WUP 03/97 (74) Pełnomocnik: WarzybokTadeusz, Przedsiębiorstwo Usługowe i Produkcyjno-Handlowe. "INICJATOR Spółka z o o.

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21)Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (51) IntCl6 A61K 31/52 (54) Sposób wytwarzania nowego preparatu farmakologicznego w formie półstałej (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 22/94 (73) Uprawniony z patentu: "COMINDEX" Ltd. Zakład Produkcji Farmaceutycznej, Rzeszów, PL (72) Twórcy wynalazku: Zbigniew Góral. Rzeszów, PL Stanisław Żydzik, Rzeszów, PL Alicja Syrek, Rzeszów, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 03/97 (74) Pełnomocnik: WarzybokTadeusz, Przedsiębiorstwo Usługowe i Produkcyjno-Handlowe "INICJATOR Spółka z o o. PL B1 (57) 1. Sposób wytwarzania nowego preparatu farmakologicznego w formie półstałej zawierającego jako substancję czynną Acyklowir, przy użyciu laurylosiarczanu sodowego, gliceryny i alkoholu cetylowego znamienny tym, że Acyklowir rozpuszcza się całkowicie w 86% glicerynic w temperaturze C, dodając alkohol βfenyloetylowy, tworzące roztwór I, po czym do tego roztworu dodaje się 8-10% roztwór wodny laurylosiarczanu sodowego, otrzymując roztwór II, który następnie zadaje się stopionym alkoholem cetylowym uzyskując roztwór III, który z kolei schładza się stopniowo przy ciągłym mieszaniu do temperatury 10 C, aż do uzyskania półstałej formy preparatu.

2 Sposób wytwarzania nowego preparatu farmakologicznego w formie półstałej Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób wytwarzania nowego preparatu farmakologicznego w formie półstałej zawierającego jako substancję czynną Acyklowir, przy użyciu laurylosiarczanu sodowego, gliceryny i alkoholu cetylowego znamienny tym, że Acyklowir rozpuszcza się całkowicie w 86% glicerynie w temperaturze C, dodając alkohol βfenyloetylowy, tworzące roztwór I, po czym do tego roztworu dodaje się 8-10% roztwór wodny laurylosiarczanu sodowego, otrzymując roztwór II, który następnie zadaje się stopionym alkoholem cetylowym uzyskując roztwór III, który z kolei schładza się stopniowo przy ciągłym mieszaniu do temperatury 10 C, aż do uzyskania półstałej formy preparatu. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się 3-5% wagowych Acyklowiru, 73,2-75,2% wagowych gliceryny 86%. 0,8-1,0% laurylosiarczanu sodowego jako promotora, 10-12,6% wagowych alkoholu cetylowego jako zagęstnika, 0,6-0,8% wagowych alkoholu βfenyloetylowego oraz 8-10% wagowych wody destylowanej w stosunku do całej ilości preparatu. * * * Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania nowego preparatu farmakologicznego w formie półstałej do użytku zewnętrznego zawierającego jako substancję czynną 972-hydroksyetoksymetylo/guaninę, znaną powszechnie pod nazwą Acyklowir i dalej tak nazywaną, przydatnego w leczeniu zakażeń skóry i błon śluzowych wirusem Herpes simplex typ 1 i 2 oraz Herpes varicella, powodujących opryszczkę wargową i opryszczkę narządów rodnych. Z opisu patentowego Wielkiej Brytanii nr Acyklowir i jego farmakologicznie rozpuszczalne sole i estry znane są z przeciwwirusowej aktywności wobec różnych rodzajów wirusów DNA i RNA, zarówno in vitro jak i in vivo. W szczególności związek ten jest aktywny wobec wirusa opryszczki zwykłej, wywołującego u szczurów opryszczkowe zapalenie rogówki, u myszy opryszczkowe zapalenie mózgu i u świnek morskich liszaj skóry. Zasadniczą wadą tej substancji czynnej jest słaba jej rozpuszczalność w wodzie (około 4:800) i prawie całkowity brak rozpuszczalności w hydrofobowych układach rozpuszczalników. W przykładzie 26 opisu patentowego Wielkiej Brytanii nr wymieniono składniki kremu typu olej w wodzie, zawierającego 5% wagowych Acyklowiru, wśród których to składników znajduje się 5% wagowych glikolu propylenowego, jako pochłaniacza wilgoci, który poprawia własności kosmetyczne produktu, a ponadto ogranicza odwodnienie w czasie jego przechowywania. W doświadczeniach na zwierzętach preparat ten oraz preparat w postaci kremu wodnego odpowiadający wymaganiom Farmakopei Brytyjskiej, zawierający Acyklowir, nie daje szczególnie szybkiego wyleczenia, prawdopodobnie z powodu niedostatecznej aktywności substancji czynnej w roztworze i jej słabego wnikania w skórę. Z kolei znany z polskiego opisu patentowego nr sposób wytwarzania nowego preparatu farmakologicznego typu olej w wodzie, do użytku zewnętrznego, polega na tym, że Acyklowir lub jego farmakologicznie rozpuszczalną sól lub ester wprowadza się do mieszaniny wody i mieszającego się z wodą alkoholu wielowodorotlenowego i przynajmniej część otrzymanej fazy wodnej emulguje się z fazą olejową, po czym powstałą emulsję typu olej w wodzie łączy się z pozostałą częścią fazy wodnej całego preparatu. Alkohol wielowodorotlenowy stosuje się w ilości co najmniej 30% wagowych fazy wodnej całego preparatu, przy czym zarówno fazę wodną jak i olejową ogrzewa się do temperatury około C przed zemulgowaniem.

