(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/US01/14956 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/US01/14956 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , WO01/85116 PCT Gazette nr 46/01 (51) Int.Cl. A61K 8/34 ( ) A61K 8/97 ( ) A61Q 11/00 ( ) (54) Doustna kompozycja przeciw zapaleniu dziąseł i zastosowanie (30) Pierwszeństwo: ,US,09/568,114 (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 16/04 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 02/09 (73) Uprawniony z patentu: COLGATE-PALMOLIVE COMPANY, Nowy Jork,US (72) Twórca(y) wynalazku: Dale S. Scherl,Bethlehem,US Susan M. Herles,Flemington,US Tao Xu,Newton,US Abdul Gaffar,Princeton,US (74) Pełnomocnik: Iwona Skulimowska-Makówka, POLSERVICE, Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o. (57) Przedmiotem wynalazku jest doustna kompozycja przeciw zapaleniu dziąseł, obejmująca doustnie dopuszczalny nośnik i skuteczną przeciw płytce nazębnej ilość kombinacji niekationowego halogenowanego eteru hydroksydifenylowego i ekstraktu Magnolia Cortex (kory Magnolia officinalis) zawierającego związki hydroksybifenylowe, gdzie związki hydroksybifenylowe są wybrane z grupy obejmującej magnolol, honkiol i ich mieszaniny. Ponadto przedmiotem wynalazku jest zastosowanie farmaceutycznie dopuszczalnego nośnika i skutecznej przeciw płytce nazębnej ilości kombinacji niekationowego halogenowanego eteru hydroksydifenylowego i ekstraktu Magnolia zawierającego związki hydroksybifenylowe do wytwarzania kompozycji do hamowania wzrostu bakterii płytki nazębnej. PL B1

2 2 PL B1 Opis wynalazku Tło wynalazku 1. Zakres wynalazku Przedmiotem wynalazku jest doustna kompozycja przeciw zapaleniu dziąseł, obejmująca doustnie dopuszczalny nośnik i skuteczną przeciw płytce nazębnej ilość kombinacji niekationowego halogenowanego eteru hydroksydifenylowego i ekstraktu Magnolia Cortex (kory Magnolia officinalis) zawierającego związki hydroksybifenylowe, gdzie związki hydroksybifenylowe są wybrane z grupy obejmującej magnolol, honkiol i ich mieszaniny. Ponadto przedmiotem wynalazku jest zastosowanie farmaceutycznie dopuszczalnego nośnika i skutecznej przeciw płytce nazębnej ilości kombinacji niekationowego halogenowanego eteru hydroksydifenylowego i ekstraktu Magnolia zawierającego związki hydroksybifenylowe do wytwarzania kompozycji do hamowania wzrostu bakterii płytki nazębnej. 2. Dotychczasowy stan techniki Trudno jest przewidywać skuteczność przeciw płytce nazębnej związków przeciwbakteryjnych po ich włączeniu w zaróbkę dostarczającą, a szczególnie w doustnych kompozycjach. Np., płytka nazębna jest miękkim osadem, który powstaje na zębach, w przeciwieństwie do kamienia nazębnego, który jest twardym zwapniałym osadem na zębach. Inaczej niż kamień nazębny, płytka nazębna może powstawać na dowolnej części powierzchni zęba, szczególnie na krawędzi dziąseł, i jest łączona z występowaniem zapalenia dziąseł. Kationowe związki przeciwbakteryjne, takie jak chlorheksydyna, chlorek benzotoniowy i chlorek cetylopirydyniowy stosowano w dziedzinie jako środki przeciwbakteryjne przeciw płytce nazębnej w doustnych kompozycjach. Jednakże, takie środki są ogólnie nieskuteczne, gdy w doustnej kompozycji występuje również anionowy surfaktant konieczny do skutecznego działania doustnych kompozycji, takich jak pasta do zębów i płyn do płukania ust. Niekationowe substancje przeciwbakteryjne są kompatybilne z anionowymi surfaktantami w doustnych kompozycjach i niekationowe halogenowane etery hydroksydifenylowe, takie jak Triclosan, skutecznie stosowano w handlowych doustnych kompozycjach jako środki przeciw płytce nazębnej przy zmieszaniu z obojętnymi składnikami, takimi jak środki utrzymujące wilgoć, środki ścierne i środki zagęszczające zwyczajowo stosowane w komponowaniu doustnych kompozycji. Pomimo skuteczności halogenowanych eterów hydroksydifenylowych, takich jak Triclosan, istnieje ciągłe zainteresowanie w dziedzinie higieny jamy ustnej środkami, które polepszają skuteczność takich niekationowych halogenowanych eterów hydroksydifenylowych. Ostatnio zainteresowano się leczniczymi właściwościami ziołowych preparatów do stosowania w doustnych kompozycjach. Ziołowe preparaty uważa się za bardziej naturalne, są więc uważane za bardziej dopuszczalne dla konsumenta składniki przeciwbakteryjne. Ekstrakty