KOMENTARZ TYGODNIOWY ANALIZY MAKROEKONOMICZNE. 30 marca 2015

Transkrypt

1 ANALIZY MAKROEKONOMICZNE KOMENTARZ TYGODNIOWY 30 marca 2015 Pogorszenie globalnych nastrojów rynkowych w minionym tygodniu. Obecnie oczekiwane dane z rynku pracy USA. Grecja nadal czynnikiem ryzyka. Po silnej poprawie globalnych nastrojów rynkowych w reakcji na łagodne przesłanie marcowego posiedzenia FOMC, miniony tydzień przyniósł wyraźną korektę spadkową notowań, przede wszystkim na rynkach akcji. Pogorszenie nastrojów rynkowych wywołało połączenie słabszych danych nt. gospodarki USA z ponownym uświadomieniem sobie przez rynki (po okresie pewnej euforii po marcowym posiedzeniu FOMC), że zaostrzanie polityki monetarnej Fed jest nadal aktualne i dość bliskie, na co wskazały ubiegłotygodniowe wypowiedzi członków FOMC. Dodatkowo na nastroje rynkowe negatywnie oddziaływały gorsze dane z Chin (spadek wskaźnika PMI) oraz wzrost ryzyka geopolitycznego na Bliskim Wschodzie związanego z sytuacją w Jemenie (skutkujący także wzrostem cen ropy naftowej). W rezultacie indeks akcji MSCI World obniżył się w skali tygodnia o blisko 2%, niemal w całości niwelując zysk z poprzedniego tygodnia spadki dotyczyły zarówno rynków dojrzałych, jak i wschodzących - w tym także rynku polskiego. BIURO ANALIZ MAKROEKONOMICZNYCH bosbank.analizy@bosbank.pl ŁUKASZ TARNAWA Główny Ekonomista lukasz.tarnawa@bosbank.pl ALEKSANDRA ŚWIĄTKOWSKA Ekonomista janina.swiatkowska@bosbank.pl Opublikowane w minionym tygodniu dane z USA nie były jednoznaczne - z wyraźnie gorszymi od oczekiwań zamówieniami na dobra trwałe i lepszymi nastrojami konsumentów. Niemniej przeważały niespodzianki in minus skutkujące obniżeniem prognoz tempa wzrostu gospodarki USA w I kw. br. w kierunku 1% kw/kw wobec 2,2% za IV kw r. Słabsze dane nt. gospodarki USA w połączeniu z wypowiedziami przedstawicieli FOMC z ubiegłego tygodnia, którzy w większości wskazywali na perspektywę rozpoczęcia zacieśniania polityki monetarnej w tym roku stanowiły negatywną kombinację czynników, która ostudziła pozytywne nastroje giełdowe po marcowym posiedzeniu FOMC. W efekcie indeksy giełdowe w USA spadły w skali tygodnia o blisko 3% w okolice poziomów notowanych na początku bieżącego roku. W ślad za rynkami USA podążała większość rynków rozwiniętych i wschodzących. Dla rynków wschodzących dodatkowym negatywnym czynnikiem był gorszy od oczekiwań odczyt wskaźnika PMI HSBC przemysłu, który nieoczekiwanie powrócił do poziomu poniżej 50 pkt. - do 49,2 pkt. Dodatkowo czynnikiem negatywnie oddziałującym na rynki była destabilizacja sytuacji w Jemenie i wzrost ryzyka geopolitycznego na Bliskim Wschodzie. Równolegle na rynkach strefy euro skala spadków

2 była mniejsza niż na pozostałych rynkach (1,3% spadku indeksu MSCI EMU w skali tygodnia). Korektę spadkową notowań ograniczała ekspansywna polityka EBC, opublikowane w minionym tygodniu mocniejsze od oczekiwań odczyty wskaźników wyprzedzających koniunktury - PMI oraz Ifo, przy ograniczonym wpływie sytuacji Grecji na rynki europejskie w minionym tygodniu, pomimo opóźniania się momentu przekazania programu reform w Grecji, wprowadzenia instrukcji przez EBC by banki greckie nie zwiększały zaangażowania w greckie bony skarbowe oraz informacji o rosnących problemach