KOMENTARZ TYGODNIOWY ANALIZY MAKROEKONOMICZNE. 4 sierpnia 2014

Transkrypt

1 ANALIZY MAKROEKONOMICZNE KOMENTARZ TYGODNIOWY 4 sierpnia 2014 W minionym tygodniu silny wzrost globalnej awersji do ryzyka z uwagi na wzrost ryzyka geopolitycznego W minionym tygodniu na rynkach finansowych miał miejsce wyraźny wzrost awersji do ryzyka i bardzo silna wyprzedaż instrumentów o wyższym profilu ryzyka. Głównym powodem wyprzedaży był ponowny wzrost obaw rynkowych dot. sytuacji geopolitycznej po ostatecznej decyzji władz UE oraz USA o ogłoszeniu sankcji ekonomicznofinansowych względem Rosji. Choć decyzja o uruchomieniu sankcji była zgodna z wcześniejszymi deklaracjami, to jednak dopiero po ostatecznej decyzji ten czynnik odegrał większy wpływ na sytuację na rynkach finansowych (w komentarzu przed dwoma tygodniami wskazywaliśmy na ryzyko pogorszenia sytuacji rynkowej z tego tytułu, niemniej w tygodniu wcześniejszym to ryzyko pozostało bez wpływu na sytuację na globalnym rynku finansowym). Dodatkowym czynnikiem, który mógł w pewnym stopniu pogłębić wyprzedaż instrumentów rynków wschodzących był ostateczny brak ugody dot. spłaty zobowiązań przez rząd Argentyny wobec funduszy hedginowych USA, co implikuje techniczną niewypłacalność kraju. Z pewnością czynnikiem pogłębiającym wyprzedaż rynkową był efekt dotychczasowej silnej poprawy tych nastrojów (historycznie wysokie poziomy notowań giełdowych w USA) pomimo braku wsparcia ze strony publikacji danych makroekonomicznych lub zmian perspektyw polityki pieniężnej największych banków centralnych. O ile bieżące dane makroekonomiczne bynajmniej nie wskazują na silne spowolnienie gospodarki globalnej, nie wydają się jednak tak korzystne, aby skutkować tak silną poprawą nastrojów rynkowych, jak miało to miejsce w tygodniach wcześniejszych. BIURO ANALIZ MAKROEKONOMICZNYCH bosbank.analizy@bosbank.pl ŁUKASZ TARNAWA Główny Ekonomista lukasz.tarnawa@bosbank.pl ALEKSANDRA ŚWIĄTKOWSKA Ekonomista janina.swiatkowska@bosbank.pl W minionym tygodniu najsilniej traciły giełdy, w tym przede wszystkim giełdy w Europie (gospodarki najsilniej dotknięte sankcjami wobec Rosji). Bardzo silnie traciły rynki ameryki łacińskiej, przy nieco mniejszych spadkach na rynkach azjatyckich (cały czas pozytywny wpływ dotychczasowej poprawy sytuacji gospodarczej w Chinach). Podobne tendencje notowano na rynkach walutowych krajów wschodzących. Pomimo wzrostu globalnej awersji do ryzyka, rentowności obligacji skarbowych na rynkach bazowych nie obniżyły się (w USA odnotowano wręcz ich lekki wzrost), na co zapewne wpłynęły z jednej strony generalnie korzystne dane makroekonomiczne z USA (silny wzrost PKB w II kw., bardzo silny wzrost indeksu ISM dla przemysłu, nieco słabsze

2 od oczekiwań, niemniej generalnie silne dane miesięczne z amerykańskiego rynku pracy), z drugiej strony brak podstaw do oczekiwania luźniejszej polityki pieniężnej banków centralnych (kontynuacja stopniowych zmian polityki pieniężnej Fed po lipcowym posiedzeniu FOMC, oczekiwania na komunikat po sierpniowym posiedzeniu EBC w tygodniu nadchodzącym). Publikacja generalnie lepszych danych makroekonomicznych z USA przełożyła się na silniejsze wzmocnienie dolara niż euro (obie waluty zyskały na wartości w warunkach wzrostu globalnej premii za ryzyko