewnia warunki do rozwoju dzieci. Dyrektor przedszkola podejmuje skuteczne działania ukierunkowane na zapewnienie odpowiednich warunków do rozwoju dzieci oraz kadry pedagogicznej. Dba o wzbogacanie zasobów lokalowych i wyposażenia zgodnie z założonym planem, który jest modyfikowany w zależności od potrzeb. Obserwacja placówki pozwala na stwierdzenie, iż wyposażenie sal umożliwia realizację procesu dydaktycznego zgodnie z podstawą programową i przyjętymi programami, co podkreślają dyrektor i nauczyciele. Prawie wszyscy respondenci, poza dwoma spośród 26 ankietowanych rodziców pozytywnie oceniają warunki lokalowe i wyposażenie przedszkola (rys.1). Według dyrektora przedszkola podejmowane przez niego działania zmierzające do wzbogacenia zasobów lokalowych i wyposażenia dydaktycznego prowadzone były według istniejącego planu uzupełniania wyposażenia, który korygowany był według potrzeb. Efektem podejmowanych działań są sale dydaktyczne dobrze wyposażone w sprzęt i pomoce dydaktyczne. Pomieszczenia są czyste, wymalowane i wyposażone w odpowiednio dostosowane do wzrostu dzieci meble. Każda z sal posiada własną łazienkę odpowiednio przystosowaną łazienkę, każda ma wydzielone miejsce do pracy przy stolikach i do 86/95

87 zabawy wraz z tzw. kącikami tematycznymi, każda posiada również komputer z dostępem do Internetu. Stworzony został pokój metodyczny, w którym poza spotkaniami zespołów nauczycieli, odbywają się zajęcia logopedyczne. W pomieszczeniu tym zgromadzone są różnorodne pomoce dydaktyczne, literatura fachowa i materiały do wykorzystywania przez nauczycieli. Dzieci mają do dyspozycji ogromny plac zabaw umożliwiający bezkolizyjne przebywanie dzieci na świeżym powietrzu ze wszystkich grup jednocześnie. Znajdują się na nim drewniane, certyfikowane urządzenia. Jedynym zgłaszanym przez dyrektora mankamentem jest brak sali gimnastycznej, z którym przedszkole radzi sobie organizując zajęcia w przystosowanym do tego celu holu oraz realizując projekt Silni, sprawni i zdrowi na terenie współpracującej szkoły w Ściechowie. Rys.1 Ewaluacja wewnętrzna jest przeprowadzana wspólnie z nauczycielami. Wszyscy nauczyciele ewaluując własną pracę oraz przeprowadzając ewaluację wewnętrzną pracy przedszkola współpracują ze sobą. Ich zaangażowanie wynika z tego, że uważają ewaluację za niezbędną i przeprowadzają ją dla poprawienia jakości pracy własnej, ponieważ dostarcza wielu informacji, np. jakie są oczekiwania rodziców, z czego są zadowoleni, jak doskonalić pracę z dziećmi, a ponadto ewaluacja pracy stała się już zwyczajem panującym w przedszkolu. W poprzednich latach przedmiotem ewaluacji wewnętrznej było funkcjonowanie przedszkola w środowisku oraz losy absolwentów, natomiast na bieżący rok szkolny zaplanowana została ewaluacja w obszarze nabywania przez dzieci wiadomości i umiejętności. Za przeprowadzenie ewaluacji pracy przedszkola odpowiedzialny jest wprawdzie zespół powołany do tego celu, lecz wybór obszaru badania, określenie celów i dobór narzędzi oraz określenie kryteriów sukcesu odbywa się z udziałem wszystkich nauczycieli. 87/95

