DOTYCHCZASOWE PRACE PAKIET NA RZECZ MOBILNOŚCI. Informacje dla związków zawodowych i kierowców zawodowych

Transkrypt

1 PAKIET NA RZECZ MOBILNOŚCI DOTYCHCZASOWE PRACE krótki przewodik po staowiskach Rady Uii Europejskiej i Parlametu Europejskiego Iformacje dla związków zawodowych i kierowców zawodowych

2 PAKIET NA RZECZ MOBILNOŚCI DOTYCHCZASOWE PRACE krótki przewodik po staowiskach Rady Uii Europejskiej i Parlametu Europejskiego PAKIET NA RZECZ MOBILNOŚCI NIE ZOSTAŁ JESZCZE ANI UZGODNIONY, ANI PRZYJĘTY Jedak zarówo miistrowie trasportu 28 państw człokowskich UE (Rada Uii Europejskiej), jak i Parlamet Europejski przyjęły swoje staowiska w tej sprawie. Na jesiei 2019 r. obie istytucje spotkają się, by rozpocząć egocjacje zmierzające ku ostateczemu porozumieiu. Celem iiejszej broszury jest przekazaie związkom zawodowym i kierowcom zawodowym iformacji co do pozytywych i egatywych aspektów obu staowisk, by wskazać zagrożeia, przed którymi staiemy w procesie przyszłych egocjacji i poiformować Państwa o działaiach, które zamierza podjąć ETF (Europejska Federacja Pracowików Trasportu), by wyelimiować te zagrożeia. CZAS PROWADZENIA POJAZDU I OKRESY ODPOCZYNKU (Rozporządzeie [WE] r 561/2006) Zgodie ze staowiskiem obu istytucji: kierowcy będą regularie wracać do domu co ajmiej raz a miesiąc; pracodawca ie może wymagać od kierowcy, by te odbywał tygodiowy odpoczyek o długości 45 godzi lub dłuższy w pojeździe. Bardzo dobre wiadomości dla społeczeństwa Miej zmęczei kierowcy autobusów, autokarów i ciężarówek to bezpiecziejsze drogi i bezpiecziejsi pasażerowies. Zagrożeia i brak pewości Dwa systemy rozliczaia czasu prowadzeia pojazdu i okresów odpoczyku? Parlamet Europejski stwierdza, że obowiązujące obecie zasady powiy mieć zastosowaie do wszystkich i że ie ależy w zasadach tych wprowadzać jakichkolwiek zmia; Rada Uii Europejskiej atomiast stwierdza, że obece zasady powiy mieć zastosowaie jedyie do kierowców, którzy pracują w swoim kraju. Po przekroczeiu przez kierowcę graicy (trasport międzyarodowy) jego pracodawca będzie mógł przesuąć czterdziestopięciogodziy okres odpoczyku kierowcy o kolejy tydzień. Iymi słowy pracodawca będzie mógł wymagać od kierowcy w trasporcie międzyarodowym, by prowadził pojazd przez trzy pełe tygodie i korzystał w tym okresie jedyie z dwóch di odpoczyku. Oto przykład praktyczego zastosowaia propozycji Rady: fracuski kierowca pracujący tylko we Fracji będzie korzystał z obowiązujących obecie zasad. Jedak jeśli po 10 diach pracy w trasporcie krajowym przekroczy graicę 11 dia, by odebrać towar poza graicami Fracji, jego okres odpoczyku będzie mógł zostać przeiesioy o kolejy tydzie. 2

