KOMENTARZ TYGODNIOWY ANALIZY MAKROEKONOMICZNE. 10 października 2016

Transkrypt

1 ANALIZY MAKROEKONOMICZNE KOMENTARZ TYGODNIOWY 10 października 2016 Perspektywy polityki monetarnej ponownie kluczowe dla globalnych rynków finansowych. W minionym tygodniu na sytuację rynkową globalnie główny wpływ miał wzrost niepewności co do perspektyw polityki monetarnej - na rynkach bazowych wyraźnie wzrosły rentowności obligacji skarbowych, przy spadku notowań akcji na rozwiniętych rynkach. W drugim tygodniu z rzędu z zachowaniem rynków rozwiniętych kontrastowały nastroje na rynkach wschodzących - tym razem na giełdach wschodzących odnotowano solidny wzrost notowań, podczas gdy tydzień wcześniej miał miejsce silny ich spadek. Na polskim rynku finansowym notowania aktywów w poszczególnych segmentach podążyły za różnymi rynkami - ceny obligacji skarbowych spadły w ślad za rynkami rozwiniętymi, z kolei indeksy na warszawskiej giełdzie wzrosły, podobnie jak na większości rynków wschodzących. BIURO ANALIZ MAKROEKONOMICZNYCH bosbank.analizy@bosbank.pl ŁUKASZ TARNAWA Główny Ekonomista lukasz.tarnawa@bosbank.pl ALEKSANDRA ŚWIĄTKOWSKA Ekonomista janina.swiatkowska@bosbank.pl Czynnikiem, który wyzwolił ubiegłotygodniowy wzrost niepewności rynkowej co do perspektyw polityki monetarnej była informacja Bloomberga o rozważanym przez radę EBC ograniczeniu skali skupu aktywów finansowych. Według agencji, powołującej się na źródła w EBC, decyzja o zmniejszeniu skupu aktywów o 10 mld euro miesięcznie może zapaść do marca 2017 r. Ostateczna decyzja EBC ma zależeć od prognoz gospodarczych dla strefy euro oraz rozwiązania problemu zmniejszającej się puli obligacji, które może skupować EBC. Co prawda w reakcji na publikację Bloomberga pojawił się szereg wypowiedzi przedstawicieli EBC dementujących tę informację, a publikacja zapisu z dyskusji (minutes) podczas wrześniowego posiedzenia rady EBC nie dała żadnej przesłanki potwierdzającej te spekulacje, niemniej niepewność na rynku finansowym została już zasiana, znajdując odzwierciedlenie we wzroście o ponad 10 pkt. baz. rentowności niemieckich obligacji skarbowych (rentowności obligacji 10-letnich ponownie na dodatnich poziomach). Spekulacje dot. polityki EBC w połączeniu z ubiegłotygodniowymi, generalnie jastrzębimi wypowiedziami członków FOMC (J. Lacker, L. Mester, C. Evans, S. Fischer) oraz wyraźnym odreagowaniem w górę wrześniowych wskaźników koniunktury ISM w przemyśle i usługach (po słabych poziomach sierpniowych) przyniosły także na amerykańskim rynku obligacji wzrost rentowności o ponad 10 pkt. baz. Piątkowa publikacja wrześniowych danych z rynku pracy w USA, które przyniosły niższą od oczekiwań skalę wzrostu zatrudnienia oraz lekki wzrost stopy bezrobocia z 4,9% do 5,0% (który jednak w dużej