88 Zarządzanie przedszkolem sprzyja indywidualnej i zespołowej pracy nauczycie oraz doskonaleniu zawodowemu. Dyrektor przedszkola stwarza swoim pracownikom warunki do pracy zarówno indywidualnej, jak i zespołowej, mobilizuje swoich pracowników do doskonalenia umiejętności przydatnych w pracy zawodowej. Do najczęstszych form doskonalenia, w których uczestniczą nauczyciele należą szkolenia rady pedagogicznej oraz obserwacje koleżeńskie. Dyrektor zachęca nauczycieli do efektywnej pracy indywidualnej i zespołowej poprzez swój przykład, przydziela dodatki motywacyjne, dba również o wzbogacanie bazy techno-dydaktycznej przedszkola. Wszyscy nauczyciele są zgodni, że w przedszkolu stworzono im możliwości do pracy własnej, do przygotowywania się do zajęć. Mają zapewniony dostęp do zasobów przydatnych dla ich rozwoju zawodowego, np. gabinet metodyczny, w którym zgromadzona jest literatura fachowa oraz sprzęt biurowy i multimedialny. Sale dydaktyczne wyposażone są w różnorodne pomoce dydaktyczne (płyty, chusty animacyjne, mapy, plansze, materiały plastyczne, instrumenty perkusyjne, itp.); stroje regionalne, akcesoria do przedstawień teatralnych, urządzone są kąciki tematyczne i zainteresowań. Według nauczycieli dyrektor inspiruje upowszechnianie wiedzy na temat najlepszych praktyk i najnowszych teorii, przydatnych w pracy nauczyciela oraz zauważa sukcesy i nagradza kilka razy w roku, przypomina nauczycielom o założeniach koncepcji pracy przedszkola kilka razy w półroczu, dba o profesjonalną komunikację oraz zespołową pracę nauczycieli. Dyrektor w ramach doskonalenia zawodowego kadry organizuje na terenie placówki szkolenia rady pedagogicznej, warsztaty, na które zaprasza specjalistów (pedagog, pediatra, stomatolog) lub dofinansowuje zewnętrzne formy doskonalenia. W ciągu ostatniego roku co najmniej 3/4 grona doskonaliło swoje umiejętności dzięki indywidualnemu wsparciu (coaching, mentoring, tutoring), uczestnicząc w obserwacjach koleżeńskich oraz we wspólnych szkoleniach rady pedagogicznej i zespołów zadaniowych, ponad połowa brała udział w konferencjach i seminariach, a ok. 1/4 doskonaliła się swój warsztat pracy podczas wizyt obserwacyjnych w innych szkołach lub instytucjach, kursów, w tym kwalifikacyjnych i innych szkoleń zewnętrznych. Udział nauczycieli w ciągu ostatnich 12 miesięcy w formach doskonalenia zawodowego obrazuje poniższy wykres (rys.1). 88/95

89 Rys.1 W procesie zarządzania, w oparciu o wnioski wynikające z nadzoru pedagogicznego, podejmuje się działania służące rozwojowi przedszkola. W efekcie wniosków wynikających ze sprawowanego nadzoru w przedszkolu podejmuje się szereg różnego rodzaju działań mających na celu poprawę bezpieczeństwa dzieci oraz warunków pracy. Duża część zmian związana jest z doskonaleniem warsztatu pracy nauczycieli i otwarciem się placówki na środowisko. Według dyrektora i nauczycieli wnioski z nadzoru pedagogicznego w dużym zakresie uwzględniane są wykorzystywane do zmian w funkcjonowaniu przedszkola, które przyczyniają się do jego rozwoju. Nauczyciele uznali, iż do najważniejszych zmian wprowadzonych na podstawie wniosków z nadzoru pedagogicznego należy poprawa bezpieczeństwa dzięki remontowi budynku, ogrodzeniu dodatkowo placu zabaw oraz opracowaniu procedur związanych z wydawaniem dzieci oraz zakup pomocy dydaktycznych i sprzętu niezbędnego 89/95