3 Wytworzone sposobem według tego wynalazku preparaty mogą zawierać 1-10% wagowych Acyklowiru lub jego soli lub estru, 30-50% wagowych alkoholu wielowodorotlenowego, 20-40% wagowych wody w stosunku do całej ilości preparatu, przy czym jako alkohol wielowodorotlenowy stosuje się glikol polietylenowy, glikol propylenowy, butanodiol-1,3 lub glicerynę. W przytoczonym sposobie stosuje się fazę olejową zawierającą co najmniej jeden emulgator lub tłuszcz i/lub olej, przy czym jako emulgator stosuje się: alkohol cetostearylowy, alkohol mirystylowy, monostearynian gliceryny, laurylosiarczan sodowy, monostearynian polioksyetylenosorbitanu, monostearynian sorbitanu lub monoolenian sorbitanu, natomiast jako tłuszcz i/lub olej stosuje się stearynian izocetylu, dwuestry glikolu propylenowego i kokosowych kwasów tłuszczowych, mirystynian izopropylu, oleinian decylu, palmitynian izopropylu, stearynian butylu, palmitynian 2-etyloheksylu, białą miękką parafinę, ciekłą parafinę, oleje mineralne lub mieszany ester kwasu 2-etylokapronowego z mieszaniną alkoholi cetylowego i stearylowego Ponadto w sposobie według tego wynalazku substancję czynną (Acyklowir) wprowadza się najpierw do mieszaniny wody i alkoholu, a następnie dokonuje się zemulgowania jej z fazą olejową. Znane są różne preparaty wytworzone na bazie Acyklowiru, w tym między innymi: Zovirax firmy Burroughs-Wellcome w postaci 5% maści, Virolex firmy KRKA w postaci 5% kremu. Stosowane dotychczas kremy, emulsje lub zawiesiny w formie maści i kremów nie spełniają w pełni nowoczesnych wymagań farmakologicznych. Wymagają one stosowania szeregu syntetycznych emulgatorów i stabilizatorów, a ponadto są one nietrwałe, natomiast substancje czynne, które nie są rozpuszczone w odpowiednich naturalnych rozpuszczalnikach typu woda lub gliceryna są trudno wchłanialne i trudno przenikają przez poszczególne warstwy tkanki skórnej. Ponadto stosowane emulgatory i stabilizatory są to złożone związki chemiczne, głównie w postaci estrów, które łatwo w takich układach hydrolizują, dając niekiedy produkty rozpadu drażniące i powodujące uczulenia. Stwierdzono, że podstawową barierę hamującą przenikanie substancji leczniczej przez skórę stanowi zewnętrzna warstwa komórek naskórka, tak zwana warstwa rogowa. Tworzą ją ściśle ułożone zrogowaciałe płaskie komórki, których składnikiem jest przede wszystkim akeratyna, niewielka ilość lipidów i tylko 10% wody. Zwarta budowa warstwy rogowej utrudnia lub wręcz uniemożliwia wnikanie i przenikanie przez skórę leku. Zwykle po pokonaniu warstwy rogowej cząsteczki leku szybko dyfundują do warstwy żywych komórek naskórka i skóry właściwej. Celem uzyskania optymalnie działającego leku w formie półstałej do użytku zewnętrznego według wynalazku należało spełnić kilka podstawowych warunków, a mianowicie: - lek powinien być rozpuszczony w podłożu w stężeniu terapeutycznym, - powinien on gwarantować optymalne przenikanie do warstwy chorej, - musi on odpowiednio długo działać na chore części tkanki nie tracąc swej aktywności przez długi okres, - nie może powodować uczuleń i podrażnień, - powinien być odpowiednio trwały. Zgodnie z wynalazkiem sposób wytwarzania nowego preparatu farmakologicznego w formie półstałej polega na tym, że Acyklowir rozpuszcza się całkowicie w 86% glicerynie w temperaturze C dodając alkohol βfenyloetylowy, tworząc roztwór I, po czym do tego roztworu dodaje się 8-10% roztwór wodny laurylosiarczanu sodowego otrzymując roztwór II, który następnie zadaje się stopionym alkoholem cetylowym, uzyskując roztwór III, który z kolei ochładza się stopniowo przy ciągłym mieszaniu do temperatury 10 C, aż do uzyskania półstałej formy preparatu. W sposobie według wynalazku stosuje się 3-5% wagowych Acyklowiru, 73,2-75,2% wagowych gliceryny 86%, 0,8-1,0% wagowych laurylosiarczanu sodowego jako promotora, 10-12,6% wagowych alkoholu cetylowego jako zagęstnika, 0,6-0,8% wagowych alkoholu βfenyloetylowego oraz 8-10% wagowych wody w stosunku do całej ilości preparatu.