i wyprzedaży walut rynków wschodzących) i spadek kursu do 1,34 USD/EUR. Gdyby nie lekko rozczarowujące dane z amerykańskiego rynku pracy (rozczarowujące biorąc pod uwagę serię bardzo dobrych wcześniejszych danych podbijających oczekiwania na kolejną pozytywną niespodziankę) zarówno skala wzrostu rentowności amerykańskich obligacji jak i aprecjacji dolara byłaby dużo silniejsza. Na krajowym rynku finansowym odnotowano bardzo silną wyprzedaż w warunkach globalnego wzrostu awersji do ryzyka, jej najsilniejszego efektu dla krajów europejskich (konflikt Rosja Ukraina) i jednocześnie notowanych w ostatnich tygodniach danych makroekonomicznych potwierdzających wyraźne osłabienie wzrostu krajowej gospodarki pod koniec II kw. br. W rezultacie w skali tygodnia silnie straciła krajowa giełda (spadek indeksu WIG-20 o ok. 3,0%) oraz krajowa waluta (deprecjacja złotego o ok 0,8% i wzrost kursu w kierunku 4,20 PLN/EUR). Po kilku miesiącach silnych spadków, w minionym tygodniu silnie wzrosły rentowności krajowych obligacji (od 10 do 25 pkt. baz.) przy najsilniejszym wzroście rentowności na dłuższym końcu krzywej dochodowości (na krótki koniec stabilizująco wpływają utrzymujące się oczekiwania na obniżki stóp procentowych RPP). W nadchodącym tygodniu uwaga rynków finansowych będzie zapewne skupiona na sytuacji geopolitycznej i oczekiwaniu na ewentualne reakcje Rosji na ogłoszone w minionym tygodniu sankcje. Sądzimy, że zaostrzenie konfliktu Rosja Ukraina wpłynie negatywnie na wzrost gospodarczy w strefie euro oraz w regionie Europy Środkowo- Wschodniej, niemniej skala tego osłabienia będzie ograniczona i ważniejsza dla tych gospodarek jest stabilizująca się sytuacja gospodarcza w USA i Chinach. Z tego względu przy utrzymującej się niepewności dot. rozwoju sytuacji rynkowej w krótkim okresie wspomniane powyżej oczekiwanie na reakcję Rosji na ogłoszone sankcje w średnim okresie wpływ tego czynnika na rynki finansowe powinien być ograniczony. W dalszym ciągu sądzimy natomiast, że utrzymuje się ryzyko silniejszej korekty (w szczególności dla rynku obligacji skarbowych w strefie euro, krajach peryferyjnych strefy euro oraz rynku

3 krajowego) z uwagi na nasze prognozy braku dalszego luzowania polityki pieniężnej EBC wobec oczekiwań rynkowych. Dopiero materializacja tego scenariusza miałaby silniejszy i trwalszy wpływ na rynki finansowe, w szczególności na rynek krajowy. Choć na zaplanowanym w bieżącym tygodniu posiedzeniu rada EBC z pewnością nie dokona żadnych zmian w polityce pieniężnej, to uwaga rynków będzie zapewne skupiona właśnie na wszelkich komentarzach dot. ewentualnego dalszego luzowania polityki pieniężnej oraz na ocenie EBC wpływu zaostrzenia sankcji względem Rosji na europejski wzrost gospodarczy i perspektywy inflacji. Poza kwestią konfliktu Rosja Ukraina oraz posiedzeniem rady EBC, ważne dla rynków finansowych będą także zapewne dane dot. koniunktury w USA w sektorze usług oraz publikowane pod koniec tygodnia dane dot. handlu zagranicznego Chin. W bieżącym tygodniu nie ma zaplanowanych publikacji danych oraz wydarzeń krajowych. Zwyczajowo, kalendarz posiedzeń RPP zakłada brak posiedzenia w sierpniu, stąd najbliższe informacje, które mogą wpływać na decyzje RPP to publikowane w tygodniu następnym dane