Macierzowe algorytmy równoległe

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Macierzowe algorytmy równoległe"

Transkrypt

1 Macierzowe algorytmy równoległe Zanim przedstawimy te algorytmy zapoznajmy się z metodami dekompozycji macierzy, możemy wyróżnić dwa sposoby dekompozycji macierzy: Dekompozycja paskowa - kolumnowa, wierszowa - blokowa, cykliczna, blokowo-cykliczna Dekompozycja szachownicowa (ang. checkerboard partitioning) - blokowa, cykliczna, blokowo-cykliczna 1 1

2 Dekompozycja paskowa P 0 P 1 P 2 P P 0 P P 0 P 1 P P P P a) Dekompozycja kolumnowa b) Dekompozycja wierszowa c) Dekompozycja kolumnowa cykliczna 2 2

3 Dekompozycja szachownicowa a 00 a 01 a 02 a 03 a 04 a 05 a 06 a 07 P 0 a 11 P 1 P 2 P 3 a 10 a 12 a 13 a 14 a 15 a 16 a 17 a 20 a 21 a 22 a 23 a 24 a 25 a 26 a 27 P 4 a 31 P 5 P 6 P 7 a 30 a 32 a 33 a 34 a 35 a 36 a 37 a 40 a 41 a 42 a 43 a 44 a 45 a 46 a 47 P 8 P 10 P 11 a 50 a 52 a 51 P 9 a 53 a 54 a 55 a 56 a 57 a 60 a 61 a 62 a 63 a 64 a 65 a 66 a 67 P 12 P 13 P 14 P 15 a 70 a 71 a 72 a 73 a 74 a 75 a 76 a 77 Blokowa dekompozycja szachownicowa 3 3

4 Mnożenie macierzy przez wektor W algorytmach mnożenia macierzy przez wektor możemy zastosować obie z wymienionych metod dekompozycji macierzy: Dekompozycje paskową - przydzielając jeden wiersz do każdego z procesorów - przydzielając więcej wierszy do każdego z procesorów Dekompozycja szachownicową - przydzielając jeden element do każdego z procesorów - przydzielając więcej elementów do każdego z procesorów 4 4

5 Mnożenie macierzy przez wektor 1. procedure MATRIX_VECTOR(A,x,y) 2. begin 3. for i:=0 to n-1 do 4. begin 5. y[i]:=0; 6. for j:=0 to n-1 do 7. y[i]:=y[i]+a[i,j] x[j]; 8. endfor; 9. end MATRIX_VECTOR Sekwencyjny algorytm mnożenia macierzy o rozmiarze n*n przez wektor X o rozmiarze n*1, w wyniku otrzymujemy wektor Y o rozmiarze n*1 5 5

6 Dekompozycja paskowa Macierz o rozmiarze n*n jest rozdzielona pomiędzy n procesorów, każdy z nich pamięta więc jeden cały wiersz i jeden z elementów wektora X o rozmiarze n 1. Wynika stąd, że każdy P i początkowo pamięta x[i] oraz A[i,0], A[i,1],..., A[i,n - 1] i jest odpowiedzialny za obliczenie y[i]. Kroki algorytmu; 1. Każdy z procesorów potrzebuje całego wektora X, wymagana jest więc przesłanie typu all-to-all aby rozesłać wszystkie składowe wektora do każdego z procesorów 2. Po pierwszym kroku procesor P i wylicza y[i] według następującej formuły n 1 j 0 y[ i] ( A[ i, j] x[ j]) 6 6

7 Mnożenie macierzy przez wektor dekompozycja paskowa P 0 x 0 P 0 x 0 P 1 x 1 P 1 x 1 P p-1 x p-1 P p-1 x p-1 Początkowe rozmieszczenie macierzy A oraz wektora X Realizacji przesłania typu all-to-all elementów wektora 7 7

8 Mnożenie macierzy przez wektor dekompozycja paskowa P 0 x 0 x 1 x p-1 P 0 y 0 P 1 x 0 x 1 x p-1 P 1 y 1 P p-1 x 0 x 1 x p-1 P p-1 y p-1 Rozmieszczenie wektora po realizacji przesłania typu all-to-all Końcowe rozmieszczenie macierzy oraz wektora wynikowego 8 8

9 Dekompozycja szachownicowa Macierz n n jest rozmieszczona w n 2 procesorach w taki sposób, że każdy z procesorów pamięta jeden element. Wektor n 1 vector x jest rozmieszczony w ostatniej kolumnie n procesorów, każdy z procesorów pamięta tylko jedną współrzędna wektora. Kroki algorytmu: 1. Prześlij składowe wektora X do procesorów leżących na głównej przekątnej macierzy 2. Skopiuj składowe wektora z procesora leżącego na głównej przekątnej do wszystkich pozostałych procesorów w każdej z kolumn 3. Wykonaj mnożenie we wszystkich procesorach elementu macierzy przez odpowiadającą mu składową wektora 4. Wykonaj operację single-node accumulation w każdym wierszu w taki sposób, że procesorem przeznaczenia jest procesor w ostatniej kolumnie 9 9

10 Mnożenie macierzy przez wektor dekompozycja szachownicowa P 0 P 1 P p P p 1 1 p-1 P p 1 p-1 Początkowe rozmieszczenie danych oraz oraz przesłanie składowych wektora do procesorów leżących na głównej przekątnej macierzy Przesłanie typu One-to-all w każdej z kolumn 10 10

11 Mnożenie macierzy przez wektor dekompozycja szachownicowa P 0 P 1 P p 1 0 P p 1 p-1 P p 1 Operacja single-node accumulation w wierszach Rozmieszczenie składowych wektora wynikowego 11 11

12 Mnożenie macierzy Zostaną przedstawione dwa algorytmy: Algorytm standardowy (prosty) Algorytm Cannona Założenia wstępne: A, B - n n macierze danych (kwadratowe) C = A B macierz wynikowa c ij n 1 k 0 a ik b kj dla 0 i, j n 12 12

13 Standardowy algorytm mnożenia macierzy rozmiaru n*n 1. procedure MATRIX_ MULTIPLICATION(A,B,C) 2. begin 3. for i := 0 to n - 1 do 4. for j := 0 to n - 1 do 5. begin 6. C[i,j] := 0; 7. for k := 0 to n - 1 do 8. C[i,j] := C[i,j] + A[i,k] B[k,j]; 9. endfor; 10. end MATRIX_MULTIPLICATION 13 13

14 Blokowy algorytm mnożenia macierzy rozmiaru n/q*n/q 1. procedure BLOCK_MATRIX_MULT(A,B,C) 2. begin 3. for i := 0 to q - 1 do 4. for j := 0 to q - 1 do 5. begin 6. Initialize all elements of C i,j to zero; 7. for k := 0 to q - 1 do 8. C i,j := C + A i,k B k,j ; 9. endfor; 10. end BLOCK_MATRIX_MULT 14 14

15 Rozmieszczenie macierzy A,B i C na procesorach A 0,0 A 0,1 A 0,2 A 0,3 B 0,0 B 0,1 B 0,2 B 0,3 A 1,0 A 1,1 A 1,2 A 1,3 B 1,0 B 1,1 B 1,2 B 1,3 A 2,0 A 2,1 A 2,2 A 2,3 B 2,0 B 2,1 B 2,2 B 2,3 A 3,0 A 3,1 A 3,2 A 3,3 B 3,0 B 3,1 B 3,2 B 3,3 Początkowe rozmieszczenie podmacierzy A i B C 0,0 C 0,1 C 0,2 C 0,3 C 1,0 C 1,1 C 1,2 C 1,3 C 2,0 C 2,1 C 2,2 C 2,3 C 3,0 C 3,1 C 3,2 C 3,3 Rozmieszczenie podmacierzy wynikowych C 15 15