3 Nie tylko gorsze samopoczucie kierowców Dwa systemy rozliczaia czasu prowadzeia pojazdu, zgodie z propozycją Rady, uwarukowae przekroczeiem graicy, utrudią egzekwowaie przepisów. Rozporządzeie w sprawie czasu prowadzeia pojazdu i okresów odpoczyku jest jedym z ajsurowiej egzekwowaych aktów prawych w trasporcie drogowym w Europie. Dwa systemy rozliczaia czasu prowadzeia pojazdu położą kres skuteczym kotrolom czasu prowadzeia pojazdu, czasu pracy i okresów odpoczyku kierowców autobusów, autokarów i samochodów ciężarowych oraz sprawią, że zapis z tachografów cyfrowych ie będzie mógł być skuteczie wykorzystyway przez orgay kotroli. Dwa systemy rozliczaia czasu prowadzeia pojazdu egatywie wpłyą a sta bezpieczeństwa a drogach. Dziesiątki tysięcy kierowców autobusów i samochodów ciężarowych w trasporcie międzyarodowym będzie musiało prowadzić pojazdy i pracować przez trzy tygodie zaim będą mogli odpocząć. I to by było a tyle, jeżeli chodzi o zobowiązaie UE do ochroy dobrego samopoczucia obywateli oraz bezpieczeństwa a drogach! Jak często kierowca będzie mógł tak aprawdę wrócić do domu? Zarówo Rada Uii Europejskiej, jak i Parlamet Europejski twierdzą, że co 4 tygodie. Zgodie ze staowiskiem obu istytucji pracodawca będzie poosił koszty powrotu kierowcy do kraju. Jedakże, aby zwolić pracodawcę z obowiązku zadbaia o powrót kierowcy do domu i opłaceia takiego powrotu, wymagae jest jedyie piseme oświadczeie kierowcy, że spędza weeked w iym miejscu. Jaka jest defiicja domu? Rada Uii Europejskiej stwierdza, że jest to albo kraj zamieszkaia kierowcy, albo kraj, w którym przedsiębiorstwo ma siedzibę operacyją (cetralę). Parlamet Europejski stoi a staowisku, że dom to jedyie kraj zamieszkaia kierowcy. Przykład działaia rozwiązaia propoowaego przez Radę w praktyce: firma z siedzibą a Słowacji zatrudia rumuńskiego kierowcę. Jeżeli zostaie przyjęte rozwiązaie propoowae przez Radę Uii Europejskiej, pracodawca będzie działał zgodie z prawem, jeżeli wyśle rumuńskiego kierowcę a Słowację raz w miesiącu, co ozaczałoby, że pracodawca będzie mieć miej załatwiaia i iższe koszty, iż w przypadku gdyby kierowca wracał do Rumuii, swojego kraju zamieszkaia. Jest to w zasadzie awet lepsze dla przedsiębiorstwa, bo kierowca wróci samochodem firmowym do cetrali. PODSUMOWANIE: Rada Uii Europejskiej i Parlamet Europejski wciąż jeszcze egocjują ad systemem rozliczaia czasu prowadzeia pojazdu i okresów odpoczyku, muszą także określić defiicję pojęcia dom. Kampaia ETF Dom to dom to kampaia zmierzająca do jasego określeia defiicji domu, czyli miejsca zamieszkaia kierowcy Jest to kampaia społecza ETF iformująca o zmęczeiu kierowców, której celem jest zapobiegaie wszelkim egatywym zmiaom w systemach rozliczaia czasu prowadzeia pojazdów i okresów odpoczyku kierowców autobusów, autokarów i samochodów ciężarowych 3

4 INTELIGENTNY TACHOGRAF (rozporządzeie [UE] 165/2014) Zarówo Rada Uii Europejskiej, jak i Parlamet Europejski zgadzają się, że INTELIGENTNY tachograf zostaie zamotoway we wszystkich pojazdach realizujących przewozy w trasporcie międzyarodowym (autobusach, autokarach i samochodach ciężarowych) co ajmiej 10 lat wcześiej iż przewidują obecie obowiązujące przepisy. Sprawi to, iż zaczie łatwiej będzie kotrolować kabotaż i delegowaie pracowików, poieważ orgay adzoru będą mogły stwierdzić, w jakim dokładie okresie pojazdy (autobusy, autokary i samochody ciężarowe) oraz kierowcy przebywały/ li odpowiedio w kraju rejestracji i kraju zamieszkaia. W kosekwecji kierowcy otrzymają wyższe uposażeie w przypadku pracy zagraicą, a przedsiębiorstwa ie będą już mogły płacić im wyagrodzeń z kraju pochodzeia, jeżeli kierowcy ci będą obsługiwali trasport międzyarodowy lub kabotaż. Świadczeia dla kierowców, takie jak przyszłe emerytury rówież wzrosą, co wyika z wyższych wyagrodzeń. Bardzo dobre wiadomości dla orgaów kotroli Zasady kabotażu i delegowaia pracowików będą zacząco lepiej przestrzegae. Bardzo dobre wiadomości dla społeczeństwa Surowsze zasady egzekwowaia prawa i skutecziejsze kotrole czasu prowadzeia pojazdu i okresów odpoczyku sprawią, że drogi będą zaczie bezpiecziejsze. Od kiedy będą obowiązywać INTELIGENTNE tachografy? Rada twierdzi, że 4 lata po przyjęciu pakietu a rzecz mobilości wszystkie pojazdy (autobusy, autokary i samochody ciężarowe) w trasporcie międzyarodowym będą obowiązkowo wyposażoe w INTELIGENTNY tachograf. Parlamet Europejski ustalił te okres a 5 lat. PODSUMOWANIE: Rada i Parlamet Europejski muszą jeszcze wyegocjować okres, po upływie którego INTELIGENTNE tachografy staą się obowiązkowe. Zadbać o to, by INTELIGENTNY tachograf został wprowadzoy jak ajszybciej to możliwe! Kampaia i współpraca z orgaami kotroli UE, by zadbać o uiemożliwieie zafałszowywaia zapisu INTELIGENTNYCH tachografów 4