2 mierze wynikał ze wzrostu liczby aktywnych zawodowo), nie wpłynął istotnie na notowania rynkowe. Wzrostowi niepewności co do perspektyw polityki monetarnej globalnie towarzyszył stonowany spadek notowań akcji na rynkach rozwiniętych syntetyczny indeks giełdowy MSCI USA obniżył się w skali tygodnia o 0,7%, zaś MSCI EMU - o ponad 0,5%. Z zachowaniem indeksów na rozwiniętych rynkach kontrastowało wyraźne odbicie w górę indeksów giełdowych na rynkach wschodzących. Jednym z czynników stojących za tym wzrostem mogło być techniczne odreagowanie notowań giełdowych, po wyraźnym spadku w poprzednim tygodniu - zwracaliśmy uwagę w komentarzu przed tygodniem, że ta korekta spadkowa jest trudna do wytłumaczenia. Poprawie nastrojów rynkowych mogła służyć też stabilizacja notowań ropy naftowej na podwyższonych poziomach ok. 50 dolarów za baryłkę Brent lub odreagowanie w górę wrześniowych wskaźników PMI koniunktury gospodarczej w Chinach, co łącznie z wcześniejszymi silniejszymi danymi z gospodarki realnej daje przesłanki do oczekiwania stabilizacji gospodarki chińskiej. Na rynku walutowym w przypadku dwóch głównych walut rezerwowych ubiegłotygodniowe zmiany notowań były dość ograniczone, z kursem USD/EUR pozostającym w przedziale 1,1150-1,1250. W ujęciu zmian nominalnego efektywnego kursu obie waluty w minionym tygodniu zyskały na wartości, co było efektem skokowej deprecjacji notowań brytyjskiego funta (blisko 4% w skali tygodnia w ujęciu efektywnym). Jest to pokłosie zapowiedzi przez brytyjską premier Theresę May uruchomienia przed końcem marca 2017 r. procedury wystąpienia Wielkiej Brytanii z UE oraz wypowiedzi trzech ministrów rządu brytyjskiego (spraw zagranicznych, handlu zagranicznego oraz ds. Brexitu), których ton wskazał na wzrost ryzyka przyjęcie przez Wielką Brytanię modelu tzw. twardego wyjścia z UE - tj. nadania przez Wielką Brytanie jednoznacznego priorytetu ograniczeniu przepływu osób, nawet większym kosztem dla gospodarki, np. w konsekwencji utraty uprzywilejowanych relacji z UE np. w zakresie przepływu towarów. Póki co niepewność związana z perspektywą Brexitu ograniczyła się w ubiegłym tygodniu do spadku wartości funta i wzrostu rentowności obligacji brytyjskich (paradoksalnie giełdy w Wielkiej Brytanii zyskały w minionym tygodniu), nie przelewając się na rynek globalny, niemniej w naszej ocenie wątek ten wart jest wzmożonej uwagi. Na polskim rynku finansowym notowania aktywów w poszczególnych segmentach podążyły za różnymi rynkami - z jednej strony miał miejsce wzrost rentowności obligacji złotowych za rynkami bazowymi, a z drugiej strony - wzrost indeksów na GPW, podobanie jak na większości rynków wschodzących. W skali tygodnia rentowności polskich obligacji wzrosły

3 w przypadku papierów 10-letnich o ponad 10 pkt. baz., przy stabilnym spreadzie wobec rentowności obligacji niemieckich i amerykańskich. Z kolei tygodniowy wzrost indeksu MSCI dla Polski wyniósł ponad 2,5%. Poprawa nastrojów giełdowych mogła wspierać kurs złotego, który w skali tygodnia lekko zyskał na wartości (ugruntowane poziomy poniżej 4,30 PLN/EUR). Ubiegłotygodniowe posiedzenie RPP nie miało widocznego wpływu na notowania krajowych aktywów finansowych. Rada zgodnie z oczekiwaniami nie zmieniła stóp procentowych NBP i podtrzymała retorykę stabilizacji stóp w nadchodzących kwartałach. Ubiegłotygodniowy wzrost niepewności co do perspektyw polityki monetarnej