16 Algorytm standardowy (prosty) 1. Wykonaj przesłanie typu all-to-all bloków macierzy A w każdym z wierszy. 2. Wykonaj przesłanie typu all-to-all bloków macierzy B w każdej kolumnie. 3. Wykonaj mnożenie podmacierzy, oraz ich dodawanie (instrukcje z 7 oraz 8 wiersza programu)

17 Algorytm standardowy (prosty) 16 procesorów A 0,0 A 0,1 A 0,2 A 0,3 B 0,0 B 0,1 B 0,2 B 0,3 A 1,0 A 1,1 A 1,2 A 1,3 B 1,0 B 1,1 B 1,2 B 1,3 A 2,0 A 2,1 A 2,2 A 2,3 B 2,0 B 2,1 B 2,2 B 2,3 A 3,0 A 3,1 A 3,2 A 3,3 B 3,0 B 3,1 B 3,2 B 3,

18 Algorytm standardowy (prosty) 16 procesorów A 0,0 3 A 0,0 3 A 0,0 3 A 0,0 3 B 0 3,0 B 0 3,1 B 0 3,2 B 0 3,3 C 1,0 = A 1,0 B 0,0 + A 1,1 B 1,0 + A 1,2 B 2,0 + A 1,0 3 A 1,0 3 A 1,0 3 A 1,0 3 B 0 3,0 B 0 3,1 B 0 3,2 B 0 3,3 A 1,3 B 3,0 A 2,0 3 A 2,0 3 A 2,0 3 A 2,0 3 B 0 3,0 B 0 3,1 B 0 3,2 B 0 3,3 A 3,0 3 A 3,0 3 A 3,0 3 A 3,0 3 B 0 3,0 B 0 3,1 B 0 3,2 B 0 3,

19 Algorytm Cannona Algorytm Cannona wykorzystuje podział szachownicowy dziedziny, czyli macierzy. Zarówno wejściowe macierze, jak i macierz wyjściowa podzielone są na podmacierze o takim samym rozmiarze i rozproszone pomiędzy procesory tworzące sieć połączeń typu krata (ang. mesh). Rozważmy dwie macierze A i B rozmiaru n*n które podzielone są na bloki A i,j i B i,j rozmiaru (n/ p)*(n/ p). Bloki są odwzorowane na sieć p* p procesorów etykietowanych od P 0,0 do P p-1, p-1. Początkowe rozmieszczenie podmacierzy przyporządkowuje bloki A i,j i B i,j do procesora P i,j

20 Algorytm Cannona Algorytm rozpoczyna się od przesunięcia cyklicznego realizowanego w każdym wierszu i kolumnie, przesyłającego wszystkie podmacierze A i,j w lewo oraz B i,j w górę o odpowiednio i oraz j kroków Następnie realizowane jest pierwsze mnożenie podmacierzy przez każdy z procesorów (blokowe mnożenie macierzy). Po wykonaniu mnożenia podmacierzy realizowany jest kolejny krok komunikacyjny w wierszach oraz kolumnach. Każdy blok A jest przesyłany o jeden procesor w lewo natomiast każdy blok B o jeden do góry, Następnie wykonywane jest mnożenie kolejnych podmacierzy oraz dodawanie wyników częściowych mnożenia podmacierzy. Po wykonaniu p mnożeń operacja mnożenia jest zakończona

21 Algorytm Cannona A 0,0 A 0,1 A 0,2 A 0,3 circular 0-shift B 0,0 B 0,1 B 0,2 B 0,3 A 1,0 A 1,1 A 1,2 A 1,3 circular 1-shift B 1,0 B 1,1 B 1,2 B 1,3 A 2,0 A 2,1 A 2,2 A 2,3 circular 2-shift B 2,0 B 2,1 B 2,2 B 2,3 A 3,0 A 3,1 A 3,2 A 3,3 circular 3-shift B 3,0 B 3,1 B 3,2 B 3,3 Pierwszy krok komunikacyjny 21 21

22 Algorytm Cannona A 0,0 A 0,1 A 0,2 A 0,3 Przed tym krokiem C 1,0 = A 1,1 B 1,0 B 0,0 B 1,1 B 2,2 B 3,3 A 1,1 A 1,2 A 1,3 A 1,0 B 1,0 B 2,1 B 3,2 B 0,3 A 2,2 A 2,3 A 2,0 A 2,1 B 2,0 B 3,1 B 0,2 B 1,3 A 3,3 A 3,0 A 3,1 A 3,2 B 3,0 B 0,1 B 1,2 B 2,

23 Algorytm Cannona A 0,1 A 0,2 A 0,3 A 0,0 Przed tym krokiem C 1,0 = C 1,0 + A 1,2 B 2,0 B 1,0 B 2,1 B 3,2 B 0,3 A 1,2 A 1,3 A 1,0 A 1,1 B 2,0 B 3,1 B 0,2 B 1,3 A 2,3 A 2,0 A 2,1 A 2,2 B 3,0 B 0,1 B 1,2 B 2,3 A 3,0 A 3,1 A 3,2 A 3,3 B 0,0 B 1,1 B 2,2 B 3,

24 Algorytm Cannona A 0,2 A 0,3 A 0,0 A 0,1 Przed tym krokiem C 1,0 = C 1,0 + A 1,3 B 3,0 B 2,0 B 3,1 B 0,2 B 1,3 A 1,3 A 1,0 A 1,1 A 1,2 B 3,0 B 0,1 B 1,2 B 2,3 A 2,0 A 2,1 A 2,2 A 2,3 B 0,0 B 1,1 B 2,2 B 3,3 A 3,1 A 3,2 A 3,3 A 3,0 B 1,0 B 2,1 B 3,2 B 0,

25 Algorytm Cannona A 0,3 A 0,0 A 0,1 A 0,2 B 3,0 B 0,1 B 1,2 B 2,3 Po ostatnim kroku C 0,0 C 0,1 C 0,2 C 0,3 A 1,0 A 1,1 A 1,2 A 1,3 C 1,0 = C 1,0 + A 1,0 B 0,0 B 0,0 B 1,1 B 2,2 B 3,3 C 1,0 C 1,1 C 1,2 C 1,3 A 2,1 A 2,2 A 2,3 A 2,0 B 1,0 B 2,1 B 3,2 B 0,3 A 3,2 A 3,3 A 3,0 A 3,1 C 2,0 C 2,1 C 2,2 C 2,3 C 3,0 C 3,1 C 3,2 C 3,3 B 2,0 B 3,1 B 0,2 B 1,3 Wynik 25 25

26 Algorytm Fox a mnożenia macierzy (1/4) A 0,0 after this communication step B 0,0 B 0,1 B 0,2 B 0,3 A 1,1 C 1,0 = A 1,1 B 1,0 B 1,0 B 1,1 B 1,2 B 1,3 A 2,2 B 2,0 B 2,1 B 2,2 B 2,3 A 3,3 B 3,0 B 3,1 B 3,2 B 3,

27 Algorytm Fox a mnożenia macierzy (2/4) A 0,1 after this communication step B 0,0 B 0,1 B 0,2 B 0,3 A 1,2 C 1,0 = C 1,0 + A 1,2 B 2,0 B 1,0 B 1,1 B 1,2 B 1,3 A 2,3 B 2,0 B 2,1 B 2,2 B 2,3 A 3,0 B 3,0 B 3,1 B 3,2 B 3,