5 DELEGOWANIE PRACOWNIKÓW Wraz ze wczesym wprowadzeiem INTELIGENTNYCH tachografów orgay kotrole będą lepiej wyposażoe, by określać dokłady czas, w którym kierowca pracował w iym kraju. W kosekwecji, jeżeli kierowca pracuje za graicą, wykouje kabotaż i świadczy usługi w trasporcie międzyarodowym, będzie otrzymywał wyższe wyagrodzeie, a przedsiębiorstwo go zatrudiające ie będzie już mogło wypłacać mu wyagrodzeia, które otrzymywałby w kraju pochodzeia. W przypadku trazytu ie będą mieć zastosowaia zasady oddelegowywaia pracowików, a kierowcy będą otrzymywać wyagrodzeie kraju, w którym przedsiębiorstwo jest zarejestrowae. Jedak w ramach rekompesaty Parlamet Europejski propouje, by miejscem rejestracji przedsiębiorstwa było miejsce, z którego kierowcy zazwyczaj świadczą usługi (patrz poiższy bardziej szczegółowy przykład). Po przyjęciu pakietu a rzecz mobilości kierowcy ie będą już otrzymywać jedyie miimalego wyagrodzeia kraju, w którym rozpoczyają trasport lub w którym go kończą, a pełe wyagrodzeie, które obejmuje wiele dodatków poza wyagrodzeiem miimalym: a przykład dorocze zasiłki urlopowe. Plusy i miusy Wyłączeia W przypadku kabotażu zasady oddelegowywaia pracowików będą mieć zawsze zastosowaie. W odiesieiu do trasportu międzyarodowego zgodie ze staowiskiem zarówo Rady Uii Europejskiej, jak i Parlametu, kierowcy ie będą objęci zasadami delegowaia pracowików, jeżeli świadczą jedyie proste usługi eksportowe i importowe. Po istalacji INTELIGENTNYCH tachografów we wszystkich pojazdach poza dwustroymi operacjami trasportowymi kierowca może zostać skieroway do wykoaia jedego załaduku i/lub rozładuku w krajach, przez które przejeżdża, przy założeiu, że odbiór i dostawa ie są realizowae w graicach tego samego kraju. Te dwie operacje rówież ie będą objęte zasadami o delegowaiu pracowików, a zatem ie będzie mieć zastosowaia wyagrodzeie krajów, w których kierowca załadowuje lub rozładowuje pojazd. Poiższy przykład obrazuje taką sytuację. Kierowcy przejeżdżający przez terytorium daego kraju (trazyt) ie będą otrzymywać wyagrodzeia kraju, przez który przejeżdżają Rada Uii Europejskiej i Parlamet Europejski stoją a tym samym staowisku odośie do tej kwestii, opierając się o założeie, że w kraju trazytu ie jest świadczoa żada usługa. Kierowca, który świadczy usługi w trazycie otrzyma stawkę kraju, w którym zarejestrowae jest przedsiębiorstwo przewozowe go zatrudiające. Jest też jedak dobra wiadomość: Parlamet Europejski stwierdza, że siedzibą (kraj rejestracji przedsiębiorstwa) musi być miejsce, w którym kierowcy zwyczajowo świadczą usługi lub z którego wyruszają, co pośredio rozwiązuje problem trazytu, przy czym jedocześie i jest to kwestia o jeszcze większym zaczeiu pozwala to walczyć z jedym z główych czyików przyczyiających się do dumpigu społeczego. Przykład: kierowca, który rozpoczya swoją podróż a Węgrzech z ładukiem, który ma dostarczyć do Szwecji, a astępie wraca a Węgry, otrzyma węgierskie wyagrodzeie za całą podróż (iezależie od tego, jakiej jest arodowości). 5

