SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa nr 2 im. Królowej Jadwigi w Jarocinie Rada Rodziców a posiedzeniu w dniu 23 września 2010 r. uchwałą nr 2/2010/2011, w porozumieniu z Radą Pedagogiczną, przyjęła do realizacji Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 2 w Jarocinie.

2 SPIS TREŚCI I. Wstęp II. III. IV. Cele i założenia programu. Identyfikacja problemów szkolnych. Uwarunkowania zachowań dysfunkcjonalnych. V. Adresaci działań. VI. Poziomy profilaktyki. VII. Sposób realizacji programu. VIII. Strategie profilaktyczne. IX. Zadania realizowane w ramach szkolnego programu profilaktyki X. Bibliografia problemu dostępna w bibliotece szkolnej. XI. Harmonogram działań

3 WSTĘP Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 2 w Jarocinie wynika ze Szkolnego Programu Wychowania, który wyznacza cele i zadania działań profilaktycznych. Jest spójny z programami nauczania, Szkolnym Systemem Oceniania i Wewnątrzszkolnym Doskonaleniem Nauczycieli. Opiera się na podstawach prawnych: Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982r. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994r. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995r. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24 kwietnia 1997r Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznych przedszkola oraz publicznych szkół ( Dz. U. Nr 10 poz.96). Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. NR 51 poz. 458). Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 roku w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Pierwszymi i najważniejszymi nauczycielami są rodzice i nich spoczywa obowiązek wychowania. Zadaniem szkoły jest wspomaganie rodziców w wychowaniu. Wychowanie, to proces wspomagania wychowanka w rozwoju, ukierunkowanym na osiąganie pełnej dojrzałości w czterech podstawowych sferach: fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej (Z. Gaś, Szkolny Program Profilaktyki, Lublin 2004) Mówiąc o profilaktyce w szkole odwołaliśmy się do szerokich definicji tego pojęcia. Zgodnie z jedną z takich definicji profilaktyka to likwidacja przyczyn niekorzystnych zjawisk (Słownik Wyrazów Obcych PWN 1971). Tych niekorzystnych zjawisk, zagrożeń rozwoju ucznia, jak również ich przyczyn jest wiele. Dlatego proponujemy swoiste uściślenie profilaktyka problemów dzieci i młodzieży. Działania podejmowane w zgodnie ze Szkolnym Programem Profilaktyki nie są działaniami zaplanowanymi jednorazowo, do wykonania tylko w konkretnym roku. Chcemy zachować ciągłość działań, dlatego każdego roku