28 Algorytm Fox a mnożenia macierzy (3/4) A 0,2 after this communication step B 1,0 B 1,1 B 1,2 B 1,3 A 1,3 C 1,0 = C 1,0 + A 1,3 B 3,0 B 2,0 B 2,1 B 2,2 B 2,3 A 2,0 B 3,0 B 3,1 B 3,2 B 3,3 A 3,1 B 0,0 B 0,1 B 0,2 B 0,

29 Algorytm Fox a mnożenia macierzy (4/4) A 0,3 after this communication step A 1,0 B 2,0 B 2,1 B 2,2 B 2,3 C 1,0 = C 1,0 + A 1,0 B 0,0 B 3,0 B 3,1 B 3,2 B 3,3 A 2,1 B 0,0 B 0,1 B 0,2 B 0,3 A 3,2 B 1,0 B 1,1 B 1,2 B 1,

Algorytmy numeryczne 1

Algorytmy numeryczne 1 Algorytmy numeryczne 1 Wprowadzenie Obliczenie numeryczne są najważniejszym zastosowaniem komputerów równoległych. Przykładem są symulacje zjawisk fizycznych, których przeprowadzenie sprowadza się do rozwiązania

Bardziej szczegółowo

EFEKTYWNOŚĆ MNOŻENIA MACIERZY W SYSTEMACH Z PAMIĘCIĄ WSPÓŁDZIELONĄ

EFEKTYWNOŚĆ MNOŻENIA MACIERZY W SYSTEMACH Z PAMIĘCIĄ WSPÓŁDZIELONĄ EFEKTYWNOŚĆ MNOŻENIA MACIERZY W SYSTEMACH Z PAMIĘCIĄ WSPÓŁDZIELONĄ 1 Mnożenie macierzy dostęp do pamięci podręcznej [język C, kolejność - j,i,k][1] A[i][*] lokalność przestrzenna danych rózne A,B,C są

Bardziej szczegółowo

ANALIZA EFEKTYWNOŚCI MNOŻENIA MACIERZY W SYSTEMACH Z PAMIĘCIĄ WSPÓŁDZIELONĄ

ANALIZA EFEKTYWNOŚCI MNOŻENIA MACIERZY W SYSTEMACH Z PAMIĘCIĄ WSPÓŁDZIELONĄ ANALIZA EFEKTYWNOŚCI MNOŻENIA MACIERZY W SYSTEMACH Z PAMIĘCIĄ WSPÓŁDZIELONĄ 1 Mnożenie macierzy dostęp do pamięci podręcznej [język C, kolejność - j,i,k][1] A,B,C są tablicami nxn for (int j = 0 ; j

Bardziej szczegółowo

Programowanie Współbieżne. Algorytmy

Programowanie Współbieżne. Algorytmy Programowanie Współbieżne Algorytmy Sortowanie przez scalanie (mergesort) Algorytm :. JEŚLI jesteś rootem TO: pobierz/wczytaj tablice do posortowania JEŚLI_NIE to pobierz tablicę do posortowania od rodzica

Bardziej szczegółowo

Mnożenie macierzy. Systemy z pamięcią współdzieloną Systemy z pamięcią rozproszoną Efektywność

Mnożenie macierzy. Systemy z pamięcią współdzieloną Systemy z pamięcią rozproszoną Efektywność Mnożenie macierzy Systemy z pamięcią współdzieloną Systemy z pamięcią rozproszoną Efektywność Literatura: Introduction to Parallel Computing; Grama, Gupta, Karypis, Kumar; 1 Mnożenie macierzy dostęp do

Bardziej szczegółowo

Macierze. Rozdział Działania na macierzach

Macierze. Rozdział Działania na macierzach Rozdział 5 Macierze Funkcję, która każdej parze liczb naturalnych (i, j) (i 1,..., n; j 1,..., m) przyporządkowuje dokładnie jedną liczbę a ij F, gdzie F R lub F C, nazywamy macierzą (rzeczywistą, gdy

Bardziej szczegółowo

Krótkie wprowadzenie do macierzy i wyznaczników

Krótkie wprowadzenie do macierzy i wyznaczników Radosław Marczuk Krótkie wprowadzenie do macierzy i wyznaczników 12 listopada 2005 1. Macierze Macierzą nazywamy układ liczb(rzeczywistych, bądź zespolonych), funkcji, innych macierzy w postaci: A a 11

Bardziej szczegółowo

Numeryczna algebra liniowa. Krzysztof Banaś Obliczenia Wysokiej Wydajności 1

Numeryczna algebra liniowa. Krzysztof Banaś Obliczenia Wysokiej Wydajności 1 Numeryczna algebra liniowa Krzysztof Banaś Obliczenia Wysokiej Wydajności 1 Numeryczna algebra liniowa Numeryczna algebra liniowa obejmuje szereg algorytmów dotyczących wektorów i macierzy, takich jak

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY POMOCNICZE DO LABORATORIUM Z PRZETWARZANIA RÓWNOLEGŁEGO KWIECIEŃ 2018

MATERIAŁY POMOCNICZE DO LABORATORIUM Z PRZETWARZANIA RÓWNOLEGŁEGO KWIECIEŃ 2018 Analiza efektywności mnożenia macierzy w systemach z pamięcią współdzieloną MATERIAŁY POMOCNICZE DO LABORATORIUM Z PRZETWARZANIA RÓWNOLEGŁEGO KWIECIEŃ 2018 1 Mnożenie macierzy dostęp do pamięci podręcznej

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM 3 ALGORYTMY OBLICZENIOWE W ELEKTRONICE I TELEKOMUNIKACJI. Wprowadzenie do środowiska Matlab

LABORATORIUM 3 ALGORYTMY OBLICZENIOWE W ELEKTRONICE I TELEKOMUNIKACJI. Wprowadzenie do środowiska Matlab LABORATORIUM 3 ALGORYTMY OBLICZENIOWE W ELEKTRONICE I TELEKOMUNIKACJI Wprowadzenie do środowiska Matlab 1. Podstawowe informacje Przedstawione poniżej informacje maja wprowadzić i zapoznać ze środowiskiem

Bardziej szczegółowo

Transponowanie macierzy Mnożenie macierzy Potęgowanie macierzy Wyznacznik macierzy

Transponowanie macierzy Mnożenie macierzy Potęgowanie macierzy Wyznacznik macierzy Transponowanie macierzy Mnożenie macierzy Potęgowanie macierzy Wyznacznik macierzy Problem Transponować macierz A m n na A T n m. Operacja transponowania macierzy polega na zamianie wierszy w kolumny i

Bardziej szczegółowo

WEKTORY I MACIERZE. Strona 1 z 11. Lekcja 7.