globalnie, z wyraźnym wzrostem rentowności obligacji skarbowych na rynkach bazowych, znamionuje wzrost obaw rynkowych przed zakończeniem ilościowego luzowania polityki monetarnej. Kumuluje się w tym przypadku kilka wątków obawy o skłonność Fed-u do kontynuowania luźnej polityki monetarnej w kontekście anonsowanych przez niektórych członków FOMC zagrożeń dla równowagi gospodarki, wątpliwości co do technicznych możliwości kontynuowania polityki luzowania ilościowego przez EBC, z ograniczeniami dot. polityki monetarnej Banku Japonii w tle. Biorąc jednak pod uwagę wciąż wrażliwą na szoki sytuację gospodarki globalnej trudno oczekiwać zbliżającego się raptownego ograniczenia dotychczas ultraluźnej polityki monetarnej w wykonaniu największych banków centralnych. W warunkach jedynie umiarkowanego wzrostu gospodarki globalnej w latach minionych, polityka pieniężna była ważnym czynnikiem wspierającym ceny aktywów finansowych, w tym aktywów o wyższym profilu ryzyka. Gdyby zatem w obecnych warunkach gospodarczych faktycznie doszło do zbyt szybkiego ograniczenia luzowania polityki pieniężnej rodziłoby to ryzyko silniejszej korekty na globalnym ryku finansowym, obejmującej silne spadki aktywów o wyższym profilu ryzyka z negatywnymi skutkami dla gospodarki (m.in. negatywne efekty majątkowe, ograniczenie dostępu do finansowania). Tym samym banki centralne póki co pozostają skazane na kontynuację luźnej polityki monetarnej, przy bardzo stopniowym wycofywaniu stymulacji tam gdzie relatywnie lepsza sytuacja gospodarki na to pozwala (USA). Oczekując generalnie bardzo ostrożnej polityki monetarnej Fed i EBC zakładamy, że choć polityka monetarna nie będzie już czynnikiem stymulującym poprawę globalnych nastrojów rynkowych, pozostanie czynnikiem ją stabilizującym. Pozostając umiarkowanymi optymistami w obszarze szeroko pojętej polityki monetarnej, jednocześnie dalecy jesteśmy od formułowania optymistycznych scenariuszy rynkowych. Odnotowując ubiegłotygodniową zmienność notowań obserwowaną na rynku

4 brytyjskim w kontekście ukonkretnienia się perspektywy Brexitu uważamy, że potrzebne jest wyczulenie na czynniki ryzyka związane zarówno z Brexitem, jak i szerzej - z ryzykami o charakterze politycznym. Należą do nich: - referendum we Włoszech dot. zmian w konstytucji, de facto będące wskaźnikiem poparcia wyborców dla polityki reform, - zbliżające się wybory prezydenckie w USA, a w dłuższej perspektywie wybory prezydenckie we Francji i parlamentarne w Niemczech. Wydaje się, że bieżąca sytuacja rynkowa globalnie z nadal wysokimi bieżącymi notowaniami ryzykownych aktywów nie odzwierciedla w pełni tych ryzyk. Wobec wzrostu niepewności rynkowej co do perspektyw polityki monetarnej w najbliższym czasie wydarzenia z tego obszaru pozostaną w centrum zainteresowania rynków finansowych. Wśród nich wskazać należy publikację zapisu z dyskusji podczas wrześniowego posiedzenia FOMC oraz kolejne wystąpienia przedstawicieli Fed, w tym piątkowe wystąpienie prezes Fed Janet Yellen. Nieco obok tych wydarzeń znajdą się publikacje danych makroekonomicznych z USA