Dietoterapia w onkologii

Transkrypt

1 Dietoterapia w onkologii 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): Rok akademicki: 2019/2020 WYDZIAŁ LEKARSKI Lekarski jednolite magisterskie profil praktyczny Stacjonarne/niestacjonarne Nazwa modułu/ przedmiotu: Dietoterapia w onkologii Kod przedmiotu: Jednostki prowadzące kształcenie: Kierownik jednostki/jednostek: Rok studiów (rok, na którym realizowany jest przedmiot): Semestr studiów (semestr, na którym realizowany jest przedmiot): Typ modułu/przedmiotu (podstawowy, kierunkowy, fakultatywny): Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz stopnie naukowe wszystkich wykładowców prowadzących przedmiot): Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny jest dla studentów w ramach programu Erasmus): Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do której należy zgłaszać uwagi dotyczące sylabusa): Liczba punktów ECTS: 2 2. Cele kształcenia Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Onkologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Prof. dr hab. n.med Maciej Słodkowski 1-6 Zimowy Fakultatywny mgr Aneta Jachnis NIE Aneta Jachnis 1. Zapoznanie studenta z tematyką dotyczącą kancerogenezy, metabolizmu guza nowotworowego oraz wpływu obecności komórek nowotworowych oraz zastosowanego leczenia onkologicznego na organizm człowieka. 2. Umiejętność identyfikacji zaburzeń odżywienia i oceny stanu odżywienia chorych onkologicznych oraz prowadzenia i monitorowania leczenia żywieniowego 3. Przedstawienie założeń dietoterapii na wszystkich etapach leczenia onkologicznego, także w okresie remisji. Przybliżenie związku pomiędzy stylem życia, a ryzykiem wystąpienia poszczególnych nowotworów. Uwzględnienie najnowszych stanowisk towarzystw naukowych i aktualnych wytycznych. 3. Wymagania wstępne Strona 1 z 6

2 1. Posiadanie wiedzy z zakresu fizjologii i anatomii człowieka, biochemii, onkologii oraz podstaw żywienia człowieka zdrowego i chorego 4. Przedmiotowe efekty kształcenia Lista efektów kształcenia Symbol Opis Odniesienie do efektu kierunkowego B.W.15 B.W.17 B.W.18 B.W.19 B.W.20 B.W.22 B.W.26 opisuje podstawowe szlaki kataboliczne i anaboliczne, sposoby ich regulacji oraz wpływ czynników genetycznych i środowiskowych Zna pojęcia: potencjał oksydacyjny organizmu i stres oksydacyjny zna enzymy biorące udział w trawieniu, mechanizm wytwarzania kwasu solnego w żołądku, rolę żółci, przebieg wchłaniania produktów trawienia oraz zaburzenia z nimi związane zna konsekwencje niewłaściwego odżywiania, w tym długotrwałego głodowania, przyjmowania zbyt obfitych posiłków oraz stosowania niezbilansowanej diety zna konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów oraz ich nadmiaru w organizmie; Zna procesy takie jak: cykl komórkowy, proliferacja, różnicowanie i starzenie się komórek, apoptoza i nekroza oraz ich znaczenie dla funkcjonowania organizmu zna mechanizm działania hormonów oraz konsekwencje zaburzeń regulacji hormonalnej Student nabył wiedzę w zakresie postępowania dietetycznego w sytuacjach zaburzeń glikemii (stany hipo-, hiper- glikemii), katabolizmu organizmu, zmian metabolicznych związanych z niedożywieniem, insulinooporności. Zmian metabolicznych związanych z obecnością komórek nowotworowych i wpływem leczenia onkologicznego Znane mu są pojęcia dotyczące stresu i potencjału oksydacyjnego, działania antyoksydantów i wpływu żywienia na mechanizmy oksydacyjne organizmu zna enzymy biorące udział w trawieniu, mechanizm wytwarzania kwasu solnego w żołądku, rolę żółci, przebieg wchłaniania produktów trawienia oraz zaburzenia z nimi związane. Żywienie w chorobach nowotworowych przewodów żółciowych, trzustki i wątroby. Student wie, w jaki sposób dokonać prawidłowej oceny stanu odżywienia przesiewowej oraz pogłębionej, potrafi skonstruować algorytm postępowania żywieniowego w zaburzeniach prawidłowego stanu odżywienia Student potrafi wymienić podstawowe zalecenia w przypadkach niedoborów pokarmowych oraz wymienić możliwe przyczyny ich występowania, a także skutki Zna podstawowe procesy komórkowe biorące udział w kancerogenezie Zna podstawowe działanie hormonów biorących udział w zespole anoreksja-kacheksja Student potrafi sformułować podstawowe zalecenia w zakresie żywienia w najczęściej występujących zaburzeniach gospodarki hormonalnej związanych z pacjentami oddziałów onkologicznych ( m.in. Strona 2 z 6