płynnościowych greckich finansów publicznych. Na rynkach obligacji USA miniony tydzień upłynął pod znakiem zmiennych tendencji początkowo w kierunku spadku rentowności oddziaływały publikacje słabszych danych w USA, które mogły podsycać spekulację niektórych inwestorów, że moment zacieśnienia polityki monetarnej Fed może się oddalać nawet do początku 2016 r. Jednak od połowy tygodnia kombinacja: wyższej od oczekiwań inflacji bazowej w lutym, wyższych cen ropy naftowej (ryzyko wyższej inflacji w przyszłości) oraz wypowiedzi przedstawicieli FOMC (Bullard, Fisher), że rozpoczęcie zaostrzania polityki monetarnej jest prawdopodobne w tym roku, przyniosła wzrost rentowności ponad poziomy notowane na początku tygodnia(o ok. 5 pkt. baz). W ten ton wypowiedzi, jak i w ton dotychczasowej retoryki FOMC, wpisała się Janet Yellen wystąpieniu w miniony piątek, w którym stwierdziła, że rozpoczęcie zacieśniania polityki monetarnej w bieżącym roku wydaje się uzasadnione gdyż dostatecznie długo trwa już okres ultra-luźnej polityki monetarnej oraz widoczna jest postępująca poprawa sytuacji gospodarki USA. Dodała też, że aby podwyższyć stopy FOMC nie musi czekać do momentu wzrostu bieżącej inflacji bazowej, wystarczy, że będzie miał przekonanie, że inflacja wzrośnie w średnim okresie. Z drugiej strony prezes Fed ponownie podkreśliła, że proces zacieśniania polityki monetarnej będzie stopniowy (podwyżka rzędu 100 pkt baz. w okresie 12-miesięcy), a komitet jest gotowy do opóźnienia w czasie lub zmniejszenia skali podwyżek, aby uniknąć scenariusza przedwczesnego zacieśniania polityki monetarnej. Równolegle do zmian w USA na rynkach europejskich panowała w minionym tygodniu stabilizacja rentowności na poziomie 0,2% w przypadku 10-letnich obligacji niemieckich (blisko historycznych minimów) niezmiennie wspierana przez bieżącą i oczekiwaną ekspansywną politykę EBC. Na globalnym rynku walutowym tendencje w relacji euro dolara odzwierciedlały, podobnie jak na rynku obligacji, oczekiwania dot. polityki monetarnej Fed i EBC. Początkowo dolar kontynuował, zapoczątkowany po łagodnym przesłaniu po marcowym posiedzeniu

3 FOMC w poprzednim tygodniu, trend osłabiania się wobec euro dochodząc w okolice poziomu 1,10 USD/EUR, co stymulowały słabsze dane z USA. Jednak koniec tygodnia przyniósł korektę tego trendu w reakcji na wypowiedzi członków FOMC i w efekcie kurs USD/EUR powrócił w pobliże poziomu 1,08 USD/EUR notowanego na początku tygodnia. Ubiegłotygodniowa sytuacja na krajowym rynku akcji i obligacji była wysoce skorelowana ze zmianami rynkowymi w USA. Krajowe indeksy akcji straciły na wartości w skali minionego tygodnia ok. 1,5%, przy czym dodatkowym czynnikiem lokalnym oddziałującym na rynek była informacja KNF dot. możliwości ograniczenia skali wypłaty dywidend z zysków za ubiegły rok w przypadku banków z dużymi portfelami kredytowymi nominowanymi w walutach obcych. Mniejsza skala korekty krajowych indeksów w porównaniu z rynkami globalnymi wynikała zapewne z faktu bardzo ograniczonego na tle innych rynków wzrostu krajowych indeksów w ostatnim okresie. Rentowności skarbowych obligacji złotowych podążały za obligacjami USA i początkowo obniżały się, by w drugiej połowie tygodnia ponownie wzrosnąć powyżej 2,30% (dla obligacji 