za wrzesień - sprzedaż detaliczna, a z początkiem przyszłego tygodnia - produkcja przemysłowa. Wydaje się, że w raz z przybliżaniem się końca tygodnia na pierwszy plan wysunie się jednak oczekiwanie na październikowe posiedzenie rady EBC, które odbędzie się za niespełna dwa tygodnie. Prezes NBP sygnalizuje stabilizację stóp procentowych w 2017 r., pierwsza podwyżka możliwa w 2018 r. Podczas ubiegłotygodniowego posiedzenia Rada Polityki Pieniężnej utrzymała stopy procentowe na niezmienionym poziomie: 1,50%, dla stopy referencyjnej NBP, 0,50% dla stopy depozytowej oraz 2,50% dla stopy lombardowej. Decyzja Rady była zgodna z powszechnymi oczekiwaniami. W świetle komunikatu i wypowiedzi prezesa NBP podczas konferencji prasowej po posiedzeniu Rady niezmiennie intencją Rady pozostaje stabilizacja stóp procentowych NBP w nadchodzących kwartałach. Podczas dzisiejszej konferencji prasowej prezes NBP powtórzył, że Rada nie dyskutuje obecnie nad scenariuszem obniżki stóp i ocenił, że prawdopodobieństwo obniżenia stóp procentowych NBP jest bardzo niskie. Taka perspektywa polityki monetarnej opiera się na ocenie banku centralnego, że aktywność krajowej koniunktury gospodarczej jest zadawalająca (w szczególności w aspekcie sytuacji na rynku pracy, konsumpcji prywatnej i eksportu), zaś na przełomie tego i przyszłego roku zakończy się okres deflacji i wskaźnik CPI powróci trwale do wartości dodatnich. Jedynym czynnikiem o charakterze krajowym, który nie satysfakcjonuje RPP jest słaba dynamika inwestycji. Podczas konferencji prasowej prof. Adam Glapiński sporo uwagi poświęcił tej

5 kwestii. Wskazał, że w ocenie NBP główną przyczyną słabości inwestycji jest przejściowe osłabienie realizacji projektów finansowanych ze środków unijnych. Jednocześnie prezes NBP podkreślił, że według danych i informacji, którymi dysponuje NBP (m.in. z pochodzących Ministerstwa Rozwoju), kwestią czasu pozostaje odbicie inwestycji stymulowane rozpoczęciem na większą skalę inwestycji finansowanych ze środków unijnych z nowej perspektywy finansowej UE. W ocenie prezesa NBP czynnikiem niepewności pozostaje jedynie moment nasilenia wykorzystania środków unijnych i w ślad za tym przyspieszenia inwestycji. Według ocen NBP odbicie w inwestycjach powinno nastąpić najpóźniej w trakcie 2017 roku. Tym samym RPP przekonana o nieuchronności poprawy w zakresie inwestycji dzięki wykorzystaniu środków UE wydaje się być gotowa na oczekiwanie przez najbliższe kilka kwartałów na materializację tego scenariusza, przy utrzymaniu parametrów polityki monetarnej bez zmian. Według dzisiejszego komunikatu RPP w III kw. dynamika PKB była prawdopodobnie zbliżona do wyniku z II kw. (3,1% r/r). Głównym czynnikiem niepewności wskazywanym przez NBP jako przesłanka ewentualnej obniżki stóp jest stan koniunktury gospodarczej za granicą i jej wpływ na polską gospodarkę. Jednak w świetle słów prezesa NBP jedynie negatywna niespodzianka w postaci trwałego osłabienia dynamiki PKB w wyniku pogłębienia negatywnych tendencji w gospodarce globalnej mogłaby skłonić RPP do decyzji o poluzowaniu polityki