3 B.W.28 B.U10. C.W33. E.W23. Zna mechanizmy starzenia się organizmu obsługuje proste przyrządy pomiarowe oraz ocenia dokładność wykonywanych pomiarów wymienia postacie kliniczne najczęstszych chorób poszczególnych układów i narządów, chorób metabolicznych oraz zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowozasadowej zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych nowotworów człowieka insulinooporność, zaburzenia glikemii związane z nieprawidłową pracą trzustki Student zna podstawy dotyczące wpływu żywienia na procesy starzeniowe organizmu. Student potrafi dokonać pomiarów antropometrycznych za pomocą wagi lekarskiej, wzrostomierza, taśmy do obwodów kończyn znany mu jest wpływ stresu metabolicznego związanego z zabiegiem chirurgicznym na zaburzenia homeostazy. Potrafi ocenić ryzyko występowanie zespołu ponownego odżywienia oraz zna podstawowe założenia monitorowania i leczenia chorego z zespołem refeeding Zna przyczyny związane z nieprawidłowym stylem życia, mające wpływ na występowanie nowotworów przewodu pokarmowego 5. Formy prowadzonych zajęć Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób w grupie Wykład Seminarium 30 godz Ćwiczenia 6. Tematy zajęć i treści kształcenia S1 :kurs dostępny od stycznia 2020 Wpływ nowotworu na stan odżywienia chorego a) Kancerogeneza b) Metabolizm guza nowotworowego c) Ocena stanu odżywienia pacjentów onkologicznych. Zastosowanie badań antropometrycznych d) Ćwiczenia praktyczne S2: kurs dostępny od stycznia 2020 Postępowanie żywieniowe chorego onkologicznego. Wpływ leczenia onkologicznego na stan odżywienia pacjenta. Cz. I. a) Żywienie doustne, żywienie dojelitowe, żywienie parenteralne b) Wpływ chemioterapii na stan odżywienia c) Wpływ radioterapii na stan odżywienia d) Wpływ leczenia chirurgicznego na stan odżywienia e) Wpływ leczenia hormonalnego na stan odżywienia S3: kurs dostępny od stycznia 2020 Postępowanie żywieniowe chorego onkologicznego. Wpływ leczenia onkologicznego na stan odżywienia pacjenta. Cz. II f) Żywienie doustne, żywienie dojelitowe, żywienie parenteralne g) Wpływ chemioterapii na stan odżywienia h) Wpływ radioterapii na stan odżywienia Strona 3 z 6

4 i) Wpływ leczenia chirurgicznego na stan odżywienia j) Wpływ leczenia hormonalnego na stan odżywienia S4: kurs dostępny od stycznia 2020 Rola żywienia w remisji choroby nowotworowej a) Zasady stosowania odpowiednich diet uwzględniając lokalizację nowotworu oraz dolegliwości związane z chorobą i zastosowanych leczeniem ( zmiany po radioterapii, zaburzenia hormonalne, resekcje, zespolenia etc.) b) Prewencja wtórna S5: kurs dostępny od stycznia 2020 Zasadność stosowania niekonwencjonalnych metod leczenia a) Charakterystyka wybranych metod alternatywnych b) Wspólna analiza zasadności stosowania tego rodzaju leczenia S6: kurs dostępny od stycznia 2020 Wpływ żywienia i stylu życia na ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych znaczenie dietoprofilaktyki onkologicznej. S7: kurs dostępny od stycznia 2020 Programowanie wewnątrzmaciczne oraz zwyczaje w okresie wczesno postnatalnym w kontekście zwiększenia ryzyka chorób nowotworowych. Najnowsze doniesienia naukowe w dziedzinie onkologii, dietoprofilaktyki i żywienia klinicznego. Quizy podsumowujące zajęcia. S8: kurs dostępny od stycznia 2020 Immunonutrition w onkologii S9: kurs dostępny od stycznia 2020 Kuchnia w onkologii przepisy i porady żywieniowe dla pacjentów S10: kurs dostępny od stycznia 2020 Podsumowanie kursu - odpowiedzi na zapytania studentów -zadania podsumowujące - test końcowy 7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Przedmiotowy efekt kształcenia Formy prowadzonych zajęć Kurs e- learningowy Treści kształcenia - podstawy kancerogenezy - czynniki środowiskowe chorób nowotworowych - dietoprofilaktyk a chorób nowotworowych - leczenie żywieniowe pacjentów onkologicznych - wpływ leczenia onkologicznego na stan Sposoby weryfikacji efektu kształcenia Ukończenie zadań w kursie e- learningowym Kryterium zaliczenia Zapoznanie się z materiałem dostępnym w kursie oraz wykonanie wszystkich podanych zadań Kierunkowy efekt kształcenia - zgodny z Uchwałą Senatu E. W23 C.W33 B.U10 B.W28 B.W26 B.W22 B.W20 B.W19 B.W18 Strona 4 z 6