10-letnich). W skali tygodnia rentowności krajowych obligacji wzrosły o ok. 5 pkt. baz. utrzymując stabilny spread wobec rentowości obligacji USA i wzrost spreadu wobec obligacji niemieckich. Odmiennie od pozostałych segmentów rynku krajowego zachowywał się w minionym tygodniu kurs złotego, który zyskał na wartości pomimo spadków na rynku akcji globalnie i lokalnie. W skali tygodnia efektywny kurs złotego zyskał na wartości 1% wobec euro osiągając poziomy poniżej 4,10 za euro oraz poniżej 3,80 za dolara. Czynnikami potencjalnie oddziałującymi w kierunku wzmacniania złotego mogły być korzystne dane ze strefy euro (PMI, Ifo), jak i pozytywny wpływ luzowania polityki monetarnej przez EBC, niemniej jednak widoczna jest niespójność tych zmian z ubiegłotygodniowymi zmianami na krajowym rynku akcji i obligacji, jak i z globalnym trendem pogorszenia nastrojów rynkowych. Zgodnie z oczekiwaniami nieistotna dla krajowego runku finansowego była ubiegłotygodniowa publikacja stopy bezrobocia za luty, która pozostała na poziomie ze stycznia, tj. 12,0%. Piątkowe wystąpienie Janet Yellen, które wpisuje się w dotychczasową retorykę FOMC, potwierdziło, że z punktu widzenia sytuacji rynkowej aktualny pozostaje scenariusz rozpoczęcia w bieżącym roku procesu stopniowego zacieśnienia polityki monetarnej Fed. W tym kontekście podtrzymujemy nasz bazowy scenariusz scenariusz zmian w polityce pieniężnej Fed, tj. podwyżki stóp procentowych we wrześniu oraz w grudniu każdorazowo o 25 pkt. baz., tj. do poziomu 0,50% - 0,75% (przedziałowy cel dla stopy funduszy federalnych). Bazując na tym

4 scenariuszu podtrzymujemy prognozę stopniowego wzrostu rentowności obligacji skarbowych USA perspektywie końca roku, a w ślad za nimi wzrostu rentowności krajowych obligacji skarbowych (przy założeniu utrzymania dodatniego spreadu między nimi). Oczekujemy przy tym, że, zmienność notowań rynkowych w reakcji na napływające dane z USA będzie bardzo wysoka, co odzwierciedlać będzie ryzyko już stosunkowo nieodległego momentu pierwszej podwyżki stóp, zależnego właśnie od napływających danych. W szczególności, bardzo ważne dla sytuacji na rynkach finansowych pozostaną dane z rynku pracy (zatrudnienie w gospodarce, stopa bezrobocia). Niemniej o ile te dane nie wskażą na wyraźne pogorszenie, to także w kontekście ostatniego wystąpienia prezes Fed, dla sytuacji rynkowej istotne będą wszelkie dodatkowe informacje dot. czynników kształtujących w przyszłości inflację bazową. W tym kontekście dodatkową istotną informacją będzie np. dynamika wzrostu wynagrodzeń godzinowych publikowana łącznie z danymi nt. zatrudnienia i bezrobocia. Biorąc to pod uwagę w bieżącym tygodniu dla sytuacji rynkowej kluczowa będzie właśnie publikacja marcowych danych nt. rynku pracy w USA, z uwagą rynkową zwróconą na dynamikę wynagrodzenia, które w ostatnim okresie wskazywało na słabą presję płacową w gospodarce USA. Równolegle, choć w minionym tygodniu wątek grecki nie był na pierwszym planie uwagi rynków finansowych, napływające informacje o trudnościach płynnościowych Grecji wskazują, że obszar ten pozostanie czynnikiem ryzyka dla sytuacji rynkowej w nadchodzących tygodniach. Zgodnie z informacjami medialnymi ostatnia lista reform zaproponowana przez grecki rząd