dot. inflacji CPI w lipcu (13.08) oraz wstępne dane dot. wzrostu PKB w II kw. (14.08). Korzystne perspektywy wzrostu gospodarki USA w II poł. br. Publikowane w minionym tygodniu dane makroekonomiczne były kolejnym potwierdzeniem, że gwałtowne tąpnięcie gospodarki w I kw. było w sporym stopniu efektem jedynie okresowych czynników (głównie atmosferycznych). Jednocześnie w dłuższym horyzoncie gospodarka USA powinna powrócić na ścieżkę umiarkowanie korzystnego i bardziej stabilnego (po bardzo wysokiej zmienności w I poł. roku) wzrostu gospodarczego. Wg opublikowanych danych w II kw. dynamika wzrostu PKB przyspieszyła aż do 4,0% kw/kw (annualizowane tempo wzrostu), powyżej oczekiwań rynkowych oraz zdecydowanie powyżej wyniku z I kw. -2,0% kw/kw (dane skorygowane wobec wcześniejszych szacunków spadku PKB w I kw. o 2,9% kw/kw). Struktura danych wskazuje na wyraźnie lepsze (niż w I kw.) dane dot. konsumpcji prywatnej, co pozwala oczekiwać utrzymania korzystniejszych danych w kwartałach kolejnych, jednocześnie przy odbiciu inwestycji przedsiębiorstw oraz inwestycji na rynku nieruchomości. Z drugiej strony należy wziąć pod uwagę, że tak dynamiczny wzrost gospodarki w II kw. był w decydującym stopniu efektem odbudowy zapasów przez firmy co nie jest trwałym komponentem wzrostu gospodarczego. Ponadto dane z rynku nieruchomości z miesięcy minionych wskazują na trwałe wyhamowanie wcześniejszego wzrostu (z l ) niezależnie od zmienności tych

4 danych w I poł r. z uwagi na efekty pogodowe. Nie sądzimy, aby takie zapowiedzi płynęły z silnego wzrostu indeksu ISM w sektorze przemysłu w lipcu. Skłaniamy się ku ocenie, że obecne wzrosty indeksów koniunktury to cały czas odreagowanie po ich silnym tąpnięciu z początku br. i w II poł. roku wartości indeksów będą stabilizować się na nieco słabszych (choć wciąż generalnie silnych) poziomach. Na podobny obraz sytuacji wskazuje publikacja danych z amerykańskiego rynku pracy za lipiec. Zgodnie z opublikowanymi danymi w lipcu w USA utworzono 209 tys. nowych miejsc pracy, co sugeruje utrzymanie trendu poprawy sytuacji na rynku pracy, niemniej w nieco wolniejszym tempie niż w II kw. (277 tys.). W lipcu odnotowano także nieco wolniejszy wzrost zatrudnienia wg ankiety przeprowadzanej wśród gospodarstw domowych, co przy wzroście liczby aktywnych zawodowo przełożyło się na wzrost stopy bezrobocia do 6,2% wobec 6,1%. Opublikowane dane wskazują także na utrzymujący się wyraźny brak presji na wzrost wynagrodzeń pomimo trwającego już ponad pół roku wzrostu popytu na pracę. Dynamika wynagrodzeń w lipcu utrzymała się kolejny miesiąc z rzędu na poziomie 2,0% r/r. Dodatkowo biorąc pod uwagę wyhamowanie wcześniejszego wzrostu (kwiecień maj) inflacji bazowej w czerwcu (wskaźnik bazowy PCE na stabilny na poziomie 1,5% r/r wyraźnie poniżej celu Fed 2,0%) opublikowane dane potwierdzają wcześniejsze oczekiwania utrzymania bardzo powolnej odbudowy presji inflacyjnej w gospodarce USA. Wolny wzrost inflacji będzie ważnym argumentem dla Fed za jedynie ostrożnym odchodzeniem od łagodzenia a później zacieśnianiem polityki pieniężnej, w szczególności jeżeli kolejne miesiące potwierdzą dalszy wzrost aktywnych zawodowo. Taki trend wzmacniałby bowiem ocenę Fed znaczącego wpływu wcześniejszego osłabienia na rynku pracy