4 powtarzamy działania potrzebne, sprawdzone, a dokładamy w razie potrzeby zadania dodatkowe. I Cele i założenia programu. I. Szkolny Program Profilaktyki opiera się na podstawowych celach: 1. Udzielanie pomocy i wspieranie prawidłowego rozwoju fizycznego, emocjonalnego i społecznego ucznia. 2. Kształtowanie właściwych postaw wobec drugiego człowieka. 3. Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa na terenie szkoły. 4. Przygotowanie uczniów do radzenia sobie w sytuacjach trudnych poza terenem szkoły oraz po jej ukończeniu. II. Cele szczegółowe: 1. Organizowanie na terenie szkoły pomocy uczniom z dysfunkcjami oraz organizowanie kół zainteresowań dla uczniów uzdolnionych. 2. Informowanie rodziców i uczniów o możliwości otrzymania wsparcia i pomocy od instytucji wspierających rodzinę w jej funkcjach. 3. Doskonalenie i kształcenie umiejętności rozwiązywania problemów, podejmowania odpowiedzialnych decyzji, oraz radzenia sobie z przejawami przemocy eliminowanie zachowań agresywnych, 4. Kształtowanie umiejętności dbania o swój rozwój fizyczny, emocjonalny i społeczny 5. Eliminowanie przejawów izolacji społecznej i zjawiska kozła ofiarnego, 6. Eliminowanie przejawów nietolerancji wobec ludzi o innym kolorze skóry, o innej religii, rasie i kulturze, 7. Opracowanie i wprowadzenie procedur reagowania w różnych sytuacjach kryzysowych. II Identyfikacja problemów szkolnych Szczegółowe cele Szkolnego Programu Profilaktyki określono na podstawie obserwacji problemów występujących w szkole. W Szkole Podstawowej nr 2 w Jarocinie największym problemem obserwowanym przez jej pracowników oraz zgłaszanym przez rodziców i opiekunów są zachowania agresywne uczniów. Jest to najczęściej agresja słowna, rzadziej fizyczna i psychiczna. Nie zaobserwowaliśmy problemu uzależnień wśród naszych uczniów, jednak, aby przygotować ich do przejścia do szkół gimnazjalnych, gdzie być może spotkają się z tymi problemami, w klasach VI-tych planujemy poruszyć tematy związane z problematyką uzależnień od nikotyny, alkoholu, narkotyków. Ze względu na fakt otwarcia na terenie naszego miasta punktów sprzedaży tzw. dopalaczy i braku właściwych uregulowań prawnych w zakresie dostępności tych substancji dla nieletnich uważamy za zasadne przekazanie naszym uczniom rzetelnej wiedzy na temat ich działania na młody organizm. Ważne jest dla nas także przekonanie uczniów o zaletach zdrowego trybu życia, w tym do właściwego sposobu odżywiania, aktywnego wypoczynku,

5 ograniczanie czasu spędzanego przed ekranem telewizora i komputera a także radzenia sobie z napięciem emocjonalnym wynikającym z codziennych sytuacji. IV Adresaci działań. Adresatami działań zaplanowanych w Szkolnym Programie Profilaktyki są wszystkie grupy osób związanych ze szkołą, czyli: uczniowie klas I III uczniowie klas IV - VI rodzice, nauczyciele, pedagog szkolny. V Poziomy profilaktyki. W opracowanym programie realizujemy działania w ramach dwóch poziomów profilaktyki tj. profilaktyka pierwszorzędowa - adresowana do ogółu dzieci i młodzieży, mająca na celu promocję zdrowego trybu życia, nabycie umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach życiowych oraz opóźnienie wieku inicjacji (np. alkoholowej, nikotynowej czy narkotykowej), elementy profilaktyki drugorzędowej - adresowanej do osób z grup podwyższonego ryzyka, mających trudności w opanowaniu emocji, a także do tych osób, które przeszły już inicjację i u których występują mniej lub bardziej liczne problemy (osobiste, rodzinne, szkolne) z tego właśnie powodu. Jej celem jest pomoc w wycofaniu się z zachowań ryzykownych, świadomie w szkolnym programie profilaktyki pomięliśmy profilaktykę trzeciorzędową - adresowaną do młodych ludzi z grup wysokiego ryzyka (uzależnionych), ponieważ zakłada ona prowadzenie specjalistycznych działań typu: odtruwanie, leczenie odwykowe, psychoterapię, resocjalizację etc. w celu zatrzymania procesu chorobowego i degradacji społecznej. VI Sposób realizacji programu Realizacja programu odbywać się będzie w ramach: 1. Zajęć dydaktyczno - wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych przez wychowawców i nauczycieli przedmiotu, pedagoga, 2. Zajęć prowadzonych w świetlicy szkolnej, 3. Dodatkowych zajęć z dziećmi kół zainteresowań, zajęć dydaktyczno wyrównawczych, socjoterapeutycznych i innych, 4. Rozmów indywidualnych z uczniami i poświęcenia szczególnej uwagi wychowawcy na wzmocnienie poczucia własnej wartości wychowanka. 5. Pedagogizacji rodziców w ramach zebrań ogólnych, drzwi otwartych i innych spotkań z wychowawcami, nauczycielami i pedagogiem.