WEKTORY I MACIERZE. Strona 1 z 11. Lekcja 7. Strona z WEKTORY I MACIERZE Wektory i macierze ogólnie nazywamy tablicami. Wprowadzamy je:. W sposób jawny: - z menu Insert Matrix, - skrót klawiszowy: {ctrl}+m, - odpowiedni przycisk z menu paska narzędziowego

Bardziej szczegółowo

3. Macierze i Układy Równań Liniowych

3. Macierze i Układy Równań Liniowych 3. Macierze i Układy Równań Liniowych Rozważamy równanie macierzowe z końcówki ostatniego wykładu ( ) 3 1 X = 4 1 ( ) 2 5 Podstawiając X = ( ) x y i wymnażając, otrzymujemy układ 2 równań liniowych 3x

Bardziej szczegółowo

Rozdział 5. Macierze. a 11 a a 1m a 21 a a 2m... a n1 a n2... a nm

Rozdział 5. Macierze. a 11 a a 1m a 21 a a 2m... a n1 a n2... a nm Rozdział 5 Macierze Funkcję, która każdej parze liczb naturalnych (i,j) (i = 1,,n;j = 1,,m) przyporządkowuje dokładnie jedną liczbę a ij F, gdzie F = R lub F = C, nazywamy macierzą (rzeczywistą, gdy F

Bardziej szczegółowo

dr Mariusz Grządziel 15,29 kwietnia 2014 Przestrzeń R k R k = R R... R k razy Elementy R k wektory;

dr Mariusz Grządziel 15,29 kwietnia 2014 Przestrzeń R k R k = R R... R k razy Elementy R k wektory; Wykłady 8 i 9 Pojęcia przestrzeni wektorowej i macierzy Układy równań liniowych Elementy algebry macierzy dodawanie, odejmowanie, mnożenie macierzy; macierz odwrotna dr Mariusz Grządziel 15,29 kwietnia

Bardziej szczegółowo

Wykład 14. Elementy algebry macierzy

Wykład 14. Elementy algebry macierzy Wykład 14 Elementy algebry macierzy dr Mariusz Grządziel 26 stycznia 2009 Układ równań z dwoma niewiadomymi Rozważmy układ równań z dwoma niewiadomymi: a 11 x + a 12 y = h 1 a 21 x + a 22 y = h 2 a 11,

Bardziej szczegółowo

Kolejny krok iteracji polega na tym, że przechodzimy do następnego wierzchołka, znajdującego się na jednej krawędzi z odnalezionym już punktem, w

Kolejny krok iteracji polega na tym, że przechodzimy do następnego wierzchołka, znajdującego się na jednej krawędzi z odnalezionym już punktem, w Metoda Simpleks Jak wiadomo, problem PL z dowolną liczbą zmiennych można rozwiązać wyznaczając wszystkie wierzchołkowe punkty wielościanu wypukłego, a następnie porównując wartości funkcji celu w tych

Bardziej szczegółowo

Wyznaczniki. Mirosław Sobolewski. Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW. 6. Wykład z algebry liniowej Warszawa, listopad 2013

Wyznaczniki. Mirosław Sobolewski. Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW. 6. Wykład z algebry liniowej Warszawa, listopad 2013 Wyznaczniki Mirosław Sobolewski Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW 6. Wykład z algebry liniowej Warszawa, listopad 2013 Mirosław Sobolewski (UW) Warszawa, listopad 2013 1 / 13 Terminologia

Bardziej szczegółowo

Wykład 6. Metoda eliminacji Gaussa: Eliminacja z wyborem częściowym Eliminacja z wyborem pełnym

Wykład 6. Metoda eliminacji Gaussa: Eliminacja z wyborem częściowym Eliminacja z wyborem pełnym 1 Wykład 6 Metoda eliminacji Gaussa: Eliminacja z wyborem częściowym Eliminacja z wyborem pełnym ELIMINACJA GAUSSA Z WYBOREM CZĘŚCIOWYM ELEMENTÓW PODSTAWOWYCH 2 Przy pomocy klasycznego algorytmu eliminacji

Bardziej szczegółowo

macierze jednostkowe (identyczności) macierze diagonalne, które na przekątnej mają same

macierze jednostkowe (identyczności) macierze diagonalne, które na przekątnej mają same 1 Macierz definicja i zapis Macierzą wymiaru m na n nazywamy tabelę a 11 a 1n A = a m1 a mn złożoną z liczb (rzeczywistych lub zespolonych) o m wierszach i n kolumnach (zamiennie będziemy też czasem mówili,

Bardziej szczegółowo

Algebra WYKŁAD 3 ALGEBRA 1

Algebra WYKŁAD 3 ALGEBRA 1 Algebra WYKŁAD 3 ALGEBRA 1 Liczby zespolone Postać wykładnicza liczby zespolonej Niech e oznacza stałą Eulera Definicja Równość e i cos isin nazywamy wzorem Eulera. ALGEBRA 2 Liczby zespolone Każdą liczbę

Bardziej szczegółowo

UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH - Metody dokładne

UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH - Metody dokładne UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH - Metody dokładne Układy równań liniowych Rozpatruje się układ n równań liniowych zawierających n niewiadomych: a11x1 a12x2... a1nxn b1 a21x1 a22x2... a2nxn b2... an 1x1 an2x2...

Bardziej szczegółowo

Ekoenergetyka Matematyka 1. Wykład 3.

Ekoenergetyka Matematyka 1. Wykład 3. Ekoenergetyka Matematyka Wykład 3 MACIERZE Macierzą wymiaru n m, gdzie nm, nazywamy prostokątną tablicę złożoną z n wierszy i m kolumn: a a2 a j am a2 a22 a2 j a2m [ a ] nm A ai ai 2 a aim - i-ty wiersz

Bardziej szczegółowo

ALGEBRA LINIOWA. Wykład 2. Analityka gospodarcza, sem. 1. Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska

ALGEBRA LINIOWA. Wykład 2. Analityka gospodarcza, sem. 1. Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska ALGEBRA LINIOWA Wykład 2 Analityka gospodarcza, sem 1 Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska dr inż Natalia Jarzębkowska, CNMiKnO semzimowy 2018/2019 2/17 Macierze Niech M = {1, 2,, m} i N

Bardziej szczegółowo

a 11 a a 1n a 21 a a 2n... a m1 a m2... a mn a 1j a 2j R i = , C j =

a 11 a a 1n a 21 a a 2n... a m1 a m2... a mn a 1j a 2j R i = , C j = 11 Algebra macierzy Definicja 11.1 Dla danego ciała F i dla danych m, n N funkcję A : {1,..., m} {1,..., n} F nazywamy macierzą m n (macierzą o m wierszach i n kolumnach) o wyrazach z F. Wartość A(i, j)

Bardziej szczegółowo

Metody i analiza danych

Metody i analiza danych 2015/2016 Metody i analiza danych Macierze Laboratorium komputerowe 2 Anna Kiełbus Zakres tematyczny 1. Funkcje wspomagające konstruowanie macierzy 2. Dostęp do elementów macierzy. 3. Działania na macierzach

Bardziej szczegółowo

Wykład 5. Metoda eliminacji Gaussa

Wykład 5. Metoda eliminacji Gaussa 1 Wykład 5 Metoda eliminacji Gaussa Rozwiązywanie układów równań liniowych Układ równań liniowych może mieć dokładnie jedno rozwiązanie, nieskończenie wiele rozwiązań lub nie mieć rozwiązania. Metody dokładne

Bardziej szczegółowo

UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH -Metody dokładne

UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH -Metody dokładne UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH -Metody dokładne Układy równań liniowych Rozpatruje się układ n równań liniowych zawierających n niewiadomych: a + a +... + ann b a + a +... + ann b... an + an+... + annn bn który

Bardziej szczegółowo

Zastosowania wyznaczników

Zastosowania wyznaczników Zastosowania wyznaczników Mirosław Sobolewski Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW 7.wykład z algebry liniowej Warszawa, listopad 2012 Mirosław Sobolewski (UW) Warszawa, listopad 2012 1 / 17

Bardziej szczegółowo

Rozwiązywanie układów równań liniowych metody dokładne Materiały pomocnicze do ćwiczeń z metod numerycznych

Rozwiązywanie układów równań liniowych metody dokładne Materiały pomocnicze do ćwiczeń z metod numerycznych Rozwiązywanie układów równań liniowych metody dokładne Materiały pomocnicze do ćwiczeń z metod numerycznych Piotr Modliński Wydział Geodezji i Kartografii PW 13 stycznia 2012 P. Modliński, GiK PW Rozw.