wierzycielom jest oceniana jako niepełna i niewiarygodna, co może istotne odsunięcie w czasie dostarczenia zaległej pomocy finansowej. To, wobec zbliżających się wymagalności kolejnych zobowiązań Grecji skutkuje ryzykiem wzrostu (przynajmniej okresowo) napięcia rynkowego, w szczególności wobec pewnego bagatelizowania tej sprawy przez rynki w ostatnim okresie. W tym kontekście pomimo bieżącej tendencji do umocnienia złotego jesteśmy ostrożni w korygowaniu naszego bazowego scenariusza zmian kursu walutowego w średnim okresie (z prognozowanym na koniec roku poziomem 4,10 PLN/EUR). Biorąc pod uwagę ryzyka z tytułu sytuacji w Grecji, perspektywę zacieśniania polityki monetarnej przez Fed oraz generalnie słabe nastawienie inwestorów zagranicznych wobec regionu Europy Środkowo-Wschodniej (m.in. w kontekście nadal nierozwiązanego kryzysu Ukraina-Rosja) oceniamy, że potencjał do silnego umocnienia złotego pozostaje ograniczony pomimo kontynuacji ekspansywnej polityki monetarnej EBC

5 J. Yellen rozpoczęcie w tym roku zacieśniania wydaje się uzasadnione, proces ten będzie jednak stopniowy Występując w ubiegłym tygodniu podczas konferencji naukowej oddziału Rezerwy Federalnej w San Francisco, prezes Fed Janet Yellen przedstawiła dość szczegółowe uwarunkowania przebiegu zacieśnienia polityki monetarnej Fed z bieżącego stanu ultra luźnej polityki pieniężnej. W swym wystąpieniu prezes Yellen stwierdziła, że rozpoczęcie zacieśniania polityki monetarnej w bieżącym roku wydaje się uzasadnione. Prezes Fed wskazała, że przesłankami dla oczekiwania, że do pierwszej podwyżki stóp procentowych dojdzie w tym roku jest z jednej strony dotychczas dostatecznie długi okres ultra-luźnej polityki monetarnej oraz postępująca poprawa sytuacji gospodarki USA. W tych warunkach wydłużanie okresu bardzo luźnej polityki monetarnej mogłoby przynieść więcej kosztów niż korzyści dla gospodarki. Odnosząc się do momentu rozpoczęcia zacieśniania polityki, Yellen stwierdziła, że istotny wzrost bieżącego poziomu inflacji bazowej nie jest warunkiem koniecznym dla podjęcia decyzji FOMC o podwyższeniu stóp procentowych, gdyż decyzje dot. polityki monetarnej będą podejmowane w oparciu o oczekiwania dot. przyszłej sytuacji gospodarczej. Zdaniem Yellen, biorąc pod uwagę historyczne zależności makroekonomiczne, dalsza poprawa na rynku pracy powinna w przyszłości skutkować wzrostem inflacji w kierunku celu Fed (inflacja na poziomie 2% w średnim okresie). Jednocześnie prezes Fed powtórzyła, że proces zacieśniania polityki monetarnej będzie stopniowy wskazała, że zgodnie z ostatnia projekcją ścieżki stóp procentowych członków FOMC, większość z nich opowiada się za podwyżką rzędu 100 pkt baz. rocznie. Podkreśliła też, że biorąc pod uwagę asymetryczne ryzyka związane ze zbyt szybkim zacieśnieniem polityki monetarnej dostrzegane przez wielu członków FOMC, komitet jest gotowy do opóźnienia w czasie lub zmniejszenia skali podwyżek, aby uniknąć sytuacji w której konieczny byłby powrót do zerowych stóp procentowych (w wyniku przedwczesnego zacieśniania polityki monetarnej). Prezes Fed nie zaskoczyła jednoznacznie wskazując na wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia pierwszej podwyżki stóp jeszcze w tym roku rynki finansowe powszechnie przewidują, że pierwsza podwyżka stóp nastąpi między czerwcem a grudniem bieżącego roku. Jednocześnie jednak wskazanie, że wzrost bieżącej inflacji bazowej nie jest warunkiem koniecznym rozpoczęcia cyklu zacieśniania polityki monetarnej w jeszcze większym stopniu zwróci uwagę rynkową na dane makroekonomiczne, które determinują inflację bazową w przyszłości