na spadek liczby aktywnych zawodowo (więcej zniechęconych poszukiwaniem pracy) i wskazywałby na wciąż sporą przestrzeń dla bezinflacyjnego wzrostu zatrudnienia i aktywności gospodarczej. FOMC: dalsze ograniczenie QE3, podtrzymanie generalnie ostrożnej retoryki, przy poprawie oceny sytuacji gospodarki Na lipowym posiedzeniu Komitet Otwartego Rynku Rezerwy Federalnej (FOMC) zdecydował o dalszym ograniczeniu programu QE3, zmniejszając miesięczną skalę skupu aktywów finansowych o kolejne 10 mld USD do 25 mld USD - miesięczna wartość skupowanych obligacji skarbowych została ograniczona do 15 mld USD wobec dotychczasowych 20 mld USD, zaś miesięczna skala skupu instrumentów finansowych powiązanych z rynkiem kredytów hipotecznych (głównie MBS) została ograniczona do 10 mld USD wobec

5 15 mld USD dotychczas. Jednocześnie FOMC utrzymał stopy procentowe na historycznie niskim poziomie (0%-0,25%). W komunikacie po posiedzeniu FOMC utrzymał generalnie ostrożną retorykę. Choć komitet odnotował poprawę sytuacji na rynku pracy, jednak podkreślił, że stan rynku pracy świadczy o utrzymującym się niepełnym wykorzystaniu zasobów tego rynku. Z drugiej strony komitet ocenił, że inflacja zbliżyła się do średnioterminowego celu 2% (wcześniej ocena inflacji jako pozostającej poniżej celu) oraz że ryzyko trwałego kształtowania się inflacji poniżej celu obniżyło się (wcześniej podkreślane ryzyko dla gospodarki wynikające z utrzymania inflacji poniżej celu). W lipcowym komunikacie powtórzono w niezmienionym kształcie przesłanie z poprzednich miesięcy dotyczące perspektyw polityki monetarnej. Stwierdzono, że długość okresu utrzymania stóp procentowych na bieżącym poziomie 0-0,25% będzie determinowana przez ocenę FOMC nt. postępu w zakresie powrotu gospodarki do pełnego zatrudnienia oraz perspektywę powrotu inflacji do celu 2%. W tym celu FOMC będzie uwzględniał szeroki wachlarz wskaźników makroekonomicznych, w szczególności dot. rynku pracy, inflacji, oczekiwań inflacyjnych oraz rynku finansowego. Podtrzymano także ocenę, że po zakończeniu QE3 stopy procentowe pozostaną na niskim poziomie przez istotnie długi okres, w szczególności jeśli inflacja pozostanie niska, a oczekiwania inflacyjne dobrze zakotwiczone. W komunikacie wskazano na kontynuację stopniowego wygaszania programu skupu aktywów finansowych przez Fed. Jednocześnie podkreślono, że ścieżka ograniczenia QE3 nie jest z góry zdeterminowana, lecz będzie zależeć od sytuacji gospodarczej. Poprawa oceny FOMC sytuacji w sferze realnej oraz odnotowanie spadku ryzyka z tytułu zbyt niskiej inflacji potwierdza oczekiwania na kontynuację na kolejnych posiedzeniach procesu wygaszania programu skupu aktywów finansowych przez Fed i całkowitego jego zakończenia na październikowym posiedzeniu FOMC. Jednocześnie ostrożność komitetu co do oceny sytuacji na rynku pracy można odczytać jako sygnał, że nadal odległą pozostaje perspektywa bardzo szybkiego rozpoczęcia podwyżek stóp po zakończeniu QE3. Przy naszych założeniach: - braku dynamicznego wzrostu gospodarczego w II poł. roku, - w tych warunkach wolniejszej poprawy na rynku pracy, - braku szybkiego zbliżenia się inflacji w bezpośrednią okolicę celu Fed (2,0%) oczekujemy, że FOMC będzie nadal ostrożnie podchodził do zacieśnienia polityki pieniężnej. Prognozujemy, że pierwsza podwyżka stóp procentowych w USA nastąpi w III kw r. Publikacja lipcowych danych z rynku pracy USA w naszej ocenie potwierdza powyższy scenariusz