Bardziej szczegółowo

ALGEBRA Z GEOMETRIĄ MACIERZE ODWZOROWAŃ LINIOWYCH

ALGEBRA Z GEOMETRIĄ MACIERZE ODWZOROWAŃ LINIOWYCH ALGEBRA Z GEOMETRIĄ 1/10 MACIERZE ODWZOROWAŃ LINIOWYCH Piotr M. Hajac Uniwersytet Warszawski Wykład 12, 08.01.2014 Typeset by Jakub Szczepanik. Motywacje 2/10 W celu wykonania obliczeń numerycznych w zagadnieniach

Bardziej szczegółowo

Układy równań liniowych. Krzysztof Patan

Układy równań liniowych. Krzysztof Patan Układy równań liniowych Krzysztof Patan Motywacje Zagadnienie kluczowe dla przetwarzania numerycznego Wiele innych zadań redukuje się do problemu rozwiązania układu równań liniowych, często o bardzo dużych

Bardziej szczegółowo

13 Układy równań liniowych

13 Układy równań liniowych 13 Układy równań liniowych Definicja 13.1 Niech m, n N. Układem równań liniowych nad ciałem F m równaniach i n niewiadomych x 1, x 2,..., x n nazywamy koniunkcję równań postaci a 11 x 1 + a 12 x 2 +...

Bardziej szczegółowo

; B = Wykonaj poniższe obliczenia: Mnożenia, transpozycje etc wykonuję programem i przepisuję wyniki. Mam nadzieję, że umiesz mnożyć macierze...

; B = Wykonaj poniższe obliczenia: Mnożenia, transpozycje etc wykonuję programem i przepisuję wyniki. Mam nadzieję, że umiesz mnożyć macierze... Tekst na niebiesko jest komentarzem lub treścią zadania. Zadanie. Dane są macierze: A D 0 ; E 0 0 0 ; B 0 5 ; C Wykonaj poniższe obliczenia: 0 4 5 Mnożenia, transpozycje etc wykonuję programem i przepisuję

Bardziej szczegółowo

Obliczenia naukowe Wykład nr 8

Obliczenia naukowe Wykład nr 8 Obliczenia naukowe Wykład nr 8 Paweł Zieliński Katedra Informatyki, Wydział Podstawowych Problemów Techniki, Politechnika Wrocławska Literatura Literatura podstawowa [] D. Kincaid, W. Cheney, Analiza numeryczna,

Bardziej szczegółowo

Analiza numeryczna Kurs INP002009W. Wykłady 6 i 7 Rozwiązywanie układów równań liniowych. Karol Tarnowski A-1 p.

Analiza numeryczna Kurs INP002009W. Wykłady 6 i 7 Rozwiązywanie układów równań liniowych. Karol Tarnowski A-1 p. Analiza numeryczna Kurs INP002009W Wykłady 6 i 7 Rozwiązywanie układów równań liniowych Karol Tarnowski karol.tarnowski@pwr.wroc.pl A-1 p.223 Plan wykładu Podstawowe pojęcia Własności macierzy Działania

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY AUTOMATYKI. MATLAB - komputerowe środowisko obliczeń naukowoinżynierskich - podstawowe operacje na liczbach i macierzach.

PODSTAWY AUTOMATYKI. MATLAB - komputerowe środowisko obliczeń naukowoinżynierskich - podstawowe operacje na liczbach i macierzach. WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI I AUTOMATYKI Katedra Inżynierii Systemów Sterowania PODSTAWY AUTOMATYKI MATLAB - komputerowe środowisko obliczeń naukowoinżynierskich - podstawowe operacje na liczbach i macierzach.

Bardziej szczegółowo

MACIERZE. Sobiesiak Łukasz Wilczyńska Małgorzata

MACIERZE. Sobiesiak Łukasz Wilczyńska Małgorzata MACIERZE Sobiesiak Łukasz Wilczyńska Małgorzata Podstawowe pojęcia dotyczące macierzy Nie bez przyczyny zaczynamy od pojęcia macierzy, które jest niezwykle przydatne we wszystkich zastosowaniach, obliczeniach

Bardziej szczegółowo

Algorytmy Równoległe i Rozproszone Część V - Model PRAM II

Algorytmy Równoległe i Rozproszone Część V - Model PRAM II Algorytmy Równoległe i Rozproszone Część V - Model PRAM II Łukasz Kuszner pokój 209, WETI http://www.sphere.pl/ kuszner/ kuszner@sphere.pl Oficjalna strona wykładu http://www.sphere.pl/ kuszner/arir/ 2005/06

Bardziej szczegółowo

Programowanie dynamiczne

Programowanie dynamiczne Programowanie dynamiczne Ciąg Fibonacciego fib(0)=1 fib(1)=1 fib(n)=fib(n-1)+fib(n-2), gdzie n 2 Elementy tego ciągu stanowią liczby naturalne tworzące ciąg o takiej własności, że kolejny wyraz (z wyjątkiem

Bardziej szczegółowo

Podstawowe operacje na macierzach

Podstawowe operacje na macierzach Podstawowe operacje na macierzach w pakiecie GNU octave. (wspomaganie obliczeń inżynierskich) Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z tworzeniem macierzy i wektorów w programie GNU octave.

Bardziej szczegółowo

OPERACJE NA MACIERZACH DODAWANIE I ODEJMOWANIE MACIERZY

OPERACJE NA MACIERZACH DODAWANIE I ODEJMOWANIE MACIERZY OPERACJE NA MACIERZACH DODAWANIE I ODEJMOWANIE MACIERZY Dodawanie i odejmowanie macierzy jest możliwe tylko dla dwóch macierzy o takich samych wymiarach! Wynikiem tych operacji jest macierz o takich samych

Bardziej szczegółowo

Numeryczna algebra liniowa

Numeryczna algebra liniowa Numeryczna algebra liniowa Numeryczna algebra liniowa obejmuje szereg algorytmów dotyczących wektorów i macierzy, takich jak podstawowe operacje na wektorach i macierzach, a także rozwiązywanie układów

Bardziej szczegółowo

A A A A A A A A A n n

A A A A A A A A A n n DODTEK NR GEBR MCIERZY W dodatku tym podamy najważniejsze definicje rachunku macierzowego i omówimy niektóre funkcje i transformacje macierzy najbardziej przydatne w zastosowaniach numerycznych a w szczególności

Bardziej szczegółowo

5. Rozwiązywanie układów równań liniowych

5. Rozwiązywanie układów równań liniowych 5. Rozwiązywanie układów równań liniowych Wprowadzenie (5.1) Układ n równań z n niewiadomymi: a 11 +a 12 x 2 +...+a 1n x n =a 10, a 21 +a 22 x 2 +...+a 2n x n =a 20,..., a n1 +a n2 x 2 +...+a nn x n =a

Bardziej szczegółowo

Wykład 7 Macierze i wyznaczniki

Wykład 7 Macierze i wyznaczniki Wykład 7 Macierze i wyznaczniki Andrzej Sładek sladek@ux2mathusedupl Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski Wykład w Katowicach) 7

Bardziej szczegółowo

Analiza matematyczna i algebra liniowa Macierze

Analiza matematyczna i algebra liniowa Macierze Analiza matematyczna i algebra liniowa Macierze Wojciech Kotłowski Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej email: imię.nazwisko@cs.put.poznan.pl pok. 2 (CW) tel. (61)665-2936 konsultacje: poniedziałek

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Zespół Szkół nr 5 Mistrzostwa Sportowego XV Liceum Ogólnokształcące w Bydgoszczy

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Zespół Szkół nr 5 Mistrzostwa Sportowego XV Liceum Ogólnokształcące w Bydgoszczy Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Zespół Szkół nr 5 Mistrzostwa Sportowego XV Liceum Ogólnokształcące w Bydgoszczy Matematyka, królowa nauk Edycja X - etap 2 Bydgoszcz, 16 kwietnia 2011 Fordoński