6 Szkoła realizuje program we współpracy z instytucjami i organizacjami pozarządowymi: Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Komenda Powiatowa Policji Straż Miejska Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Sąd Rejonowy. Ośrodek Terapii Uzależnień, Ośrodek Interwencji Kryzysowej przy PCPR, Stowarzyszenie Rozśpiewane Drzewa UKS Dwójka VII Strategie profilaktyczne. Program zawiera strategie profilaktyczne: a) strategie informacyjne ukierunkowane na dostarczenie podstawowych i rzetelnych informacji pozwalających na podejmowanie trafnych, konstruktywnych decyzji, b) strategie edukacyjne ukierunkowane na tworzenie możliwości rozwijania umiejętności konstruktywnego zaspakajania potrzeb, c) strategie alternatyw ukierunkowane na tworzenie warunków do konstruktywnego działania i samorealizacji zamiast uprzednio realizowanych działań dysfunkcjonalnych, autodestrukcyjnych, d) strategie wprowadzania zmian ukierunkowane na eliminowanie w środowisku wychowawczym dziecka (zwłaszcza w środowisku szkolnym) czynników ryzyka i wprowadzanie czynników chroniących, e) strategie interwencyjne ukierunkowane na dostarczanie pomocy w rozwiązywaniu doznawanych trudności i eliminowaniu zachowań problemowych. Nauczyciele, którzy realizują samodzielne programy profilaktyczne winni być przeszkoleni oraz posiadać zaświadczenie uprawniające do prowadzenia programu profilaktycznego. VIII Zadania realizowane w ramach Szkolnego Programu Profilaktyki 1. Organizowanie na terenie szkoły pomocy uczniom z dysfunkcjami oraz organizowanie kół zainteresowań dla uczniów uzdolnionych. Indywidualne konsultacje nauczycieli z rodzicami, uczniami; Prowadzenie zajęć dydaktyczno-wyrównawczych; Kierowanie na badania i konsultacje do Poradni Psychologiczno -Pedagogicznej;

7 Zindywidualizowana praca z uczniem, zgodna z zaleceniami Poradni Psychologiczno Pedagogicznej; Praca indywidualna z uczniami słabszymi i uzdolnionymi w świetlicy szkolnej, Zajęcia korekcyjno kompensacyjne indywidualne i zespołowe, Zajęcia socjoterapeutyczne, Zajęcia specjalistyczne dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce, 2. Informowanie rodziców i uczniów o możliwości otrzymania wsparcia i pomocy od instytucji wspierających rodzinę w jej funkcjach. Indywidualne konsultacje z wychowawcą i pedagogiem szkolnym; Zebrania z rodzicami udzielanie informacji w ramach pedagogizacji; Udostępnienie adresów i telefonów instytucji i organizacji współpracujących ze szkołą: 3. Doskonalenie i kształcenie umiejętności rozwiązywania problemów, podejmowania odpowiedzialnych decyzji oraz radzenia sobie z przejawami przemocy eliminowanie zachowań agresywnych, Podejmowanie i omawianie tematyki zagrożeń w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy; Stałe monitorowanie zachowań uczniów podczas pobytu w świetlicy szkolnej; Konsekwentne reagowanie na przejawy zachowań agresywnych; Realizacja w klasach VI tych programu profilaktycznego dotyczącego uzależnień pt. Trzeci elementarz, czyli program siedmiu kroków ; Realizacja w klasach II programu Dam sobie radę Uświadamianie na lekcjach wychowawczych, że tzw. dopalacze to szkodliwe substancje chemiczne a ich spożywanie to zachowanie bardzo ryzykowne, grożące poważnymi problemami zdrowotnymi a także śmiercią, Prowadzenie rozmów z uczniami na temat trudnych sytuacji szkolnych i rodzinnych w czasie ich pobytu w świetlicy szkolnej; Prowadzenie zajęć socjoterapeutycznych dla uczniów z grupy podwyższonego ryzyka, 4. Kształtowanie umiejętności dbania o swój rozwój fizyczny, emocjonalny i społeczny: Omawianie na lekcjach wychowawczych tematyki związanej z właściwym odżywianiem, higieną pracy umysłowej, aktywnym wypoczynkiem, Promowanie w formie gazetek tematycznych zdrowego stylu życia, Informowanie uczniów podczas zajęć informatycznych o szkodliwości długotrwałego korzystania z komputera, Wzmacnianie kontaktów społecznych, stwarzanie możliwości wspólnego do spędzania czasu, Stwarzanie możliwości do konstruktywnego okazywania różnorodnych emocji kształtowanie inteligencji emocjonalnej czyli umiejętności okazywania i