6 W trakcie posiedzenia FOMC kwestia średniookresowych zmian w polityce pieniężnej (momentu pierwszej podwyżki stóp procentowych, kwestia redukcji bilansu Fed) była najprawdopodobniej szeroko dyskutowana, jednak (zgodnie z oczekiwaniami) informacja na ten temat nie została zawarta w komunikacie. Zapewne więcej szczegółów na ten temat pojawi się dopiero w publikacji stenogramów z posiedzenia (20. sierpnia), a szerzej omówione zostaną one po posiedzeniu FOMC we wrześniu, po którym odbędzie się konferencja prasowa prezes Fed Janet Yellen). Dane ze strefy euro: niższa inflacja przy lekkiej poprawie sytuacji na rynku pracy oraz rynku kredytowym. Większe ryzyka gospodarcze dla regionu po wprowadzeniu kolejnych sankcji wobec Rosji. Wg wstępnych danych inflacja HICP w strefie euro obniżyła się do 0,4% r/r z 0,5% r/r w czerwcu. Przy stabilizacji inflacji bazowej, spadek indeksu był w decydującym stopniu efektem silniejszego spadku cen energii. Choć niższy wzrost inflacji, w szczególności przy ponownym spadku cen ropy naftowej na rynku globalnym mógłby przekładać się na większe ryzyka dla ścieżki inflacji, to czynnikami, które te ryzyka ograniczają są z kolei: deprecjacja euro, kontynuacja stabilizacji na rynku pracy w strefie euro oraz nieco lepsze dane z rynku kredytowego. Wg opublikowanych danych Eurostat w czerwcu stopa bezrobocia w strefie euro obniżyła się do 11,5% z 11,6% odnotowanych w maju i kwietniu przy utrzymaniu trendu spadku liczby bezrobotnych. II kw. był już trzecim z kolei kwartałem postępującego spadku stopy bezrobocia w strefie euro. Choć poziom bezrobocia pozostaje wysoki stanowiąc główne zagrożenie dla perspektyw gospodarczych strefy euro (podwyższona wrażliwość na wszelkie szoki gospodarcze), to stabilny trend spadkowy bezrobocia pozostaje spójny ze scenariuszem stopniowej stabilizacji sytuacji gospodarczej w regionie. Wg danych z rynku kredytowego w czerwcu odnotowano dalszy wzrost dynamiki podaży pieniądza oraz dalszy wzrost dynamiki (mniejszy spadek) wartości kredytów dla sektora prywatnego. Choć w dalszym ciągu akcja kredytowa w strefie euro pozostaje bardzo słaba, to wyhamowanie wcześniejszych negatywnych efektów w połączeniu z potencjalnym pozytywnym wpływem nowego programu EBC TLTRO daje szanse na lekką poprawę sytuacji na tym rynku, która jest niezbędna dla trwałego ożywienia gospodarki strefy euro. Oczekiwania lekkiego ożywienia rynku wspierają też wyniki najnowszego badania EBC dot. polityki kredytowej banków komercyjnych. Wg wyników ankiety w II kw. br. odnotowano po raz pierwszy od 2007 r. złagodzenie polityki

7 kredytowej (we wcześniejszych kwartałach zmniejszenie skali zacieśnienia) dla sektora przedsiębiorstw oraz kolejnych kwartał złagodzenia warunków otrzymania kredytu dla gospodarstw domowych. Opublikowane dane dot. indeksu PMI w sektorze przemysłu strefy euro potwierdziły sygnały płynące z danych wstępnych stabilizowania się (po osłabieniu w II kw.) sytuacji w przemyśle regionu z początkiem III kw. Biorąc pod uwagę powyższe wydaje się, że obecnie głównym ryzykiem dla gospodarek europejskich