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do programu Mathcad 15 cz. 1

Wprowadzenie do programu Mathcad 15 cz. 1 Wpisywanie tekstu Wprowadzenie do programu Mathcad 15 cz. 1 Domyślnie, Mathcad traktuje wpisywany tekst jako wyrażenia matematyczne. Do trybu tekstowego można przejść na dwa sposoby: Zaczynając wpisywanie

Bardziej szczegółowo

Podstawowe działania w rachunku macierzowym

Podstawowe działania w rachunku macierzowym Podstawowe działania w rachunku macierzowym Marcin Detka Katedra Informatyki Stosowanej Kielce, Wrzesień 2004 1 MACIERZE 1 1 Macierze Macierz prostokątną A o wymiarach m n (m wierszy w n kolumnach) definiujemy:

Bardziej szczegółowo

Metody Obliczeniowe w Nauce i Technice

Metody Obliczeniowe w Nauce i Technice 10. Numeryczna algebra liniowa wprowadzenie. Marian Bubak Department of Computer Science AGH University of Science and Technology Krakow, Poland bubak@agh.edu.pl dice.cyfronet.pl Contributors Magdalena

Bardziej szczegółowo

O MACIERZACH I UKŁADACH RÓWNAŃ

O MACIERZACH I UKŁADACH RÓWNAŃ O MACIERZACH I UKŁADACH RÓWNAŃ Problem Jak rozwiązać podany układ równań? 2x + 5y 8z = 8 4x + 3y z = 2x + 3y 5z = 7 x + 8y 7z = Definicja Równanie postaci a x + a 2 x 2 + + a n x n = b gdzie a, a 2, a

Bardziej szczegółowo

Wyk lad 5 W lasności wyznaczników. Macierz odwrotna

Wyk lad 5 W lasności wyznaczników. Macierz odwrotna Wyk lad 5 W lasności wyznaczników Macierz odwrotna 1 Operacje elementarne na macierzach Bardzo ważne znaczenie w algebrze liniowej odgrywaja tzw operacje elementarne na wierszach lub kolumnach macierzy

Bardziej szczegółowo

1 Układy równań liniowych

1 Układy równań liniowych II Metoda Gaussa-Jordana Na wykładzie zajmujemy się układami równań liniowych, pojawi się też po raz pierwszy macierz Formalną (i porządną) teorią macierzy zajmiemy się na kolejnych wykładach Na razie

Bardziej szczegółowo

Elementy projektowania inzynierskiego Przypomnienie systemu Mathcad

Elementy projektowania inzynierskiego Przypomnienie systemu Mathcad Elementy projektowania inzynierskiego Definicja zmiennych skalarnych a : [S] - SPACE a [T] - TAB - CTRL b - SHIFT h h. : / Wyświetlenie wartości zmiennych a a = b h. h. = Przykładowe wyrażenia

Bardziej szczegółowo

01 grid tablica grid. Copyright 2017, mgr inż. Janusz Bonarowski 1

01 grid tablica grid. Copyright 2017, mgr inż. Janusz Bonarowski 1 01 grid tablica grid Zadanie Wykonajmy aplikację posiadającą dwa obiekty DataGridView. Jeden o nazwie DataGridView1, będzie formularzem wejściowym, drugi o nazwie DataGridView2 będziemy używać jako element

Bardziej szczegółowo

Wyk lad 4 Dzia lania na macierzach. Określenie wyznacznika

Wyk lad 4 Dzia lania na macierzach. Określenie wyznacznika Wyk lad 4 Dzia lania na macierzach Określenie wyznacznika 1 Określenie macierzy Niech K bedzie dowolnym cia lem oraz niech n i m bed a dowolnymi liczbami naturalnymi Prostokatn a tablice a 11 a 12 a 1n

Bardziej szczegółowo

Rozwiązywanie układów równań liniowych

Rozwiązywanie układów równań liniowych Rozwiązywanie układów równań liniowych Marcin Orchel 1 Wstęp Jeśli znamy macierz odwrotną A 1, to możęmy znaleźć rozwiązanie układu Ax = b w wyniku mnożenia x = A 1 b (1) 1.1 Metoda eliminacji Gaussa Pierwszy

Bardziej szczegółowo

RACHUNEK MACIERZOWY. METODY OBLICZENIOWE Budownictwo, studia I stopnia, semestr 6. Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska

RACHUNEK MACIERZOWY. METODY OBLICZENIOWE Budownictwo, studia I stopnia, semestr 6. Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska RACHUNEK MACIERZOWY METODY OBLICZENIOWE Budownictwo, studia I stopnia, semestr 6 Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Ewa Pabisek Czym jest macierz? Definicja Macierzą A nazywamy

Bardziej szczegółowo

1 Macierz odwrotna metoda operacji elementarnych

1 Macierz odwrotna metoda operacji elementarnych W tej części skupimy się na macierzach kwadratowych. Zakładać będziemy, że A M(n, n) dla pewnego n N. Definicja 1. Niech A M(n, n). Wtedy macierzą odwrotną macierzy A (ozn. A 1 ) nazywamy taką macierz

Bardziej szczegółowo

Rozdział 4. Macierze szyfrujące. 4.1 Algebra liniowa modulo 26

Rozdział 4. Macierze szyfrujące. 4.1 Algebra liniowa modulo 26 Rozdział 4 Macierze szyfrujące Opiszemy system kryptograficzny oparty o rachunek macierzowy. W dalszym ciągu przypuszczamy, że dany jest 26 literowy alfabet, w którym utożsamiamy litery i liczby tak, jak

Bardziej szczegółowo

Zaawansowane metody numeryczne

Zaawansowane metody numeryczne Wykład 10 Rozkład LU i rozwiązywanie układów równań liniowych Niech będzie dany układ równań liniowych postaci Ax = b Załóżmy, że istnieją macierze L (trójkątna dolna) i U (trójkątna górna), takie że macierz

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do Scilab: macierze

Wprowadzenie do Scilab: macierze Wprowadzenie do Scilab: macierze Narzędzia Informatyki Magdalena Deckert Izabela Szczęch Barbara Wołyńska Bartłomiej Prędki Politechnika Poznańska Instytut Informatyki Agenda Definiowanie macierzy Funkcje

Bardziej szczegółowo

Obliczenia równoległe

Obliczenia równoległe Instytut Informatyki Politechnika Śląska Obliczenia równoległe Opracował: Zbigniew J. Czech materiały dydaktyczne Gliwice, luty 1 Spis treści 1 Procesy współbieżne Podstawowe modele obliczeń równoległych

Bardziej szczegółowo

Macierze i Wyznaczniki

Macierze i Wyznaczniki dr Krzysztof Żyjewski MiBM; S-I 0.inż. 0 października 04 Macierze i Wyznaczniki Kilka wzorów i informacji pomocniczych: Definicja. Iloczynem macierzy A = [a ij m n, i macierzy B = [b ij n p nazywamy macierz

Bardziej szczegółowo

Zaawansowane metody numeryczne

Zaawansowane metody numeryczne Wykład 11 Ogólna postać metody iteracyjnej Definicja 11.1. (metoda iteracyjna rozwiązywania układów równań) Metodą iteracyjną rozwiązywania { układów równań liniowych nazywamy ciąg wektorów zdefiniowany

Bardziej szczegółowo

, A T = A + B = [a ij + b ij ].