Magnolia Cortex (kory Magnolia officinalis) mają znaną skuteczność przeciwbakteryjna. Np., opisano w Dental caries Prevention by Traditional Chinese Medicines, T. Namba i in., J. Medicinal Plant Res., tom 44, str (1982), że pewne czynne składniki tych ekstraktów, zidentyfikowane jako magnolol i honokiol, działały bakteriobójczo wobec S. mutans w teście in vitro minimalnego stężenia hamującego (MIC), lecz nie działały hamująco w testach przywierania płytki nazębnej do zębów in vitro zaprojektowanych dla określenia leczniczej skuteczności przeciw płytce nazębnej i przeciw zapaleniu dziąseł. W stomatologii ciągle poszukuje się możliwości synergicznego polepszenia działania przeciw płytce nazębnej/przeciw zapaleniu dziąseł, nieziołowych, przeciwbakteryjnych kompozycji, takich jak halogenowany eter bifenylowy, z użyciem ziołowych kompozycji, w których nieziołowy składnik ma sam silnie przeciwbakteryjna aktywność, podczas gdy ziołowy składnik ma niewielką aktywność przeciw płytce nazębnej lub nie ma jej wcale, a oba składniki mają znacznie wyższą aktywność przeciw płytce nazębnej, niż można się spodziewać z ich indywidualnych aktywności, a więc wykazują synergizm. Korzyścią z takiego synergizmu jest to, że skuteczność środka nieziołowego przeciw płytce nazębnej ogromnie wzrasta, bez jednoczesnego wzrostu poziomu dawki lub częstości podawania, tak że można podawać mniejsze ilości środka nieziołowego przeciw płytce nazębnej, wciąż uzyskując żądany efekt leczniczy. Takie synergiczne kombinacje są szczególnie ważne w leczeniu delikatnych lub wrażliwych tkanek, takich jak śluzówka ust, gdzie byłaby korzystna zdolność do obniżania poziomu środka nieziołowego przeciw płytce nazębnej w doustnej kompozycji. Istnieje więc uznana potrzeba, i byłoby wysoce korzystne, opracowanie środka do czyszczenia zębów przeciw płytce nazębnej, w którym kombinacja środka nieziołowego przeciw płytce nazębnej

3 PL B1 3 i ziołowego składnika wykazywałaby synergiczną aktywność przeciw płytce nazębnej skutkującą polepszoną skutecznością przeciwko zapaleniu dziąseł. Streszczenie wynalazku Przedmiotem wynalazku jest doustna kompozycja przeciw zapaleniu dziąseł, zawierająca doustnie dopuszczalny nośnik i skuteczną przeciw płytce nazębnej ilość kombinacji niekationowego halogenowanego eteru hydroksydifenylowego i ekstraktu Magnolia Cortex (kory Magnolia officinalis) zawierającego związki hydroksybifenylowe, gdzie związki hydroksybifenylowe są wybrane z grupy obejmującej magnolol, honkiol i ich mieszaniny. Kompozycja według wynalazku korzystnie zawiera niekationowy halogenowany eter hydroksydifenylowy, taki jak Triclosan, w ilości od 0,003 do 2,0% wagowych. Korzystnie ekstrakt Magnolia w kompozycji zawiera 1 do 20% wagowych honokiolu i 2 do 50% wagowych magnololu. W kompozycji według wynalazku ekstrakt Magnolia występuje korzystnie w ilości od 0,001 do 10% wagowych. Ponadto kompozycja korzystnie zawiera syntetyczny anionowy polikarboksylan taki jak kopolimer eter metylowo-winylowy/bezwodnik maleinowy. Przedmiotem wynalazku jest również zastosowanie farmaceutycznie dopuszczalnego nośnika i skutecznej przeciw płytce nazębnej ilości kombinacji niekationowego halogenowanego eteru hydroksydifenylowego i ekstraktu Magnolia zawierającego związki hydroksybifenylowe do wytwarzania kompozycji do hamowania wzrostu bakterii płytki nazębnej, w której związki hydroksybifenylowe z ekstraktu Magnolia obecne w kompozycji wybrane są z grupy obejmującej magnolol, honkiol i ich mieszaniny. Korzystnie w zastosowaniu według wynalazku niekationowy halogenowany eter hydroksydifenylowy, taki jak Triclosan, występuje w kompozycji w ilości w zakresie od 0,003 do 2,0% wagowych. W zastosowaniu według wynalazku korzystnie ekstrakt Magnolia obecny w kompozycji zawiera 1 do 20% wagowych honokiolu i 2 do 50% wagowych magnololu. Korzystnie w zastosowaniu według wynalazku ekstrakt Magnolia występuje w kompozycji w ilości w zakresie od 0,001 do 10% wagowych. W zastosowaniu według wynalazku korzystnie w kompozycji występuje syntetyczny anionowy polikarboksylan, taki jak kopolimer eter metylowo-winylowy/bezwodnik maleinowy. Według niniejszego wynalazku nieoczekiwanie odkryto, że kombinacja niejonowego halogenowanego eteru hydroksydifenylowego, takiego jak Triclosan, i związku fenolowego wybranego spośród magnololu i