6 oczywiście, z rynkiem pracy pozostającym w centrum uwagi, ze szczególną wagą dynamiki zmian w dynamice godzinowego wynagrodzenia. W świetle wystąpienia prezes Yellen nasz scenariusz zmian polityki monetarnej Fed na ten rok pozostaje niezmieniony oczekujemy dwóch podwyżek przedziału stóp procentowych Fed każda po 25 pkt. baz. we wrześniu i grudniu br. Wskaźniki koniunktury PMI - pogorszenie w Chinach, dalsza poprawa w strefie euro. Według wstępnych danych za marzec nt. wskaźników koniunktury w strefie euro kontynuowana była poprawa aktywności gospodarczej. W marcu wskaźnik composite wzrósł do poziomu 54,1 pkt., blisko 4- letniego maksimum. Stopniowe ożywienie w strefie euro następuje w przemyśle i w usługach, niemniej w usługach poprawa ta jest silniejsza, co może wskazywać na kontynuację pozytywnego wpływu na gospodarkę popytu krajowego. W ujęciu krajowym nadal najsilniejszą poprawę notują Niemcy, co dodatkowo potwierdził wzrost marcowego wskaźnika koniunktury Ifo. Z kolei w Chinach miało miejsce pogorszenie aktywności gospodarki (obniżenie wskaźnika w przemyśle do 49,2 pkt. wobec 50,7 pkt.). Dane z gospodarki chińskiej nt. PMI powróciły do większej spójności z gorszymi danymi ze sfery realnej za okres styczeń luty (produkcja, sprzedaż) sugerujących pogorszenie aktywności gospodarczej chińskiej gospodarki z początkiem bieżącego roku, przy osłabiającym aktywność gospodarki słabszym wzroście popytu krajowego. Słabszy odczyt PMI wskazuje na wyzwania dla gospodarki chińskiej w celu stabilizowania wzrostu gospodarczego w okolicach 7%. W świetle dotychczasowych danych rośnie ryzyko, że okresowo wzrost PKB może być słabszy w krótkim okresie. Nadal jednak nadzieję na powrót silniejsze aktywności gospodarki w II poł. daje zapowiedziane przez władze chińskie uruchomienie projektów w zakresie inwestycji publicznych oraz oczekiwane dalsze poluzowanie polityki monetarnej. Na możliwość dalszego obniżenia stóp w Chinach wskazała wypowiedź prezesa banku centralnego Chin, który stwierdził w wywiadzie dla agencji Bloomberg, że wzrost gospodarczy w Chinach obniżył się nieco zbyt mocno

7 W lutym stabilizacja krajowej stopy bezrobocia na poziomie 12,0% W lutym stopa bezrobocia rejestrowanego utrzymała się na poziomie styczniowym, tj. 12,0% - zgodnie z medianą oczekiwań rynkowych i nieco powyżej naszej prognozy. Z punktu widzenia czynników stricte cyklicznych lutowa struktura danych nt. bezrobocia wpisuje się w generalny trend napływających z krajowej gospodarki informacji oraz dotychczasowy trend rozwoju sytuacji na rynku pracy - postępującej stabilizacji - bez oznak pogorszenia sytuacji, ale i bez jednoznacznych symptomów wyraźniejszej poprawy. Szacujemy, że po wkluczeniu wpływu czynników sezonowych dynamika stopy bezrobocia w lutym ustabilizowała się na poziomie styczniowym (ok. 11,2%). Z jednej strony w lutym kontynuowany był pozytywny trend spadku liczby