monetarnej. Przy jednoznacznym podtrzymaniu przesłania dot. niskiego prawdopodobieństwa obniżki stóp, prezes NBP złagodził dziś nieco przesłanie dot. momentu pierwszej podwyżki stóp (w stosunku do wypowiedzi z wrześniowej konferencji prasowej). Prezes Glapiński wskazał, że w najbardziej prawdopodobnym scenariuszem jest stabilizacja stóp procentowych w tym i przyszłym roku i jeśli gospodarka będzie kontynuowała solidny rozwój, a inflacja ugruntuje się na wyraźnie dodatnich poziomach, w 2018 r. możliwe będzie prewencyjne podwyższenie stóp procentowych Przypomnijmy przed miesiącem prezes NBP stwierdził, że pierwsza podwyżka stóp mogłaby mieć miejsce w trakcie 2017 r. Podtrzymane przesłania RPP dot. perspektyw polityki monetarnej wraz z prognozowanym przez nas scenariuszem makroekonomicznym, (z dynamiką PKB w okolicach 3,5% w 2017 r. oraz wzrostem wskaźnika CPI powyżej 1% w I poł r. i w okolice 1,5% w II poł. przyszłego roku), dają przesłanki do podtrzymania naszego scenariusza stabilizacji stóp procentowych NBP i ograniczonego prawdopodobieństwa dalszego poluzowania polityki pieniężnej przez RPP. Jednocześnie, dzisiejsza

6 nieco mniej jastrzębia wypowiedź prezesa NBP co do momentu rozpoczęcia pierwszej podwyżki stóp NBP wpisuje się w nasz bazowy scenariusz stabilizacji stóp NBP przez cały przyszły rok. Sądzimy, że wskaźnik inflacji utrzymujący się wg naszych prognoz w 2017 r. w okolicach 1,5% i pozostający wciąż wyraźnie poniżej celu NBP oraz utrzymująca się niepewność dot. sytuacji w gospodarce globalnej będą powstrzymywały RPP przed zaostrzeniem polityki monetarnej w przyszłym roku, pomimo oczekiwanego solidnego spadku realnej stopy procentowej. Tym samym podtrzymujemy nasz scenariusz stabilizacji stóp NBP w ostatnich miesiącach bieżącego roku i przez cały 2017 rok

7 Dane i wydarzenia w bieżącym tygodniu Wskaźnik inflacji CPI we wrześniu ostateczny wynik (11. października) Oczekujemy, że wynik wskaźnika CPI za wrzesień zostanie podtrzymany przez GUS na poziomie -0,5% r/r, tj. zgodnie ze wstępnym szacunkiem oraz naszą prognozą. Szacujemy, że w kierunku wzrostu wskaźnika CPI we wrześniu oddziaływał wzrost cen paliw. Według naszych szacunków ceny paliw we wrześniu wzrosły o ponad 3% m/m, co przy wyraźnym spadku statystycznej bazy odniesienia sprzed roku (efektu silnego spadku cen paliw we wrześniu ub.r.) łącznie dodało ok. 0,4 pkt. proc. do wskaźnika CPI. Jednocześnie według naszych szacunków w kierunku wyższego wskaźnika CPI oddziaływał lekki wzrost wskaźnika inflacji bazowej po wykluczeniu cen żywności i energii (oczekujemy wyniku -0,2% r/r wobec -0,4% r/r, publikacja 12 października) głównie efekt niskich baz odniesienia sprzed roku, przy lekkim oddziaływaniu czynników popytowych. W obszarze inflacji bazowej czynnikiem ograniczającym wzrost wskaźnika było poszerzenie w tym roku szkolnym oferty darmowego podręcznika o kolejne roczniki (klasy III i V szkoły podstawowej oraz II gimnazjum). Z kolei głównym czynnikiem, który w naszej ocenie ograniczył skalę wrześniowego wzrostu wskaźnika CPI, był miesięczny spadek cen