5 8. Kryteria oceniania Forma zaliczenia przedmiotu: odżywienia chorych - podstawy programowania wewnątrzmacicz nego wpływ żywienia matki na ryzyko chorób przewlekłych i nowotworowych u płodu ZALICZENIE ocena kryteria 9. Literatura 2,0 (ndst) 3,0 (dost.) 3,5 (ddb) 4,0 (db) 4,5 (pdb) 5,0 (bdb) Literatura obowiązkowa: Materiały zawarte w kursie e-learningowym Literatura uzupełniająca: 1. Dietetyka i żywienie kliniczne. Wydanie polskie. Pod red. J. Chojnacki, Elsevier Dietetyka kliniczna. Wydanie polskie. Pod red. J. Chojnacki, G. Klupińska, Elsevier, Niedożywienie związane z chorobą. Pod red. B. Szczygieł, PZWL, Podstawy żywienia klinicznego : wydanie IV. Red. L. Sobotka, Scientifica, Food, Nutrition, Physical Activity, and the Prevention od Cancer; a Global Perspective, World Cancer research Fund, American Institute for Cancer Research Praktyczny podręcznik dietetyki. Pod red. Jarosz M. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa Żywienie chorych z nowotworami. Pod red. Jarosz M., Sajór I. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, PZWL, Normy żywienia człowieka. Red. Jarosza M, Bułhak-Jachymczyk B, PZWL, Warszawa Podstawy żywienia i dietoterapii. Wydanie polskie. Pod red. D. Gajewska, Elsevier 10. Postępowanie w niedożywieniu. Pod red. A. Rogulska, PZWL 11. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Pod red. Ciborowska H., Rudnicka A., PZW 10. Kalkulacja punktów ECTS Forma aktywności Wykład Seminarium Liczba godzin Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Liczba punktów ECTS Strona 5 z 6

6 Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Przygotowanie studenta do seminarium Przygotowanie studenta do prowadzenia zajęć Przygotowanie do zaliczeń 11. Informacje dodatkowe Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): Kurs e-learningowy 30 2 Razem 30 2 Kurs opracowany jest przez Klinikę Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Onkologicznej, trzecie piętro blok B, szpital Banacha 1a. Kursy otwierają się sekwencyjnie, co tydzień począwszy od 14 października 2019 roku. Zamknięcie całego kursu odbywa się 20 stycznia 2020 roku. Student może wykonać zadania i przyswoić materiał w dowolnym czasie, po otwarciu danego kursu z założeniem ukończenia całego kursu do godziny 23:59 dnia 20 stycznia 2020 roku. ZALECA SIĘ JEDNAK WYKONYWANIE KURSÓW KOLEJNO, CO TYDZIEŃ Kurs kończy się krótkim testem podsumowującym sprawdzającym zdobyte informacje. Warunkiem ukończenia kursu jest poprawne wykonanie wszystkich zadań z modułów oraz ukończenie testu podsumowującego. Wynik ze wszystkich zadań musi wynosić minimum 80%, jednak każdy student ma nielimitowaną liczbę podejść do zadań i testu. Terminy zapisów do systemu e-learningowego będą odbywały się po zakończeniu rekrutacji na kurs ( organizowanej przez dziekanat). Zaliczenie: Student otrzyma zaliczenie w przypadku, gdy zostaną spełnione następujące kryteria: - zaliczenie testu końcowego na min. 80% - zapozna się z treściami znajdującymi się w systemie online i rozwiąże prawidłowo wszystkie zadania ( min 80%) zawarte w kursie e-learningowym Zapisy do poszczególnych grup u osoby prowadzącej zajęcia Aneta Jachnis kontakt: aneta.jachnis@wum.edu.pl Zapisy do poszczególnych grup oraz wszystkie szczegółowe informacje u osoby prowadzącej zajęcia: Aneta Jachnis kontakt: aneta.jachnis@wum.edu.pl Strona 6 z 6