honokiolu oraz ich mieszanin ekstrahowanych z kory Magnolia officinalis, dalej określanych jako "ekstrakt Magnolia", jest synergicznie skuteczna w hamowaniu wzrostu bakterii powodującej płytkę nazębną, dzięki czemu kombinacja tych środków wykazuje polepszoną aktywność przeciw płytce nazębnej zasadniczo większy od addytywnego przeciwbakteryjnego efektu pojedynczego niekationowego halogenowanego eteru hydroksydifenylowego lub ekstraktu Magnolia. Fakt, że halogenowane etery hydroksydifenylowe, takie jak Triclosan, zostały zatwierdzone jako bezpieczne i skuteczne substancje do stosowania w doustnych środkach higieny, i że ekstrakt Magnolia jest szeroko stosowanym ziołowym ekstraktem, szczególnie w chińskiej medycynie, sugeruje, że te związki będą dopuszczalne handlowo jako składniki w doustnych produktach higienicznych, takich jak środek do czyszczenia zębów, płyn do płukania ust, guma do żucia i preparaty pastylek do ssania. Szczegółowy opis korzystnych odmian Ekstrakt Magnolia według niniejszego wynalazku jest osuszonym ekstraktem z kory Magnolia officinalis, która należy do rodziny Magnoliaceae. W niniejszym opisie, ekstrahowanie lub ekstrakcja stałej lub ciekłej substancji oznacza zetknięcie substancji, którą, jeśli jest stała, korzystnie osusza się i kruszy lub miele, z odpowiednim rozpuszczalnikiem dla usunięcia substancji koniecznej do wyekstrahowania z substancji. Taką ekstrakcję można prowadzić konwencjonalnymi środkami; np., stosując aparat do ekstrakcji, taki jak aparat Soxhleta, który utrzymuje stałą substancję w gilzie i pozwala rozpuszczalnikowi przepływać przez substancję; lub mieszając rozpuszczalnik i substancję ze sobą i następnie oddzielając fazy cieczy i ciała stałego lub dwie nie-mieszające się ciekłe fazy, na przykład przez filtrację lub przez sedymentację i dekantowanie. Korzystne ekstrakty Magnolia stosowane w praktyce według niniejszego wynalazku wytwarza się z suszonej kory rośliny Magnolia i można je wytwarzać ekstrahując korę odpowiednim rozpuszczalnikiem. Korzystne rozpuszczalniki obejmują metanol, etanol, chlorek metylenu, heksan, cykloheksan, pentan, eter naftowy, chloroform i dichlorek etylenu, jedną część tkanki roślinnej (suchej masy)

4 4 PL B1 ekstrahuje się od około 5 do około 50 częściami, korzystnie od około 15 częściami do około 30 częściami rozpuszczalnika stosując aparat ekstrakcyjny, w którym rozpuszczalnik styka się z korą wytwarzając stężoną pastę, którą następnie poddaje się jednemu lub większej liczbie dodatkowych etapów ekstrakcji z różnymi rozpuszczalnikami dla dalszego zatężenia pierwotnie otrzymanej pasty w dłuższym czasie, korzystnie od około 6 godzin do około 1-2 dni, korzystniej przez około 1 dzień. W jednym ze sposobów ekstrakcji osuszoną, pokruszoną korę magnolii w postaci proszku kolejno styka się z etanolem, chlorkiem metylenu i cykloheksanem z wytworzeniem w każdym etapie stężonej pasty, ostatnią pastę rozpuszcza się w ogrzewanym eterze naftowym w temperaturze około C i następnie osusza pod zmniejszonym ciśnieniem, a końcowa ekstrakcja daje ekstrakt zawierający około 5 do około 10% wagowych honokiolu i około 15 do około 25% wagowych magnololu. Magnolol i honokiol są związkami hydroksybifenylowymi, których struktury są następujące: W praktyce niniejszego wynalazku, skuteczność przeciw płytce nazębnej doustnej kompozycji zawierającej niekationowy środek przeciw płytce nazębnej, taki jak Triclosan, jest synergicznie wspomagana obecnością w doustnej kompozycji pewnej ilości ekstraktu Magnolia, który dołączy do doustnej kompozycji około 0,001 do około 50% wagowych magnololu i korzystnie około 0,01 do około 0,3% wagowych, oraz około 0,02 do około 0,1% wagowych honokiolu i korzystnie około 0,024 do około 20% wagowych. Te ilości magnololu i honokiolu dochodzą do doustnej kompozycji, gdy ekstrakt Magnolia zawiera około 1 do około 20% wagowych magnololu i około 2 do około 50% wagowych honokiolu. Typowymi przykładami niekationowych halogenowanych eterów difenylowych, które są szczególnie pożądane ze względu na skuteczność, bezpieczeństwo i skład do stosowania w synergicznej kombinacji z ekstraktem Magnolia, są eter 2,4,4 -trichloro-2-hydroksy-difenylowy (Triclosan) i eter 2,2 -dihydroksy-5,5 -dibromodifenylowy. Synergiczną kombinację przeciw płytce nazębnej ekstraktu Magnolia i niekationowego