bezrobotnych nowo zarejestrowanych wobec analogicznego okresu, niemniej w ujęciu średnich 3-miesiecznych pod koniec ub.r. i na początku bieżącego roku skala tego spadku stabilizuje się na wyraźnie niższym poziomie niż w I połowie 2014 r. (kiedy notowana była wyraźna poprawa sytuacji na rynku pracy). Z drugiej strony, w lutym kontynuowany był niekorzystny trend spadku liczby osób wyrejestrowanych z powodu podjęcia pracy niesubsydiowanej, niemniej w tym przypadku w lutym skala tego spadku była mniejsza niż styczniu. Także w ujęciu średnich kroczących wskaźnik ten kształtuje się na wyższych poziomach od notowanego w połowie 2014 r. Nadal istotną rolę czynnika stabilizującego sytuację w zakresie odpływu osób z bezrobocia odgrywa polityka gospodarcza w zakresie aktywnych form zatrudnienia, co skutkuje utrzymaniem wysokiej dynamiki liczby osób wyrejestrowanych z tytułu podjęcia pracy subsydiowanej. Biorąc pod uwagę nasze założenia dot. perspektyw wzrostu gospodarczego w 2015 r., ze wzrostem PKB na poziomie 3,1% r/r, nie oczekujemy dynamicznej poprawy sytuacji na rynku pracy w 2015 r. W naszych ch zakładamy lekkie przyspieszenie dynamiki zatrudnienia w 2015 r., jednocześnie przy oczekiwanej mniejszej skali wpływu interwencji na rynku pracy oraz mniejszej skali zmian w zakresie liczby aktywnych zawodowo zakładamy ograniczony spadek stopy bezrobocia z tego tytułu. W ujęciu danych średniorocznych oczekujemy spadku stopy bezrobocia w 2015 r. do 11,5%, wobec 12,4% w 2014 r. Na koniec 2015 r. prognozujemy spadek stopy bezrobocia w kierunku 11,2%

8 Kalendarz publikacji danych i wydarzeń w bieżącym tygodniu wtorek 31. marca poprzednie dane rynkowa* BOŚ Bank 08:00 GER Sprzedaż detaliczna, luty 2,9% m/m; 5,3% r/r -0,7% m/m; 3,7% r/r - 09:55 GER Stopa bezrobocia, marzec 6,5% 6,5% - 11:00 EMU Inflacja HICP, marzec (wst.) -0,3% r/r -0,1% r/r - 11:00 EMU Stopa bezrobocia, luty 11,2% 11,2% - 15:45 USA 16:00 USA Wskaźnik koniunktury gospodarczej Chicago PMI, marzec Wskaźnik nastrojów konsumentów instytutu Conference Board, marzec 45,8 pkt. 51,5 pkt. - 96,4 pkt. 96,0 pkt. - środa 1. kwietnia poprzednie dane rynkowa* BOŚ Bank 03:30 CHN 03:45 CHN 10:00 PL 10:00 EMU 14:15 USA 16:00 USA Wskaźnik koniunktury PMI w przemyśle wg NBS, marzec (ost.) Wskaźnik koniunktury PMI w przemyśle wg HSBC, marzec (ost.) Wskaźnik koniunktury PMI w przemyśle, marzec Wskaźnik koniunktury PMI w przemyśle, marzec (ost.) Liczba nowych miejsc pracy w gospodarce wg ADP, marzec Indeks ISM nastrojów koniunktury w przemyśle, marzec 49,9 pkt ,2 pkt. (wst.) 49,2 pkt. - 55,1 pkt. 54,7 pkt. - 51,9 pkt. (wst.) 51,9 pkt tys. 225 tys. - 52,9 pkt. 52,5 pkt. - czwartek 2. kwietnia poprzednie dane rynkowa* BOŚ Bank 14:30 USA Liczba nowych bezrobotnych w tygodniu kończącym się tys. 285 tys. - 14:30 USA Bilans handlowy, luty -41,8 mld USD -41,2 mld USD - 16:00 USA Zamówienia w przemyśle, luty -0,2% m/m -0,5% m/m - piątek 3. kwietnia poprzednie dane rynkowa* BOŚ Bank 03:45 CHN Wskaźnik koniunktury PMI w usługach wg HSBC, marzec (ost.) 52,0 pkt :30 USA Zmiana zatrudnienia w gospodarce, marzec 295 tys. 245 tys. - 14:30 USA Stopa bezrobocia, marzec 5,5% 5,5% - 14:30 USA Średnie wynagrodzenie, marzec 0,1% m/m 0,2% m/m - poniedziałek 6. kwietnia poprzednie dane rynkowa* BOŚ Bank 16:00 USA Indeks ISM nastrojów koniunktury w usługach, marzec 56,9 pkt. 56,8 pkt. - * dla danych zagranicznych mediana ankiety Reutera, dla danych krajowych mediana ankiety Parkietu