będzie zaostrzenie konfliktu Rosja Ukraina oraz decyzja o kolejnych sankcjach (ze strony UE i USA) względem Rosji. Zgodnie z ubiegłotygodniową decyzją od 1. sierpnia weszły w życie nowe sankcje gospodarcze, obejmujące: zakaz emisji długu na rynkach europejskich przez banki rosyjskie (banki państwowe), zakaz eksportu broni oraz towarów o podwójnym zastosowaniu do Rosji oraz zakaz eksportu sprzętu powiązanego z przemysłem energetycznym Rosji. W ramach skoordynowanej akcji listę kolejnych sankcji finansowogospodarczych ogłosiły także USA. Generalnie ograniczenia eksportowe dla rynków europejskich w warunkach i tak już silnego spowolnienia rosyjskiej gospodarki będą czynnikiem negatywnie wpływającym na wyniki gospodarcze krajów europejskich. Wciąż jednak sądzimy, że póki co skala tego ryzyka pozostaje ograniczona z uwagi na stabilizującą się sytuację wewnętrzną w gospodarkach strefy euro, a co najważniejsze z uwagi na poprawę sytuacji gospodarczej Chin oraz USA

8 Dane i wydarzenia w bieżącym tygodniu Posiedzenie rady Europejskiego Banku Centralnego (7. sierpnia) Oczekujemy, że rada EBC na posiedzeniu w sierpniu nie dokona żadnych zmian parametrów polityki pieniężnej (utrzymując bez zmian stopy procentowe: 0,15% dla stopy repo i -0,10% dla stopy depozytowej). W trakcie konferencji prasowej zapewne ponownie ważnym wątkiem będzie ewentualny szeroki program skupu aktywów przez EBC (quantitative esing). Sądzimy, że prezes EBC M. Draghi ponownie wskaże, że takie działanie pozostaje opcją dla rady, gdyby perspektywy inflacji pogorszyły się, niemniej nie wskaże na żadne czynniki, dane, które mogłyby taki scenariusz przybliżyć. Choć w lipcu wskaźnik inflacji HICP (wg wstępnych danych) ponownie zaskoczył in minus (obniżając się do 0,4% r/r), to fakt nieco lepszych danych ze sfery realnej strefy euro (dane z rynku pracy, indeksy PMI, dane z rynku kredytowego) oraz stabilne wskaźniki inflacji bazowej (spadek inflacji stymulowany silniejszym spadkiem cen energii) nie przemawiają za potrzebą działań ze strony EBC. W dalszym ciągu najważniejszym wątkiem pozostanie zapewne ocena dotychczasowych działań EBC (wyraźne osłabienie notowań euro). Zapewne ważnym wątkiem podczas konferencji będzie także pogłębienie kryzysu ukraińsko-rosyjskiego i jego wpływ na sytuację gospodarczą strefy euro i tym samym politykę pieniężną EBC

9 Kalendarz publikacji danych i wydarzeń w bieżącym tygodniu wtorek 5. sierpnia poprzednie dane rynkowa* BOŚ Bank 03:45 CHN Indeks koniunktury PMI usługi, lipiec 53,1 pkt :53 GER Indeks koniunktury PMI usługi, lipiec (ost.) 56,6 pkt. (wst.) 56,6 pkt. - 09:53 EMU Indeks koniunktury PMI usługi, lipiec (ost.) 54,4 pkt. (wst.) 54,4 pkt. - 11:00 EMU Sprzedaż detaliczna, czerwiec % m/m; 0,7% r/r 0,2% m/m; 1,3% r/r - 16:00 USA Zamówienia w przemyśle, czerwiec -0,5% m/m 0,5% m/m - 16:00 USA Indeks koniunktury ISM usługi, lipiec 56,0 pkt. 56,1 pkt. - środa 6. sierpnia poprzednie dane rynkowa* BOŚ Bank 08:00 GER Zamówienia w przemyśle, czerwiec -1,7% m/m 0,7% m/m - 14:30 USA Bilans handlu zagranicznego, czerwiec -44,4 mld USD -43,5 mld USD - czwartek 7. sierpnia poprzednie dane rynkowa* BOŚ Bank 08:00 GER Produkcja przemysłowa, czerwiec -1,8% m/m 1,0% m/m - 11:00 EMU Decyzja Banku Anglii dot. stóp procentowych 