halogenowanego eteru difenylowego można podawać do jamy ustnej rozpuszczoną lub w zawiesinie w farmaceutycznie dopuszczalnym nośniku. Gdy niekationowy halogenowany eter hydroksyfenylowy stosuje się w kombinacji z ekstraktem Magnolia dla wytworzenia doustnych kompozycji, takich jak środki do czyszczenia zębów i płyny do płukania ust, halogenowany eter hydroksyfenylowy włącza się w doustną kompozycję w nietoksycznej, skutecznej ilości, typowo w zakresie od około 0,003 do około 2%, korzystnie około 0,02 do około 1% wagowego. Dla dodatkowego polepszenia synergicznej aktywności kombinacji przeciw płytce nazębnej ekstraktu Magnolia i halogenowanego eteru hydrofenylowego według niniejszego wynalazku, do doustnej kompozycji można dołączyć środek wzmagający działanie przeciwbakteryjne. Zastosowanie takich środków wzmagających działanie przeciwbakteryjne w kombinacji z niekationowymi związkami przeciwbakteryjnymi jest znane w dziedzinie, np. z opisów patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr i Środki wzmagające działanie przeciwbakteryjne korzystne do stosowania w praktyce niniejszego wynalazku obejmują naturalne lub syntetyczne anionowe polikarboksylany mające masę cząsteczkową około 1000 do około , korzystnie około do około Syntetyczne anionowe polikarboksylany są ogólnie stosowane w postaci wolnych kwasów albo korzystnie częściowo lub korzystniej w pełni zobojętnionych rozpuszczalnych w wodzie soli metalu alkalicznego (np. potasu i korzystnie sodu) lub amonu. Korzystne są 1:4 to 4:1 kopolimery bezwodnika lub kwasu maleinowego z innym polimeryzującym etylenowo nienasyconym monomerem, korzystnie eter metylowowinylowy/bezwodnik maleinowy mające masę cząsteczkową (M.W.) około do około

5 PL B , najkorzystniej około do około Te kopolimery są dostępne, np., pod oznaczenie handlowym Gantrez AN 139 (M.W ), AN 119 (M.W ); i korzystnie Gantrez S-97 czystości farmaceutycznej (M.W ) z GAF Corporation. Inne anionowe polikarboksylany przydatne w praktyce niniejszego wynalazku obejmują kopolimery 1:1 bezwodnika maleinowego z akrylanem etylu, metakrylanem hydroksyetylu, N-winylo-2- -pirolidonem lub etylenem, ten ostatni dostępny, np., jako Monsanto EMA" No: 1103, M.W i Grade 61, oraz kopolimery 1:1 kwasu akrylowego z metakrylanem metylu lub hydroksyetylu, akrylanem metylu lub etylu, metakrylanem izobutylu, eterem izobutylowo-winylowym lub N-winylo-2- -pirolidonem. Dodatkowe przydatne w działaniu polikarboksylanowe związki obejmują kopolimery bezwodnika maleinowego ze styrenem, izobutylenem lub eterem etylowowinylowym, kwasami poliakrylowymi, polikationowymi i polimaleinowymi, oraz oligomery sulfonoakrylowe o masie cząsteczkowej tak niskiej jak 1000, dostępne pod nazwą handlową Uniroyal ND-2. Również przydatne w praktyce niniejszego wynalazku są tak zwane polimery karboksywinylowe, dostępne w handlu, np., pod oznaczeniem handlowym Carbopol 934, 940 i 941 z firmy B.F Goodrich, złożone z koloidowego rozpuszczalnego w wodzie polimeru kwasu poliakrylowego sieciowanego od około 0,75% do około 2,0% poliallilosacharozy lub poliallilopentaerytrytolu jako środka sieciującego, często z masami cząsteczkowymi do 4-5 milionów lub wyższymi. Środek wzmagający działanie przeciwbakteryjne, przy stosowaniu w doustnej kompozycji, jest włączony w kompozycje w ilościach wagowych od około 0,05 do około 5%, korzystnie około 0,1 do około 3%. W doustne kompozycje według niniejszego wynalazku można również włączać jony fluorkowe uzyskując działanie przeciw-próchnicze. Pośród tych substancji są nieorganiczne fluorki, takie jak rozpuszczalne fluorki metali alkalicznych, np., fluorek sodu, fluorek potasu, monofluorofosforan sodu i heksafluorokrzemian sodu. Korzystne są fluorki metali alkalicznych i fluorki cyny, takie jak fluorki sodu i cynawe, monofluorofosforan sodu i ich mieszaniny. Ilość dostarczającej fluor soli zwykle obecnej w doustnej kompozycji daje stężenie od około 0,0005 do około 3,0% wagowych. Można stosować dowolną odpowiednią minimalną ilość takiej soli, lecz jest korzystne stosowanie dostatecznej ilości soli fluorkowej dla uzyskania około 300 do 2000 ppm, korzystniej około 800 do około 1500 ppm, jonu fluorkowego. Doustna kompozycja według niniejszego wynalazku może być roztworem składników, takim jak płyn do płukania lub może być ciałem półstałym, takim jak pasta do