90 do realizacji przyjętych programów. Na poprawę warunków i bezpieczeństwa w przedszkolu zwrócili uwagę również partnerzy placówki oraz pracownicy niepedagogiczni, np. zamontowano czujniki alarmowe, nowe oświetlenie, wymieniono podłogi w dwóch salach, przeszklone drzwi na piętrze wyodrębniły salę do ćwiczeń, oznakowana została droga bezpieczeństwa, zakupione zostały wózki do wożenia naczyń. Natomiast według dyrektora do najważniejszych zmian wynikających z nadzoru pedagogicznego należy kontynuacja programów Przyjaciele Zippiego i Kuchcikowo, prowadzenie zajęć kompensacyjno-korekcyjnych oraz stwarzanie sytuacji umożliwiających wspieranie samodzielnych działań dziecka, np. poprzez organizowanie przestrzeni do eksponowania ich prac. Partnerzy przedszkola również dostrzegają szereg zmian w funkcjonowaniu przedszkola, tj.: doskonalenie nauczycieli w zakresie pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami; poszukiwanie nowych metod pracy, np. uwrażliwianie dzieci na muzykę, w tym klasyczną dzięki wykorzystaniu metody Batti Straus i zajęcia w filharmonii; otwarcie się na środowisko, w tym na innych nauczycieli, którzy mieli możliwość uczestniczyć w zajęciach prowadzonych przez nauczycielki z przedszkola; realizacja działań wolontariackich i charytatywnych, np. zbiórka nakrętek, zbiórka karmy dla zwierząt. Zarządzanie przedszkolem sprzyja udziałowi nauczycieli i innych pracowników przedszkola oraz rodziców w procesie podejmowania decyzji dotyczących przedszkola. Sposób zarządzania w podejmowaniu przedszkolem decyzji sprzyja dotyczących partycypacji jego całej społeczności przedszkolnej funkcjonowania. Pracownicy pedagogiczni współdecydują o podejmowanych działaniach dotyczących przede wszystkim bezpieczeństwa dzieci, natomiast pracownicy niepedagogiczni w zakresie spraw organizacyjnych i remontowych. Natomiast partycypacja rodziców, choć nie powszechna, realizowana przez ciało przedstawicielskie jakim jest rada rodziców, dotyczy praktycznie wszystkich aspektów pracy przedszkola. Pracownicy niepedagogiczni mają wpływ na decyzje dotyczące projektowanych pracy remontowych (brodzik w łazience przy sali maluchów, kolory ścian, podłóg), uzupełniania wyposażenia (sprzęt do kuchni, wózki do przewożenia posiłków), organizacja wydawania posiłków (rozłożenie w czasie podawanego obiadu). Według dyrektora rodzice mają wpływ na podejmowanie decyzji dotyczących wyboru firmy ubezpieczeniowej, planowanych wycieczek i zajęć dodatkowych, organizacji uroczystości w przedszkolu, udziale dzieci w konkursach, przekazania 1% na Lubuskie Stowarzyszenie Pomocy Szkole ze wskazaniem przedszkola. Ponadto rodzice partycypują w tworzeniu planu współpracy z przedszkolem oraz akceptują wybrane do realizacji programy. Połowa ankietowanych rodziców nie podała żadnych przykładów decyzji dotyczących pracy przedszkola, na które mieli wpływ, natomiast większość pozostałych uważa, iż ma wpływ na decyzje dotyczące pracy przedszkola, choć przeciwnego zdania był jeden z ankietowanych rodziców (rys.1). Natomiast nauczyciele mają wpływ przede wszystkim na decyzje dotyczące zwiększenia bezpieczeństwa dzieci, zarówno fizycznego (postawienia płotka oddzielającego plac zabaw, zakup kamizelek odblaskowych, węża spacerowego), jak 90/95

91 i psychicznego, dzięki opracowanym procedurom uwzględniającym działanie w sytuacjach nietypowych (rodzic pod wpływem alkoholu i po godzinach urzędowania przedszkola, rodzice po rozwodzie, zeszyty wyjść z rodzicami w czasie pobytu dziecka w przedszkolu) (tab.1). Rodzice są zachęcani do wyrażania swoich opinii i wpływania na podejmowane w przedszkolu decyzje podczas zebrań ogólnych przez dyrektora przedszkola oraz kontaktów bezpośrednich i telefonicznych. Na spotkaniach z rodzicami poruszane są kwestie ważne na dany moment i podejmowane są wówczas wspólne decyzje. Nauczyciele wzmacniają działania dyrektora podczas spotkań z rodzicami w grupach, rozmawiają i zachęcają, zbierają opinie poprzez ankiety, np. na temat zajęć dodatkowych. Rys.1 91/95