żywności, przede wszystkim w wyniku m.in. dalszego spadku warzyw bulwiastych w warunkach tegorocznego dobrego urodzaju. Przy wysokiej statystycznej bazie odniesienia sprzed roku (ubiegłoroczny wzrost cen warzyw i owoców po okresie suszy) spowodowało to wyraźne obniżenie rocznej dynamiki cen żywności, pomimo wzrostu cen żywności przetworzonej. W efekcie wg naszych szacunków zmiany cen żywności poskutkowały obniżeniem wrześniowego wskaźnika CPI o 0,2 pkt. proc. Bilans płatniczy w sierpniu (14. października) Oczekujemy, że w sierpniu deficyt na rachunku obrotów obniżył się do 222 mln EUR, wobec 802 mln EUR deficytu w lipcu oraz 574 mln EUR deficytu w sierpniu 2015 r. Względem lipca Oczekujemy sezonowej poprawy salda w obrotach towarowych. Przy wciąż wyższej dynamice wzrostu eksportu wobec importu oczekujemy także poprawy wyniku w tej kategorii w ujęciu zmian rocznych. Ponadto oczekujemy poprawy wyniku w dochodach pierwotnych. Tak jak na początku saldo rozliczeń z UE kształtowało się na relatywnie słabych poziomach, tak w III kw. te wyniki są lepsze niż w analogicznym okresie lat ubiegłych. W efekcie oczekujemy, że 12-mies. deficyt w obrotach bieżących obniży się po sierpniu do 0,2%, wobec 0,3% PKB po lipcu

8 Kalendarz publikacji danych i wydarzeń w bieżącym tygodniu wtorek 11. października poprzednie dane rynkowa* BOŚ Bank 09:00 EMU Posiedzenie ECOFIN :00 GER Indeks oczekiwań gospodarczych ZEW, wrzesień 0,5 pkt. 3,5 pkt. - 14:00 PL Wskaźnik inflacji CPI, wrzesień (ost.) -0,5% r/r (wst.) - -0,5% r/r środa 12. października poprzednie dane rynkowa* BOŚ Bank 11:00 EMU Produkcja przemysłowa, sierpień -1,1% m/m 1,2% m/m - 14:00 PL 20:00 USA Wskaźnik inflacji bazowej CPI po wyłączeniu żywności i energii, wrzesień Publikacja zapisu z dyskusji wrześniowego posiedzenia rady FOMC -0,4% r/r -0,3% r/r -0,2% r/r czwartek 13. października poprzednie dane rynkowa* BOŚ Bank - CHN Eksport, wrzesień -2,8% r/r -3,3% r/r - - CHN Import, wrzesień 1,5% r/r 0,7% r/r - 14:30 USA Liczba nowych bezrobotnych w tygodniu kończącym się tys. - - piątek 14. października poprzednie dane rynkowa* BOŚ Bank 03:30 CHN Wskaźnik inflacji CPI, wrzesień 1,3% r/r - 1,6% r/r 11:00 EMU Saldo w obrotach handlu zagranicznego, sierpień 2 mld EUR - 20,4 mld EUR 14:00 PL Saldo na rachunku bieżącym, sierpień -802 mln EUR -331 mln EUR -222 mln EUR 14:40 USA Sprzedaż detaliczna, wrzesień -0,3% m/m - -0,6% m/m 16:00 USA Indeks nastrojów konsumentów U. Michigan, październik 91,2 pkt. - 92,0 pkt. 18:00 USA Wystąpienie Janet Yellen poniedziałek 17. października poprzednie dane rynkowa* BOŚ Bank 11:00 EMU Wskaźnik inflacji HICP, wrzesień (ost.) 0,4% r/r (wst.) :00 EMU Wskaźnik inflacji bazowej HICP po wyłączeniu żywności i energii, wrzesień (ost.) 0,8% r/r (wst.) :15 USA Produkcja przemysłowa, wrzesień -0,4% m/m - 0,1% m/m * dla danych zagranicznych mediana ankiety Reutera, dla danych krajowych mediana ankiety Parkietu