6 Jeżeli po dostarczeiu towarów do Szwecji, kierowca ie wróci bezpośredio a Węgry, a pojedzie gdzieś idziej (odbierze towary w jedym państwie człokowskim i dostarczy je w drugim) zaim wróci a Węgry, to wówczas za każdą taką podróż otrzyma wyagrodzeie krajów odbioru lub dostawy towarów. Za czas trazytu kierowca otrzyma węgierskie wyagrodzeie. Po wprowadzeiu obowiązku korzystaia z INTELIGENTNYCH tachografów w pojazdach w trasporcie międzyarodowym (data wciąż jeszcze ie została wyegocjowaa) kierowca w powyższym przykładzie będzie musiał wykoać jeszcze dwa przejazdy z wyagrodzeiem węgierskim i a węgierskich warukach w astępujący sposób: jeżeli kierowca wyjeżdża z Węgier z ładukiem, który ma trafić do Szwecji, może zostać poproszoy/a o wykoaie jedego załaduku i jedej dostawy w drodze do Szwecji. To samo ma zastosowaie do drogi powrotej a Węgry, po tym jak odbierze towary, które mają być dostarczoe a Węgry. Jedak zgodie z rozwiązaiem propoowaym przez Parlamet Europejski w przypadku trasportu autobusowego i autokarowego możliwe są jedyie przewozy od puktu A do B i z powrotem, aby kierowca wciąż otrzymywał węgierskie wyagrodzeie. Zgodie z defiicją siedziby propoowaą przez Parlamet Europejski przedsiębiorstwa ie będą już mogły rekrutować kierowców p. z Polski, a astępie zatrudiać ich a trasach p. z Niemiec i w Niemczech za polskie wyagrodzeie i a polskich warukach. Przedsiębiorstwo zatrudiające kierowców spoza Niemiec do świadczeia usług w Niemczech i z Niemiec będzie musiało być zarejestrowae w Niemczech. Do takich kierowców zastosowaie będą mieć wówczas iemieckie wyagrodzeia, zarówo w odiesieiu do trazytu, jak i do wszelkich przejazdów rozpoczyających się i kończących się w Niemczech. Jakie dokumety będą potrzebe podczas kotroli? Zgodie ze staowiskiem obu istytucji przedsiębiorstwa będą zobligowae do: przesyłaia zaświadczeia o oddelegowaiu pracowika do właściwych orgaów kraju, w którym kierowca wykouje działalość trasportową, objętą zasadami delegowaia pracowików (kabotaż itd.) przekazywaia tego zaświadczeie kierowcy wraz z umową a świadczeie usług dołączoą do każdej operacji trasportowej (list przewozowy CMR) po zakończeiu okresu oddelegowaia pracowika do przesyłaia do orgau kraju, w którym kierowca pracował jako pracowik oddelegoway, zaświadczeie o oddelegowaiu, listów przewozowych CMR dotyczących wszystkich przejazdów wykoaych przez kierowcę w okresie oddelegowaia, umowę o pracę oraz potwierdzeie czasu pracy kierowcy i wyagrodzeia. PODSUMOWANIE: Wyjątki od zasad delegowaia pracowików oraz środki egzekwowaia stosowaia się do przepisów muszą jeszcze zostać wyegocjowae przez Radę i Parlamet Europejski. Kampaie, których celem będzie zapewieie, że dwa dodatkowe przejazdy objęte klauzulą trasportu dwustroego będą dozwoloe, gdy INTELIGENTNE tachografy będą już obowiązkowe Kampaia a rzecz stworzeia bezpieczej platformy, do której dostęp w czasie rzeczywistym będą mieć tylko orgay kotrole, a której wszystkie przedsiębiorstwa w trasporcie drogowym będą zobowiązaa zapisywać elektroicze wersje wszystkich dokumetów potrzebych, by zweryfikować zgodość z przepisami Kampaia a poziomie UE a rzecz elektroiczego potwierdzeia wypłaty wyagrodzeia (e-pasek) 6