92 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Na jakie decyzje dotyczące pracy przedszkola mieli Państwo wpływ? (8117) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 Cytaty zwiększenie bezpieczeństwa fizycznego dzieci postawienia płotka oddzielającego plac zabaw, zakup kamizelek odblaskowych, węża spacerowego, 2 tworzenie dokumentów koncepcja pracy przedszkola, procedury dotyczące wycieczek i spacerów, odbioru i przyprowadzania dzieci, postępowania z rodzicem pod wpływem alkoholu i odbierania dzieci po godzinach urzędowania przedszkola, przez rodziców po rozwodzie, wprowadzenie zeszytó wyjść z rodzicami w czasie pobytu dziecka w przedszkolu, zeszyty wyjść grupowych, 3 organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej organizację pracy logopedycznej, zorganizowanie cyklicznych prelekcji dla rodziców z prezentacją multimedialną o rozwoju mowy dziecka, wybór metod pracy 4 dokonywanie wyborów programów wychowania przedszkolnego, narzędzi diagnostycznych, tematyki szkoleń w zakresie WDN-u 5 inne współpraca z rodzicami i osobami oraz instytucjami środowiska lokalnego, wprowadzenie "smarowanych wtorków", zakup pomocy dydaktycznych i zabawek Dyrektor podejmuje skuteczne działania zapewniające przedszkolu wspomaganie zewnętrzne odpowiednio do jego potrzeb. Dyrektor podejmuje współpracę z różnymi instytucjami i podmiotami środowiska lokalnego, które przynoszą efekty w postaci poprawy bazy techno-dydaktycznej, poprawy bezpieczeństwa w przedszkolu oraz doskonalenia kadry nauczycielskiej, co przekłada się również na rozwój dzieci. Według nauczycieli dyrektor jest skuteczny w pozyskiwaniu zewnętrznych zasobów dla przedszkola w zadowalającym stopniu. Doceniają to, że stwarza im warunki do współpracy, uczestniczy często w zajęciach w grupach i diagnozuje potrzeby, wspomaga w organizacji różnych przedsięwzięć. W ramach współpracy z Wojewódzkim Ośrodkiem Metodycznym w Gorzowie Wlkp. organizowane są szkolenia, na które zapraszani są również nauczyciele z innych przedszkoli. Według rodziców dyrektor jest osobą dbającą o rozwój przedszkola, zna każde dziecko i jego potrzeby. Wśród instytucji, z którymi nauczyciele współpracują w celu podniesienia jakości pracy przedszkola najczęściej wymieniano szkoły i placówki ( Przedszkole Miejskie nr 23, Szkoła Podstawowa nr 15, Zespół Szkół Gastronomicznych, Zespół Szkół Ogrodniczych, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa ), biblioteki ( Biblioteka im "Bolka i Lolka", Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Pana Kleksa ), filharmonie ( Zielonogórska i Gorzowska ), Teatry ( Teatr Interaktywny z Krakowa, Teatr im. Juliusza Osterwy 92/95

93 w Gorzowie Wlkp. ), organizacje pozarządowe sportowe) (schronisko dla zwierząt, stowarzyszenia, fundacje, kluby oraz służby mundurowe (rys.1). Dyrektor jako przykład efektów współpracy przedszkola z instytucjami i organizacjami podała organizację we współpracy z Fundacją Zdążyć z Pomocą wyjścia z dziećmi do Sali Zabaw w Centrum Handlowym Askana, przekazanie nagród dla dzieci i ich rodziców przez Fundację Mam Marzenie oraz opasek przez Inspektorat Towarzystwa Opieki Nad Zwierzętami o/gorzów Wielkopolski. Współpraca z instytucjami, tj. z Wydziałem Inwestycji Urzędu Miasta Gorzowa Wlkp. i Wydziałem Administracji Budowlanej skutkowała pozyskaniem refundacji środków na zabezpieczenie przeciwpożarowe w przedszkolu. Rys.1 93/95