, A T = A + B = [a ij + b ij ]. 1 Macierze Jeżeli każdej uporządkowanej parze liczb naturalnych (i, j), 1 i m, 1 j n jest przyporządkowana dokładnie jedna liczba a ij, to mówimy, że jest określona macierz prostokątna A = a ij typu m

Bardziej szczegółowo

MATEMATYKA I SEMESTR ALK (PwZ) 1. Sumy i sumy podwójne : Σ i ΣΣ

MATEMATYKA I SEMESTR ALK (PwZ) 1. Sumy i sumy podwójne : Σ i ΣΣ MATEMATYKA I SEMESTR ALK (PwZ). Sumy i sumy podwójne : Σ i ΣΣ.. OKREŚLENIE Ciąg liczbowy = Dowolna funkcja przypisująca liczby rzeczywiste pierwszym n (ciąg skończony), albo wszystkim (ciąg nieskończony)

Bardziej szczegółowo

Ekonometria. Regresja liniowa, współczynnik zmienności, współczynnik korelacji liniowej, współczynnik korelacji wielorakiej

Ekonometria. Regresja liniowa, współczynnik zmienności, współczynnik korelacji liniowej, współczynnik korelacji wielorakiej Regresja liniowa, współczynnik zmienności, współczynnik korelacji liniowej, współczynnik korelacji wielorakiej Paweł Cibis pawel@cibis.pl 23 lutego 2007 1 Regresja liniowa 2 wzory funkcje 3 Korelacja liniowa

Bardziej szczegółowo

MATLAB - laboratorium nr 1 wektory i macierze

MATLAB - laboratorium nr 1 wektory i macierze MATLAB - laboratorium nr 1 wektory i macierze 1. a. Małe i wielkie litery nie są równoważne (MATLAB rozróżnia wielkość liter). b. Wpisanie nazwy zmiennej spowoduje wyświetlenie jej aktualnej wartości na

Bardziej szczegółowo

Ekonometria. Modele regresji wielorakiej - dobór zmiennych, szacowanie. Paweł Cibis pawel@cibis.pl. 1 kwietnia 2007

Ekonometria. Modele regresji wielorakiej - dobór zmiennych, szacowanie. Paweł Cibis pawel@cibis.pl. 1 kwietnia 2007 Modele regresji wielorakiej - dobór zmiennych, szacowanie Paweł Cibis pawel@cibis.pl 1 kwietnia 2007 1 Współczynnik zmienności Współczynnik zmienności wzory Współczynnik zmienności funkcje 2 Korelacja

Bardziej szczegółowo

[ A i ' ]=[ D ][ A i ] (2.3)

[ A i ' ]=[ D ][ A i ] (2.3) . WSTĘP DO TEORII SPRĘŻYSTOŚCI 1.. WSTĘP DO TEORII SPRĘŻYSTOŚCI.1. Tensory macierzy Niech macierz [D] będzie macierzą cosinusów kierunkowych [ D ]=[ i ' j ] (.1) Macierz transformowana jest równa macierzy

Bardziej szczegółowo

ALGEBRA LINIOWA Z ELEMENTAMI GEOMETRII ANALITYCZNEJ

ALGEBRA LINIOWA Z ELEMENTAMI GEOMETRII ANALITYCZNEJ ALGEBRA LINIOWA Z ELEMENTAMI GEOMETRII ANALITYCZNEJ WSHE, O/K-CE 10. Homomorfizmy Definicja 1. Niech V, W będą dwiema przestrzeniami liniowymi nad ustalonym ciałem, odwzorowanie ϕ : V W nazywamy homomorfizmem

Bardziej szczegółowo

Operacje grupowego przesyłania komunikatów. Krzysztof Banaś Obliczenia równoległe 1

Operacje grupowego przesyłania komunikatów. Krzysztof Banaś Obliczenia równoległe 1 Operacje grupowego przesyłania komunikatów Krzysztof Banaś Obliczenia równoległe 1 Operacje grupowego przesyłania komunikatów Operacje, w ramach których ten sam komunikat lub zbiór komunikatów przesyłany

Bardziej szczegółowo

Metoda eliminacji Gaussa

Metoda eliminacji Gaussa Metoda eliminacji Gaussa Rysunek 3. Rysunek 4. Rozpoczynamy od pierwszego wiersza macierzy opisującej nasz układ równań (patrz Rys.3). Zakładając, że element a 11 jest niezerowy (jeśli jest, to niezbędny

Bardziej szczegółowo

Odwrócimy macierz o wymiarach 4x4, znajdującą się po lewej stronie kreski:

Odwrócimy macierz o wymiarach 4x4, znajdującą się po lewej stronie kreski: Przykład 2 odwrotność macierzy 4x4 Odwrócimy macierz o wymiarach 4x4, znajdującą się po lewej stronie kreski: Będziemy dążyli do tego, aby po lewej stronie kreski pojawiła się macierz jednostkowa. Na początek

Bardziej szczegółowo

Baza w jądrze i baza obrazu ( )

Baza w jądrze i baza obrazu ( ) Przykład Baza w jądrze i baza obrazu (839) Znajdź bazy jądra i obrazu odwzorowania α : R 4 R 3, gdzie α(x, y, z, t) = (x + 2z + t, 2x + y 3z 5t, x y + z + 4t) () zór ten oznacza, że α jest odwzorowaniem

Bardziej szczegółowo

Brulion this version for your eyes only Dowód poprawnośći algorytmu Winograda. 1. Wprowadzenie. 2. Algorytm

Brulion this version for your eyes only Dowód poprawnośći algorytmu Winograda. 1. Wprowadzenie. 2. Algorytm SpecVer & LEM 12 projects XX 2013 1 10 1 Dombrova Research Brulion this version for your eyes only Dowód poprawnośći algorytmu Winograda Andrzej Salwicki salwicki@mimuw.edu.pl Dabrowa Leśna Streszczenie.

Bardziej szczegółowo

2. Układy równań liniowych

2. Układy równań liniowych 2. Układy równań liniowych Grzegorz Kosiorowski Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie zima 2017/2018 rzegorz Kosiorowski (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie) 2. Układy równań liniowych zima 2017/2018 1 /

Bardziej szczegółowo

1. PODSTAWY TEORETYCZNE

1. PODSTAWY TEORETYCZNE 1. PODSTAWY TEORETYCZNE 1 1. 1. PODSTAWY TEORETYCZNE 1.1. Wprowadzenie W pierwszym wykładzie przypomnimy podstawowe działania na macierzach. Niektóre z nich zostały opisane bardziej szczegółowo w innych

Bardziej szczegółowo

Projektowanie algorytmów równoległych. Zbigniew Koza Wrocław 2012

Projektowanie algorytmów równoległych. Zbigniew Koza Wrocław 2012 Projektowanie algorytmów równoległych Zbigniew Koza Wrocław 2012 Spis reści Zadniowo-kanałowy (task-channel) model algorytmów równoległych Projektowanie algorytmów równoległych metodą PACM Task-channel

Bardziej szczegółowo

UKŁADY ALGEBRAICZNYCH RÓWNAŃ LINIOWYCH

UKŁADY ALGEBRAICZNYCH RÓWNAŃ LINIOWYCH Transport, studia niestacjonarne I stopnia, semestr I Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Ewa Pabisek Adam Wosatko Postać układu równań liniowych Układ liniowych równań algebraicznych

Bardziej szczegółowo

a 11 a a 1n a 21 a a 2n... a m1 a m2... a mn x 1 x 2... x m ...

a 11 a a 1n a 21 a a 2n... a m1 a m2... a mn x 1 x 2... x m ... Wykład 15 Układy równań liniowych Niech K będzie ciałem i niech α 1, α 2,, α n, β K. Równanie: α 1 x 1 + α 2 x 2 + + α n x n = β z niewiadomymi x 1, x 2,, x n nazywamy równaniem liniowym. Układ: a 21 x