7 KABOTAŻ (rozporządzeie [WE] 1072/2009) W tej chwili egocjuje się surowsze zasady kabotażu, jak rówież lepsze arzędzia kotroli, takie jak INTELIGENTNY tachograf. Dla przykładu zgodie z tymi zasadami ie będzie już możliwe wymagaie od portugalskiego kierowcy, by przez czas ieokreśloy pracował we Fracji za portugalskie wyagrodzeie. Wraz z wczesym wprowadzeiem INTELIGENTNYCH tachografów orgay kotrole będą w staie dokładiej określić okres czasu, w którym kierowca i pojazd przebywali w daym kraju. W kosekwecji łatwiej będzie zadbać o to, by kierowcy otrzymywali właściwe wyagrodzeie, gdy wykoują operacje kabotażu. Kierowcom i związkom zawodowym będzie rówież łatwiej zebrać dowody aruszeń i zgłaszać je odpowiedim orgaom. Czy będą owe zasady kabotażu? Rada Miistrów chce utrzymać obecie obowiązujące zasady, a zatem samochód ciężarowy, który ależy do firmy zarejestrowaej w kraju A może wykoać maksymalie 3 przewozy krajowe w kraju B, w okresie 7 astępujących po sobie di. Parlamet Europejski propouje, by samochód ciężarowy ależący do przedsiębiorstwa zarejestrowaego w kraju A mógł realizować przewozy w kraju B jedyie przez 3 di, jedak, by w tym czasie mógł wykoać ieograiczoą liczbę operacji (bez przekraczaia maksymalego czasu kierowaia pojazdem, czyli zgodie z przepisami UE 9-10 godzi dzieie). Czy przedsiębiorstwa będą mogły z łatwością obejść te przepisy i realizować kabotaż w astępujących po sobie okresach? Nie, poieważ zarówo Rada Uii Europejskiej, jak i Parlamet Europejski zgadzają się co do wprowadzeia okresu karecji (ag. coolig off period), podczas którego pojazd, który przeprowadził maksymalą liczbę operacji i przebywał maksymalą liczbę di a terytorium daego kraju, musi wyjechać poza jego graice. Rada Uii Europejskiej propouje, by okres te wyosił 5 di. Parlamet Europejski propouje, by okres te wyosił 60 godzi, jedak rówież że w okresie tym samochód ciężarowy powiie przebywać w kraju rejestracji przedsiębiorstwa. PODSUMOWANIE: Rada Uii Europejskiej i Parlamet Europejski będą jeszcze egocjować w sprawie zasad dotyczących okresu kabotażu i działań kabotażowych oraz długości okresu karecji. Działaia lobbigowe, by zadbać o to, by wszelkie zasady były surowsze i łatwiejsze do skotrolowaia Działaia lobbigowe, których celem będzie zadbaie o to, by zasady dotyczące kabotażu ie prowadziły do zaburzaia rówowagi a rykach pracy w krajach UE 7

8 DOSTĘP DO ZAWODU (rozporządzeie [WE] 1071/2009 zae także jako ROZPORZĄDZENIE WS. FIRM PRZYKRYWEK) Przedsiębiorstwom, które ie przestrzegają zasad kabotażu i delegowaia pracowików grozi zakaz prowadzeia działalości w UE. Dzięki surowszym wymogom ałożoym a przedsiębiorstwa w trasporcie drogowym (patrz poiższe szczegóły) kierowcom w miejszym stopiu grozić będzie zatrudieie przez firmy przykrywki, a zatem będą mieli większą kotrolę ad swoim stosukiem zatrudieia i ad swoimi prawami i przysługującymi im świadczeiami, takimi jak ubezpieczeie społecze, ubezpieczeie zdrowote, zasiłki rodzie it. Jakie kryteria będzie musiało spełić przedsiębiorstwo, by uzao je za prawdziwe przedsiębiorstwo ie zaś firmę przykrywkę? Rada stwierdza, że aby spełić powyższy waruek, przedsiębiorstwo powio dyspoować dostateczą przestrzeią parkigową w kraju rejestracji. Parlamet Europejski idzie zaczie dalej, stwierdzając, że przedsiębiorstwo musi realizować co ajmiej jede załaduek lub rozładuek co 4 tygodie w kraju rejestracji. Parlamet propouje rówież, by przedsiębiorstwo było zobowiązae do posiadaia odpowiediego zaplecza parkigowego w kraju rejestracji. PODSUMOWANIE: Rada i Parlamet Europejski muszą wyegocjować wspóle staowisko dotyczące kryteriów, które pozwalają stwierdzić, czy dae przedsiębiorstwo ie jest firmą przykrywką. Kampaia a rzecz przyjęcia zasady, że zasadicza część działalości przewozowej przedsiębiorstwa zajmującego się trasportem drogowym musi odbywać się w kraju rejestracji Europejska Federacja Pracowików Trasportu reprezetuje poad 5 milioów pracowików sektora trasportu z poad 230 związków zawodowych pracowików trasportu i z 41 krajów europejskich, w 8 brażach, w tym trasportu drogowego i logistyki Siedziba: Galerie Agora, Rue du Marché aux Herbes 105, Boîte 11, B 1000 Brussels Belgia road@etf-europe.org 8