0,50% 0,50% - 13:45 EMU Ogłoszenie decyzji rady EBC ws. poziomu stóp procentowych: referencyjnej/depozytowej 0,15% / -0,10% 0,15% / -0,10% 0,15% / -0,10% 14:30 EMU Konferencja prasowa po posiedzeniu rady EBC :30 USA Liczba nowych bezrobotnych w tygodniu kończącym się tys. 305 tys. - piątek 8. sierpnia poprzednie dane rynkowa* BOŚ Bank 04:00 CHN Eksport / import, lipiec 7,2% r/r / 5,5% r/r :00 GER Bilans handlu zagranicznego, czerwiec 18,8 mld EUR 17,5 mld EUR - sobota 9. sierpnia poprzednie dane rynkowa* BOŚ Bank 03:30 CHN Inflacja CPI, lipiec -0,1% m/m; 2,3% r/r - - * dla danych zagranicznych mediana ankiety Reutera, dla danych krajowych mediana ankiety Parkietu

10 Krajowe dane i wydarzenia makroekonomiczne sierpień Wskaźnik za okres data poprzednie dane realizacja BOŚ Bank Indeks koniunktury PMI - przemysł PL lipiec ,3. 49,4 pkt. Wskaźnik inflacji CPI PL lipiec ,3% r/r -0,2% r/r Saldo rachunku obrotów bieżących PL czerwiec mln EUR -65 mln EUR Wskaźnik inflacji po wyłączeniu cen żywności i energii PL lipiec ,0% r/r 0,3% r/r Wzrost PKB (wst.) PL II kw ,4% r/r 2,9% r/r Podaż pieniądza M3 PL lipiec ,2% r/r 5,6% r/r Zatrudnienie w przedsiębiorstwach PL lipiec ,7% r/r 0,8% r/r Wynagrodzenia w przedsiębiorstwach PL lipiec ,5% r/r 3,7% r/r Produkcja przemysłowa PL lipiec ,7% r/r 1,2% r/r Produkcja budowlano-montażowa PL lipiec ,0% r/r 4,2% r/r Wskaźnik cen produkcji w przemyśle, PPI PL lipiec ,7% r/r -1,6% r/r Sprzedaż detaliczna PL lipiec - 1,2% r/r 2,9% r/r Stopa bezrobocia PL lipiec - 12,0% 12,0% Wzrost PKB (ost.) PL II kw ,4% r/r 2,9% r/r Najważniejsze dane i wydarzenia makroekonomiczne z zagranicy sierpień Wskaźnik za okres data poprzednie dane realizacja rynkowa* Liczba nowych miejsc pracy w gospodarce USA lipiec tys. 209 tys. Stopa bezrobocia USA lipiec ,1% 6,2% Wskaźnik koniunktury ISM przemysł USA lipiec ,3 pkt. 57,1 pkt. Wskaźnik inflacji bazowej PCE USA lipiec ,5% r/r 1,5% r/r Wskaźnik koniunktury ISM usługi USA lipiec ,1 pkt. 56,1 pkt. Posiedzenie rady EBC EMU sierpień ,15% 0,15% Wzrost PKB (wst.) GER II kw % kw/kw 0,1% kw/kw Wskaźnik PMI - przemysł (wst.) CHN sierpień ,7 pkt. - Wskaźnik PMI - przemysł (wst.) EMU sierpień ,8 pkt. - Wskaźnik PMI - usługi (wst.) EMU sierpień ,4 pkt. - Wzrost PKB (II szacunek) USA II kw ,0% kw/kw (wst.) - Inflacja HICP (wst.) EMU sierpień ,4% r/r - Wskaźnik inflacji bazowej PCE USA sierpień ,5% r/r - * ankieta Reutera,

11 Rynki finansowe Krajowe stopy procentowe 5,5 % 4,6 3,8 s. referencyjna NBP WIBOR 3M POLONIA (1-mies. średnia ruchoma) Rentowności krajowych obligacji skarbowych 6,5 % 5,4 4,3 s. referencyjna NBP OS 2L OS 5L OS 10L 2,9 3,1 2,0 2,0 Rentowności obligacji skarbowych 6,0 USD 10L GER 10L PL 5L % 5,0 4,0 3,0 Notowania kursu złotego 4,60 4,40 4,20 4,00 3,68 3,35 2,0 1,0 4,00 PLN/EUR 3,03 PLN/USD (P) 3,80 PLN/CHF (P) 2,70 Notowania kursów walut na rynku globalnym 1,50 1,39 USD/EUR CHF/EUR JPY/USD (P) Napływ kapitału na rynki wschodzące PL - rynek akcji PL - rynek obligacji EM - rynek akcji (P) EM - rynek obligacji (P) 0,2 8,0 mld USD mld USD 0,1 4,0 1, , ,1-4,0 1, ,2 lip 10 mar 11 paź 11 maj 12 sty 13 sie 13 kwi 14 źródło: Barclays -8,0 Indeksy giełdowe 3,0 WIG-20 tys. pkt. 2,8 Dow Jones (P) 17,5 tys. pkt. 15,8 Ceny surowców USD/uncję ropa naftowa (BRENT) złoto (P) ,5 14, ,3 12, ,0 10, źródło: ThomsonReuters Datastream