zębów lub żelowy środek do czyszczenia zębów, lub guma do żucia, lub stała pastylka do ssania. W aspekcie niniejszego wynalazku, w którym doustna kompozycja jest żelem lub pastą, obecny jest doustnie dopuszczalny nośnik, w tym faza wodna ze środkiem utrzymującym wilgoć, którym jest korzystnie gliceryna lub sorbitol lub glikol alkilenowy, taki jak poli(glikol etylenowy) lub glikol propylenowy, w którym woda jest obecna typowo w ilości od około 15-40% wagowych i gliceryna, sorbitol i/lub glikol alkilenowy (korzystnie glikol propylenowy) typowo łącznie w ilości około 20-75% wagowych doustnej kompozycji, bardziej typowo około 25-60% wagowych. Gdy doustna kompozycja jest zasadniczo półstała lub pastowata w charakterze, tak jak pasta do zębów lub żel, nośnik środka do czyszczenia zębów może zawierać stomatologicznie dopuszczalną substancję ścierającą, taką jak wodorowęglan sodu lub nierozpuszczalną w wodzie substancję ścierającą, taką jak metafosforan sodu, metafosforan potasu, fosforan triwapnia, dihydrat fosforanu diwapnia, bezwodny fosforan diwapnia, pirofosforan wapnia, węglan wapnia, krzemian glinu, uwodniony tlenek glinu, kalcynowany tlenek glinu, krzemionka, bentonit i ich mieszaniny. Substancja ścierająca jest ogólnie obecna w kompozycji pasty lub żelu w stężeniach wagowych około 10% do około 60% wagowych, korzystnie około 10% do około 30% w żelu i około 25% do około 60% w paście. Pasty do zębów, jak też żelowe środki do czyszczenia zębów typowo zawierają naturalny lub syntetyczny zagęszczacz lub środek żelujący w ilościach od około 0,1 do około 10% wagowych, korzystnie około 0,5 do około 5% wagowych. Odpowiednie środki zagęszczające lub środki żelujące obejmują karagen, jota-karagenan, kappa-karagenan, gumę tragakantową, skrobię, poliwinylopirolidon, hydroksyetylopropylocelulozę, hydroksybutylometylocelulozę, hydroksypropylometylocelulozę, hydroksyetylocelulozę i karboksymetylocelulozę sodową. W aspekcie niniejszego wynalazku, w którym doustna kompozycja jest zasadniczo ciekła w charakterze, tak jak płyn do płukania ust lub płukanka, nośnik jest typowo mieszaniną woda-alkohol.

6 6 PL B1 Ogólnie, stosunek wagowy wody do alkoholu mieści się w zakresie od około 3:1 do 10:1 i korzystnie około 4:1 do około 6:1. Alkohol jest nietoksycznym alkoholem, takim jak etanol lub izopropanol. Środek utrzymujący wilgoć, taki jak gliceryna, sorbitol lub glikol alkilenowy, taki jak poli(glikol etylenowy) lub korzystnie glikol propylenowy, może być obecny w ilości około 10-30% wagowych. Płyny do płukania ust typowo zawierają około 50-85% wody, około 0 do 20% wagowych nietoksycznego alkoholu i około 10-40% wagowych środka utrzymującego wilgoć. Surfaktanty stosuje się w kompozycjach według niniejszego wynalazku dla uzyskania polepszonego działania profilaktycznego i pomocy w osiąganiu szybkiej i pełnej dyspersji Triclosanu i ekstraktu Magnolia. Surfaktant jest korzystnie anionowy, a odpowiednie przykłady obejmują rozpuszczalne w wodzie sole monosiarczanowe monoglicerydów wyższych kwasów tłuszczowych, takie jak sól sodowa monosiarczanowego monoglicerydu kwasów tłuszczowych z uwodornionego oleju kokosowego, wyższe alkilosiarczany, takie jak laurylosiarczan sodu, sulfoniany alkilowo-arylowe, takie jak dodecylobenzenosulfonian sodu, sulfooctany wyższych alkili, estry 1,2-dihydroksypropanosulfonianowe wyższych kwasów tłuszczowych, i zasadniczo nasycone wyższe alifatyczne acyloamidy niższych alifatycznych kwasów aminokarboksylowych, takie jak związki mające 12 do 16 atomów węgla w kwasie tłuszczowym, grupach alkilowych lub acylowych i alkilotaurynach, i tym podobne. Przykładami ostatnich wspomnianych amidów i soli tauryn są N-lauroilosarkozyna, i sole sodu, potasu i etanoloaminy N-lauroilo-, N-mirystoilo-, lub N-palmitoilosarkozyny, które powinny zasadniczo być wolne od mydła lub podobnych związków wyższych kwasów tłuszczowych, jak też N-metylo-N-kokoilo- (lub oleilo- lub palmitoilo)tauryn. Można także stosować dowolną odpowiednią substancję smakową lub słodzącą. Przykładami odpowiednich smakowych składników są smakowe olejki, np. olejek miętowy, z mięty pieprzowej, strzęślowy, sasafrasowy, goździkowy, szałwiowy, eukaliptusowy, cynamonowy, cytrynowy i pomarańczowy, oraz salicylan metylu. Odpowiednie środki słodzące obejmują sacharozę, laktozę, maltozę, ksylitol, cyklaminian