Bardziej szczegółowo

Wyk lad 4 Macierz odwrotna i twierdzenie Cramera

Wyk lad 4 Macierz odwrotna i twierdzenie Cramera Wyk lad 4 Macierz odwrotna i twierdzenie Cramera 1 Odwracanie macierzy I n jest elementem neutralnym mnożenia macierzy w zbiorze M n (R) tzn A I n I n A A dla dowolnej macierzy A M n (R) Ponadto z twierdzenia

Bardziej szczegółowo

Metody numeryczne Wykład 4

Metody numeryczne Wykład 4 Metody numeryczne Wykład 4 Dr inż. Michał Łanczont Instytut Elektrotechniki i Elektrotechnologii E419, tel. 4293, m.lanczont@pollub.pl, http://m.lanczont.pollub.pl Zakres wykładu Metody skończone rozwiązywania

Bardziej szczegółowo

Definicja macierzy Typy i właściwości macierzy Działania na macierzach Wyznacznik macierzy Macierz odwrotna Normy macierzy RACHUNEK MACIERZOWY

Definicja macierzy Typy i właściwości macierzy Działania na macierzach Wyznacznik macierzy Macierz odwrotna Normy macierzy RACHUNEK MACIERZOWY Transport, studia niestacjonarne I stopnia, semestr I Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Adam Wosatko Ewa Pabisek Czym jest macierz? Definicja Macierzą A nazywamy funkcję

Bardziej szczegółowo

Wstęp do informatyki. Maszyna RAM. Schemat logiczny komputera. Maszyna RAM. RAM: szczegóły. Realizacja algorytmu przez komputer

Wstęp do informatyki. Maszyna RAM. Schemat logiczny komputera. Maszyna RAM. RAM: szczegóły. Realizacja algorytmu przez komputer Realizacja algorytmu przez komputer Wstęp do informatyki Wykład UniwersytetWrocławski 0 Tydzień temu: opis algorytmu w języku zrozumiałym dla człowieka: schemat blokowy, pseudokod. Dziś: schemat logiczny

Bardziej szczegółowo

1 Macierze i wyznaczniki

1 Macierze i wyznaczniki 1 Macierze i wyznaczniki 11 Definicje, twierdzenia, wzory 1 Macierzą rzeczywistą (zespoloną) wymiaru m n, gdzie m N oraz n N, nazywamy prostokątną tablicę złożoną z mn liczb rzeczywistych (zespolonych)

Bardziej szczegółowo

Najmniejszą możliwą macierzą jest macierz 1 x 2 lub 2 x 1 składająca się z dwóch przyległych komórek.

Najmniejszą możliwą macierzą jest macierz 1 x 2 lub 2 x 1 składająca się z dwóch przyległych komórek. (Na podstawie pomocy OpenOffice.org) Funkcje macierzowe - wstęp Co to jest macierz Macierz jest połączonym zakresem komórek arkusza zawierającym wartości. Kwadratowy zakres komórek składający się z 3 wierszy

Bardziej szczegółowo

Wykład z Technologii Informacyjnych. Piotr Mika

Wykład z Technologii Informacyjnych. Piotr Mika Wykład z Technologii Informacyjnych Piotr Mika Uniwersalna forma graficznego zapisu algorytmów Schemat blokowy zbiór bloków, powiązanych ze sobą liniami zorientowanymi. Jest to rodzaj grafu, którego węzły

Bardziej szczegółowo

OBLICZANIE POCHODNYCH FUNKCJI.

OBLICZANIE POCHODNYCH FUNKCJI. OBLICZANIE POCHODNYCH FUNKCJI. ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ RÓŻNICZKOWYCH. ROZWIĄZYWANIE UKŁADÓW RÓWNAŃ LINIOWYCH. Obliczanie pochodnych funkcji. Niech będzie dana funkcja y(x określona i różniczkowalna na przedziale

Bardziej szczegółowo

Algebra liniowa. 1. Macierze.

Algebra liniowa. 1. Macierze. Algebra liniowa 1 Macierze Niech m oraz n będą liczbami naturalnymi Przestrzeń M(m n F) = F n F n będącą iloczynem kartezjańskim m egzemplarzy przestrzeni F n z naturalnie określonymi działaniami nazywamy

Bardziej szczegółowo

Met Me ody numer yczne Wykład ykład Dr inż. Mic hał ha Łanc Łan zon Instyt Ins ut Elektr Elektr echn iki echn i Elektrot Elektr echn olo echn

Met Me ody numer yczne Wykład ykład Dr inż. Mic hał ha Łanc Łan zon Instyt Ins ut Elektr Elektr echn iki echn i Elektrot Elektr echn olo echn Metody numeryczne Wykład 3 Dr inż. Michał Łanczont Instytut Elektrotechniki i Elektrotechnologii E419, tel. 4293, m.lanczont@pollub.pl, http://m.lanczont.pollub.pl Zakres wykładu Pojęcia podstawowe Algebra

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do metod numerycznych Wykład 3 Metody algebry liniowej I Wektory i macierze

Wprowadzenie do metod numerycznych Wykład 3 Metody algebry liniowej I Wektory i macierze Wprowadzenie do metod numerycznych Wykład 3 Metody algebry liniowej I Wektory i macierze Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych Katedra Informatyki Stosowanej Spis treści Spis treści 1 Wektory

Bardziej szczegółowo

PAKIET MathCad - Ćzęść II

PAKIET MathCad - Ćzęść II Opracowanie: Jadwiga Matla Ćw.xmcd / Katedra Informatyki Stosowanej - Studium Podstaw Informatyki Obliczenia wektorowe i macierzowe PAKIET MathCad - Ćzęść II Uwagi:. Mathcad traktuje wektory jak macierze

Bardziej szczegółowo

Modelowanie danych hodowlanych

Modelowanie danych hodowlanych Modelowanie danych hodowlanych 1. Wykład wstępny 2. Algebra macierzowa 3. Wykorzystanie różnych źródeł informacji w predykcji wartości hodowlanej 4. Kowariancja genetyczna pomiędzy spokrewnionymi osobnikami

Bardziej szczegółowo

D1. Algebra macierzy. D1.1. Definicje

D1. Algebra macierzy. D1.1. Definicje D1. Algebra macierzy W niniejszym dodatku podamy podstawowe operacje macierzowe oraz niektóre techniki algebry macierzowej nie dbając szczególnie o formalizm matematyczny. Zakres jest wystarczający dla

Bardziej szczegółowo

Programowanie i struktury danych

Programowanie i struktury danych Programowanie i struktury danych 1 / 30 STL Standard Template Library, STL (ang. = Standardowa Biblioteka Wzorców) biblioteka C++ zawierająca szablony (wzorce), które umożliwiają wielokrotne użycie. Główne

Bardziej szczegółowo

NUMERYCZNE ALGORYTMY PRZECHOWYWANIA MACIERZY RZADKICH

NUMERYCZNE ALGORYTMY PRZECHOWYWANIA MACIERZY RZADKICH Scientific Bulletin of Che lm Section of Mathematics and Computer Science No 1/2008 NUMERYCZNE ALGORYTMY PRZECHOWYWANIA MACIERZY RZADKICH RADOSŁAW MATUSIK Katedra Analizy Matematycznej i Teorii Sterowania,

Bardziej szczegółowo

Układy równań i nierówności liniowych

Układy równań i nierówności liniowych Układy równań i nierówności liniowych Wiesław Krakowiak 1 grudnia 2010 1 Układy równań liniowych DEFINICJA 11 Układem równań m liniowych o n niewiadomych X 1,, X n, nazywamy układ postaci: a 11 X 1 + +

Bardziej szczegółowo