9 Krajowe dane i wydarzenia makroekonomiczne marzec / kwiecień Wskaźnik za okres data poprzednie dane realizacja BOŚ Bank Indeks koniunktury PMI - przemysł PL luty ,2 pkt. 55,1 pkt. Posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej PL luty ,00% 1,50% Wskaźnik inflacji CPI PL luty ,4% r/r -1,6% r/r Wskaźnik inflacji bazowej CPI PL styczeń ,5% r/r 0,6% r/r Wskaźnik inflacji bazowej CPI PL luty ,6% r/r 0,4% r/r Saldo w obrotach bieżących PL styczeń mln EUR 56 mln EUR Zatrudnienie w przedsiębiorstwach PL luty ,2% r/r 1,2% r/r Wynagrodzenia w przedsiębiorstwach PL luty ,6% r/r 3,2% r/r Produkcja przemysłowa PL luty ,7% r/r 4,9% r/r Produkcja budowlano-montażowa PL luty ,3% r/r -0,3% r/r Wskaźnik cen produkcji w przemyśle, PPI PL luty ,9% r/r -2,7% r/r Sprzedaż detaliczna PL luty ,1% r/r -1,3% r/r Stopa bezrobocia PL luty ,0% 12,0% Indeks koniunktury PMI - przemysł PL marzec ,1 pkt. 54,7 pkt. Najważniejsze dane i wydarzenia makroekonomiczne z zagranicy marzec / kwiecień Wskaźnik za okres data poprzednie dane realizacja rynkowa* Wskaźnik koniunktury ISM przemysł USA luty ,5 pkt. 53,0 pkt. Posiedzenie rady EBC EMU marzec % 5% Wskaźnik koniunktury ISM usługi USA luty ,7 pkt. 56,5 pkt. Zmiana zatrudnienia w gospodarce USA luty tys. 295 tys. Stopa bezrobocia USA luty ,7% 5,5% Produkcja przemysłowa CHN luty ,9% 6,8% r/r Posiedzenie FOMC USA marzec ,25% 0-0,25% Indeks koniunktury PMI - przemysł (wst.) CHN marzec ,7 pkt. 49,2 pkt. Indeks koniunktury PMI - przemysł (wst.) EMU marzec ,0 pkt. 51,9 pkt. Indeks koniunktury PMI - usługi (wst.) EMU marzec ,7 pkt. 54,3 pkt. Wskaźnik inflacji bazowej PCE USA luty ,3% r/r 1,4% r/r Wskaźnik inflacji HICP (wst.) EMU marzec ,3% r/r -0,1% r/r Wskaźnik koniunktury ISM przemysł USA marzec ,9 pkt. 52,5 pkt. Zmiana zatrudnienia w gospodarce USA marzec tys. 245 tys. Stopa bezrobocia USA marzec ,5% 5,5% Wskaźnik koniunktury ISM usługi USA marzec ,9 pkt. 56,8 pkt. * ankieta Reutera,

10 Rynki finansowe Krajowe stopy procentowe 5,25 % 4,25 3,25 2,25 s. referencyjna NBP WIBOR 3M POLONIA (1-mies. średnia ruchoma) 1,25 cze 11 maj 12 kwi 13 lut 14 sty 15 Rentowności krajowych obligacji skarbowych 6,25 % 5,25 4,25 3,25 s. referencyjna NBP 2,25 OS 2L OS 5L OS 10L 1,25 cze 11 lut 12 wrz 12 maj 13 gru 13 lip 14 mar 15 Rentowności obligacji skarbowych 6,25 USD 10L GER 10L PL 10L % 4,75 Notowania kursu złotego 4,55 4,40 PLN/EUR PLN/USD (P) PLN/CHF (P) 4,40 3,98 3,25 4,25 3,55 1,75 4,10 3,13 0,25 cze 11 lut 12 wrz 12 maj 13 gru 13 lip 14 mar 15 3,95 2,70 cze 11 lut 12 wrz 12 maj 13 gru 13 lip 14 mar 15 Notowania kursów walut na rynku globalnym 1,45 USD/EUR CHF/EUR JPY/USD (P) 1,35 1,25 1,15 1, Napływ kapitału na rynki wschodzące Ameryka Łacińska Azja Europa Afryka i Bliski Wschód 45,0 rynki wschodzące mld USD 3 15,0-15,0 0,95 75 cze 11 lut 12 wrz 12 maj 13 gru 13 lip 14 mar 15-3 sty 13 maj 13 wrz 13 sty 14 maj 14 wrz 14 sty 15 źródło: Barclays Indeksy giełdowe Ceny surowców 3,0 tys. pkt. 2,8 WIG-20 Dow Jones (P) 18,5 tys. pkt. 16, USD/uncję ,5 14, ,3 12,5 2,0 10,5 cze 11 lut 12 wrz 12 maj 13 gru 13 lip 14 mar cze 11 lut 12 wrz 12 maj 13 gru 13 lip 14 mar 15 źródło: ThomsonReuters Datastream ropa naftowa (BRENT) złoto (P)