8 rozpoznawania uczuć poprzez przykład własny nauczyciela oraz rozmowy z uczniami, 5. Eliminowanie przejawów izolacji społecznej i zjawiska kozła ofiarnego Organizowanie imprez klasowych i szkolnych; Prowadzenie zajęć integrujących zespół klasowy; Prowadzenie zajęć i imprez międzyklasowych integrujących środowisko szkolne przez uczestników świetlicy szkolnej, Pomoc w udzielaniu wsparcia finansowego dla uczniów z rodzin o niskim statusie materialnym, Pomoc w odrabianiu zadań domowych i nadrabianiu zaległości pod opieką wychowawcy świetlicy szkolnej, 6. Eliminowanie przejawów nietolerancji wobec ludzi o innym kolorze skóry, o innej religii, rasie i kulturze. Podejmowanie i omawianie tematyki związanej z różnorodnością ras, kultur i religii, Wyjaśnianie uczniom, że nietolerancja wobec odmienności koloru skóry i poglądów drugiego człowieka jest przejawem agresji, Przygotowanie gazetek o dzieciach różnych ras i kultur, 7. Opracowanie i wprowadzenie procedur reagowania w różnych sytuacjach kryzysowych. Przygotowanie procedur interwencji kryzysowych, przyjęcie ich przez radę pedagogiczną, IX Bibliografia problemu dostępna w bibliotece szkolnej: 1. Ranschburg Lęk, gniew, agresja 2. Mac Beath J. Czy nasza szkoła jest dobra? 3. Tillman D. Wychowanie w duchu wartości 4. Kwiek M. Wychowanie do miłości. Poradnik dla rodziców 5. Konarzewski K. Jak uprawiać badania oświatowe 6. Niemierko B. Pomiar wyników kształcenia 7. Robertson J. Jak zapewnić dyscyplinę, ład i uwagę w klasach 8. Lekcje wychowawcze kl. IV 9. Lekcje wychowawcze klasy V 10. Lekcje wychowawcze klasy VI 11. Janowski A. Poznawanie uczniów Babiuch M. Jak współpracować z rodzicami 13. Chomczyńska M. Polubić szkołę 14. Hajduk B. Pomoc i opieka różne postacie 15. Rumpf J. Krzyczeć, bić, niszczyć 16. Damback K. Mobbing w szkole 17. Dudziak U. Wychowanie w klasie szkolnej

9 18. Kenzie R. Kiedy pozwolić. Kiedy zabronić 19. Vogel K. Umiejętności współpracy w grupach 20. Pętlewska H. Przezwyciężenie trudności 21. Sternberg R. J. Jak nauczyć dzieci myślenia 22.Minczakiewicz F. Elementarz dla rodziców 23. Gaś Z. Szkolny program profilaktyki 24. kwartalnik Psychologia w szkole Załączniki: załącznik nr 1: Podstawa prawna programu, załącznik nr 2: Szczegółowy harmonogram działań na rok szkolny, załącznik nr 3: Programy profilaktyczne - Dam sobie radę, - III Elementarz, czyli program siedmiu kroków załącznik nr 4: Harmonogram pracy kół zainteresowań i zajęć dodatkowych.