sodu, perylartynę, ester metylowy aspartylofenyloalaniny, sacharynę i tym podobne. Dogodnie, środki smakowe i słodzące mogą oddzielnie lub razem stanowić od około 0,1% do 5% lub większą część preparatu. Środki przeciw kamieniowi nazębnemu, takie jak tripolifosforan sodu, pirofosforan tetrapotasu lub tetrasodu, lub ich mieszaniny, mogą być obecne w doustnych kompozycjach według niniejszego wynalazku w stężeniach od około 0,5 do około 8% wagowych. Środki stosowane do zmniejszania wrażliwości zębów, takie jak chlorek potasu, azotan potasu i cytrynian potasu można również wprowadzać w doustne kompozycje według niniejszego wynalazku przy stężeniach około 0,1 do około 10% wagowych. W doustne kompozycje według niniejszego wynalazku można włączać różne inne substancje, w tym konserwanty, takie jak benzoesan sodu, witaminy i związki chlorofilu. Te adiuwanty, gdy są obecne, są włączane w kompozycje w ilościach, które zasadniczo nie wpływają szkodliwie na żądane właściwości i cechy. Doustne kompozycje według niniejszego wynalazku można wytwarzać dogodnie mieszając składniki. Na przykład, przy wytwarzaniu preparatu do płukania ust, kombinację niekationowego halogenowanego eteru hydroksyfenylowego i uwodornionego przeciwbakteryjnego środka lupulonu dysperguje się w mieszaninie składników, np. alkoholu, środków utrzymujących wilgoć, surfaktantów, a następnie dodaje się i miesza środek smakowy. Składniki następnie miesza się pod zmniejszonym ciśnieniem przez około minut. Następnie powstały produkt do płukania pakuje się. Środki do czyszczenia zębów wytwarza się podobnie, przy czym dodaje się dodatkowe środki zagęszczające i polerujące w ostatnim lub przedostatnim etapie. Kombinacja przeciw płytce nazębnej według niniejszego wynalazku może być włączana w pastylki do ssania, lub w gumę do żucia lub inne produkty, np. przez zmieszanie z ciepłą podstawą gumy lub powlekanie zewnętrznej powierzchni podstawy gumy, których przykłady mogą obejmować żywicę (jelutone) Dyera, lateks kauczukowy i żywice winylitowe korzystnie z konwencjonalnymi plastyfikatorami lub środkami zmiękczającymi, cukrem lub innymi środkami słodzącymi lub węglowodanami, takimi jak glukoza, sorbitol i tym podobne. Podłoże lub nośnik w tabletce lub pastylce do ssania jest stałym nie wywołującym próchnicy rozpuszczalnym w wodzie wielowodorotlenowym alkoholem (poliolem), takim jak mannitol, ksylitol, sorbitol, malitol, hydrolizat uwodornionej skrobi, uwodorniona glukoza, uwodornione disacharydy lub uwodornione polisacharydy, w ilościach od około 90 do 98% wagowych całości kompozycji. Sole,

7 PL B1 7 takie jak wodorowęglan sodu, chlorek sodu, wodorowęglan potasu lub chlorek potasu mogą całkowicie lub częściowo zastąpić nośnik poliolowy. Środki smarujące do tabletkowania, w niewielkich ilościach około 0,1 do 5% wagowych, można włączać w preparat tabletki lub pastylki do ssania dla ułatwienia wytwarzania tabletek i pastylek do ssania. Odpowiednie środki smarujące obejmują oleje roślinne, takie jak olej kokosowy, stearynian magnezu, stearynian glinu, talk, skrobia i Carbowax. Preparaty pastylek do ssania zawierają około 2% gumy jako środka barierowego wytwarzającego błyszczącą powierzchnię, w odróżnieniu od tabletek, które mają gładkie wykończenie. Odpowiednie nie wywołujące próchnicy gumy obejmują kappakaragenan, karboksymetylocelulozę, hydroksyetylocelulozę i tym podobne. Pastylkę do ssania lub tabletkę można ewentualnie powlekać substancją powlekającą, taką jak woski, szelak, karboksymetyloceluloza, kopolimer polietylen/bezwodnik maleinowy lub kappakaragenan dla dalszego przedłużenia czasu potrzebnego tabletce lub pastylce do ssania do rozpuszczenia się w ustach. Niepowlekana tabletka lub pastylka do ssania rozpuszcza się powoli, zapewniając szybkość przedłużonego uwalniania czynnych składników około 3 do 5 minut. Odpowiednio, stała postać kompozycji tabletki i pastylki do ssania według niniejszego wynalazku daje względnie długi czas kontaktu zębów w jamie ustnej ze składnikami czynnymi. Poniższe przykłady ilustrują dodatkowo niniejszy wynalazek. Wszystkie ilości i proporcje opisane tutaj i w załączonych zastrzeżeniach są wagowe, jeśli nie wskazano inaczej. P r z y k ł a d I Wytworzono 0,3% roztwór w etanolu ekstraktu Magnolia zawierającego 8% wagowych honokiolu i 21% wagowych magnololu oraz