11 Sfera realna Wzrost PKB za granicą USA strefa euro Niemcy 18,0 Japonia Chiny % r/r 9,0 Stopy procentowe za granicą 6,0 % 4,5 3,0 1,5 stopa funduszy federalnych EBC repo -9,0 1q04 1q06 1q08 1q10 1q12 1q14 źródło: ThomsonReuters Datastream -1,5 sty 04 lis 05 wrz 07 lip 09 maj 11 mar 13 sty 15 * od 2014 r. środek przedziału Dynamika krajowego PKB i składowych 1 % r/r 7,5 5,0 2,5-2,5 1q04 1q06 1q08 1q10 1q12 1q14 PKB popyt krajowy konsumpcja prywatna inwestycje (P) źródło: GUS 25,0 % r/r 18,0 11,0 4,0-3,0-1 Produkcja przemysłowa i sprzedaż detaliczna produkcja sprzedana przemysłu 20 sprzedaż detaliczna (realnie) % r/r sty 04 lis 05 wrz 07 lip 09 maj 11 mar 13 sty 15 źródło: GUS Rynek pracy 15,0 % r/r zatrudnienie w sekt. przedsiębiorstw wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw stopa bezrobocia (P) 25 % Inflacja 5,0 % r/r ,5 5, ,0 5 sty 04 lis 05 wrz 07 lip 09 maj 11 mar 13 sty 15 źródło: GUS inflacja CPI inflacja bazowa netto -2,5 sty 04 lis 05 wrz 07 lip 09 maj 11 mar 13 sty 15 źródło: GUS Sytuacja fiskalna -8,0 dług publiczny (SNA93) (P) % PKB -6,0 56 % PKB 52 Sytuacja zewnętrzna dług zagraniczny długoterminowy 80 dług zagraniczny krótkoterminowy saldo rachunku obrotów bieżących (P) % PKB 60-8,0 % PKB -6,0-4, ,0-2, ,0 źródło: MF, Eurostat q04 1q06 1q08 1q10 1q12 1q14 źródło: NBP

12 Rynek finansowy Wskaźnik lut kwi 15 maj 15 cze 15 Stopa lombardowa NBP % 3,00 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 Stopa referencyjna NBP % 2,00 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 Stopa depozytowa NBP % 1,00 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 WIBOR 3M % 1,81 1,65 1,65 1,65 1,65 1,65 Obligacje skarbowe 2L % 1,60 1,62 1,62 1,65 1,70 1,75 Obligacje skarbowe 5L % 1,78 1,90 1,95 1,90 1,90 2,00 Obligacje skarbowe 10L % 2,13 2,29 2,32 2,25 2,25 2,30 PLN/EUR PLN 4,15 4,13 4,10 4,15 4,16 4,16 PLN/USD PLN 3,70 3,86 3,79 3,77 3,78 3,78 PLN/CHF PLN 3,89 3,91 3,92 3,92 3,91 3,91 USD/EUR USD 1,12 1,082 1,089 1,10 1,10 1,10 Stopa Fed % 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 LIBOR 3M USD % 0,26 0,27 0,28 0,25 0,25 0,25 Stopa repo EBC % EURIBOR 3M % LIBOR 3M CHF % -0,85-0,79-0,81-0,85-0,85-1,00 Obligacje skarbowe USD 5L % 1,51 1,42 1,44 1,45 1,50 1,60 Obligacje skarbowe USD 10L % 2,01 1,94 1,97 2,00 2,05 2,10 Obligacje skarbowe GER 5L % -9-0,12-0,10-0, Obligacje skarbowe GER 10L % 0,32 0,18 0,20 0,20 0,25 0,25 Niniejszy materiał został opracowany wyłącznie w celu informacyjnym na potrzeby klientów BOŚ Bank i nie może być traktowany jako oferta lub rekomendacja do zawierania jakichkolwiek transakcji. Informacje zawarte w materiale pochodzą z ogólnie dostępnych, wiarygodnych źródeł, jednak BOŚ Bank nie może zagwarantować ich dokładności i pełności. BOŚ Bank nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale. Materiał może być wykorzystywany do opracowań własnych pod warunkiem powołania się na źródło. Bank Ochrony Środowiska Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie przy ul. Żelaznej 32, Warszawa, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: NIP: ; kapitał zakładowy: zł wpłacony w całości