9 Krajowe dane i wydarzenia makroekonomiczne październik Wskaźnik za okres data poprzednie dane realizacja BOŚ Bank Wskaźnik inflacji CPI (wst.) PL wrzesień ,8% r/r -0,5% r/r Indeks koniunktury PMI przemysł PL wrzesień ,5 pkt. 52,2 pkt. Posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej PL październik ,50% 1,50% Wskaźnik inflacji CPI (ost.) PL wrzesień ,8% r/r -0,5% r/r Wskaźnik inflacji bazowej CPI PL wrzesień ,4% r/r -0,2% r/r Saldo w obrotach bieżących PL sierpień mln EUR -222 mln EUR Zatrudnienie w przedsiębiorstwach PL wrzesień ,1% r/r 3,1% r/r Wynagrodzenia w przedsiębiorstwach PL wrzesień ,7% r/r 4,4% r/r Produkcja przemysłowa PL wrzesień ,5% r/r 3,7% r/r Produkcja budowlano-montażowa PL wrzesień ,5% r/r -16,3% r/r Wskaźnik cen produkcji w przemyśle, PPI PL wrzesień ,1% r/r 0,4% r/r Sprzedaż detaliczna (w cenach stałych) PL wrzesień ,8% r/r 7,4% r/r Sprzedaż detaliczna (w cenach bieżących) PL wrzesień ,6% r/r 5,4% r/r Stopa bezrobocia PL wrzesień ,5% 8,4% Najważniejsze dane i wydarzenia makroekonomiczne z zagranicy październik Wskaźnik za okres data poprzednie dane realizacja rynkowa* Indeks koniunktury ISM - przemysł USA wrzesień ,4 pkt. 51,5 pkt. Indeks koniunktury ISM usługi USA wrzesień ,4 pkt. 57,1 pkt. Zmiana zatrudnienia w gospodarce USA wrzesień tys. 156 tys. Stopa bezrobocia USA wrzesień ,9% 5,0% Wzrost PKB CHN III kw ,7% r/r - Posiedzenie rady EBC EMU październik % % Indeks koniunktury PMI - przemysł (wst.) EMU październik ,6 pkt. - Indeks koniunktury PMI - usługi (wst.) EMU październik ,1 pkt. - Wzrost PKB USA III kw ,4% kw/kw - Wskaźnik inflacji HICP (wst.) EMU październik ,4% r/r - Wskaźnik inflacji bazowej HICP (wst.) EMU październik ,8% r/r - Wskaźnik inflacji bazowej PCE USA wrzesień ,7% r/r - * ankieta Reutera

10 Rynki finansowe Krajowe stopy procentowe 5,00 % 4,00 s. referencyjna NBP WIBOR 3M POLONIA (1-mies. średnia ruchoma) Rentowności krajowych obligacji skarbowych 5,00 % 4,00 s. referencyjna NBP OS 2L OS 5L OS 10L 3,00 3,00 2,00 2,00 1,00 1,00 Rentowności obligacji skarbowych Notowania kursu złotego 4,95 % 3,65 USD 10L PL 10L GER 10L 4,50 4,40 PLN/EUR PLN/USD (P) PLN/CHF (P) 4,40 4,03 2,35 4,30 4,20 3,67 1,05 4,10 3,31-0,25 4,00 2,95 Notowania kursów walut na rynku globalnym 1,40 1,31 1,22 1, Napływ kapitału na rynki wschodzące Afryka i Bliski Wschód Europa 45,0 Ameryka Łacińska Azja mld USD 3 15,0 1,04 USD/EUR 93 CHF/EUR 0,95 JPY/USD (P) 85-15,0-3 sty 13 cze 13 lis 13 kwi 14 wrz 14 lut 15 lip 15 źródło: Barclays Indeksy giełdowe Ceny surowców 2,6 tys. pkt. 2,4 19,0 tys. pkt. 17, USD/uncję ropa naftowa (BRENT) złoto (P) ,1 16, ,9 WIG-20 14,5 Dow Jones (P) 1,6 13, źródło: ThomsonReuters Datastream

11 Sfera realna Wzrost PKB za granicą USA strefa euro Niemcy 18,0 Japonia Chiny % r/r 9,0 Stopy procentowe za granicą 6,0 % 4,5 3,0 1,5 stopa funduszy federalnych EBC repo -9,0 1q04 1q06 1q08 1q10 1q12 1q14 1q16 źródło: ThomsonReuters Datastream -1,5 sty 04 lis 05 wrz 07 lip 09 maj 11 mar 13 sty 15 * od 2014 r. środek przedziału Dynamika krajowego PKB i składowych 1 % r/r 7,5 5,0 2,5 25,0 % r/r 18,0 11,0 4,0 Produkcja przemysłowa i sprzedaż detaliczna produkcja sprzedana przemysłu 20 sprzedaż detaliczna (realnie) % r/r ,0-2,5-1 1q04 1q06 1q08 1q10 1q12 1q14 