roztwór 0,3% wagowych Triclosanu w etanolu, i roztwór zmieszany przy stosunku wagowym 1:1 oznaczony jako Kompozycję 1 oceniono w teście MIC (minimalnego stężenia hamującego) na aktywność bakteriobójczą wobec S. mutans i F. nucleatum. Szczep bakterii F. nucleatum wiąże się z występowaniem zapalenia dziąseł. Test MIC Szczep bakterii S. mutans i F. nucleatum hodowano przez 24 godziny w bulionie tryptykazy sojowej i bulionie FTG (płynnego tioglikolanu) przez 48 godzin w temperaturze 37 C odpowiednio dla ustawienia optycznej gęstości pomiędzy 0,1 i 0,2 jednostek absorpcji przy 610 nm przed pomiarami MIC. Mieszaninę roztworu ekstraktu Magnolia i Triclosanu (Kompozycja 1) rozcieńczono i testowano na MIC stosując sposób mikromiareczkowania zgodnie ze standardowymi procedurami (Manual of Clinical Microbiology, 1995). Wyniki zanotowano w tablicy I poniżej. Wartość FIG (ułamkowego stężenia hamującego) Kompozycji 1 określono dla ustalenia, czy przeciwbakteryjna skuteczność kombinacji ekstraktu Magnolia z Triclosanem wykazuje synergiczną aktywność, jak opisuje L. B. Quesnel i in. w Journal of Applied Bacteriology, 1978, tom 45, str , L. O. Garrod i in. w Antibiotic and Chemotherapy, str i MIC Triclosanu w mieszaninie MIC ekstraktu Magnolia w mieszaninie FIC = + MIC samego Triclosanu MIC samego ekstraktu Magnolia FIC Oznacza 0,7 Synergizm 1 ± 0,3 Addytywność 13 Antagonizm Wartość FIC dla kombinacji ekstraktu Magnolia/Triclosanu podano w tablicy I. Dla celów porównania, indywidualne roztwory 1% wagowego ekstraktu Magnolia (oznaczone Kompozycja C1 ) i Triclosanu (oznaczone Kompozycja 2 ) również poddano testowi MIC. Wyniki podano w tablicy I poniżej. T a b l i c a I Kompozycja nr Roztwór S. mutant F. nucleatum C1.C2 1 Ekstrakt Magnolia Triclosan Ekstrakt Magnolia + Triclosan 62,5 ± 0,0 15,6 ± 0,0 7,8 ± 0,0 31,3 ± 0,0 2,0 ±0,0 1,3 ± 0,6 FIC Kompozycji 1 0,62 0,69

8 8 PL B1 Wyniki zarejestrowane w tablicy I pokazują, że Kompozycja 1, kombinacja ekstraktu Magnolia i Triclosanu wykazuje znacząco większą bakteriobójczą aktywność przeciwko S. mutans i F. nucleatum niż można by się spodziewać z addytywnego efektu dla tych substancji. Wartość FIC dla Kompozycji 1 wskazuje na niespodziewaną synergiczną przeciwbakteryjną aktywność wobec S. mutans i F. nucleatum. P r z y k ł a d II Wytworzono kompozycję środka do czyszczenia zębów (oznaczoną Kompozycja A ) zawierającą Triclosan i ekstrakt Magnolia zawierającą 8% wagowych honokiolu i 21% wagowych magnololu oraz składniki wymienione w tablicy II. Środka do czyszczenia zębów mającego zasadniczo takie same składniki jak Kompozycja A z tym wyjątkiem, że nie zawierał ekstraktu Magnolia w środku do czyszczenia zębów, użyto jako porównawczej kompozycji i oznakowano "Kompozycja B". Składniki kompozycji A i B podano w tablicy II poniżej. Składniki kompozycji T a b l i c a II A % wagowych B % wagowych Zdejonizowana woda 15,807 16,107 Gliceryna 20,00 20,00 Karboksymetyloceluloza 1,100 1,100 Karagenan 0,400 0,400 Sacharyna sodowa 0,300 0,300 Fluorek sodu 0,243 0,243 Ditlenek tytanu 0,500 0,500 Niekrystalizujący sorbitol 20,850 20,850 Gantrez S-97 15,000 15,000 Ścierająca krzemionka 20,000 20,000 Zagęszczająca krzemionka 1,500 1,500 Środek smakowy 1,000 1,000 Wodorotlenek sodu - roztwór 50% 1,200 1,200 Triclosan 0,300 0,300 Ekstrakt Magnolia 0,300 0 SLS 1,500 1,500 Łącznie 100, ,000 W sześciotygodniowym studium obserwacji wpływu Kompozycji A i porównawczej Kompozycji B na zapalenie dziąseł, 40 pacjentów przypisano losowo do jednej z dwu grup terapii, gdzie jedna z grup pacjentów myła zęby dwa razy dziennie Kompozycją A, a druga grupa Kompozycją B. Skuteczność produktu oceniono klinicznie stosując standardowe sposoby oceny. Wszystkich pacjentów zbadano profesjonalnie na początku, po trzech i sześciu tygodniach, na obecność zapalenia dziąseł, zgodnie z systemem Indeksu Dziąseł (Gingival Index, GI, Löe 1967). Kryteria oceny były następujące: Zapalenie dziąseł Ocena 0 Brak zapalenia Ocena 1 Łagodne zapalenie - mała zmiana barwy i niewielka zmiana tekstury Ocena 2 Umiarkowane zapalenie - umiarkowany połysk, zaczerwienienie, obrzęk i przerost - krwawienie przy dotykaniu Ocena 3 Ostre zapalenie - znaczne zaczerwienienie i przerost; tendencja do samoistnego krwawienia Wyniki oceny GI podano w tablicy III jako ocenę średnią na ząb/pacjenta.