4 Zastosowanie według wynalazku roztworu leku w glicerynie i wodzie z dodatkiem roztworu laurylosiarczanu sodowego w wodzie spowodowało znaczną poprawę skuteczności leku w porównaniu do stosowanej dotychczas emulsji olej w wodzie z pewną ilością zawiesiny Acyklowiru. Poprawę skuteczności leku według wynalazku potwierdziły przeprowadzone badania kliniczne leku o nazwie Zovirax oraz leku o nazwie Antivir będącej nazwą handlową leku według wynalazku. Wyniki tych badań obejmujące leczenie opryszczki zwykłej preparatami ZOVIRAX (maść 5%) i ANTIVIR (krem 5%) podano w tabeli. Tabela Nazwa leku i producenta Wyniki leczenia B. dobry Dobry Niepowodzenie Ilość osób leczonych Zovirax (Burroughes-Welcome) 47% 37% 16% 28 Antivir (Comindex-Biocom) 50% 39% 3% 32 Stwierdzono, że gliceryna solubilizuje keratynę i blokuje w jej cząsteczce miejsca potencjalnych wiązań wodorowych, zmniejszając tym samym zdolność wiązania Acyklowiru. Laurylosiarczan sodu jest obecnie uznawany za najsilniejszy promotor (akcelerator) wchłaniania leku przez skórę. Wykazano, że powoduje on rozkręcanie heliksy α keratyny, co w konsekwencji ułatwia penetrację związków polarnych, jakim jest między innymi Acyklowir. W związku z tym następuje symergistyczne działanie tych związków w kierunku pokonywania zrogowaciałej bariery naskórka, jak również odpowiedniego ułatwienia wnikania leku w głąb tkanki skórnej. Z kolei alkohol cetylowy spełnia rolę zagęstnika nadając roztworowi charakter półstały, natomiast alkohol βfenyloetylowy jest środkiem zapachowym i hamującym ewentualny rozwój bakterii i grzybów. Wszystkie składniki preparatu farmakologicznego według wynalazku odpowiadają pod względem jakości aktualnym farmakopeom oraz normom czystości i jakości farmaceutycznej. Wynalazek ilustrują podane niżej przykłady jego zastosowania: Przykład I. Wytwarzanie 3% preparatu farmakologicznego. Preparat sporządza się z następujących składników: Acyklowir 3% w ilości wagowych, gliceryna 86% w ilości 75,2% wagowych, laurylosiarczan sodu w ilości 1% wagowych, woda destylowana w ilości 10% wagowych, alkohol βfenyloetylowy w ilości 0,8% wagowych i alkohol cetylowy w ilości 10% wagowych. Acyklowir rozpuszczono całkowicie w 86% glicerynie w temperaturze 88 C dodając alkohol βfenyloetylowy. Do otrzymanego w ten sposób roztworu I dodano 10% roztwór wodny laurylosiarczanu sodowego otrzymując roztwór II, który zadano stopionym alkoholem cetylowym, w wyniku czego otrzymano roztwór III. Otrzymany roztwór III schładzano stopniowo przy ciągłym mieszaniu do temperatury 10 w wyniku czego uzyskano półstałą formę preparatu farmakologicznego w postaci hydrofilowo-żelowej. Przykład II. Wytwarzanie 4% preparatu farmakologicznego. Preparat sporządza się z następujących składników: Acyklowir w ilości 4% wagowych, gliceryna 86% w ilości 74% wagowych, laurylosiarczan sodu w ilości 0,8% wagowych, woda destylowana w ilości 8% wagowych, alkohol βfenyloetylowy w ilości 0,6% wagowych i alkohol cetylowy w ilości 12,6% wagowych. Przy wytwarzaniu tego preparatu postępowano analogicznie jak w przykładzie I, z tym, że Acyklowir rozpuszczano całkowicie w 86% glicerynie w temperaturze 90UC, a do roztworu I dodano 8% roztwór wodny laurylosiarczanu sodu. Otrzymano półstałą formę preparatu farmakologicznego w postaci hydrofilowo-żelowej. Przykład III. Wytwarzanie 5% preparatu farmakologicznego. Preparat sporządza się z następujących składników: Acyklowir w ilości 5% wagowych, gliceryna 86% w ilości 73,2% wagowych, laurylosiarczan sodu w ilości 1% wagowych, woda destylowana w ilości 8% wagowych, alkohol βfenyloetylowy w ilości 0,8% wagowych i alkohol cetylowy w ilości 10% wagowych. Przy wytwarzaniu tego preparatu postępowano analogicznie jak w przykładzie I z tym, że Acyklowir rozpuszczono całkowicie w 86% glicerynie w

5 temperaturze 92 C. Otrzymano również półstałą formę preparatu farmakologicznego w postaci hydrofilowo-żelowej.

6 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zł