12 Sfera realna Wzrost PKB za granicą 15,0 % r/r 7,5 Stopy procentowe za granicą 6,0 % 4,5 stopa funduszy federalnych EBC repo SNB cel USA strefa euro -7,5 Niemcy Japonia Chiny -15,0 1q04 1q06 1q08 1q10 1q12 1q14 źródło: ThomsonReuters Datastream 3,0 1,5 sty 04 wrz 05 maj 07 sty 09 wrz 10 maj 12 sty 14 Dynamika krajowego PKB i składowych Produkcja przemysłowa i sprzedaż detaliczna 1 % r/r 7,5 5,0 2,5 25,0 % r/r 18,0 11,0 4,0 20 % r/r ,0-2,5-1 1q04 1q06 1q08 1q10 1q12 1q14 PKB popyt krajowy konsumpcja prywatna inwestycje (P) źródło: GUS -10 produkcja sprzedana przemysłu -20 sprzedaż detaliczna (realnie) sty 04 wrz 05 maj 07 sty 09 wrz 10 maj 12 sty 14 źródło: GUS Rynek pracy 15,0 % r/r 1 zatrudnienie w sekt. przedsiębiorstw wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw stopa bezrobocia (P) 25 % 20 Inflacja 6,0 % r/r 4,0 5,0 15 2,0-5,0 sty 04 wrz 05 maj 07 sty 09 wrz 10 maj 12 sty 14 źródło: GUS 10 5 inflacja CPI inflacja bazowa netto -2,0 sty 04 wrz 05 maj 07 sty 09 wrz 10 maj 12 sty 14 źródło: GUS Sytuacja fiskalna -8,0 % PKB -6,0 dług publiczny (SNA93) (P) wynik sektora finansów publicznych (ESA 95) 56 % PKB 52 Sytuacja zewnętrzna dług zagraniczny długoterminowy 80 dług zagraniczny krótkoterminowy saldo rachunku obrotów bieżących (P) % PKB 60-8,0 % PKB -6,0-4, ,0-2, ,0 źródło: MF, Eurostat q04 1q06 1q08 1q10 1q12 1q14 źródło: NBP

13 Rynek finansowy Wskaźnik lip sie 14 wrz 14 gru 14 Stopa lombardowa NBP % 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 4,00 Stopa referencyjna NBP % 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 Stopa depozytowa NBP % 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 WIBOR 3M % 2,70 2,67 2,67 2,70 2,70 2,70 Obligacje skarbowe 2L % 2,40 2,42 2,48 2,40 2,60 2,90 Obligacje skarbowe 5L % 2,80 2,77 2,97 2,80 3,10 3,50 Obligacje skarbowe 10L % 3,20 3,18 3,49 3,25 3,45 4,10 PLN/EUR PLN 4,15 4,15 4,19 4,15 4,10 4,00 PLN/USD PLN 3,05 3,08 3,13 3,06 3,05 3,00 PLN/CHF PLN 3,40 3,41 3,44 3,40 3,35 3,20 USD/EUR USD 1,36 1,34 1,34 1,36 1,35 1,34 Stopa Fed % 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 LIBOR 3M USD % 0,25 0,23 0,24 0,25 0,25 0,30 Stopa repo EBC % 0,15 0,15 0,15 0,15 0,15 0,15 EURIBOR 3M % 0,20 0,21 0,21 0,20 0,20 0,20 LIBOR 3M CHF % ,10 Obligacje skarbowe USD 5L % 1,70 1,71 1,67 1,75 1,80 1,90 Obligacje skarbowe USD 10L % 2,55 2,50 2,51 2,50 2,60 2,75 Obligacje skarbowe GER 5L % 0,35 0,30 0,29 0,35 0,40 0,70 Obligacje skarbowe GER 10L % 1,20 1,14 1,14 1,20 1,30 1,55 Niniejszy materiał został opracowany wyłącznie w celu informacyjnym na potrzeby klientów BOŚ Bank i nie może być traktowany jako oferta lub rekomendacja do zawierania jakichkolwiek transakcji. Informacje zawarte w materiale pochodzą z ogólnie dostępnych, wiarygodnych źródeł, jednak BOŚ Bank nie może zagwarantować ich dokładności i pełności. BOŚ Bank nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale. Materiał może być wykorzystywany do opracowań własnych pod warunkiem powołania się na źródło. Bank Ochrony Środowiska Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie przy ul. Żelaznej 32, Warszawa, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: NIP: ; kapitał zakładowy: zł wpłacony w całości