1q16 PKB popyt krajowy konsumpcja prywatna inwestycje (P) źródło: GUS sty 04 lis 05 wrz 07 lip 09 maj 11 mar 13 sty 15 źródło: GUS Rynek pracy 15,0 % r/r zatrudnienie w sekt. przedsiębiorstw wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw stopa bezrobocia (P) 25 % Inflacja 5,0 % r/r ,5 5,0 15-5,0 sty 04 lis 05 wrz 07 lip 09 maj 11 mar 13 sty 15 źródło: GUS 10 5 inflacja CPI inflacja bazowa netto -2,5 sty 04 lis 05 wrz 07 lip 09 maj 11 mar 13 sty 15 źródło: GUS Sytuacja fiskalna dług publiczny (SNA93) (P) -8,0 wynik sektora finansów publicznych (ESA 95) % PKB 56 % PKB Równowaga zewnętrzna gospodarki dług zagraniczny długoterminowy dług zagraniczny krótkoterminowy 80 saldo rachunku obrotów bieżących (P) % PKB -8,0 % PKB -6, ,0-4, ,0-2, ,0 źródło: MF, Eurostat q04 1q06 1q08 1q10 1q12 1q14 1q16 źródło: NBP

12 Rynek finansowy Wskaźnik wrz paź 16 lis 16 gru 16 Stopa lombardowa NBP % 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 Stopa referencyjna NBP % 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 Stopa depozytowa NBP % 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 WIBOR 3M % 1,71 1,71 1,71 1,70 1,70 1,70 Obligacje skarbowe 2L % 1,73 1,77 1,78 1,75 1,75 1,75 Obligacje skarbowe 5L % 2,34 2,31 2,46 2,25 2,20 2,25 Obligacje skarbowe 10L % 2,90 2,92 3,05 2,95 2,95 3,00 PLN/EUR PLN 4,31 4,31 4,29 4,35 4,35 4,35 PLN/USD PLN 3,86 3,86 3,85 3,90 3,92 3,92 PLN/CHF PLN 3,98 3,98 3,92 4,01 4,01 4,01 USD/EUR USD 1,12 1,124 1,120 1,12 1,11 1,11 Stopa Fed % 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 LIBOR 3M USD % 0,85 0,85 0,88 0,85 0,85 0,85 Stopa repo EBC % EURIBOR 3M % -0,30-0,30-0,30-0,35-0,35-0,35 LIBOR 3M CHF % -0,75-0,75-0,73-0,75-0,75-0,75 Obligacje skarbowe USD 5L % 1,15 1,15 1,26 1,15 1,15 1,15 Obligacje skarbowe USD 10L % 1,60 1,60 1,73 1,60 1,55 1,55 Obligacje skarbowe GER 5L % -0,58-0,58-0,50-0,55-0,50-0,50 Obligacje skarbowe GER 10L % -0,12-0, Źródła danych historycznych: NBP, Thomson Reuters WAŻNA INFORMACJA: Niniejszy materiał ma charakter prognozy, został opracowany wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowany jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowany jako oferta lub rekomendacja do zawierania jakichkolwiek transakcji. Nie jest to forma reklamy ani oferta sprzedaży jakiejkolwiek usługi oferowanej przez BOŚ Bank. Przedstawione w niniejszej publikacji opinie i prognozy są wyrazem niezależnej oceny autorów w momencie ich wydania i mogą ulec zmianie bez zapowiedzi. Informacje, w tym dane statystyczne, zawarte w materiale pochodzą z ogólnie dostępnych, wiarygodnych źródeł, jednak BOŚ Bank nie może zagwarantować ich dokładności i pełności. BOŚ Bank nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale. Niniejszy dokument stanowi własność BOŚ Bank. Materiał może być wykorzystywany do opracowań własnych pod warunkiem powołania się na źródło. Bank Ochrony Środowiska Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie przy ul. Żelaznej 32, Warszawa, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: NIP: ; kapitał zakładowy: zł wpłacony w całości