9 PL B1 9 T a b l i c a III Ocena indeksu dziąseł Upływ czasu Środki do czyszczenia zębów Kompozycja A Kompozycja B N Początek 3 tygodnie 6 tygodni % obniżenia względem początku ,09 1,11 0,02 0,67 0,04 0,58 95% 47% P P=0,002 Wyniki podane w tablicy III wskazują, że obecność ekstraktu Magnolia w kompozycji środka do czyszczenia zębów spowodowała znaczące osłabienie zapalenia dziąseł u pacjentów, którzy myli zęby kompozycją A. Zastrzeżenia patentowe 1. Doustna kompozycja przeciw zapaleniu dziąseł, znamienna tym, że zawiera doustnie dopuszczalny nośnik i skuteczną przeciw płytce nazębnej ilość kombinacji niekationowego halogenowanego eteru hydroksydifenylowego i ekstraktu Magnolia Cortex (kory Magnolia officinalis) zawierającego związki hydroksybifenylowe, gdzie związki hydroksybifenylowe są wybrane z grupy obejmującej magnolol, honkiol i ich mieszaniny. 2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że niekationowy halogenowany eter hydroksydifenylowy występuje w doustnej kompozycji w ilości w zakresie od 0,003 do 2,0% wagowych. 3. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że jako niekationowy halogenowany eter hydroksydifenylowy stosuje się Triclosan. 4. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że ekstrakt Magnolia zawiera 1 do 20% wagowych honokiolu i 2 do 50% wagowych magnololu. 5. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że ekstrakt Magnolia występuje w kompozycji w ilości w zakresie od 0,001 do 10% wagowych. 6. Kompozycja według zaostrz. 1, znamienna tym, że w kompozycji jest obecny syntetyczny anionowy polikarboksylan. 7. Kompozycja według zastrz. 6, znamienna tym, że jako polikarboksylan stosuje się kopolimer eter metylowo-winylowy/bezwodnik maleinowy. 8. Zastosowanie farmaceutycznie dopuszczalnego nośnika i skutecznej przeciw płytce nazębnej ilości kombinacji niekationowego halogenowanego eteru hydroksydifenylowego i ekstraktu Magnolia zawierającego związki hydroksybifenylowe, gdzie związki hydroksybifenylowe z ekstraktu Magnolia obecne w kompozycji wybrane są z grupy obejmującej magnolol, honkiol i ich mieszaniny do wytwarzania kompozycji do hamowania wzrostu bakterii płytki nazębnej. 9. Zastosowanie według zastrz. 8, znamienne tym, że niekationowy halogenowany eter hydroksydifenylowy występuje w kompozycji w ilości w zakresie od 0,003 do 2,0% wagowych. 10. Zastosowanie według zastrz. 8, znamienne tym, że jako niekationowy halogenowany eter hydroksydifenylowy obecny w kompozycji stosuje się Triclosan. 11. Zastosowanie według zastrz. 8, znamienne tym, że ekstrakt Magnolia obecny w kompozycji zawiera 1 do 20% wagowych honokiolu i 2 do 50% wagowych magnololu. 12. Zastosowanie według zastrz. 8, znamienne tym, że ekstrakt Magnolia występuje w kompozycji w ilości w zakresie od 0,001 do 10% wagowych. 13. Zastosowanie według zastrz. 8, znamienne tym, że w kompozycji występuje syntetyczny anionowy polikarboksylan. 14. Zastosowanie według zastrz. 13, znamienne tym, że jako polikarboksylan stosuje się kopolimer eter metylowo-winylowy/bezwodnik maleinowy.

10 10 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,00 zł.